MODUŁOWY PROGRAM NAUCZANIA

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI 311[41]/T- 4,SP-2,SP-1/MEiN/2006. MODUŁOWY PROGRAM NAUCZANIA TECHNIK WŁÓKIENNIK 311[41] Zatwierdzam Minister Edukacji i Nauki Warszawa 2006

2 Autorzy: mgr inż. Pruciak Teresa mgr inż. Tarasiuk Agnieszka mgr inż. Żochowska Bogusława Recenzenci: mgr Paciorek Wiesława mgr inż. Smolec Anetta Opracowanie redakcyjne: mgr Sadłowska Alicja 1

3 Spis treści Wprowadzenie 4 I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 6 1. Opis pracy w zawodzie 6 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego 7 II. Plany nauczania 15 III. Moduły kształcenia w zawodzie Podstawy włókiennictwa 18 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 22 Rozpoznawanie surowców włókienniczych 25 Rozpoznawanie nitek 28 Wykonywanie pomiarów 31 Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin Podstawy projektowania odzieży i włókienniczych wyrobów dekoracyjnych 37 Wykonywanie rysunków odręcznych 40 Sporządzanie rysunków technicznych 43 Wykonywanie kompozycji płaskich i przestrzennych Technologia wytwarzania przędzy 49 Przygotowanie surowca do przędzenia 53 Wytwarzanie przędzy 57 Dokonywanie końcowej obróbki przędzy 61 Badanie właściwości przędzy 65 Projektowanie procesów przędzalniczych Technologia wytwarzania tkanin 71 Badanie właściwości tkanin 75 Projektowanie tkanin 79 Przygotowanie nitek do tkania 82 Wytwarzanie tkanin 86 Wykończanie tkanin 89 Projektowanie procesu wytwarzania tkanin 93 2

4 5. Technologia wytwarzania dzianin 96 Badanie właściwości dzianin 100 Projektowanie dzianin 104 Przygotowanie nitek do dziania 107 Wytwarzanie dzianin 111 Konfekcjonowanie dzianin 115 Wykończanie dzianin 118 Projektowanie procesu wytwarzania dzianin Język obcy zawodowy 125 Porozumiewanie się z wykorzystaniem słownictwa ogólnego i ogólnotechnicznego 128 Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu 131 Doskonalenie sprawności czytania ze zrozumieniem i pisania 134 Posługiwanie się językiem obcym w działalności gospodarczej Praktyka zawodowa 139 Organizowanie procesu produkcyjnego 141 Wytwarzanie wyrobów włókienniczych Technologia wytwarzania dywanów 146 Przygotowanie nitek do wytwarzania dywanów 150 Wytwarzanie dywanów 154 Wykończanie dywanów 157 Badanie właściwości dywanów 161 Projektowanie produkcji dywanów 165 3

5 Wprowadzenie Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie absolwenta do skutecznego wykonywania zadań zawodowych w warunkach gospodarki rynkowej. Wymaga to dobrego przygotowania ogólnego, opanowania podstawowej wiedzy i umiejętności oraz prezentowania właściwych postaw zawodowych. Absolwent szkoły powinien charakteryzować się otwartością, komunikatywnością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego uczenia się i podnoszenia kwalifikacji, a także umiejętnością oceny swoich możliwości. Kształcenie zawodowe z wykorzystaniem podejścia modułowego, poprzez powiązanie celów i materiału nauczania z procesem pracy i zadaniami zawodowymi umożliwia: przygotowanie ucznia do wykonywania typowych zadań zawodowych na stanowiskach pracy, integrację treści nauczania z różnych dyscyplin wiedzy, stymulowanie aktywności intelektualnej i motorycznej ucznia, pozwalającej na indywidualizację procesu nauczania. Kształcenie modułowe charakteryzuje się tym, że: preferowane są aktywizujące metody nauczania, które z jednej strony wyzwalają aktywność, kreatywność, zdolność do samooceny uczącego się, z drugiej zaś zmieniają rolę nauczyciela w kierunku doradcy, partnera, projektanta, organizatora i ewaluatora procesu dydaktycznego, proces nauczania-uczenia się ukierunkowany jest na osiąganie umiejętności intelektualnych i praktycznych, które umożliwiają wykonywanie określonego zakresu pracy w zawodzie, wykorzystywana jest w szerokim zakresie zasada transferu wiedzy i umiejętności, program nauczania posiada elastyczną strukturę, a znajdujące się w nim moduły i jednostki można aktualizować, modyfikować, uzupełniać i wymieniać w zależności od potrzeb edukacyjnych. Modułowy program nauczania dla zawodu składa się z modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych, wyodrębnionych na podstawie określonych kryteriów, umożliwiających zdobywanie wiedzy oraz kształtowanie umiejętności i postaw właściwych dla zawodu. W strukturze programu wyróżnia się: założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie, plan nauczania, programy modułów i jednostek modułowych. Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę. 4

6 Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji materiału nauczania, propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. Dydaktyczną mapę programu nauczania, zamieszczoną w założeniach programowo-organizacyjnych, przedstawia schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi, która określa kolejność ich realizacji. Mapa ma ułatwić planowanie i organizowanie procesu dydaktycznego. W programie przyjęto system kodowania modułów i jednostek modułowych, zawierający elementy: symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, symbol literowy, oznaczający grupę modułów: O dla modułów ogólnozawodowych, Z dla modułów zawodowych, S dla modułów specjalizacyjnych, cyfra arabska dla kolejnej wyodrębnionej w module jednostki modułowej. Przykładowy zapis kodowania modułu: 311[41].O1 311[41] symbol cyfrowy zawodu: technik włókiennik, O1 pierwszy moduł zawodowy: Podstawy włókiennictwa Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 311[41].O [41] symbol cyfrowy zawodu: technik włókiennik O1 pierwszy moduł zawodowy: Podstawy włókiennictwa 01 pierwsza jednostka modułowa w module Z1: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. 5

7 I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. Opis pracy w zawodzie Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik włókiennik może podejmować pracę w: produkcyjnych przedsiębiorstwach włókienniczych i odzieżowych; usługowych przedsiębiorstwach włókienniczych; instytucjach naukowo-badawczych o profilu włókienniczym. Absolwent może prowadzić działalność gospodarczą. Zadania zawodowe ocenianie jakości surowców, półproduktów oraz gotowych wyrobów, opracowywanie dokumentacji techniczno technologicznej nieskomplikowanych wyrobów włókienniczych, organizowanie i kontrolowanie przebiegu procesów technologicznych, nadzorowanie eksploatacji maszyn i urządzeń. Umiejętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć: określać właściwości surowców, materiałów i wyrobów włókienniczych, posługiwać się dokumentacją techniczno-technologiczną, dokonywać pomiaru parametrów charakteryzujących surowce, półprodukty i wyroby włókiennicze, oceniać jakość surowców, półproduktów i wyrobów, dobierać technologie wytwarzania wyrobów włókienniczych, wykonywać operacje technologiczne związane z obróbką surowców, półproduktów i wyrobów, dobierać oraz stosować metody wykończania i konserwacji wyrobów włókienniczych, nastawiać, regulować oraz użytkować maszyny i urządzenia włókiennicze, organizować i kontrolować przebieg procesów włókienniczych, określać warunki magazynowania, przechowywania i transportu surowców, wyrobów oraz środków pomocniczych, określać koszty produkcji wyrobów, oceniać jakość wykonywanych prac, wykorzystywać technologię informacyjną w realizacji zadań zawodowych, 6

8 posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych, przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, przestrzegać przepisów prawa dotyczących działalności gospodarczej, przestrzegać przepisów prawa w zakresie wykonywanych zadań zawodowych, udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach przy pracy, kierować zespołem pracowników, korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego, prowadzić działalność gospodarczą. 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla zawodu technik włókiennik może być realizowany w czteroletnim technikum, w dwuletniej szkole policealnej na podbudowie szkoły dającej wykształcenie średniej oraz w rocznej szkole policealnej na podbudowie liceum o profilu Kreowanie ubiorów. Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe, zawodowe i specjalizacyjne. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację w zawodzie, umożliwia opanowanie podstawowych umiejętności z zakresu działalności usługowej oraz ułatwia ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy i stanowi podbudowę do uzyskania specjalizacji zawodowej. Kształcenie specjalizacyjne ma na celu dostosowanie umiejętności absolwenta do potrzeb rynku pracy. Treści programowe modułów i jednostek modułowych wyodrębnionych w poszczególnych modułach opracowano zgodnie z obowiązującą metodologią konstruowania modułowego programu nauczania. Moduły są podzielone na jednostki modułowe. Jednostki modułowe zawierają treści programowe stanowiące określoną całość. Realizacja celów kształcenia modułów i jednostek modułowych zapewnia opanowanie umiejętności, umożliwiających wykonywanie określonego zakresu pracy. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie technik włókiennik. 7

9 Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń określonych w programach jednostek. Ich tematyka może być poszerzona przez nauczyciela realizującego program. Modułowy program nauczania dla zawodu technik włókiennik zawiera osiem modułów: dwa ogólnozawodowe, pięć zawodowych i jeden specjalizacyjny. Program modułu 311[41].O1 Podstawy włókiennictwa składa się z pięciu jednostek modułowych i obejmuje ogólnozawodowe treści programowe z zakresu włókiennictwa, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Program modułu 311[41].O2 Podstawy projektowania odzieży i włókienniczych wyrobów dekoracyjnych składa się z trzech jednostek modułowych. Obejmuje ogólnozawodowe treści programowe dotyczące wykonywania rysunków oraz projektowania kompozycji płaskich i przestrzennych. Programy modułów ogólnozawodowych zawierają treści wspólne dla zawodów przyporządkowanych do profilu liceum Kreowanie ubiorów i powinny być realizowane w pierwszej kolejności. Program modułu 311[41].Z1 Technologia wytwarzania przędzy składa się z sześciu jednostek modułowych. Obejmuje zawodowe treści programowe dotyczące wytwarzania przędzy. Program modułu 311[41].Z2 Technologia wytwarzania tkanin składa się z sześciu jednostek modułowych. Zawiera zawodowe treści programowe dotyczące projektowania, wytwarzania i określania właściwości tkanin. Program modułu 311[41].Z3 Technologia wytwarzania dzianin składa się z siedmiu jednostek modułowych. Zawiera zawodowe treści programowe dotyczące projektowania, wytwarzania i określania właściwości dzianin. Program modułu 311[41].Z4 Język obcy zawodowy składa się z czterech jednostek modułowych. Obejmuje treści dotyczące posługiwania się językiem obcym w pracy zawodowej. Program modułu 311[41].Z5 Praktyka zawodowa składa się z dwóch jednostek modułowych. Obejmuje treści programowe ułatwiające uczniom zastosowanie i pogłębienie wiadomości oraz umiejętności zawodowych w rzeczywistych warunkach pracy. Program modułu specjalizacyjnego 311[41].S1 Technologia wytwarzania dywanów składa się z pięciu jednostek modułowych. Zawiera treści programowe dotyczące wytwarzania i projektowania 8

10 produkcji dywanów. Szkoła, w zależności od potrzeb rynku pracy, może opracować i realizować program innej specjalizacji. Związki oraz zależności między modułami i jednostkami modułowymi przedstawiono w wykazie modułów i jednostek modułowych oraz dydaktycznej mapie programu. Wykaz modułów i jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 311[41].O1.01 Wykaz modułów i jednostek modułowych Moduł 311[41].O1 Podstawy włókiennictwa Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska Orientacyjna liczba godzin na realizację 311[41].O1.02 Rozpoznawanie surowców włókienniczych [41].O1.03 Rozpoznawanie nitek [41].O1.04 Wykonywanie pomiarów [41].O1.05 Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin 70 Moduł 311[41].O2 Podstawy projektowania odzieży i włókienniczych wyrobów dekoracyjnych 311[41].O2.01 Wykonywanie rysunków odręcznych [41].O2.02 Sporządzanie rysunków technicznych [41].O2.03 Wykonywanie kompozycji płaskich i przestrzennych 64 Moduł 311[41].Z1 Technologia wytwarzania przędzy 311[41].Z1.01 Przygotowanie surowca do przędzenia [41].Z1.02 Wytwarzanie przędzy [41].Z1.03 Dokonywanie końcowej obróbki przędzy [41].Z1.04 Badanie właściwości przędzy [41].Z1.05 Projektowanie procesów przędzalniczych 42 Moduł 311[41]. Z2 Technologia wytwarzania tkanin [41].Z2.01 Badanie właściwości tkanin [41].Z2.02 Projektowanie tkanin [41].Z2.03 Przygotowanie nitek do tkania [41].Z2.04 Wytwarzanie tkanin [41].Z2.05 Wykończanie tkanin [41].Z2.06 Projektowanie procesu wytwarzania tkanin

11 Moduł 311[41]. Z3 Technologia wytwarzania dzianin [41].Z3.01 Badanie właściwości dzianin [41]. Z3.02 Projektowanie dzianin [41].Z3.03 Przygotowanie nitek do dziania [41]. Z3.04 Wytwarzanie dzianin [41].Z3.05 Konfekcjonowanie dzianin [41].Z3.06 Wykończanie dzianin [41].Z3.07 Projektowanie procesu wytwarzania dzianin 26 Moduł 311[41].Z4 Język obcy zawodowy [41].Z4.01 Porozumiewanie się z wykorzystaniem słownictwa ogólnego i ogólnotechnicznego [41].Z4.02 Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu [41].Z4.03 Doskonalenie sprawności czytania ze zrozumieniem i pisania [41].Z4.04 Posługiwanie się językiem obcym w działalności gospodarczej 7 Moduł 311[41].Z5 Praktyka zawodowa [41].Z5.01 Organizowanie procesu produkcyjnego [41].Z5.02 Wytwarzanie wyrobów włókienniczych 80 Moduł 311[41].S1 Technologia wytwarzania dywanów [41].S1.01 Przygotowanie nitek do wytwarzania dywanów [41].S1.02 Wytwarzanie dywanów [41].S1.03 Wykończanie dywanów [41].S1.04 Badanie właściwości dywanów [41].S1.05 Projektowanie produkcji dywanów 48 Razem 1780 Orientacyjna liczba godzin na realizację programu dotyczy procesu kształcenia w czteroletnim technikum dla młodzieży. Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych sporządzono dydaktyczną mapę programu nauczania dla zawodu. 10

12 Dydaktyczna mapa programu 311[41].O1 311[41].O [41].O2 311[41].O [41].O [41].O [41].O [41].O [41].O [41].O [41].Z1 311[41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41]Z [41]. Z2 311[41].Z3 311[41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z

13 311[41].Z4 311[41].Z [41].Z [41].Z [41].Z [41].Z5 311[41].Z [41].Z [41].S1 311[41].S [41].S [41].S [41].S [41].S1.05 Dydaktyczna mapa modułowego programu nauczania stanowi schemat powiązań między modułami oraz jednostkami modułowymi, określa kolejność ich realizacji oraz ułatwia planowanie zajęć dydaktycznych. Przed podjęciem decyzji o zmianie kolejności realizacji programu modułów lub jednostek modułowych wskazana jest szczegółowa analiza dydaktycznej mapy programu nauczania oraz treści jednostek modułowych, przy zachowaniu korelacji treści kształcenia. 12

14 Orientacyjna liczba godzin na realizację modułów zawodowych, podana w tabeli wykazu modułów i jednostek modułowych, może ulegać zmianie w zależności od stosowanych przez nauczyciela metod nauczania i środków dydaktycznych. Nauczyciel realizujący program nauczania powinien być przygotowany do zintegrowanego nauczania teorii i praktyki. Niezbędne jest przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania i opracowywania materiałów edukacyjnych. Nauczyciel kierujący procesem nabywania umiejętności przez uczniów powinien: służyć pomocą w rozwiązywaniu problemów związanych z realizacją zadań, zapewniać możliwość uczenia się we własnym tempie z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji i możliwości, rozwijać zainteresowanie zawodem, wskazywać możliwości dalszego kształcenia oraz zdobywania nowych umiejętności i kwalifikacji zawodowych, kształtować pożądane postawy uczniów (rzetelność, odpowiedzialność za pracę, dbałość o jej jakość, utrzymywanie porządku na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość o racjonalne wykorzystywanie materiałów). Ponadto nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy techniczno-dydaktycznej szkoły oraz ewaluacji programów nauczania. W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału na zajęcia teoretyczne i praktyczne. Programy nauczania jednostek modułowych w poszczególnych modułach należy realizować w różnych formach organizacyjnych dostosowanych do treści i metod kształcenia. Zaleca się, aby kształcenie modułowe było realizowane metodami aktywizującymi, jak: metoda przypadków, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, gier dydaktycznych, metaplanu oraz praktycznymi: ćwiczenia, pokaz, metoda projektów, metoda tekstu przewodniego. Dominującą metodą powinny być ćwiczenia praktyczne. Wskazane jest wykorzystywanie komputerowych programów symulacyjnych, organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów włókienniczych oraz na targi wyrobów i maszyn włókienniczych. Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi wymaga od nauczyciela przygotowania materiałów, w tym: przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, instrukcji stanowiskowych do wykonywania ćwiczeń, tekstu przewodniego. W trakcie realizacji programu nauczania należy położyć duży nacisk na samokształcenie uczniów oraz na korzystanie z różnych źródeł 13

15 informacji, jak: podręczniki, poradniki, normy, katalogi, instrukcje i pozatekstowe źródła informacji. Szczególną uwagę należy zwrócić na dobrze zorganizowaną, samodzielną, kierowaną przez nauczyciela pracę uczniów. Treści kształcenia, aktualizowane na bieżąco, powinny uwzględniać współczesne technologie, materiały, narzędzia oraz sprzęt. Zaleca się, aby zajęcia dydaktyczne odbywały się w grupie do 15 osób, w zespołach 2-4 osobowych oraz indywidualnie. Zajęcia dotyczące kształcenia ogólnozawodowego należy umieszczać w szkolnym planie zajęć w blokach dwu- oraz trzygodzinnych, zaś z zakresu kształcenia zawodowego w blokach 2-6 godzinnych, w zależności od specyfiki jednostki modułowej. Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia. Wymaga to od nauczyciela określenia kryteriów oceny, opracowania testów osiągnięć, arkuszy obserwacji, arkuszy samooceny dla ucznia oraz arkuszy oceny postępów. Wiadomości mogą być sprawdzane z zastosowaniem sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać podczas obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń oraz na podstawie efektów ich pracy. W tym celu zaleca się zastosowanie sprawdzianów praktycznych. Szkoła, podejmująca kształcenie w zawodzie technik włókiennik według modułowego programu nauczania, powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposażenie techniczne i dydaktyczne. Wskazane jest zorganizowanie pracowni: pomiarów włókienniczych, chemiczną, technologii włókienniczych, komputerową oraz warsztatów. Pracownie powinny być wyposażone w nowoczesny sprzęt, zapewniający realizację skorelowanych teoretyczno-praktycznych treści programowych. Jeżeli szkoła nie może zapewnić realizacji programu niektórych jednostek modułowych w oparciu o własną bazę, powinna powierzyć kształcenie placówkom dysponującym dobrą bazą techniczną i dydaktyczną. W celu zapewnienia odpowiedniej jakości kształcenia zaleca się współpracę z Centrami Kształcenia Praktycznego, Centrami Kształcenia Ustawicznego, wyższymi uczelniami, zakładami pracy oraz innymi instytucjami. 14

16 II. Plany nauczania PLAN NAUCZANIA Czteroletnie technikum Zawód: technik włókiennik 311[41] Podbudowa programowa: gimnazjum Dla młodzieży Dla dorosłych Liczba godzin Liczba godzin Liczba godzin tygodniowo tygodniowo w czteroletnim w czteroletnim w czteroletnim Moduły kształcenia w okresie Lp. okresie okresie zawodzie nauczania nauczania nauczania Semestry I-VIII Klasy I-IV Forma stacjonarna Forma zaoczna 1. Podstawy włókiennictwa Podstawy projektowania odzieży i włókienniczych wyrobów dekoracyjnych 3. Technologia wytwarzania przędzy Technologia wytwarzania tkanin Technologia wytwarzania dzianin Język obcy zawodowy Technologia wytwarzania dywanów Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie 15

17 PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik włókiennik 311[41] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie Lp. Moduły kształcenia w zawodzie Dla młodzieży Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania Dla dorosłych Liczba godzin w dwuletnim okresie nauczania Semestry I-IV Klasy I-II Forma stacjonarna Forma zaoczna 1. Podstawy włókiennictwa Podstawy projektowania odzieży i włókienniczych wyrobów dekoracyjnych 3. Technologia wytwarzania przędzy Technologia wytwarzania tkanin Technologia wytwarzania dzianin Język obcy zawodowy Technologia wytwarzania dywanów Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie 16

18 PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik włókiennik 311[41] Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu kreowanie ubiorów Dla młodzieży Dla dorosłych Liczba godzin Liczba godzin Liczba godzin tygodniowo tygodniowo w rocznym w rocznym w rocznym Moduły kształcenia w okresie Lp. okresie okresie zawodzie nauczania nauczania nauczania Semestry I-II Semestry I-II Forma stacjonarna Forma zaoczna 1. Technologia wytwarzania przędzy Technologia wytwarzania tkanin Technologia wytwarzania dzianin Język obcy zawodowy Technologia wytwarzania dywanów Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie 17

19 III. Moduły kształcenia w zawodzie Moduł 311[41].O1 Podstawy włókiennictwa 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: organizować stanowisko pracy, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz wymaganiami ergonomii, stosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia, określać przyczyny zmęczenia w czasie pracy, stosować zasady współpracy w zespole, określać parametry klimatu w pomieszczeniach, obsługiwać aparaturę laboratoryjną do badania surowców i wyrobów włókienniczych, stosować zasady pobierania i formowania próbek surowców oraz wyrobów włókienniczych, stosować zasady prowadzenia badań laboratoryjnych surowców i wyrobów włókienniczych, korzystać z norm podczas badań właściwości surowców i wyrobów włókienniczych, opracowywać wyniki badań laboratoryjnych, klasyfikować surowce włókiennicze, stosować badania mikroskopowe, chemiczne i organoleptyczne do identyfikacji włókien, rozróżniać włókna naturalne i materiały z nich wykonane, rozróżniać włókna chemiczne i materiały z nich wykonane, rozróżniać mieszanki włókiennicze i materiały z nich wykonane, klasyfikować liniowe i płaskie wyroby włókiennicze, charakteryzować techniki wytwarzania liniowych i płaskich wyrobów włókienniczych, określać podstawowe parametry nitek, określać podstawowe parametry struktury tkanin i dzianin. 18

20 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 311[41].O1.01 Nazwa jednostki modułowej Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska Orientacyjna liczba godzin na realizację 311[41].O1.02 Rozpoznawanie surowców włókienniczych [41].O1.03 Rozpoznawanie nitek [41].O1.04 Wykonywanie pomiarów [41].O1.05 Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin 70 Razem Schemat układu jednostek modułowych 311[41].O1 Podstawy włókiennictwa 311[41].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 311[41].O1.02 Rozpoznawanie surowców włókienniczych 311[41].O1.03 Rozpoznawanie nitek 311[41].O1.04 Wykonywanie pomiarów 311[41].O1.05 Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin 19

21 4. Literatura Bartkowiak G.: Środki ochrony indywidualnej. CIOP, Warszawa 1998 Buchfelder M.: Podręcznik pierwszej pomocy. PZWL, Warszawa 1999 Bugajska J.: Ergonomia. Bezpieczeństwo i Ochrona Człowieka w Środowisku Pracy. CIOP, Warszawa 1998 Filipiak I., Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. Podręcznik dla szkoły zasadniczej. WSiP, Warszawa 1997 Furmańska A.: Konserwacja wyrobów włókienniczych. Część 2. WSiP, Warszawa 1985 Gacek W. (red.): Kompendium pierwszej pomocy. CIOP-PIB, Warszawa 2002 Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 Jackowski T., Szosland J., Korliński W.: Podstawy mechanicznej technologii tekstyliów. WNT, Warszawa 1987 Koradecka D. (red.): Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 1 i 2. CIOP, Warszawa 1997 Kornobios E., Mrożewski Z., Stajniak K.: Dziewiarstwo. WSiP, Warszawa 1983 Majchrzycka K.: Środki ochrony indywidualnej układu oddechowego. CIOP, Warszawa 1998 Mikulski R.: Bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy. CIOP, Warszawa 1999 Nycz E., Owczarz R., Średnicka. L.: Budowa tkanin. WSiP, Warszawa 1990 Panek W., Turek K.: Technologia tkactwa. WSiP, Warszawa 1985 Sych M.: Resuscytacja teoria i praktyka ożywiania. PZWL, Warszawa 1995 Szarek H.: Konserwacja wyrobów włókienniczych. Część 1. WSiP, Warszawa 1985 Szosland J.: Podstawy budowy i technologii tkanin. WNT, Warszawa 1991 Szucht E. (red.): Materiałoznawstwo włókiennicze dla technikum. WSiP, Warszawa 1992 Tomsa A.: Wykończalnictwo włókiennicze. Podręcznik dla ZSZ. WSiP, Warszawa 1989 Multimedialny zbiór materiałów szkoleniowych: Psychofizyczne problemy człowieka w środowisku pracy. CIOP, Warszawa 2003 Polska Klasyfikacja Działalności ze zmianami na 2001: załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 października 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz. U. Nr 128, poz. 829). Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2001 Systematyczny wykaz wyrobów SWW. Tom 3. Wyroby przemysłu lekkiego. GUS, Warszawa

22 Kodeks pracy. Polskie normy. Czasopisma specjalistyczne: Przegląd Włókienniczy Włókno, Technik Włókienniczy, Odzież Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych. 21

23 Jednostka modułowa 311[41].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: określić prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy, zastosować przepisy dotyczące ochrony pracownika w miejscu pracy, posłużyć się przepisami dotyczącymi ochrony kobiet, osób młodocianych i niepełnosprawnych, zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, określić zagrożenia związane z wykonywaną pracą, zastosować odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej, przewidzieć konsekwencje wynikające z naruszania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego, zgodnie z instrukcją ochrony przeciwpożarowej, zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas użytkowania urządzeń i maszyn elektrycznych, udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia, zabezpieczyć miejsce wypadku, określić zasady i sposoby magazynowania, przechowywania, transportowania surowców oraz wyrobów włókienniczych, zastosować zasady ochrony środowiska podczas utylizacji odpadów i produktów ubocznych. 2. Materiał nauczania Prawna ochrona pracy. Prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracownika. Bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa, ochrona środowiska. Wymagania ergonomii dotyczące organizacji stanowisk pracy. Psychofizjologiczne problemy człowieka w środowisku pracy. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Czynniki szkodliwe, uciążliwe oraz niebezpieczne występujące w środowisku pracy. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Bezpieczeństwo pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych. Zasady bezpieczeństwa dotyczące magazynowania oraz transportu materiałów i wyrobów. Pierwsza pomoc. 22

24 3. Ćwiczenia Opracowywanie projektu zagospodarowania lub utylizacji odpadów i produktów ubocznych, powstałych podczas produkcji odzieży i wyrobów włókienniczych zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Opracowywanie przykładowych regulaminów oraz instrukcji niezbędnych na stanowisku pracy. Określanie związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy warunkami magazynowania a właściwościami produktów magazynowych. Określanie wpływu czasu i warunków pracy na stan zdrowia. Udzielanie pierwszej pomocy osobie poszkodowanej, zgodnie z procedurą postępowania. Dobieranie środków ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy. Planowanie sposobu ewakuacji i alarmowanie straży pożarnej, zgodnie z instrukcją przeciwpożarową. 4. Środki dydaktyczne Teksty przewodnie do ćwiczeń. Kodeks pracy. Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Polskie Normy i akty prawne dotyczące wymagań ergonomii. Instrukcje, foliogramy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożeń na stanowisku pracy. Wyposażenie do nauki udzielania pierwszej pomocy fantom, środki medyczne. Sprzęt gaśniczy, gaśnice. Odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej. Regulaminy, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Filmy i programy komputerowe dotyczące opisów sytuacji, procedur postępowania, ochrony środowiska, zagrożeń pożarowych i sposobów ewakuacji w sytuacji zagrożenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki obejmuje treści dotyczące kształtowania umiejętności i postaw warunkujących realizację zadań zawodowych, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Podczas realizacji programu nauczania należy zwrócić uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, znaczenie ochrony zdrowia w pracy zawodowej oraz nieprawidłowości, które mogą wystąpić w procesie pracy. W procesie nauczania-uczenia się zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: tekstu przewodniego, przypadków, 23