Praktyczne metody weryfikacji
|
|
- Zbigniew Laskowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Praktyczne metody weryfikacji Sławomir Lasota Uniwersytet Warszawski semestr letni 08/09. p.1/50
2 I. Motywacja czyli po co?. p.2/50
3 Arianne 5, czerwiec p.3/50
4 nieobsłużony wyjatek szacunkowy koszt: 600 mln euro. p.4/50
5 Mars Polar Lander, styczeń 1999 nasa.gov. p.5/50
6 grudzień 1999 awaria z powodu niezainicjowanej zmiennej wikipedia.org. p.6/50
7 Code Red, lipiec 2001 news.cnet.com usterka w serwerze Microsoft Internet Information Server (przepełnienie bufora) szacunkowy koszt: 2.5 miliarda USD. p.7/50
8 Therac-25, pari race condition przynajmniej 6 ofiar. p.8/50
9 Błędy kosztowne nieakceptowalne (ang. safety-critical) Rozwiazanie: formalna weryfikacja = dowód poprawności. p.9/50
10 II. Weryfikacja, ale jak?. p.10/50
11 Weryfikacja a posteriori produkcja wymagania system sa błędy weryfikacja nie ma błędów. p.11/50
12 system modelowanie wymagania formalizacja model systemu weryfikacja specyfikacja wymagań symulacja NIE + kontrprzykład BŁAD OK. p.12/50
13 Weryfikacja modelowa (ang. model checking) model M możliwe zachowania (abstrakcja rzeczywistego systemu) specyfikacja własności φ dopuszczalne zachowania automatycznie sprawdzamy, czy M φ. p.13/50
14 Przykładowe własności φ: bezpieczeństwo: wszystkie stany osiagalne spełniaja dany wymóg żywotność: zawsze osiagniemy stan, w którym dany wymóg jest spełniony sprawiedliwość (ang. fairness): pożadana własność... będzie zachodzić nieskończenie wiele razy. p.14/50
15 Cechy charakterystyczne model formalny (stany i przejścia) analiza dynamiczna (przeszukiwanie stanów osiagalnych) wymagania = formuła temporalna metoda w pełni automatyczna kontrprzykład (gdy odpowiedź negatywna). p.15/50
16 Nagroda Turinga 2008 Ed Clarke Allen Emerson Joseph Sifakis [Clarke, Emerson 1981] [Queille, Sifakis 1982]. p.16/50
17 Inne podejścia testowanie dowodzenie poprawności (proof checker) audyt kodu źródłowego analiza statyczna.... p.17/50
18 Weryfikacja modelowa dowodzenie twierdzeń: M φ w pełni automatyczne nie wymaga pracy eksperta vs Weryfikacja interakcyjna dowodzenie twierdzeń narzędzie wspomagajace (ang. proof checker) wymaga pracy eksperta. p.18/50
19 Od rzeczywistości do modelu system M M M wymagania φ odpowiedni poziom abstrakcji proces tylko częściowo automatyczny M φ?. p.19/50
20 Weryfikujemy nie system, lecz jego model! WERYFIKACJA = sprawdzenie, czy wytwarzamy to, co trzeba. WALIDACJA = sprawdzenie, czy weryfikujemy to, co trzeba.. p.20/50
21 Dziedziny zastosowań: sprzęt (SMV, NuSMV, Murphi) protokoły, oprogramowanie systemowe, sterowniki (Spin) oprogramowanie (BLAST, PathFinder, CBMC) systemy zależne od czasu (Uppaal, Kronos) systemy stochastyczne (PRISM). p.21/50
22 Czym zajmuje się teoretyk? formalny model i specyfikacja złożoność obliczeniowa algorytmy, czasem heurystyczne lub częściowe podejścia symboliczne metody abstrakcji.... p.22/50
23 Dziedziny teoria języków i automatów logiki temporalne, rozstrzygalność i złożoność matematyczne modele systemów współbieżnych algorytmy grafowe. p.23/50
24 Czym zajmuje się praktyk? dostosowanie ogólnej metodologii do specyfiki zastosowania heurystyki dla wydajności zastosowanie do rzeczywistych, dużych systemów właczenie weryfikacji do procesu projektowania sprzętu i oprogramowania zarzadzanie procesem weryfikacji.... p.24/50
25 III. Jaki model?. p.25/50
26 Jaki model? funkcyjny: dane wynik reaktywny: interakcja z otoczeniem działanie może się nie kończyć wymagania = własności temporalne przykłady: system operacyjny, bankomat, serwer WWW,.... p.26/50
27 Model = sterowanie + interakcja brak skomplikowanych danych i skomplikowanych obliczeń na danych kompozycjonalność dopuszczamy niedeterminizm ścisłość matematyczna. p.27/50
28 np. ABP. p.28/50
29 Własności modeli modele wysokiego poziomu (abstrakcyjne), niedospecyfikowane (częściowe) niedeterminizm interakcja pomiędzy składowymi współbieżność prototypowanie/symulacja model wykonywalny weryfikacja formalna semantyka matematyczna. p.29/50
30 Typowy model: maszyna skończeniestanowa (stany i przejścia) + zmienne (np. liczniki) + komunikacja (kanały komunikacyjne) + zegary +... Stan = punkt sterowania + wartości zmiennych + zawartość kanałów komunikacyjnych p.30/50
31 Opis kompozycjonalny lokalne składowe globalny system złożenie równoległe przemianowanie (kopie modułu)... Złożenie równoległe synchroniczne (hardware) asynchroniczne (software lub anynchr. hardware). p.31/50
32 Warianty pojęcie stanu atomowy krok obliczeń interakcja równoważność semantyczna. p.32/50
33 Inne modele różne rozszerzenia automatów algebra procesów: asynchroniczne: CSP, CCS, ACP, rachunek Π,... synchronniczne: SCCS, Esterel, Lustre sieci Petriego. p.33/50
34 . p.34/50
35 Eksplozja stanów! M = M 1... M n S S 1... S n. p.35/50
36 weryfikacja brak pamięci NIE + kontrprzykład redukcja modelu TAK. p.36/50
37 Metody walki z eksplozja podejście symboliczne symboliczna weryfikacja modelowa ograniczona weryfikacja modelowa (ang. bounded model checking) niezależność modułów redukcje częściowo-porzadkowe. p.37/50
38 IV. Za i przeciw. p.38/50
39 Weryfikacja modelowa zalety uniwersalna pozwala na częściowa weryfikację skuteczność niezależna od prawdopodobieństwa błędu w pełni automatyczna informacja diagnostyczna kontrprzykład solidne matematyczne podstawy sukces przemysłowy łatwa integracja z cyklem produkcyjnym. p.39/50
40 Weryfikacja modelowa ograniczenia zlożoność obliczeniowa, eksplozja stanów źle sobie radzi z danymi nie weryfikacja, tylko tropienie błędów weryfikujemy model a nie sam system sprawdzamy tylko sformułowane wymaganie φ wykonanie abstrakcji wymaga jednak pracy eksperta błędy w narzędziach weryfikujacych brak generalizacji/parametryzacji. p.40/50
41 Motto: celem formalnej weryfikacji nie jest tworzenie poprawnego oprogramowania, lecz dostarczenie metodologii, która pozwoliłaby zwiększyć niezawodność (zmiejszyć liczbę błędów).. p.41/50
42 Wybrane osiagnięcia weryfikacji modelowej powszechnie stosowana w cyklu produkcji sprzętu NASA weryfikuje sondy: Deep Space 1, PathFinder,... znaleziony atak na protokół Needhama-Schroedera [Lowe 1995] stanów.... p.42/50
43 V. Historia. p.43/50
44 1960 Dowodzenie poprawności programów [Dijkstra] [Floyd] [Hoare] podejście strukturalne. p.44/50
45 1970 Boyer Moore prover: automatyczne dowodzenie poprawności prostych programów w LISPie [Owicki-Gries] rozszerzenie Hoare a dla programów współbieżnych [Pnueli] logika temporalna dla systemów reaktywnych weryfikacje protokołów, zjawisko eksplozji stanów. p.45/50
46 1980 Model checking [Clarke, Emerson], [Queille, Sifakis] model explicite (skończony system przejść, automat) specyfikacja = formuła logiki temporalnej (później też automat) weryfikacja automatyczna kontrprzykład gdy odpowiedź negatywna zweryfikowano małe układy cyfrowe, znaleziono błędy. p.46/50
47 przełom lat 80 i 90 Metody walki z eksplozja: metody abstrakcji symboliczna weryfikacja modelowa redukcje częściowo-porzadkowe. p.47/50
48 1990 systemy nieskończeniestanowe, np. zależne od czasu parametryczne narzędzia (SMV, Murphi,... ) zastosowania przemysłowe zastosowanie SAT-solverów: ograniczona weryfikacja modelowa. p.48/50
49 2000 narzędzia dla rozszerzonych modeli: zależnych od czasu stochastycznych... zastosowania przemysłowe cd nowe dziedziny zastosowań, np. bioinformatyka weryfikacja oprogramowania (ang. software model checking). p.49/50
50 Plan wykład laboratorium LTL, translacja do ω-automatów (3x) SPIN (4x) redukcje częśc.-porz. (1x) CTL, OBDD, symboliczna w.m. (3x) NuSMV (4x) ograniczona w.m., redukcja do SAT (1x) abstrakcje (2x) CBMC (2x) automaty czasowe (2x) Uppaal (3x) weryfikacja stochastyczna (1x) W przyszłym tyg. nie ma labu!. p.50/50
Praktyczne metody weryfikacji
Praktyczne metody weryfikacji Sławomir Lasota Uniwersytet Warszawski semestr zimowy 06/07. p.1/?? I. Motywacja czyli po co?. p.2/?? czerwiec 1996. p.3/?? nieobsłużony wyjatek szacunkowy koszt: 600 mln
Bardziej szczegółowoWERYFIKACJA WSPOMAGANA KOMPUTEROWO. Sławomir Lasota Uniwersytet Warszawski 2009/1020
WERYFIKACJA WSPOMAGANA KOMPUTEROWO Sławomir Lasota Uniwersytet Warszawski 2009/1020 Teoria i praktyka wspomaganych komputerowo metod analizy formalnej oprogramowania i układów sprzętowych. I. Motywacja
Bardziej szczegółowoWeryfikacja modelowa. Protokoły komunikacyjne 2006/2007. Paweł Kaczan
Weryfikacja modelowa Protokoły komunikacyjne 2006/2007 Paweł Kaczan pk209469@students.mimuw.edu.pl Plan Wstęp Trzy kroki do weryfikacji modelowej Problemy Podsumowanie Dziedziny zastosowań Weryfikacja
Bardziej szczegółowoSystemy zdarzeniowe - opis przedmiotu
Systemy zdarzeniowe - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Systemy zdarzeniowe Kod przedmiotu 11.9-WE-AiRD-SD Wydział Kierunek Wydział Informatyki, Elektrotechniki i Automatyki Automatyka
Bardziej szczegółowoLogika Temporalna i Automaty Czasowe
Modelowanie i Analiza Systemów Informatycznych Logika Temporalna i Automaty Czasowe (1) Wprowadzenie do logiki temporalnej Paweł Głuchowski, Politechnika Wrocławska wersja 2.2 Program wykładów 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoLogika Temporalna i Automaty Czasowe
Modelowanie i Analiza Systemów Informatycznych Logika Temporalna i Automaty Czasowe (4) Modelowa weryfikacja systemu Paweł Głuchowski, Politechnika Wrocławska wersja 2.1 Treść wykładu Własności współbieżnych
Bardziej szczegółowoLogika Temporalna i Automaty Czasowe
Modelowanie i Analiza Systemów Informatycznych Logika Temporalna i Automaty Czasowe (7) Automaty czasowe NuSMV Paweł Głuchowski, Politechnika Wrocławska wersja 2.3 Treść wykładu NuSMV NuSMV symboliczny
Bardziej szczegółowoLogika Temporalna i Automaty Czasowe
Modelowanie i Analiza Systemów Informatycznych Logika Temporalna i Automaty Czasowe (7) Automaty czasowe NuSMV Paweł Głuchowski, Politechnika Wrocławska wersja 2.4 Treść wykładu NuSMV NuSMV symboliczny
Bardziej szczegółowoWykład 8. Testowanie w JEE 5.0 (1) Autor: Zofia Kruczkiewicz. Zofia Kruczkiewicz
Wykład 8 Testowanie w JEE 5.0 (1) Autor: 1. Rola testowania w tworzeniu oprogramowania Kluczową rolę w powstawaniu oprogramowania stanowi proces usuwania błędów w kolejnych fazach rozwoju oprogramowania
Bardziej szczegółowoKierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma studiów: Stacjonarne. audytoryjne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma studiów: Stacjonarne Rocznik: 2019/2020 Język wykładowy: Polski Semestr 1 z Kierunkowe 10
Bardziej szczegółowoKierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2016/2017 Język wykładowy: Polski Semestr 1 IIN-1-103-s
Bardziej szczegółowoProjektowanie oprogramowania. Wykład Weryfikacja i Zatwierdzanie Inżynieria Oprogramowania Kazimierz Michalik
Projektowanie oprogramowania Wykład Weryfikacja i Zatwierdzanie Inżynieria Oprogramowania Kazimierz Michalik Agenda Weryfikacja i zatwierdzanie Testowanie oprogramowania Zarządzanie Zarządzanie personelem
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE I WERYFIKACJA PROTOKOŁU SCTP Z WYKORZYSTANIEM AUTOMATÓW CZASOWYCH ZE ZMIENNYMI
Zeszyty Naukowe WSInf Vol 7, Nr 1, 2008 Artur Męski 1, Agata Półrola 2 1 Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi 2 Uniwersytet Łódzki, Wydział Matematyki i Fizyki MODELOWANIE I WERYFIKACJA PROTOKOŁU SCTP Z WYKORZYSTANIEM
Bardziej szczegółowoTechniki zabezpieczania kodu sprawdzanie modeli. Temat VI
Techniki zabezpieczania kodu sprawdzanie modeli Temat VI Podstawowa idea Skończony model oprogramowania + Formuła logiki temporalnej (LTL, CTL, µ-rachunek...) Czy w systemie nie ma dead-locku? Czy wysłany
Bardziej szczegółowoModel-checking programów w Javie
Niezawodność systemów współbieżnych i obiektowych 20 stycznia 2010 1 O model-checkingu raz jeszcze 2 Modelowanie Translacja 3 w działaniu 4 Porównanie metod Bibliografia Cel O model-checkingu raz jeszcze
Bardziej szczegółowoNazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Matematyki i Informatyki Instytut Informatyki i
Bardziej szczegółowoKierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2016/2017 Język wykładowy: Polski Semestr 1 IIN-1-103-s
Bardziej szczegółowoKierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 217/218 Język wykładowy: Polski Semestr 1 IIN-1-13-s
Bardziej szczegółowoFormalna weryfikacja oprogramowania w lotnictwie
30 listopada 2010 Motywacja Wymagania ACSL CIL SCADE wysoka niezawodność, zmniejszenie kodu obsługi sytuacji wyjątkowych, DO178B Motywacja Wymagania ACSL CIL SCADE Wymagania stawiane nowemu podejściu:
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Realizacja w roku akademickim 2016/17
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015 2019 Realizacja w roku akademickim 2016/17 1.1. Podstawowe informacje o przedmiocie/module Nazwa przedmiotu/ modułu
Bardziej szczegółowoWykład I. Wprowadzenie do baz danych
Wykład I Wprowadzenie do baz danych Trochę historii Pierwsze znane użycie terminu baza danych miało miejsce w listopadzie w 1963 roku. W latach sześcdziesątych XX wieku został opracowany przez Charles
Bardziej szczegółowoKierunek Informatyka stosowana Studia stacjonarne Studia pierwszego stopnia
Studia pierwszego stopnia I rok Matematyka dyskretna 30 30 Egzamin 5 Analiza matematyczna 30 30 Egzamin 5 Algebra liniowa 30 30 Egzamin 5 Statystyka i rachunek prawdopodobieństwa 30 30 Egzamin 5 Opracowywanie
Bardziej szczegółowoZagadnienia egzaminacyjne INFORMATYKA. stacjonarne. I-go stopnia. (INT) Inżynieria internetowa STOPIEŃ STUDIÓW TYP STUDIÓW SPECJALNOŚĆ
(INT) Inżynieria internetowa 1.Tryby komunikacji między procesami w standardzie Message Passing Interface. 2. HTML DOM i XHTML cel i charakterystyka. 3. Asynchroniczna komunikacja serwerem HTTP w technologii
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Informatyka Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy w ramach treści wspólnych z kierunkiem Matematyka, moduł kierunku obowiązkowy Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia I KARTA PRZEDMIOTU CEL
Bardziej szczegółowoPROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO OPIS PRZEDMIOTU
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Systemy rozproszone Kod przedmiotu Wydział Wydział Matematyki, Fizyki i Techniki Instytut/Katedra Instytut Mechaniki i Informatyki Stosowanej Kierunek Informatyka Specjalizacja/specjalność
Bardziej szczegółowoSystem weryfikacyjny VERICS: stan obecny i perspektywy rozwoju
System weryfikacyjny VERICS: stan obecny i perspektywy rozwoju Wojciech Penczek współautorzy Piotr Dembiński, Agata Janowska, Paweł Janowski, Magdalena Kacprzak, Agata Półrola, Maciej Szreter, Bożena Woźna,
Bardziej szczegółowoModelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka
Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka 2015 Wprowadzenie: Modelowanie i symulacja PROBLEM: Podstawowy problem z opisem otaczającej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Wykaz oznaczeń Wstęp Układy kombinacyjne... 18
Spis treści Przedmowa... 11 Wykaz oznaczeń... 13 1. Wstęp... 15 1.1. Układycyfrowe... 15 1.2. Krótki esej o projektowaniu.... 15 2. Układy kombinacyjne... 18 2.1. Podstawyprojektowaniaukładówkombinacyjnych...
Bardziej szczegółowoZagadnienia egzaminacyjne INFORMATYKA. Stacjonarne. I-go stopnia. (INT) Inżynieria internetowa STOPIEŃ STUDIÓW TYP STUDIÓW SPECJALNOŚĆ
(INT) Inżynieria internetowa 1. Tryby komunikacji między procesami w standardzie Message Passing Interface 2. HTML DOM i XHTML cel i charakterystyka 3. Asynchroniczna komunikacja serwerem HTTP w technologii
Bardziej szczegółowoJAKIEGO RODZAJU NAUKĄ JEST
JAKIEGO RODZAJU NAUKĄ JEST INFORMATYKA? Computer Science czy Informatyka? Computer Science czy Informatyka? RACZEJ COMPUTER SCIENCE bo: dziedzina ta zaistniała na dobre wraz z wynalezieniem komputerów
Bardziej szczegółowoJęzyk opisu sprzętu VHDL
Język opisu sprzętu VHDL dr inż. Adam Klimowicz Seminarium dydaktyczne Katedra Mediów Cyfrowych i Grafiki Komputerowej Informacje ogólne Język opisu sprzętu VHDL Przedmiot obieralny dla studentów studiów
Bardziej szczegółowoKierunek:Informatyka- - inż., rok I specjalność: Grafika komputerowa, Inżynieria oprogramowania, Technologie internetowe
:Informatyka- - inż., rok I specjalność: Grafika komputerowa, Inżynieria oprogramowania, Technologie internetowe Metody uczenia się i studiowania 1 Podstawy prawa i ergonomii pracy 1 25 2 Podstawy ekonomii
Bardziej szczegółowomiejsca przejścia, łuki i żetony
Sieci Petriego Sieć Petriego Formalny model procesów umożliwiający ich weryfikację Główne konstruktory: miejsca, przejścia, łuki i żetony Opis graficzny i matematyczny Formalna semantyka umożliwia pogłębioną
Bardziej szczegółowoKod doskonały : jak tworzyć oprogramowanie pozbawione błędów / Steve McConnell. Gliwice, cop Spis treści. Wstęp 15.
Kod doskonały : jak tworzyć oprogramowanie pozbawione błędów / Steve McConnell. Gliwice, cop. 2017 Spis treści Wstęp 15 Podziękowania 23 Listy kontrolne 25 Tabele 27 Rysunki 29 Część I Proces budowy oprogramowania
Bardziej szczegółowoModelowanie i analiza systemów informatycznych
Modelowanie i analiza systemów informatycznych MBSE/SysML Wykład 11 SYSMOD Wykorzystane materiały Budapest University of Technology and Economics, Department of Measurement and InformaJon Systems: The
Bardziej szczegółowoTechniki komputerowe w robotyce
Techniki komputerowe w robotyce Wykład ostatni Błędy systemów komputerowych źródła i klasyfikacja Robert Muszyński KCiR, W4, PWr Skład FoilTEX c R. Muszyński 2012-2015 Błędy systemów komputerowych Błąd
Bardziej szczegółowoKierunek:Informatyka- - inż., rok I specjalność: Grafika komputerowa
:Informatyka- - inż., rok I specjalność: Grafika komputerowa Rok akademicki 018/019 Metody uczenia się i studiowania. 1 Podstawy prawne. 1 Podstawy ekonomii. 1 Matematyka dyskretna. 1 30 Wprowadzenie do
Bardziej szczegółowoECTS Razem 30 Godz. 330
3-letnie stacjonarne studia licencjackie kier. Matematyka profil: ogólnoakademicki Semestr 1 Przedmioty wspólne Algebra liniowa z geometrią analityczną I 7 30 30 E Analiza matematyczna I 13 60 60 E Technologie
Bardziej szczegółowoSieci Petriego. Sieć Petriego
Sieci Petriego Sieć Petriego Formalny model procesów umożliwiający ich weryfikację Główne konstruktory: miejsca, przejścia, łuki i żetony Opis graficzny i matematyczny Formalna semantyka umożliwia pogłębioną
Bardziej szczegółowoMaciej Oleksy Zenon Matuszyk
Maciej Oleksy Zenon Matuszyk Jest to proces związany z wytwarzaniem oprogramowania. Jest on jednym z procesów kontroli jakości oprogramowania. Weryfikacja oprogramowania - testowanie zgodności systemu
Bardziej szczegółowoMechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych
Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych 1 Sterowanie procesem oparte na jego modelu u 1 (t) System rzeczywisty x(t) y(t) Tworzenie
Bardziej szczegółowoLogika Temporalna i Automaty Czasowe
Modelowanie i Analiza Systemów Informatycznych Logika Temporalna i Automaty Czasowe (2) Logika LTL Paweł Głuchowski, Politechnika Wrocławska wersja 2.1 Treść wykładu Charakterystyka logiki LTL Czas w Linear
Bardziej szczegółowoPraktyczne metody weryfikacji. Wykład 9: Weryfikacja ograniczona.. p.1/40
Praktyczne metody weryfikacji Wykład 9: Weryfikacja ograniczona. p.1/40 Symboliczna weryfikacja modelowa (SMC) model kodowanie boolowskie QBF implementacja OBDD weryfikacja modelowa = operacje na OBDDs.
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Bieżący sylabus w semestrze zimowym roku 2016/17
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2018 Bieżący sylabus w semestrze zimowym roku 2016/17 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/
Bardziej szczegółowoS Y L A B U S P R Z E D M I O T U
"Z A T W I E R D Z A M" Dziekan Wydziału Mechatroniki i Lotnictwa prof. dr hab. inż. Radosław TRĘBIŃSKI Warszawa, dnia... S Y L A B U S P R Z E D M I O T U NAZWA PRZEDMIOTU: KOMPUTEROWA ANALIZA KONSTRUKCJI
Bardziej szczegółowoLogika Temporalna i Automaty Czasowe
Modelowanie i Analiza Systemów Informatycznych Logika Temporalna i Automaty Czasowe (3) Logika CTL Paweł Głuchowski, Politechnika Wrocławska wersja 2.2 Treść wykładu Charakterystyka logiki CTL Czas w Computation
Bardziej szczegółowoTestowanie oprogramowania
Testowanie oprogramowania 1/17 Testowanie oprogramowania Wykład 01 dr inż. Grzegorz Michalski 13 października 2015 Testowanie oprogramowania 2/17 Dane kontaktowe: Kontakt dr inż. Grzegorz Michalski pokój
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Realizacja w roku akademickim 2016/17
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016 2020 Realizacja w roku akademickim 2016/17 1.1. Podstawowe informacje o przedmiocie/module Nazwa przedmiotu/ modułu
Bardziej szczegółowoANALIZA POPRAWNOŚCI OPROGRAMOWANIA WSPÓŁBIEŻNEGO Z WYKORZYSTANIEM FUNKCJI OBSERWACJI
AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI, INFORMATYKI I ELEKTRONIKI Piotr Szwed ANALIZA POPRAWNOŚCI OPROGRAMOWANIA WSPÓŁBIEŻNEGO Z WYKORZYSTANIEM
Bardziej szczegółowoModelowanie procesów współbieżnych
Modelowanie procesów współbieżnych dr inż. Maciej Piotrowicz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych PŁ piotrowi@dmcs.p.lodz.pl http://fiona.dmcs.pl/~piotrowi -> Modelowanie... Literatura M.
Bardziej szczegółowoSterowniki programowalne Programmable Controllers. Energetyka I stopień Ogólnoakademicki. przedmiot kierunkowy
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Sterowniki programowalne Programmable Controllers
Bardziej szczegółowoRepetytorium z matematyki 3,0 1,0 3,0 3,0. Analiza matematyczna 1 4,0 2,0 4,0 2,0. Analiza matematyczna 2 6,0 2,0 6,0 2,0
PROGRAM STUDIÓW I INFORMACJE OGÓLNE 1. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Matematyki i Informatyki 2. Nazwa kierunku: Informatyka 3. Oferowane specjalności: 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego
Bardziej szczegółowoSystemy zabezpieczeń
Systemy zabezpieczeń Definicja System zabezpieczeń (safety-related system) jest to system, który implementuje funkcje bezpieczeństwa konieczne do utrzymania bezpiecznego stanu instalacji oraz jest przeznaczony
Bardziej szczegółowoSterowniki PLC. Elektrotechnika II stopień Ogólno akademicki. przedmiot kierunkowy. Obieralny. Polski. semestr 1
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E2T-09-s2 Nazwa modułu Sterowniki PLC Nazwa modułu w języku angielskim Programmable Logic
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIKI ILOŚCIOWE - Punkty ECTS w ramach zajęć: Efekty kształcenia. Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne (symbole) MK_1. Analiza matematyczna
PROGRAM STUDIÓW I INFORMACJE OGÓLNE 1. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Matematyki i Informatyki 2. Nazwa kierunku: Informatyka 3. Oferowane specjalności: 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego
Bardziej szczegółowoKierunek:Informatyka- - inż., rok I specjalność: Grafika komputerowa i multimedia
:Informatyka- - inż., rok I specjalność: Grafika komputerowa i multimedia Podstawy prawne. 1 15 1 Podstawy ekonomii. 1 15 15 2 Metody uczenia się i studiowania. 1 15 1 Środowisko programisty. 1 30 3 Komputerowy
Bardziej szczegółowoWstęp. Historia i przykłady przetwarzania współbieżnego, równoległego i rozproszonego. Przetwarzanie współbieżne, równoległe i rozproszone
Wstęp. Historia i przykłady przetwarzania współbieżnego, równoległego i rozproszonego 1 Historia i pojęcia wstępne Przetwarzanie współbieżne realizacja wielu programów (procesów) w taki sposób, że ich
Bardziej szczegółowoTechnologie informacyjne - wykład 12 -
Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 12 - Prowadzący: Dmochowski
Bardziej szczegółowoSARW S.C. Witold Rejner, Tomasz Wieczorek ul. Zegrzyńska 28A/11 05-110 Jabłonna www.sarw.pl
SARW S.C. Witold Rejner, Tomasz Wieczorek ul. Zegrzyńska 28A/11 05-110 Jabłonna www.sarw.pl Tomasz Wieczorek tomasz.wieczorek@sarw.pl Marek Sabała marek.sabala@sarw.pl KIM JESTEŚMY 1. Integracja systemowa
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM EGZAMINÓW - rok akademicki 2015/ semestr zimowy. Kierunek ENERGETYKA - studia inżynierskie środa
Kierunek ENERGETYKA - studia inżynierskie 1 Analiza matematyczna Materiałoznawstwo 2 Termodynamika Wytrzymałość materiałów Gospodarka energetyczna Technologie energetyczne III Spalanie paliw stałych, ciekłych
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1) Nazwa przedmiotu: INŻYNIERIA SYSTEMÓW I ANALIZA SYSTEMOWA. 2) Kod przedmiotu: ROZ-L3-20
Z1-PU7 WYDANIE N2 Strona: 1 z 5 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1) Nazwa przedmiotu: INŻYNIERIA SYSTEMÓW I ANALIZA SYSTEMOWA 3) Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2014/2015 2) Kod przedmiotu:
Bardziej szczegółowoSystemy Czasu Rzeczywistego. dr inż. Piotr Szwed C3, pok
Systemy Czasu Rzeczywistego dr inż. Piotr Szwed C3, pok. 212 e-mail: pszwed@ia.agh.edu.pl http://pszwed.ia.agh.edu.pl Cele przedmiotu Podczas laboratorium zrealizowany zostanie projekt symulujący działanie
Bardziej szczegółowoSpis treúci. 1. Wprowadzenie... 13
Księgarnia PWN: W. Dąbrowski, A. Stasiak, M. Wolski - Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1 Spis treúci 1. Wprowadzenie... 13 2. Modelowanie cele i metody... 15 2.1. Przegląd rozdziału...
Bardziej szczegółowoTematy seminariów wg Roger S. Pressman, Praktyczne podejście do oprogramowania, WNT, Zofia Kruczkiewicz
Tematy seminariów wg Roger S. Pressman, Praktyczne podejście do oprogramowania, WNT, 2004 Zofia Kruczkiewicz 1. Przedstaw znaczenie oprogramowania we współczesnym świecie. x 3 2. Jaki wpływ na ludzi, komunikację
Bardziej szczegółowoEgzamin / zaliczenie na ocenę*
WYDZIAŁ PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI Zał. nr 4 do ZW33/01 KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim : INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA Nazwa w języku angielskim: SOFTWARE ENGINEERING Kierunek studiów (jeśli
Bardziej szczegółowoSławomir Kulesza. Projektowanie automatów synchronicznych
Sławomir Kulesza Technika cyfrowa Projektowanie automatów synchronicznych Wykład dla studentów III roku Informatyki Wersja 2.0, 20/12/2012 Automaty skończone Automat Mealy'ego Funkcja wyjść: Yt = f(st,
Bardziej szczegółowoPrezentacja specjalności Inżynieria Systemów Informatycznych
Prezentacja specjalności Inżynieria Systemów Informatycznych Kierownik specjalności: Prof. nzw. Marzena Kryszkiewicz Konsultacje: piątek, 16:15-17:45, pok. 318 Sylwetka absolwenta: inżynier umiejętności
Bardziej szczegółowo2013-04-25. Czujniki obiektowe Sterowniki przemysłowe
Ogólne informacje o systemach komputerowych stosowanych w sterowaniu ruchem funkcje, właściwości Sieci komputerowe w sterowaniu informacje ogólne, model TCP/IP, protokoły warstwy internetowej i transportowej
Bardziej szczegółowoPrezentacja specjalności Inżynieria Systemów Informatycznych
Prezentacja specjalności Inżynieria Systemów Informatycznych Kierownik specjalności: Prof. nzw. Marzena Kryszkiewicz Konsultacje: piątek, 16:15-17:45, pok. 318 Sylwetka absolwenta: inżynier umiejętności
Bardziej szczegółowoSzybkie prototypowanie w projektowaniu mechatronicznym
Szybkie prototypowanie w projektowaniu mechatronicznym Systemy wbudowane (Embedded Systems) Systemy wbudowane (ang. Embedded Systems) są to dedykowane architektury komputerowe, które są integralną częścią
Bardziej szczegółowoLokalizacja Oprogramowania
mgr inż. Anton Smoliński anton.smolinski@zut.edu.pl Lokalizacja Oprogramowania 16/12/2016 Wykład 6 Internacjonalizacja, Testowanie, Tłumaczenie Maszynowe Agenda Internacjonalizacja Testowanie lokalizacji
Bardziej szczegółowoKurs Projektowanie i programowanie z Distributed Safety. Spis treści. Dzień 1. I Bezpieczeństwo funkcjonalne - wprowadzenie (wersja 1212)
Spis treści Dzień 1 I Bezpieczeństwo funkcjonalne - wprowadzenie (wersja 1212) I-3 Cel stosowania bezpieczeństwa funkcjonalnego I-4 Bezpieczeństwo funkcjonalne I-5 Zakres aplikacji I-6 Standardy w zakresie
Bardziej szczegółowoModelowanie i Programowanie Obiektowe
Modelowanie i Programowanie Obiektowe Wykład I: Wstęp 20 październik 2012 Programowanie obiektowe Metodyka wytwarzania oprogramowania Metodyka Metodyka ustandaryzowane dla wybranego obszaru podejście do
Bardziej szczegółowoZastosowanie Metod Formalnych do Specyfikacji oraz Weryfikacji Systemów Agentowych
Zastosowanie Metod Formalnych do Specyfikacji oraz Weryfikacji Systemów Agentowych Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Informatyki Autor: mgr inż. Sławomir Maludziński
Bardziej szczegółowoMultiprocessor Shared-Memory Information Exchange. Damian Klata, Adam Bułak
Multiprocessor Shared-Memory Information Exchange Damian Klata, Adam Bułak Wstęp Zajmiemy się analizą protokołu opartego na komunikacji przez pamięć dzieloną opracowany przez firmę Westinghouse. Protokół
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. Systemy czasu rzeczywistego: D1_9
KARTA PRZEDMIOTU 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu i kod (wg planu studiów): Nazwa przedmiotu (j. ang.): Kierunek studiów: Specjalność/specjalizacja: Poziom : Profil : Forma studiów: Obszar : Dziedzina:
Bardziej szczegółowoprocesów Współbieżność i synchronizacja procesów Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak
Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Abstrakcja programowania współbieżnego Instrukcje atomowe i ich przeplot Istota synchronizacji Kryteria poprawności programów współbieżnych
Bardziej szczegółowoWprowadzenie Logiki temporalne Przykłady użycia Bibliografia. Logiki temporalne. Andrzej Oszer. Seminarium Protokoły Komunikacyjne
Seminarium Protokoły Komunikacyjne Spis treści 1 2 PLTL - Propositional Linear Temporal Logic CTL - Computation Tree Logic CTL* - uogólnienie 3 4 rozszerzaja logikę pierwszego rzędu o symbole określajace
Bardziej szczegółowoEtapy życia oprogramowania
Modele cyklu życia projektu informatycznego Organizacja i Zarządzanie Projektem Informatycznym Jarosław Francik marzec 23 w prezentacji wykorzystano również materiały przygotowane przez Michała Kolano
Bardziej szczegółowoElektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. Przedmiot kierunkowy. Obowiązkowy Polski VI semestr zimowy
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoDwuwymiarowy sposób na podróbki > 34
TEMAT NUMERU I Bezpieczeństwo WIELE WYMIARÓW BEZPIECZEŃSTWA I zapobieganie zanieczyszczeniom krzyżowym I walka z fałszowaniem leków I walidacja rozwiązań chmurowych Maszyny rozwoju > 20 Dwuwymiarowy sposób
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla programu kształcenia (kierunkowe efekty kształcenia) WIEDZA. rozumie cywilizacyjne znaczenie matematyki i jej zastosowań
TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KSZTAŁCENIA OKREŚLONYCH DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA DO EFEKTÓW KSZTAŁCENIA OKREŚLONYCH DLA OBSZARU KSZTAŁCENIA I PROFILU STUDIÓW PROGRAM KSZTAŁCENIA: POZIOM KSZTAŁCENIA: PROFIL KSZTAŁCENIA:
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechatronika Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności: systemy sterowania Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium UKŁADY AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ Industrial Automatics Systems
Bardziej szczegółowoE-E-A-1008-s6. Sterowniki PLC. Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E-A-1008-s6 Nazwa modułu Sterowniki PLC Nazwa modułu w języku angielskim Programmable
Bardziej szczegółowoOdniesienie do obszarowych efektów kształcenia 1 2 3. Kierunkowe efekty kształcenia WIEDZA (W)
EFEKTY KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU "MECHATRONIKA" nazwa kierunku studiów: Mechatronika poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia profil kształcenia: ogólnoakademicki symbol kierunkowych efektów kształcenia
Bardziej szczegółowo1.7. Eksploracja danych: pogłębianie, przeszukiwanie i wyławianie
Wykaz tabel Wykaz rysunków Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Wprowadzenie do eksploracji danych 1.2. Natura zbiorów danych 1.3. Rodzaje struktur: modele i wzorce 1.4. Zadania eksploracji danych 1.5. Komponenty
Bardziej szczegółowoJadro monolityczne vs. mikrojadro. Mikrojadro. Olga Kowalczuk. 9 grudnia 2008
Jadro monolityczne vs. mikrojadro 9 grudnia 2008 Jadro monolityczne vs. mikrojadro Jadro monolityczne vs. mikrojadro Jadro monolityczne vs. mikrojadro Jadro monolityczne Aplikacje użytownika wywołania
Bardziej szczegółowoE-E-A-1008-s5 Komputerowa Symulacja Układów Nazwa modułu. Dynamicznych. Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. Przedmiot kierunkowy
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E-A-1008-s5 Komputerowa Symulacja Układów Nazwa modułu Dynamicznych Nazwa modułu w języku
Bardziej szczegółowoWykłady dla doktorantów Środowiskowych Studiów Doktoranckich w zakresie informatyki w roku akademickim 2011/2012
Wykłady dla doktorantów Środowiskowych Studiów Doktoranckich w zakresie informatyki w roku akademickim 2011/2012 - prof. dr hab. Wojciech Rytter: Algorytmika kombinatoryczno-grafowa (30 g. semestr zimowy
Bardziej szczegółowoFormacyjne znaczenie programowania w kształceniu menedżerów
Formacyjne znaczenie programowania w kształceniu menedżerów Wojciech Cellary Katedra Technologii Informacyjnych Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu al. Niepodległości 10, 61-875 Poznań cellary@kti.ue.poznan.pl
Bardziej szczegółowoMożliwe strategie tworzenia niezawodnego oprogramowania:
ZWIĘKSZANIE POPRAWNOŚCI OPROGRAMOWANIA Plan prezentacji: Poprawność oprogramowania Poprawność oprogramowania Weryfikacja i testowanie. Rodzaje testów. Testowania względem specyfikacji Testowanie względem
Bardziej szczegółowoEtapy życia oprogramowania. Modele cyklu życia projektu. Etapy życia oprogramowania. Etapy życia oprogramowania
Etapy życia oprogramowania Modele cyklu życia projektu informatycznego Organizacja i Zarządzanie Projektem Informatycznym Jarosław Francik marzec 23 Określenie wymagań Testowanie Pielęgnacja Faza strategiczna
Bardziej szczegółowoOpis. Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów) Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć
Załącznik nr 5 do Uchwały nr 1202 Senatu UwB z dnia 29 lutego 2012 r. nazwa SYLABUS A. Informacje ogólne Tę część wypełnia koordynator (w porozumieniu ze wszystkimi prowadzącymi dany przedmiot w jednostce)
Bardziej szczegółowoDni: 3. Opis: Adresaci szkolenia
Kod szkolenia: Tytuł szkolenia: ISTQB/TTA ISTQB - Technical Test Analyst Dni: 3 Opis: Adresaci szkolenia Szkolenie jest skierowane do testerów posiadających certyfikat ISTQB Certified Tester przynajmniej
Bardziej szczegółowoOd uczestników szkolenia wymagana jest umiejętność programowania w języku C oraz podstawowa znajomość obsługi systemu Windows.
Kod szkolenia: Tytuł szkolenia: PS/WIN Programowanie systemowe w Windows Dni: 5 Opis: Adresaci szkolenia Szkolenie adresowane jest do programistów tworzących aplikacje w systemach z rodziny Microsoft Windows,
Bardziej szczegółowoGrafy i sieci w informatyce - opis przedmiotu
Grafy i sieci w informatyce - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Grafy i sieci w informatyce Kod przedmiotu 11.9-WI-INFD-GiSwI Wydział Kierunek Wydział Informatyki, Elektrotechniki i Automatyki
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM EGZAMINÓW
Kierunek: MECHANIKA I BUDOWA MASZYN - studia I stopnia Materiałoznawstwo Analiza matematyczna Termodynamika techniczna 2 Cały rok Mechanika II Wytrzymałość materiałów Spawalnictwo Technologia spawania
Bardziej szczegółowo3-letnie (6-semestralne) stacjonarne studia licencjackie kier. matematyka stosowana profil: ogólnoakademicki. Semestr 1. Przedmioty wspólne
3-letnie (6-semestralne) stacjonarne studia licencjackie kier. matematyka stosowana profil: ogólnoakademicki Semestr 1 Przedmioty wspólne Nazwa przedmiotu ECTS W Ć L P S Zal. Algebra liniowa z geometrią
Bardziej szczegółowoAutor: Bączkowski Karol Promotor: dr inż. Paweł FIGAT
Autor: Bączkowski Karol Promotor: dr inż. Paweł FIGAT Integracja jest to całokształt działao zmierzających do scalenia różnych rozwiązao informatycznych. W miarę rozwoju nowych technologii informatycznych
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32
Analiza i projektowanie oprogramowania Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania 2/32 Cel analizy Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie:
Bardziej szczegółowo