Samozatrudnienie. - 5 kroków do niezależności. Szymon Szadkowski. Konsultacja: ginekolog-położnik, dr n. med. GRZEGORZ POŁUDNIEWSKI,

Transkrypt

1 Samozatrudnienie - 5 kroków do niezależności Szymon Szadkowski Konsultacja: ginekolog-położnik, dr n. med. GRZEGORZ POŁUDNIEWSKI, ( Tekst: Joanna Biszewska

2 Spis treści: Wstęp... str. 3 I. Rejestracja tradycyjna... str. 4 II. Rejestracja elektroniczna... str. 6 III. Podpis elektroniczny, to się przydaje... str. 8 IV. Wizyta w ZUS-ie... str. 10 V. Wybór rodzaju opodatkowania... str. 13 VI Opodatkowanie na zasadach ogólnych... str. 15 VII. Opodatkowanie ryczałtem... str. 17 VIII. Karta podatkowa... str. 18 2

3 Wstęp Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (samozatrudnienie) może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które wreszcie pozwoli ci rozwinąć skrzydła i uwolni cię od korporacyjnych machiny. Stawka ZUS i zdrowotna od stałej podstawy, ulgi w ZUS dla debiutujących przedsiębiorców, możliwość optymalizacji podatków i składek ZUS, nielimitowany czas pracy, brak wypowiedzenia (możliwość zawieszenia do 24 miesięcy prowadzonej działalności lub jej likwidacja), praca w miejscu i czasie dowolnie wybranym przez ciebie czy w końcu możliwość odliczenia kosztów, to niewątpliwe zalety samozatrudnienia. Oczywiście jak wszystko, również i prowadzenie działalności ma swoje wady. Musimy pamiętać, że od momentu założenia firmy to my przede wszystkim odpowiadamy za finanse firmy i ewentualnych podwykonawców. Wszelkie koszty, podatki, ubezpieczenia i opłaty związane z działalnością będą to nasze zmartwienie i nawet jeśli nie osiągniemy żadnych przychodów, ZUS czy Urząd Skarbowy nam nie daruje. W przypadku propozycji przejścia na samozatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy należy dokładnie przeanalizować złożoną propozycje. Czy warto godzić się na taką umowę czy nam się to będzie kalkulowało, czy mamy możliwość renegocjowania umowy? Należy też wystrzegać się paragrafu, w której nasz dotychczasowy pracodawca zastrzeże sobie wyłączność na nasze usługi, bo wtedy bez przeszkód będziemy mogli szukać nowych klientów czy poszerzać naszą działalność. Łatwiej jest założyć firmę niż później ją utrzymać, dlatego warto zastanowić się czy podołamy w utrzymaniu naszej mikrofirmy. Jeśli podobną analizę masz już za sobą i nadal chcesz otworzyć działalność zrób to z naszym informatorem w ręku. 3

4 I. Rejestracja tradycyjna Zarejestrować działalność można w formie elektronicznej lub papierowej. Jeśli chcemy zrobić to w sposób tradycyjny należy udać się do właściwego urzędu gminy. Tam otrzymamy formularz CEIDG-1 czyli: wniosek o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej. Wniosek o wpis do CEIDG jest jednocześnie zgłoszeniem do naczelnika urzędu skarbowego (nadanie/weryfikacja NIP, przyjęcia oświadczenia o wyborze przez przedsiębiorcę formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych albo wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej), wnioskiem do GUS (nadanie/weryfikacja REGON) oraz do ZUS (zgłoszenie płatnika składek). Tak działa jedno okienko. Składający wniosek nie musi udawać się do ww. urzędów osobiście w celu uzyskania numerów NIP (jeśli takowego nie posiada) i REGON. Oprócz naszych danych osobowych (PESEL, imię, nazwisko, NIP) w formularzy znajdziemy rubryki, w których deklarujemy m.in. jaki rodzaj podatku dochodowego będziemy płacić. RODZAJE PODATKU: n liniowy, n na zasadach ogólnych, n ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych n płacenie na zasadzie karty podatkowej. Podajemy też informacje w jakiej formie będziemy wpłacać zaliczki. 4

5 CZAS ROZLICZENIA: n miesięcznie, n kwartalnie, n w sposób uproszczony. W kolejnych rubrykach należy podjąć decyzję co do sposobu prowadzonej dokumentacji rachunkowej oraz podać dane podmiotu, który będzie prowadził rachunkowość. Jest też pytanie o rachunek bankowy. Zgodnie z przepisami ustawodawca narzuca obowiązek posiadania konta firmowego w przypadku transakcji, których wartość przekracza 15 tys. euro bez względu na liczbę płatności (i nie ma znaczenia w tym przypadku rozłożenie ich na kilka mniejszych kwot). Ponieważ nie ma obowiązku posiadania konta firmowego należy zadeklarować od razu czy chcemy korzystać z prywatnego rachunku czy firmowego. Bo jeżeli zmienimy decyzję będziemy musieli aktualizować ponownie nasze dane w ZUS i skarbówce. Oznacza to z kolei, że jeżeli nie chcemy mieszać prywatnych finansów ze służbowymi przed wypełnieniem wniosku CEIDG -1 musimy już wiedzieć jaką informację podamy i być przygotowani na podanie numeru służbowego konta. Co jest bardzo ważne, trzeba od razu zdecydować jakie rodzaje działalności zadeklarujemy w formularzu. Wpisujmy ich jak najwięcej! Jeśli po pewnym czasie od rozpoczęcia działalności gospodarczej zdecydujemy się podjąć jakikolwiek nowy typ usług lub czynności, przed ich podjęciem będziemy musieli za każdym razem te informacje aktualizować w urzędzie. Zdecydowanie lepiej od razu się zabezpieczyć. Nie ma ograniczeń co do ilości, a w CEIDG 1 wpisuje się wyłącznie kody, którym są oznaczone poszczególne czynności i usługi. Spis znajdziemy na stronie internetowej Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Po jej otworzeniu pokaże się Polska Klasyfikacja Działalności W sumie w ramach formularza czeka nas wypełnienie 4 stron z 30 punktami. Jeśli osobiście zaniesiemy do gminy wniosek, urzędnik jest zobowiązany wprowadzić go w ciągu 24 godzin do systemu. Potem mamy 7 dni na ewentualne zmiany. 5

6 II. Rejestracja elektroniczna W przypadku formy elektronicznej wniosek wypełniamy na stronie Żeby przeprowadzić ten proces online niezbędne jest jednak posiadanie podpisu elektronicznego. Jeśli dotąd go sobie nie wyrobiliśmy, po wypełnieniu formularzy będziemy musieli i tak pofatygować się do urzędu gminy żeby podpisać osobiście gotowy wniosek. Pod podanym wyżej adresem znajdziemy trzy duże obrazki: 1) Wybierz sposób podpisu 2) Znajdź przedsiębiorcę 3) Wypełnij wniosek przez Internet Jeśli chcemy wypełnić tylko wniosek elektronicznie i osobiście zanieść do gminy należy kliknąć trzecie okienko. Pokaże nam się strona gdzie mamy możliwość wyboru kilku opcji: zawieszenia, wznowienia, założenia oraz zakończenie działalności gospodarczej. 6

7 Klikamy założenie działalności gospodarczej. Następnie zaznaczamy: Nowy wniosek, potem należy przepisać kod z obrazka na dole strony. To zabezpieczenie przeciw automatom, które mogłyby próbować zakładać seryjnie firmy widma, przeciążając system. Wtedy pokaże nam się w elektronicznej formie taki sam wniosek jaki możemy otrzymać w urzędzie w formie papierowej. Wypełniamy go, drukujemy i idziemy do gminy podpisać, chyba że mamy możliwość podpisania się elektronicznie. 7

8 III. Podpis elektroniczny, to się przydaje Trochę więcej czasu poświęcimy na wyrobienie podpisu elektronicznego, a tym samym zarejestrowanie firmy bez konieczności wizyty w urzędzie. Żeby tego dokonać trzeba najpierw przyswoić sobie pojęcie profilu zaufanego. Jak czytamy na stronie Profil zaufany jest bezpłatną metodą potwierdzania tożsamości obywatela w systemach elektronicznej administracji to odpowiednik bezpiecznego podpisu elektronicznego, weryfikowanego certyfikatem kwalifikowanym. Wykorzystując profil zaufany obywatel może załatwić drogą elektroniczną niemal każdą sprawę związaną z zakładaniem działalności gospodarczej nie wychodząc z domu (np. wnoszenie podań, odwołań, skarg), bez konieczności osobistego udania się do urzędu. Aby uzyskać profil zaufany należy: I sposób dla wszystkich obywateli: 1. zalogować się na platformie epuap (wymagane posiadanie konta na epuap), 2. wypełnić wniosek o założenie profilu, 3. udać się w ciągu 14 dni do punktu potwierdzającego profil celem potwierdzenia tożsamości. II sposób dla osób posiadających podpis elektroniczny: 1. zalogować się na platformie epuap (wymagane posiadanie konta na epuap), 2. wypełnić wniosek o założenie profilu, 3. potwierdzić swoje dane za pomocą podpisu elektronicznego z kwalifikowanym certyfikatem. Bezpieczny podpis elektroniczny można kupić obecnie w jednej z pięciu firm świadczących tego typu usługi. Są one wpisane do rejestru Ministerstwa Gospodarki. Są to: Krajowa Izba Rozliczeniowa, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, Unizeto Technologies, MobiCert, Enigma S.O.I. Ceny zestawów różnią się w zależności od długości ważności certyfikatu (rok lub dwa lata) i rodzaju urządzenia do składania podpisu elektronicznego (czytnik kart usb, token usb lub pcmcia). Możliwy jest zakup karty z certyfikatem bez czytnika, albo samych czytników i dodatkowych licencji na oprogramowanie. UWAGA! Zakup podpisu elektronicznego na potrzeby działalności gospodarczej jest kwalifikowany jako koszt uzyskania przychodu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. *** Jeśli już mamy podpis elektroniczny należy na stronie kliknąć pierwszy obrazek Wybierz sposób podpisu. Następnie należy zrobić 3 kroki: 1) Zalogować się tzn. założyć konto potwierdzające tożsamość jednym z form podpisów elektronicznych. Następnie po otrzymaniu linku aktywacyjnego na podany adres logujemy się. 2) Wypełniamy formularz 3) Podpisujemy elektronicznie. 4) Klikamy i wysyłamy. 8

9 Wpis jest w tym przypadku dokonany w momencie przyjęcia wniosku, dzięki czemu działalność można zacząć praktycznie od zaraz. 9

10 IV. Wizyta w ZUS-ie W poprzednich rozdziałach skupiliśmy się na sposobach rejestracji i na tym co należy wiedzieć przed wypełnieniem CEIDG -1. W tym powiemy jaki wybrać sposób rozliczenia z fiskusem oraz to, że wizyta w ZUS-ie mimo wszystko początkującego przedsiębiorcy nie ominie. Zgłoszenia naszej firmy jako płatnika składek, dokonujemy za pomocą formularza CEIDG -1. Na tym jednak nie koniec, jeszcze jest obowiązek zgłoszenia się w ZUS jako osoba ubezpieczona do odpowiednich świadczeń społecznych. Mamy na to 7 dni. W ZUS, więc przedsiębiorca pełni podwójną rolę: płatnika składek i osoby ubezpieczonej. W końcu jest samozatrudnionym równocześnie potencjalnym pracodawcą i pracobiorcą. Mamy do tego dwa typy podstawowych, różowych formularzy: ZUS ZUA jeżeli działalność gospodarcza będzie stanowiła dla nas jedyne źródło dochodu ZUS ZZA jeżeli łączymy działalność gospodarczą z etatem, ale nie zarabiamy na nim powyżej 1600 zł. brutto. (minimalne wynagrodzenie w 2013 roku),. Wzory formularzy zamieszczamy na stronach Oba formularze nie są skomplikowane w wypełnieniu i nie wymagają jakieś specjalnej wiedzy. Są tam rubryki dotyczące m.in.: numeru pesel, nazwiska, imienia, adresu zameldowania itp. Będzie też potrzebny REGON, ale jeśli go nie mamy, nie musimy podawać. UWAGA! Warto jednak sprawdzić, czy rzeczywiście REGONu nie mamy. Wielu zaczynających działalność gospodarczą czeka niepotrzebnie na list z oficjalnym powiadomieniem. Tymczasem, z reguły, nadawany jest on następnego dnia po złożeniu wniosku i możemy go znaleźć w wyszukiwarce przedsiębiorców. Znajdziemy ją na stronie w zakładce Baza przedsiębiorców *** Omawianie składek na ubezpieczenie społeczne trzeba rozpocząć od pojęcia podstawy wymiaru składki. Swoje zarobki musisz zadeklarować zgodnie ze stanem faktycznym, istnieje jednak ustawowo określona, nieprzekraczalna dolna granica. Oblicza się ją według prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce. W 2013 roku jest to 3713 złotych brutto. Ustawodawca za minimalny przychód przyjmuje 60 procent tej kwoty i tak uzyskana suma 2227,80 złotego to minimalna podstawa wyliczania składek. Składki na ubezpieczenie społeczne wynoszą obecnie: n Na ubezpieczenie emerytalne 19,52 proc. podstawy n Na ubezpieczenie rentowe 8 proc. podstawy n Na ubezpieczenie chorobowe 2,45 proc. podstawy Jak to wygląda w praktyce? Poniżej przedstawiamy konkretne wartości składek.: Okres r r. Najniższa podstawa wymiaru składek (zł) 2.227,80 Składki na ubezpieczenia społeczne od podanej podstawy wymiaru wynoszą: Rodzaj ubezpieczenia Stawka % r r. (zł) emerytalne 19,52 434,87 rentowe 8,00 178,22 chorobowe 2,45 54,58 10

11 Dla osób, które dopiero rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej przez 24 miesiące stosowana może być ulgowa stawka składek. Podstawą ustalania jej wysokości jest minimalne wynagrodzenie. W 2013 r. wynosi ono 1600 zł brutto. Okres r r. Kwota 30% minimalnego wynagrodzenia (zł) 480,00 Składki na ubezpieczenia społeczne od podanej podstawy wymiaru wynoszą: Rodzaj ubezpieczenia Stawka % r r. (zł) emerytalne 19,52 93,70 rentowe 8,00 38,40 chorobowe 2,45 11,76 Niezależnie od ww. składek pracodawca musi opłacać składkę wypadkową. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalana jest zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. nr 200, poz ze zm.) Zależy ona głównie od rodzaju wykonywanej działalności. W 2013 r. waha się ona w przedziale 0,67-3,86 proc. Składka na ubezpieczenie zdrowotne Kolejną składką, którą opłacać musi każdy samozatrudniony jest składka na ubezpieczenie zdrowotne. Minimalną podstawą wyliczania tej składki jest 75 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, włącznie z wypłatami z zysku, w IV kwartale ubiegłego roku. W VI kw r. wyniosło ono 3.877,50 zł (Mon. Pol. z 2013 r. poz. 37). Odliczając składkę zdrowotna od przychodu (przy rozliczeniach podatkowych) trzeba pamiętać o jednej bardzo ważnej rzeczy nie odliczamy całej opłaconej składki, a tylko jej część. Składka wynosi bowiem 9 %, a w kosztach działalności możemy uwzględnić 7,75 %. Okres r r. Kwota 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (zł) 2.908,13 Stawka % 9 Kwota (zł) 261,73 Stawka % do odliczenia od podatku 7,75 Kwota (zł) 225,38 Składka na Fundusz Pracy Składkę na Fundusz Pracy przedsiębiorcy ustalają za siebie i za osoby współpracujące od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (patrz pkt B.1.). Okres r r. Stawka 2,45% 54,58 Uwaga: Od 1 lipca 2009 r. składkę na Fundusz Pracy opłaca się za osoby, które nie osiągnęły wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. 11

12 Składki wyliczamy w następujący sposób: Kwotę najniższą podstawy wymiaru składki dzielimy przez 31 dni miesiąca i mnożymy przez liczbę dni, w których wykonywaliśmy działalność gospodarczą. Składki na ubezpieczenia społeczne od tak ustalonej podstawy wymiaru mnożymy razy: a) 19,52 proc. wtedy otrzymujemy kwotę jaką mamy zapłacić za ubezpieczenie emerytalne b) 8 proc. wtedy otrzymujemy kwotę jaką mamy zapłacić za ubezpieczenie rentowe c) 1,93 proc. wtedy otrzymujemy kwotę za ubezpieczenie wypadkowe d) 2,45 proc. wtedy otrzymujemy kwotę za ubezpieczenie chorobowe UWAGA! Składki opłacamy na trzy różne konta: Nr konta ubezpieczenie społeczne Nr konta ubezpieczenie zdrowotne Nr konta Fundusz Pracy Jeżeli płacimy składki wyłącznie za siebie opłacamy je do 10-go każdego miesiąca. W tym celu wypełniamy formularz ZUS DRA. Trzeba go zanieść przynajmniej za pierwszym razem kiedy płacimy składki, później nie ma już takiego obowiązku chyba, że zajdą jakieś zmiany np. kończy nam się dwuletni okres płacenia preferencyjnej stawki. Podatek dochodowy przedsiębiorcy jest pomniejszony o składki płacone na ZUS. W ten sposób, przy pełnym wymiarze składki, ZUS realnie kosztuje nas około 660 zł, a przy stawce preferencyjnej zaledwie 155 zł. Pamiętaj! W kontaktach z urzędami warto stosować zasadę ograniczonego zaufania. Nigdy nie wysyłaj dokumentów listem zwykłym, a poleconym i zachowuj potwierdzenia nadania listu. Jeśli zanosisz dokumenty osobiście do urzędu poproś o pieczątkę z aktualną datą na kopii, którą zachowaj. 12

13 V. Wybór rodzaju opodatkowania Najpoważniejszą i najtrudniejszą w procedurze rozpoczęcia działalności gospodarczej jest decyzja związana z wyborem rodzaju podatku. Podstawową formą opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej jest opodatkowanie na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. Możesz też wybrać opodatkowanie według jednolitej 19 proc. stawki podatku bądź jedną ze zryczałtowanych form opodatkowania: n ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, zwany dalej ryczałtem, albo n kartę podatkową W tym momencie warto przemyśleć wielkość spodziewanych przychodów oraz wydatków, czyli tzw. kosztów uzyskania przychodu, w tym również kosztów związanych z prowadzeniem księgowości, które różnią się w zależności od wybranej formy opodatkowania. UWAGA! Decydując się na wybór formy rozliczenia, musisz wziąć pod uwagę: n rodzaj działalności, którą zamierzasz uruchomić, n jej rozmiar, n wysokość spodziewanych przychodów i kosztów. Oczywiście decyzja jaką podejmiemy nie jest nieodwołalna, ale wszelkie zmiany możliwe są dopiero od następnego roku podatkowego. W trakcie trwania roku podatkowego nie można zmienić swojej deklaracji. 13

14 Na wybór formy opodatkowania masz czas: n do 20 stycznia roku podatkowego, n do dnia złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), n przed rozpoczęciem działalności w przypadku karty podatkowej albo do dnia uzyskania pierwszego przychodu, Podstawowe różnice typów opodatkowania polegają na sposobie obliczenia stawki. przy zastosowaniu skali podatkowej lub 19 proc. stawki, podatek obliczasz od dochodu, tj. różnicy pomiędzy faktycznie uzyskanym przychodem, a kosztami jego uzyskania. przy opodatkowaniu ryczałtem, podatek obliczysz od przychodu, czyli koszty uzyskania przychodu nie będą miały wpływu na wysokość twojego podatku. przy opodatkowaniu kartą podatkową na wysokość podatku nie ma wpływu ani wysokość przychodu, ani koszty jego uzyskania, gdyż podatek ustalany jest na mocy decyzji urzędu skarbowego. UWAGA! Przychodu opodatkowanego w formach zryczałtowanych oraz dochodu opodatkowanego według 19 proc. stawki nie można łączyć z innymi przychodami z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu podatkiem PIT. 14

15 VI. Opodatkowanie na zasadach ogólnych Wybierając ogólne zasady opodatkowania trzeba dodatkowo zdecydować się na skalę progresywną lub podatek liniowy. Forma progresywna jest podstawową formą opodatkowania. Jeżeli w ustawowym terminie nie złożysz wniosku lub oświadczenia o zastosowanie zryczałtowanych form opodatkowania albo oświadczenia o wyborze opodatkowania według jednolitej 19 proc. stawki podatku, musisz rozliczać się właśnie w ten sposób. Jeśli chodzi o progresywną skalę podatkową, to obecnie obowiązują dwie stawki: 18 proc. oraz 32 proc. Ta większa jedynie od tej części dochodów, która przekracza kwotę około 86 tys. w skali roku (tyle wychodzi, jeśli średnio zarabiamy ponad 7 tys. miesięcznie). Obecnie jest to najbardziej popularna forma opodatkowania działalności gospodarczej, awszczególności właśnie małych przedsiębiorstw. Podatek liniowy. Wybierając liniowy podatek dochodowy płaci się go w wysokości 19 proc. od faktycznie uzyskanego dochodu, ale traci się wszystkie ulgi podatkowe i możliwość rozliczania się wraz z małżonkiem. Od dochodu możesz odliczyć tylko zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne, emerytalne i zdrowotne. Aby ustalić dochód, który stanie się podstawą opodatkowania, musisz od przychodu z działalności gospodarczej odjąć koszty jego uzyskania. Pora zaznajomić się z nowym pojęciem kięgi rachunkowe. Przychody i koszty należy wykazywać w księdze przychodów i rozchodów lub właśnie w księgach rachunkowych. Księgę podatnicy mają obowiązek prowadzić w języku polskim i w polskiej walucie na podstawie dowodów księgowych, którymi są: faktury VAT, dokumenty celne, rachunki i faktury korygujące. Innymi dowodami są też dzienne zestawienia dowodów np. faktur dotyczących sprzedaży, noty księgowe itp. Zapisy w księdze powinny dotyczyć przychodów na podstawie wystawionych faktur. Zapisy powinny być w porządku chronologicznym nie później niż do 20 każdego miesiąca za poprzedni miesiąc. Szczegółowe zasady prowadzenia ksiąg przekraczają objętość tej publikacji, warto jednak wyszczególnić, że księgi rachunkowe obejmują: 1) Dziennik który służy do zapisywania w porządku chronologicznym, dzień po dniu, danych o operacjach gospodarczych. Zapisy w dzienniku musza być kolejno numerowane, a sumy zapisów (obroty) liczone w sposób ciągły, 2) Księgę główną (ewidencję syntetyczną) w której obowiązuje ujmowanie operacji zgodnie z fundamentalną dla rachunkowości zasadą podwójnego zapisu. Konta księgi głównej służą do ujęcia zapisów w porządku systematycznym, na kontach przewidzianych w zakładowym planie kont. Na konta księgi głównej wprowadza się pod datą otwarcia ksiąg rachunkowych salda początkowe aktywów i pasywów, a następnie dokonuje za kolejne miesiące zapisów zarejestrowanych uprzednio lub równocześnie w dzienniku. Na danym koncie księgi głównej zapisów dokonuje się w kolejności chronologicznej, 3) Księgi pomocnicze (ewidencję analityczną) służące uszczegółowieniu i uzupełnieniu zapisów konta księgi głównej. Prowadzi się je w ujęciu systematycznym, jako: n wyodrębniony system ksiąg kartotek (zbiorów kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodnionych z saldami i zapisami na kontach księgi głównej. Na kontach ksiąg pomocniczych można w ciągu okresu sprawozdawczego stosować, obok lub zamiast jednostek pieniężnych, jednostki naturalne (liczba sztuk towaru itp.) ustając ich wartość na koniec okresu. Konta ksiąg pomocniczych prowadzi się w szczególności dla: n środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz dokonywanych od nich odpisów amortyzacyjnych, n rozrachunków z kontrahentami, pracownikami n operacji sprzedaży. 15

16 n operacji zakupu, n kosztów n operacji gotówkowych ZASADY PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH Księgi rachunkowe otwieramy: l Na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej l Na początek okresu rachunkowego (1 styczeń każdego roku) l Zmiana formy prawnej jednostki (np. fuzje) Zamykamy: l Na koniec okresu rachunkowego l W przypadku zamknięcia przedsiębiorstwa l W przypadku zmiany formy prawnej Należny podatek według 19 proc. stawki oblicza się niezależnie od wielkości osiągniętego dochodu, co oznacza, że zaliczkę musisz zapłacić już za pierwszy miesiąc, w którym osiągnąłeś dochód. Progresywna skala podatkowa jest to podstawowa forma opodatkowania. Jeżeli w ustawowym terminie nie złożysz wniosku lub oświadczenia o zastosowanie zryczałtowanych form opodatkowania albo oświadczenia o wyborze opodatkowania według jednolitej 19 proc. stawki podatku, musisz rozliczać się właśnie w ten sposób. Rozliczając się na zasadach ogólnych musisz samodzielnie obliczać miesięczną lub kwartalną zaliczkę na podatek i wpłacać ją do urzędu skarbowego, bez obowiązku składania deklaracji. Zaliczki miesięczne wpłacasz w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki kwartalne wpłacasz w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego wpłacasz w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Nie wpłacasz zaliczki za ostatni miesiąc lub odpowiednio kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złożysz zeznanie roczne i dokonasz zapłaty podatku wynikającego z zeznania. WAŻNE! n Zaliczki płacisz miesięcznie lub kwartalnie, bez obowiązku składania deklaracji. n Zaliczki miesięczne wpłacasz w terminie do dwudziestego dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. n Zaliczki kwartalne wpłacasz w terminie do dwudziestego dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. n Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego wpłacasz w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Nie wpłacasz zaliczki za ostatni miesiąc lub odpowiednio kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złożysz zeznanie roczne i dokonasz zapłaty podatku wynikającego z zeznania. 16

17 VII. Opodatkowanie ryczałtem Ryczałtowa wysokość stawek jest uregulowana odgórnie i zależy od prowadzonej działalności. I tak mamy następujące stawki: STAWKA 20 proc. 17 proc. 8,5 proc. RODZAJ DZIAŁALNOŚCI od przychodów osiąganych z działalności w zakresie określonych wolnych zawodów. Wolny zawód to wg przepisów: działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez: lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych. Za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze od przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych, m.in. wynajmu samochodów osobowych, hoteli, pośrednictwa w handlu hurtowym od przychodów m.in. z działalności usługowej, w tym od przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc. 5,5 proc. od przychodów m.in. z działalności wytwórczej i budowlanej, 3 proc. od przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 proc. alkoholu. Przy tej formie opodatkowania musisz prowadzić ewidencję przychodów z prowadzonej działalności. Ryczałt za każdy miesiąc obliczasz samodzielnie i wpłacasz co miesiąc do urzędu skarbowego. W trakcie roku nie wypełniasz żadnych deklaracji. Ryczałt za każdy miesiąc obliczasz i wpłacasz w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, Wpłacać ryczałt co kwartał mogą wyłącznie podatnicy, których przychody z działalności w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 25 tys. euro. Ryczałtowiec ma obowiązek po zakończeniu roku podatkowego złożyć zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu i należnego ryczałtu w terminie do końca stycznia roku następnego (PIT-28). 17

18 VIII. Karta podatkowa Z tej formy rozliczenia z fiskusem mogą korzystać tylko niektóre zawody np. zegarmistrz taksówkarz, krawiec, tapicer, punkt gastronomiczny nie sprzedający alkoholu powyżej 1,5 proc. czy handlarz detaliczny itp. Aby rozliczać się w formie karty podatkowej, musisz spełnić także wszystkim następujące warunki: n prowadząc działalność nie możesz korzystać z usług innych firm (z wyjątkiem usług specjalistycznych). Usługi specjalistyczne to czynności i prace wchodzące w inny niż zgłoszony przez podatnika zakres działalności, niezbędne do wykonania wyrobu lub świadczenia usługi przez tego podatnika (art. 25 ust. 3 u.z.p.d.). Z przepisów nie wynika, aby usługi specjalistyczne faktycznie miały być czynnościami wysoce wyspecjalizowanymi, których wykonanie wymagałoby specjalistycznych wiadomości, umiejętności, wyposażenia. Chodzi tu o usługi specjalistyczne względem prowadzonej działalności przez podatnika, których wykonywania nie zgłoszono, a jednak są niezbędne do prowadzenia własnej działalności. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 28 stycznia 2010 r. (nr IPPB1/ /09-2/EC) dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał: Czynności wykonywane przez kierowcę i księgową wchodzą w inny niż zgłoszony zakres działalności, tj. nie są usługami fotograficznymi oraz są niezbędne dla całkowitego świadczenia usługi. Są więc usługami specjalistycznymi w stosunku do prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług fotograficznych. Reasumując, mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż zatrudnienie przez Wnioskodawcę na umowę cywilnoprawną kierowcy oraz księgowej nie stanowi naruszenia przepisów art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, gdyż zakres czynności wykonywanych przez te osoby jest odmienny od usług świadczonych przez Wnioskodawcę. n nie można zatrudniać osób na umowę zlecenia i umowę o dzieło do wykonywania prac związanych z twoją działalnością. Można natomiast zatrudniać osoby na umowę o pracę. Musisz tylko pamiętać o limitach zatrudnienia przy poszczególnych rodzajach działalności, Limit zatrudnienia Możliwość opodatkowania kartą jest uzależniona od zachowania limitu zatrudnienia. Przekroczenie stanu zatrudnienia powoduje wyłączenie z opodatkowania kartą podatkową. Do stanu zatrudnienia, od którego zależy opodatkowanie kartą podatkową bądź jej wysokość, podatnik powinien oprócz pracowników wliczyć również osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą oraz członków rodziny mających inne niż podatnik miejsce pobytu stałego lub czasowego. Do stanu zatrudnienia podatnik nie wlicza: członków rodziny pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym (przy prowadzeniu działalności przez wspólników nie wlicza się tylko członków rodziny jednego ze wspólników), osób zatrudnionych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy (do stanu zatrudnienia nie należy również wliczać maksymalnie trzech osób zatrudnionych w okresie pierwszych 12 miesięcy po złożeniu przez nie egzaminu po okresie nauki lub przyuczenia do zawodu oraz uczniów szkół średnich i studentów zatrudnionych w okresie wakacji letnich i zimowych), pracowników zatrudnionych wyłącznie przy sprzedaży wyrobów, przyjmowaniu zleceń na usługi, utrzymaniu czystości w zakładzie, prowadzeniu kasy i księgowości, kierowców i konwojentów pod warunkiem że podatnik określi na piśmie zakres czynności tych pracowników, nie więcej niż czterech bezrobotnych absolwentów skierowanych na podstawie odrębnych przepisów do odbywania stażu u pracodawcy przez okres nieprzekraczający 12 miesięcy, łącznie nie więcej niż trzech zatrudnionych bezrobotnych lub absolwentów zarejestrowanych w urzędzie pracy, przy czym okres zarejestrowania w tym urzędzie musi trwać co najmniej sześć miesięcy w okresie bezpośrednio poprzedzającym to zatrudnienie (art. 25 ust. 6 u.z.p.d.). Jeśli chcesz rozliczać się kartą podatkową, twój współmałżonek nie może prowadzić działalności gospodarczej w tym samym zakresie co ty. Dozwolone jest natomiast, aby współmałżonek pracował razem z tobą. 18

19 W tym przypadku wysokość podatku zależy od: rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców miejscowości, na terenie której prowadzisz działalność. Wysokość podatku nie zależy więc od wysokości uzyskanego przez ciebie dochodu z działalności. Ustaloną przez naczelnika urzędu skarbowego kwotę podatku pomniejszoną o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki wpłacasz na rachunek lub w kasie urzędu do dnia 7 każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień do: 28 grudnia roku podatkowego. Jeżeli wybrałeś kartę podatkową, to nie masz prawa do żadnych ulg i odliczeń z wyjątkiem odliczenia od podatku zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zilustrujmy to przykładami: JANINA: ZAKŁAD FRYZJERSKI Obrót 10 tys. zł Koszty 3 tys. zł Zysk 7 tys. zł n progresywny 18 proc. n liniowy 19 proc., zysk mnożymy przez stawkę podatkową 7 tys. x 18 proc. = 1260 zł czyli 7 tys.x 19 proc. = 1330 zł n ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, n karty podatkowej, nie dotyczy nie dotyczy KRZYSZTOF: SKLEP Z ALKOHOLEM POWYŻEJ 1,5 PROC. Obrót 20 tys. zł Koszty 5 tys. zł Zysk 15 tys. zł n progresywny 32 proc. (bo dojdzie do przekroczenia progu podatkowego w wysokości zł) Roczny podatek wyniesie zł, co miesięcznie daje średnio ok zł. n liniowy 19 proc. n ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych n karty podatkowej x 19 proc. = zł x 8,5 proc. = zł nie dotyczy 19

20 KATARZYNA: GABINET DENTYSTYCZNY Obrót 40 tys. Koszty 30 tys. Zysk 10 tys. n progresywny 32 proc. (bo dojdzie do przekroczenia progu podatkowego w wysokości zł) Rocznie zł, co miesięcznie daje średnio 2156 zł. n liniowy 19 proc. n ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych n karty podatkowej x 19 proc. = 1900 zł x 20 proc. = zł nie dotyczy ZYGMUNT: WYNAJEM SAMOCHODÓW Obrót 40 tys. Koszty 5 tys. Zysk 35 tys. n progresywny 32 proc. (bo dojdzie do przekroczenia progu podatkowego w wysokości zł) Rocznie zł, co miesięcznie daje średnio zł n liniowy 19 proc. n ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych n karty podatkowej x 19 proc = zł x 17 proc = zł nie dotyczy UWAGA! W przytoczonych powyżej przykładach przedsiębiorca, korzystający ze skali progresywnej musiał liczyć z zapłatą podatku wg stawki 32 procentowej dla dochodów powyżej zł. W przypadku opisanego wyżej zakładu fryzjerskiego przedsiębiorca nie wpadnie w wyższą stawkę. Jednak już w przypadku sklepu z alkoholem, gabinetu dentystycznego, czy wypożyczalni samochodów tak właśnie się stanie. Wówczas obliczamy podatek wg wzorca: zł 02 gr plus 32% nadwyżki ponad zł. SZYMON SZADKOWSKI W części podatkowej autor korzystał z biuletynu Ministerstwa Finansów Działalność gospodarcza. Formy opodatkowania 20