Kontynuator tradycji Czasopisma utworzonego w roku 1871 we Lwowie

Transkrypt

1 Patronat POLSKIE TOWARZYSTWO LEKARSKIE POLSKI KOMITET ZIELARSKI AMBASADOR FARMACJI ISSN Vol. XVIII Rok za³o enia 1992 Nr 6-7 ( ) Czerwiec-Lipiec 2011 Punktacja: Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy szego: 6 pkt Index Copernicus Wydawnictwo Farmapress : 10,63 pkt Kontynuator tradycji Czasopisma utworzonego w roku 1871 we Lwowie W numerze m.in. dr n. farm. Agnieszka Zimmermann Recepta farmaceutyczna jako gwarancja dostêpu do leku w nag³ej sytuacji, prof. dr hab. n. farm. Barbara Filipek Dzia³ania niepo ¹dane leków podzia³, rozpoznawanie i monitorowanie Informacja o leku na str. 2 TS x181_ramka_Q.indd :11:52

2 TERTENSIF SR (Indapamidum), tabletki powlekane o powolnym uwalnianiu, 1,5 mg. Sk³ad: substancja czynna: indapamid, 1,5 mg Substancje pomocnicze: 124,5 mg laktozy jednowodnej. Wskazania do stosowania: Nadciœnienie têtnicze samoistne. Dawkowanie i sposób podawania: Do stosowania doustnego. 1 tabletkê na dobê, najlepiej rano, po³kn¹æ w ca³oœci popijaj¹c wod¹. Tabletki nie nale y uæ. W wiêkszych dawkach indapamid nie wykazuje silniejszego dzia³ania przeciwnadciœnieniowego, natomiast wystêpuje nasilone dzia³anie saluretyczne. Niewydolnoœæ nerek: W ciê kiej niewydolnoœci nerek (klirens kreatyniny poni ej 30 ml/min) stosowanie preparatu jest przeciwwskazane. Leki moczopêdne tiazydowe i leki o podobnym dzia³aniu s¹ w pe³ni skuteczne, kiedy czynnoœæ nerek jest prawid³owa lub zaburzona jedynie w niewielkim stopniu. Pacjenci w podesz³ym wieku: U osób w podesz³ym wieku stê enia kreatyniny w osoczu nale y skorygowaæ uwzglêdniaj¹c wiek, masê cia³a i p³eæ. U pacjentów w podesz³ym wieku mo na stosowaæ preparat Tertensif SR, kiedy czynnoœæ nerek jest prawid³owa lub zaburzona jedynie w niewielkim stopniu. Pacjenci z zaburzeniami czynnoœci w¹troby: W przypadku ciê kiej niewydolnoœci w¹troby stosowanie preparatu jest przeciwwskazane. Dzieci i m³odzie : Ze wzglêdu na brak danych dotycz¹cych bezpieczeñstwa oraz skutecznoœci nie zaleca siê stosowania preparatu Tertensif SR u dzieci oraz m³odzie y. Przeciwwskazania: Nadwra liwoœæ na indapamid, inne sulfonamidy lub któr¹kolwiek substancjê pomocnicz¹. Ciê ka niewydolnoœæ nerek. Encefalopatia w¹trobowa lub inne ciê kie zaburzenia czynnoœci w¹troby. Hipokaliemia. Ostrze enia specjalne i zalecane œrodki ostro noœci: Ostrze enia specjalne: W przypadku zaburzenia czynnoœci w¹troby, leki moczopêdne o dzia³aniu podobnym do tiazydów mog¹ powodowaæ encefalopatiê w¹trobow¹, szczególnie w przypadku zaburzeñ gospodarki wodno-elektrolitowej. Stosowanie tych leków moczopêdnych nale y natychmiast przerwaæ w przypadku wyst¹pienia objawów encefalopatii w¹trobowej. Nadwra liwoœæ na œwiat³o: Opisywano przypadki reakcji uczuleniowych na œwiat³o, zwi¹zanych ze stosowaniem leków moczopêdnych tiazydowych oraz leków o podobnym dzia³aniu. Jeœli reakcja nadwra liwoœci na œwiat³o wyst¹pi podczas leczenia, zaleca siê odstawienie leku. Jeœli ponowne zastosowanie leku moczopêdnego oka e siê konieczne, zaleca siê ochronê powierzchni skóry nara onej na dzia³anie promieni s³onecznych lub sztucznego promieniowania UVA. Substancje pomocnicze: Ze wzglêdu na zawartoœæ laktozy w preparacie, pacjenci z rzadko wystêpuj¹c¹ dziedziczn¹ nietolerancj¹ galaktozy, z zespo- ³em z³ego wch³aniania glukozy galaktozy lub z niedoborem laktazy (typu Lapp) nie powinni stosowaæ tego preparatu. Œrodki ostro - noœci dotycz¹ce stosowania: Równowaga wodno-elektrolitowa: Stê enie sodu w osoczu: Przed rozpoczêciem leczenia nale y oceniæ stê enie sodu, a nastêpnie regularnie je kontrolowaæ. Ka de leczenie moczopêdne mo e powodowaæ hiponatremiê, czasem z powa nymi jej konsekwencjami. Zmniejszenie stê enia sodu mo e byæ w pocz¹tkowym okresie bezobjawowe, dlatego te konieczna jest jego regularna kontrola, czêstsza u osób w podesz³ym wieku lub pacjentów z marskoœci¹ w¹troby. Stê enie potasu w osoczu: Utrata potasu z hipokaliemi¹ stanowi du e ryzyko zwi¹zane ze stosowaniem leków moczopêdnych tiazydowych i leków o podobnym dzia- ³aniu. Nale y zapobiegaæ rozwojowi hipokaliemii (<3,4 mmol/l), szczególnie u pacjentów, u których ryzyko jej wyst¹pienia jest najwiêksze, np. u osób w podesz³ym wieku, niedo ywionych, leczonych wieloma lekami, u pacjentów z marskoœci¹ w¹troby z obrzêkami i wodobrzuszem, z chorob¹ naczyñ wieñcowych i niewydolnoœci¹ serca. W takiej sytuacji hipokaliemia zwiêksza kardiotoksycznoœæ preparatów naparstnicy oraz ryzyko zaburzeñ rytmu serca. W grupie ryzyka znajduj¹ siê tak e pacjenci z wyd³u onym odstêpem QT, bez wzglêdu na to, czy jest to zaburzenie wrodzone, czy jatrogenne. Hipokaliemia, podobnie jak i bradykardia, usposabia do rozwoju ciê kich zaburzeñ rytmu serca, szczególnie do potencjalnie œmiertelnego czêstoskurczu typu torsades de pointes. Czêstsze oznaczanie stê enia potasu w osoczu jest konieczne we wszystkich przedstawionych powy ej sytuacjach. Pierwsze oznaczenie stê enie potasu w osoczu nale y wykonaæ w pierwszym tygodniu leczenia. W przypadku stwierdzenia hipokaliemii konieczne jest uzupe³nienie potasu. Stê enie wapnia w osoczu: Leki moczopêdne tiazydowe i leki o podobnym dzia³aniu mog¹ zmniejszaæ wydalanie wapnia z moczem, powoduj¹c nieznaczne i przemijaj¹ce zwiêkszenie stê enia wapnia w osoczu. Znaczna hiperkalcemia mo e byæ skutkiem nierozpoznanej nadczynnoœci przytarczyc. Nale y przerwaæ leczenie powy szymi lekami przed przeprowadzeniem badania oceniaj¹cego czynnoœæ przytarczyc. Stê enie glukozy we krwi: Monitorowanie stê enia glukozy we krwi jest wa ne u osób chorych na cukrzycê, szczególnie jeœli wspó³istnieje hipokaliemia. Kwas moczowy: U pacjentów z hiperurykemi¹ istnieje tendencja do zwiêkszania czêstoœci napadów dny. Czynnoœæ nerek a leki moczopêdne: Leki moczopêdne tiazydowe i leki o podobnym dzia- ³aniu s¹ w pe³ni skuteczne u pacjentów z prawid³ow¹ lub tylko w niewielkim stopniu zaburzon¹ czynnoœci¹ nerek (stê enie kreatyniny w osoczu poni ej 25 mg/l, tj. 220 mmol/l u osób doros³ych). U osób w podesz³ym wieku podczas oceny czynnoœci nerek na podstawie stê enia kreatyniny, nale y wzi¹æ pod uwagê wiek, p³eæ oraz masê cia³a. Hipowolemia, wtórna do utraty wody i sodu, indukowana przez leki moczopêdne, na pocz¹tku leczenia powoduje zmniejszenie przes¹czania k³êbuszkowego. Mo e to powodowaæ zwiêkszenie stê enia mocznika we krwi i kreatyniny w osoczu. Ta przemijaj¹ca czynnoœciowa niewydolnoœæ nerek nie powoduje adnych nastêpstw u osób z prawid³ow¹ czynnoœci¹ nerek, natomiast mo e nasiliæ ju istniej¹c¹ niewydolnoœæ nerek. Sportowcy: W przypadku sportowców nale y wzi¹æ pod uwagê fakt, e substancja czynna zawarta w preparacie mo- e powodowaæ dodatni wynik testu antydopingowego. antydopingowego. Nie zaleca siê stosowania leku u dzieci. Ci¹ a: Zgodnie z ogólnie przyjêt¹ zasad¹ nale y unikaæ stosowania leków moczopêdnych u kobiet w ci¹ y. Nigdy nie nale y ich stosowaæ w celu leczenia fizjologicznych obrzêków, wystêpuj¹cych w czasie ci¹ y. Leki moczopêdne mog¹ powodowaæ niedokrwienie p³odowo- -³o yskowe z ryzykiem zaburzenia wzrostu p³odu. Karmienie piersi¹: Karmienie piersi¹ nie jest zalecane (indapamid przenika do pokarmu kobiecego). Dzia³ania niepo ¹dane: Wiêkszoœæ dzia³añ niepo ¹danych dotycz¹cych objawów klinicznych i wyników badañ laboratoryjnych zale y od dawki. Leki moczopêdne o dzia³aniu podobnym do tiazydów, w tym indapamid, mog¹ powodowaæ nastêpuj¹ce dzia³ania niepo ¹dane, z przedstawion¹ czêstotliwoœci¹: bardzo czêsto (>1/10), czêsto (>1/100, <1/10), niezbyt czêsto (>1/1000, <1/100), rzadko (>1/10 000, <1/1000), bardzo rzadko (<1/10 000); nieznana czêstotliwoœæ (nie mo na oszacowaæ na podstawie dostêpnych danych). Zaburzenia krwi i uk³adu ch³onnego: Bardzo rzadko: trombocytopenia, leukopenia, agranulocytoza, niedokrwistoœæ aplastyczna, niedokrwistoœæ hemolityczna. Zaburzenia uk³adu nerwowego: Rzadko: zawroty g³owy, uczucie zmêczenia, bóle g³owy, parestezje. Zaburzenia serca: Bardzo rzadko: zaburzenia rytmu serca, niedociœnienie têtnicze. Zaburzenia o³¹dkowo-jelitowe: Niezbyt czêsto: wymioty. Rzadko: nudnoœci, zaparcia, suchoœæ w ustach. Bardzo rzadko: zapalenie trzustki. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: Bardzo rzadko: niewydolnoœæ nerek. Zaburzenia w¹troby i dróg ó³ciowych: Bardzo rzadko: zaburzenia czynnoœci w¹troby. Nieznana: mo liwoœæ rozwoju encefalopatii w¹trobowej w przebiegu niewydolnoœci w¹troby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Reakcje nadwra liwoœci, g³ównie dotycz¹ce skóry, u pacjentów sk³onnych do alergii oraz reakcji astmatycznych: Czêsto: grudkowo- -plamiste wysypki. Niezbyt czêsto: plamica. Bardzo rzadko: obrzêk naczynioruchowy i (lub) pokrzywka, martwica toksyczno-rozp³ywna naskórka, zespó³ Stevensa-Johnsona. Nieznana: mo liwoœæ nasilenia objawów wspó³istniej¹cego toczna rumieniowatego uk³adowego. Odnotowano przypadki nadwra liwoœci na œwiat³o. Badania laboratoryjne: W badaniach klinicznych hipokaliemiê (stê enie potasu w osoczu 3,4 mmol/l) obserwowano u 10% pacjentów, przy czym u 4% pacjentów stê enie potasu wynosi³o <3,2 mmol/l po 4 do 6 tygodniach leczenia. Po 12 tygodniach leczenia œrednie zmniejszenie stê enia potasu wynosi³o 0,23 mmol/l. Bardzo rzadko: hiperkalcemia. Nieznana: utrata potasu z hipokaliemi¹ o szczególnie ciê kim przebiegu obserwowano zw³aszcza u pacjentów z grup du ego ryzyka, hiponatremia z hipowolemi¹ powoduj¹ca odwodnienie i hipotoniê ortostatyczn¹. Wspó³istniej¹ca utrata jonów chlorkowych mo e prowadziæ do wtórnej, kompensacyjnej zasadowicy metabolicznej: czêstoœæ i nasilenie tego dzia³ania nie jest znacz¹ce, zwiêkszone stê enie kwasu moczowego i glukozy we krwi podczas leczenia: celowoœæ stosowania tych leków moczopêdnych u pacjentów z dn¹ moczanow¹ lub cukrzyc¹ nale y szczególnie ostro nie rozwa yæ. Podmiot odpowiedzialny: Les Laboratoires Servier 22 rue Garnier Neuilly sur Seine Francja. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez Ministra Zdrowia nr R/7382. Produkt leczniczy wydawany na receptê. Detaliczna cena urzêdowa wynosi: 15,86 PLN. Maksymalna odp³atnoœæ dla pacjenta wynosi: 15,05 PLN. Adres korespondencyjny Servier Polska Sp. z o.o., Warszawa, ul. Jana Kazimierza 10, tel. (22) , fax (22) Internet: info@pl.netgrs.com. ( )

3 VOL XVIII Nr 6-7 ( ) ISSN Rok 2011 KONTYNUATOR TRADYCJI CZASOPISMA UTWORZONEGO w ROKU 1871 we LWOWIE Punktacja: Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy szego 6 pkt Indeks Copernicus: Wydawnictwo Farmapress 10,63 pkt Niezale ny Ogólnopolski Miesiêcznik Farmaceutyczno-Medyczny dla Aptekarzy, Farmaceutów, Lekarzy, Producentów i Dystrybutorów Leków Wydawca, Redaktor Naczelny: Wiktor Szukiel tel. kom Pe³nomocnik Wydawcy Z-ca Redaktora Naczelnego: Jadwiga Szymañska tel. kom , tel. (22) Honorowy z-ca Redaktora Naczelnego: mgr prawa Barbara Jendryczko Honorowy z-ca Redaktora Naczelnego: dr n. farm. Marek Jêdrzejczak Sekretarz Redakcji: Bogdan Ostrowski RADA NAUKOWA prof. dr hab. n. farm. Kazimierz G³owniak kierownik Katedry i Zak³adu Farmakognozji z Pracowni¹ Roœlin Leczniczych, Uniwersytet Medyczny w Lublinie przewodnicz¹cy prof. dr Benito del Castillo Garcia cz³onek Narodowej Akademii Farmaceutycznej w Hiszpanii prof. dr hab. n. farm. Roman Kaliszan cz³. koresp. PAN i PAU kierownik Katedry i Zak³adu Biofarmacji i Farmakodynamiki, Gdañski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. farm. Wincenty Kwapiszewski honorowy prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego prof. dr hab. n. farm. S³awomir Lipski Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii prof. dr hab. n. farm. Maciej Paw³owski kierownik Katedry Chemii Farmaceutycznej, Uniwersytet Jagielloñski, Collegium Medicum prof. dr hab. n. med. Jerzy Woy-Wojciechowski prezes Polskiego Towarzystwa Lekarskiego dr hab. n. farm. Anita Magowska kierownik Katedry i Zak³adu Historii Nauk Medycznych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu dr n. farm. Roman Duda Okrêgowa Izba Aptekarska w Kielcach dr n. farm. Jerzy Jambor prezes Polskiego Komitetu Zielarskiego w Poznaniu dr n. farm. Marek Jêdrzejczak wyk³adowca farmakologii na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego dr n. farm. Jerzy azowski cz³onek Miêdzynarodowej Federacji Farmaceutycznej (FIP) Pomys³ artystyczny i koncepcja typograficzna Bogdan Ostrowski Opracowanie graficzno-techniczne i korekta Zespó³ Redakcja zastrzega sobie prawo adiustacji i skracania nades³anych tekstów. Publikacje w Czasopiœmie Aptekarskim nie mog¹ byæ kopiowane w adnej formie ani adnymi metodami mechanicznymi lub elektronicznymi, ³¹cznie z wykorzystaniem systemów przechowywania i odtwarzania informacji bez pisemnej zgody wydawcy, Wydawnictwa Farmapress. Realizacja Wydania Biuro Wydawcy i Redakcji: Zofia Soborowska ul. Obarowska 23/2, Warszawa Box 81 tel , fax 24 h cza@cza.pl Kolporta i prenumerata: tel Prenumerata roczna 200 z³, pó³roczna 120 z³ Wp³aty nale y dokonywaæ na konto: Adres strony WWW Czasopisma Aptekarskiego : Czasopismo Aptekarskie ukazuje siê tylko w prenumeracie. Za treœæ tekstów promocyjnych, reklam, og³oszeñ, insertów Redakcja nie odpowiada. Nak³ad nie przekracza egz. Tytu³ i znak s³owno-graficzny prawnie zastrze ony. Œwiadectwo ochronne nr i nr wydane przez Urz¹d Patentowy RP Copyright by FARMAPRESS Honorowy Medal im. W³adys³awa L. Anczyca 1823 Magister W ADYS AW farmacji L ANCZYC awers W styczniu 2005 r. nasza redakcja wysz³a z inicjatyw¹ zorganizowania I Miêdzynarodowego Festiwalu Twórczoœci Artystycznej Aptekarzy-Farmaceuów. Proponowaliœmy, aby by³o to pewnego rodzaju forum, na którym aptekarze-artyœci mogliby zaprezentowaæ swój dorobek z ró nych dziedzin sztuki przez nich uprawianych. W kilka lat póÿniej inicjatywa redakcji ziœci³a siê wprawdzie nie przedsiêwziêciem o charakterze miêdzynarodowym, ale pierwszym kilkunastoosobowym spotkaniem aptekarzy-artystów w Jeziorowskich k. Gi ycka w dnia 1-3 czerwca 2007 roku zorganizowanym przez ówczesnego prezesa NRA, a w rok póÿniej wydany zosta³ album im poœwiêcony. Autorzy publikacji we wstêpie napisali: Poœród tysiêcy farmaceutów jest grupa osób sztuk¹ zakrêconych, ogarniêtych ró nymi pasjami artystycznymi, ludzi z niezwyk³¹ wyobraÿni¹ i g³êbi¹ prze yæ. Ka dy z tych talentów to wielki dar, ale równie powód do ci¹g³ego niepokoju, bo na aryœcie stale coœ robi wra- enie i zak³óca jego codzienny tryb ycia (...). Maluj¹, rysuj¹, fotografuja, pisz¹, rzeÿbi¹ i lepi¹, tworz¹ niewyk³¹ bi uteriê, uk³adaj¹ bukiety z jesiennych liœci i wypowiadaj¹ siê artystycznie na wiele innych sposobów. Ka de dzie³o powstaje z potrzeby serca (...) Chc¹c na sta³e wspisaæ dorobek i zas³ugi aptekarzy-artystów w prezentowaniu w³asnej twórczoœci, a tak e ich mecenasów Wydawnictwo Farmapress i redakcja Czasopisma Aptekarskiego ustanowi³o Honorowy Medal im. W³adys³awa L. Anczyca, którym aptekarze-artyœci bêd¹ wyró niani. Wiktor Szukiel Szerzej o mgr. farm. W³adys³awie L. Anczycu pisaliœmy w majowym wydaniu Czasopisma Aptekarskiego

4 TREŒÆ SPRAWY ZAWODU Wybiórka w pigu³ce s lipca br. minie 20 lat od powstania Komitetu Organizacyjnego Izb Aptekarskich 10 Aleksander urek Jesteœmy w stanie przetrwaæ najgorsze 11 GlaxoSmithKline liderem bran y w odpowiedzialnym prowadzeniu biznesu 16 II Europejski Dzieñ Walki z Oty³oœci¹ (fotoreporta ) 20 PRAWO Agnieszka Zimmermann Recepta farmaceutyczna jako gwarancja dostêpu do leku w nag³ej sytuacji 24 NAUKA I PRAKTYKA Strategiczny inwestor Odpowiedzialny partner Nowoczesne leki i szczepionki Realizując misję poprawy jakości życia ludzi, w GlaxoSmithKline tworzymy i dostarczamy nowoczesne leki i szczepionki oraz angażujemy się w zwiększanie dostępu do efektywnych terapii i w edukację zdrowotną polskich pacjentów. W swoich działaniach dążymy do tego, aby być odpowiedzialnym partnerem, budując oparte na zaufaniu relacje z uczestnikami polskiego systemu ochrony zdrowia, stawiając na dialog i transparentną współpracę. Jako wiodący inwestor w branży farmaceutycznej, od ponad 30 lat wnosimy swój wkład w długoterminowy, zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny naszego kraju. s. 15 GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A. ul. Grunwaldzka Poznań tel.: fax: Reklama_Korporacyjna_205x285.indd 1 Barbara Filipek Dzia³ania niepo ¹dane leków podzia³, rozpoznawanie i monitorowanie 31 Jadwiga Witalis Czynniki ryzyka, epidemiologia i farmakoterapia inwazyjnych zaka eñ grzybiczych (IZG) 42 Tomasz Z¹bkowski, Tomasz Syry³o, Marcin Wajszczuk Objawy niepo ¹dane stosowania inhibitorów 5-fosfodiesterazy (PDE-5) w leczeniu zaburzeñ erekcji 49 Grzegorz Carowicz Rola farmaceuty aptecznego w zapobieganiu oty³oœci 53 Jerzy azowski Anoreksja i kacheksja niedoceniany problem w leczeniu chorób nowotworowych 58 Jerzy Jambor Œwietlik lekarski w fitoterapii schorzeñ oczu 64 4/27/11 2:12 PM INFORMACJE FARMACEUTYCZNE s. 30 Bogdan Ostrowski Choroby rzadkie, czyli sieroce 67 Bogdan Ostrowski Nowy lek w zapobieganiu udarom u pacjentów z migotaniem przedsionków 69 NOWOŒCI WYDAWNICZE Kazimierz G³owniak I myself happen to be fluent in English s Kolejny test z jêzyka angielskiego pt. Spotkania z angielskim autorstwa Jolanty Suchockiej-Strysko i Christophera A. Strysko uka e siê w sierpniowowrzeœniowym wydaniu Czasopisma Aptekarskiego.

5

6 SPRAWY ZAWODU WYBIÓRKA W PIGU CE Rozwi¹zanie telemedyczne nowej generacji Firmy UPMC i Alcatel-Lucent podpisa³y umowê w sprawie wspólnego opracowania platformy telemedycznej i zestawu aplikacji zapewniaj¹cych pacjentom opiekê zdrowotn¹, nawet gdy s¹ daleko od lekarzy i szpitali. Stanowi ona kontynuacjê umowy o wzajemnych relacjach i wspó³pracy miêdzy UPMC i Alcatelem-Lucentem z 2006 r. Rozwi¹zanie, którego zastosowanie komercyjne jest zaplanowane na pocz¹tek 2013 r., bêdzie oferowaæ bezpieczne konsultacje kliniczne w czasie rzeczywistym w wirtualnym gabinecie dostosowanym do trybu pracy placówek s³u by zdrowia i mobilnoœci pacjentów. Za poœrednictwem bezpiecznego portalu internetowego pacjenci uzyskaj¹ dostêp do standardowych i ratunkowych procesów opieki zdrowotnej w dowolnym miejscu i czasie, za pomoc¹ ró nych urz¹dzeñ, z wykorzystaniem komunikacji wideo i audio w czasie rzeczywistym, z udzia³em wielu uczestników zlokalizowanych w ró nych miejscach. Jednoczeœnie system bêdzie bezpiecznie tworzyæ, pobieraæ i przechowywaæ dane pacjentów w formie przydatnej dla celów klinicznych. Nowa platforma jest tworzona wspólnie z Bell Labs, jednostk¹ badawcz¹ Alcatela-Lucenta, z wykorzystaniem zaawansowanych technologii, takich jak interaktywna komunikacja internetowa. UPMC, krajowy lider w zakresie wykorzystywania informatyki w medycynie, skonsoliduje szerok¹ ofertê rozwi¹zañ telemedycznych na nowej platformie, aby obni yæ koszty i poprawiæ dostêp do opieki medycznej wysokiej jakoœci. UPMC zwiêksza wykorzystanie telemedycyny od 1997 r. Obecnie dzia³a ju 16 linii us³ugowych obejmuj¹cych takie dziedziny jak leczenie udarów, kardiologia, patologia, dermatologia i okulistyka. Sieæ telemedyczna UPMC obejmuje 19 obiektów, zarówno wewnêtrznych, jak zewnêtrznych, w tym ISMETT, centrum transplantacyjne UPMC we Kampania edukacyjna Mêska Sprawa Spotkania edukacyjne dla mê czyzn chorych oraz zagro onych zachorowaniem na raka prostaty, odbêd¹ siê na terenie ca³ej Polski na prze³omie czerwca i lipca br. Poni ej znajduje siê lista miast, w których odbêd¹ siê spotkania edukacyjne. Aktualna lista miast oraz terminów spotkañ jest dostêpna na stronie internetowej Be³chatów Bia³a Podlaska Bia³ystok Bielsko- -Bia³a Brodnica Ciechanów Czêstochowa Cz³uchów Elbl¹g Gdynia , Gi ycko Gliwice , Goleniów Inowroc³aw Jelenia Góra Katowice Kêdzierzyn-KoŸle Kielce Koniecpol Kraków , , Krosno , Krzeszowica Lublin , , , om a ódÿ , , Nowe Miasto , Pi³a Pleszew Poznañ , Pu³awy Ryd³utowy Rzeszów , Siedlce S³awna Sosnowiec Suwa³ki Toruñ Warszawa , , , , Wroc³aw , Wrzeszcz , Zawiercie ywiec W³oszech i UPMC Beacon Hospital w Irlandii. UPMC zapewnia tak e obs³ugê administracyjn¹, pomoc biznesow¹ i us³ugi informatyczne dla szpitali, lekarzy i innych specjalistów zainteresowanych telemedycyn¹. 6 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 ( ) 2011

7 SPRAWY ZAWODU Pa³ac Prezydencki Za wybitne zas³ugi i osi¹gniêcia naukowe, a tak e dzia³alnoœæ spo³eczn¹ trzeciego maja br. prezydent RP Bronis³aw Komorowski udekorowa³ Krzy em Komandorskim z Gwiazd¹ Orderu Odrodzenia Polski prof. dr. hab. med. Jerzego Woy-Wojciechowskiego prezesa Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Do gratualcji z okazji tak wysokiego wyró nienia do³¹czaj¹ siê Czytelnicy, przyjaciele, redakcja i Rada Naukowa Czasopisma Aptekarskiego, w której Pan Profesor zasiada. Iwabradyna W Göteborgu (Szwecja) upubliczniono analizê najnowszych danych z najwiêkszego w historii badania dotycz¹cego zachorowalnoœci i umieralnoœci na przewlek³¹ niewydolnoœæ serca, która dowodzi, e iwabradyna (Procoralan ), selektywnie obni aj¹ca czêstoœæ akcji serca, znacz¹co poprawia jakoœæ ycia chorych na przewlek³¹ niewydolnoœæ serca. Nowe dane z badania SHIFT (Systolic Heart Failure Treatment with the I f Inhibitor Ivabradine Trial), które zosta³y po raz pierwszy przedstawione w dniu 22 maja, na Kongresie Niewydolnoœci Serca 2011, nabieraj¹ szczególnego znaczenia w kontekœcie chorych z zastoinow¹ niewydolnoœci¹ serca, u których w przebiegu choroby dochodzi do znacz¹cego pogorszenia jakoœci ycia. Badaniem jakoœci ycia SHIFT objêto 1944 pacjentów z przewlek³¹ niewydolnoœci¹ serca w 24 krajach. Uczestników losowo podzielono na dwie grupy, które oprócz standardowego leczenia stosowanego w tej chorobie otrzymywa³y iwabradynê lub placebo. Jakoœæ ycia oceniano w okresie dwóch lat przy u yciu kwestionariusza oceny kardiomiopatii KCCQ (Kansas City Cardiomyopathy Questionnaire), zwalidowanego narzê- Luxmedia W klinice okulistycznej Lexummedica w Poznaniu 7 czerwca br. prof. Martin Filipec z Czech (za³o yciel miêdzynarodowej sieci klinik okulistycznych Grupy LEXUM) wraz z dr. Janem Grzeszkowiakiem z Poznania przeprowadzili pierwszy w Polsce wszczep soczewki ICL, stosowanej przy leczeniu bardzo du ych wad wzroku (od 8 do 25 dioptrii). dzia do oceny stanu zdrowia i jakoœci ycia, opracowanego specjalnie dla tej choroby. U chorych z przewlek³¹ niewydolnoœci¹ serca w kwestionariuszu KCCQ, który pacjent wype³nia samodzielnie, ocenia siê ró ne aspekty codziennego ycia, w tym ograniczenia fizyczne, nasilenie objawów, efektywnoœæ funkcjonowania oraz kontakty z innymi ludÿmi. U pacjentów leczonych iwabradyn¹ zaobserwowano istotn¹ poprawê. Wiêcej w sierpniowo-wrzeœniowym wydaniu CzA. Kancelaria Prezydenta RP CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 (210-11)

8 Jadwiga Szymañska Do tchnienia wiatru podobny jest cz³owiek, dni jego jak cieñ przemijaj¹ g³osz¹ s³owa psalmu Dawidowego. Dni Ewy, naszej ukochanej kole anki, przeminê³y. Jej ycie by³o dobre, piêkne i twórcze. Pozosta³o dzie³o solidne i trwa³e, trwalsze ni ycie, które siê skoñczy³o. By³a wspania³ym cz³owiekiem, szlachetnym i prawym, i wspania³¹ farmaceutk¹, ca³ym sercem oddan¹ pacjentom. W 1986 roku ukoñczy³a studia na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Gdañsku. To w Gdañsku w 1981 r., trzydzieœci lat temu, siê poznaliœmy. Po studiach pracowa³a w aptekach, a w 1992 roku zosta³a w³aœcicielem i kierownikiem apteki Ewa w Olsztynie. By³a wychowawc¹ m³odych farmaceutów opiekowa³a siê studentami farmacji podczas praktyk zawodowych. Cieszy³a siê zaufaniem pacjentów i wielkim uznaniem spo³ecznoœci aptekarskiej. Z w³aœciw¹ sobie pasj¹ w³¹czy³a siê w dzia³alnoœæ odrodzonego w 1991 roku samorz¹du aptekarskiego. Odesz³a dwadzieœcia lat póÿniej, zostawiaj¹c wyraÿny œlad. Przez kilka kadencji by³a cz³onkiem Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Olsztynie. Pe³ni³a w niej funkcje skarbnika, zastêpcy prezesa, a ostatnio prezesa. By³a te cz³onkiem Prezydium i skarbnikiem Naczelnej Rady Aptekarskiej. Do ostatnich dni wykonywa³a powierzone Jej obowi¹zki. Bardzo zale a³o Jej na zmianach w prawie, które przywróc¹ w³aœciw¹ rolê apteki i godnoœæ zawodu farmaceuty. Wielkie nadzieje pok³ada³a w ustawie refundacyjnej, któr¹ Sejm uchwali³ kilka dnia przed Jej œmierci¹. Za zas³ugi dla polskiego aptekarstwa Naczelna Rada Aptekarska uhonorowa³a Ewê Wiêckowsk¹ Medalem im. prof. Bronis³awa Koskowskiego. Dzie³o Ewy nie zosta³o skoñczone, to dzie³o zosta- ³o przerwane, sk³aniaj¹c nas do zadumy nad tym, co w yciu jest najcenniejsze: nad rodzin¹, przyjaÿni¹, pasj¹ dzia³ania dla wspólnego dobra, Polsk¹... egnaj¹ Ciê, Ewo, polscy aptekarze. egnaj¹ Ciê kole anki i koledzy z Naczelnej Rady Aptekarskiej. egnaj¹ Ciê wszyscy farmaceuci. egnam Ciê, Kochana Przyjació³ko! Wis³awa Szymborska napisa³a ongiœ: Umar³ych wiecznoœæ dot¹d trwa, dok¹d pamiêci¹ siê im p³aci. Nie zapomnimy Ciebie, Ewo! Pozostaniesz w naszych myœlach i modlitwie. Pogr¹ onym w bólu Synowi Ewy Fabianowi, Mamie, Siostrze, Rodzinie, bliskim i wszystkim, którzy op³akuj¹ Jej odejœcie, sk³adam wyrazy g³êbokiego wspó³czucia. Po egnanie œp. mgr farm. Ewy Wiêckowskiej przez prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorza Kucharewicza podczas uroczystoœci pogrzebowej 20 maja 2011 r. w Olsztynie

9 SPRAWY ZAWODU One World, One Home, One Heart W Sopocie 25 wrzeœnia 2011 odbêd¹ siê Ogólnopolskie Obchody Œwiatowego Dnia Serca, które organizowane s¹ ka dego roku w ponad 100 krajach na ca³ym œwiecie i inspirowane przez World Heart Federation z udzia³em World Health Organisation (WHO), UNESCO i UNICEF u. Jest to presti owe wydarzenie, które ma na celu zwiêkszenie œwiadomoœci spo³ecznej dotycz¹cej chorób serca oraz promocjê zdrowego stylu ycia. Has³em tegorocznych, jedenastych w Polsce, a trzynastych na œwiecie obchodów jest: One World, One Home, One Heart. Lekarze eksperci bêd¹ zachêcaæ do profilaktyki chorób uk³adu kr¹ enia w najbli szym nam œrodowisku ognisku domowym, wœród rodziny i przyjació³. W czasie tegorocznych obchodów Œwiatowego Dnia Serca znani goœcie zwróc¹ uwagê publicznoœci na treœci dotycz¹ce profilaktyki chorób serca. Imprezie zorganizowanej w formie pikniku bêd¹ towarzyszy³y wystêpy artystów, muzyków, konkursy dla dzieci, gry i zabawy sportowe oraz punkty konsultacyjne, w których bêdzie mo na zrobiæ wybrane badania (zmierzyæ ciœnienie, poziom cholesterolu, zrobiæ EKG, pulsoksymetriê, obliczyæ wskaÿnik ryzyka chorób uk³adu kr¹ enia) oraz uzyskaæ wskazówki od ekspertów, jak dbaæ o swoje zdrowie. Zaplanowano tak e pokaz defibrylacji oraz technik reanimacji. Obchody jubileuszowe XX-lecia hurtowni farmaceutycznej Salus International w Katowicach zapowiedziano na 25 czerwca br. Organizatorzy zapraszaj¹ na piknik rodzinny, który odbêdzie siê na terenach rekreacyjnych Doliny Trzech Stawów przy ul. K. Pu³awskiego 9 w Katowicach. W czasie pikniku wyst¹pi¹ miêdzy innymi Zespó³ Pieœni i Tañca ŒL SK im. Stanis³awa Hadyny z programem w Europie ze Œl¹skiem oraz zespó³ Wies³awa Murzañskiego LIVE SESSION. Przewidziano równie ciekawe gry i zabawy dla dzieci i m³odzie y. Og³oszenie D BKI miejscowoœæ po³o ona nad morzem i jeziorem o statusie uzdrowiska od 2007 roku. Dzia³a tu obecnie 6 hoteli uzdrowiskowych przez ca³y rok, mog¹cych przyj¹æ jednorazowo ok osób. W sezonie letnim jednorazowo przebywa tu ok osób. Brak jest tu Apteki i jest to szansa aby to zmieniæ! Do sprzedania nieruchomoœæ dom po³o ony w centrum miejscowoœci przy g³ównej ulicy. Parter budynku obecnie sklep, sala sprzeda y 60 m 2 plus zaplecze oko³o 40 m 2. Przez kilka ostatnich lat by³o tu wydzielone stoisko na sklep zielarsko-medyczny. Piêtro 1 mieszkanie o powierzchni oko³o 80 m 2 ³adnie i ciekawie wykoñczone. Piêtro 2 mieszkanie oko³o 60 m 2 oraz biblioteka. Ca³oœæ wyceniona na sumê z³. W³asnoœæ hipoteczna. Je eli zaciekawi³a pañstwa nasza oferta prosimy o kontakt tel lub W kwietniu obchodzony by³ Œwiatowy Tydzieñ Homeopatii, który rozpocz¹³ siê 10 kwietnia br. w dniu urodzin doktora Samuela Hahnemanna, twórcy wspó³czesnej homeopatii. Z tej okazji na ca³ym œwiecie odby³y siê wyk³ady, odczyty i konferencje propaguj¹ce zalety leczenia homeopatycznego. W ponad 40 krajach, w tym równie i w Polsce, zorganizowano spotkania prasowe. Polskie Towarzystwo Homeopatii Klinicznej, bêd¹ce cz³onkiem organizacji World Homeopathy Awareness Week, zaprosi³o dziennikarzy do wys³uchania prelekcji na temat zastosowania homeopatii jako terapii komplementarnej w leczeniu wielu chorób. Zwrócono tak e uwagê mediów na fakt, e wiele znanych osobistoœci œwiata polityki, kultury i sportu z powodzeniem stosowa³o b¹dÿ stosuje leczenie homeopatyczne. CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 (210-11)

10 SPRAWY ZAWODU 29 lipca br. minie 20 lat od powstania Komitetu Organizacyjnego Izb Aptekarskich 19 kwienia 1991 r. Sejm uchwali³ ustawê o izbach aptekarskich (Dz. U. 1991, nr 41, poz. 179). W wyniku zabiegów ówczesnego dyrektora Departamentu farmacji mgr Janiny Mañko, minister zdrowia powo³a³ Komitet Organizacyjny Izb aptekarskich, który zebra³ siê na swoim pierwszym posiedzeniu ju 29 lipca 1991 r. Wybrano na nim przewodnicz¹cego Komitetu Organizacyjnego Izb Aptekarskich, którym zosta³ dr Stanis³aw Vogel, a tak e prezydium. Rozpocz¹³ siê intensywny okres tworzenia od podstaw izb apteakrskich. W ci¹gu zaledwie 4. miesiêcy opracowano podstawy prawne (regulaminy) do powo³ania izb okrêgowych. W diach grudnia 1991 r. odby³ siê I Krajowy Zjazd Aptekarzy w Warszawie, który ostatecznie zakoñczy³ formowanie wszystkich struktur izb aptekarskich w Polsce. Prezesem odrodzonego samorz¹du zosta³a wybrana mgr Edwarda Kêdzierska. KOMITET ORGANIZACYJNY IZB APTEKARSKICH: Prezydium Komitetu: Przewodnicz¹cy: Stanis³aw Vogel Franciszek Barzowski Barbara Biliñska El bieta Góralczyk Andrzej Grech Zofia Guryn Danuta Ignyœ Zofia Jedziniak Wac³awa Ko³tuñska Anna Krakowiak Kurzeja W³adys³awa Ryta L¹d Bazyli Leszczy³owski Aldona Lewandowska Jerzy azowski Kazimiera Morawska Ewa Majcherczyk Ma³gorzata Naporowska Andrzej Prygiel Ryszard Stach Edwarda Szych Bart³omiej Wodyñski Ewa Wojsznis Henryka Wojtaszewska Anna Zdêbska Cz³onkowie Komitetu: Irena Adamowicz Jadwiga Baj Zofia Banak Wanda Baranowska Urszula Bednarek-Wêc³awska Jerzy Biliñski Maria Boboryk Tomasz Boczek Iwona Brzoskowska Izabela Buczek Edward Bujnowicz Anna Chrzanowska Jadwiga Cygielska Maria Czamkar Maria Czomber Lidia Czy Leokadia Danek Henryk D¹browski Joanna Dejewska Leokadia Depta Maria Dobija Irena Dobrakowska Jan Domañski Maria Dziemianis- urawska Zofia Frankowska Halina Gabor Wies³awa G¹sior Aleksandra G¹ssowska Ewa Germak Tadeusz Gicewicz Wanda Gliñska Krystyna Górny Ma³gorzata Grelus El bieta Grzankowska Jadwiga Guruc Anna Gut Danuta Harbaszewska Barbara Hofman-Speichert Natalia Hryciuk Maria Jab³oñska-Rajda Lucyna Jaroszewicz Teresa Jaskulska Adam Jastrzêbski Anna Jeliñska Miros³awa Kajszczarek Barbara Kaniuka Sylwia Kant-Siwiec Amelia Kata-Lis Edwarda Kêdzierska Ryszard Kiedrowski Stanis³aw Kodroñ Zbigniew Kolanek Maria Ko³odyñska Marianna Kosowska Maria Koz³owska Jerzy Kozok El bieta Krych Stanis³awa Krystynowicz Henryka Kucharska-Rose El bieta Kucharczyk Wies³aw Kucharski Danuta Kurasz Krystyna Kurzeja Hanna KuŸniar Halina Kwaœnicka Wies³awa Laskowska Wojciech Lech Carmen Lewicka Jadwiga Long Marianna epecka Maria ukasiak Janina ukasiuk Barbara Macikowska Janina Majewska Anna Makarewicz Aniela Makiela Jadwiga Makulec Alicja Ma³ota Urszula Marczewska Irena Matuszewska Lidia Mazur Alina Miszczyszyn Miros³awa Muzalewska Krystyna Ostrowska Barbara Pawluczuk Janina Perzyna Beata Pieñkowska Kamilla Pietkiewicz Zdzis³aw Pilichowski Janusz Pluta Marek P³uska Henryka Pochwa³owska Krystyna Postek Danuta Potrzebowska Wojciech Prokurat Jerzy Pusiarski Halina Ratanow Zofia Rogodo³yñ Barbara Ruciñska Barbara Sawka El bieta Sieradzka Hieromin Skolimowski Stefan Skrzypczak El bieta Smarzewska Ryszard Stach Edward Stanek Micha³ Stienss Cecylia Stokowiec El bieta Subda-Kita Ryszard Supel Tadeusz Szczêsny Barbara Szczêœnik Danuta Szczypa Miros³aw Szeligowski Janina Szerlowska Tadeusz Szuba Waldemar Szwarczyñski Krystyna Swistun Elwira Telejko Zofia Tylman-Rogowska Jerzy Waliszewski Halina Wanurska Beata Walk Jadwiga Wêc³owska Bogumi³a Wilkos Henryka Wojtaszewska Zenon Wolniak Jan Wo³yñski Ilona Worcho³ek Tadeusz Wzi¹tek Walenty Zajdel Rajmund Zarzycki Andrzej Zawieruch Anna Zdêbska Dorota Zelega Henryk Z³otnicki Zofia Zwyrzykowska Marian o³nierowicz ród³o: Wróbel A., Vogel S., Dêbiñska E.: Apothecare necesse est..., NRA, Warszawa, s. VI 10 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 ( ) 2011

11 ISSN Vol. XVIII Rok za³o enia 1992 Nr 6-7 ( ) Czerwiec-Lipiec 2011 Punktacja: Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy szego: 6 pkt Index Copernicus: Wydawnictwo Farmapress : 10,63 pkt Czasopismo Aptekarskie : 4,15 pkt Kontynuator tradycji Czasopisma utworzonego w roku 1871 we Lwowie JESTEŒMY W STANIE PRZETRWAÆ NAJGORSZE mówi prezes Zarz¹du Salus International Sp. z o.o. mgr farm. Aleksander UREK w rozmowie z Aleksandr¹ PUZYNO Twórca i jedyny w³aœciciel firmy Salus International sp. z o.o. zaliczanej do licz¹cych siê hurtowni farmaceutycznych, absolwent Wydzia³u Farmaceutycznego Akademii Medycznej im. Miko³aja Kopernika w Krakowie, który po studiach mia³ asystenturê w Katedrze Technologii Chemicznej Œrodków Leczniczych tej uczelni, w latach 80. zdecydowa³ siê wyjechaæ do Austrii i jako jeden z nielicznych polskich farmaceutów doœwiadczenie aptekarskie zdobywaæ za granic¹. Jak siê to panu uda³o w czasach, kiedy absolwentom polskich uczelni trudno by³o podj¹æ na Zachodzie pracê w swoim zawodzie? Mia³em szczêœcie, bo krakowska Akademia Medyczna, w której zdoby³em tytu³ magistra farmacji w latach siedemdziesi¹tych, by³a jedn¹ z dwóch obok warszawskiej polskich uczelni medycznych, na których studia by³y uznawane w Austrii. Musia³em jedynie nostryfikowaæ dyplom. Nie by- ³o to trudne, poniewa programy studiów na uczelniach krakowskiej i wiedeñskiej niewiele siê ró ni³y. Uzupe³ni³em tylko swoj¹ znajomoœæ ³aciny. Na pocz¹tku prze y³em wszak- e szok nie tylko dlatego, e nie mia³em za sob¹ sta u w polskiej aptece. W tamtych czasach apteki na Zachodzie oferowa³y zupe³nie inny asortyment ni krajowe, inne by³y te nazwy handlowe leków, a pacjenci, z którymi mia³em do czynienia, te ró nili siê od polskich. Pracowa³em w czterech aptekach, a na koniec w najwiêkszej placówce w Wiedniu. A jednak zdecydowa³ siê pan porzuciæ pracê aptekarza na rzecz prowadzenia za³o onej w roku 1991 w³asnej hurtowni farmaceutycznej w Polsce. Nie mia³ pan obaw, czy to przedsiêwziêcie powiedzie siê? Oczywiœcie, obawy by³y, wiêc pocz¹tkowo pozostawi³em sobie 2/10 etatu w aptece w Wiedniu i spêdza³em tam ka dy pi¹tek i sobotê. Dopiero po dwóch latach nabra³em pewnoœci, e Salus International mo e mnie utrzymaæ i skupi³em siê na dzia- ³alnoœci w Polsce. ycie potwierdzi³o s³usznoœæ tej decyzji, bo Salus International istnieje nieprzerwanie od ponad 20 lat. Jak Mgr farm. Aleksander urek pan ocenia to minione dwudziestolecie? Spogl¹daj¹c na minione lata, stwierdzam z satysfakcj¹, e rozwój firmy przerasta moje oczekiwania. Sta³o siê to mo - liwe dziêki wielu czynnikom, w szczególnoœci dziêki odpowiednim ludziom na w³aœciwych stanowiskach, indywidualnemu podejœciu do klienta, ws³uchiwaniu siê w jego potrzeby i problemy oraz podejmowaniu we w³aœciwym momencie odpowiednich decyzji i inwestycji. Z roku na rok dziêki ciê kiej pracy i zaanga- owaniu coraz wiêkszej liczby Archiwum

12 SPRAWY ZAWODU wspó³pracowników jesteœmy w stanie przetrwaæ najgorsze. Pocz¹tki dzia³alnoœci hurtowni nie by³y jednak ³atwe, a sama inwestycja na pocz¹tku lat 90., gdy dopiero zaczê³y powstawaæ prywatne hurtownie farmaceutyczne, wydawa³a siê nawet ryzykowna. Jedyn¹ wtedy funkcjonuj¹c¹ na rynku hurtowni¹ by³ pañstwowy Cefarm, który nie nad¹ a³ z dostawami, wiêc aptekarze sami poszukiwali dostawców leków i tak to oni mnie znaleÿli. Utworzonej przeze mnie hurtowni farmaceutycznej nada- ³em nazwê Salus, sk³adaj¹c ho³d moim przodkom i nawi¹zuj¹c do kontynuacji rodzinnego uprawiania biznesu. W latach dwudziestych XX wieku mój dziadek i jego bracia za³o- yli tak nazywaj¹c¹ siê fabrykê skór w Rybniku, która dzia³a³a do 1947 roku, kiedy to zosta³a zlikwidowana. Na pocz¹tku dzia³alnoœci firma mia³a dwa samochody, które s³u y³y do dostarczania leków z zagranicy do Polski. Dzia- ³aliœmy wówczas podobnie jak hipermarkety: aptekarze przyje d ali swoimi samochodami i zabierali leki z hurtowni. Taki system sprzeda y leków funkcjonowa³ do 1994 r. Po pierwszym roku dzia³alnoœci wspó³pracowa³o z nami ok. 50 aptek ogólnodostêpnych ze Œl¹ska. Od pocz¹tku Salus International mia³ byæ hurtowni¹ obs³uguj¹c¹ apteki ogólnodostêpne w regionie Œl¹ska. I tak jest do dziœ, ale z biegiem czasu wchodziliœmy w nowe dziedziny. Obecnie drugim, bardzo dla nas wa nym obszarem jest zaopatrywanie szpitali. Ta specjalizacja w znacznym stopniu wynika z historii firmy. Jeszcze w roku 1995 firma zosta³a przedstawicielem spó³ek Lachema-Brno i Ebewe Pharma producentów leków onkologicznych. Przez wiele podmiotów zaczêliœmy byæ postrzegani jako firma, która sprawnie wprowadza na rynek tego typu preparaty. Nastêpna wa na dziedzina naszej dzia³alnoœci to dystrybucja produktów stomatologicznych. Dzia³amy te w tzw. przedhurcie, który jednak powoli zastêpujemy dystrybucj¹ w³asnych produktów suplementów diety i materia³ów medycznych. Wci¹ poszukujemy tak e swojego miejsca w niszach rynkowych obszarach ma³o interesuj¹cych dla najwiêkszych firm albo takich, w których nie potrafi¹ siê one poruszaæ. Utworzyliœmy spó³ki zale ne w Czechach i na Ukrainie, co roku organizujemy wyjazdy polskich farmaceutów na najwiêksze w Europie miêdzynarodowe targi farmaceutyczne Expopharm oraz na szkolenia odbywaj¹ce siê pod patronatem Niemieckiej Izby Aptekarskiej Pharmacon do szwajcarskiego Davos i w³oskiego Merano. Od piêciu lat we wspó³pracy z Naczeln¹ Izb¹ Aptekarsk¹ i Polskim Towarzystwem Farmaceutycznym organizujemy miêdzynarodowe konferencje aptekarskie, takie m.in. jak Miêdzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Farmaceutów oraz Ogólnopolska Konferencja Lekarsko-Farmaceutyczna. Jako ciekawostkê dodam, e prowadzimy te specjalistyczn¹ hurtowniê win, które powstaj¹ w wynajêtej przez nas winnicy w Austrii. Teraz obecnoœæ w naszym portfolio czterech rodzajów win, przeznaczonych dla farmaceutów i lekarzy, ma charakter marketingowy, ale kto wie, jak ten biznes rozwinie siê w przysz³oœci... Czy hurtownia zwi¹zana z winem to tylko pomys³ na intratne wykorzystanie niszy rynkowej? Mieszkaj¹c kilkanaœcie lat w Austrii, nauczy³em siê doceniaæ wino. Mieszkañcy Austrii uczêszczaj¹ do lokali, które nazywaj¹ siê Heuriger, gdzie konsumuj¹ posi³ek, dope³niaj¹c go winem Heuriger. Tê tradycjê picia wina do posi³ku chcia³em przenieœæ do Polski, co moim zdaniem w pewnym zakresie siê uda³o. Dodatkowo po przeczytaniu ksi¹ ki Byæ zdrowym przez wino i bli szym zainteresowaniu siê winem zdecydowa³em, e warto podj¹æ siê promocji wina w naszym kraju. Potraktowa³em tê hurtowniê bardziej jako marketing i przygotowa³em ofertê dla naszych klientów, m.in. aptekarskie wino wigilijne, aptekarskie wino wielkanocne czy aptekarskie wino kominkowe. Wino jest zwi¹zane z zawodem farmaceuty od dawna. W XI w. aptekarze produkowali ró nego rodzaju gatunki wina w aptekach, ale równie inne leki sporz¹dzane na bazie wina, w zwi¹zku z tym byli tak e magazynierami. Dwory królewskie, ksi¹ êce, bogaci mieszczanie w okresie XI-XIV w. byli zaopatrywani w³aœnie przez aptekarzy. Aptekarskie wino na ró ne okazje jest wiêc nawi¹zaniem do tradycji apte- 12 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 ( ) 2011

13 SPRAWY ZAWODU karskiej preparowania win leczniczych. Na koniec tej rozmowy proponujê spojrzenie na obecn¹ rzeczywistoœæ roku 2011 i przysz³oœæ firmy Salus International w warunkach coraz trudniejszych realiów rynku farmaceutycznego. Dla ilu aptek ogólnodostêpnych Salus International jest obecnie wiod¹cym dostawc¹? Obecnie najwiêcej, bo oko³o 30 procent naszych obrotów generuje zaopatrzenie 400 ogólnodostêpnych i 200 aptek szpitalnych. Jesteœmy g³ównym lub drugim dostawc¹ dla oko³o 400 aptek otwartych. Idea firmy, jeœli chodzi o zaopatrywanie aptek, by³a jednoznaczna: regionalna hurtownia. Pocz¹tkowo zasada dzia³ania polega³a na tym, e zaopatrywaliœmy tylko apteki w obrêbie 100 km od siedziby firmy. Dziœ zwiêkszamy zasiêg dzia³ania i zaopatrujemy w leki apteki ogólnopolskie z województw œwiêtokrzyskiego, ³ódzkiego, opolskiego, dolnoœl¹skiego, œl¹skiego, ma³opolskiego, mamy te swoje enklawy na zasadach partnerskich m.in. w Œwinoujœciu i Gdañsku. Niedawno otworzyliœmy nasz oddzia³ w Tarnowie, który zaopatruje apteki otwarte z Tarnowa, Nowego S¹cza i okolic. Uwa am, e rozwój firmy ma swoje granice. Budowanie molocha nie pozwoli³oby nam na indywidualne podejœcie do klienta. W³aœciwy kierunek, jeœli chodzi o apteki otwarte, jest pozostanie hurtowni¹ regionaln¹ dla Polski po³udniowej z pewnymi enklawami w du ych miastach. Pozostaje ponadto dalsze rozszerzanie oferty... Zawsze bêdê szuka³ nowych rynków zbytu za granic¹ np. w Czechach, na Ukrainie czy Litwie. W tych krajach prowadzimy obecnie firmy zajmuj¹ce siê importem eksportem. Z pewnoœci¹ nie zamierzam otwieraæ nowych aptek w Polsce i ich sieciowaæ, gdy wynika to z za³o eñ firmy. Interesujê siê rozwojem sytuacji rynkowej, z której wyraÿnie widaæ na przyk³adzie Stanów Zjednoczonych, e forma tzw. sieciowania aptek nie do koñca zda³a egzamin. Monopolizacja w USA spowodowa³a, e w tym kraju ceny leków s¹ jednymi z najwy szych na œwiecie. Co œwiadczy o tym, e sieciowanie nie daje takich efektów, jakie by³y oczekiwane. Specyfik¹ naszej firmy jest zaopatrywanie aptekarzy od A do Z. Od kilku lat zaopatrujemy szpitale w specjalistyczne urz¹dzenia i programy do przygotowywania niektórych leków, m.in. jesteœmy dystrybutorem na Polskê programu komputerowego s³u ¹cego do przygotowywania preparatów cytotoksycznych CYPRO. Rozwa am zwiêkszenie oferty o urz¹dzenia do dystrybucji leków wewn¹trz szpitala tzw. unit dose, a tak e sprzeda materia³ów medycznych oraz naszych produktów, jak suplementy diety SALUS NATURA, odci¹gacz kataru dla niemowl¹t SOPELEK, na terenie UE. Ponadto planujê rozszerzyæ ofertê specjalistycznych szkoleñ i wyjazdów zagranicznych dla farmaceutów i lekarzy, czym zreszt¹ firma zajmuje siê prawie od 10 lat. Salus International od lat organizuje wyjazdy polskich farmaceutów na szkolenia Pharmacon i targi Expopharm. Dlaczego podj¹³ pan inicjatywê szerokiego promowania szkoleñ dla farmaceutów? Wszystko zaczê³o siê od dyrektywy unijnej, która zobowi¹za³a wszystkie zawody medyczne do tzw. ustawicznych szkoleñ. Dlatego chcia³em wyjœæ naprzeciw klientom i uzna³em, e jeœli Niemiecka Izba Aptekarska organizuje od kilkudziesiêciu lat specjalistyczne szkolenia w Davos i w Merano, targi farmaceutyczne Expopharm czy inne spotkania, w czym ma spore doœwiadczenie, to warto z tego doœwiadczenia skorzystaæ. Tak powsta³a idea organizowania Konferencji Polsko-Niemieckiej Farmaceutów przy znacznym udziale niemieckich wyk³adowców i uczestników. Obecnie maj¹ one charakter miêdzynarodowy. Rola naszej firmy polega na inicjowaniu kontaktów miêdzy organizacjami w naszym kraju PTFarm, NIA i zgranicznymi organizacjami bliÿniaczymi. Wspieramy tak e udzia³ polskich farmaceutów w kongresach EAHP. Firma popiera tak e akcje prozdrowotne oraz inicjatywy na rzecz ochrony i promocji zdrowia... Inicjatyw, które wspieramy jest wiele, wiêc wspomnê tylko o najwa niejszych. W szczególnoœci wspomagamy uczelnie wy sze, szko³y, szpitale, fundacje i stowarzyszenia. W 2008 r. zaanga owaliœmy siê w akcjê Stop lekomanii, której celem CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 (210-11)

14 SPRAWY ZAWODU by³o uœwiadomienie wp³ywu naturalnych witamin i sk³adników mineralnych na stan uk³adu immunologicznego oraz uwra liwienie na reklamy leków uznawanych powszechnie za niezbêdne w codziennym funkcjonowaniu. Z kolei w 2009 r. wdro yliœmy w³asny specjalny program edukacyjny pod has³em: Przede wszystkim zdrowe zêby, skierowany do wszystkich doros³ych pacjentów oraz ich dzieci. Jego celem jest szeroko pojêta promocja zdrowia jamy ustnej, w myœl rezolucji WHO zwracaj¹cej uwagê na œcis³¹ zale noœæ miêdzy zdrowiem jamy ustnej, zdrowiem ogólnym i jakoœci¹ ycia pacjentów w ramach szeroko rozumianej profilaktyki zdrowotnej. Wspieramy tak e niezale - nych aptekarzy, oferuj¹c im program wsparcia marketingowego pod has³em: Ta apteka to zdrowie i opieka. Powsta³ on trzy lata temu w odpowiedzi na dzia³ania marketingowe innych hurtowników i sieci aptek. Staramy siê udostêpniaæ placówkom z nami wspó³pracuj¹cym narzêdzia do obrony przed dzia³aniami sieci. Program Ta apteka to zdrowie i opieka w odró nieniu od rozwi¹zañ konkurencyjnych pomys³ów oferuje pacjentom np. badania profilaktyczne. Pacjent zbiera punkty, a my za³atwiamy mu wizytê w najbli szej przychodni. Traktujemy zaanga owanie spo³eczne jako swoj¹ powinnoœæ. Dlatego za³o yliœmy w³asn¹ fundacjê, dziêki której bêdziemy mogli w jeszcze wiêkszym stopniu wesprzeæ wiele inicjatyw na rzecz ochrony i promocji zdrowia. Polski rynek hurtowy konsoliduje siê. Czy firma Salus International zamierza uczestniczyæ w tym procesie? Filozofia naszej firmy jest zupe³nie inna. Nie interesuje nas udzia³ w konsolidacji rynku, chcemy pozostaæ hurtowni¹ niezale n¹. Dziêkujê za rozmowê. CERTIFICATE CERTYFIKAT proclaiming the Title and Medal of AMBASSADOR OF PHARMACY AMBASADOR FARMACJI przyznania tytu³u i medalu AMBASADOR FARMACJI granted to mgr farm. ALEKSANDER UREK mgr. farm. ALEKSANDROWI URKOWI BY THE EDITORIAL BOARD OF CZASOPISMO APTEKARSKIE FOR THE ABOVE RECIPIENT S INITIATIVES, AND HIS ORGANIZATION OF INTERNATIONAL COLLABORATION IN THE FIELD OF TRAINING, INTEGRATING, AND PROMOTING PRINCIPLES OF GOOD PHARMACY PRACTICE ZA INICJATYWY ORAZ ORGANIZACJÊ WSPÓ PRACY MIÊDZYNARODOWEJ W ZAKRESIE SZKOLENIA, INTEGRACJI I UPOWSZECHNIANIA ZASAD DOBRYCH PRAKTYK FARMACEUTYCZNYCH NADANY PRZEZ CZASOPISMO APTEKARSKIE Przewodnicz¹cy Rady Naukowej Chairman of the Scientific Council prof. dr hab. Kazimierz G OWNIAK Redaktor Naczelny Editor-in-Chief Wiktor SZUKIEL The Title and the Medal award was established to commemorate the founding of Czasopismo Towarzystwa Aptekarskiego in Lvov in 1871, a publication which was the predecessor of Czasopismo Aptekarskie. The annual award is bestowed every April, the anniversary month in which the former Journal s premier issue first appeared. Warszawa, 24 kwietnia 2007 r. Tytu³ i Medal ustanowiony z okazji rocznicy utworzenia w 1871 r. we Lwowie Czasopisma Towarzystwa Aptekarskiego, poprzednika Czasopisma Aptekarskiego, wrêczany w kwietniu ka dego roku w rocznicê ukazania siê 1 numeru. 14 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 ( ) 2011

15 Strategiczny inwestor Odpowiedzialny partner Nowoczesne leki i szczepionki Realizując misję poprawy jakości życia ludzi, w GlaxoSmithKline tworzymy i dostarczamy nowoczesne leki i szczepionki oraz angażujemy się w zwiększanie dostępu do efektywnych terapii i w edukację zdrowotną polskich pacjentów. W swoich działaniach dążymy do tego, aby być odpowiedzialnym partnerem, budując oparte na zaufaniu relacje z uczestnikami polskiego systemu ochrony zdrowia, stawiając na dialog i transparentną współpracę. Jako wiodący inwestor w branży farmaceutycznej, od ponad 30 lat wnosimy swój wkład w długoterminowy, zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny naszego kraju. GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A. ul. Grunwaldzka Poznań tel.: fax:

16 SPRAWY ZAWODU GLAXOSMITHKLINE LIDEREM BRAN Y W ODPOWIEDZIALNYM PROWADZENIU BIZNESU Firma GSK zajê³a pierwsze miejsce wœród firm sektora farmaceutycznego i medycznego oraz pi¹te miejsce w ogólnym zestawieniu Rankingu odpowiedzialnych firm 2011, organizowanym przez Dziennik Gazetê Prawn¹, Centrum Etyki Biznesu Akademii Leona KoŸmiñskiego oraz PwC, pod patronatem Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Wyró nienie jest wynikiem wieloletniej, systematycznej pracy, maj¹cej na celu wdra anie standardów odpowiedzialnego prowadzenia biznesu. Jako wiod¹ca firma funkcjonuj¹ca w sferze ochrony ludzkiego ycia i zdrowia, GSK ma œwiadomoœæ, e podlega szczególnym wymaganiom spo³ecznym odnoœnie sposobu, w jaki prowadzi dzia³alnoœæ. Kluczowe dla firmy wartoœci to: potrzeby pacjenta, transparentnoœæ, uczciwoœæ i szacunek. GSK dok³ada starañ, by ze wszystkimi partnerami budowaæ d³ugofalowe relacje, oparte na dialogu i zaufaniu. Jako firma farmaceutyczna mamy bezpoœredni wp³yw na ludzkie zdrowie i ycie, dlatego zaufanie stanowi dla nas szczególn¹ wartoœæ. Staramy siê zapracowaæ na nie w ka dym aspekcie naszej dzia³alnoœci. Pozycja lidera w tegorocznym rankingu umacnia nas w przekonaniu, e obrany przez nas kierunek odpowiada na oczekiwania œrodowiska, dla którego staramy siê byæ partnerem powiedzia³ Jerzy Toczyski, prezes GlaxoSmithKline w Polsce. GSK swoj¹ odpowiedzialnoœæ rozumie jako zagwarantowanie bezpieczeñstwa pacjentom przyjmuj¹cym leki firmy oraz zapewnienia etycznej i transparentnej wspó³pracy ze œrodowiskiem lekarzy, farmaceutów i pielêgniarek. Kluczowym elementem jest równie prowadzenie kampanii edukacyjnych, kszta³tuj¹cych postawy prozdrowotne, wspieranie lokalnych spo³ecznoœci, ochrona œrodowiska naturalnego, a tak e dba³oœæ o rozwój pracowników. GlaxoSmithKline jest jednym z nielicznych przedsiêbiorstw, które bior¹ udzia³ w Rankingu odpowiedzialnych firm 2011 od piêciu lat. Pomimo coraz trudniejszych ankiet, po³¹czonych z zewnêtrznym audytem, w rankingu odpowiedzialnych firm uczestniczymy od samego pocz¹tku, co rok weryfikuj¹c nasze dzia³ania z najlepszymi praktykami innych firm. Dziêki konsekwencji w podnoszeniu standardów etycznego i spo- ³ecznie zaanga owanego biznesu oraz traktowaniu odpowiedzialnoœci jako jednej z podstawowych wartoœci w realizacji naszej strategii biznesowej, z roku na rok systematycznie poprawiamy nasz¹ pozycjê podkreœla Justyna Czarnoba, mened er Komunikacji Korporacyjnej i Spo³ecznej Odpowiedzialnoœci Biznesu w GlaxoSmithKline. Tegoroczny wynik to najlepszy rezultat osi¹gniêty przez GSK, jak równie któr¹kolwiek firmê farmaceutyczn¹ w historii rankingu. Zdajemy sobie sprawê, e pozycja lidera w tegorocznym rankingu to nie tylko wyró nienie, ale tak e zobowi¹zanie do kontynuacji naszych dzia³añ w tym zakresie zapewni³ Jerzy Toczyski. ODPOWIEDZIALNY PARTNER W SYSTEMIE OCHRONIE ZDROWIA Wspó³tworz¹c i promuj¹c dobre praktyki prowadzenia biznesu w bran y farmaceutycznej, GSK przywi¹zuje du ¹ wagê do zapewnienia etycznej i transparentnej wspó³pracy z lekarzami, farmaceutami, pielêgniarkami i po³o nymi oraz stowarzyszeniami pacjentów. Dzia³alnoœæ firmy w tym obszarze reguluje restrykcyjny wewnêtrzny Kodeks Etyczny, 16 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 ( ) 2011

17 SPRAWY ZAWODU Nagrody dla GlaxoSmithKline Wœród nagród otrzymanych dotychczas przez GSK w Polsce w obszarze odpowiedzialnoœci spo³ecznej znajduj¹ siê m.in.: Laur Odpowiedzialnoœci przyznany przez PKPP Lewiatan, NSZZ Solidarnoœæ i Deloitte w 2010 r.; Fundacja Komunikacji Spo³ecznej wyró ni³a kampaniê Mam Haka na Raka pierwsz¹ nagrod¹ w konkursie Kampania Spo³eczna Roku 2008 ; GSK zosta³a uhonorowana wyró nieniem Idealny Pracodawca w bran y farmaceutycznej w Universum Survey; miêdzynarodowe wyró nienie za politykê promuj¹ca bezpieczeñstwo, zdrowie i ochronê œrodowiska naturalnego, przyznane przez Europejsk¹ Agencjê Bezpieczeñstwa i Zdrowia w Pracy. który nie tylko odpowiada regulacjom prawnym i zapisom kodeksów bran owych, ale tak e nak³ada dalsze samoregulacje. Szczególn¹ rolê w umacnianiu pozycji odpowiedzialnego partnera odgrywa bezwzglêdna dba³oœæ o jakoœæ i bezpieczeñstwo produktów. Stosujemy rygorystyczne normy kontroli na ka dym etapie procesu wytwarzania i dystrybucji, pocz¹wszy od prac badawczo-rozwojowych, poprzez fazê badañ klinicznych, a po etap doboru i dostarczania surowców, produkcji, a tak e dostawê gotowych leków i preparatów do hurtowni oraz aptek. GSK prowadzi wiele kampanii edukacyjnych, których celem jest kszta³towanie postaw prozdrowotnych. Najbardziej znane inicjatywy GSK maj¹ na celu upowszechnianie wiedzy na temat chorób nowotworowych i metod ich zapobiegania. S¹ to m.in. programy Mam Haka na Raka i Zdrowa Gmina, objête patronatem Ministerstwa Zdrowia i realizowane we wspó³pracy z Polsk¹ Uni¹ Onkologii, a tak- e program Stop Rakowi Szyjki Macicy. Firma prowadzi równie kampanie i programy prozdrowotne popularyzuj¹ce wiedzê o wartoœci profilaktycznej szczepieñ i mo liwoœciach ochrony przed chorobami zakaÿnymi. Wa nym elementem dzia³alnoœci GlaxoSmithKline jest stymulowanie rozwoju polskiej nauki poprzez wspó³pracê z wiod¹cymi oœrodkami akademickimi, transfer know-how oraz wspieranie projektów promuj¹cych innowacyjnoœæ medycyny. GSK jest partnerem miêdzynarodowych inicjatyw naukowych, wspiera towarzystwa i konkursy na innowacje medyczne. Anga uje siê w edukacjê studentów i proces kszta³cenia ustawicznego lekarzy. Do zainicjowanych przez GSK projektów z zakresu edukacji kadry medycznej nale y m.in. program PATRON. Jego realizacja umo liwia promowanie standardów nowoczesnej diagnostyki i terapii chorób p³uc. Wœród podejmowanych przez GSK dzia³añ nie brakuje zaanga owania w rozwój spo³ecznoœci lokalnych. Realizowane s¹ projekty maj¹ce na celu przeciwdzia³anie wykluczeniu spo³ecznemu dzieci z obszarów wiejskich i ma³ych miast. S³u y temu program wspierania œwietlic œrodowiskowych Promyk Dnia, realizowany wspólnie z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Chrzeœcijañskich Organizacji Wiejskich. Pomoc potrzebuj¹cym, wsparcie organizacji pozarz¹dowych oraz instytucji po ytku publicznego realizowane s¹ tak e w ramach programu wolontariatu pracowniczego Orange Day. Istotnym elementem odpowiedzialnoœci spo³ecznej GlaxoSmithKline jest tak e globalna strategia zrównowa onego rozwoju. Firma koncentruje siê na wdra aniu proekologicznych standardów produkcji, zmniejszeniu zu ycia zasobów naturalnych, a tak e ci¹g³ej poprawie w zakresie norm ochrony œrodowiska. Firma GSK jest otwarta na nowe aktywnoœci i inicjatywy stymuluj¹ce rozwój projektów CSR. Realizacji dzia³añ z tego zakresu s³u y m.in. wspó³praca z Forum Odpowiedzialnego Biznesu, badanie postrzegania bran y farmaceutycznej, przeprowadzone w 2009 roku, a tak e wdra anie innowacyjnych inicjatyw i narzêdzi do mierzenia efektywnoœci dzia³añ CSR, które wchodz¹ w sk³ad modelu London Benchmarking Group (LBG). Korzystanie z tej metodologii stanowi kolejny krok w zwiêkszaniu precyzyjnoœci szacowania nie tylko efektów zaanga owania spo³ecznego firmy, ale i œrodków, jakie na te dzia³ania przeznacza. CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 (210-11)

18

19

20 SPRAWY ZAWODU II EUROPEJSKI DZIEÑ WALKI Z OTY OŒCI Wiktor Szukiel W konferencji i kursie uczestniczy³o ponad 200 aptekarzy-farmaceutów z woj. mazowieckiego 20 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 6-7 ( ) 2011