INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GMINNEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W POZNANIU W 2005 ROKU

Transkrypt

1 INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GMINNEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W POZNANIU W 2005 ROKU Gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej funkcjonują w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r Prawo ochrony środowiska Dz. U. nr 62 poz.627 (ze zmianami). Przychodami gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej są wpływy z tytułu opłat i kar pieniężnych, pobieranych na podstawie ustaw i odrębnych przepisów (20% z tytułu opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska i dokonywania w nim zmian, 50% z tytułu składowania i magazynowania odpadów na obszarze gminy, 100% z tytułu opłat i kar za usuwanie drzew lub krzewów z terenów gminy), a także dobrowolne wpłaty, zapisy, darowizny, świadczenia rzeczowe i środki pochodzące z fundacji oraz wpływy z przedsięwzięć organizowanych na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej. 1. Źródła środków finansowych i wielkość dochodów Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu Przychody w 2005 roku wynosiły ,05 zł i przedstawiały się następująco: - opłaty i kary za usuwanie drzew i krzewów oraz odsetki z tytułu nieterminowych płatności - udziały we wpływach z opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska - udziały we wpływach z kar za nieprzestrzeganie wymogów ochrony środowiska ,04 zł ,79 zł 2.714,22 zł Ze struktury dochodów wynika, że udział środków, których pozyskanie leżało w wyłącznej gestii organów gminy (Wydziału Ochrony Środowiska UMP) tj. z tytułu opłat i kar za usuwanie drzew i krzewów oraz odsetek za nieterminowe płatności były najwyższe i wynosiły 84,83% ogółu wpływów. Wprowadzony od 1 maja 2004r. mechanizm zawieszania na okres 3 lat płatności za usuwaną zieleń w zamian za nasadzenia zamienne spowodował drastyczny spadek dochodów z tego tytułu. Niezależnie od powyższego w końcu grudnia ubiegłego roku spłynęła bardzo wysoka kwota z tytułu usuwania drzew, gdzie inwestor zrezygnował z zawieszenia płatności, co spowodowało niespodziewany przyrost dochodów z tego tytułu. Ze względu na krótki czas (kilka dni) do końca roku nie było możliwe racjonalne i zgodne z przepisami rozdysponowanie w ubiegłym roku kwoty powyższej nadwyżki, jednakże zasili ona realizację zadań w roku Udział opłat w systemie samonaliczania przez podmioty gospodarcze za zanieczyszczanie powietrza i składowanie odpadów oraz opłaty wg decyzji 1

2 administracyjnych za pobór wód i zrzut ścieków, redystrybuowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego stanowił 15,16 % ogółu dochodów. Dochody z tytułu kar za nieprzestrzeganie wymogów ochrony środowiska, realizowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, mają symboliczny udział w skali dochodów całego funduszu i wynoszą 0,01%. Dla porównania przedstawiono poniżej strukturę wpływów do funduszu z podziałem na poszczególne tytuły w trzech kolejnych latach. Wyszczególnienie Wpływy do Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu Wpływy w Struktura w % zł 2003 r r 2005 r. 2003r r r. opłaty i kary za usuwanie , , ,04 42,49 64,53 84,83 drzew i krzewów i odsetki udziały we wpływach z , , ,79 57,46 35,45 15,16 opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska Udziały we wpływach z kar 2.385, , ,22 0,05 0,02 0,01 za nieprzestrzeganie wymogów ochrony środowiska ogółem , , , Zasada rozdziału wydatków Ze względu na określenia zawarte w Prawie ochrony środowiska, obejmujące zarówno dla funduszy gminnych jak i powiatowych identyczne zakresy dla grup tematycznych: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 7a, 8, 9, 10, 11 i 12 (z wyjątkiem trzynastej grupy występującej tylko dla funduszu powiatowego - prowadzenie obserwacji terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy), wszystkie wnioski złożone zarówno do gminnego, jak i powiatowego funduszu rozpatrywano wspólnie, dzięki czemu osiągnięto większą przejrzystość i uniknięto dublowania tych samych przedsięwzięć w dwóch funduszach ochrony środowiska o praktycznie takim samym zakresie, a jako przypadek szczególny będących w gestii tej samej rady, jaką dla miasta na prawach powiatu jest Rada Miasta Poznania. Dla zachowania czytelności przypisano poszczególne grupy tematyczne do jednego z dwóch funduszy, tj. do Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu lub do Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, co pozwoliło na uniknięcie rozbicia różnych wniosków, obejmujących te same zagadnienia. W związku z powyższym każdy ze złożonych wniosków został przeanalizowany jednorazowo i przypisany do grupy 2

3 tematycznej jednego z funduszy tego, w którym możliwe było wsparcie danej grupy tematycznej. Wnioski przyjmowane były w terminie od 15 października do 15 listopada 2004r. Łącznie do obu funduszy na rok 2005 złożono 343 wnioski na kwotę ,66 zł. Wśród tej liczby 38 wniosków na łączną kwotę ,- zł złożyły podmioty o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96 poz. 873 z późn. zmianami) oraz przedsiębiorcy. Do finansowania przez Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu na rok 2005 zaproponowano 201 wniosków, na kwotę ,00 zł. Przy konstruowaniu planu wydatków gminnego funduszu zachowano następujące zasady: - dla zwielokrotnienia efektu motywacyjnego oddziaływania funduszu na rzecz realizacji zadań służących ochronie środowiska stosowano przyjętą wcześniej generalną zasadę wsparcia ze środków funduszu nie wyższego niż 50% całości zadania. - wyjątki zastosowano w odniesieniu do zadań masowych na niewielkie kwoty: dla wniosków związanych z realizacją zadań powszechnej i bezpośredniej edukacji ekologicznej oraz dotyczące założenia zieleni dla miejskich jednostek oświatowych (przedszkola, szkoły) do kwoty zł oraz w pojedynczych przypadkach dla zadań realizowanych przez jednostki miejskie tj. dla wniosków Wydziału Ochrony Środowiska i Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej UMP, dla wniosku Zarządu Zieleni Miejskiej dotyczącego rekultywacji nieczynnego składowiska odpadów komunalnych przy ul. Naramowickiej, renowacji zieleni na Cytadeli i w parkach F. Chopina i Za Zamkiem Cesarskim oraz zadań realizowanych przez Zarząd Dróg Miejskich dotyczących rewaloryzacji zieleni w pasach drogowych (wsparcie do 60% całości zadania), Uchwałą Rady Miasta Poznania Nr LXIV/683/IV/2005 z dnia 1 marca 2005r. zostały zatwierdzone wydatki funduszu: edukacja ekologiczna 7,33%, wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu 0,68% systemy kontrolne, pomiarowe i badania 2,35%, zadania modernizacyjne i inwestycyjne służące ochronie środowiska 10,27%, zieleń 57,66%, gospodarowanie odpadami 17,66%, wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej 1,22% wspieranie ekologicznych form transportu 2,50% inne zadania ustalone przez radę gminy 0,33%. W roku 2005 miała miejsce jedna korekta uchwały, dnia 27 września. Przedłożony Radzie Miasta projekt zmiany obejmował zmianę planu środków dyspozycyjnych - zwiększenie o ,60 zł tj. wzrost o 2,7% oraz zmianę zapisu warunków rozliczenia jednego zadania. 3

4 3. Skala i kierunki pomocy finansowej na cele proekologiczne. Rada Miasta Poznania analizując potrzeby miasta w zakresie prac związanych z ochroną środowiska, skierowała najwięcej środków ,65 zł na przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków (w tym organizacje pozarządowe ,00 zł). Przyznane środki wykorzystano w wysokości ,65 zł (w tym organizacje pozarządowe ,96zł), stanowi to 64,38% ogółu środków wydatkowanych. Druga grupa tematyczna pod względem wysokości przyznanych środków to przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi, na które przyznano ,00 zł, wydano ,24 zł, co stanowi 13,84% ogółu środków wydatkowanych na zadania. Na wszystkie pozostałe grupy tematyczne wydano łącznie ,36 zł (w tym organizacje pozarządowe ,36 zł), co odpowiada 21,77% ogółu wydatków funduszu. Ważniejsze przedsięwzięcia, na które została udzielona pomoc ze środków funduszu w podziale na poszczególne grupy tematyczne: 1. Edukacja ekologiczna oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju. Ogółem z pomocy gminnego funduszu skorzystało: 11 przedszkoli, 38 szkół, Wydział Ochrony Środowiska UMP, Zarząd Zieleni Miejskiej, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej. Ze środków funduszu sfinansowano: - doposażenie laboratoriów szkolnych i pracowni biologicznych w materiały i pomoce dydaktyczne, - uzupełnienie zbiorów bibliotecznych o nowo ukazujące się książki, czasopisma, kasety video, płyty CD o tematyce ekologicznej, - przeprowadzenie konkursów dot. znajomości działań w zakresie ekologii połączone z rozdaniem nagród i dyplomów, - oznakowanie tablicami informacyjnymi użytków ekologicznych Olszak I i II, i Dębina, - wydanie materiałów edukacyjnych : - przewodnik przyrodniczy po użytku ekologicznym DARZYBÓR III etap, - Waloryzacja przyrodnicza doliny Cybiny, - o stanie środowiska oraz regulacji prawnych z tym związanych, - zawierające informacje o działaniach na rzecz ochrony środowiska oraz promujących zachowania proekologiczne, - odbyły się wycieczki ekologiczne, prelekcje i wystawy dla młodzieży szkolnej. 2. Wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska. 4

5 Zakupiono do stacji monitorowania zanieczyszczeń powietrza OPSIS : - płytę główną do analizatora, - pompy, - wkład filtra zerowego i lampy. 3. Wspomaganie systemów kontrolno - pomiarowych stanu środowiska oraz systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła. Zakres wspomagania środkami funduszu obejmował: - waloryzację przyrodniczą użytków ekologicznych, - monitoring środowiska gruntowo-wodnego w rejonie nieczynnego składowiska odpadów komunalnych przy ul. Naramowickiej i składowiska odpadów w Suchym Lesie, - ocenę wpływu zarybienia gatunkami drapieżnymi na jakość wód zbiornika Maltańskiego, 4. Realizowanie zadań modernizacyjnych inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej: a) ochrona powietrza atmosferycznego: W ramach programu ograniczenia niskiej emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego dofinansowano modernizację 2-ch istniejących kotłowni węglowo-koksowych na nowoczesne kotłownie opalane gazem ziemnym. W wyniku zmiany opału kotłów nastąpiła redukcja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego dla poszczególnych zanieczyszczeń w wysokości: - dwutlenek siarki - 1,089 Mg/rok - dwutlenek azotu - 0,118 Mg/rok - dwutlenek węgla - 231,350 Mg/rok - tlenek węgla - 6,444 Mg/rok - pył ogółem - 2,591 Mg/rok b) ochrona przed hałasem - wykonano wygłuszenie sal lekcyjnych przed hałasem dla dzieci z dużym ubytkiem słuchu, - wykonano remont nawierzchni ul. Głogowskiej na odcinku od ul. Śniadeckich do ul. Załęże 5

6 5. Przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków. Fundusz udzielił pomocy na zazielenienie miasta poprzez założenie trawników, nasadzenie drzew i krzewów oraz na prace związane z konserwacją i utrzymaniem zieleni miejskiej. Przy współudziale środków wykonano m. innymi: - zazielenienie terenów szkolnych i przedszkolnych, razem 56 jednostek, - inwentaryzację i ewidencję drzew na terenie m. Poznania, - remont zieleńca przy placu Marii Curie-Skłodowskiej, - budowa parku miejskiego przy os. Przyjaźni, - nasadzenia drzew, krzewów i kwiatów w parkach i zieleńcach i pasach drogowych na terenie miasta, - nasadzenia drzew iglastych i liściastych na pow. 15 ha lasów komunalnych, - rewaloryzację zieleni w centrum miasta parki F.Chopina i Za Zamkiem Cesarskim, Park Cytadela, Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan oraz park im. A. Mickiewicza - założono zieleń izolacyjną w pasach drogowych w centrum miasta i przy ulicy Szwedzkiej, - prace rewitalizacyjne Alei Marcinkowskiego, - zagospodarowanie zielenią terenu Toru Regatowego MALTA i terenu przy Campingu Hotelu Malta, - renowację zieleni na terenach administrowanych przez Akademię Rolniczą, 6. Przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi. W ramach grupy najwyższą pomoc finansową przeznaczono dla Wysypiska Odpadów Komunalnych na wykonanie rekultywacji docelowej kwatery P-1, w tym: - rowy opaskowe dla odprowadzenia ścieków powierzchniowych, - kolektor tłoczny, rurociągi sączki, studnie infiltracyjne do recyrkulacji odcieków, - warstwę odgazowującą żwirowo-piaskową o gr. 0,20 m. Środki funduszu przeznaczono również na przeciwdziałanie skutkom skażeń chemiczno-ekologicznych, zagospodarowania byłego wysypiska w Lesie Marcelińskim i zakup pojemników do segregacji śmieci. 9. Wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomocy przy wprowadzaniu bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii. Ze środków funduszu: - wykonano instalację kolektorów słonecznych do podgrzewania ciepłej wody użytkowej w budynku strażnicy 6

7 10. Wspieranie ekologicznych form transportu. Ze środków funduszu: - wybudowano ścieżkę rowerową na odcinku od ul. Piłsudskiego do ul. Kórnickiej. 12. Inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowisk. W ramach porządkowania statusu istniejących i projektowanych form ochrony przyrody uwzględniających potrzeby ochrony terenów najbardziej zagrożonych wykonano opracowanie Poznań obszary szczególnie cenne przyrodniczo, aktualizacja. Realizacja planu wydatków funduszu w podziale na grupy odbiorców przedstawia się następująco: - jednostki samorządu terytorialnego - 94,02%, - jednostki nie należące do sektora finansów publicznych - 2,99%, - inne jednostki sektora finansów publicznych - 2,99%. 4. Gospodarowanie środkami finansowymi w 2005r. Przyznanie wsparcia z gminnego funduszu nastąpiło na podstawie podpisanego porozumienia zawartego z podmiotem realizującym zadanie. Środki wsparcia finansowego były uruchamiane w formie refundacji po przedstawieniu faktur i niezbędnych dokumentów potwierdzających wykonanie zadania. W 2005 roku zawarto 201 porozumień (w tym z organizacjami pozarządowymi 19) na dofinansowanie zadań z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na łączną kwotę ,00 zł (w tym organizacje pozarządowe ,00zł), z czego wykorzystano ,25 zł (w tym organizacje pozarządowe ,36zł). Najwięcej porozumień zawarto w dwóch działach: edukacji ekologicznej oraz urządzaniu i utrzymywaniu terenów zieleni. 7

8 Rozdział środków funduszu na zadania, wielkość i ich wykorzystanie w 2005 roku L. p. Grupy tematyczne 1 Edukacja ekologiczna oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju 2 Wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska 3 Wspomaganie systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła 4 Zadania modernizacyjne i inwestycyjne służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji z tego: - ochrona powietrza atmosferycznego, - ochrona wód i gospodarka wodna, - ochrona przed hałasem 5 Przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków 6 Przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi 9 Wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc przy wprowadzeniu bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii 10 Wspieranie ekologicznych form transportu 12 Inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska Ilość porozumień /brak rozliczenia Kwota przyznana Kwota wykorzystana % wykonanie planu Udział % wydatków do całości funduszuwykonanie 78/ , ,33 63,32 6,00 2/ , ,00 88,89 0,79 6/ , ,70 45, / , ,61 84,65 1,82 1/ , ,00 23,33 0,28 2/ , ,00 68,27 6,87 93/ , ,65 85,63 64,38 13/ , ,24 60,12 13,84 2/ , ,00 62,50 0,99 1/ , ,72 96,42 3,14 1/ , ,00 100,00 0,43 5. Sytuacja finansowa Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 8

9 Gminny fundusz otwierał 2005 rok z kontem nierozdysponowanych środków w wysokości ,60 zł i w ciągu roku uzyskał wpływy w wysokości ,05 zł, co dało wysokość ,65 zł. środków dyspozycyjnych. Na finansowanie zadań wykorzystano ,25 zł., tj.29,40% ogółu środków. Rok 2005 został zakończony ze stanem środków nierozdysponowanych w wysokości ,40 zł co stanowiło 70,60 % ogółu środków dyspozycyjnych. W kwocie tej są przede wszystkim opłaty za wycinkę drzew, które wpłynęły na koniec roku kalendarzowego w miesiącu grudniu od Wojskowego Zarządu Infrastruktury oraz Prokuratury Okręgowej razem w wysokości ,64 zł oraz niewykorzystane dofinansowania do zadań w wysokości ,75 zł. (m. innymi na wykonanie automatycznego załadunku odpadów do spalarki, organizację odpadów problemowych, budowę ośrodka edukacji ekologicznej, badań wahania zwierciadła wód gruntowych, badań warunków termicznych i wiatrowych aglomeracji poznańskiej i zagospodarowanie Toru Regatowego MALTA) P o d s u m o w a n i e Wydatkowane środki funduszu poprzez wymóg stawiany realizatorom zadań do angażowania własnych środków finansowych w dotowane przedsięwzięcia w dużej mierze przyczyniły się do wzrostu intensywności działań na rzecz ekologii w Poznaniu. Udział funduszu w wysokości 50% - 75% kosztów realizacji zadania, w formie dofinansowań, zmusił podmioty do uruchomienia własnych środków, których minimalny udział w poszczególnych grupach tematycznych wynosił: 1. edukacja ekologiczna oraz propagowanie działań ,12 zł proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju 2. Wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu ,00 zł środowiska 3. wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz ,00 zł badań stanu środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła, 4. realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej: w tym: ochrona powietrza atmosferycznego ,61 zł ochrona wód i gospodarka wodna ,00 zł ochrona przed hałasem ,00 zł 5. przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków, ,61 zł 6. przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną ,84 zł powierzchni ziemi, 9. wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej ,00 zł 9

10 oraz pomoc przy wprowadzaniu bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii, 10. wspieranie ekologicznych form transportu, ,72 zł 12. inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie 0,00 zł środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska. Ogółem minimalny udział własnych środków : ,90 zł Oznacza to, iż środki funduszu w wysokości ,25zł spowodowały realizację zadań na rzecz ochrony środowiska w łącznej wysokości ,15 zł. 10