Badanie potencjału instytucji realizujących zadania Polityki Społecznej w województwie warmińsko-mazurskim

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Badanie potencjału instytucji realizujących zadania Polityki Społecznej w województwie warmińsko-mazurskim"

Transkrypt

1 Badanie potencjału instytucji realizujących zadania Polityki Społecznej w województwie warmińsko-mazurskim Raport końcowy Zespół badawczy Anna Chrościcka Tomasz Płachecki Karolina Dymek Agnieszka Dobrzyńska Warszawa, listopad 2008 Publikacja współfinansowana jest przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Spis treści 1 Streszczenie Metodologia badania Cele i zakres badania Pytania badawcze i kryterium ewaluacji Koncepcja badania Techniki i próby badawcze Ograniczenia procesu badawczego Wyniki badania Priorytet VII PO KL wobec potrzeb województwa warmińsko-mazurskiego w zakresie integracji społecznej Potencjał OPS i PCPR w kontekście aplikowania i realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL Ocena wsparcia procesu aplikowania ze strony ROPS Realizowanie projektu w partnerstwie Potencjał OPS i PCR w kontekście realizowania projektów w ramach Priorytetu VII PO KL Bariery w realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL Wsparcie i rozwiązania, które zwiększyłyby zdolność OPS i PCPR do skutecznego aplikowania i realizowania projektów Plany OPS i PCPR, związane z aplikowaniem w ramach Priorytetu VII PO KL SWOT dla PCPR i OPS Potencjał ROPS w kontekście wdraŝania Priorytetu VII PO KL SWOT dla ROPS Wnioski i rekomendacje Spis wykresów i tabel

3 Zastosowane skróty: CATI kwestionariuszowy wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo (ang. Computer Assisted Telephone Interview) GOPS Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej EFS Europejski Fundusz Społeczny IDI - indywidualny wywiad pogłębiony (ang. Individual In-depth Interview) IP PO KL Instytucja Pośrednicząca PO KL IW PO KL Instytucja WdraŜająca PO KL IZ PO KL Instytucja Zarządzająca PO KL MGOPS Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej MOPS Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej OPS Ośrodek Pomocy Społecznej PCPR Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie PFRON Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych PSZ Publiczne SłuŜby Zatrudnienia PUP Powiatowy Urząd Pracy ROPS Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej SPO RZL Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich SWOT Metoda identyfikacji wewnętrznych oraz zewnętrznych uwarunkowań wpływających na funkcjonowanie organizacji (ang. Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) UE Unia Europejska ZPORR Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 3

4 1 Streszczenie Badanie potencjału Instytucji Polityki Społecznej w województwie warmińskomazurskim zostało wykonane na zamówienie Samorządu Województwa Warmińsko- Mazurskiego, pełniącego funkcję Instytucji Pośredniczącej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Głównym celem badania była ocena potencjału ośrodków pomocy społecznej (OPS) i powiatowych centrów pomocy rodzinie (PCPR) do aplikowania i realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Olsztynie (ROPS) do realizacji zadań wynikających z wdraŝania Priorytetu VII PO KL. W ramach głównego celu badania zdiagnozowano między innymi rozwiązania organizacyjne, sytuację ekonomiczną, zaplecze techniczne oraz potencjał kadrowy OPS i PCPR w kontekście aplikowania i realizacji projektów PO KL. Badaniu poddano takŝe zdolność organizacyjną, finansową, kadrową i ekonomiczną ROPS do wykonywania działań w zakresie wdraŝania Priorytetu VII PO KL. Wynikiem badania jest zestaw rekomendacji dotyczących skutecznego wzmocnienia potencjału tych instytucji. Ewaluacja została zrealizowana w okresie sierpień październik 2008 roku. Badaniem objęto wszystkie ośrodki pomocy społecznej (OPS) oraz powiatowe centra pomocy rodzinie (PCPR) z województwa warmińsko-mazurskiego oraz Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Olsztynie. Ewaluację wykonano przy zastosowaniu komplementarnych technik badawczych, co efektywnie pozwoliło wykorzystać zalety kaŝdej z nich, jednocześnie minimalizując ograniczenia, wynikające z zastosowania tylko jednej z nich. Przeprowadzono analizę danych zastanych obejmującą m.in. dokumenty programowe oraz regionalne opracowania w zakresie polityki społecznej, 19 indywidualnych wywiadów pogłębionych z przedstawicielami ośrodków pomocy społecznej, powiatowych centrów pomocy rodzinie, Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Olsztynie oraz Instytucji Pośredniczącej PO KL. W ostatnim etapie badania zrealizowano 134 kwestionariuszowe wywiady telefoniczne z przedstawicielami OPS i PCPR z województwa warmińsko-mazurskiego. Przeprowadzone badanie opierało się na załoŝeniu, Ŝe skuteczność realizowania przez OPS i PCPR projektów w ramach Priorytetu VII PO KL zaleŝy po pierwsze od potencjału, jakim dysponują poszczególne instytucje, a po drugie od ich motywacji do realizowania projektów. Potencjał OPS i PCPR w kontekście aplikowania i realizowania projektów w ramach Priorytetu VII PO KL został określony szeroko: jako wszelkie zasoby istotne z perspektywy ubiegania się o środki w ramach Priorytetu VII PO KL oraz realizowania projektów konkursowych w ramach Programu. Potencjał objął w szczególności: 4

5 rozwiązania organizacyjne, sytuację ekonomiczną, zaplecze techniczne, potencjał kadrowy, know-how i doświadczenie poszczególnych jednostek pomocy społecznej (por. rozdz. 1.3 Koncepcja badania). Wyniki badania wskazują, Ŝe dotychczasowa aktywność OPS i PCPR w ubieganiu się o fundusze unijne była niewielka. W poprzednim okresie programowania ( ) nieliczne instytucje starały się o środki unijne na realizację projektów (głównie w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich SPO RZL). W obecnym okresie programowania ( ), liczba instytucji aplikujących o środki finansowe w ramach Priorytetu VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) zwiększyła się, jednakŝe tylko w przypadku projektów systemowych - przeszło dziewięć na dziesięć instytucji złoŝyło wnioski na ich realizację. Zdecydowanie niŝszy udział jednostek pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego odnotowano w konkursach PO KL, gdzie tylko nieliczne instytucje (głównie PCPR) zdecydowały się ubiegać o wsparcie w ramach takiej procedury. Spośród OPS, o środki PO KL częściej ubiegały się Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPS) oraz Miejsko-Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej (MGOPS), nieco rzadziej - Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej (GOPS). Na składanie wniosków o dofinansowanie w ramach obydwu rodzajów projektów (systemowych i konkursowych) częściej decydowały się PCPR niŝ OPS. Mniejszy potencjał OPS niŝ PCPR do realizacji projektów w ramach PO KL wynika przede wszystkim z nadmiernego obciąŝenia tych instytucji w wykonywaniu zadań ustawowych oraz braków kadrowych, utrudniających tym jednostkom angaŝowanie się w więcej niŝ jedno przedsięwzięcie (por. rozdz. 2.2 Potencjał OPS i PCPR w kontekście aplikowania i realizacji projektów w ramach Priorytetu VII). Opinie na temat wsparcia procesu aplikowania o środki na realizację projektów systemowych PO KL przez ROPS są podzielone. Większość przedstawicieli OPS i PCPR wprawdzie pozytywnie oceniło pracę ROPS, jednak nie brakowało głosów krytycznych. Najwięcej zastrzeŝeń budziła duŝa skrupulatność i szczegółowość ROPS podczas oceny systemowych wniosków o dofinansowanie, co wiązało się z wielokrotnym poprawianiem i modyfikowaniem projektów. Konsekwencję długotrwającej oceny wniosków o dofinansowanie stanowiły opóźnienia w podpisywaniu umów na realizację projektów oraz późniejsze niŝ zaplanowano rozpoczęcie przedsięwzięć. Główne przyczyny przedłuŝającej się oceny to niedostateczna liczba pracowników ROPS oraz ulegające częstym zmianom w okresie naboru i oceny wniosków, wytyczne programowe. Z kolei ROPS zwracał uwagę, Ŝe jakość wniosków systemowych składanych przez OPS i PCPR była niska, dlatego konieczne było prowadzenie konsultacji mających na celu przygotowanie poprawnego pod względem merytorycznym i formalnym projektu. 5

6 Dostępność niektórych źródeł informacji przekazywanych przez ROPS w zakresie aplikowania i realizowania projektów w ramach PO KL, była ograniczona. Najwięcej trudności OPS i PCPR sprawiło uzyskanie konsultacji udzielanych instytucji oraz szkolenia z zakresu księgowości i rozliczania projektu. Ponadto, jakość tych ostatnich budziła rozczarowanie części uczestników. Dostępność i jakość innych źródeł informacji udostępnianych przez ROPS została oceniona raczej pozytywnie (por. rozdz. 2.3 Ocena wsparcia procesu aplikowania ze strony ROPS). Jednostki pomocy społecznej mają przewaŝnie silne obiekcje przed realizowaniem projektów w ramach PO KL w partnerstwach. Pomimo dostrzegania korzyści płynących ze współpracy z innymi instytucjami podczas realizacji projektów (np. realizacja bardziej kompleksowych projektów, moŝliwość uczenia się od partnera), zawiązywaniu partnerstw nie sprzyja przede wszystkim obawa przed niewywiązaniem się partnera z powierzonych mu zadań oraz przekonanie, Ŝe samodzielne prowadzenie projektu jest łatwiejsze. Instytucje, zdecydowały się realizować projekty w partnerstwach, oceniają tę współpracę pozytywnie, dlatego w rekomendacjach zalecono zintensyfikowanie działań mających na celu upowszechnienie wśród jednostek pomocy społecznej przykładów udanej współpracy z województwa warmińsko-mazurskiego. (por. rozdz. 2.4 Realizowanie projektu w partnerstwie) Badanie wykazało, Ŝe zasadniczą trudność w aplikowaniu oraz realizowaniu projektów w ramach Priorytetu VII PO KL stanowią problemy kadrowe jednostek pomocy społecznej w województwie warmińsko-mazurskim. Obecnie liczba pracowników zatrudnionych w OPS i PCPR jest niewystarczająca do wykonywania zadań związanych z realizacją projektów systemowych, jak i konkursowych, przy jednoczesnym wykonywaniu zadań własnych instytucji. Zakres ustawowych obowiązków tych instytucji, a zatem zadań wykonywanych w pierwszej kolejności, stale ulega rozszerzeniu, przy stałym niskim zatrudnieniu. Taka sytuacja powoduje, Ŝe jednostki pomocy społecznej ograniczają swoją działalność do udzielania podstawowych form wsparcia, natomiast zadania nieobowiązkowe (takie jak aplikowanie i realizowanie projektów UE) są ograniczane lub nie są w ogóle nie podejmowane. Powody trudnej sytuacji kadrowej OPS i PCPR wynikają głównie z niewielkich zasobów finansowych tych jednostek na zatrudnienie nowych pracowników lub zatrudnienia pracowników o wystarczających kwalifikacjach. Trudności w pozyskaniu pracowników wynikają takŝe z ograniczonej na lokalnym rynku pracy liczby wysoko wykwalifikowanych kandydatów do pracy w OPS i PCPR. Niewystarczające są takŝe obecne kompetencje pracowników, biorąc pod uwagę zakres powierzanych im zadań. Obecnie, większość pracowników nie posiada doświadczenia w realizacji projektów finansowanych ze środków unijnych, co zdecydowanie zmniejsza motywację 6

7 tych instytucji do angaŝowania się w realizację przedsięwzięć związanych z Priorytetem VII PO KL. Wśród pracowników jednostek pomocy społecznej istnieje duŝe zapotrzebowanie na podnoszenie wiedzy i uzyskiwanie nowych kompetencji, zwłaszcza w zakresie funduszy unijnych. Jednym z rekomendowanych działań jest szkolenie kadr OPS i PCPR w zakresie aplikowania i realizacji projektów unijnych. Zdolność OPS i PCPR do wykonywania zadań w zakresie Priorytetu VII PO KL jest ograniczana takŝe przez trudną sytuację lokalową tych instytucji. OPS i PCPR borykają się z brakiem dostępu do pomieszczeń oraz sprzętu technicznego, który umoŝliwiałby prowadzenie projektów (por. rozdz. Potencjał OPS i PCPR w kontekście realizowania projektów w ramach Priorytetu VII PO KL). Wśród barier, z którymi stykały się instytucje realizujące juŝ projekty w ramach PO KL, najczęściej wymieniano opóźnienia w rozpoczęciu projektów wynikające z późniejszego niŝ oczekiwano terminu podpisania umowy o dofinansowanie, trudności z pozyskaniem beneficjentów ostatecznych do projektu ze względu na brak w rejestrach instytucji osób spełniających kryteria uczestnictwa w projekcie oraz niską motywację potencjalnych beneficjentów ostatecznych do uczestnictwa w takich przedsięwzięciach. TakŜe w przypadku tych instytucji znaczące utrudnienie w realizacji projektów stanowiły ograniczone zasoby kadrowe, niewystarczające do pogodzenia realizacji zadań ustawowych z zaangaŝowaniem w projekty systemowe oraz konkursowe. (por. rozdz. 2.6 Bariery w realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL). Wsparcie, które w najefektywniejszy sposób podniosłoby potencjał jednostek pomocy społecznej do aplikowania i realizacji projektów PO KL, byłyby środki finansowe przeznaczone na zatrudnienie nowych pracowników, poprawę sytuacji lokalowej, zakup pojazdów. Oczekiwanym rozwiązaniem motywującym pracowników OPS i PCPR do angaŝowania się w przedsięwzięcia finansowane ze środków Unii Europejskiej (UE) byłoby zwiększenie wynagrodzeń dla pracowników zajmujących się obsługą projektów. Obecna wysokość dodatków, które w ramach projektu moŝe otrzymać pracownik, nie zawsze jest satysfakcjonująca. OPS i PCPR potrzebują takŝe kompleksowego wzmocnienia w zakresie kompetencji i kwalifikacji związanych nie tylko z wykonywaniem działań dotyczących Priorytetu VII PO KL, ale i w zakresie wykonywania zadań przewidzianych w ustawie o pomocy społecznej. Wyniki badania wskazują, Ŝe zapotrzebowanie OPS i PCPR na doradztwo merytoryczne i szkolenia jest bardzo wysokie. (por. rozdz. 2.7 Wsparcie i rozwiązania, które zwiększyłyby zdolność OPS i PCPR do skutecznego aplikowania i realizowania projektów). 7

8 Jak wykazało badanie, obecny potencjał ROPS do realizowania zadań wynikających z wdraŝania Priorytetu VII PO KL jest niski. Stwierdzono, Ŝe instytucja ta boryka się z kłopotami kadrowymi, które mają negatywny wpływ na wykonywanie działań w zakresie wdraŝania PO KL. Niski stan zatrudnienia okazał się jedną z zasadniczych przyczyn opóźnień w ocenie złoŝonych wniosków, co w konsekwencji wpłynęło na późniejsze niŝ zaplanowano podpisanie umów o dofinansowanie oraz wykazane w badaniu OPS i PCPR i trudności w realizacji projektów. Obecnie kadra ROPS nie jest takŝe wystarczająco przygotowana do realizacji wszystkich zadań pod względem merytorycznym. Niewielka kadra ROPS powoduje konieczność angaŝowania do oceny wniosków o dofinansowanie innych pracowników tej instytucji, którzy nie posiadają wystarczającego doświadczenia we wdraŝaniu Programów unijnych. PoniewaŜ nabycie przez pracowników z innych działów umiejętności i doświadczenia koniecznych do prawidłowej oceny wniosków wymaga dłuŝszego czasu, takie rozwiązanie nie powoduje natychmiastowego efektu w postaci znacznego przyśpieszenia procesu oceny wniosków, a ponadto zwiększa ryzyko popełnienia błędu. DuŜym problemem są takŝe niewysokie wynagrodzenia dla kadry ROPS, co nie sprzyja budowaniu stabilnego zespołu pracowników. Warunki pracy ROPS zostały zdiagnozowane jako trudne. Instytucji brakuje przede wszystkim pomieszczeń oraz odpowiedniego sprzętu, który byłby przydatny w trakcie prowadzenia działań konsultacyjnych i doradczych dla jednostek pomocy społecznej w terenie. W celu wzmocnienia zdolności ROPS do realizacji działań wynikających z wdraŝania Priorytetu VII PO KL zaproponowano zwiększenie liczby pracowników tej jednostki (por. rozdz Potencjał ROPS w kontekście wdraŝania Priorytetu VII PO KL). 8

9 2 Metodologia badania 2.1 Cele i zakres badania Głównym celem badania była ocena potencjału ośrodków pomocy społecznej (OPS) i powiatowych centrów pomocy rodzinie (PCPR) z województwa warmińsko-mazurskiego do aplikowania i realizacji projektów w ramach Priorytetu VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej (ROPS) w Olsztynie do realizacji zadań wynikających z wdraŝania Priorytetu VII PO KL. Celowi głównemu został przyporządkowane następujące cele szczegółowe: zdiagnozowanie rozwiązań organizacyjnych, sytuacji ekonomicznej, zaplecza technicznego oraz potencjału kadrowego OPS i PCPR w kontekście ubiegania się o środki i realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL w tym zidentyfikowanie ewentualnych barier utrudniających skuteczne aplikowanie o środki, wynikających z deficytów tych instytucji ocena procedur i warunków aplikowania o wsparcie w ramach Priorytetu VII PO KL oraz działań informacyjnych dotyczących Priorytetu VII PO KL pod kątem przystępności dla OPS i PCPR w tym zidentyfikowanie ewentualnych barier utrudniających skuteczne aplikowanie o środki, występujących na poziomie wdraŝania Programu zdiagnozowanie rozwiązań organizacyjnych, sytuacji ekonomicznej, zaplecza technicznego oraz potencjału kadrowego ROPS w Olsztynie, w kontekście realizacji zadań wynikających z wdraŝania Priorytetu VII PO KL rozpoznanie zamiarów OPS i PCPR co do aplikowania o środki w projektach konkursowych w ramach Priorytetu VII PO KL ustalenie, jakie doświadczenia mają OPS i PCPR w zawiązywaniu partnerstw z innymi podmiotami oraz jakie jest ich nastawienie wobec perspektywy zgłaszania i realizowania projektów partnerskich, w tym zgłaszania i realizowania projektów z udziałem PUP stworzenie optymalnych rozwiązań instytucjonalnych dla OPS, PCPR i ROPS wskazanie skutecznych sposobów wzmocnienia potencjału OPS, PCPR i ROPS. 9

10 Ostatecznym efektem ewaluacji było opracowanie rekomendacji i wytycznych mających na celu wzmocnienie zdolności OPS i PCPR do aplikowania i realizowania projektów w ramach PO KL oraz potencjału ROPS w kontekście wykonywania przez tę instytucję zadań wynikających z wdraŝania Priorytetu VII PO KL. 2.2 Pytania badawcze i kryterium ewaluacji Ewaluacja została przeprowadzona w oparciu o kryterium skuteczności. Kluczowe zagadnienia, których dotyczyło badanie, zostały sformułowane w formie dwóch generalnych pytań: Czy rozwiązania organizacyjne, finansowe, techniczne oraz kadrowe stosowane przez OPS i PCPR w województwie warmińsko-mazurskim pozwalają na skuteczne aplikowanie i realizację projektów w ramach Priorytetu VII PO KL? Czy rozwiązania organizacyjne, finansowe, techniczne oraz kadrowe stosowane przez ROPS w Olsztynie pozwalają na skuteczne aplikowanie i realizację projektów w ramach Priorytetu VII PO KL? Kierunek badania wyznaczały następujące szczegółowe pytania badawcze: 1) Jakie czynniki (wewnętrzne i zewnętrzne) wpływają na wielkość potencjału OPS, PCPR i ROPS? 2) Jak kształtuje się potencjał ludzki OPS, PCPR i ROPS? 3) Jak wygląda sytuacja ekonomiczna OPS, PCPR i ROPS? 4) Czy rozwiązania organizacyjne OPS, PCPR i ROPS pozwalają na skuteczne aplikowanie o środki oraz skuteczne realizowanie projektów w ramach Priorytetu VII POKL? 5) Jakie doświadczenie posiadają OPS, PCPR i ROPS w pozyskiwaniu środków finansowych ze źródeł zewnętrznych? 6) Jaki jest stan zaplecza technicznego (lokalowego, sprzętowego, itp.) OPS, PCPR i ROPS? 7) Jak wygląda współpraca w/w podmiotów z innymi instytucjami (partnerami społecznymi, itp.)? 8) Jakie rozwiązania instytucjonalne (organizacyjne, finansowe, techniczne) zapewnią optymalne wykorzystanie moŝliwości płynących z realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL przez OPS, PCPR i ROPS? 10

11 9) Jakie są sposoby na wzmocnienie potencjału OPS, PCPR i ROPS? 10) Jakie bariery w aplikowaniu, realizacji projektów oraz wdraŝaniu priorytetu VII POKL napotykają OPS, PCPR i ROPS? 2.3 Koncepcja badania Adekwatne określenie obszaru badawczego i sformułowanie czytelnych załoŝeń stanowiło wstępny warunek powodzenia badania, którego efektem jest diagnoza stanu faktycznego oraz rekomendacje pozwalające na zwiększenie skuteczności i trafności działań stanowiących przedmiot ewaluacji, zawarte w niniejszym Raporcie. Obszar badawczy prezentujemy w formie ram pojęciowych. Zgodnie z definicją przyjmowaną przez metodologów badań społecznych Rama pojęciowa tłumaczy, graficznie lub w formie narracji, podstawowe sprawy, które zostaną zbadane główne czynniki, pojęcia / konstrukty czy zmienne oraz zakładane relacje między nimi 1. W formie graficznej ramy pojęciowe Badania potencjału instytucji realizujących zadania Polityki Społecznej w województwie warmińsko-mazurskim przedstawia Schemat 1. Pola uwzględnione w schemacie odpowiadają poszczególnym zagadnieniom, wyróŝnionym w obrębie obszaru badawczego. Strzałki oznaczają zakładane zaleŝności. W górnej części schematu zamieszczono adnotacje dotyczące poziomu analizy. W dalszej części rozdziału przedstawiono objaśnienie Schematu, stanowiące opis proponowanych ram pojęciowych. 1 Miles M.B., Huberman A.M.: Analiza danych jakościowych, Trans Humana, Białystok 2000, s

12 Schemat 1: Obszar badawczy Poziom analizy: kontekst społeczny i ramy PO KL Poziom analizy: potencjalny projektodawca Potencjał OPS oraz PCPR: rozwiązania organizacyjne sytuacja ekonomiczna zaplecze techniczne potencjał kadrowy know how / doświadczenie potrzebny do: Zadania OPS oraz PCPR Poziom analizy: instytucje odpowiedzialne za wdraŝanie Priorytetu VII PO KL w województwie warmińsko-mazurskim Wsparcie udzielane OPS oraz PCPR: dotychczas potencjalny zakres Potrzeby województwa warmińsko-mazurskiego w zakresie integracji społecznej Dziedziny Priorytetu VII PO KL kluczowe z z perspektywy potrzeb województwa warmińskomazurskiego w zakresie integracji społecznej Skuteczność realizowania przez OPS i PCPR projektów z zakresu Priorytetu VII PO KL, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzin kluczowych z perspektywy potrzeb województwa warmińsko-mazurskiego w zakresie integracji społecznej ubiegania się o środki realizowania projektów w ramach Priorytetu VII PO KL, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzin kluczowych z perspektywy potrzeb województwa warmińskomazurskiego w zakresie integracji społecznej Utrudnienia / ułatwienia związane z ewentualnym realizowaniem projektu w ramach Priorytetu VII PO KL samodzielnie / w partnerstwie Potencjał ROPS: rozwiązania organizacyjne sytuacja ekonomiczna zaplecze techniczne potencjał kadrowy know how / doświadczenie potrzebny do realizacji zadań wynikających z wdraŝania Priorytetu VII PO KL Zakres działań na rzecz integracji społecznej przewidzianych w ramach Priorytetu VII PO KL Motywacja OPS oraz PCPR do ubiegania się o środki z Priorytetu VII PO KL w ramach projektów konkursowych: samodzielnie z OPS / PCPR w partnerstwie z PUP Procedury i warunki aplikowania przez OPS oraz PCPR o środki z Priorytetu VII PO KL oraz działania informacyjne: obecne zakres ewentualnych modyfikacji Źródło: Opracowanie własne

13 Objaśnienie schematu prezentującego ramy pojęciowe badania Przyjęto załoŝenie, Ŝe punktem wyjścia do sformułowania przydatnej diagnozy potencjału instytucji realizujących zadania z zakresu polityki społecznej w województwie warmińskomazurskim powinno być ustalenie, w jakim zakresie działania przewidziane w ramach Priorytetu VII PO KL odpowiadają najbardziej istotnym potrzebom województwa warmińsko-mazurskiego dotyczącym integracji społecznej. Ten aspekt badania ilustrują dwa zachodzące na siebie owalne pola, umieszone z lewej strony schematu. Środkowa część schematu odpowiada analizom dotyczącym poziomu potencjalnego projektodawcy. Zgodnie ze wskazaniem Zamawiającego, badanie ewaluacyjne było prowadzone w oparciu o kryterium skuteczności. Z tego względu kluczowym zagadnieniem, wpisanym w pole obwiedzione przerywaną linią, jest skuteczność realizowania przez OPS i PCPR projektów z zakresu Priorytetu VII PO KL. Na skuteczność realizowania przez OPS i PCPR projektów z zakresu Priorytetu VII PO KL wpływa z jednej strony potencjał, jakim dysponują poszczególne instytucje, z drugiej zaś ich motywacja do realizowania projektów. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe potencjał OPS i PCPR został zdefiniowany szeroko: obejmuje wszelkie zasoby istotne z perspektywy: po pierwsze ubiegania się o środki w ramach Priorytetu VII PO KL, a po drugie realizowania projektów konkursowych w ramach tego Programu. Tak rozumiany potencjał obejmuje w szczególności: rozwiązania organizacyjne, sytuację ekonomiczną, zaplecze techniczne, potencjał kadrowy oraz know how i doświadczenie poszczególnych instytucji. Na to, czy potencjał, którym dysponują poszczególne instytucje pomocy społecznej, jest wystarczający, wpływają zadania, którymi PCPR i OPS są obarczone w ramach swoich podstawowych obowiązków. Zadania te wynikają z kolei z potrzeb w zakresie integracji społecznej, występujących na terenie działania poszczególnych instytucji. Natomiast potencjał, którym dysponują poszczególne instytucje, wpływa na ich przewidywania dotyczące ułatwień oraz utrudnień wynikających z decyzji o tym, czy ewentualny projekt realizowałyby samodzielnie, czy w partnerstwie (na przykład: brak określonych zasobów moŝe skłaniać do poszukiwania partnera, który mógłby je uzupełnić; dobre doświadczenia ze współpracy mogą stanowić zachętę do jej ponowienia). Zarówno potencjał, którym dysponują poszczególne instytucje, jak i to, jak oceniają perspektywę realizowania projektu partnerskiego, przekłada się na ich motywację do realizowania projektu konkursowego, indywidualnie lub wspólnie z inną instytucją. Uwzględniając diagnozę obszaru integracji społecznej w Polsce, zamieszczoną w PO KL, zgodnie z którą ryzyko wykluczenia i sfera ubóstwa dotyczy przede wszystkim rodzin, których członkowie wywodzą się z grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy

14 i borykają z problemem bezrobocia 2, a takŝe ze względu na potencjalne problemy, jakie moŝe sprawiać efektywne podzielenie zadań związanych z udzielaniem pomocy osobom bezrobotnym pomiędzy instytucje polityki społecznej a PSZ, szczególnie waŝne jest rozpoznanie stosunku OPS i PCPR do perspektywy realizowania projektów we współpracy z PUP. Prawa część schematu reprezentuje zakres analiz odpowiadających poziomowi instytucji odpowiedzialnych za wdraŝanie Priorytetu VII PO KL w województwie warmińsko-mazurskim. Wprowadzenie tego poziomu analizy było szczególnie waŝne ze względu na potrzebę sformułowania rekomendacji, które będą wdraŝane przez instytucje odpowiedzialne za wdraŝanie Priorytetu VII PO KL w województwie warmińsko-mazurskim. Koncepcja projektu badawczego opierała się bowiem na załoŝeniu, Ŝe na obecny potencjał OPS i PCPR wpływa między innymi wsparcie udzielane tym instytucjom. Zakładamy, Ŝe moŝliwości efektywnego wspierania OPS i PCPR przez ROPS zaleŝą od potencjału ostatniej z wymienionych instytucji, obejmującego rozwiązania organizacyjne, sytuację ekonomiczną, zaplecze techniczne, potencjał kadrowy oraz know how i doświadczenie. Motywacja PCPR i OPS do zgłaszania i realizowania projektów konkursowych, a takŝe do zgłaszania projektów partnerskich (z udziałem innej instytucji polityki społecznej lub PUP) zaleŝy nie tylko od czynników wewnętrznych, lecz równieŝ od procedury i warunków aplikowania przez OPS oraz PCPR o środki z Priorytetu VII PO KL oraz od skierowanych do potencjalnych projektodawców działań informacyjnych dotyczących Priorytetu VII PO KL. Zagadnienia dotyczące wsparcia skierowanego do OPS i PCPR, a takŝe procedur i warunków aplikowania przez OPS oraz PCPR o środki z Priorytetu VII PO KL rozpatrywano z uwzględnieniem dwóch aspektów: stanu obecnego oraz zakresu moŝliwych modyfikacji. Włączenie w obszar badania równieŝ drugiego z wyróŝnionych aspektów pozwoliło na sformułowanie rekomendacji, które będą mogły zostać wdroŝone przez ich Adresatów. 2 Program Operacyjny Kapitał Ludzki, str

15 2.4 Techniki i próby badawcze Triangulacja metodologiczna W ramach projektu badawczego zastosowano zróŝnicowane metody badawcze, pozwalające efektywnie wykorzystać zalety kaŝdej z nich, a jednocześnie przezwycięŝyć charakterystyczne dla poszczególnych metod ograniczenia. W celu uzyskania danych pozwalających na udzielnie rzetelnych odpowiedzi na pytania badawcze ewaluację przeprowadzono przy zastosowaniu następujących technik badawczych: analizy danych zastanych indywidualnych wywiadów pogłębionych (19 IDI) kwestionariuszowych wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo z przedstawicielami kierownictwa i/lub pracownikami socjalnymi poszczególnych OPS i PCPR (134 wywiady CATI) Analiza danych zastanych Cele pierwszego etapu badania - analizy danych zastanych objęły w szczególności: zidentyfikowanie formalnych uwarunkowań realizowania przez instytucje polityki społecznej projektów w ramach Priorytetu VII PO KL zapoznanie się z wynikami analiz dotyczących potrzeb województwa warmińskomazurskiego w zakresie integracji społecznej uzyskanie generalnych informacji na temat dotychczasowej aktywności OPS i PCPR w realizowaniu projektów odpowiadających zakresowi Priorytetu VII PO KL. Wyniki analizy danych zastanych zostały bezpośrednio uwzględnione w Raporcie końcowym, a zarazem posłuŝyły do doprecyzowania kryteriów doboru OPS i PCPR do badania jakościowego oraz przygotowania trafnych narzędzi badawczych (scenariusza indywidualnych wywiadów pogłębionych IDI oraz kwestionariusza do badania CATI) Badanie jakościowe Zastosowanie w badaniu indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) przyczyniło się do zdobycia szczegółowej wiedzy w zakresie analizowanych zagadnień. W tym etapie badania, pogłębiona i rozszerzona została wiedza uzyskana podczas analizy danych zastanych.

16 Indywidualne wywiady pogłębione przeprowadzono na podstawie przygotowanych wcześniej scenariuszy 3. W ramach etapu jakościowego badania przeprowadzono w sumie 19 indywidualnych wywiadów pogłębionych, z: 1. przedstawicielem Instytucji Pośredniczącej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (IP PO KL - 1 wywiad) 2. przedstawicielami kierownictwa ROPS i / lub pracownikami ROPS (3 wywiady) 3. przedstawicielami kierownictwa oraz pracownikami socjalnymi poszczególnych OPS i PCPR (15 wywiadów) w tej grupie respondentów wyróŝniono następujące kategorie: a) OPS oraz PCPR, które w poprzednim okresie programowania ( ) przeprowadziły projekty konkursowe odpowiadające zakresowi Priorytetu VII PO KL (to jest projekty w ramach Priorytetu 1 SPO RZL), z rozróŝnieniem na instytucje, które realizowały projekty samodzielne oraz instytucje, które realizowały projekty partnerskie 4 niezaleŝnie od tego, czy aplikowały w ramach PO KL b) OPS oraz PCPR nie posiadające tego typu doświadczeń, które złoŝyły wnioski na realizację projektów konkursowych w ramach Priorytetu VII PO KL ta kategoria badanych instytucji została zróŝnicowana ze względu na: złoŝenie w ramach PO KL wniosku na realizację projektu przewidzianego do realizacji wyłącznie przez projektodawcę lub projektu partnerskiego uzyskanie lub nieuzyskanie dofinansowania na realizację projektu konkursowego c) OPS oraz PCPR, które dotychczas nie złoŝyły wniosków na realizację projektów konkursowych w ramach Priorytetu VII PO KL, ale aplikowały o środki na realizację projektu systemowego d) OPS oraz PCPR, które w ogóle nie aplikowały w ramach priorytetu VII PO KL (to jest nie złoŝyły ani projektu konkursowego, ani systemowego) 3 Treść scenariuszy indywidualnych wywiadów pogłębionych została skonsultowana z Zamawiającym. 4 Powodem wyodrębnienia tej grupy było załoŝenie, Ŝe jej przedstawiciele opierając się na doświadczeniach związanych ze zrealizowanie projektu w poprzednim okresie programowania będą najbardziej kompetentnymi informatorami w zakresie trudności występujących na poszczególnych etapach projektów. Miało to szczególne znaczenie biorąc pod uwagę fakt, Ŝe w momencie realizacji badania zasób doświadczeń instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego wynikających z realizowania projektów w ramach Priorytetu VII PO KL był jeszcze niewielki. 16

17 Dodatkowym kryterium zróŝnicowania próby w jakościowym badaniu instytucji realizujących zadania z zakresu polityki społecznej był typ instytucji (OPS lub PCPR), a w przypadku OPS równieŝ obszar jego działania (gmina miejska lub wiejska) 5. Dobór próby badawczej do badania jakościowego przedstawia szczegółowo poniŝsza tabela. Tabela 1 Dobór próby do badania jakościowego Typ respondenta Typ instytucji Liczba IDI Ogółem liczba zrealizowanych wywiadów 19 Instytucja, która w ramach SPO RZL realizowała projekt w partnerstwie MOPS 2 Instytucja, która w ramach SPO RZL realizowała projekt bez partnera MOPS 1 Instytucja, która w ramach SPO RZL realizowała projekt bez partnera GOPS 1 Instytucja, która w ramach PO KL realizuje projekt w partnerstwie PCPR 2 Instytucja, która w ramach PO KL realizuje projekt bez partnera PCPR 1 Instytucja, która w ramach PO KL realizuje projekt bez partnera MOPS 1 Instytucja, która w ramach PO KL nieskutecznie aplikowała o środki na realizację projektu w partnerstwie Instytucja, która w ramach PO KL aplikowała o środki tylko na realizację projektu systemowego Instytucja, która w ramach PO KL aplikowała o środki tylko na realizację projektu systemowego Instytucja, która w ramach PO KL aplikowała o środki tylko na realizację projektu systemowego PCPR 1 PCPR 2 MOPS 2 GOPS 1 Instytucja, która nie aplikowała ani w ramach SPO RZL, ani PO KL GOPS 1 Ogółem wywiady w OPS i PCPR 15 Przedstawiciel Instytucji Pośredniczącej PO KL 1 Przedstawiciel ROPS 3 Ogółem liczba wywiadów z kadrą zarządzającą PO KL 4 5 ZałoŜono, Ŝe typ gminy i związana z nim specyfika problemów społecznych moŝe w istotny sposób wpływać na działalność OPS. W szczególności, wiejski lub miejski charakter gminy moŝe przekładać się na stopę bezrobocia, a tym samym na większą liczbę odbiorców świadczeń instytucji pomocy społecznej. NaleŜy pamiętać, Ŝe brak pracy nie jest jedynym kryterium uprawniającym do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej, jednakŝe zauwaŝa się związek między stopą bezrobocia a liczbą osób korzystających z pomocy społecznej, por. Z typem gminy związany jest równieŝ potencjał instytucji realizującej na jej terenie zadania z zakresu polityki społecznej. 17

18 Uwaga na temat zamieszczonych w Raporcie cytatów z wypowiedzi Respondentów Przedstawione w raporcie cytaty z wypowiedzi respondentów zachowują formę charakterystyczną dla języka mówionego, poniewaŝ zostały zaczerpnięte z wiernych transkrypcji przeprowadzonych rozmów. W przypadku indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI) analizowany materiał stanowią wypowiedzi respondentów w rzeczywistym brzmieniu, dlatego cytaty nie są redagowane w sposób właściwy na przykład dla wywiadu prasowego. Wypowiedzi respondentów nie prezentują oficjalnego stanowiska instytucji, których są pracownikami, ani stanowiska Zamawiającego Badanie ilościowe Cele ostatniego etapu badania, realizowanego techniką kwestionariuszowych wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI), obejmowały przede wszystkim: uzyskanie informacji na temat potencjału wszystkich OPS i PCPR z województwa warmińsko-mazurskiego w zakresie, w jakim moŝe wpływać na ich zdolność do aplikowania w ramach Priorytetu VII PO KL oraz w dalszej perspektywie realizowania projektów w ramach tego Programu zidentyfikowanie ewentualnych trudności występujących w procesie ubiegania się przez OPS i PCPR o środki w ramach PO KL, wynikających z procedur lub przebiegu wdraŝania Priorytetu VII tego Programu poznanie nastawienia OPS i PCPR wobec perspektywy ubiegania się o środki w ramach Priorytetu VII PO KL (samodzielnie lub w partnerstwie) oraz ewentualnych motywów nieaplikowania. Zakładano przeprowadzenie badania pełnego, to jest obejmującego wszystkie OPS i PCPR działające w województwie warmińsko-mazurskim. Zamierzenie to zostało zrealizowane nieomal w pełni: ostatecznie przeprowadzono 134 wywiady z dyrektorami / kierownikami / osobami koordynującymi działania związane z pozyskiwaniem środków unijnych z OPS, PCPR 6. 6 Określając liczbę kwestionariuszowych wywiadów telefonicznych CATI, które naleŝy przeprowadzić w województwie warmińsko-mazurskim, korzystano z danych zawartych w dokumencie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Bilans potrzeb w zakresie pomocy społecznej województwa warmińsko-mazurskiego na rok 2008, Olsztyn, styczeń W stosunku do załoŝeń prezentowanych w Raporcie metodologicznym, niewielkiej zmianie uległa ostateczna liczba wywiadów telefonicznych przeprowadzonych w OPS i PCPR. Określając w Raporcie metodologicznym wielkość populacji instytucji pomocy społecznej w województwie warmińsko-mazurskim, błędnie wyliczono liczbę PCPR, zaliczając do tej kategorii takŝe dwa Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPS) z województwa warmińsko-mazurskiego, realizujące jednocześnie zadania gminy oraz powiatu. W ten sposób, dwie jednostki znalazły się zarówno w wykazie OPS, jak i w wykazie PCPR. W celu ustalenia, do której grupy instytucji naleŝy zaliczyć te specyficzne jednostki pomocy społecznej (OPS czy PCPR), przeprowadzono konsultacje z pracownikami tych jednostek. W trakcie rozmów telefonicznych ustalono, Ŝe po pierwsze zadania przypisane MOPS oraz PCPR, wykonywane są w obrębie tych instytucji przez te same zespoły pracowników, a tym samym nie istnieje odrębna struktura organizacyjna umoŝliwiająca przeprowadzenie wywiadu w tej samej instytucji z osobami odpowiedzialnym z jednej strony za działania MOPS, z drugiej zaś za działania PCPR. Po drugie, pracownicy tych 18

19 MoŜna zakładać, Ŝe na wysoką responsywność pozytywny wpływ wywarło poprzedzenie ankietowania przekazaniem przyszłym respondentom zachęcającego do udziału w sondaŝu listu zapowiedniego, podpisanego przez Zamawiającego. W okresie przeznaczonym na realizację badania, nie udało się przeprowadzić wywiadu z przedstawicielem tylko jednej instytucji pomocy społecznej. Uwaga na temat zaokrągleń: Na niektórych wykresach przedstawione odsetki nie sumują się do 100% ze względu na zaokrąglenia Analiza SWOT Analiza SWOT jest metodą identyfikacji wewnętrznych oraz zewnętrznych uwarunkowań wpływających na funkcjonowanie organizacji. Analizie poddawane są czynniki wywierające pozytywny lub negatywny wpływ na instytucję i jej działalność. Ze skrzyŝowania obu wymiarów (czynniki wewnętrzne / zewnętrzne oraz czynniki pozytywne / negatywne) powstają cztery kategorie analizy SWOT: silne (Strenghts) i słabe (Weaknesses) strony instytucji oraz szanse (Opportunities) i zagroŝenia (Threats) występujące w jej otoczeniu. Wyniki analizy SWOT prowadzą do uzyskania wszechstronnej diagnozy zewnętrznych i wewnętrznych czynników determinujących bieŝącą kondycję badanej instytucji oraz jej potencjał rozwojowy. Zastosowanie analizy SWOT do określenia potencjału instytucji polityki społecznej w województwie warmińsko-mazurskim, przyczyniło się do całościowej oceny moŝliwości OPS i PCPR w zakresie ubiegania się o środki finansowe oraz realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL. Natomiast analiza SWOT dla ROPS odnosi się do potencjału tej instytucji w zakresie działań związanych z wdraŝaniem Priorytetu VII PO KL. Wyniki analizy SWOT zostały wykorzystane przy formułowaniu wniosków i rekomendacji w zakresie wzmocnienia zdolności instytucji polityki społecznej w województwie warmińsko-mazurskim. Lista czynników, które mogą zostać zakwalifikowane jako silne i słabe strony instytucji polityki społecznej działających w województwie warmińsko-mazurskim lub jako występujące w otoczeniu tych instytucji szanse i zagroŝenia, została sporządzona przy wykorzystaniu pełnego wachlarza zastosowanych w ramach ewaluacji metod badawczych: analizy danych zastanych, wyników badania jakościowego oraz badania ilościowego z przedstawicielami instytucji polityki społecznej w województwie warmińsko-mazurskim. Wyniki analizy SWOT stanowią syntetyczne podsumowanie rezultatów badania. instytucji określają status swojej instytucji jako MOPS, a nie PCPR. Po konsultacjach z Zamawiającym, zdecydowano się przypisać te jednostki do grupy MOPS. Zatem całkowita populacja OPS i PCPR w województwie warmińsko-mazurskim, objęta badaniem ilościowym, liczyła 135 jednostek, o dwie mniej niŝ określono to w Raporcie metodologicznym. 7 Na przykład w sytuacji, gdyby kaŝdą z trzech odpowiedzi wskazała jedna trzecia (33,3%) respondentów, po zaokrągleniu suma odsetek przedstawionych na wykresie będzie wynosiła 99% (33%+33%+33%). W sytuacji, gdyby dwie odpowiedzi wskazało po 33,6%, a trzecią 32,8%, suma będzie wynosiła 101% (34%+34%+33%). 19

20 2.5 Ograniczenia procesu badawczego W trakcie realizacji badania Wykonawca napotkał następujące trudności ograniczające moŝliwość przeprowadzenia ewaluacji zgodnie z zapisami zawartymi w ofercie badawczej oraz Raporcie metodologicznym. 1) Wykonawcy nie udało się dotrzeć do wniosków o dofinansowanie oraz sprawozdań z realizacji projektów przeprowadzonych przez jednostki pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL). Do projektodawców wystosowane zostały pisma z prośbą o przekazanie takich dokumentów, jednakŝe dane udało się uzyskać tylko od jednej instytucji. Wykonawca nie otrzymał takŝe wniosków o dofinansowanie złoŝonych w ramach PO KL, o które zwrócił się do ROPS. Procedura przekazania Wykonawcy wniosków o dofinansowanie wymagałaby uzyskania zgody na udostępnienie takich dokumentów od kaŝdej instytucji składającej wniosek, co nadmiernie wydłuŝyłoby czas oczekiwania na dane oraz uniemoŝliwiłoby dotrzymanie terminu realizacji badania. Dlatego ostatecznie Wykonawca nie zdecydował się uruchamiać procedury pozyskiwania wniosków o dofinansowanie. Wobec braku moŝliwości zapoznania się z dokumentacją projektów, informacje na ich temat zebrano podczas indywidualnych wywiadów pogłębionych z przedstawicielami OPS i PCPR, którzy odpowiadali za przygotowywanie i koordynację projektów. Zmiana sposobu uzyskania informacji nie wpłynęła zasadniczo na ich wartość i nie obniŝyła wartości wyników badania. 2) Nie udało się zrealizować jednego kwestionariuszowego wywiadu telefonicznego CATI w badaniu ilościowym. Ankieterzy podjęli kilkanaście prób kontaktu z Respondentem, w róŝnych terminach. Ze względu na ograniczony czas jakim dysponował Respondent, wywiady początkowo były wielokrotnie przekładane na inne terminy, a ostatecznie zakończyły się definitywną odmową Respondenta udziału w badaniu. Nie zdecydowano się na próbę zastąpienie niedostępnego Respondenta innym pracownikiem instytucji, którą reprezentował, po uzyskaniu informacji, Ŝe inni pracownicy nie posiadają wystarczającej wiedzy o sytuacji danej jednostki, aby wziąć udział w badaniu. Biorąc pod uwagę skalę przeprowadzonego badania, niezrealizowanie jednego wywiadu nie ma większego wpływu na wartość uzyskanych wyników. 20

21 3 Wyniki badania 3.1 Priorytet VII PO KL wobec potrzeb województwa warmińskomazurskiego w zakresie integracji społecznej Województwo warmińsko-mazurskie cechuje się niŝszym niŝ pozostałe regiony poziomem Ŝycia ludności. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w I półroczu 2008 roku, wynosiło 2665,42 zł i było niŝsze od średniej krajowej o 302,43 zł, to jest o 10,1% 8. Jak wynika z diagnozy zawartej w Strategii polityki społecznej województwa warmińskomazurskiego do 2015 roku 9, niski poziom Ŝycia ludności spowodowany jest przede wszystkim wysoką stopą bezrobocia (najwyŝszą w kraju) oraz duŝą liczbą osób pobierających świadczenia z pomocy społecznej. Warmińsko-mazurski rynek pracy jest jednym z najmniej dynamicznie rozwijających się w kraju, a województwo jednym z najmniej uprzemysłowionych regionów w Polsce. DuŜym problemem rynku pracy jest niski poziom wykształcenia społeczeństwa 10. Pomimo, Ŝe od momentu powstania Strategii minęło blisko 7 lat 11, struktura problemów społecznych w województwie warmińsko-mazurskim nie uległa zmianie. Z zapisów zawartych w Planie działania na lata w ramach Priorytetu VII PO KL wynika, Ŝe nadal podstawowym problemem regionu pozostaje wysoka stopa bezrobocia (23,7%), znaczna liczba osób długotrwale bezrobotnych wśród ogółu osób nie posiadających pracy (50,8%) oraz ich niskie kwalifikacje zawodowe i brak umiejętności poruszania się na rynku pracy. Równocześnie, osoby pozostające bez stałego zatrudnienia często są takŝe podstawowymi odbiorcami świadczeń z pomocy społecznej 12. Województwo warmińsko-mazurskie charakteryzuje się duŝym udziałem obszarów wiejskich, doświadczających powaŝnych problemów w zakresie dostępu do infrastruktury, moŝliwości zdobycia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych czy korzystania z usług społecznych. 8 Porównaj: GUS: Zatrudnienie i wynagrodzenia w gospodarce narodowej w I półroczu 2008 roku: 08.pdf. 9 Porównaj: S Strategia polityki społecznej województwa warmińsko-mazurskiego do 2015 roku, s TamŜe, s Strategia polityki społecznej województwa warmińsko-mazurskiego do 2015 roku powstała w 2001 roku. 12 Porównaj: Plan działania na lata w ramach Priorytetu VII PO KL, s

22 Obszary wiejskie cechuje niŝszy poziom rozwoju społeczno-gospodarczego niŝ ośrodki miejskie 13. Jak relacjonuje przedstawiciel Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej (ROPS), na słabszy rozwój obszarów wiejskich, a w konsekwencji takŝe całego województwa, wpłynęło kilka powiązanych ze sobą czynników: upadek na początku lat 90. Państwowych Gospodarstw Rolnych, niskie kwalifikacje zawodowe mieszkańców oraz jednocześnie ich niska aktywność w zakresie rozwiązywania napotykanych problemów. Na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat gwałtownie wzrosła liczba osób korzystających z pomocy społecznej 14. Obecnie, pomimo zauwaŝalnego spadku stopy bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim, łączonego przez uczestników badania jakościowego przede wszystkim ze zmianą sytuacji gospodarczej w regionie oraz nasileniem migracji mieszkańców regionu w poszukiwaniu pracy, liczba osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej utrzymuje się na stałym, wysokim poziomie 15. W opinii przedstawicieli instytucji pomocy społecznej w województwie warmińsko-mazurskim, aktualna sytuacja społeczna wymaga podjęcia działań mających na celu przede wszystkim podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz zwiększanie zdolności do zatrudnienia najmniej aktywnych mieszkańców oraz zwiększenie aktywności i mobilności społecznej celem zmniejszenia zróŝnicowania pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi województwa 16. Jak wynika z diagnozy sformułowanej przez Instytucję Zarządzającą PO KL (IZ PO KL), wśród podstawowych działań realizowanych w województwie w zakresie polityki społecznej powinny znaleźć się Wsparcie osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym oraz Tworzenie warunków na rzecz podnoszenia zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych, m.in. poprzez wspieranie dalszego doskonalenia zawodowego, zmiany kwalifikacji zawodowych w formie szkoleń, kursów, praktyk, staŝy skierowanych w szczególności do osób długotrwale bezrobotnych 17. Naprzeciw takim wyzwaniom wychodzi Priorytet VII PO KL, w ramach którego podejmowane są działania zmierzające do ułatwienia dostępu do rynku pracy osobom zagroŝonym wykluczeniem społecznym. Wobec tych osób, w Priorytecie VII PO KL przewidziano zastosowanie instrumentów aktywnej integracji, których celem będzie przywrócenie moŝliwości ich zatrudnienia, a w przypadku mieszkańców obszarów wiejskich zwiększenie ich mobilności społecznej Porównaj: Plan działania na lata w ramach Priorytetu VII PO KL, s IDI z przedstawicielem ROPS. 15 IDI z przedstawicielem ROPS. 16 Porównaj: Plan działania na lata w ramach Priorytetu VII PO KL, s Porównaj: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego :Analiza porównawcza województw w kontekście realizacji celów PO KL ,, s Porównaj: Priorytet VII. Promocja integracji społecznej, w: Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL, str

23 Zestawienie katalogu problemów społecznych, z którymi zmaga się województwo warmińsko mazurskie, z działaniami przewidzianymi do realizacji w ramach Priorytetu VII PO KL, prowadzi do wniosku, Ŝe Program niesie szansę istotnej poprawy sytuacji województwa pod względem wzmocnienia spójności społecznej. Po pierwsze, Program daje szansę na wzmocnienie instytucji polityki społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego, a po drugie rozszerza moŝliwości prowadzenia działań na rzecz integracji społecznej, w szczególności w zakresie aktywizacji społecznej i zawodowej grup zagroŝonych marginalizacją społeczną. Konkluzję, zgodnie z którą Priorytet VII PO KL jest cennym instrumentem rozwiązywania problemów w zakresie polityki społecznej w województwie warmińsko-mazurskim, potwierdził przedstawiciel Instytucji Pośredniczącej PO KL (IP PO KL): To bardzo waŝne, Ŝe taki priorytet w ogóle jest w Programie bo dotychczas go nie było. Jednak strategia Unii Europejskiej zmieniła się w tym kierunku, bo dotychczas tego priorytetu my nie mieliśmy tak naprawdę. To [był] nieco zapomniany obszar przez fundusze strukturalne i politykę spójności. UwaŜam, Ŝe [jest] bardzo waŝny dla nas właśnie w kontekście naszego województwa, zmian demograficznych i zmian na rynku pracy. 19 Warunkiem wykorzystania moŝliwości, jakie stwarza Priorytet VII PO KL, jest: zainteresowanie ośrodków pomocy społecznej (OPS) oraz powiatowych centrów pomocy rodzinie (PCPR) realizowaniem projektów w ramach PO KL oraz zdolność tych instytucji do skutecznego aplikowania o środki i realizowania projektów. Zagadnieniom tym zostały poświęcone dalsze rozdziały Raportu. 3.2 Potencjał OPS i PCPR w kontekście aplikowania i realizacji projektów w ramach Priorytetu VII PO KL Aktywność w ubieganiu się o środki z funduszy unijnych Doświadczenie instytucji OPS i PCPR w ubieganiu się o środki z funduszy unijnych naleŝy rozpatrywać w kontekście okresu programowania, w którym jednostki starały się takie środki pozyskać. W latach (tj. poprzednim okresie programowania), niewiele instytucji aplikowało o fundusze unijne - co dziesiąta (13%) jednostka w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) oraz 3% w ramach SAPARD. W obecnym okresie Programowania (tj ), aktywność jednostek znacznie wzrosła. O środki PO KL ubiegało się dotychczas dziewięć na dziesięć (90%) OPS i PCPR. śadnych doświadczeń związanych z aplikowaniem o środki unijne w dalszym ciągu nie posiada co dziesiąta instytucja (10%). Aktywność OPS i PCPR w aplikowały o środki w ramach Priorytetu VII PO KL jest zbliŝona. 19 IDI z przedstawicielem IP PO KL. 23

24 Wykres 1 Dotychczasowe doświadczenie OPS / PCPR w ubieganiu się o fundusze z Programów Unii Europejskiej Pytanie 6: OPS [N=116] PCPR [N=18] Ogółem [N=134] PO KL SPO RZL SAPARD z innego programu nie ubiegał się % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego Instytucje, które aplikowały o środki w ramach Priorytetu VII PO KL, zdecydowanie częściej wybierały projekty systemowe, niŝ konkursowe. Dwie trzecie instytucji składało wnioski wyłącznie w projekcie systemowym (69%) 20. Co piąta instytucja ubiegała się o środki zarówno w ramach projektów systemowych, jak i konkursowych (20%). Na składanie zarówno projektów systemowych, jak i konkursowych, częściej decydowały się PCPR (44%), niŝ OPS (16%). Zaledwie 1% instytucji składał wniosek o fundusze wyłącznie w ramach projektu konkursowego. 20 Według informacji przekazanych przez ROPS, tylko osiem instytucji spośród sto trzydziestu pięciu nie przygotowało projektów systemowych PO KL, co oznacza, Ŝe odsetek aktywności OPS i PCPR wynosi 94%. Odsetek aktywności OPS i PCPR w zakresie składania projektów systemowych PO KL jest wyŝszy niŝ odsetek wskazań świadczącym o uzyskaniu dofinansowania projektu systemowego, uzyskany w trakcie badania sondaŝowego. Wynika to z faktu, Ŝe część OPS i PCPR wycofało wnioski, a w trakcie badania sondaŝowego przedstawiciele tych instytucji uznali, Ŝe nie brali udziału w procedurze systemowej. Do dnia złoŝenia wstępnej wersji Raportu końcowego, tj. 27 października 2008 roku, potwierdzono informację o 18 jednostkach pomocy społecznej, które zrezygnowały z realizacji projektu systemowego. Według informacji uzyskanych podczas IDI z pracownikami OPS przypuszczalną przyczyną wycofywania wniosków była obawa części projektodawców, Ŝe czas pomiędzy podpisaniem umowy a terminem, do którego projekt musi zostać zakończony, będzie zbyt krótki na zrealizowanie projektu. 24

25 Wykres 2 Wybrany przez instytucję rodzaj projektu w ramach ubiegania się o fundusze z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Pytanie 7: nie aplikowali projekt systemowy projekt systemowy i konkursowy projekt konkursowy OPS [N=116] PCPR [N=18] Ogółem [N=134] % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego O środki na realizację projektu systemowego w ramach Priorytetu VII PO KL aplikowało blisko dziewięć na dziesięć (89%) instytucji. Najczęściej o wsparcie ubiegały się Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPS) oraz Miejsko Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej (MGOPS) po 96%. NiŜszą aktywność w aplikowaniu o fundusze PO KL przejawiały Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej (GOPS), spośród których przeszło cztery piąte (84%) złoŝyło wnioski o dofinansowanie. Aktywność PCPR odpowiadała aktywności całej populacji (89%). Wykres 3 Rodzaj instytucji a aplikowanie o projekty systemowe nie aplikowali aplikowali MOPS [N=24] 4 96 GOPS [N=67] MGOPS [N=25] 4 96 PCPR [N=18] Ogółem [N=134] % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego 25

26 Co piąta (21%) jednostka pomocy społecznej aplikowała o środki konkursowe w ramach PO KL. Najczęściej projekty konkursowe składały PCPR (44%), MOPS (29%) oraz GOPS (16%). Stosunkowo najmniej aktywne w aplikowaniu były MGOPS (8%). Wykres 4 Rodzaj instytucji a aplikowanie o projekty konkursowe nie aplikowali aplikowali MOPS [N=24] GOPS [N=67] MGOPS [N=25] 92 8 PCPR [N=18] Ogółem [N=134] % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego Bariery w ubieganiu się o środki w ramach PO KL Jak wynika z badania sondaŝowego, w przybliŝeniu co dziesiąty spośród OPS i PCPR (11%) nie aplikował w ramach Priorytetu VII PO KL o środki na realizację projektu systemowego. Najczęstszą przyczyną były ograniczone zasoby kadrowe, niewystarczające do przygotowania wniosku taki powód wskazały dwie trzecie reprezentantów instytucji, które nie aplikowały (67%) - lub do realizacji projektu ten powód wskazało trzy piąte (60%) pytanych. Na kolejnych miejscach wskazano obawę, Ŝe nie będzie chętnych do udziału w projekcie lub Ŝe uczestnicy nie ukończą udziału w projekcie z sukcesem - takie przyczyny wskazało po 47% przedstawicieli instytucji, które nie aplikowały. Nieznacznie rzadziej jako powód nieubiegania się o środki na realizację projektu konkursowego wskazywano nadmiernie skomplikowane procedury dotyczące projektów (40%). 26

27 Wykres 5 Przyczyny nie ubiegania się o fundusze z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach projektu systemowego 21 OPS [N=13] PCPR [N=2] Ogółem [N=15] niewystarczające zasoby kadrowe do przygotowania wniosku niewystarczające zasoby kadrowe do zrealizowania projektu nie udałoby się zrekrutować załoŝonej liczby uczestników obawa, Ŝe uczestnicy nie ukończą projektu z sukcesem nadmiernie skomplikowane procedury dotyczące projektów prowadzenie księgowości i rozliczanie projektu sprawiałoby trudność nie byłoby to potrzebne klientom instytucji brak wymaganego wkładu własnego zbyt mało informacji potrzebnych do podjęcia decyzji o aplikacji nieprecyzyjnie określone wymagania wobec projektów inne powody % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego O fundusze na realizację projektu konkursowego nie ubiegało się w przybliŝeniu cztery piąte (79%) instytucji. Podobnie jak w przypadku projektów systemowych, najczęstsze przyczyny nieaplikowania stanowiły: brak zasobów kadrowych potrzebnych do przygotowania wniosku taki powód wskazali przedstawiciele trzech czwartych (75%) podmiotów, które nie wzięły udziału w konkursie oraz niedysponowanie zespołem wystarczającym do realizacji projektu powód wskazany przez blisko dwie trzecie (64%) respondentów. 21 Pytanie było zadawane tylko Respondentom z instytucji, które nie ubiegały się o środki z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach projektów systemowych. 27

28 Po około jednej trzeciej respondentów reprezentujących podmioty, które nie przystąpiły do konkursu, jako przyczynę nieaplikowania wskazało skomplikowane procedury (33%), przewidywane trudności w prowadzeniu księgowości i rozliczaniu projektu (32%) oraz obawę przed brakiem dostatecznej liczby osób zainteresowanych uczestniczeniem w projekcie (29%). Wykres 6 Przyczyny nie ubiegania się o fundusze z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach projektu konkursowego 22 OPS [N=96] PCPR [N=10] Ogółem [N=106] niewystarczające zasoby kadrowe do przygotowania wniosku niewystarczające zasoby kadrowe do zrealizowania projektu nadmiernie skomplikowane procedury dotyczące projektów prowadzenie księgowości i rozliczanie projektu sprawiałoby trudność nie udałoby się zrekrutować załoŝonej liczby uczestników nieprecyzyjne określone wymagania wobec projektów zbyt mało informacji potrzebnych do podjęcia decyzji o aplikacji nie udałoby się uzyskać dofinansowania ze względu na zbyt duŝą konkurencję brak doświadczenia w realizacji podobnych projektów nie byłoby to potrzebne klientom instytucji instytucja skupiła na realizacji projektu systemowego brak czasu brak wymaganego wkładu własnego inny powód % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego 22 Pytanie było zadawane tylko Respondentom z instytucji, które nie ubiegały się o środki z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach projektów konkursowych. Odpowiedzi: brak wymaganego wkładu własnego, brak czasu, brak doświadczenia w realizacji podobnych projektów, instytucja skupiała się na realizacji projektu systemowego nie były odczytywane ale zostały wskazane spontanicznie przez respondentów. 28

29 Przedstawione wyniki wskazują, Ŝe najpowaŝniejszą barierę w pozyskiwaniu funduszy w ramach Priorytetu VII PO KL przez OPS i PCPR z województwa warmińsko-mazurskiego stanowi brak wystarczających zasobów kadrowych. Niektórzy Przedstawiciele OPS i PCPR uczestniczący w badaniu jakościowym wyraŝali opinię, Ŝe wobec nadmiernego obciąŝenia obowiązkami wynikającymi z zadań ustawowych 23, podjęcie się przez instytucję, w której pracują, realizacji projektu w ramach PO KL groziłoby wręcz paraliŝem jej działalności. Sytuacja jest trudna zwłaszcza w przypadku mniejszych jednostek, zatrudniających niewielką liczbę pracowników. W instytucjach, które zatrudniają większą liczbę pracowników (powyŝej 5), istnieje większa moŝliwość dokonania reorganizacji pracy w sposób umoŝliwiający pogodzenie wykonywania zadań ustawowych z realizowaniem projektów. W mniejszych jednostkach, nie zawsze istnieje takŝe moŝliwość zatrudnienia dodatkowego pracownika do realizacji projektu, pomimo, Ŝe zasady PO KL dopuszczają takie rozwiązanie. Jak wynika z relacji respondentki, której instytucja nie ubiegała się o środki finansowe ani w ramach projektu systemowego, ani w ramach projektu konkursowego, na lokalnym rynku pracy trudno pozyskać pracownika z odpowiednim do wykonania takiego zadania wykształceniem i doświadczeniem 24. Ponadto, gdyby nawet udało się zatrudnić dodatkowego pracownika do projektu, jego obecność nie rozwiązałby trudnej sytuacji kadrowej, poniewaŝ w początkowym okresie, taka osoba musiałaby być wdraŝana do pracy przez pozostałych pracowników, co utrudniałoby codzienną pracę. Sytuacja, w której nowy pracownik przed przystąpieniem do realizacji projektu nie poznałby sytuacji jednostki, w której został zatrudniony oraz problemów, z jakimi stykają się jej klienci, byłaby niemoŝliwa do zaakceptowania, natomiast przygotowanie nowej osoby wymaga czasu i zaangaŝowania dotychczasowych pracowników: W ośrodku jest jeden pracownik socjalny i kierownik, dwie osoby, z tego względu najbardziej nie zrobimy [projektu systemowego]. Nie zdąŝymy, nie damy rady. KoleŜanka z [innego ośrodka] nie weszła przypuszczam z tych samych powodów. Mieliśmy zamiar wejść w ten Program, ale ja się orientowałam wcześniej, jeździłam do Urzędu Pracy, jest kłopot z zatrudnieniem pracownika, który by spełniał te wszystkie wymogi, odpowiednio wykształconego w kierunku socjalnym. I kogo ja zatrudnię? Jeździłam, pytałam. W tej chwili teŝ pytam. Bo bałam się, Ŝe nie zrobimy same tego, bez ludzi przygotowanych. Nawet gdyby tych pracowników tylko do samego Programu zatrudnić, trzeba byłoby ich wprowadzić w środowisko, ja muszę go dowieźć do tej wsi. Mój pracownik socjalny [musiałby] pokazać te rodziny, wprowadzić nowego pracownika [w ich sytuację]. Nie jest tak, Ŝe on [nowy pracownik] pójdzie i będzie wiedział gdzie zrobić kontrakt socjalny. Mój [obecny] pracownik musiałby z nim jechać. To nie są takie proste sprawy Porównaj: Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku, Dz.U.2004 Nr 69 poz Szerzej o trudnościach kadrowych OPS i PCPR w rozdz. 3.5 Zasoby. 25 IDI z przedstawicielem GOPS. 29

30 Jakkolwiek kluczowym zasobem determinującym zdolność instytucji pomocy społecznej do ubiegania się o środki, a następnie realizowania projektów, okazały się kadry, naleŝy zwrócić uwagę równieŝ na zaplecze techniczne i lokalowe 26. W przypadku instytucji nie dysponujących wystarczającą przestrzenią do realizacji bieŝących zadań związanych z obsługą klientów, moŝliwość zatrudnienia dodatkowego pracownika do wykonywania zadań wynikających z realizacji projektów nie przyniesie oczekiwanych korzyści w sytuacji, gdy jednostka nie będzie w stanie zapewnić takiej osobie odpowiednich warunków do pracy: [Nie mamy] pomieszczeń. Bo jak teraz zatrudnię dwóch pracowników, gdzie ja ich posadzę? Jak oni będą pracować? Tu razem? W jednym pokoju wszyscy? W tym pomieszczeniu, w którym z panem siedzę moŝna by biurko wstawić, ale nie da rady. To jest kłopot, przede wszystkim brak pomieszczeń. 27 Obawy instytucji, która nie zdecydowała się ani na złoŝenie wniosku o finansowanie projektu systemowego, ani konkursowego, budzi takŝe nie do końca rozpoznana tematyka funduszy unijnych. Jednostka nie posiada doświadczenia w realizacji przedsięwzięć analogicznych do tych przewidzianych w PO KL, pozytywnych doświadczeń w pozyskiwaniu środków unijnych nie mają takŝe władze gminy, na terenie której funkcjonuje ośrodek. Brak dobrych wzorów w najbliŝszym otoczeniu nie sprzyja podjęciu ryzyka w aplikowaniu o fundusze unijne: U nas w gminie nikt nie ma [doświadczenia w pozyskiwaniu środków z UE]. To nie tylko tu nasz ośrodek, w ogóle gmina. Ubiegała się, ale do tej pory nigdy nie dostała. Pan wójt obiecał, Ŝe zatrudni kogoś, kto zajmie się pozyskiwaniem środków unijnych i wtedy na pewno byłoby łatwiej, bo ktoś by się na tym znał, podpowiedziałby coś, pomógł zrobić. Ale jak do tej pory, to na razie takiego pracownika nie ma, który by był biegły, lepiej znał się na tych sprawach niŝ kaŝdy inny pracownik [gminy]. 28 Co więcej, nawet gdyby instytucja zdecydowała się na złoŝenie projektu i gdyby udało się jej uzyskać dofinansowanie, trudna sytuacja kadrowa instytucji oraz brak doświadczenia mogłyby spowodować, Ŝe przedsięwzięcie nie zakończy się powodzeniem. Czynnikiem zwiększającym takie ryzyko jest równieŝ fakt, Ŝe działania byłyby kierowane do tzw. trudnych grup docelowych: Ja się boję, Ŝe ja wejdę w to wszystko i później nie zrealizuję tego. JeŜeli ja zawrę kontrakty [socjalne], a ci ludzie później odejdą, nie będą chcieli [ich realizować]. To jest zobowiązujące dla nas i dla tej strony. A jak ktoś przyjdzie mi i się wycofa, dwóch, trzech, czterech? A jak większość? I co ja później zrobię? Jak ja się rozliczę z tego projektu? Boję się trochę tego. 29 Grupa OPS i PCPR, które nie złoŝyły dotychczas ani projektu konkursowego, ani systemowego, jest stosunkowo niewielka, natomiast powszechna jest sytuacja, w której instytucja decyduje się na realizację tylko jednego typu projektu. W takiej sytuacji zazwyczaj w pierwszej kolejności realizowany jest projekt systemowy, postrzegany przez niektóre jednostki, a takŝe przez lokalne władze, jako priorytetowy. 26 Trudności lokalowe OPS i PCPR przedstawiono szerzej w Rozdziale 3.5 Zasoby. 27 IDI z przedstawicielem GOPS. 28 IDI z przedstawicielem GOPS. 29 IDI z przedstawicielem GOPS. 30

31 W przypadku instytucji, które nie posiadają wcześniejszych doświadczeń w zakresie ubiegania się o środki finansowe UE, sporządzenie wniosku konkursowego wydaje się trudniejsze, niŝ opracowanie wniosku systemowego. Wnioski systemowe moŝna poprawiać i udoskonalać wielokrotnie, zatem popełnienie błędu na etapie pisania wniosku o dofinansowanie nie eliminuje jednostki z udziału w podziale środków, a jedynie opóźnia moment realizacji projektu. Projekty konkursowe wymagają dokładniejszego i staranniejszego przygotowania, poniewaŝ znaczenie ma przede wszystkim jakość składanego wniosku o dofinansowanie, a ewentualny błąd moŝe skutkować nieuzyskaniem środków. Ponadto procedura konkursowa jest trudniejsza z tego względu, Ŝe wymaga od projektodawcy większej samodzielności na etapie przygotowywania wniosku nie otrzymuje wsparcia, na jakie moŝe liczyć ze strony ROPS składając projekt systemowy: Dla mnie ten [projekt systemowy] był łatwiejszy, nie wiem czemu, moŝe dlatego, Ŝe teŝ i współpraca [z ROPS] była dla mnie bardzo przydatna i bardzo pomocna. Dlatego to było dla mnie łatwiejsze. Tutaj [w przypadku projektu konkursowego] dostałam pismo, [jest] strona internetowa, tam naprawdę duŝo informacji nie ma, ewentualnie gdzieś jakieś portale są, wnioski, sama sucha teoria i nic więcej. Nie było właśnie przepływu informacji takiego jak tutaj [na etapie przygotowywania projektu systemowego], zmiany są - jest pismo, informują wcześniej, a tam nie niestety nie, to jest jednak konkurs, najlepszy wniosek wygrywa. 30 Realizacja pierwszego (w historii danej instytucji) projektu systemowego jest na tyle angaŝujące, Ŝe ewentualne przygotowanie i złoŝenie projektu konkursowego jest odraczane. Czynnikiem utrudniającym podjęcie się jednoczesnej realizacji projektu systemowego i konkursowego była takŝe długotrwałość oceny projektów systemowych przez ROPS oraz prac nad ich ostateczną wersją. Późniejsze, niŝ przewidziano w harmonogramie, rozpoczęcie realizacji projektu systemowego, spowodowało między innymi nieprzystąpienie do konkursu przez instytucję, która wprawdzie miała przygotowane dwa projekty konkursowe, ale obawiała się, Ŝe ewentualne rozpoczęcie realizacji któregokolwiek z nich groziłoby niezdąŝeniem z realizacją projektu systemowego lub trudnościami w wywiązywaniu się z zadań ustawowych: Mieliśmy przygotowane [projekty konkursowe]. [Nie złoŝyliśmy ich] ze względu na to, Ŝe systemowy projekt był długo sprawdzany i były róŝnego rodzaju do niego uwagi, musieliśmy go poprawić. Po prostu mierzyliśmy siły na zamiary, biorąc pod uwagę sprawowanie opieki nad podopiecznymi, których mamy, i realizację projektu systemowego. TakŜe mamy przygotowane [projekty konkursowe], ale nie składaliśmy, tylko i wyłącznie z tego powodu, Ŝe sprawdzanie, prace nad sprawdzaniem projektu systemowego bardzo długo się przeciągały, bo myśmy ten projekt złoŝyli na początku kwietnia. A umowę podpisaliśmy dopiero [na początku] sierpnia. TakŜe tutaj rozsądnie [postąpiliśmy], bo teŝ mamy wiele innych zadań IDI z przedstawicielem MOPS. 31 IDI z przedstawicielem PCPR. 31

32 3.2.3 Skuteczność ubiegania się o środki w ramach PO KL OPS i PCPR mają juŝ pewne doświadczenie w skutecznym ubieganiu się o fundusze UE, przy czym doświadczenia te pochodzą przede wszystkim z obecnego okresu programowania ( ). Najwięcej instytucji, aŝ 80% spośród tych, które aplikowały o środki w ramach przynajmniej jednego z programów unijnych, otrzymało fundusze na realizację projektów systemowych w ramach Priorytetu VII PO KL. Wśród instytucji, które ubiegały się o dofinansowanie z funduszy UE, znacznie mniejszy odsetek uzyskał dofinansowanie w projektach konkursowych. W okresie programowania o środki unijne w ramach SPO RZL aplikowało tylko 4% spośród jednostek pomocy społecznej działających w województwie warmińsko-mazurskim. śadnego dofinansowania nie otrzymało 17% ubiegających się o nie instytucji. Z odmową przyznania dofinansowania częściej spotykały się OPS (19%) niŝ PCPR (6%). Wykres 7 Dotychczasowe doświadczenie OPS / PCPR w realizacji projektów w ramach funduszy z Programów Unii Europejskiej 32 OPS [N=105] PCPR [N=17] Ogółem [N=122] projekt systemowy Priorytetu VII PO KL SPO RZL projekt konkursowy Priorytetu VII PO KL z innego programu nie uzyskał dofinansowania % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego 32 Pytanie było zadawane tylko Respondentom z instytucji, które ubiegały się o fundusze z odpowiedniego Programu Unii Europejskiej. 32

33 W ramach pierwszego konkursu zamkniętego w ramach Priorytetu VII PO KL 33, wnioski o dofinansowanie złoŝyło dwanaście OPS i PCPR, z czego tylko cztery uzyskały dofinansowanie. Wśród wniosków, które uzyskały dofinansowanie, trzy projekty będą realizowane przez PCPR, a tylko jeden przez OPS. Szczegóły przedstawia poniŝsza tabela. Tabela 2 Skuteczność OPS i PCPR w konkursie PO KL Instytucja Liczba wniosków złoŝonych ogółem Pozytywna ocena formalna Uzyskane dofinansowanie PCPR OPS Ogółem Źródło: opracowanie własne ABR OPINIA na podstawie danych przekazanych przez ROPS Wyniki pierwszego konkursu w ramach Priorytetu VII PO KL wskazują, Ŝe jednostki pomocy społecznej, które ubiegały się o dofinansowanie, były nieco bardziej skuteczne, niŝ pozostali projektodawcy. Dofinansowanie uzyskała co trzecia (33%) spośród jednostek pomocy (OPS lub PCPR), które złoŝyły projekty, natomiast analogiczny odsetek wśród pozostałych instytucji wynosi 21% (porównaj: Tabela 3). Tabela 3 Skuteczność aplikowania OPS i PCPR w konkursie PO KL Skuteczność aplikowania OPS i PCPR Skuteczność aplikowania pozostałych instytucji 33% (4 z 12) 21% (14 z 68) Źródło: opracowanie własne ABR OPINIA na podstawie danych przekazanych przez ROPS 33 Wnioski o dofinansowanie w ramach Poddziałania Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym oraz w ramach Działania 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji, moŝna było składać od 18 lutego do 31 marca 2008 roku. Wyniki konkursów zamkniętych, dotyczących Działania Wsparcie ekonomii społecznej, Podziałania Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym oraz Działania 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji, w ramach których wnioski o dofinansowanie moŝna było składać od 24 lipca do 5 września 2008 roku, w dniu złoŝenia wstępnej wersji raportu końcowego, tj. 27 października 2008 roku, nie były jeszcze rozstrzygnięte. 33

34 W przypadku projektów systemowych dokonanie analizy skuteczności aplikowania jest niemoŝliwe ze względu na specyficzny charakter przygotowywania tego typu projektów. Wnioski o dofinansowanie projektów systemowych mogą być poprawiane i modyfikowane, jeśli zachodzi potrzeba uzgodnienia załoŝeń projektu z kryteriami oceny projektów. Zatem ocena projektów systemowych ma bardziej jakościowy charakter, niŝ ocena projektów konkursowych, w których niespełnianie poszczególnych kryteriów oceny skutkuje wyłączeniem wniosku z procedury konkursowej 34. Jak jednak wynika z wypowiedzi przedstawicieli ROPS, porównanie pod względem merytorycznym wniosków konkursowych i systemowych, złoŝonych przez OPS i PCPR z województwa warmińsko-mazurskiego, wypada na niekorzyść tych drugich Ocena wsparcia procesu aplikowania ze strony ROPS Źródła informacji oraz ich ocena Korzystanie z informacji udzielanych przez ROPS Pracownicy instytucji OPS i PCPR najczęściej korzystali z informacji dotyczących procesu aplikowania, umieszczonych na stronach internetowych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego (87%). Prawie równie często uczestniczyli w organizowanych przez ROPS konferencjach i spotkaniach informacyjnych (84%), szkoleniach na temat zarządzania (77%) i rozliczania projektu (81%). Rzadziej, choć nadal stosunkowo często, korzystali z konsultacji (57%). 34 Porównaj: Opis systemu wyboru projektów w ramach PO KL, w: Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL, s Porównaj: Rozdział Udział w pracach nad projektem systemowym. 34

35 Wykres 8 Źródła informacji pracowników instytucji OPS / PCPR nt. przygotowania i realizowania projektów w ramach PO KL (dotyczy informacji przekazywanych przez ROPS) 36 OPS [N=116] PCPR [N=18] Ogółem [N=134] strona Urzędu Marszałkowskiego konferencje, spotkania informacyjne szkolenia dotyczące prowadzenia księgowości i rozliczania projektu szkolenia dotyczące zarządzania projektem konsultacje udzielane instytucji strony MPIPS, MRR i strony funduszy UE strony internetowe dla pracowników socjalnych informacje przesyłane pocztą tradycyjną prasa, czasopisma konsultacje z innymi instytucjami dokumenty programowe informacje przesyłane pocztą elektroniczną inne źródła informacji nie wiem % odpowiedzi Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego 36 Odpowiedzi: strony MPIPS, MRR i strona funduszy UE, strony internetowe dla pracowników socjalnych, dokumenty Programowe, informacje przesyłane pocztą elektroniczną, prasa, czasopisma, konsultacje z innymi instytucjami nie były odczytywane ale zostały wskazane spontanicznie przez respondentów. 35

36 Dostępność informacji udzielanych przez ROPS Jednym z celów badania było ustalenie, na ile informacje na temat Priorytetu VII PO KL upowszechniane poprzez poszczególne formy przekazu i media są dostępne dla ich uŝytkowników. Dostępność informacji najwyŝej oceniają respondenci korzystający ze strony internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego 46% uŝytkowników tej strony uznało zamieszczane na niej informacje za bardzo dostępne, a dalszych 42% - za raczej dostępne (w sumie 88%). Łączny odsetek odpowiedzi bardzo dostępne oraz raczej dostępne okazał się zbliŝony w przypadku uczestników konferencji i spotkań informacyjnych (86%), natomiast nieco niŝszy wśród uczestników szkoleń dotyczących zarządzania projektem (76%), przy czym szkolenia wyraźnie rzadziej uznawane były za bardzo dostępne. Biorąc pod uwagę, Ŝe pytanie o dostępność informacji rozpowszechnianych przy wykorzystaniu określonej formy przekazu zadawano wyłącznie przedstawicielom instytucji, które z niej skorzystały, za niesatysfakcjonującą naleŝy uznać dostępność szkoleń dotyczących prowadzenia księgowości i rozliczania projektu oraz konsultacji. Po około jednej trzeciej respondentów reprezentujących instytucje, których pracownicy korzystali z takich szkoleń lub konsultacji, uznało je za raczej trudno lub bardzo trudno dostępne w przypadku szkoleń łączny odsetek takich odpowiedzi wyniósł 32%, natomiast w przypadku konsultacji 34% (przy czym przedstawiciel przeszło co dziesiątej 11% - spośród instytucji, które korzystały z konsultacji, uznał je za bardzo trudno dostępne. Wykres 9 Ocena dostępności źródeł informacji nt. przygotowania i realizowania projektów w ramach PO KL wyniki ogółem 37 Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego 37 Pytanie było zadawane tylko Respondentom z instytucji, w których pracownicy korzystali z danych źródeł informacji. Pominięto odpowiedz dotyczące źródeł, z których korzystało mniej niŝ 20 respondentów. 36

37 Przedstawiciele OPS i PCPR dostrzegają róŝnorodne inicjatywy ROPS w zakresie doradztwa dla instytucji aplikujących i realizujących projekty w ramach Priorytetu VII PO KL, jednakŝe nie zawsze jednostkom pomocy społecznej udaje się z skorzystać z konsultacji lub szkoleń w takim stopniu, jakiego by oczekiwały. W okresie przygotowywania projektów systemowych badani napotykali trudności w korzystaniu z konsultacji udzielanych przez ROPS. Niedogodność ta spowodowana była z jednej strony duŝą liczbą projektodawców z regionu uczestniczących w procesie negocjacji z ROPS, z drugiej zaś niewielką liczbą pracowników tej instytucji, skierowanych do obsługi OPS i PCPR. Respondenci często musieli poszukiwać potrzebnych informacji samodzielnie, najczęściej poprzez strony internetowe, fora informacyjne dla pracowników instytucji pomocy społecznej lub bezpośrednie kontakty z innymi instytucjami przygotowującymi się do realizacji projektów w ramach PO KL. Niekiedy, bardziej zdeterminowani przedstawiciele jednostek, mając trudności z uzyskaniem informacji bezpośrednio w ROPS, organizowali w swoim regionie spotkanie informacyjne, na które zapraszano przedstawicieli ROPS. Przedstawiciele instytucji pomocy społecznej uczestniczący w badaniu jakościowym postulowali znaczne zwiększenie dostępności informacji udzielanych przez ROPS w zakresie przygotowywania i realizowania projektów. Zwracali przy tym uwagę, Ŝe trudności, jakie ma ROPS w pogodzeniu działań informacyjnych i doradczych z pozostałymi zadaniami wynikającymi z wdraŝania Priorytetu VII PO KL powodują chaos komunikacyjny wśród instytucji ubiegających się o środki lub realizujących projekty: Doradztwo powinno być zwiększone i to nawet do trzystu procent, w stosunku do tego, co jest. To rozwiąŝe sytuację ROPS. [Obecnie] ROPS jest zablokowany terminami ze względu na to, Ŝe nie jest w stanie tak szybko obsłuŝyć tak duŝej ilości wniosków. Jednocześnie obsłuŝyć, informować na bieŝąco o tym, co się dzieje, śledzić zmiany i wprowadzać te zmiany. Tu się tworzy ten korek. My z kolei Ŝeby dowiedzieć się czy o powaŝną rzecz na temat pisania [wniosku], czy naprawdę o jakiś drobny szczegół, musimy zabiegać po parę dni. To jest cud, to jest szczęście jak my się dodzwonimy natychmiast, bo takich sytuacji w zasadzie nie ma, na to się czeka. Szukamy wtedy pomiędzy sobą informacji, ale te informacje teŝ przekazujemy niedokładnie, bo kaŝdy teŝ był na innym etapie albo pisania albo realizowania [projektu] i czasami ma informację, która jest juŝ po prostu nieaktualna. śebyśmy mogli być skuteczni my musimy w zasadzie albo kliknąć, albo wykonać telefon, bo informacja i szybkość [jej uzyskania] jest najwaŝniejszą rzeczą. I my poprosimy o tę informację i stały dostęp [do informacji], czyli, Ŝe dzwonimy i zawsze jest ta odpowiedź i tutaj musi być ona zwiększona, Ŝeby odblokować wszystkie ośrodki [pomocy społecznej] IDI z Przedstawicielem MOPS. 37

38 Przydatność informacji udzielanych przez ROPS Respondenci reprezentujący instytucje, których pracownicy korzystali z poszczególnych form udzielania przez ROPS informacji na temat Priorytetu VII PO KL, w zdecydowanej większości uznali uzyskane informacje za przydatne. Najlepiej oceniona została strona internetowa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego: łączny odsetek wskazań odpowiedzi raczej przydatne i zupełnie przydatne wyniósł w jej przypadku 88%. Na dalszych miejscach znalazły się kolejno: konsultacje (86%), konferencje i spotkania informacyjne (79%), szkolenia z zarządzania projektem (78%) oraz szkolenia z zakresu księgowości i rozliczania projektu (73%). Wykres 10 Ocena przydatności informacji nt. przygotowania i realizowania projektów w ramach PO KL wyniki ogółem 39 Źródło: telefoniczne badanie ankietowe instytucji pomocy społecznej z województwa warmińsko-mazurskiego Wyniki badania jakościowego wskazują, Ŝe na ocenę przydatności wsparcia oferowanego przez ROPS w procesie aplikowania i realizacji projektów w ramach PO KL, wpływa to, czy dana jednostka pomocy społecznej posiada wcześniejsze doświadczenia z zakresie ubiegania się o środki finansowe ze źródeł zewnętrznych, w tym unijnych. Przedstawiciele instytucje aplikujących i realizujących projekty po raz pierwszy, oceniają jakość wsparcia przekazywanego przez ROPS bardzo wysoko. Zarówno szkolenia, jak i doradztwo uznawane są za bardzo przydatne podczas opracowywania projektów w ramach PO KL, a następnie w trakcie ich realizacji, poniewaŝ pozwalają na dogłębne poznanie Programu oraz zasad prowadzenia projektów. 39 Pytanie było zadawane tylko Respondentom z instytucji, w których pracownicy korzystali z danych źródeł informacji. Na wykresie pominięto kategorie, które były oceniane przez mniej niŝ 10 respondentów. 38

Badanie ewaluacyjne projektu systemowego. Lepsze jutro. realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy. w Poznaniu w ramach Poddziałania 6.1.

Badanie ewaluacyjne projektu systemowego. Lepsze jutro. realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy. w Poznaniu w ramach Poddziałania 6.1. Badanie ewaluacyjne projektu systemowego Lepsze jutro realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu w ramach Poddziałania 6.1.3 PO KL ewaluacja bieżąca RAPORT KOŃCOWY - Poznań / Rybnik 2010 - Zleceniodawca:

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez UE ze środków EFRR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata

Projekt współfinansowany przez UE ze środków EFRR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata Załącznik Nr 1 do Umowy o dzieło SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA na wykonanie badania ewaluacyjnego pn. Ocena systemu informacji i promocji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego I. Przedmiot

Bardziej szczegółowo

OKRESOWY PLAN EWALUACJI

OKRESOWY PLAN EWALUACJI Informacja na posiedzenie Zarządu OKRESOWY PLAN EWALUACJI Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na 2012 rok Wprowadzenie Podstawą formalną do przygotowania Okresowego planu ewaluacji Małopolskiego

Bardziej szczegółowo

Program aktywizacji społecznej w powiecie rzeszowskim

Program aktywizacji społecznej w powiecie rzeszowskim Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie Program aktywizacji społecznej w powiecie rzeszowskim P O W I A T O W E C E N T R U M P O M O C Y R O D Z I N I E W R Z E S Z O W I E ul. Grunwaldzka 15, 35-959

Bardziej szczegółowo

Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL

Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Instytucja Pośrednicząca w ramach RPO WL 2014-2020 Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL Oś Priorytetowa 11 Włączenie społeczne Regionalnego

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA MIESIĘCZNA Z REALIZACJI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

INFORMACJA MIESIĘCZNA Z REALIZACJI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki INFORMACJA MIESIĘCZNA Z REALIZACJI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 (wg stanu na dzień 30 marca 2009 r.) I. Postęp realizacji programu do dnia 30 marca 2009 r. 1.1 ZłoŜone wnioski o dofinansowanie

Bardziej szczegółowo

Prezentacja raportu metodologicznego

Prezentacja raportu metodologicznego Ocena skuteczności i efektywności instytucji uczestniczących we wdraŝaniu priorytetów VIII i IX, w tym procesu komunikacji Prezentacja raportu metodologicznego Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego

Bardziej szczegółowo

PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców

PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców 1 Autor: Aneta Para PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców Informacje ogólne o PO KL 29 listopada br. Rada Ministrów przyjęła projekt Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL), który jest

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Prezentacja podsumowująca część II badania ewaluacyjnego lokalnych (gminnych/powiatowych) strategii rozwiązywania problemów społecznych przyjętych do realizacji przez władze samorządowe w województwie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 17 maja 2010r. Zmiany w treści Zapytania Ofertowego nr postępowania POKL1.18/WRZOS/1/2010

Warszawa, 17 maja 2010r. Zmiany w treści Zapytania Ofertowego nr postępowania POKL1.18/WRZOS/1/2010 Warszawa, 17 maja 2010r. Zmiany w treści Zapytania Ofertowego nr postępowania POKL1.18/WRZOS/1/2010 Dotyczy postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego z zachowaniem zasady konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 16/2019 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 20 maja 2019 r.

Uchwała Nr 16/2019 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 20 maja 2019 r. Uchwała Nr 16/2019 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniająca uchwałę w sprawie zatwierdzenia Systematyki kryteriów

Bardziej szczegółowo

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ I PRZESTRZENNEJ Referat Ewaluacji

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ I PRZESTRZENNEJ Referat Ewaluacji URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ I PRZESTRZENNEJ Referat Ewaluacji Ocena efektu makroekonomicznego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki dla obszarów wiejskich

Program Operacyjny Kapitał Ludzki dla obszarów wiejskich Program Operacyjny Kapitał Ludzki dla obszarów wiejskich Beata Paul akredytowana trenerka i animatorka ROE EFS w Pile Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY GNOJNIK NA ROK Załącznik Nr 1 do Uchwały nr III/18/15 Rady Gminy Gnojnik z dnia 30 stycznia 2015 r.

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY GNOJNIK NA ROK Załącznik Nr 1 do Uchwały nr III/18/15 Rady Gminy Gnojnik z dnia 30 stycznia 2015 r. Załącznik Nr 1 do Uchwały nr III/18/15 Rady Gminy Gnojnik z dnia 30 stycznia 2015 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY GNOJNIK NA ROK 2015 GNOJNIK 2015 SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE II. CELE PROGRAMU

Bardziej szczegółowo

MONITOROWANIE PROGRAMU OPERACYJNEGO

MONITOROWANIE PROGRAMU OPERACYJNEGO MONITOROWANIE PROGRAMU OPERACYJNEGO Rozwój Polski Wschodniej ROLA KOMITETU MONITORUJĄCEGO 1 PLAN PREZENTACJI 1. Monitoring definicja i rodzaje 2. System sprawozdawczości - jako narzędzie monitoringu 3.

Bardziej szczegółowo

RPMA IP /16

RPMA IP /16 Załącznik 3.2 Kryteria merytoryczne ogólne i kryteria merytoryczne szczegółowe w ramach konkursu nr RPMA.09.01.00-IP.01-14-028/16 dla Osi priorytetowej IX Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem,

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1 PKT 26A USTAWY, W RAMACH KTÓRYCH MOŻNA UZYSKAĆ POMOC W ZAKRESIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ ORAZ POMOCY W AKTYWNYM POSZUKIWANIU

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Program Operacyjny Kapitał Ludzki Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Katarzyna Tokarczuk Lublin, dnia 10 marca 2010 r. Priorytet VI i VII w województwie lubelskim Rola WUP w Lublinie w PO KL Wojewódzki

Bardziej szczegółowo

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2007-2008

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2007-2008 Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2007- L. p Nazwa Instytucji Nazwa badania Opis zakresu badania Sposób realizacji Termin realizacji Koszt całkowity (PLN) 1. Urząd Małopolskiego System zarządzania i wdraŝania

Bardziej szczegółowo

I. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE)

I. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE) 1 Załącznik do uchwały Nr 12/2016 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 17 marca 2016 r. SYSTEMATYKA KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW WYBIERANYCH

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE MARKET RESEARCH WORLD

STRESZCZENIE MARKET RESEARCH WORLD 2013 STRESZCZENIE MARKET RESEARCH WORLD S t r o n a 2 Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt systemowy Opolskie Obserwatorium Rynku Pracy

Bardziej szczegółowo

Doradztwo Społeczne i Gospodarcze

Doradztwo Społeczne i Gospodarcze Doradztwo Społeczne i Gospodarcze Badanie ewaluacyjne projektu Nowe szanse na zatrudnienie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy w Braniewie Priorytet

Bardziej szczegółowo

Zaproszenie do złożenia oferty na: Usługę ewaluacji zewnętrznej. projektu innowacyjnego testującego pt.: 50+ doświadczenie

Zaproszenie do złożenia oferty na: Usługę ewaluacji zewnętrznej. projektu innowacyjnego testującego pt.: 50+ doświadczenie Zaproszenie do złożenia oferty na: Usługę ewaluacji zewnętrznej projektu innowacyjnego testującego pt: 50+ doświadczenie Warszawa, 01 grudnia 2014 r Zamawiający: Agrotec Polska sp z oo, ul Dzika 19/23

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe kryteria to: a. Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia. b. Wysoka stopa długotrwałego bezrobocia. c. Niekorzystne trendy demograficzne.

Przedmiotowe kryteria to: a. Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia. b. Wysoka stopa długotrwałego bezrobocia. c. Niekorzystne trendy demograficzne. Uwarunkowania realizacji projektów z zakresu mieszkalnictwa w ramach Działania 3.2 Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLI/504/08 Rady Miasta Krakowa z dnia 23 kwietnia 2008 r.

UCHWAŁA NR XLI/504/08 Rady Miasta Krakowa z dnia 23 kwietnia 2008 r. UCHWAŁA NR XLI/504/08 Rady Miasta Krakowa z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie zmiany uchwały Nr CIV/1053/06 Rady Miasta Krakowa z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie przyjęcia Programu rozwoju ekonomii społecznej,

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat badania: Analiza działalności rad zatrudnienia i ich wpływ na kształtowanie polityki. rynku pracy w okresie

Informacja na temat badania: Analiza działalności rad zatrudnienia i ich wpływ na kształtowanie polityki. rynku pracy w okresie Informacja na temat badania: Analiza działalności rad zatrudnienia i ich wpływ na kształtowanie polityki rynku pracy w okresie 2004-2008 Publikacja została opracowana w ramach projektu systemowego Centrum

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Badanie ewaluacyjne dot. oceny systemu realizacji projektu systemowego pt. Zwiększenie poziomu wiedzy na temat funkcjonowania sektora pozarządowego i dialogu obywatelskiego oraz doskonalenie umiejętności

Bardziej szczegółowo

RPMA IP /17

RPMA IP /17 Załącznik 3.2 Kryteria merytoryczne ogólne i kryteria merytoryczne szczegółowe w ramach konkursu nr RPMA.09.01.00-IP.01-14-039/17 w ramach Osi Priorytetowej IX Wspieranie włączenia społecznego i walka

Bardziej szczegółowo

Ewaluacja lokalnych (gminnych/powiatowych) strategii rozwiązywania problemów społecznych przyjętych do realizacji przez władze samorządowe w

Ewaluacja lokalnych (gminnych/powiatowych) strategii rozwiązywania problemów społecznych przyjętych do realizacji przez władze samorządowe w Ewaluacja lokalnych (gminnych/powiatowych) strategii rozwiązywania problemów społecznych przyjętych do realizacji przez władze samorządowe w województwie dolnośląskim PRZEDMIOT BADANIA 43 losowo wybrane

Bardziej szczegółowo

Politechnika Opolska ul. Mikołajczyka 5, Opole. Wydział Zarządzania i InŜynierii Produkcji ul. Waryńskiego 4, Opole.

Politechnika Opolska ul. Mikołajczyka 5, Opole. Wydział Zarządzania i InŜynierii Produkcji ul. Waryńskiego 4, Opole. ul. Mikołajczyka 5, Opole Wydział Zarządzania i InŜynierii Produkcji ul. Waryńskiego 4, Opole Raport Końcowy Ocena systemu kryteriów w wyboru projektów (finansowanych operacji) zaprojektowanych w ramach

Bardziej szczegółowo

I. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE)

I. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE) 1 Załącznik do uchwały Nr 40/2016 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 20 października 2016 r. SYSTEMATYKA KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW WYBIERANYCH

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE

WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE Kryteria wyboru projektów w ramach osi priorytetowej Pomoc techniczna Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 Olsztyn, 29.05.2015

Bardziej szczegółowo

Projekt na rok SZANSA - Program aktywnej integracji w Gminie Nędza

Projekt na rok SZANSA - Program aktywnej integracji w Gminie Nędza Załącznik do Uchwały Nr XXIV/161/08 Rady Gminy w Nędzy z dnia 30 czerwca 2008 roku Projekt na rok 2008 SZANSA - Program aktywnej integracji w Gminie Nędza Nędza, Maj 2008 Wstęp 3 Problem główny i problemy

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Małe i średnie przedsiębiorstwa Kraków, 24 kwietnia 2007 r Europejski Fundusz Społeczny w Polsce 2004-2006 2007-2013 SPO RZL ZPORR (Priorytet II) IW EQUAL PO

Bardziej szczegółowo

PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH 2004-2006.

PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH 2004-2006. PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH 2004-2006 Powiatowy Urząd Pracy w Łasku zrealizował w latach 2004-2007 następujące projekty

Bardziej szczegółowo

Plan Działania na rok 2012. Priorytet VII Promocja integracji społecznej

Plan Działania na rok 2012. Priorytet VII Promocja integracji społecznej Plan Działania na rok 2012 Priorytet VII Promocja integracji społecznej Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.1 ROZWÓJ I UPOWSZECHNIANIE AKTYWNEJ INTEGRACJI Na realizację projektów systemowych

Bardziej szczegółowo

Wzrost spójności terytorialnej

Wzrost spójności terytorialnej WSPARCIE OBSZARÓW WIEJSKICH w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w latach 2007-20132013 w województwie pomorskim CEL GŁÓWNY PO KL wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej CELE STRATEGICZNE

Bardziej szczegółowo

I. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE)

I. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE) 1 Załącznik do uchwały Nr 43/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 27 października 2017 r. SYSTEMATYKA KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW WYBIERANYCH

Bardziej szczegółowo

Ewaluacja w strategiach rozwiązywania problemów

Ewaluacja w strategiach rozwiązywania problemów Ewaluacja w strategiach rozwiązywania problemów społecznych Beata Bujak Szwaczka Proregio Consulting Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Planowanie

Bardziej szczegółowo

Metodologia badania. Cele szczegółowe ewaluacji zakładają uzyskanie pogłębionych odpowiedzi na wskazane poniżej pytania ewaluacyjne:

Metodologia badania. Cele szczegółowe ewaluacji zakładają uzyskanie pogłębionych odpowiedzi na wskazane poniżej pytania ewaluacyjne: Ewaluacja ex post projektu systemowego PARP pt. Utworzenie i dokapitalizowanie Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji w ramach Pilotażu w III osi priorytetowej PO IG Metodologia badania Cel i przedmiot

Bardziej szczegółowo

Departament Polityki Regionalnej, Wydział Zarządzania RPO, Biuro Ewaluacji RPO. Toruń, 4 październik 2011r.

Departament Polityki Regionalnej, Wydział Zarządzania RPO, Biuro Ewaluacji RPO. Toruń, 4 październik 2011r. Rekomendacje dotyczące akcji informacyjnej o komplementarności z badania ewaluacyjnego pt. Analiza efektów komplementarności wsparcia pomiędzy projektami dofinansowanymi w ramach programów z perspektywy

Bardziej szczegółowo

Ocena merytoryczna wniosku obejmuje sprawdzenie, czy wniosek spełnia:

Ocena merytoryczna wniosku obejmuje sprawdzenie, czy wniosek spełnia: Załącznik 3.2 Kryteria merytoryczne ogólne i kryteria merytoryczne szczegółowe w ramach konkursu nr RPMA.10.02.00-IP.01-14-15/16 dla Osi priorytetowej X Edukacja dla rozwoju regionu Działania 10.2 Upowszechnianie

Bardziej szczegółowo

ORGANIZATOR: MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W KRAŚNIKU

ORGANIZATOR: MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W KRAŚNIKU Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kraśniku ogłasza konkurs na wybór 1 Partnera spoza sektora finansów publicznych w celu wspólnego przygotowania i realizacji projektu partnerskiego w odpowiedzi na konkurs

Bardziej szczegółowo

Osiągnięcie w ramach projektu skwantyfikowanych rezultatów. 15/9. Adekwatność doboru grupy docelowej objętej wsparciem w projekcie.

Osiągnięcie w ramach projektu skwantyfikowanych rezultatów. 15/9. Adekwatność doboru grupy docelowej objętej wsparciem w projekcie. Załącznik 3.2 Kryteria merytoryczne ogólne i kryteria merytoryczne szczegółowe w ramach konkursu nr RPMA.09.01.00-IP.01-14-040/17 w ramach Osi Priorytetowej IX Wspieranie włączenia społecznego i walka

Bardziej szczegółowo

POLSKIE FORUM OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

POLSKIE FORUM OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POLSKIE FORUM OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZESPÓŁ EWALUACJI I MONITORINGU Projekty dotyczące zawodowej i społecznej integracji osób niepełnosprawnych w komponencie regionalnym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW. L.p. Kryterium Opis kryterium Punktacja

KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW. L.p. Kryterium Opis kryterium Punktacja Załącznik do Uchwały nr./xxvii//2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 z dnia lipca 2017 roku KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Działanie 9.1 Aktywizacja

Bardziej szczegółowo

RPMA IP /16

RPMA IP /16 Załącznik 3.2 Kryteria merytoryczne ogólne i kryteria merytoryczne szczegółowe w ramach konkursu nr RPMA.09.01.00-IP.01-14-035/16 w ramach Osi Priorytetowej IX Wspieranie włączenia społecznego i walka

Bardziej szczegółowo

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze W województwie lubuskim

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 maja 2012 r.

UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 maja 2012 r. UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie przyjęcia Powiatowego Programu Aktywności Lokalnej na lata 2012 2013 Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Diagnoza i analiza funkcjonowania formalnych i nieformalnych instytucji opieki w Polsce

Diagnoza i analiza funkcjonowania formalnych i nieformalnych instytucji opieki w Polsce Projekt: Formalne i nieformalne instytucje opieki w Polsce. Etap pierwszy prac Diagnoza i analiza funkcjonowania formalnych i nieformalnych instytucji opieki w Polsce Potrzeby informacyjne interesariuszy

Bardziej szczegółowo

10 maja 2013 r. Magdalena Bajorek - Wrona Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gorlicach

10 maja 2013 r. Magdalena Bajorek - Wrona Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gorlicach A k t y w n o ś ć I I n t e g r a c j a S z a n s ą N a L e p s z e J u t r o 10 maja 2013 r. Projekt systemowy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gorlicach Projekt systemowy 3 letni, realizowany w

Bardziej szczegółowo

Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej

Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej Wzrost wiedzy oraz nabycie kompetencji w zakresie współpracy międzysektorowej Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Standardy współpracy międzysektorowej w powiecie oleckim Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 9/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 1 czerwca 2015 r.

Uchwała Nr 9/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 1 czerwca 2015 r. Uchwała Nr 9/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 1 czerwca 2015 r. w sprawie zatwierdzenia Systematyki kryteriów wyboru projektów

Bardziej szczegółowo

AKTYWNI NA RYNKU PRACY

AKTYWNI NA RYNKU PRACY PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.1. Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji Poddziałanie 7.1.2. Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Załącznik Nr 2 do sprawozdania Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.1. Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji Poddziałanie 7.1.2. Rozwój i upowszechnianie

Bardziej szczegółowo

Analiza komplementarności projektów RPO WL z innymi interwencjami finansowanymi ze środków UE na terenie Lubelszczyzny

Analiza komplementarności projektów RPO WL z innymi interwencjami finansowanymi ze środków UE na terenie Lubelszczyzny Badanie ewaluacyjne Analiza komplementarności projektów RPO WL z innymi interwencjami finansowanymi ze środków UE na terenie Lubelszczyzny CEL GŁÓWNY BADANIA Identyfikacja i ocena komplementarności projektów

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 20 listopada 2014 r.

Warszawa, 20 listopada 2014 r. Podsumowanie rezultatów Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Małgorzata Michalska Departament Wdrażania EFS w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

Bardziej szczegółowo

Regulamin rekrutacji i uczestnictwa w projekcie,,determinacja Aktywna integracja Akceptacja. 1 Informacje o projekcie

Regulamin rekrutacji i uczestnictwa w projekcie,,determinacja Aktywna integracja Akceptacja. 1 Informacje o projekcie Regulamin rekrutacji i uczestnictwa w projekcie,,determinacja Aktywna integracja Akceptacja 1 Informacje o projekcie 1. Projekt pod nazwą,, Determinacja Aktywna integracja - Akceptacja realizowany jest

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013 Okresowy Plan Ewaluacji na rok 2014 i 2015 dla RPO WK-P na lata 2007-2013 Decyzja nr 178/2014 z dnia 10 grudnia 2014 roku

Bardziej szczegółowo

Plan działania na lata 2014-2015

Plan działania na lata 2014-2015 Plan działania na lata 2014-2015 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI INFORMACJE O INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ Numer i nazwa Priorytetu Instytucja Pośrednicząca Adres korespondencyjny VI. Rynek pracy otwarty

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE) 4. KRYTERIA DOPUSZCZAJĄCE SZCZEGÓLNE

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW (SYSTEMATYKA I BRZMIENIE) 4. KRYTERIA DOPUSZCZAJĄCE SZCZEGÓLNE Załącznik do uchwały Nr 17/2016 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 17 marca 2016 r. SYSTEMATYKA KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW KONKURSOWYCH

Bardziej szczegółowo

Raport Lidera ds. osób 50+ Regionalnego Ośrodka EFS w Krośnie

Raport Lidera ds. osób 50+ Regionalnego Ośrodka EFS w Krośnie Raport Lidera ds. osób 50+ Regionalnego Ośrodka EFS w Krośnie Grażyna Boczar - Wolańska Obszar i zakres działania Lidera ds. osób 50+ Działania aktywizacyjne w ramach RO EFS w Krośnie, realizowane są na

Bardziej szczegółowo

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze Ekonomia społeczna to

Bardziej szczegółowo

Plan działania na lata

Plan działania na lata Plan działania na lata2014-2015 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI INFORMACJE O INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ Numer i nazwa Priorytetu Instytucja Pośrednicząca Adres korespondencyjny VII. Promocja integracji

Bardziej szczegółowo

WIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE

WIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE WIEDZA INNOWACJE TRANSFER TECHNOLOGII EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UE RCITT to: Doświadczony Zespół realizujący projekty Baza kontaktów w sferze nauki i biznesu Fachowe doradztwo Otwartość na nowe pomysły

Bardziej szczegółowo

Projekt "My też możemy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt My też możemy współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przedborzu Nr 2a/2010 z dnia 6 stycznia 2010r Regulamin uczestnictwa w projekcie My też możemy realizowanym przez Miejsko-Gminny

Bardziej szczegółowo

WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH PROWADZONYCH ZA POŚREDNICTWEM STRONY WWW W DNIACH 05.07-08.07.2010

WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH PROWADZONYCH ZA POŚREDNICTWEM STRONY WWW W DNIACH 05.07-08.07.2010 WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH PROWADZONYCH ZA POŚREDNICTWEM STRONY WWW W DNIACH 05.07-08.07.2010 Czego dotyczyła uwaga? Treść uwagi Kto zgłosił? Komentarz 7.2.2, nowe kryterium jako nr 4 7.2.2, nowe kryterium

Bardziej szczegółowo

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Program Badań Stosowanych Projekty Badawcze Rozwojowe Projekty Celowe Inicjatywa Technologiczna Innotech Program Badań Stosowanych PBS Program Badań Stosowanych Narodowego

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REKRUTACJI UCZESTNIKÓW/CZEK PROJEKTU

REGULAMIN REKRUTACJI UCZESTNIKÓW/CZEK PROJEKTU REGULAMIN REKRUTACJI UCZESTNIKÓW/CZEK PROJEKTU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Regulamin Rekrutacji Uczestników/czek Projektu Kreowanie nowych miejsc pracy i przedsiębiorczości w woj. mazowieckim

Bardziej szczegółowo

WAWER. Projekt systemowy Małe kroki do sukcesu w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy

WAWER. Projekt systemowy Małe kroki do sukcesu w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy Projekt systemowy Małe kroki do sukcesu w Ośrodku Pomocy Społecznej Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy Projekt systemowy Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Priorytet VII Promocja integracji społecznej

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PLAN DZIAŁAŃ W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW

RAMOWY PLAN DZIAŁAŃ W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW Załącznik nr 4 do Szczegółowego opisu osi priorytetowych RPO WP 2014-2020 Zakres: Europejski Fundusz Społeczny Projekt do konsultacji, 22 maja 2015 r. RAMOWY PLAN DZIAŁAŃ W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ KRYTERIÓW

Bardziej szczegółowo

Streszczenie projektu systemowego Systematycznie do celu na lata 2012-2014

Streszczenie projektu systemowego Systematycznie do celu na lata 2012-2014 Uchwała Nr XVIII/304/11 Rady Miasta Gdańska z dnia 29 września 2011 roku w sprawie zatwierdzenia działań projektu systemowego Systematycznie do celu na lata 2012-2014 realizowanego ze środków: Europejskiego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XIX/138/2012 RADY POWIATU W OSTRÓDZIE z dnia 18 maja 2012r.

UCHWAŁA Nr XIX/138/2012 RADY POWIATU W OSTRÓDZIE z dnia 18 maja 2012r. UCHWAŁA Nr XIX/138/2012 RADY POWIATU W OSTRÓDZIE z dnia 18 maja 2012r. w sprawie przyjęcia Programu Integracji Społecznej i Zawodowej Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Ostródzkim na 2012 rok Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do SIWZ. Część I. SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. 1. Informacje ogólne

Załącznik nr 1 do SIWZ. Część I. SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. 1. Informacje ogólne Część I. SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA 1. Informacje ogólne Załącznik nr 1 do SIWZ Przeprowadzenie badania Analiza sytuacji osób niepełnosprawnych w województwie podlaskim na potrzeby realizacji

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XXIII/532/12 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 15 marca 2012 r.

UCHWAŁA Nr XXIII/532/12 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 15 marca 2012 r. UCHWAŁA Nr XXIII/532/12 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie przyjęcia Wrocławskiego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych pod nazwą Bez barier na lata 2012-2014 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW

KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Załącznik do Uchwały nr 13/XXI//2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 z dnia 10 lutego 2017 roku KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Działanie 9.1

Bardziej szczegółowo

PO IG 1.4-4.1 Wsparcie na prace badawcze i rozwojowe oraz wdroŝenie wyników prac B+R

PO IG 1.4-4.1 Wsparcie na prace badawcze i rozwojowe oraz wdroŝenie wyników prac B+R PO IG 1.4-4.1 Wsparcie na prace badawcze i rozwojowe oraz wdroŝenie wyników prac B+R 1. Instytucja WdraŜająca Działania 1.4 Wsparcie projektów celowych oraz Działanie 4.1 Wsparcie wdroŝeń wyników prac

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu INWESTYCJA W KAPITAŁ LUDZKI POWIATU OŚWIĘCIMSKIEGO

Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu INWESTYCJA W KAPITAŁ LUDZKI POWIATU OŚWIĘCIMSKIEGO Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu INWESTYCJA W KAPITAŁ LUDZKI POWIATU OŚWIĘCIMSKIEGO Projekty Powiatowego Urzędu Pracy w Oświęcimiu finansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie ogłasza nabór wniosków o dofinansowanie

Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie ogłasza nabór wniosków o dofinansowanie Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie ogłasza nabór wniosków o dofinansowanie projektów ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Priorytetu I Osoby młode na rynku pracy, Działanie 1.2 Wsparcie

Bardziej szczegółowo

jest, aby każdy z uczestników projektu objęty został IPD. Nie jest jednak wymogiem, aby przedmiotowe IPD sporządzone było wyłącznie przez PUP.

jest, aby każdy z uczestników projektu objęty został IPD. Nie jest jednak wymogiem, aby przedmiotowe IPD sporządzone było wyłącznie przez PUP. W związku z dużą liczbą pytań dotyczących ogłoszonego naboru w ramach Poddziałania 7.1.1 Aktywna integracja projekty pozakonkursowe realizowane przez OPS, MOPR i PCPR i ogłoszonego konkursu w ramach Poddziałania

Bardziej szczegółowo

,,Przyjazne środowisko szansą na integrację społeczną w powiecie średzkim

,,Przyjazne środowisko szansą na integrację społeczną w powiecie średzkim ,,Przyjazne środowisko szansą na integrację społeczną w powiecie średzkim - projekt systemowy współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW

KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Załącznik do Uchwały nr./xxvii//2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 z dnia lipca 2017 roku KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Działanie 9.1 Aktywizacja

Bardziej szczegółowo

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Działania Klubu Integracji Społecznej od 2010 roku. TUTUŁ PROGRAMU Zwiększenie szans na zatrudnienie i podniesienie kompetencji społecznych poprzez stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla osób zagrożonych

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 1. WPROWADZENIE

ROZDZIAŁ 1. WPROWADZENIE Przyszłość jest prezentem, jaki robi nam przeszłość. Andre Maleaux ROZDZIAŁ 1. STRATEGIA słowo przeniesione z terminologii wojskowej na grunt organizacji, zarządzania, ekonomii, jest dziś symbolem dobrej

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PLAN DZIAŁANIA NA ROK/PÓŁROCZE ROKU 2018

RAMOWY PLAN DZIAŁANIA NA ROK/PÓŁROCZE ROKU 2018 RAMOWY PLAN DZIAŁANIA NA ROK/PÓŁROCZE ROKU 2018 1. WERSJA PLANU DZIAŁANIA 1.0 2. INFORMACJE O INSTYTUCJI OPRACOWUJĄCEJ PLAN DZIAŁANIA 3. Numer osi priorytetowej 4. Nazwa osi priorytetowej Oś priorytetowa

Bardziej szczegółowo

SYSTEMATYKA KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW KONKURSOWYCH WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EFS W RAMACH RPOWP , DZIAŁANIE

SYSTEMATYKA KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW KONKURSOWYCH WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EFS W RAMACH RPOWP , DZIAŁANIE Załącznik do uchwały Nr 9/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 1 czerwca 2015 r. SYSTEMATYKA KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW KONKURSOWYCH

Bardziej szczegółowo

Logika projektu EFS w odniesieniu do nowej wersji Generatora Wniosków Aplikacyjnych.

Logika projektu EFS w odniesieniu do nowej wersji Generatora Wniosków Aplikacyjnych. Logika projektu EFS w odniesieniu do nowej wersji Generatora Wniosków Aplikacyjnych. Dariusz Kurcman Regionalny Ośrodek EFS w Kielcach Kielce, 17.02.2011 Nowa rzeczywistość PO KL w 2011 r. 1. Nowy wzór

Bardziej szczegółowo

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Analiza SWOT 56 MOCNE STRONY 1. Wzrost środków na aktywne formy

Bardziej szczegółowo

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska Bogusław Kotarba Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska 2014-2020 Europejska współpraca terytorialna (EWT) EWT stanowi jeden z dwóch celów polityki spójności

Bardziej szczegółowo

BIULETYN INFORMACYJNY PODSUMOWUJĄCY REALIZACJĘ PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

BIULETYN INFORMACYJNY PODSUMOWUJĄCY REALIZACJĘ PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO BIULETYN INFORMACYJNY PODSUMOWUJĄCY REALIZACJĘ PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO PIERWSZY SUKCES - DZIAŁANIE 1.2A ORAZ NOWE PERSPEKTYWY DZIAŁANIE 1.3A POWIATOWY URZĄD PRACY

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 Monitoring i ewaluacja. a) monitorowanie rzeczowej realizacji LSR polegającej m.in. na:

Załącznik nr 4 Monitoring i ewaluacja. a) monitorowanie rzeczowej realizacji LSR polegającej m.in. na: Załącznik nr 4 Monitoring i ewaluacja Monitoring to proces systematycznego zbierania i analizowania informacji ilościowych i jakościowych na temat funkcjonowania LGD oraz stanu realizacji strategii w aspekcie

Bardziej szczegółowo

Dotacje vs. instrumenty zwrotne w obszarze wsparcia dla przedsiębiorstw w nowej perspektywie finansowej

Dotacje vs. instrumenty zwrotne w obszarze wsparcia dla przedsiębiorstw w nowej perspektywie finansowej Dotacje vs. instrumenty zwrotne w obszarze wsparcia dla przedsiębiorstw w nowej perspektywie finansowej Wnioski z badania IBnGR Perspektywa finansowa 2007-2013 przyniosła nowe instrumenty finansowania.

Bardziej szczegółowo

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2009

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2009 Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych L. p Nazwa Instytucji 1. Departament Zarządzania EFS, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Nazwa badania Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników MSP Wzmacnianie integracji

Bardziej szczegółowo

wparcie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI Działanie 6.1

wparcie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI Działanie 6.1 Europejski Fundusz Społeczny w województwie mazowieckim w latach 2007-2013 wparcie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI Działanie 6.1 w latach 2007-2013 Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Program Integracji Społecznej i Zawodowej Osób Niepełnosprawnych dla Powiatu Zamojskiego na 2014 rok SPIS TREŚCI

Program Integracji Społecznej i Zawodowej Osób Niepełnosprawnych dla Powiatu Zamojskiego na 2014 rok SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 2. Cele oraz przewidywane rezultaty Programu 3. Odbiorcy Programu 4. Metody realizacji Programu, działania i źródła ich finansowania 5. Sposób finansowania realizacji Programu

Bardziej szczegółowo

Do realizacja tego zadania zalicza się weryfikację poprawności rozwiązań zaproponowanych przez realizatora (wykonawcę), czyli:

Do realizacja tego zadania zalicza się weryfikację poprawności rozwiązań zaproponowanych przez realizatora (wykonawcę), czyli: Opis wymagań dotyczących usług w zakresie ewaluacji produktów projektu innowacyjnego w zakresie opracowania i wdrożenia koncepcji, metodyki oraz narzędzi badań wskaźników jakości życia i jakości usług

Bardziej szczegółowo

Najważniejsze Wnioski z prac Komisji oceny projektów dotyczące wniosków aplikacyjnych

Najważniejsze Wnioski z prac Komisji oceny projektów dotyczące wniosków aplikacyjnych Najważniejsze Wnioski z prac Komisji oceny projektów dotyczące wniosków aplikacyjnych Katowice, 14 lipca 2016 r. OCZEKIWANIA - POTRZEBY- BARIERY potencjalnych UP Zbyt ogólne opisy dotyczące: oczekiwań:

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA. ,, Aktywizacja społeczno zawodowa bezrobotnych w gminie Platerów

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA. ,, Aktywizacja społeczno zawodowa bezrobotnych w gminie Platerów REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA w projekcie systemowym Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Platerowie pod nazwą :,, Aktywizacja społeczno zawodowa bezrobotnych w gminie Platerów Platerów, dnia 02.01.2014

Bardziej szczegółowo

STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE CHRZANOWSKIM w lipcu 2008 roku

STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE CHRZANOWSKIM w lipcu 2008 roku STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE CHRZANOWSKIM w lipcu 2008 roku POZIOM BEZROBOCIA I STOPA BEZROBOCIA Tendencja spadkowa w kształtowaniu się poziomu bezrobocia w powiecie chrzanowskim jest zauwaŝalna

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK

PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK Grażyna Dytko Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie Plany działania na rok 2009 PO KL dla województwa podkarpackiego zostały ostatecznie zatwierdzone

Bardziej szczegółowo