Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym
|
|
- Sylwester Duda
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym Literatura: E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001; S. Grzybowski, Prawo cywilne. Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1976; J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, Warszawa 2009; A. Klein, Elementy stosunku prawnego prawa rzeczowego, Wrocław 1976; P. Machnikowski, [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 3, Prawo rzeczowe, red. T. Dybowski, Warszawa 2007; Z. K. Nowakowski, Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, Warszawa 1980; J. Wasilkowski, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963; S. Wójcik, [w:] System Prawa Cywilnego, red. W. Czachórski, t. 2, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, red. J. Ignatowicz, Ossolineum Pojęcie i ogólna charakterystyka podmiotowych praw rzeczowych De lege lata spotykamy szeroką gamę różnorodnych stosunków prawnych dotyczących korzystania z rzeczy, regulowanych przepisami wielu gałęzi prawa. Również cywilnoprawne formy korzystania z rzeczy są niejednolite. Przybierają mianowicie postać praw podmiotowych bezwzględnych (prawo własności i inne prawa rzeczowe) bądź praw względnych (najem, dzierżawa, użyczenie itd.). Rozdzielona jest równocześnie regulacja prawna korzystania z rzeczy w zależności od rodzaju przyjętego prawa podmiotowego. Regulację korzystania z rzeczy pod postacią praw bezwzględnych zawierają zasadniczo przepisy Księgi II Kodeksu cywilnego oraz dalszych ustaw odrębnych, zaś regulację praw względnych znajdujemy wśród przepisów Księgi III Kodeksu oraz dalszych przepisów odrębnych i związkowych. W toku dalszych rozważań będą nas interesować prawa podmiotowe bezwzględne. One bowiem noszą miano praw rzeczowych gdy dotyczą korzystania z rzeczy. Do problematyki praw względnych można zaś będzie sięgać okazyjnie, dla konfrontacji oraz ilustracji zachodzących odrębności. Tradycyjnie już wyróżnia się w literaturze pojęcie prawa rzeczowego w znaczeniu podmiotowym i w znaczeniu przedmiotowym. W drugim, przed- Nb
2 2 Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym miotowym znaczeniu, prawo rzeczowe oznacza zespół przepisów, które regulują formy prawne korzystania z rzeczy, przybierające postać podmiotowych praw rzeczowych. Jest więc ono zespołem źródeł prawa regulującego problematykę podmiotowych praw rzeczowych nabycia i utraty, treści i ochrony praw rzeczowych. Studiując prawo rzeczowe (w znaczeniu przedmiotowym), student poznaje charakterystykę podmiotowych praw rzeczowych. Dla uniknięcia zarzutu definiowania pojęć metodą ignotum per ignotum należy niezwłocznie objaśnić pojęcie podmiotowego prawa rzeczowego, a właściwie w liczbie mnogiej podmiotowych praw rzeczowych. Otóż prawa rzeczowe wyróżniają dwie nierozdzielne cechy, a mianowicie są nimi dotyczące rzeczy prawa podmiotowe bezwzględne. Najogólniej można więc powiedzieć, że podmiotowe prawo rzeczowe jest majątkowym prawem cywilnym o charakterze bezwzględnym, mającym za przedmiot rzecz. Wskazane cechy wyróżniają prawa rzeczowe wśród ogółu praw podmiotowych. W konsekwencji nie można uważać za prawa rzeczowe względnych praw (wierzytelności) mających za przedmiot rzeczy. Z drugiej zaś strony, bezwzględny charakter prawa podmiotowego nie wystarcza zasadniczo dla uznania go za prawo rzeczowe, jeśli nie dotyczy rzeczy w technicznoprawnym znaczeniu. Poniekąd z winy ustawodawcy trzeba tu jednak dokonać pewnych zastrzeżeń korygujących. Wbrew bowiem oczywistej zasadzie ustawodawca zalicza niekiedy do kategorii praw rzeczowych prawa mające za przedmiot inne prawa majątkowe, a nie rzeczy jako przedmioty materialne. Trzeba mianowicie wspomnieć o użytkowaniu praw (art. 265 KC), zastawie na prawach (art. 327 KC), hipotece na użytkowaniu wieczystym (art. 65 ust. 2 pkt 1 ustawy z r. o księgach wieczystych i hipotece, tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz ze zm.), hipotece na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu (art. 65 ust. 2 pkt 2 KWU) oraz hipotece na wierzytelności zabezpieczonej hipoteką (art. 65 ust. 2 pkt 3 KWU). Zawsze jednak, jak łatwo zauważyć, występują one jako formy równoległe do podstawowych postaci praw na rzeczach: użytkowania rzeczy, zastawu na rzeczach ruchomych, hipoteki na nieruchomościach. Niejako po przeciwnej stronie spotykamy się również wielokrotnie w różnym stopniu z sytuacją, w której określone z natury względne prawa podmiotowe, dotyczące jednakże rzeczy, uzyskują z woli ustawodawcy wyrażonej w specjalnym przepisie rozszerzoną skuteczność wobec osób trzecich (ogółu lub określonej kategorii osób trzecich). Także i w tych przypadkach powstaje problem zakłóconej klasyfikacji określonych praw podmiotowych (o szczegółach dalej por. Nb ). Nb. 3 5
3 2. Przedmiot praw rzeczowych 2. Przedmiot praw rzeczowych 3 I. Uwagi wstępne W literaturze prawniczej sporne jest zagadnienie przedmiotu stosunków cywilnoprawnych (i wszelkich stosunków prawnych). Wzmiankowany spór przenosi się zaś na płaszczyznę przedmiotu praw podmiotowych. Bardziej wnikliwy wykład należy jednak do części ogólnej prawa cywilnego. W tym zaś miejscu trzeba fragmentarycznie powrócić do zagadnienia z uwzględnieniem problematyki rzeczy jako przedmiotów praw rzeczowych. Włączając się zaś do ogólnej dyskusji, należy ocenić, że przedmiotem stosunków cywilnoprawnych jest określone zachowanie się stron stosunku regulowane normami prawa cywilnego; zachowanie dozwolone, nakazane lub zakazane. Wielokrotnie zaś normowane prawem zachowanie stron stosunku cywilnoprawnego odnosi się do pewnych określonych obiektów. Można tu wskazać rzeczy, przedmioty materialne niebędące rzeczami, przedmioty niematerialne. Wolno więc w tych przypadkach mówić o przedmiotach zachowania stron stosunku cywilnoprawnego, o przedmiotach przedmiotu stosunku cywilnoprawnego. Konwencjonalnie można także krócej, pamiętając jednak o dokonywanym uproszczeniu, mówić o tych obiektach jako przedmiotach stosunków cywilnoprawnych. W prawie rzeczowym przedmiotami, na które skierowana jest regulacja prawna, są rzeczy jako przedmioty materialne. Mówimy więc o rzeczach jako przedmiotach stosunków prawnorzeczowych czy też o rzeczach jako przedmiotach podmiotowych praw rzeczowych II. Pojęcie rzeczy Zasadniczo, według prawa polskiego, przedmiotem stosunków prawnorzeczowych są jedynie rzeczy. Nie czynią znaczącego wyłomu wskazane wcześniej przykłady praw rzeczowych na prawach. Generalnie zaś odrzucono szerszą koncepcję własności praw majątkowych. Znane jest natomiast w języku polskim pojęcie mienia, obejmujące własność i inne prawa majątkowe (art. 44 KC). Nie można też stronić od występującego w języku prawniczym pojęcia własności intelektualnej czy występującego w języku prawnym pojęcia własności przemysłowej itp. Ściśle jednak przedmiotem praw rzeczowych są jedynie rzeczy. Według art. 45 KC, rzeczami są wyłącznie przedmioty materialne. Ta uboga definicja ustawowa wymaga dalszego rozwinięcia. Należy zaś przywiązy- Nb
4 Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym wać wagę do określeń przedmiot i materialny. Trzeba też sięgać do dalszych przepisów części ogólnej (dotyczących konstrukcji części składowej i przynależności rzeczy) oraz prawa rzeczowego (dotyczących treści praw rzeczowych a zwłaszcza prawa własności). W takim zaś uwikłaniu normatywnym najlepiej posłużyć się nieśmiertelną definicją Jana Wasilkowskiego, według której rzeczami w rozumieniu naszego prawa cywilnego są materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnione (w sposób naturalny lub sztuczny), że w stosunkach społeczno-gospodarczych mogą być traktowane jako dobra samoistne. Rzeczami są zatem jedynie takie przedmioty materialne, które stanowią (mogą stanowić) samoistny przedmiot obrotu i stosunków prawnorzeczowych. Nie są więc rzeczami dobra niematerialne (utwory literackie, naukowe, artystyczne, wynalazki) czy też prawa, z uwagi na to, że nie stanowią materialnych części przyrody. Z drugiej zaś strony, ze względu na brak samoistności nie stanowią rzeczy złoża minerałów, tzw. res omnium communes (woda płynąca, powietrze atmosferyczne) oraz zwierzęta dzikie żyjące na wolności. Sporną kwestią jest rzeczowy charakter pieniędzy. Przeważa pogląd, że pieniądze są szczególnym rodzajem rzeczy, bowiem ich wartość nie jest wynikiem naturalnych właściwości fizycznych, lecz przyznanej przez państwo mocy umarzania zobowiązań pieniężnych. W istocie pieniądze, poza dalszymi funkcjami, są przede wszystkim prawnym środkiem płatniczym w Polsce. W obrocie pełnią więc głównie funkcję przedmiotu świadczenia w stosunkach obligacyjnych. Pierwotnie jednak w ujęciu statycznym są przedmiotem własności osób uczestniczących w obrocie. Można więc uznać je za szczególny rodzaj rzeczy, podobnych rzeczom oznaczonym co do gatunku. Przedmiotem praw rzeczowych mogą być tylko istniejące rzeczy zindywidualizowane. W przeciwieństwie do tego przedmiotem stosunków obligacyjnych (także obrotu) mogą być rzeczy przyszłe oraz rzeczy oznaczone co do gatunku występujące w większej masie. Ostatecznie jednak przedmiotem własności (oraz dalszych praw rzeczowych) może być jedynie wytworzona finalnie rzecz oznaczona co do tożsamości czy też rzecz (rzeczy) wydzielona z masy rzeczy oznaczonych co do gatunku. Nie stanowi rzeczy określona, zespolona funkcjonalnie, masa majątkowa; przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne, majątek. W rozumieniu bowiem art. 45 KC, rzeczami są tylko poszczególne przedmioty. W dodatku w skład przedsiębiorstwa wchodzą różnorodne prawa majątkowe (zob. art KC) odpowiadające ogólniejszemu pojęciu mienia. Niewątpliwie tego rodzaju zespół majątkowy może być przedmiotem stosunków obligacyjnych (a więc obrotu). Przeniesieniu podlegają jednak różnorodne prawa wobec poszczególnych Nb
5 2. Przedmiot praw rzeczowych 5 (mnogich) składników przedsiębiorstwa (majątku). Należy wobec tego dochować warunków prawnych rozporządzenia właściwych dla poszczególnych składników danej masy majątkowej. Generalnie zaś, zarówno przed czynnością obrotu, jak i później, określona masa majątkowa stanowi funkcjonalną całość, natomiast odmienny jest status prawny poszczególnych jej składników. Do kategorii rzeczy należy tu zaliczyć jedynie, jak zawsze, przedmioty materialne. One zaś pozostają w bezpośredniej orbicie zainteresowań prawa rzeczowego, jeśli są w konkretnym stosunku prawnym przedmiotem własności lub innych praw rzeczowych. Bez przesadnego akcentowania trzeba też zauważyć, że nie stanowi jednego przedmiotu praw rzeczowych zbiór rzeczy (universitas rerum). Mowa o zespole rzeczy identycznego rodzaju (księgozbiór, zbiory numizmatyczne itp.). Każda z rzeczy jest tu odrębnym przedmiotem własności. Może więc być odrębnym przedmiotem obrotu. Częstokroć jednak następuje raczej łączne rozporządzenie zbiorem rzeczy. Należy zadbać jedynie o ścisłe ustalenie katalogu zbywanych rzeczy. Natomiast ze szczególnym naciskiem trzeba podkreślić, że przedmiotem stosunków prawnorzeczowych musi być w całości określona rzecz, w przeciwieństwie do stosunków obligacyjnych. Nie może zaś być przedmiotem własności i dalszych praw rzeczowych jedynie część rzeczy. Nawet w przypadku współwłasności mamy do czynienia wyłącznie z wielością podmiotów, którym przysługuje niepodzielnie prawo własności tej samej rzeczy (art. 195 KC). Nie stanowi też wyłomu przepis art KC. Według bowiem powołanego przepisu, jedynie wykonywanie użytkowania można ograniczyć do oznaczonej części nieruchomości. Natomiast samo prawo użytkowania rozciąga się (obciąża) na całą nieruchomość. Odrębną kwestią jest dokonywany w granicach prawa podział rzeczy z natury podzielnych. Wówczas wydzielone części rzeczy macierzystej stają się odrębnym przedmiotem własności i dalszych praw rzeczowych. Jednakże również w tym wypadku nowa rzecz (mniejsza) jedynie w całości jest przedmiotem stosunków prawnorzeczowych III. Nieruchomości i rzeczy ruchome Doniosłe znaczenie prawne ma podział rzeczy na nieruchomości i rzeczy ruchome. W regulacji prawnej odbija się to ustanowieniem odrębnego, szczególnego reżimu prawnego dla nieruchomości, co jest miarą gospodarczej funkcji nieruchomości. Najpierw zwraca uwagę, że wyodrębniono de lege lata grupę praw podmiotowych zarezerwowanych wyłącznie dla nieruchomości. Należą Nb
6 Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym do niej użytkowanie wieczyste, służebności, hipoteka, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (w obszarze stosunków obligacyjnych: dożywocie). Dalej instytucja ksiąg wieczystych służy ujawnieniu praw rzeczowych (oraz niektórych praw i roszczeń osobistych) na nieruchomościach. Spotykamy wreszcie w obrębie prawa własności znaczne różnice regulacji legislacyjnej dotyczącej granic prawa własności oraz nabycia i utraty prawa własności nieruchomości (por. Nb i ). Na drugim biegunie brak zaś zasadniczo równie drastycznej, interwencyjnej regulacji prawnej w odniesieniu do rzeczy ruchomych. Sporadyczne wyjątki dotyczące rzeczy specjalnego przeznaczenia (dobra kultury, broń itp.) nie czynią zasadniczego wyłomu. W ustawodawstwie polskim pojęcie nieruchomości zdefiniowano w art KC. Według powołanego przepisu, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Nie określono natomiast w Kodeksie cywilnym pojęcia rzeczy ruchomych. Niemniej jednak a contrario trzeba uznać, że należą do nich wszelkie przedmioty materialne niestanowiące nieruchomości ani ich części składowych. Zasadniczo grunty stanowią nieruchomości. W literaturze prawniczej używa się wielokrotnie na oznaczenie tego rodzaju nieruchomości pojęcia nieruchomości gruntowej. Budynki oraz inne urządzenia trwale z gruntem związane są zaś co do zasady częściami składowymi gruntu według zasady superficies solo cedit (art. 48 KC). Część składowa nie stanowi zaś odrębnego przedmiotu własności; dzieli losy prawne gruntu (zob. art KC). Możliwe są jednak wyjątki przewidziane w ustawie; sygnalizuje taką możliwość art in fine oraz art. 48 in principio KC. Trzeba więc przypomnieć, że budynki oraz części budynków są nieruchomościami w rozumieniu prawa (a nie częściami składowymi), jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny przedmiot własności. Można wtedy mówić o nieruchomości budynkowej lub nieruchomości lokalowej. Natomiast zwykłą postać nieruchomości stanowią grunty. Przypomnijmy, że w rozumieniu art. 46 KC gruntem jest część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności. Wyróżnienie nieruchomości następuje zatem za pomocą prawnego kryterium własności, po geodezyjnym określeniu jej granic. Nieruchomością (tutaj nieruchomością gruntową) jest więc wydzielona fizycznie (geodezyjnie) i wyodrębniona prawnie (poprzez osobę właściciela) część powierzchni ziemskiej. Nb
7 2. Przedmiot praw rzeczowych 7 Jak wspomniano, na zasadzie wyjątku także budynek może stanowić odrębną nieruchomość. Nie kwalifikujemy go wówczas do kategorii części składowych gruntu. Warto jednak przypomnieć, że według podstawowego przepisu art KC nieruchomościami są zasadniczo grunty oraz wyjątkowo budynki i części budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Zatem jedynie przepisem rangi legis specialis można ustanawiać wyjątki od zasady superficies solo cedit. Nigdy zaś nie można czynnością prawną stron ustanowić skutecznie odrębnej własności budynku, gdy brak w tej mierze wyraźnego upoważniającego przepisu prawa. W obowiązującym ustawodawstwie spotykamy rzeczywiście, choć w malejącym stopniu, sygnalizowane w art. 46 KC, wyjątki. Ściśle biorąc, współcześnie można wskazać trzy wyjątki, gdy ustawodawca ustanawia wprost lub dopuszcza możliwość ustanowienia odrębnej własności budynków. Mówiąc z uproszczeniem, należy tu wskazać przykład budynków wzniesionych przez użytkownika wieczystego na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste (art. 235 KC), budynków wzniesionych przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną na gruncie państwowym oddanym w użytkowanie spółdzielni (art. 272 KC) i budynków wzniesionych przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną na gruncie stanowiącym wkład gruntowy (art. 279 KC). We wskazanych przypadkach ustawodawca dopuszcza równolegle odrębną własność innych urządzeń wzniesionych na gruncie. Z poprzedniego stanu prawnego spotykamy jeszcze odrębną własność budynków zatrzymanych przez rolników emerytów pod rządem ustawy z r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. Nr 32, poz. 140). Jednakże współcześnie powrócono do zasady superficies solo cedit. Poczynając więc od wejścia w życie ustawy z r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tekst jedn. Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) i pod rządem obowiązującej obecnie ustawy z r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.), właściciel przekazujący państwu swoje gospodarstwo rolne może zatrzymać działkę gruntu wraz z budynkami. Będzie się także kurczyć zakres odrębnej własności budynków przysługującej rolniczym spółdzielniom produkcyjnym na gruntach państwowych w związku ze szczególną regulacją prawną zawartą w ustawie z r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz ze zm.); o szczegółach dalej (por. Nb ). Jak sygnalizowano wcześniej, spotykamy również de lege lata nieruchomości lokalowe. Według dosłownego brzmienia art KC przedmiot od- Nb
8 8 Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym rębnej własności mogą stanowić z upoważnienia odrębnego przepisu szczególnego części budynków. W wyniku wykładni systemowej trzeba jednak stwierdzić, że odrębnym przedmiotem własności, stanowiącym fizycznie część budynku, może być jedynie lokal. Nie ustanawia się zaś odrębnej własności innych części budynków. Z odrębną własnością lokalu mamy do czynienia jedynie w razie jej ustanowienia mocą określonego, wymaganego przez prawo, konstytutywnego zdarzenia cywilnoprawnego. Według znajdującej tu zastosowanie ustawy z r. o własności lokali (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.), odrębną własność lokalu można ustanowić w drodze umowy, a także jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości albo orzeczenia sądu znoszącego współwłasność (art. 7 ust. 1 WłLokU). Odrębna własność lokali nie powstaje zaś z mocy samego prawa, gdy w sensie funkcjonalnym poszczególne lokale znajdujące się we wzniesionym budynku spełniają warunek samodzielności. 22 IV. Rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tożsamości Istotne znaczenie prawne ma również podział rzeczy na oznaczone co do gatunku i co do tożsamości. Należy bowiem pamiętać o skutkach prawnych, jakie ustawodawca wiąże z tym podziałem. W obszarze prawa rzeczowego należy przede wszystkim zwrócić uwagę na mechanizm przeniesienia własności. W związku z tym trzeba dostrzegać, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły (art KC). Natomiast jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe (art KC). W nawiązaniu do tego trzeba jeszcze przypomnieć wcześniejsze spostrzeżenie, że przedmiotem własności i dalszych praw rzeczowych mogą być jedynie istniejące rzeczy zindywidualizowane. Dlatego właśnie w przypadku czynności prawnych dotyczących rzeczy przyszłych oraz rzeczy oznaczonych co do gatunku ustawodawca wymaga dla uzyskania skutku rozporządzającego dodatkowej czynności przeniesienia posiadania. Także w obszarze zobowiązań można wskazać liczne odrębności dotyczące świadczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku i co do tożsamości. Jedynie ty- Nb. 22
9 2. Przedmiot praw rzeczowych 9 tułem ilustracji można nadmienić, że jeżeli przedmiotem świadczenia jest określona ilość rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, wierzyciel może w razie zwłoki dłużnika nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku (art. 479 KC). W razie oznaczenia przedmiotu według indywidualnych cech (właściwości) mamy do czynienia z rzeczą oznaczoną co do tożsamości. Z samej natury są oznaczone co do tożsamości pojedyncze egzemplarze rzeczy występujących w obrocie, w szczególności zaś egzemplarze unikalne. Najczęściej jednak indywidualne oznaczenie rzeczy jest wynikiem woli stron dokonujących wyboru z szerszej gamy rzeczy oznaczonych co do gatunku. Przykład: Dealer fabryki X nabywa od producenta 500 samochodów marki X model A; transakcja dotyczy rzeczy oznaczonych co do gatunku. Osoba Y kupuje u tego dealera wybrany samochód z oznaczonym numerem silnika, nadwozia i podwozia; transakcja dotyczy rzeczy oznaczonej co do tożsamości. Rzeczy oznaczone co do gatunku występują w obrocie w większej masie; są rzeczami zamiennymi. Ich pierwotne, ogólne oznaczenie następuje według miary, wagi, objętości czy liczby rzeczy danego rodzaju. W stosunkach obligacyjnych wystarcza takie oznaczenie rzeczy na etapie zaciągania zobowiązania. Dla spełnienia świadczenia konieczny jest jednak ściślejszy wybór. Szczególnie zaś niezbędne jest dokonanie wyboru i przeniesienie posiadania w przypadku zobowiązania do przeniesienia własności (art KC). Na marginesie trzeba wspomnieć, że nieruchomości są zawsze rzeczami oznaczonymi co do tożsamości, zindywidualizowanymi według osoby właściciela. Przykład: Oznaczone w ewidencji gruntów nieruchomości J. Kowalskiego, Banku X, Gminy Międzyzdroje itp. 23 V. Części składowe rzeczy Poszczególne rzeczy miewają częstokroć złożoną strukturę fizyczną. Najczęściej składają się z różnych elementów, które w wyniku połączenia tracą samodzielny byt i stanowią jedną całość w sensie fizycznym i gospodarczym. Adekwatnie do tego zastosowano na płaszczyźnie prawnej jurydyczną konstrukcję części składowej. Według właściwego przepisu art KC częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Przykład: Silnik w samochodzie, budynek wzniesiony na gruncie, drzewo w lesie. Nb
PRZEDMIOTY STOSUNKÓW CYWILNOPRAWNYCH
PRZEDMIOTY STOSUNKÓW CYWILNOPRAWNYCH Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa rzeczowego Rozdział 2. Własność i stosunki własnościowe
Wstęp... XIII Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XIX Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa rzeczowego... 1 1. Pojęcie prawa rzeczowego... 1 I. Definicja... 1 II. Źródła prawa rzeczowego... 2 2. Prawa podmiotowe
Bardziej szczegółowoPrawo rzeczowe. Organizacja wykładu. Pojęcie prawa rzeczowego Pojęcie prawa rzeczowego Rodzaje praw rzeczowych Prawa rzeczowe a inne prawa
Prawo rzeczowe Pojęcie prawa rzeczowego Rodzaje praw rzeczowych Prawa rzeczowe a inne prawa Organizacja wykładu 30 h wykłady co tydzień Egzamin - czerwiec Część ogólna Prawo rzeczowe Zerówka zaliczenie
Bardziej szczegółowoPrawa rzeczowe. dr Magdalena Habdas
Prawa rzeczowe dr Magdalena Habdas Pojęcie rzeczy art. 45 k.c. wyłącznie przedmioty materialne na tyle wyodrębnione z przyrody, iż mogą stanowić samodzielny przedmiot obrotu Brak materialności: dobra niematerialne,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V. Wykaz literatury... XXI
Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XVII Wykaz literatury... XXI Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym... 1 1. Pojęcie i ogólna charakterystyka podmiotowych praw rzeczowych...
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XXV
Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XXV Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym... 1 1. Pojęcie prawa rzeczowego... 1 2. Przedmioty praw rzeczowych... 4 I. Uwagi ogólne...
Bardziej szczegółowoPojęcie mienia. Mienie publiczne a mienie prywatne. Prawo własności i jego ograniczenia. M. Dacko
Pojęcie mienia. Mienie publiczne a mienie prywatne. Prawo własności i jego ograniczenia. M. Dacko Mienie Mienie to własność i inne prawa majątkowe (K.C. Art. 44). Mienie to pojęcie znacznie szersze niż
Bardziej szczegółowoPrawo rzeczowe. repetytorium. redakcja Michał Araszkiewicz Dominika Mróz
Prawo rzeczowe repetytorium redakcja Michał Araszkiewicz Dominika Mróz Warszawa 2010 Spis treści Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 13 Rozdział 1 PRAWA RZECZOWE. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA... 15 1. Rodzaje praw
Bardziej szczegółowoProf. WSAP dr Jacek Krauss. Egzamin 2016 r./2017
Wykaz zagadnień egzaminacyjnych - prawo cywilne Prof. WSAP dr Jacek Krauss Egzamin 2016 r./2017 I. Zagadnienia wstępne. Pojęcie prawa cywilnego. Metoda regulacji II. Podział prawa cywilnego 1 Powszechne
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzecznictwa Wykaz aktów normatywnych Wstęp Rozdział I. Rozwój instytucji odrębnej własności lokalu
Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... XXXVII Wykaz aktów normatywnych... Wstęp... XIII XIX XLIX Rozdział I. Rozwój instytucji odrębnej własności lokalu... 1 1. Rys historyczny instytucji
Bardziej szczegółowoOGRANICZONE PRAWA RZECZOWE
OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze
Bardziej szczegółowoPrawo cywilne wybrane zagadnienia części ogólnej. Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Cywilnego Dr Piotr Kostański
Prawo cywilne wybrane zagadnienia części ogólnej Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Cywilnego Dr Piotr Kostański 24.11.2012 r. 9.45-11.15 (90 ) i 11.30 13.00 (90 ) 1. Pojęcie prawa cywilnego 2.
Bardziej szczegółowow roku akademickim 2017/2018, Wykładowca i egzaminator: dr hab. Joanna Kuźmicka-Sulikowska Zagadnienia egzaminacyjne:
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Prawo rzeczowe i spadkowe dla studentów III roku jednolitych magisterskich Niestacjonarnych (Zaocznych) Studiów Prawa w roku akademickim 2017/2018, Wykładowca i egzaminator:
Bardziej szczegółowoPISEMNA INTERPRETACJA INDYWIDUALNA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO
Leżajsk, 2015-02-17 Fn.310/1/2015 37-300 Leżajsk Reprezentowany przez: Adres do doręczeń: 00-078 Warszawa PISEMNA INTERPRETACJA INDYWIDUALNA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO Burmistrz Leżajska, działając na
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... V
Przedmowa..................................................... V Wykaz skrótów.................................................. XIII Rozdział I. Użytkowanie wieczyste.................................
Bardziej szczegółowoProf. WSAP dr Jacek Krauss. Egzamin 2017 rok
Wykaz zagadnień egzaminacyjnych - prawo cywilne Prof. WSAP dr Jacek Krauss Egzamin 2017 rok I. Zagadnienia wstępne. Pojęcie prawa cywilnego. Metoda regulacji II. III. IV. Podział prawa cywilnego. Powszechne
Bardziej szczegółowoCzęść I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym
Część I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym Literatura: E. Drozd, Numerus clausus praw rzeczowych, [w:] Problemy kodyfikacji prawa cywilnego (studia i rozprawy). Księga pamiątkowa ku czci Profesora Zbigniewa
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... Wstęp... XVII. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XXIII. Część I. Prawo cywilne część ogólna... 1
Przedmowa... XV Wstęp... XVII Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Część I. Prawo cywilne część ogólna... 1 Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie prawa cywilnego...
Bardziej szczegółowoODRĘBNA WŁASNOŚĆ LOKALI
ODRĘBNA WŁASNOŚĆ LOKALI Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA
SPIS TREŚCI Przedmowa... Wstęp... Wykaz skrótów... Skróty powoływanej literatury... XI XIII XV XIX CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie
Bardziej szczegółowoWrocław, dnia 5 grudnia 2013 r. Poz. 6240 UCHWAŁA NR XLVI/254/13 RADY GMINY ŁAGIEWNIKI. z dnia 28 listopada 2013 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 5 grudnia 2013 r. Poz. 6240 UCHWAŁA NR XLVI/254/13 RADY GMINY ŁAGIEWNIKI z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie zasad gospodarowania mieniem gminy
Bardziej szczegółowoOgólne wiadomości o prawie rzeczowym
Rozdział Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym Literatura: A. Doliwa, Prawo rzeczowe, Warszawa 2010, s. 1 18; J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, Warszawa 2003, s. 15 35; S. Rudnicki, Komentarz
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia r. o uregulowaniu spółdzielczych praw do lokali oraz praw spółdzielni mieszkaniowych do gruntów
Projekt USTAWA z dnia... 2013 r. o uregulowaniu spółdzielczych praw do lokali oraz praw spółdzielni mieszkaniowych do gruntów Art. 1. Do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowionego
Bardziej szczegółowoUchwała dnia 21 kwietnia 2005 r., III CZP 9/05
Uchwała dnia 21 kwietnia 2005 r., III CZP 9/05 Sędzia SN Zbigniew Strus (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Gerard Bieniek Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku "M.P." S.A.
Bardziej szczegółowoPOLSKIE ORZECZNICTWO DOTYCZĄCE WŁADANIA NIERUCHOMOŚCIAMI 1
POLSKIE ORZECZNICTWO DOTYCZĄCE WŁADANIA NIERUCHOMOŚCIAMI 1 Orzeczenie TK z dnia 8 maja 1990 r. (K 1/90) Artykuł 7 Konstytucji RP ustanawia konstytucyjną, a więc wzmożoną ochronę własności, dopuszczając
Bardziej szczegółowoEdward Janeczko. Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie
Rejent. rok 8. nr 10(90) październiki 998 r. Edward Janeczko Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie Jak wiadomo, zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 81
Wstęp... Wykaz skrótów... DZIAŁ I. PRAWO CYWILNE część ogólna... 1 Rozdział 1. Ogólna charakterystyka prawa cywilnego... 1 Zagadnienie 1. Pojęcie i zakres prawa cywilnego... 1 Zagadnienie 2. Źródła prawa
Bardziej szczegółowoMienie. Czym jest mienie? Art. 44. Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
Mienie Czym jest mienie? Art. 44. Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Do kogo należy mienie państwowe? Art. 44 1. 1. Własność i inne prawa majątkowe, stanowiące mienie państwowe, przysługują
Bardziej szczegółowoOGRANICZONE PRAWA RZECZOWE- zagadnienia wstępne dr Katarzyna Anna Dadańska WPiA Uniwersytet Szczeciński
OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE- zagadnienia wstępne dr Katarzyna Anna Dadańska WPiA Uniwersytet Szczeciński Źródła prawa Przepisy wspólne dla ograniczonych praw rzeczowych to art. 245-251 KC Numerus clausus
Bardziej szczegółowoWykład I. Rynek nieruchomości. Rodzaje nieruchomości i praw do nieruchomości.
Wykład I Rynek nieruchomości. Rodzaje nieruchomości i praw do nieruchomości. POJĘCIE RYNKU OGÓŁ WARUNKÓW EKONOMICZNYCH, W KTÓRYCH DOCHODZI DO ZAWIERANIA TRANSAKCJI WYMIENNYCH MIĘDZY SPRZEDAWCAMI OFERUJĄCYMI
Bardziej szczegółowoUniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Prawa i Administracji. Prawo cywilne w obrocie gospodarczym. Rok studiów II Semestr/-y III
Uczelnia Wydział Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil kształcenia Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Prawa i Administracji Kierunek prawno-biznesowy Studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoHipoteka na nieruchomości. Zakres zabezpieczenia i sposób dochodzenia wierzytelności od dłużnika hipotecznego
Hipoteka na nieruchomości Zakres zabezpieczenia i sposób dochodzenia wierzytelności od dłużnika hipotecznego Hipoteka jest powszechnym sposobem zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych. O pewności zabezpieczenia
Bardziej szczegółowoSpis treści SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI KODEKS CYWILNY KSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA Tytuł I. Przepisy wstępne (art. 1-7) 9 Tytuł II. Osoby 10 Dział I. Osoby fizyczne 10 Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
Bardziej szczegółowoPojęcie nieruchomości w świetle przepisów prawa
Pojęcie nieruchomości w świetle przepisów prawa Pojecie nieruchomości w Polsce regulują przepisy ustawy Kodeks cywilny 1, o gospodarce nieruchomościami 2 oraz o własności lokali 3. Ustawa z dnia 23 kwietnia
Bardziej szczegółowoGorzów Wielkopolski, dnia 11 marca 2016 r. Poz. 556 UCHWAŁA NR XX/70/2016 RADY GMINY WYMIARKI. z dnia 4 marca 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 11 marca 2016 r. Poz. 556 UCHWAŁA NR XX/70/2016 RADY GMINY WYMIARKI z dnia 4 marca 2016 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania
Bardziej szczegółowoUŻYTKOWANIE. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec
UŻYTKOWANIE Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec Treść
Bardziej szczegółowoPodstawy prawa cywilnego z umowami w administracji. Redaktorzy: Piotr Stec, Mariusz Załucki
Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji. Redaktorzy:, Spis treści: Wykaz skrótów Słowo wstępne do wydania drugiego Część I. Wprowadzenie do prawa cywilnego Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe
Bardziej szczegółowoOCHRONA WŁASNOŚCI I OCHRONA POSIADANIA
OCHRONA WŁASNOŚCI I OCHRONA POSIADANIA Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała
Bardziej szczegółowopodatek samorządowy podatek bezpośredni podatek typu przychodowego/typu majątkowego podatek obrotowy
podatek samorządowy podatek bezpośredni podatek obrotowy podatek typu przychodowego/typu majątkowego 1. Podatkowi podlegają: 1) następujące czynności cywilnoprawne: a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 727/15. Dnia 7 października 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:
Sygn. akt I CSK 727/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 7 października 2016 r. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Hubert Wrzeszcz w sprawie z wniosku
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Marta Romańska. Protokolant Bożena Kowalska
Sygn. akt III CZP 1/19 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 16 maja 2019 r. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Marta Romańska Protokolant Bożena Kowalska
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA
SPIS TREŚCI Przedmowa... Wstęp... Wykaz skrótów... Skróty powoływanej literatury... XI XIII XV XIX CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie
Bardziej szczegółowoD R K A T A R Z Y N A A N N A D A D A Ń S K A U N I W E R S Y T E T S Z C Z E C I Ń S K I
Ochrona własności D R K A T A R Z Y N A A N N A D A D A Ń S K A U N I W E R S Y T E T S Z C Z E C I Ń S K I Konstrukcja prawna ochrony własności OCHRONA WŁASNOŚCI Pomoc własna Ochrona sądowa Samoobrona
Bardziej szczegółowoPrawo rzeczowe. Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie
Prawo rzeczowe Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie Ograniczone prawa rzeczowe pojęcie Obciążenie prawa własności Prawa na rzeczy cudzej Ograniczony zakres uprawnień Polegają na Korzystaniu z rzeczy
Bardziej szczegółowoCzęść I. Pytania testowe
Część I. Pytania testowe Ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) 1. 384 Według przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, pojęcie
Bardziej szczegółowoRodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna
Rodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna Sygnatura DFP-Fn-I.310.17.2014 Data 2014-10-01 Autor Prezydent Miasta Łodzi Temat Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości w przypadku wyodrębnienia własności
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 2 lutego 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 33 2519 Poz. 165 165 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 2 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym
Bardziej szczegółowo1.1. Pojęcie prawa cywilnego 1.2. Stosunek cywilnoprawny 1.3. Zdarzenia powodujące powstanie stosunków cywilnoprawnych
Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji. (red.), (red.) Oddawany do rąk Czytelników podręcznik stanowi syntetyczny wykład podstawowych instytucji prawa cywilnego w odniesieniu do działalności
Bardziej szczegółowoCzęść I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym
Część I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym Literatura: E. Drozd, Numerus clausus praw rzeczowych, [w:] Problemy kodyfikacji prawa cywilnego (studia i rozprawy). Księga pamiątkowa ku czci Profesora Zbigniewa
Bardziej szczegółowoII.OTOCZENIE PRAWNE ZARZĄDZANIA NIERUCHOMOŚCIAMI 1.PODSTAWY PRAWA CYWILNEGO
II.OTOCZENIE PRAWNE ZARZĄDZANIA NIERUCHOMOŚCIAMI 1.PODSTAWY PRAWA CYWILNEGO 1.5.POJĘCIE I PRZEDMIOT REGULACJI PRAWA RZECZOWEGO.POJĘCIA I DEFINICJE DOTYCZĄCE NIERUCHOMOŚCI. PRAWO RZECZOWE jest jednym z
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Wykaz skrótów Część I OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE RZECZOWYM
Spis treści Przedmowa......................................................... 11 Wykaz skrótów...................................................... 13 Część I OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE RZECZOWYM ROZDZIAŁ
Bardziej szczegółowoPrawo cywilne część ogólna
Podręczniki Prawnicze Prawo cywilne część ogólna Zbigniew Radwański Adam Olejniczak 13. wydanie C.H.Beck PODRĘCZNIKI PRAWNICZE Zbigniew Radwański, Adam Olejniczak Prawo cywilne część ogólna W sprzedaży:
Bardziej szczegółowoŚwiadczenie pieniężne
Świadczenie pieniężne pojęcie przeniesienie z majątku dłużnika do majątku wierzyciela oznaczonej wartości majątkowej wyrażonej w jednostkach pieniężnych (suma pieniężna) Pieniądz (znak miary odniesiony
Bardziej szczegółowoNabycie w drodze licytacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego a PCC
2014-05-01 11:42:02 Nabycie w drodze licytacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego a PCC AUTOR: Krzysztof Koślicki Tylko licytacyjna sprzedaż lokalu mieszkalnego, co do którego spółdzielnia
Bardziej szczegółowoStudenckie Zeszyty Naukowe 6/9, 44-48
Joanna Czuchra Przekształcenia praw rzeczowych uzyskanych przed dniem wejścia w życie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w świetle przepisów przejściowych tej ustawy oraz przepisów ustawy o własności
Bardziej szczegółowoNIERUCHOMOŚĆ WSPÓLNA WŁAŚCICIELI LOKALI
MONOGRAFIE PRAWNICZE NIERUCHOMOŚĆ WSPÓLNA WŁAŚCICIELI LOKALI PROBLEMATYKA PRAWNO-RZECZOWA ANETA KAŹMIERCZYK Wydawnictwo C.H.Beck MONOGRAFIE PRAWNICZE ANETA KAŹMIERCZYK NIERUCHOMOŚĆ WSPÓLNA WŁAŚCICIELI
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... 11. Przedmowa do wydania siódmego... 13 ROZDZIAŁ I CZĘŚĆ OGÓLNA... 15
Wykaz skrótów........................................................... 11 Przedmowa do wydania siódmego......................................... 13 ROZDZIAŁ I CZĘŚĆ OGÓLNA.............................................
Bardziej szczegółowoPrawo cywilne I. Zagadnienia ogólne. Rodzaje nieruchomości
Prawo cywilne I Wykonywanie własności nieruchomości I Rodzaje nieruchomości Kataster i księgi wieczyste Zagadnienia ogólne Zakres regulacji Przepisy ewidencyjne Obowiązki właścicieli nieruchomości Regulacja
Bardziej szczegółowoPROCEDURA CYWILNA W PRZEDMIOTOWYM ZAKRESIE GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI
WOŁOMIN, 16 GRUDNIA 2010 r. PROCEDURA CYWILNA W PRZEDMIOTOWYM ZAKRESIE GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI Sławomir Kawa POJĘCIE RZECZY RZECZ w prawie cywilnym to przedmiot materialny, wyodrębniony na tyle, że
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 23 lipca 2003 r., III CZP 50/03
Uchwała z dnia 23 lipca 2003 r., III CZP 50/03 Sędzia SN Helena Ciepła (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Irena Gromska-Szuster Sędzia SN Tadeusz Żyznowski Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Zakładu
Bardziej szczegółowoWłasność i inne prawa rzeczowe DR JAKOB MAZIARZ KATEDRA HISTORII PRAWA POLSKIEGO WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
Własność i inne prawa rzeczowe DR JAKOB MAZIARZ KATEDRA HISTORII PRAWA POLSKIEGO WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO Prawa rzeczowe 1. własność, 2. użytkowanie wieczyste, 3. ograniczone
Bardziej szczegółowoRodzaje form działania
Rodzaje form działania I Akty administracyjne - rodzaje Jak możemy podzielić akty administracyjne? konstytutywne i deklaratoryjne (dek. dyplom uniwersytecki, nabycie obywatelstwa) zewnętrzne i wewnętrzne
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 13 października 2014 r. Poz. 1381 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 4 września 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego
Bardziej szczegółowoHipoteka i księgi wieczyste wybrane zagadnienia
Hipoteka i księgi wieczyste wybrane zagadnienia Informacje o usłudze Numer usługi 2016/08/01/5959/14716 Cena netto 1 180,00 zł Cena brutto 1 180,00 zł Cena netto za godzinę 0,00 zł Cena brutto za godzinę
Bardziej szczegółowoPojęcie nieruchomości gruntowej
sędzia Stanisław Rudnicki Sąd Najwyższy Pojęcie nieruchomości gruntowej Legalną definicję nieruchomości gruntowej zawiera art. 46 k.c., odnosząc pojęcie nieruchomości do części powierzchni ziemskiej stanowiącej
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt IV CSK 402/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 16 stycznia 2008 r. SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Antoni Górski SSN Marian
Bardziej szczegółowo1. Nazwa przedmiotu: Prawo cywilne część ogólna i prawo rzeczowe 2. Kierunek: Prawo 3. Typ studiów: Dzienne 4. Rodzaj zajęć: Ćwiczenia 5.
1. Nazwa przedmiotu: Prawo cywilne część ogólna i prawo rzeczowe 2. Kierunek: Prawo 3. Typ studiów: Dzienne 4. Rodzaj zajęć: Ćwiczenia 5. Status przedmiotu: Obligatoryjne 6. Rok studiów, semestr: III rok,
Bardziej szczegółowoJaka powinna być ewidencja księgowa tych środków? Pytanie
Jaka powinna być ewidencja księgowa tych środków? Pytanie Jesteśmy samorządową instytucją kultury. Gmina, czyli nasz organizator, przekazała nam umową użyczenia budynek w celu prowadzenia działalności
Bardziej szczegółowoSpis treści Część I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym Rozdział I. Wieloznaczność pojęcia prawo rzeczowe Rozdział II. Podmiotowe prawa rzeczowe
Spis treści Przedmowa do dziesiątego wydania... V Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Część I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym... 1 Rozdział I. Wieloznaczność pojęcia prawo rzeczowe...
Bardziej szczegółowoBiałystok, 11 marca 2016 r. adres do doręczeń:
Białystok, 11 marca 2016 r. adres do doręczeń: Interpretacja Indywidualna Przepisów Prawa Podatkowego Prezydent Miasta Białegostoku działając na podstawie art. 14j oraz art. 14c ustawy z dnia 29 sierpnia
Bardziej szczegółowoKONWERSATORIA. Terminy konwersatoriów
Prowadzący : dr Jakub Kępiński Katedra Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu KONWERSATORIA dla przedmiotu Polskie prawo
Bardziej szczegółowoURZĄD MIEJSKI W OPOCZNIE
URZĄD MIEJSKI W OPOCZNIE THE MUNICIPAL OFFICE IN OPOCZNO ul. Staromiejska 6, 26-300 Opoczno tel: /+48 44/ 736 31 OO, fax: /+48 44/ 736 3111, e-mail: umopoczno@um.opoczno.pl www.opoczno.pl www.bip.opoczno.pl
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote
Sygn. akt IV CSK 56/07 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 30 maja 2007 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote w sprawie z wniosku J. K.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XVII. Część I. Zwalniające przejęcie długu... 1
Wstęp...................................................... Wykaz skrótów............................................. XI XIII Wykaz literatury............................................ XVII Część I.
Bardziej szczegółowoWrocław, dnia 29 listopada 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XXIX/220/2016 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 24 listopada 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 29 listopada 2016 r. Poz. 5375 UCHWAŁA NR XXIX/220/2016 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie określenia zasad gospodarowania
Bardziej szczegółowoOPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 16 czerwca 2011 roku
OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 16 czerwca 2011 roku w przedmiocie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Krajowa Rada Sądownictwa po zapoznaniu się z projektem
Bardziej szczegółowoSpis treściwykaz skrótów
Spis treści Spis treściwykaz skrótów........................................................... 11 Przedmowa do wydania ósmego........................................... 13 ROZDZIAŁ I Część ogólna...............................................
Bardziej szczegółowoŁukasz Śliwiński, Jan Ruchel Wycena lokali mieszkalnych dla potrzeb spółdzielni mieszkaniowych. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 23, 45-51
Łukasz Śliwiński, Jan Ruchel Wycena lokali mieszkalnych dla potrzeb spółdzielni mieszkaniowych Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 23, 45-51 2006 Wycena Lokali Mieszkalnych dla Potrzeb Spółdzielni...
Bardziej szczegółowoPrawo cywilne. Nieruchomość wspólna Odrębna własność lokali - wprowadzenie
Prawo cywilne Odrębna własność lokali Użytkowanie wieczyste Prawo zabudowy - projekt Odrębna własność lokali - wprowadzenie Nieruchomością może być część budynku W naszym prawie - tylko lokal Nie są odrębnymi
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Maria Szulc
Sygn. akt II CSK 541/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 czerwca 2014 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Maria Szulc w sprawie z wniosku M. M. I.
Bardziej szczegółowoPrzekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowiska wobec poselskich projektów ustaw:
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów DSPA-140-272(5)/08 DSPA-140-273(5)/08 Warszawa, 19 stycznia 2009 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Przekazuję
Bardziej szczegółowoPrawa rzeczowe zastawnicze Księgi wieczyste
Spółdzielcze ograniczone prawa rzeczowe Prawa rzeczowe zastawnicze Księgi wieczyste dr hab. Magdalena Habdas Spółdzielcze ograniczone prawa rzeczowe Prawa do korzystania z części składowych nieruchomości;
Bardziej szczegółowoSprzedaż państwowego lub komunalnego budynku (lokalu) użytkowego bez przetargu
Sprzedaż państwowego lub komunalnego budynku (lokalu) użytkowego bez przetargu Po wiosennym szkoleniu notariuszy Izby Dolnośląskiej wydawało się, że problem sprzedaży przez Skarb Państwa lub gminę lokali
Bardziej szczegółowoWstęp. Marian Wolanin Sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
Marian Wolanin Sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Zbiór przepisów prawnych Nieruchomości Edycja Sądowa przeznaczony jest dla osób zajmujących się szeroko rozumianą prawną problematyką nieruchomości.
Bardziej szczegółowoSpis treści: Przedmowa Wykaz skrótów Literatura
Spis treści: Przedmowa Wykaz skrótów Literatura Część ogólna Tabl. 1. Prawo prywatne a prawo publiczne Tabl. 2. Źródła prawa cywilnego Tabl. 3. Stosunek cywilnoprawny Tabl. 4. Zdolność prawna i zdolność
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 433/12. Dnia 6 września 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt V CSK 433/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 6 września 2013 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Anna Kozłowska SSN Krzysztof Strzelczyk w sprawie
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI... 5 WSTĘP ROZDZIAŁ 1 RYNEK NIERUCHOMOŚCI ROZDZIAŁ 2 NIERUCHOMOŚCI PODSTAWOWE POJĘCIA I DEFINICJE... 31
SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI... 5 WSTĘP... 11 ROZDZIAŁ 1 RYNEK NIERUCHOMOŚCI... 13 1.1 POJĘCIE RYNKU NIERUCHOMOŚCI... 13 1.2. KLASYFIKACJA RYNKU NIERUCHOMOŚCI... 20 1.3. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE RYNKU NIERUCHOMOŚCI...
Bardziej szczegółowoPrawo cywilne I. Podstawy. Pojęcie prawa cywilnego Wykład 1
Prawo cywilne I Wykład 1 Podstawy Prowadzący prof. UO dr hab. Piotr Stec. Czas trwania 2 semestry Sposób zaliczenia: egzamin ustny trzy pytania, na wszystkie trzeba odpowiedzieć, Przedtermin: zaliczenie
Bardziej szczegółowoKSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA str. 9. Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych (art. 8-24) str. 10
Spis treści KODEKS CYWILNY - ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.) KSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA str. 9 Tytuł I. Przepisy wstępne (art. 1-7) str. 9 Tytuł II. Osoby
Bardziej szczegółowoTemat Podatek dochodowy od osób fizycznych --> Źródła przychodów --> Katalog źrodeł przychodów
Rodzaj dokumentu interpretacja indywidualna Sygnatura IPPB2/415-836/10-2/AS Data 2010.12.15 Referencje IPPB4/415-627/09-4/JK2, interpretacja indywidualna Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Temat
Bardziej szczegółowoSpis treści. Zespół autorski... Wstęp... Wykaz skrótów... Kodeks cywilny... 1
Zespół autorski... Wstęp... Wykaz skrótów... V VII XIX Kodeks cywilny... 1 Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe... 3 Tytuł I. Własność... 5 Dział I. Przepisy ogólne... 5 Art. 126 139. (uchylone)...
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka. Protokolant Bożena Kowalska
Sygn. akt III CZP 86/14 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 listopada 2014 r. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka Protokolant Bożena
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 25 listopada 2011 r., III CZP 65/11
Uchwała z dnia 25 listopada 2011 r., III CZP 65/11 Sędzia SN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk Sędzia SN Marta Romańska (sprawozdawca) Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Janusza
Bardziej szczegółowoInformacja o stanie mienia komunalnego Gminy Nowa Ruda
67 Informacja o stanie mienia komunalnego Gminy Nowa Ruda I. INFORMACJE OGÓLNE. Mienie publiczne kwalifikowane jest jako mienie państwowe i mienie samorządowe. Mienie państwowe to własność i inne prawa
Bardziej szczegółowoZabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego może nastąpić w następujących przypadkach: zabezpieczenie przed terminem płatności art o.p.
Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego może nastąpić w następujących przypadkach: zabezpieczenie przed terminem płatności art. 33 1 o.p.; zabezpieczenie w toku postępowania podatkowego, kontroli
Bardziej szczegółowoćwiczenia 16 zaliczenie z oceną
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Prawo Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Stanisława Kalus Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb studiów:
Bardziej szczegółowoRozdział II. Udział we współwłasności jako przedmiot hipoteki
Rozdział II. Udział we współwłasności jako przedmiot hipoteki 1. Część ułamkowa nieruchomości stanowiąca udział współwłaściciela Część ułamkowa nieruchomości w rozumieniu art. 65 ust. 3 KWU oznacza udział
Bardziej szczegółowoPrawo cywilne. Pojęcie. Numerus clausus 2012-05-13. Ogólna charakterystyka ograniczonych praw rzeczowych Użytkowanie. Ograniczone prawa rzeczowe I
Prawo cywilne Ogólna charakterystyka ograniczonych praw rzeczowych Użytkowanie Pojęcie Ograniczone prawa rzeczowe I Prawna forma korzystania z rzeczy (cudzej) Dająca uprawnionemu możliwość korzystania
Bardziej szczegółowoCzy w opisanej sytuacji uzyskując takie prawa, można je amortyzować w koszty spółki?
Czy w opisanej sytuacji uzyskując takie prawa, można je amortyzować w koszty spółki? Spółka działająca w branży IT od 10 lat zatrudnia ponad 40 informatyków, których zadaniem jest m.in. opracowywanie programów
Bardziej szczegółowoPrzepisy ogólne 76 78
74 75 w związku z art. 26 ust. 1 ustawy deweloperskiej forma aktu notarialnego dla przedwstępnej umowy deweloperskiej nie jest obligatoryjna i jest jedynie formą ad eventum, otwierającą możliwość skorzystania
Bardziej szczegółowo