GIVE PL1-LEO GIVE - Guidance In Vocational Education for students in rural areas

Transkrypt

1 PL1-LEO Raport z badań Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko 1 ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission w nich cannot zawartość be held merytoryczną. responsible for any use which may be made of the information contained therein.

2 Spis treści GIVE PL1-LEO Wstęp Metodologia badań Słownik Cele badawcze Etapy badania Techniki badawcze Zasięg terytorialny badań Analiza Desk Research w Polsce Analiza Desk Research we Włoszech Analiza Desk Research w Hiszpanii Analiza Desk Research w Wielkiej Brytanii Analiza Desk Research w Bułgarii Podsumowanie analizy Desk Research Wyniki badań ilościowych Wyniki badań przeprowadzonych wśród doradców zawodowych Korzystanie z narzędzi teleinformatycznych Umiejętności teleinformatyczne Podstawowe umiejętności komputerowe Podstawowe umiejętności internetowe Umiejętność posługiwania się narzędziami Web Korzystanie z sieci społecznościowych Wyniki badań przeprowadzonych wśród młodzieży zamieszkującej tereny wiejskie Ogólne wyniki badań Korzystanie z narzędzi teleinformatycznych Umiejętności teleinformatyczne Podstawowe umiejętności komputerowe Podstawowe umiejętności internetowe Umiejętność posługiwania się narzędziami Web Umiejętności komputerowe niezbędne do poszukiwania pracy

3 4.3. Wyniki badań przeprowadzonych wśród przedsiębiorców Opinia pracodawców na temat podstawowych umiejętności komputerowych pracowników Opinia pracodawców o podstawowych umiejętnościach internetowych pracowników Opinia pracodawców o umiejętnościach posługiwania się narzędziami Web 2.0 przez pracowników Zapotrzebowanie na odstawowe umiejętności komputerowe w przedsiębiorstwie Zapotrzebowanie na podstawowe umiejętności internetowe w przedsiębiorstwie Zapotrzebowanie na umiejętności posługiwania się narzędziami Web 2.0 w przedsiębiorstwie Umiejętności komputerowe cenione przez pracodawców Umiejętności internetowe cenione przez pracodawców Umiejętności posługiwania się narzędziami Web 2.0 cenione przez pracodawców Mocne i słabe strony młodych osób w opinii pracodawców Korzystanie z sieci społecznościowych Wyniki badań jakościowych przeprowadzonych wśród doradców zawodowych Ogólne wyniki badań Wyniki badań jakościowych w Polsce Wyniki badań jakościowych w Wielkiej Brytanii Wyniki badań jakościowych w Bułgarii Wyniki badań jakościowych w Hiszpanii Wyniki badań jakościowych we Włoszech Podsumowanie wyników badań jakościowych Podsumowanie wyników badań Rekomendacje Spis wykresów Spis tabel Spis rysunków

4 1. Wstęp W ramach projektu GIVE zostały przeprowadzone badania. Pomysł projektu jest rezultatem rozpoznania możliwości wykorzystania nowoczesnych metod korzystania z mediów społecznościowych na rzecz poprawy jakości kształcenia zawodowego. Doradcy zawodowi stosują w procesie nauczania tradycyjne metody, co obniża efektywność uczenia się i nie pozwala rozwijać kompetencji kluczowych. Ze względu na szybki rozwój usług Web2.0 i konieczność zapewnienia wysokiej atrakcyjnej i jakości nauczania, zauważalny jest rozwój zintegrowanych systemów kształcenia w ramach mediów społecznościowych. Social media takie jak Twitter, Facebook oraz blogi są coraz częściej używane w naszym codziennym i zawodowym życiu. Instytucje edukacyjne są coraz bardziej świadome faktu, że tego typu aplikacje mogą zostać skutecznie włączone do ich systemów kształcenia. Niestety niewielu z nich rzeczywiście w swojej pracy wykorzystuje takie aplikacje do uatrakcyjnienia prowadzonych procesów szkoleniowych. Doświadczenie doradców zawodowych w połączeniu z ich umiejętnościami przekazywania wiedzy z wykorzystaniem mediów społecznościowych uatrakcyjni metodologię nauczania oraz zachęci młodzież do uczestnictwa w procesie kształcenia. Projekt ma na celu podniesienie poziomu wiedzy, umiejętności i kompetencji specjalistów pracujących jako doradcy zawodowi z młodzieżą z obszarów wiejskich poprzez stworzenie innowacyjnej, wielowymiarowej platformy LMS z wbudowaną obsługą serwisów społecznościowych, w oparciu o metodologię opracowaną podczas tworzenia narzędzia w ramach projektu CREIN. Celem projektu jest także poprawa perspektyw zatrudnienia dla osób z obszarów wiejskich, a także określenie potrzeb w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego pracodawców w celu przygotowania aktualnej oferty kształcenia odpowiadającej potrzebom rynku pracy. Konsorcjum projektu składa się z 6 partnerów zlokalizowanych w 5 krajach Unii Europejskiej. Zostali wybrani w celu zróżnicowania sektorów i obszaru geograficznego. Wszyscy partnerzy posiadają doświadczenie zarówno w realizacji projektów na terenie Unii Europejskiej, jak i w działalności wpierającej edukację. Partnerzy współpracowali ze sobą w ramach wcześniejszych projektów. Dodatkowo spotkali się w celu przedyskutowania propozycji i podzielenia się zadaniami oraz obowiązkami w zależności od ich specjalizacji. Głównym rezultatem projektu GIVE będzie wielowymiarowa platforma e-learningowa, której zawartość powstanie jako wynik transferu narzędzia z projektu CREIN, oraz badań przeprowadzonych w ramach niniejszego projektu. Cechą charakterystyczną platformy będzie jej integracja z serwisami Web 2.0. Podczas realizacji projektu, platforma 4

5 zostanie przetestowana przez trenerów i doradców zawodowych pracujących z młodzieżą zamieszkującą tereny wiejskie, natomiast po jego zakończeniu, platforma zostanie udostępniona wszystkim trenerom i doradcom zawodowym do zamieszczenia dowolnych treści dydaktycznych. Dodatkowo, zostanie opracowany podręcznik użytkownika, który krok po kroku będzie prezentował pracę z systemem. Projekt będzie szeroko rozpowszechniony. Na początku - wśród grupy docelowej projektu poprzez podniesienie ich kompetencji. Projekt będzie także rozpowszechniony wśród młodzieży w ośrodkach młodzieżowych w Unii Europejskiej, w krajach będącymi partnerami w projekcie oraz w specjalnych ośrodkach, gdzie spotyka się młodzież z obszarów wiejskich, która ma problemy o charakterze społecznym. 5

6 2. Metodologia badań 2.1. Słownik Poniżej zamieszczony został słownik z wylistowanymi zwrotami i terminami używanymi w projekcie wraz z ich interpretacją. N Zwrot Wyjaśnienie 1 Młodzież Osoby w wieku lat (definicja na użytek projektu GIVE) Umiejętności odnoszące się do zdolności 2 Umiejętności ICT korzystania z oprogramowania i sprzętu komputerowego. Różne rodzaje usług internetowych, głównie w postaci stron internetowych. Najbardziej charakterystyczną cechą jest użytkownik 3 Narzędzia Web 2.0 aktywnie tworzący treści w przeciwieństwie do typowych stron internetowych, gdzie użytkownik charakteryzuje się głównie bierną rolą. Typowe przykłady portalu z narzędziami web 2.0 są: Facebook (wirtualna społeczność), Wikipedia (tworzona przez użytkowników baza wiedzy), YouTube (udostępnianie plików wideo), blogi (rodzaj pamiętnika), Twitter i wiele innych. 4 Uczniowie Osoby uczestniczące w procesie kształcenia. 5 Doradcy zawodowi Nauczyciele, trenerzy, doradcy zawodowi i inne osoby zajmujące się doradzaniem młodzieży w kwestiach związanych z wyborem zawodu. Osoby pomiędzy 16 a 25 rokiem życia, które 6 Młodzież kształcąca się zamieszkują tereny wiejskie oraz kształcą się zawodowo (bądź zakończyły edukację) o charakterze zawodowym (definicja na użytek projektu GIVE). Reprezentanci przedsiębiorstw, którzy 7 Pracodawcy zatrudniają młodzież kształcącą się zawodowo. Osoby, które są odpowiedzialne za zatrudnianie pracowników w swoich firmach Cele badawcze 6

7 Głównymi celami badania są: 1. Określenie poziomu wiedzy i korzystania z narzędzi web. 2.0 przez doradców zawodowych, którzy współpracują z młodzieżą z terenów wiejskich. 2. Określenie zapotrzebowania na szkolenia z zakresu wykorzystania narzędzi web 2.0 przez doradców zawodowych, którzy współpracują z młodzieżą z terenów wiejskich. 3. Określenie poziomu wiedzy i korzystania z narzędzi web 2.0 przez młodzież z terenów wiejskich. 4. Zidentyfikowanie potrzeb doradców zawodowych, którzy współpracują z młodzieżą z terenów wiejskich dotyczące poziomu wiedzy młodzieży nt. narzędzi Web 2.0. Główne cele badawcze przekładają się na następujące pytania badawcze: 1. W jakim stopniu badani doradcy zawodowi i młodzież znają rozwiązania web 2.0? Dopasowanie umiejętności doradców do potrzeb i umiejętności młodzieży. 2. W jakim stopniu badani korzystają z narzędzi web 2.0? 3. W jakim stopniu badani są zainteresowani korzystaniem z poszczególnych rozwiązań web 2.0? 4. Identyfikacja luk związanych z wiedzą na temat korzystania z narzędzi web W jakim stopniu grupa docelowa korzysta z narzędzi informatycznych, niezbędnych do korzystania z narzędzi Web 2.0? 6. Identyfikacja luk związanych z wykorzystaniem narzędzi (programów) niezbędnych do korzystania z web Jakie są najczęściej wykorzystywane kanały mediów społecznościowych przez doradców zawodowych oraz młodzież zamieszkującą tereny wiejskie. 8. Jakie są oczekiwania pracodawców względem młodzieży (potencjalnych pracowników) w zakresie umiejętności ICT posiadanych przez młodzież Etapy badania Badanie polegało będzie na analizie danych wywołanych i zastanych. W celu zobrazowania badanego zjawiska pod różnymi względami, zostaną wykorzystane możliwości badań jakościowych oraz analiz ilościowych. Badanie będzie składało się z czterech etapów: 7

8 Rysunek 1 Schemat badania Etap 1 Analiza Desk Research Etap 2.1 Badania ilościowe zrealizowane metodą PAPI wśród doradców zawodowych, którzy współpracują z młodzieżą z terenów wiejskich N=50 ankiet/kraj Etap 2.2 Badania jakościowe FGI wśród doradców zawodowych, którzy współpracują z młodzieżą z terenów wiejskich 1 grupa (5-7 osobowa) na kraj Etap 3 Badania ilościowe zrealizowane metodą PAPI wśród młodzieży z terenów wiejskich N=50 ankiet/kraj Etap 4 Badania ilościowe zrealizowane metodą PAPI wśród przedsiębiorców N=50 ankiet/kraj 2.4. Techniki badawcze Analiza desk research to metoda badań społecznych lub marketingowych, która zakłada szczegółową analizę już istniejących i dostępnych danych. Realizacja badania typu desk research nie jest związana z pozyskiwaniem nowych informacji, a jedynie uporządkowaniem, przetworzeniem i analizą zgromadzonych wcześniej danych badawczych. Dane są zbierane w oparciu o statystykę publiczną oraz dostępne dane. Zbierane informacje pozwolą na określenie sytuacji regionalnej i narodowej w każdym państwie partnerskim. Badania ilościowe do badania zastosowana została technika badań ankiety do samodzielnego wypełniania z możliwością wypełnienia ankiety on-line (PAPI lub ankieta 8

9 elektroniczna). Badania ilościowe zostały przeprowadzone wśród doradców, uczniów i przedsiębiorców za pomocą ankiet rozdawanych respondentom. Jest to tradycyjne badanie bezpośrednie przy użyciu papierowego lub elektronicznego kwestionariusza. Technika umożliwia przede wszystkim wyeliminowanie presji grupy. Podczas przeprowadzania ankiet respondenci nie są zmuszeni do poszukiwania akceptacji swoich poglądów u pozostałych uczestników badania ani u ankietera. Samodzielne wypełnianie sprawia, że wzrasta przekonanie badanego o poufności badania. Zwiększone poczucie anonimowości pozwala badanym udzielić szczerszej odpowiedzi. Jest to szczególnie ważne w przypadku pytań o umiejętności. Dzięki wykorzystaniu tej techniki możliwe było zebranie w sposób pełny informacji na temat wiedzy o narzędziach web 2.0 oraz zakresie ich wykorzystania. Specyfika wywiadu przyczyniła się do większego niż w wywiadzie indywidualnym oraz grupowym zbliżenia respondenta do problemu badawczego. Udział ankietera w badaniu pozwala na uzyskanie znacznie wyższego wskaźnika odpowiedzi, gdyż może on motywować respondenta do udzielania odpowiedzi oraz w razie potrzeby pomóc respondentowi we właściwym zrozumieniu pytania. Aby zwiększyć możliwość dotarcia i komfort respondentów badanie zostało przeprowadzone z użyciem poczty elektronicznej oraz wypełnieniem kwestionariusza on-line. Zogniskowany wywiad grupowy (Focus Group Interview forma warsztatowa) ma charakter wspólnej dyskusji grupy respondentów na zadany z góry temat. W trakcie wywiadu grupowego podejmowane są pytania badawcze mające na celu wyjaśnienie lub zrozumienie zjawisk, motywacji, postaw, zachowań. Uczestnicy dyskusji stymulują się wzajemnie, inspirują, prowokują do wyrażania opinii i konstruowania pomysłów. Wywiad grupowy jest techniką użyteczną do generowania danych umożliwiających konstruowanie kategorii i ich własności. Technika ta umożliwia zachowanie kontekstu odkrycia. Wywiad pozwala na tworzenie pomysłów wraz z krytycznym odniesieniem się do nich. W wywiadzie grupowym korzysta się z właściwości dynamiki grupowej, która pomaga wygenerować dużo danych empirycznych. Elementy dynamiki grupowej, które pojawiają się w wywiadzie grupowym są następujące: synergia - wspólny efekt działania grupy jest iloczynem indywidualnych wysiłków wszystkich członków grupy, a nie ich sumą. Oznacza to, że wzajemne inspirowanie się członków grupy daje zdecydowanie większy przyrost generowanych informacji i pomysłów, niż byłoby to możliwe w wywiadach indywidualnych; efekt śnieżnej kuli - jedna wypowiedź członka grupy pociąga za sobą wypowiedzi innych członków grupy, itd.; wzajemna stymulacja - grupa w większym stopniu motywuje swych członków do działania (udzielania informacji) niż pojedynczy badacz (ankieter); 9

10 poczucie bezpieczeństwa - uczestnicy grupy mają większe poczucie bezpieczeństwa przy udzielaniu informacji i wyrażaniu opinii, bowiem ostatecznie to grupa jest odpowiedzialna za to, co w niej się dzieje, a nie wyłącznie dana jednostka; spontaniczność - dyskusja grupowa bardziej przypomina naturalną sytuację z życia codziennego niż sytuacja wywiadu kwestionariuszowego, dlatego też wypowiedzi członków grupy są bardziej spontaniczne i naturalne Zasięg terytorialny badań Badania w ramach projektu GIVE zostały przeprowadzone w pięciu państwach partnerskich: w Bułgarii, We Włoszech, w Hiszpanii, w Polsce oraz w Wielkiej Brytanii. Analiza desk research opisuje kształcenie zawodowe na poziomie krajowym oraz na poziomie lokalnym (region, w którym prowadzone były badania). Aby zapewnić wysoką jakość uzyskanych wyników, badania terenowe zostały przeprowadzone w regionach, w których partnerzy mają największe doświadczenie w prowadzeniu projektów. Jest to podyktowane trudnością w dotarciu do grup docelowych. Dlatego w ramach badań wymagane było dotarcie do respondentów za pomocą metody kuli śniegowej. Rozpoznawalność firmy w jej lokalnym otoczeniu sprzyja również otwartości badanych i zwiększa chęć udziału w projekcie. Może mieć to również wpływ na udzielanie szczerych i transparentnych odpowiedzi. 10

11 3. Wyniki analizy Desc Research W lutym 2012 roku rozpoczęto realizację projektu GIVE (Guidance In Vocational Education), który jest skierowany do trenerów i doradców zawodowych oraz uczniów szkół zawodowych. Głównymi celami projektu jest zwiększenie świadomości i możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii w zdobywaniu wiedzy zawodowej z wykorzystaniem narzędzi web 2.0. Projekt jest realizowany w pięciu krajach partnerskich, tj. w Bułgarii, Hiszpanii, Polsce, Wielkiej Brytanii oraz we Włoszech. Projekt realizowany jest przy wsparciu Komisji Europejskiej w ramach programu Leonardo da Vinci Transfer Innowacji, który jest częścią programu edukacyjnego Unii Europejskiej "Uczenie się przez całe życie" (Lifelong Learning Programme). Jednym z priorytetowych zadań projektu jest podniesienie kwalifikacji nauczycieli, trenerów oraz doradców zawodowych w zakresie obsługi innowacyjnych technologii informatyczno-komunikacyjnych oraz również poprawa jakości i dostępności kształcenia zawodowego dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym rozwój poradnictwa zawodowego dla uczniów z obszarów wiejskich. Prezentowane poniżej dane Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat) bazują na nowej typologii opracowanej przez Komisję Europejską. Klasyfikację oparto na regionach NUTS 3. Zgodnie z nimi, regiony są podzielone na obszary wiejskie, pośrednie oraz miejskie z uwzględnieniem kryterium gęstości zaludnienia oraz liczby ludności ogółem. Typologia regionów opiera się na segregacji komórek siatki o szerokości 1 km². Region zostaje uznany za miejski, gdy komórki siatki spełnią następujące kryteria: gęstość zaludnienia minimum 300 mieszkańców na 1km² oraz co najmniej 5000 mieszkańców w przylegających komórkach powyżej wspomnianego progu gęstości zaludnienia. Obwody NUTS 3 zostały podzielone na trzy grupy na podstawie komórek siatki. Pierwszą grupę stanowią regiony w przeważającym stopniu miejskie - ludność w komórkach siatki, sklasyfikowanych jako miejskie, stanowi tu więcej niż 80% populacji ogółem. Druga grupa to pośredni region, gdzie populacja w komórkach pośrednich wynosi między 50% a 80% ogółu ludności. W wiejskich regionach z kolei, ludność zamieszkująca te tereny to 50% lub więcej całkowitej liczby ludności. 1 W niniejszym opracowaniu desk research analizowane dane pochodziły z wielu źródeł. Z racji różnego systemu raportowania nie wszystkie dane dotyczyły tych samych przedziałów wiekowych i okresów czasowych. Jak widać na Wykresie 1 krajem o największej populacji jest Wielka Brytania, którą w 2010 roku zamieszkiwało prawie 62 mln mieszkańców. Jest to również kraj, który należy 1 Źródło: epp.eurostat, ec.europa.eu 11

12 Miliony GIVE PL1-LEO uznać za najbardziej rozwinięty gospodarczo spośród wszystkich uczestników projektu. Wielka Brytania charakteryzuje się tym, że największy procent ludności kraju zamieszkuje obszary miejskie i pośrednie. Wykres 1 Liczba mieszkańców w poszczególnych krajach w podziale na typu obszarów zamieszkania w 2010 roku obszary miejskie obszary pośrednie obaszary wiejskie 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 1,8 16,0 12,3 26,6 6,1 17,6 14,4 44,2 12,9 21,4 22,3 10,8 2,9 3,4 1,2 Wielka Brytania Włochy Hiszpania Polska Bułgaria Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Drugim największym krajem pod względem liczebności mieszkańców są Włochy, których liczba całkowita wynosi 60 mln mieszkańców. Porównując liczbę osób zamieszkujących obszary miejskie we Włoszech i w Wielkiej Brytanii można dostrzec wyraźną różnicę we Włoszech w miastach i obszarach miejskich mieszka o 23 mln osób mniej niż w Wielkiej Brytanii. Włochy są również krajem, w którym duża liczba ludności zamieszkuje obszary wiejskie, tj. 12 mln osób. Hiszpania jest trzecim krajem pod względem liczby mieszkańców. W 2010 roku w Hiszpanii mieszkało około 46 mln ludzi, porównywalnie do Włoch, gdzie obszary miejskie zamieszkiwało 22 mln osób. W Polsce w 2010 roku mieszkało około 38 mln osób. Polska jest krajem, w którym struktura rozmieszczenia ludności jest najbardziej równomierna, obszary wiejskie i pośrednie zamieszkuje około 13 mln mieszkańców, natomiast obszary miejskie około 11 mln osób. Bułgaria jest najmniej licznym krajem spośród krajów biorących udział w projekcie. W 2010 roku Bułgaria liczyła 7 mln mieszkańców. Jest to również kraj, w którym zaledwie 1 mln mieszkańców zamieszkuje obszary miejskie, natomiast pozostała liczba mieszkańców - obszary pośrednie (3,4 mln) i wiejskie (2,9 mln). 12

13 Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 2 Procent mieszkańców poszczególnych krajów w podziale na typy obszarów zamieszkiwania w 2010 roku obszary miejskie obszary pośrednie obaszary wiejskie 100% 80% 60% 40% 20% 0% Źródło: 2,9 13,2 20,4 25,8 37,8 38,5 38,3 44,0 33,9 71,2 45,0 48,5 35,5 28,3 16,5 Wielka Brytania Hiszpania Włochy Polska Bułgaria Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat W Wielkiej Brytanii w 2010 roku w przedziale wiekowym od 15 do 24 lat mieszkało 8 mln osób. Jest to około 13% ogółu wszystkich mieszkańców kraju. Natomiast we Włoszech liczba osób w tym przedziale wiekowym wynosiła około 6 mln (12% ogółu wszystkich mieszkańców). W Polsce i w Hiszpanii odnotowano podobną liczbę osób w wieku lata. W Polsce liczba ta wynosiła 5,2 mln, a w Hiszpanii 4,7 mln. W Polsce osoby w tym wieku stanowiły 12% ogółu wszystkich mieszkańców kraju, natomiast w Hiszpanii odsetek ten był niższy i wynosił 11%. W Bułgarii, w kraju o najmniejszej całkowitej liczbie mieszkańców spośród krajów biorących udział w projekcie, liczba osób w wieku wynosiła 891 tys. Natomiast odsetek osób wynosił 10% i był najniższy spośród wszystkich 5 krajów partnerskich. Wykres 3 Liczba mieszkańców w przedziale wiekowym w poszczególnych krajach w 2010 roku Wielka Brytania Włochy Polska Hiszpania Bułgaria Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat 13

14 Wykres 4 Odsetek osób w przedziale wiekowym w poszczególnych krajach w 2010 roku 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 13,2% 12,4% 11,8% 11,5% 10,1% Wielka Brytania Polska Bułgaria Hiszpania Włochy Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Na obszarach, które zostały uwzględnione w badaniu w poszczególnych krajach biorących udział w projekcie dominowała ludność zamieszkująca obszary wiejskie. Jedynie w Bułgarii, w regionie objętym badaniem dominowała ludność zamieszkująca tereny miejskie. W Bułgarii objęto badaniem cztery regiony: Veliko Tarnovo, Smolyan, Sofia i Stara Zagora. Łącznie na obszarze czterech regionów jedynie 14% ludności zamieszkuje obszary wiejskie. Obszarem, na którym przeprowadzono badanie w Polsce było województwo Podkarpackie, w którym 59% stanowiła ludność zamieszkująca obszary wiejskie. Taki sam procent mieszkańców obszarów wiejskich występuje w Hiszpanii w regionie Galicji (59%). W Wielkiej Brytanii objęto badaniem region Devon, w którym różnica procentowa między ludnością zamieszkującą obszar miejski a wiejski była bardzo niewielka. W regionie Devon 51% mieszkańców zamieszkuje obszary wiejskie. Największy procent ludności zamieszkującej obszary wiejskie spośród obszarów jakie zostały objęte badaniem występuje w regionie Sycylii we Włoszech. Aż 67% mieszkańców tego regionu zamieszkuje obszary wiejskie. 14

15 Wykres 5 Procent osób zamieszkujących wybrane obszary badawcze w poszczególnych krajach w podziale na typ obszaru zamieszkania w 2008 roku Obszar miejski Obszar wiejski 100% 80% 60% 40% 20% 0% 15,8 84,2 Bułgaria obszary badawcze 50,4 58,5 59,1 67,3 49,6 41,5 40,9 32,7 Wielka Brytania Devon Hiszpania Galicja Polska Podkarpackie Włochy Sycylia ŹródłoŁ Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics, National Institute of Statistics Spain, UK National Statistics, National Statistical Institute Bulgaria, Central Statistical Office Poland W 2010 roku najwięcej osób uczących się w szkołach średnich odnotowano w Wielkiej Brytanii, tj. 3,4 mln, z tego 1,72 mln byli to mężczyźni, a 1,74 mln to kobiety. Drugim krajem, w którym występowała równie wysoka liczba osób uczących się w szkołach średnich były Włochy (2,8 mln uczniów). W Włoszech 1,48 mln uczniów szkół średnich stanowili mężczyźni, natomiast 1,40 mln kobiety. W Polsce ogółem w 2010 roku w szkołach średnich pobierało naukę 2 mln osób. W zdecydowanej większości byli to mężczyźni (tj.1,03 mln) natomiast 1,00 mln stanowiły kobiety. Znacznie mniejsza liczba osób uczących się w szkołach średnich występuje w Hiszpanii. Ogólnie w Hiszpanii w szkołach średnich pobierało naukę w 2010 roku około 1,1 mln osób, z tego 593 tys. kobiet i 580 tys. mężczyzn. Bułgaria jest krajem, w którym występuje najmniejsza liczba mieszkańców, dlatego też liczba osób pobierających naukę w szkołach średnich jest najmniejsza. Ogółem w Bułgarii w szkołach średnich uczyło się 319 tys. osób, z tego 167 tys. byli to mężczyźni, a 152 tys. kobiety. 15

16 Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 6 Liczba osób uczących się w szkołach średnich w poszczególnych krajach w podziale na płeć w 2010 roku Mężczyźni Kobiety Wielka Brytania Włochy Polska Hiszpania Bułgaria Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Eurostat Na Wykresie 7 przedstawiono procentowy rozkład liczby uczniów szkół średnich w poszczególnych krajach w podziale na płeć. Jak widać na wykresie, w krajach biorących udział w projekcie występuje niewielkie zróżnicowanie ze względu na płeć. Jedynie w Bułgarii występuje większe zróżnicowanie ze względu na płeć niż w pozostałych krajach, tj. 52% ogóły wszystkich uczniów stanowią mężczyźni. Wykres 7 Procent uczniów szkół średnich w poszczególnych krajach w podziale na płeć w 2010 roku Males Females 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Źródło: 47,7 48,5 49,1 50,4 50,6 52,3 51,5 50,9 49,6 49,4 Bulgaria Italy Poland United Kingdom Spain Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Najwięcej osób uczęszczających do szkół zawodowych występuje we Włoszech, tj. około 1,7 mln uczniów, z tego około 1 mln stanowią mężczyźni, a 697 tys. kobiety. W Polsce 16

17 Tysiące GIVE PL1-LEO roku liczba osób uczących się w szkołach zawodowych wynosiła 1,1 mln osób. Porównywalna liczba uczniów szkół zawodowych występowała w Wielkiej Brytanii (1,1 mln uczniów). Wykres 8 Liczba osób uczących się w szkołach zawodowych w poszczególnych krajach w podziale na płeć w 2010 roku Mężczyźni Kobiety Włochy Polska Wielka Brytania Hiszpania Bułgaria Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat W Polsce większość osób uczących się w szkołach zawodowych stanowią mężczyźni, tj. 653 tys. osób, natomiast kobiet uczących się w tego typu szkołach było 466 tys. W Wielskiej Brytanii również mężczyźni częściej wybierają szkoły zawodowe niż kobiety. Mężczyzn uczących się w szkołach zawodowych było 567 tys., natomiast kobiet 547 tys. Stosunkowo niewielka ilość osób decyduje się na kształcenie zawodowe w Hiszpanii w porównaniu do ogólnej liczby mieszkańców w kraju. Wszystkich uczniów szkół zawodowych w 2010 roku w Hiszpanii było 523 tys., z tego 278 tys. to mężczyźni, a 244 tys. to kobiety. Najmniejszą liczbą uczniów szkół zawodowych spośród krajów biorących udział w projekcie GIVE występuje w Bułgarii. Łącznie w tym kraju w szkołach zawodowych w 2010 roku naukę pobierało 171 tys. uczniów. W Bułgarii podobnie jak w pozostałych krajach przeważa liczba mężczyzn uczącymi się w szkołach zawodowych. W Bułgarii w wyżej wymienionych szkołach uczyło się 103 tys. mężczyzn i 67 tys. kobiet. 17

18 Wykres 9 Odsetek uczniów szkół zawodowych w poszczególnych krajach w 2010 roku w podziale na płeć Mężczyźni Kobiety 100% 80% 60% 40% 20% 0% Źródło: 39,6 39,9 41,7 46,8 49,1 60,4 60,1 58,3 53,2 50,9 Bułgaria Włochy Polska Hiszpania Wielka Brytania Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Na Wykresie 9 przedstawiono procent uczniów zasadniczych szkół zawodowych i średnich szkół zawodowych w podziale na płeć w poszczególnych krajach. W Bułgarii, Polsce i we Włoszech procent mężczyzn uczących się w szkołach zawodowych jest zbliżony do siebie i wynosi około 59%. Natomiast w Hiszpanii oraz w Wielkiej Brytanii w porównaniu do pozostałych krajów procent mężczyzn uczących się szkołach zawodowych jest niższy, a w Wielkiej Brytanii procent kobiet i mężczyzn uczących się w szkołach zawodowych jest porównywalny. Największy odsetek osób uczących się w średnich szkołach zawodowych i zasadniczych szkołach zawodowych w odniesieniu do ogółu osób uczących się w szkołach średnich występuje we Włoszech, tj. 61%. Mniejszy odsetek osób uczących się w szkołach zawodowych występuje w Polsce (55%) i w Bułgarii (53%). Natomiast w Hiszpanii mniej niż połowa wszystkich uczących się osób w szkołach średnich stanowią uczniowie szkół zawodowych (45%). Najmniejszy odsetek uczniów szkół zawodowych występuje natomiast w Wielkiej Brytanii (32%). 18

19 Wykres 10 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% GIVE PL1-LEO Odsetek osób uczących się szkołach zawodowych w poszczególnych krajach w 2010 roku 60,5% 54,8% 53,5% 44,6% 32,2% Włochy Polska Bułgaria Hiszpania Wielka Brytania Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat Spośród krajów biorących udział w projekcie, w Hiszpanii występuje największy odsetek osób, które w przedziale wiekowym 16 24, wykorzystują Internet do zawansowanych usług komunikacyjnych, tj. 91%. W Polsce odsetek ten jest również wysoki i wynosi 87%. W Wielkiej Brytanii wynosi on 80%, a w Bułgarii 76%. Natomiast we Włoszech odsetek osób w przedziale wiekowym 16 24, które wykorzystują Internet do różnego rodzaju komunikacji jest najmniejszy i wynosi 67%. Wykres 11 Odsetek osób wykorzystujących Internet do zawansowanych usług komunikacyjnych w poszczególnych krajach w 2008 roku 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Źródło: 91% 87% 80% 76% 67% Spain Poland United Kingdom Bulgaria Italy Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat W Polsce spośród wszystkich użytkowników Internetu około 50% osób w wieku lata korzysta z Internetu w celu prowadzenia dyskusji na różnego rodzaju czatach, wysyłania wiadomości na forach i grupach dyskusyjnych. 19

20 Wykres 12 Odsetek osób wykorzystujących sieć Internet do korzystania z czatów, grup i forów dyskusyjnych w poszczególnych krajach w 2008 roku 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 50% 46% 46% 46% 42% Poland Bulgaria Italy United Kingdom Spain Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat W Bułgarii, Wielkiej Brytanii oraz we Włoszech odsetek wykorzystujących Internet do korzystania z czatów, grup i forów dyskusyjnych osób jest mniejszy i wynosi 46%. Natomiast najmniejszy odsetek osób wykorzystujących Internet do wyżej wspomnianych celów występuje w Hiszpanii i wynosi 42%. Wykres 13 Odsetek osób wykorzystujących Internet do tworzenia lub utrzymywania własnego bloga w poszczególnych krajach w 2008 rok 25% 20% 15% 10% 21% 19% 19% 5% 0% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat 5% 5% Spain Italy United Kingdom Bulgaria Poland 20

21 Na Wykresie 13. przedstawiono odsetek osób w wieku 16 24, które korzystają z Internetu w celu tworzenia lub utrzymania własnego bloga. Największy odsetek osób wykorzystujących Internet do tego typu celów występuje w Hiszpanii i wynosi 21%. Również wysoki odsetek tych osób występuje w Wielkiej Brytanii (19%) i we Włoszech (19%). Natomiast najmniej użytkowników, którzy wykorzystują Internet do dzielenia się swoimi przemyśleniami z innymi w postaci blogów internetowych występuje w Polsce (5%) i w Bułgarii (5%). Dużą popularnością wśród użytkowników Internetu zyskały portale społecznościowe. Jednym z takich portali jest LinkedIn. Najwięcej użytkowników tego portalu, spośród krajów biorących udział w projekcie jest w Wielkiej Brytanii, tj. 9,5 mln (15% populacji Wielkiej Brytanii). Również dużą liczbę użytkowników tego portalu odnotowano w Hiszpanii i we Włoszech. W Hiszpanii osób zarejestrowanych w portalu LinkedIn jest 3,2 mln (około 7% populacji Hiszpanii), natomiast we Włoszech 3,4 mln (około 6% populacji włoskiej). 21

22 Miliony GIVE PL1-LEO Tabela 1 Liczba użytkowników portalu LinkedIn (stan na czerwiec 2012 roku) Lp Państwo Użytkownicy Linkedin 1 Bulgaria % 2 Italy % 3 Poland % 4 Spain % 5 United Kingdom % Źródło: Opracowanie własne na podstawie socialbakers.com Procent użytkowników Linkedin w stosunku do populacji Wykres 14 Liczba użytkowników portalu LinkedIn w poszczególnych krajach (stan na czerwiec 2012 roku) , ,5 3,2 0,6 0,2 Wielka Brytania Włochy Hiszpania Polska Bułgaria Źródło: Opracowanie własne na podstawie socialbakers.com Stosunkowo niewiele użytkowników korzysta z tego portalu w Polsce, tj. około 600 tys. osób, co stanowi zaledwie 2% ogółu wszystkich mieszkańców kraju. Natomiast w Bułgarii około 203 tys. ma konta na portalu LinkedIn (około 3% populacji Bułgarii). Dane przedstawione w Tabelach 1 i 2 prezentują liczbę użytkowników portalu LinkedIn oraz dla porównania przedstawiono liczbę użytkowników portalu Facebook. Warto zauważyć, że liczba użytkowników różnego rodzaju portali społecznościowych zmienia się bardzo dynamicznie. W ciągu kilku miesięcy jest możliwy nawet kilkuprocentowy wzrost osób korzystających z tego typu portali. 22

23 Najbardziej popularnym portalem społecznościowym jest obecnie Facebook, który miał 901 mln aktywnych użytkowników na koniec marca 2012 roku 2. Najwięcej użytkowników tego portalu (spośród krajów biorących udział w projekcie) jest w Wielkiej Brytanii (30 mln). Blisko 50% populacji tego kraju ma zarejestrowane konto na tym portalu. We Włoszech blisko 22 mln osób korzysta z tego portalu, co stanowi 37% ogółu mieszkańców tego kraju. Również w Hiszpanii portal Facebook jest bardzo popularny korzysta z niego 16 mln osób (35% ogółu populacji). Społeczeństwo bułgarskie, podobnie jak hiszpańskie, również bardzo chętnie korzysta z tego portalu około 33% wszystkich mieszkańców (2,3 mln użytkowników) posiada zarejestrowane konto na portalu Facebook. Najmniejszy odsetek osób korzystających z Facebook występuje w Polsce. 22% ogółu mieszkańców tego kraju jest użytkownikiem tego portalu (8,6 mln osób). W Tabeli 2 przedstawiono zmianę liczby użytkowników w okresie od marca do czerwca We wszystkich krajach partnerskich w tym okresie liczba użytkowników portalu Facebook wzrosła. Najwięcej użytkowników zarejestrowało się w Polsce (381 tys.) oraz we Włoszech (362 tys.). Procentowo również wysoki wzrost użytkowników portalu odnotowano w Bułgarii, tj. 2,7% (61 tys. nowych użytkowników). Natomiast w Wielkiej Brytanii i w Hiszpanii w okresie od marca do czerwca 2012 roku wzrost był niewielki, tj. mniejszy niż 0,5%. Wykres 15 Liczba użytkowników portalu Facebook (stan na czerwiec 2012 roku) Lp Państwo Użytkownicy Zmiana Procent zmiany 1 Bulgaria % 33.45% 2 Italy % 37.73% 3 Poland % 22.38% 4 Spain % 34.93% 5 United Kingdom % 49.11% Źródło: Opracowanie własne na podstawie socialbakers.com Procent populacji 2 Źródło: newsroom.fb.com 23

24 Miliony GIVE PL1-LEO Wykres 16 Liczba użytkowników portalu Facebook w poszczególnych krajach partnerskich (stan na czerwiec 2012 roku) 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 30,6 21,9 16,2 8,6 2,4 Wielka Brytania Włochy Hiszpania Polska Bułgaria Źródło: Opracowanie własne na podstawie socialbakers.com 3.1. Analiza Desk Research w Polsce Na początku XXI wieku system edukacji w tym system kształcenia zawodowego w Polsce ulegał dynamicznym przeobrażeniom związanym z reformą oświaty, której efektem było zastąpienie dwustopniowego systemu edukacji skradającego się z szkół podstawowych oraz średnich i równoległych im szkół zawodowych, systemem trójstopniowym składającym się ze szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół średnich i równoległych im szkół zawodowych. Kształt obecnego systemu edukacji obrazuje poniższy schemat. 24

25 Rysunek 2 Edukacja według szczebli kształcenia w roku szkolnym 2010/11 Źródło: Mały rocznik Statystyczny Warszawa 2011 s. 233 Po ukończeniu gimnazjum uczeń może kontynuować naukę w liceum ogólnokształcącym, profilowanym lub technikum, które kończą się egzaminem maturalnym. Może też wybrać zasadniczą szkołę zawodową po ukończeniu której ma możliwość kontynuowania nauki w technikum uzupełniającym lub uzupełniającym liceum ogólnokształcącym, kończącym się egzaminem maturalnym uprawniającym do podjęcia studiów wyższych. 25

26 Tysiące Miliony GIVE PL1-LEO Młodzież zamieszkująca tereny wiejskie W 2010 roku w dwóch na pięciu Polaków mieszkało na wsi (39%), wśród osób w wieku odsetek ten był wyższy i wyniósł 45%, z kolei wśród osób w wieku odsetek ten wyniósł 42%. Przypadkiem szczególnym na skalę kraju jest województwo podkarpackie, gdzie trzy na pięć osób mieszka na obszarach wiejskich (58%). Wśród osób pomiędzy 15 a 19 rokiem życia odsetek ten wynosi 63%, a wśród osób pomiędzy 20 a 24 59%. Wykres 17 Liczba mieszkańców miast i wsi w Polsce w latach ,0 Polska MIASTO 23,9 23,9 23,9 23,9 23,7 23,7 23,6 23,6 23,5 23,5 23,4 23,4 23,3 23,3 23,3 23,3 20,0 14,7 14,7 14,7 14,7 14,6 14,6 14,6 14,6 14,7 14,7 14,7 14,8 14,8 14,8 14,9 14,9 10,0 0, Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 18 Liczba mieszkańców miast i wsi w woj. podkarpackim w latach woj. podkarpackie MIASTO WIEŚ Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego 26

27 Miliony GIVE PL1-LEO Proporcja mieszkańców miast do mieszkańców wsi zarówno w skali kraju jak i w woj. podkarpackim w ciągu ostatnich 15 lat nie ulega wyraźnym zmianom. Zdecydowanie inaczej wygląda sytuacja wśród osób pomiędzy 15 a 24 rokiem życia. Wśród tych osób jest stosunkowo więcej mieszkańców wsi. W 2010 odsetek Polaków w wieku mieszkających na wsi wyniósł 43% i był o 4% wyższy od średniej krajowej. W woj. podkarpackim odsetek ten w 61% i jest o 35 wyższy niż średnia dla województwa. Proporcja mieszkańców wsi i miast wśród osób pomiędzy 15 a 24 rokiem życia ulega zmianom w perspektywie czasowej. W okresie od 2001 do 2010 roku liczba osób z tej grupy mieszkających w miastach systematycznie zmniejszyła się o milion podczas gdy liczba mieszkańców wsi praktycznie nie ulegała zmianom. W woj. podkarpackim również można zaobserwować spadek liczby młodzieży mieszkającej miastach z 159 tys. w 2001 do 127 w W tym samym okresie liczba ludności na wsi początkowo rosła z 205 tys. w 2001 r. do 212 tys. w 2006 r. a następnie stopniowo zaczęła maleć do 196 tyś w 2012 r. Jednak spadek liczby ludności na wsi w woj. podkarpackim w dalszym ciągu jest słabszy niż spadek liczby ludności miejskiej. Wykres 19 Liczba mieszkańców miast i wsi w Polsce i woj. podkarpackim w latach ,0 Polska osoby w wieku MIASTO WIEŚ 4,0 2,0 3,8 3,9 4,0 4,1 4,1 4,1 4,1 4,0 3,9 3,8 3,7 3,6 3,5 3,3 3,1 3,0 2,3 2,3 2,3 2,4 2,3 2,4 2,4 2,4 2,5 2,5 2,5 2,5 2,4 2,4 2,4 2,3 0, Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego 27

28 Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 20 Liczba mieszkańców miast i wsi w woj. podkarpackim w latach woj. podkarpackie osoby w wieku MIASTO WIEŚ Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Mimo działań mających na celu wyrównanie dysproporcji pomiędzy wsią i miastem w dalszym ciągu widoczne są spore różnice. Przejawiają się one przede wszystkim w dostępie do edukacji i a także w konkurencyjności na runku pracy. Uczniowie i absolwenci szkół zawodowych lub techników mogą przystąpić do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe organizowanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe składają się z części pisemnej teoretycznej i oraz części praktycznej. Po zdaniu egzaminu z danej kwalifikacji, zdający otrzyma nowy dokument - świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie. Osoba, która zdobędzie świadectwa potwierdzające uzyskanie wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie oraz poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu, otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje w wyuczonym zawodzie. 3 Średnie szkoły zawodowe W 2010 roku w Polsce w 3505 szkołach zawodowych i ogólnonarodowych uczyło się 632 tysiące uczniów. Liczba uczniów szkół zawodowych systematycznie maleje na przestrzeni lat lat liczba uczniów szkół zawodowych zmniejszyła się o ponad 200 tys. Wyraźny spadek widoczny jest też pomiędzy rokiem 2000 a 2001 wtedy to w związku z reformą pierwszy rocznik uczniów poszedł do 3 klasy szkoły gimnazjalnej co spowodowało lukę w systemie szkolnictwa średniego. 3 Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia

29 Tysiące Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 21 Liczba uczniów w średnich szkołach zawodowych w Polsce w latach Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Pod względem zmniejszającej się liczby uczniów szkół zawodowych sytuacja w woj. podkarpackim przypomina sytuację ogólnopolską. W woj. pomiędzy rokiem 2005 a 2010 liczba uczniów średnich szkół zawodowych zmniejszyła się o 14 tys. Wykres 22 Liczba uczniów w średnich szkołach zawodowych w woj. podkarpackim w latach Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Spadek liczby uczniów pociąga za sobą zmniejszającą się liczbę średnich szkół zawodowych. Począwszy od roku 2003 ich liczba zmalała o ponad połowę z 8,3 tys. do 3,5 tys. W woj. podkarpackim zanotowano podobnej skali spadek z 397 szkół w 2003 roku pozostało

30 Wykres 23 Liczba średnich szkół zawodowych w Polsce w latach Polska Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 24 Liczba średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w latach woj. podkarpackie Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Średnie szkolnictwo zawodowe w Polsce w praktyce sprowadza się do nauczania w technikach dla młodzieży gdzie uczęszcza 86% uczniów. 5% osób uczy się w liceach profilowanych, natomiast 8% stanowią dorośli uczący się głownie ponadgimnazjalnych technikach uzupełniających dla dorosłych. 30

31 Wykres 25 GIVE PL1-LEO Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w Polsce w2010 roku w podziale na typ szkoły Szkoły dla młodzieży Szkoły dla dorosłych technika dla młodzieży bez specjalnych technika dla młodzieży specjalne licea profilowane dla młodzieży bez specjalnych licea profilowane dla młodzieży specjalne technika uzupełniające dla młodzieży bez technika uzupełniające dla młodzieży specjalne licea profilowane dla dorosłych technika dla dorosłych ponadgimnazjalne technika uzupełniające dla Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Sytuacja w woj. podkarpackim odzwierciedla ogólnopolską, gdzie uczniowie techników stanowią 90% wszystkich uczęszczających do średnich szkół zawodowych. Wykres 26 szkoły Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w 2010 roku w podziale na typ Szkoły dla młodzieży Szkoły dla dorosłych technika dla młodzieży bez specjalnych technika dla młodzieży specjalne 0 licea profilowane dla młodzieży bez specjalnych licea profilowane dla młodzieży specjalne 16 technika uzupełniające dla młodzieży bez 330 technika uzupełniające dla młodzieży specjalne 0 licea profilowane dla dorosłych 0 technika dla dorosłych 307 ponadgimnazjalne technika uzupełniające dla Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego 86% średnich szkól zawodowych w Polsce ulokowanych jest w miastach. W Polsce nie ma dostępnych danych na temat miejscowości zamieszkania uczniów szkół na poszczególnych poziomach nauczania, można tylko przypuszczać, że uczniowie z terenów wiejskich stanowią znacząca liczbę uczniów średnich szkół zawodowych. Sytuacja w woj. podkarpackim jest niemal identyczna. Jak w całej Polsce tu również tylko 15% średnich szkół 31

32 zawodowych ulokowanych jest na wsi. W perspektywie lat stosunek szkół zlokalizowanych w miastach i na wsi zarówno w Polsce jak i w woj. podkarpackim nie uległ zmianie. Wykres 27 Odsetek średnich szkół zawodowych w Polsce w 2010 roku w podziale na typ miejscowości Polska MIASTO WIEŚ Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 28 Odsetek średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w 2010 roku w podziale na typ miejscowości woj. podkarpackie MIASTO WIEŚ Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego 32

33 Tysiące Tysiące Wykres 29 GIVE PL1-LEO Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w Polsce w 2010 roku w podziale na płeć Polska Mężczyźni Kobiety Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 30 Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w 2010 roku w podziale na płeć woj. podkarpackie Mężczyźni Kobiety Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Kobiety stanowią 41% uczniów średnich szkół zawodowych w Polsce, na Podkarpaciu ten odsetek jest nieznacznie mniejszy wynosi 38%. W latach proporcja kobiet do mężczyzn nie ulegała istotnym zmianom. Widoczne jest jednak spore zróżnicowanie odsetka kobiet i mężczyzn ze względu na rodzaj szkół. Bardziej sfeminizowane są licea profilowane 33

34 zarówno dla młodzieży jak i dla dorosłych gdzie kobiety stanowią odpowiednio 66% i 50%. Podobnie wygląda sytuacja woj. podkarpackim, gdzie do liceów profilowanych uczęszcza wyraźnie większy niż średnia, odsetek kobiet. Wykres 31 Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w Polsce w 2010 roku w podziale na płeć i typ szkoły Ogółem licea profilowane dla młodzieży bez licea profilowane dla młodzieży specjalne technika dla młodzieży bez specjalnych technika dla młodzieży specjalne technika uzupełniające dla młodzieży technika uzupełniające dla młodzieży licea profilowane dla dorosłych technika dla dorosłych ponadgimnazjalne technika % 20% 40% 60% 80% 100% Mężczyźni Kobiety Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 32 szkoły Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w 2010 roku w podziale na płeć i typ Ogółem licea profilowane dla młodzieży bez licea profilowane dla młodzieży specjalne technika dla młodzieży bez specjalnych technika dla młodzieży specjalne technika uzupełniające dla młodzieży bez technika uzupełniające dla młodzieży licea profilowane dla dorosłych technika dla dorosłych ponadgimnazjalne technika % 20% 40% 60% 80% 100% Meżczyźni Kobiety Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Zasadnicze szkoły zawodowe W 2010 roku liczba uczniów w 2303 zasadniczych w szkołach zawodowych w Polsce wyniosła 225 tys. W przeciwieństwie do średnich szkół zawodowych liczba osób 34

35 Tysiące Tysiące GIVE PL1-LEO uczęszczających do tych placówek w latach w skali kraju nie uległa wyraźnemu zmniejszaniu pozostając na poziomie pomiędzy 240 a 250 tys. Wykres 33 Liczba uczniów zasadniczych szkół zawodowych w Polsce w latach Polska Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego W 2010 r w woj. podkarpackim w 125 szkołach uczyło się 14 tys. uczniów. Podobnie jak w całej Polsce na przestrzeni liczba uczniów wahała się w stosunkowo wąskim przedziale pomiędzy 15 a 17 tys. Wykres 34 Liczba uczniów zasadniczych szkół zawodowych w woj. podkarpackim w latach woj. podkarpackie Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Stała liczba uczniów nie powoduje zmian w liczbie placówek. W skali kraju w latach zanotowano systematyczny spadek o niemal 800 placówek do poziomu 2093 Natomiast od 2003 roku do 2010 roku przybyło 210 szkół. W przypadku woj. podkarpackiego liczba placówek oscylowała wokół 112 do

36 Wykres 35 Liczba zasadniczych szkół zawodowych w Polsce w latach Polska Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 36 Liczba zasadniczych szkół zawodowych w woj. podkarpackim w latach woj. podkarpackie Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Podobnie jak przypadku średnich szkół zawodowych prym wiodły technika, tak w przypadku szkół zawodowych 87% placówek to szkoły zawodowe dla młodzieży. Szkoły dla dorosłych stanowią 7%, a 6% to szkoły specjalne dla młodzieży. 36

37 Wykres 37 GIVE PL1-LEO Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w Polsce w 2010 r. w podziale typ szkoły zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży bez specjalnych zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży specjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych szkoły przysposabiające do pracy zawodowej specjalne Szkoły dla młodzieży Szkoły dla dorosłych Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 38 szkoły Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w 2010 r. w podziale na płeć i typ zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży bez specjalnych zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży specjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych szkoły przysposabiające do pracy zawodowej specjalne Szkoły dla młodzieży Szkoły dla dorosłych Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Zasadnicze szkoły zawodowe w Polsce w zdecydowanej większości ulokowane są w miastach 86%. Na Podkarpaciu odsetek szkół ulokowanych na miastach jest nieznacznie niższy i wynosi 84%. Proporcja placówek ulokowanych na wsi i wmieście w latach nie uległa istotnym zmianom zarówno w skali ogólnopolskiej jak i na Podkarpaciu. Podobnie jak w przypadku średnich szkół zawodowych nie ma informacji na temat typu miejscowości zamieszkania młodzieży uczęszczającej do zasadniczych szkół zawodowych. Można jedynie założyć, że odsetek młodzieży wiejskiej jest znaczący zwłaszcza w woj. podkarpackim, gdzie ogólna liczba młodzieży (w wieku lata) mieszkającej na wsi jest o 20% wyższa niż młodzieży z miast. 37

38 Wykres 39 Odsetek zasadniczych szkół zawodowych położonych w miastach i na wsi w Polsce w 2010r. Polska MIASTO WIEŚ Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 40 w 2010r Odsetek zasadniczych szkół zawodowych położonych w miastach i na wsi w woj. podkarpackim woj. podkarpackie MIASTO WIEŚ Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Siedem na dziesięć osób uczęszczających do zasadniczych szkół zawodowych w Polsce to mężczyźni (69%). W woj. podkarpackim odsetek mężczyzn jest jeszcze wyższy stanowią oni ¾ wszystkich uczniów zasadniczych szkół zawodowych. Podobnie jak w przypadku średnich szkół zawodowych proporcje kobiet do mężczyzn w każdym typie placówek nie uległy zmianie w latach Istnieją spore różnice odnośnie liczby kobiet i mężczyzn w różnych rodzajach szkół. Największy odsetek kobiety stanowią szkołach specjalnych zarówno dla młodzieży jak i dla dorosłych (odpowiednio 42% i 44) Jednak w żadnym typie szkół nie stanowią one większości. Sytuacja na Podkarpaciu odzwierciedla sytuację w kraju. 38

39 Tysiące Tysiące Wykres 41 GIVE PL1-LEO Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w Polsce w 2010 roku w podziale na płeć i typ szkoły Polska Mężczyźni Kobiety Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 42 szkoły Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w 2010 roku w podziale na płeć i typ woj. podkarpackie Mężczyźni Kobiety Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego 39

40 Wykres 43 GIVE PL1-LEO Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w Polsce w 2010 roku w podziale na płeć i typ szkoły Ogółem zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży bez specjalnych zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży specjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych Mężczyźni Kobiety szkoły przysposabiające do pracy zawodowej specjalne % 20% 40% 60% 80% 100% Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego Wykres 44 szkoły Liczba uczniów średnich szkół zawodowych w woj. podkarpackim w 2010 roku w podziale na płeć i typ Ogółem zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży bez specjalnych zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży specjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych Meżczyźni Kobiety szkoły przysposabiające do pracy zawodowej specjalne % 20% 40% 60% 80% 100% Źródło: obliczenia własne na podstawie Głównego Urzędu Statystycznego 40

41 3.2. Analiza Desk Research we Włoszech Rysunek 3 Schemat systemu edukacji we Włoszech Włochy są krajem, który w 2011 roku zamieszkiwało osób. Populacja tego kraju systematycznie wzrasta w 2009 roku wynosiła mieszkańców, natomiast 41

42 Miliony Miliony GIVE PL1-LEO w 2010 roku już osób. We Włoszech około 13 mln osób zamieszkuje tereny wiejskie i na przestrzeni lat liczba tych osób kształtowała się względnie na tym samym poziomie. Wykres 45 Populacja Włoch w podziale na typ obszaru zamieszkania w latach Obszar miejski Obszar wiejski ,8 12,8 12,8 12,7 12,7 12,8 12,8 12,9 12,9 12,9 13,0 13,1 45,3 45,3 45,4 44,2 44,2 44,2 44,5 45,0 45,5 45,8 46,1 46, Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Zauważalny spadek populacji we Włoszech odnotowano w latach nie tylko na obszarach miejskich, ale również i wiejskich. Podobną sytuację można zaobserwować w regionie, który został objęty badaniem w projekcie GIVE, tj. na Sycylii. Wykres 46 Populacja Włoch w latach ,1 58,1 58,1 56,9 57,0 57,0 57,3 57,9 58,5 58,8 59,1 59,6 60,0 60,3 60, Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics 42

43 Miliony GIVE PL1-LEO Region Sycylia w 2011 roku był zamieszkiwany przez około osób. Od 1997 roku populacja Sycylii systematycznie się zmniejszała się i w 2002 roku osiągnęła najniższą wartość, tj osób, natomiast od 2003 roku tendencja ta się zmieniła i liczba mieszkańców tego regionu z roku na rok wzrasta. Wykres 47 Populacja Sycylii w latach Źródło: ,07 5,07 5,06 5,05 5,03 5,03 5,04 5,04 5,05 5,00 5,01 5,02 5,02 4,97 4, Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics W 2007 roku w regionie Sycylii na obszarach miejskich mieszkało 1,6 mln osób. Najwięcej osób zamieszkiwało obszary pośrednie, tj. 2 mln. Na obszarach wiejskich, charakteryzujących się wysoce rozwiniętym rolnictwem zamieszkiwało 619 tys. osób. Natomiast na obszarach wiejskich charakteryzujących się globalnymi problemami rozwojowymi mieszkało 753 tys. osób. 43

44 Tysiące Tysiące Wykres 48 GIVE PL1-LEO Populacja Sycylii w podziale typ obszaru zamieszkania w 2007 roku Obszar miejski 620 Obszar wiejski z wysoko rozwiniętym rolnictwem Obszar pośredni 753 Obszar wiejski z globalnymi problemami rozwojowymi Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Na Wykresach 49 i 50 przedstawiono liczbę osób pobierających naukę w Secondary Professional Institute i Secondary Technical Institute. Wykres 49 Liczba uczniów Secondary Professional Institute w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Do szkół Secondary Professional Institute w 1995 roku uczęszczało 511 tys. osób i do 1999 roku liczba pobierających naukę w tego typu szkołach systematycznie malała. Od 1999 roku można zauważyć wyraźny wzrost liczby osób, które zdecydowały się na kształcenie w Secondary Professional Institute. Od 2001 roku liczba osób ucząca się w tego typu szkołach oscyluje w granicach 560 tys. 44

45 Tysiące Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 50 Liczba uczniów Secondary Technical Institute w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Liczba osób uczących się w Secondary Technical Institute jest wyższa niż w Secondary Professional Institute i w 1995 roku wynosiła 1,1 mln osób. Jednak zainteresowanie nauką w tego typu szkołach z roku na rok malało i w 2007 roku w Secondary Technical Institute uczyło się 931 tys. uczniów. Wykres 51 Liczba osób uczących się w Secondary Technical Institute i Secondary Professional Institute we Włoszech w latach Secondary Professional Institute Secondary Technical Institute Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics 45

46 Tysiące GIVE PL1-LEO Na Sycylii podobnie jak w całym kraju największym zainteresowaniem cieszy się Secondary Technical Institute. Najwięcej, bo 99 tys. osób w tego typu szkołach uczyło się w 2003 roku. Po tym roku liczba uczniów Secondary Technical Institute corocznie spadała i w 2008 roku wynosiła 86 tys. osób. Wykres 52 Liczba osób uczących się w Secondary Technical Institute i Secondary Professional Institute w regionie Sycylii w latach Secondary Professional Institute Secondary Technical Institute ,9 97,6 96,1 94,0 90,1 86,5 58,5 57,8 57,0 56,1 54,9 54, Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics W przypadku Secondary Professional Institute liczba osób uczących się tych szkołach w okresie od 2003 do 2008 roku kształtowała od 58 do 54 tys. osób. Jak widać na Wykresie 52 liczba uczniów chcących uczyć się tego typu szkołach również maleje. 46

47 Wykres 53 Liczba szkół zawodowych we Włoszech w latach Secondary Professional Institute Secondary Technical Institute Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Liczba szkół zawodowych we Włoszech w latach wynosiła W latach liczba szkół zawodowych zmalała o niemal 800 placówek osiągając liczbę Według danych z 2008 roku we Włoszech było 1550 szkół typu Secondary Professional Institute i 2372 Secondary Technical Institute (łącznie 3922). Wykres 54 Liczba szkół zawodowych na Sycylii w latach Secondary Professional Institute Secondary Technical Institute Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Na Sycylii w 2008 roku odnotowano 159 szkół typu Secondary Professional Institute i 278 Secondary Technical Institute. 47

48 Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 55 Liczba uczniów w poszczególnych szkołach typu Secondary Professional Institute we Włoszech w 2010 roku Industria ed Artigianato Servizi Alberghieri e Ristorazione Servizi Commerciali Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics W 2010 roku na terenie Włoch w ramach szkół zawodowych typu Secondary Professional Institute funkcjonowały trzy rodzaje szkół, w których można było kształcić się w poszczególnych zawodach. Były to: Industria ed Artigianato (zawody związane z przemysłem i poszczególnymi rzemiosłami), Servizi Alberghieri e Ristorazione (hotelarstwo i gastronomia) oraz Servizi Commerciali (usługi komercyjne). Wykres 56 Liczba uczniów w poszczególnych szkół typu Secondary Professional Institute na Sycylii w 2010 roku Industria ed Artigianato Servizi Alberghieri e Ristorazione Servizi Commerciali Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics 48

49 Tysiące GIVE PL1-LEO W szkołach Industria ed Artigianato w 2010 roku uczyło się w całym kraju 170 tys. osób, natomiast w regionie Sycylii 15 tys. osób. Największym zainteresowaniem w szkołach typu Secondary Professional Institute we Włoszech cieszy się Industria ed Artigianato oraz Servizi Commerciali (165 tys. uczniów), rzadziej jest wybierana Servizi Alberghieri e Ristorazione (151 tys. uczniów). Natomiast w regionie Sycylii najbardziej popularnym rodzajem szkoły jest właśnie Servizi Alberghieri e Ristorazione, w której w 2010 roku uczyło się 20 tys. uczniów. W zawodach związanych z rzemiosłami i przemysłem na Sycylii kształciło się 15 tys. osób. Najmniej, bo 8 tys. osób kształciło się w szkołach związanych z usługami komercyjnymi (Servizi Commerciali). Szkoły typu Secondary Technical Institute można podzielić na Geometri (zawody związane z inspektoratem), Tecnico Commerciale (technicy sprzedażowi) oraz Tecnico Industriale (technicy przemysłowi). Najmniejszym zainteresowaniem zarówno w całych Włoszech jaki i również w regionie Sycylii w 2010 roku cieszyły się szkoły Geometri (Włochy 66 tys. uczniów, Sycylia 7 tys. uczniów). Wykres 57 Liczba uczniów w poszczególnych szkołach typu Secondary Technical Institute we Włoszech w 2010 roku Geometri Tecnico Commerciale Tecnico Industriale Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Często wybierane są szkoły zawodowe typu Tecnico Industriale. W całych Włoszech w 2010 roku w tego typu szkołach uczyło się około 280 tys. osób, z tego w regionie Sycylii 20 tys. Najczęściej spośród szkół zawodowych w 2010 roku we Włoszech wybierane były szkoły Tecnico Commerciale, tj. 453 tys. uczniów, a na Sycylii tego typu szkołę wybrało 44 tys. osób. 49

50 Tysiące Tysiące Wykres 58 50,00 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 GIVE PL1-LEO Liczba uczniów w poszczególnych szkołach typu Secondary Technical Institute w Sycylii w 2010 roku 7,59 45 Geometri Tecnico Commerciale Tecnico Industriale 21 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics We Włoszech szkoły zawodowe są częściej wybierane przez mężczyzn niż przez kobiety. Podobnie sytuacja wygląda na Sycylii. Warto jednak zauważyć, że nie wszystkie typy szkół zawodowych są zdominowane przez mężczyzn. Wykres 59 Liczba uczniów szkół zawodowych we Włoszech w podziale na płeć w latach MALES FEMALES Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics 50

51 Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 60 Liczba uczniów szkół zawodowych w Sycylii w podziale na płeć w latach MALES FEMALES ,6 21,5 21,3 20,9 20, ,2 35,6 34,8 34,0 33, Źródło: Opracowanie własne na podstawie Italian National Institute of Statistics Szkoły Servizi Commerciali są częściej wybierane przez kobiety (65%) niż przez mężczyzn. Natomiast szkołami bez wątpienia częściej wybieranymi przez mężczyzn niż kobiety są: Tecnico Industriale (89% mężczyzn), Industria ed Artigianato (78% mężczyzn) oraz Geometri (82% mężczyzn). 51

52 3.3. Analiza Desk Research w Hiszpanii Rysunek 4 Schemat systemu edukacji w Hiszpanii Hiszpania w 2011 roku liczyła około 47 mln mieszkańców. Od 1998 roku można zauważyć systematyczny wzrost liczby ludności tego kraju. Obszarem, który został 52

53 Tysiące Miliony GIVE PL1-LEO uwzględniony w badaniu był region Galicji. W tym regionie w przeważającej mierze ludność zamieszkuje obszary wiejskie. W 2011 roku obszary wiejskie zamieszkiwało 1,6 mln osób, natomiast obszary miejskie 1,1 mln osób. Wykres 61 Populacja Hiszpanii w latach ,9 40,2 40,5 41,1 41,8 42,7 43,2 44,1 44,7 45,2 46,2 46,7 47,0 47, Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Wykres 62 Liczba mieszkańców regionu Galicja w podziale na typ obszaru zamieszkania w latach URBAN RURAL Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain 53

54 Tysiące GIVE PL1-LEO W przedziale wiekowym 15 24, w roku 2011 w Hiszpanie mieszkało 4,8 mln osób. Można zauważyć wyraźny spadek od 1998 roku liczby osób w tym przedziale wiekowym. Może to świadczyć o postępującym procesie starzenia się społeczeństwa w Hiszpanii. Wykres 63 Liczba mieszkańców w wieku w Hiszpanii w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain W regionie, który został objęty badaniem w projekcie GIVE, w przedziale wiekowym lata widać wyraźny spadek liczby mieszkańców. W 1998 roku liczba mieszkańców w regionie Galicji wynosiła 423 tys. osób, z tego 222 tys. zamieszkiwało obszary miejskie, a 201 tys. obszary wiejskie. 54

55 Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 64 Liczba mieszkańców w wieku w regionie Galicji w podziale na typ obszaru zamieszkania w poszczególnych latach URBAN RURAL Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain W 2010 roku liczba osób zamieszkująca obszary miejskie w przedziale wiekowym spadła do 138 tys., natomiast liczba mieszkańców obszarów wiejskich wynosiła 125 tys. osób. W 1995 roku w Hiszpanii funkcjonowały cztery typy szkół zawodowych, tj. FP I, FP II, FP Grado Medio oraz Grado Superior. Szkoły FP I funkcjonowały do 2000 roku, a szkoły FP II do 2002 roku. Po tym okresie osoby, które chciały się kształcić w szkołach zawodowych mogły wybrać FP Grado Medio lub Grado Superior. 55

56 Tysiące Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 65 Liczba uczniów szkół FP I w Hiszpanii w latach ,5 232,1 169,3 69,5 2,6 0, Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Wykres 66 Liczba uczniów szkół FP II w Hiszpanii w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Jak widać na Wykresie 67 po roku 1995 liczba uczniów szkół FP Grado Medio systematycznie wzrasta. Jest to również spowodowane likwidacją szkół FP I i FP II. Od 2002 do 2007 roku liczba uczniów rozkłada się na podobnym poziomie, natomiast od roku 2008 nadal wzrasta i w 2010 roku wynosiła 289 tys. uczniów. 56

57 Tysiące Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 67 Liczba uczniów FP Grado Medio w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Podobna sytuacja występuje w przypadku szkół FP Gardo Superior. W latach postępuje dynamiczny wzrost liczby uczniów tego typu szkół. Po roku 2003 nastąpił spadek liczby osób zainteresowanych pobieraniem nauki w tego typu szkołach i stan ten utrzymywał się do 2007 roku. Od 2008 roku zainteresowanie szkołami zawodowymi FP Grado Superior znowu zaczęło wzrastać. W 2010 roku do tego typu szkół uczęszczało 266 tys. osób. Wykres 68 Liczba uczniów FP Grado Superior w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Od roku 2005 w regionie Galicji można zaobserwować spadek osób uczących w FP Grado Medio. Spadek ten utrzymywał się do 2008 roku (do szkół tego typu uczęszczało 57

58 Tysiące Tysiące GIVE PL1-LEO tys. osób). Od roku 2009 liczba uczniów szkół zawodowych FP Grado Medio w regionie Galicji wzrastała i w 2011 roku wynosiła 18 tys. Wykres 69 Liczba uczniów FP Grado Medio i Grado Adulto w regionie Galicji w latach ,1 18,1 17,5 17,0 17,2 16,4 15, Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Podobnie jak w przypadku szkół FP Grado Medio latach zainteresowanie nauką w szkołach FP Grado Superior spadało. Po tym okresie, od roku 2008 można zauważyć wzrost liczby uczniów tego typu szkół, w 2011 odnotowano ich 14 tys. Wykres 70 Liczba uczniów FP Grado Superior i Grado Adulto Superior w regionie Galicji w latach ,6 18,7 17,5 16,5 16,2 16,5 17, Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Jak można zauważyć na Wykresie 71 od roku 1998 liczba szkół zawodowych w Hiszpanii stale wzrasta. W 2010 roku funkcjonowało 3512 szkół, czyli o 767 więcej niż w 1998 roku. 58

59 Wykres 71 Liczba szkół zawodowych w Hiszpanii w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain W regionie Galicji można zauważyć wzrost liczby szkół zawodowych. Od 2000 do 2011 roku powstało 11 nowych szkół zawodowych. Wszystkie szkoły powstały na obszarze miejskim, natomiast jedna szkoła została zlikwidowana na obszarze wiejskim w 2008 roku. Wykres 72 zamieszkania Liczba szkół zawodowych w regionie Galicja w poszczególnych latach w podziale na typ obszaru URBAN RURAL Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain W Hiszpanii, podobnie jak w innych krajach biorących udział w projekcie, częściej kształcenie w szkołach zawodowych wybierają mężczyźni niż kobiety. W 1995 roku w szkołach zawodowych znacząco przeważali mężczyźni, jednak wraz z upływem czasu różnica ta stopniowo się zmniejszała i w 2011 już tylko w niewielkiej mierze w szkołach zawodowych przeważali mężczyźni. Warto również zwrócić uwagę na tendencję wzrostową osób, które chcą pobierać naukę w szkołach zawodowych. 59

60 Tysiące Tysiące GIVE PL1-LEO Wykres 73 Liczba uczniów szkół zawodowych w Hiszpanii w podziale na płeć w latach MALES FEMALES Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain Jak widać na Wykresie 73 w regionie Galicji w szkołach zawodowych pobiera naukę więcej mężczyzn niż kobiet. W 2008 mężczyzn uczących się w tego typu szkołach było 19 tys., natomiast kobiet 18 tys. Ogólna liczba uczących się w szkołach zawodowych w regionie Galicji od 2005 do 2008 roku zmniejszyła się o 5 tys. Od 2008 roku można zauważyć wzrost uczniów szkół zawodach. W 2010 roku w szkołach zawodowych pobierało naukę około 18 tys. mężczyzn i 16 tys. kobiet. W szkołach Grado Superior 57% stanowią mężczyźni, natomiast w Grado Medio większość stanowią kobiety (52%). Wykres 74 Liczba uczniów szkół zawodowych w regionie Galicja w podziale na płeć w latach ,0 17,2 16,3 14,9 15,6 15, ,8 19,0 18,2 17,2 16,9 17, Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain 60

61 Wykres 75 Procent osób uczących się w poszczególnych szkołach zawodowych w podziale na płeć w regionie Galicji w 2010 roku 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Males Sub-type school GRADO MEDIO Females Sub-type school GRADO SUPERIOR Źródło: Opracowanie własne na podstawie National Institute of Statistics Spain 61

62 Miliony GIVE PL1-LEO Analiza Desk Research w Wielkiej Brytanii Wielka Brytania jest krajem o największej populacji spośród krajów biorących udział w projekcie. W 2010 roku prawie 50 mln osób zamieszkiwało obszary miejskie, a zaledwie 6 mln obszary wiejskie (liczba populacji Wielkiej Brytanii bez uwzględniania liczebności Szkocji). Warto zauważyć, że na przestrzeni 15 lat (od 1995 do 2010 roku) liczba osób zamieszkujących obszary wiejskie zmieniała się w bardzo mały stopniu. Wykres 76 Populacja Wielkiej Brytanii w podziale na typ obszaru zamieszkania ( ) URBAN RURAL ,9 5,8 5,8 5,9 5,6 6,1 6,8 6,3 6,4 6,8 5,9 5,9 6,1 6,0 5,7 5,7 45,4 45,6 45,7 45,8 46,3 46,1 45,5 46,2 46,4 46,3 47,5 47,8 48,0 48,5 49,2 49, Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics Obszarem badawczym w Wielkiej Brytanie był region Devon. W 2010 roku był zamieszkiwany przez 1,1 mln osób, z tego 563 tys. zamieszkiwało obszary miejskie, natomiast reszta obszary wiejskie. Od 1995 do 2010 roku można zaobserwować wzrost liczby mieszkańców obszarów wiejskich. W 1995 na tych obszarach mieszkało 506 tys. osób, natomiast w 2010 już o 70 tys. więcej. 62

63 Miliony Tysiące Wykres 77 GIVE PL1-LEO Liczba mieszkańców regionu Devon w podziale na typ obszaru zamieszkania w poszczególnych latach URBAN RURAL Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics Na Wykresie 75 przedstawiono rozkład populacji w Wielkiej Brytanii w przedziale wiekowym Od 1998 roku można zaobserwować systematyczny wzrost osób w tym przedziale wiekowym. W 2010 roku liczba osób w tym przedziale wiekowym wynosiła 8,2 mln osób. Wykres 78 Liczba osób w wieku w Wielkiej Brytanii w latach ,40 8,20 8,00 7,80 7,60 7,40 7,20 7,00 6,80 6,60 6,40 8,22 7,89 8,03 8,16 8,22 8,22 7,74 7,58 7,35 7,40 7,23 7,13 7,08 7,09 7,14 7, Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics W Wielkiej Brytanii najwięcej uczniów szkół zawodowych (Secondary Schools) pobierało naukę w roku 2002, tj. 5,2 mln osób, natomiast najmniej w 2009 roku (3,7 mln 63

64 Miliony Miliony GIVE PL1-LEO uczniów). Okresem, w którym szkoły zawodowe były najchętniej wybierane to lata W roku 2010 tego typu szkołach uczyło się 3,9 mln osób. Wykres 79 Liczba uczniów szkół zawodowych (Secondary Schools) w Wielkiej Brytanii w latach ,88 4,68 4,51 4,43 4,30 4,44 4,92 5,25 5,08 5,12 4,39 4,56 4,00 3,95 3,76 3, Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics Od 1995 roku można zauważyć wzrost liczby osób zainteresowanych nauką w Further Education Colleges (Kolegia Pomaturalne). W 1995 roku w tego typu szkołach pobierało naukę 3,1 mln uczniów, natomiast najwięcej osób uczyło się w 2004 roku, tj. 5,7 mln osób. Wykres 80 Liczba uczniów szkół zawodowych (Further Education Colleges) w Wielkiej Brytanii w latach ,18 3,67 4,08 4,05 3,95 3,88 4,52 4,72 5,52 5,71 5,02 4,23 4,36 4,84 4,64 4, Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics W regionie Devon, który objęto badaniem, można zauważyć od 2005 roku wzrost liczby osób uczących się w szkołach zawodowych (Secondary Schools). W 2005 roku w tego 64

65 Tysiące GIVE PL1-LEO typu szkołach uczyło się 660 tys. uczniów i z roku na rok liczba tych osób wzrasta. W 2010 roku w Secondary Schools pobierało naukę 821 tys. uczniów. Wykres Liczba uczniów szkół zawodowych (Secondary Schools) w regionie Devon w poszczególnych latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics Na Wykresie 82 przedstawiono liczbę Secondary Schools w poszczególnych latach. W 1996 roku liczba tego typu szkół zawodowych wynosiła 3701 i do roku 2007 systematycznie mała. Od roku 2008 w Wielkiej Brytanii około 3350 tego typu szkół kształci młodych ludzi. Wykres 82 Liczba szkół zawodowych (Secondary Schools) w Wielkiej Brytanii w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics

66 Miliony GIVE PL1-LEO W obszarze, który został objęty badaniem funkcjonuje od 1997 roku 56 Secondary Schools oraz 8 Further Education. Liczba szkół typu Further Education zmalała w 2009 roku i placówek kształcących na tym poziomie pozostało 7. Większość szkół zawodowych w regionie Devon znajduje się w obszarze miejskim (tj. 61), natomiast tylko 3 szkoły w obszarze wiejskim. Podobnie jak w pozostałych krajach biorących udział w projekcie również w Wielkiej Brytanii mężczyźni stanowią większość uczniów w szkołach zawodowych. Nie są to jednak duże różnice. W 2010 roku w szkołach zawodowych uczyło się 5,6 mln mężczyzn i 5,3 mln kobiet. Najmniejsza różnica między liczbą uczących się kobiet i mężczyzn w szkołach zawodowych przypada na rok 1999 i wynosiła 47 tys. osób. Wykres 83 Liczba uczniów szkół zawodowych w Wielkiej Brytanii w podziale na płeć w latach MALES FEMALES ,19 5,11 5,04 4,98 4,93 4,91 4,90 4,90 4,92 4,98 5,09 5,18 5,27 5,33 5,36 5,38 5,25 5,17 5,09 5,02 4,98 4,97 4,97 4,97 5,05 5,14 5,24 5,36 5,49 5,57 5,61 5, Źródło: Opracowanie własne na podstawie UK National Statistics 66

67 3.5. Analiza Desk Research w Bułgarii Rysunek 5 Schemat systemu edukacji w Bułgarii Bułgaria jest najmniejszym krajem pod względem populacji spośród 5 krajów partnerskich. W 2011 roku Bułgarię zamieszkiwało około 7,3 mln mieszkańców, z tego 5,3 mln obszary miejskie, a 2 mln obszary wiejskie. Bułgaria jest krajem, w którym można zaobserwować systematycznie zmniejszającą się liczbę mieszkańców. 67