MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII
|
|
- Stanisława Wanda Skowrońska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WYDZIAŁ TECHNOLOGII I INŻYNIERII CHEMICZNEJ Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII Kierunek: Ochrona Środowiska, Wydział: Hodowli i Biologii Zwierząt BYDGOSZCZ 2010
2 HARMONOGRAM I TEMATYKA ĆWICZEŃ Nr Zespół pracowni Test BHP Kolokwium Kolokwium poprawkowe ćw. 1: Instrukcje BHP, pokaz sprzętu laboratoryjnego, obliczenia stechiometryczne ćw. 2: Roztwory, rodzaje stężeń i ich przeliczanie ćw. 3: Reakcje jonowe ćw. 4: Pomiary ph i hydroliza ćw. 5: Kinetyka chemiczna ćw. 6: Analiza jakościowa wybranych kationów i anionów ćw. 7: Analiza jakościowa nieznanych próbek roztworów ćw. 8: Analiza ilościowa. Objętościowe oznaczanie kwasów i zasad 2
3 SCHEMAT OPRACOWANIA ĆWICZENIA (imiona i nazwiska osób wykonujących ćwiczenie) Bydgoszcz, dn.... ĆWICZENIE NR x... (tytuł ćwiczenia) x (temat ćwiczenia) a) Krótki opis ćwiczenia b) Wyniki, obserwacje c) Równania reakcji, obliczenia, wykresy d) Wniosek x (temat ćwiczenia) a) Krótki opis ćwiczenia b) Wyniki, obserwacje c) Równania reakcji, obliczenia, wykresy d) Wniosek itd. 3
4 ĆWICZENIE 1: INSTRUKCJE BHP, POKAZ SPRZĘTU LABORATORYJNEGO, OBLICZENIA STECHIOMETRYCZNE 1.1. Omówienie regulaminów i przepisów BHP obowiązujących w laboratorium chemicznym Tekst regulaminów można pobrać ze strony internetowej: Pokaz sprzętu laboratoryjnego W ramach ćwiczenia student zapoznaje się z podstawowymi technikami pracy laboratoryjnej (pipetowanie, miareczkowanie, ważenie) Obliczenia stechiometryczne Ćwiczenie polega na rozwiązaniu kilku prostych zadań rachunkowych z zakresu obliczania: masy molowej, składu procentowego związku chemicznego, czystości rudy itp., gęstości substancji. 4
5 ĆWICZENIE 2: ROZTWORY 2.1. Przygotowanie roztworu wodnego o zadanym stężeniu z substancji stałej Przygotować z naważki soli NaCl : cm 3 roztworu 8 %, cm 3 roztworu 4%, cm 3 roztworu 0.1 M, cm 3 roztworu 0.05 M. Wyliczyć ilość NaCl potrzebną do przygotowania roztworu. NaCl odważyć na wadze automatycznej (punkty i 2.1.2) lub analitycznej (punkty i 2.1.4), przenieść ilościowo do kolby miarowej i uzupełnić wodą destylowaną do kreski. Roztwór wymieszać i przelać do odpowiedniej butli, jeżeli nie korzysta się z niego w dalszej części ćwiczenia Przygotowanie roztworu przez rozcieńczenie Z 8 % roztworu NaCl o gęstości d=1.06 g/cm 3 przygotować 100 cm 3 roztworu 1% Z 4% roztworu NaCl gęstości d=1.03 g/cm 3 przygotować 50 cm 3 roztworu 2% Z 0.1 M roztworu NaCl przygotować 100 cm 3 roztworu M Z 0.05 M roztworu NaCl przygotować 50 cm 3 roztworu M. Wyliczyć odpowiednią objętość roztworu wyjściowego potrzebnego do przygotowania zadanego roztworu. Wyliczoną objętość pobrać pipetą i przenieść do kolby miarowej, a następnie uzupełnić wodą destylowaną. Roztwór wymieszać i przelać do odpowiedniej butli. 5
6 ĆWICZENIE 3: REAKCJE JONOWE 3.1. Reakcje zobojętniania Przeprowadzić reakcje zobojętniania roztworów kwasów (CH 3 COOH i H 2 SO 4 ) roztworem zasady NaOH wobec różnych wskaźników (fenoloftaleina, błękit bromotymolowy lub oranż metylowy) Do probówki wprowadzić 10 kropel roztworu wybranego kwasu oraz 3 krople jednego ze wskaźników. Zanotować barwę roztworu. Następnie powoli (kroplami) dodawać wodorotlenek. Obserwować zmianę zabarwienia wskaźnika Opisane wyżej czynności powtórzyć dla innego zestawu kwas-wskaźnikzasada. Zanotować obserwacje. Przeprowadzone procesy zobojętniania zapisać w postaci równań reakcji Reakcje wypierania słabych kwasów i wodorotlenków Do probówki wprowadzić około 2 cm 3 roztworu Na 2 CO 3, a następnie dodać około 1 cm 3 rozcieńczonego roztworu kwasu solnego. Obserwować zachowanie się zawartości probówki w trakcie dodawania kwasu Do probówki wprowadzić około 2 cm 3 roztworu NH 4 Cl, a następnie dodać około 1 cm 3 rozcieńczonego roztworu NaOH albo KOH. Natychmiast wstrząsnąć mieszaninę i sprawdzić zapach. Zapisać równania przeprowadzonych reakcji Reakcje strącania osadów Do trzech probówek wprowadzić po około 1 cm 3 roztworów HCl, NH 4 Cl i BaCl 2, po czym do każdej z probówek dodać po około 1 cm 3 roztworu AgNO 3. Porównać wytrącone osady Do probówki wprowadzić około 1 cm 3 roztworu jonów Cu 2+, a następnie dodać około 1 cm 3 roztworu mocnej zasady. Zapisać obserwacje. Probówkę z osadem pozostawić do ćw Zapisać równania przeprowadzonych reakcji Rozpuszczanie osadów metodą kompleksowania Użyć niewielkiej ilości osadu z ćw Dodać około 2 cm 3 rozcieńczonego roztworu NH 3. Obserwować zachodzące zmiany. Zapisać równanie przeprowadzonej reakcji. W OPRACOWANIU PODAĆ WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH DOŚWIADCZEŃ. 6
7 ĆWICZENIE 4: POMIAR ph. HYDROLIZA SOLI Porównanie różnych metod pomiaru ph Do 4 probówek wprowadzić po około 2 cm 3 : wody destylowanej, wody wodociągowej, 2 M roztworu CH 3 COOH, 2 M roztworu NH 3 H 2 O. Dokonać pomiarów ph za pomocą papierków uniwersalnych. Następnie dodać po kilka kropli wskaźnika (np. błękitu bromotymolowego). Na zakończenie, w formie pokazu, zmierzyć ph za pomocą ph-metru wyposażonego w tzw. elektrodę kombinowaną (sonda). Zanotować wyniki pomiarów i obserwacje. Zapisać równania reakcji dysocjacji badanych substancji Wyznaczanie ph wodnych roztworów soli W 4 probówkach przygotować po około 2 cm 3 roztworów badanych, rozpuszczając w wodzie niewielkie ilości następujących soli: Na 2 CO 3, FeCl 3, (NH 4 ) 2 CO 3, NaCl. Zbadać odczyny roztworów za pomocą papierków uniwersalnych. Zapisać równania reakcji hydrolizy badanych soli Wyznaczanie ph cieczy spożywczych W zlewkach przygotować próbki badanych cieczy (np. mleko, Coca-Cola, herbata, napój owocowy itp.). Za pomocą ph-metru przeprowadzić pomiary ph. W OPRACOWANIU PODAĆ WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH DOŚWIADCZEŃ. 7
8 ĆWICZENIE 5: KINETYKA CHEMICZNA 4.4. Wpływ stężenia na szybkość reakcji chemicznej Do czterech probówek dodać kolejno po 10 cm 3 : 0.2, 0.1, 0.05 i M roztworu Na 2 S 2 O 3 (roztwory 0.1 M, 0.05 M i M przygotowuje się przez odpowiednie rozcieńczenie roztworu 0.2 M). Do każdej z probówek dodać po 1 cm M roztworu HCl. Zmierzyć czas, w którym nastąpi zmętnienie roztworu. W roztworze zachodzi reakcja : 2 S 2 O H 3 O + 6 H 2 O + 2 SO S (zmętnienie wywołane jest wydzielaniem się koloidalnej siarki). Wyniki doświadczenia zestawić w tabeli i sporządzić wykres t = f(c). Stężenie Na Nr probówki 2 S 2 O 3 c [mol/dm 3 ] 1 0,2 2 0,1 3 0,05 4 0,025 Czas zmętnienia t [s] 4.2. Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznej Do dwóch probówek dodać po 5 cm M roztworu H 2 C 2 O 4, po 3 cm 3 1 M roztworu H 2 SO 4 oraz po 1cm M roztworu KMnO 4. Jedną z dwóch probówek umieścić w łaźni wodnej o temperaturze 90 o C (363 K). Odnotować również temperaturę pomieszczenia. Zmierzyć czas odbarwienia roztworu w obu probówkach. W układzie zachodzi reakcja : - 2 MnO H 2 C 2 O H 3 O + 2 Mn CO H 2 O Wyniki zanotować w tabeli : Nr probówki Temperatura, T [K] Czas, t [min] Wpływ stężenia jonów oksoniowych na stan równowagi Do probówki wlać po 5 cm 3 2 M roztworu K 2 CrO 4, a następnie (porcjami po około 0.5 cm 3 )1 M roztworu H 2 SO 4 do zmiany zabarwienia. Po uzyskaniu trwałej zmiany zabarwienia dodawać porcjami 2 M roztworu NaOH do uzyskania zabarwienia pierwotnego. 8
9 W układzie zachodzi reakcja kwasowo-zasadowa: Cr 2 O H 2 O 2 CrO H 3 O + barwa pomarańczowa barwa żółta Zanotować wyniki doświadczenia, podając ilości kwasu i zasady zużyte do zobojętnienia. W OPRACOWANIU PODAĆ WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH DOŚWIADCZEŃ. 9
10 ĆWICZENIE 6: ANALIZA JAKOŚCIOWA WYBRANYCH KATIONÓW W probówkach, na płytce porcelanowej lub na bibule przeprowadzić reakcje opisane poniższymi równaniami. Używać niewielkich objętości roztworów zawierających potrzebne jony. Pb Jeżeli badany roztwór zawiera jony Pb 2+, to zadanie go roztworem jonów I - spowoduje wytrącenie się żółtego osadu PbI 2 zgodnie z równaniem: Pb I - PbI 2 Osad PbI 2 po podgrzaniu i gwałtownym schłodzeniu (rekrystalizacja) daje efekt unoszących się i mieniących, złotych kryształków. 2. Wszystkie rozpuszczalne sole kwasu solnego tworzą z jonami Pb 2+ biały osad PbCl 2 : Pb Cl - PbCl 2 Cu 2+ Wodorotlenki wytrącają z roztworów zawierających jony Cu 2+ Cu(OH) 2 : Cu OH - Cu(OH) 2 niebieski osad Osad ten rozpuszcza się w rozcieńczonych kwasach, np. w HCl: Cu(OH) HCl Cu Cl H 2 O oraz w amoniaku (reakcja kompleksowania) dając roztwór o ciemnobłękitnym zabarwieniu: Cu(OH) NH 3 [Cu(NH 3 ) 4 ] OH - Ni Jony wodorotlenowe wytrącają zielony osad wodorotlenku niklu(ii): Ni OH - Ni(OH) 2 2. Dimetyloglioksym, związek organiczny o wzorze sumarycznym C 4 H 8 N 2 O 2, strąca malinowy osad dimetyloglioksymianu niklu(ii): Ni C 4 H 8 N 2 O H 2 O (C 4 H 7 N 2 O 2 ) 2 Ni + 2 H 3 O + 10
11 Reakcję poleca się przeprowadzić metodą kroplową: kroplę badanego roztworu umieścić na bibule filtracyjnej, a na powstałą plamkę nanieść kroplę roztworu dimetyloglioksymu; w przypadku obecności jonów Ni 2+, po krótkim przetrzymaniu bibuły w parach amoniaku wokół plamki powstanie malinowa obwódka. Fe 3+ ( Fe 2+ ) 1. Sześciocyjanożelazian(II) potasu K 4 [Fe(CN) 6 ] wytrąca jasnogranatowy osad sześciocyjanożelazianu(ii) żelaza(iii) (tzw. błękit pruski): 4 Fe [Fe(CN) 6 ] 4- Fe 4 [Fe(CN) 6 ] 3 2. Jony tiocyjanianowe (inaczej rodankowe) tworzą z jonami Fe 3+ mieszaninę kompleksów o krwistoczerwonym zabarwieniu: Fe 3+ + n SCN - [Fe(SCN) n ] 3-n, n=1 6 NH 4 + Jony OH - pochodzące z mocnych zasad wypierają amoniak ze związków amonowych. Można go rozpoznać po zapachu lub po niebieskim zabarwieniu wilgotnego papierka uniwersalnego zbliżonego do wylotu probówki ogrzewanej wraz z mieszaniną reakcyjną. NH OH - NH 3 + H 2 O Ca Jony węglanowe wytrącają z roztworów soli wapnia biały osad: Ca 2+ + CO 3 CaCO 3 CaCO 3 dobrze rozpuszcza się w rozcieńczonych mocnych kwasach dając efekt perlenia: CaCO H 3 O + Ca H 2 O + CO 2 2. Jony siarczanowe(vi) strącają ze stężonych roztworów soli wapnia biały osad: Ca 2+ + SO 4 CaSO 4 CaSO 4 rozpuszcza się w rozcieńczonych roztworach kwasów mineralnych i kwasu octowego. 11
12 ANALIZA JAKOŚCIOWA WYBRANYCH ANIONÓW W probówkach lub na płytce porcelanowej przeprowadzić reakcje opisane poniższymi równaniami. Używać niewielkich ilości roztworów zawierających potrzebne jony. SO 4 1. Jony baru(ii) wytrącają biały, drobnokrystaliczny, trudno rozpuszczalny osad siarczanu(vi) baru(ii): Ba 2+ + SO 4 BaSO 4 Osad ten nie rozpuszcza się w stężonych i rozcieńczonych kwasach mineralnych, lecz rozpuszcza się na gorąco w stężonym H 2 SO 4 : BaSO 4 + H 3 O + Ba 2+ + HSO H 2 O 2. Jony ołowiu(ii) wytracają biały, krystaliczny osad siarczanu(vi) ołowiu(ii): Pb 2+ + SO 4 PbSO 4 który rozpuszcza się w 2 M roztworze NaOH (ze względu na właściwości amfoteryczne): PbSO OH - [Pb(OH) 4 ] Cl - 1. Jony srebra wytrącają biały serowaty osad chlorku srebra: Ag + + Cl - AgCl Osad ten na świetle przybiera barwę szarofioletową na skutek powstawania metalicznego srebra: 2 AgCl + hν 2 Ag + Cl 2 AgCl rozpuszcza się w 2 M roztworze amoniaku (reakcja kompleksowania): AgCl + 2 NH 3 aq [Ag(NH 3 ) 2 ] Cl - 2. Jony ołowiu(ii) wytrącają biały osad chlorku ołowiu(ii): Pb Cl - PbCl 2 który po podgrzaniu zawiesiny do ok. 100 o C (373 K) rozpuszcza się częściowo w wodzie. 12
13 NO 3 - Najważniejszą reakcją jonu azotanowego jest tzw. reakcja obrączkowa. Jony żelaza(ii) redukują jony azotanowe(v) do tlenku azotu(ii): 3 Fe 2+ + NO H 3 O + NO + 3 Fe H 2 O a następnie NO z nadmiarem Fe 2+ zabarwieniu: tworzy jon kompleksowy o brunatnym Fe 2+ + n NO [Fe(NO) n ] 2+ Wykonanie reakcji wymaga pewnej zręczności, dlatego należy trzymać się następujących wskazówek: Do probówki wprowadzić parę kropli badanego roztworu i około 1 cm 3 stężonego H 2 SO 4, po czym probówkę szybko oziębić zimną wodą wodociągową. Następnie, ostrożnie, po ściankach wlać 4-5 kropli nasyconego FeSO 4 (nie mieszać roztworu!). W przypadku obecności w próbie jonów azotanowych(v) na granicy zetknięcia warstw cieczy powstaje brunatna obrączka. CH 3 COO - Rozcieńczone mocne kwasy (np. H 2 SO 4, HNO 3, HCl) wypierają kwas octowy z roztworów jego soli: CH 3 COO - + H 3 O + CH 3 COOH + H 2 O CH 3 COOH można łatwo zidentyfikować dzięki jego charakterystycznemu zapachowi. CO 3 Rozcieńczone mocne kwasy (np. H 2 SO 4, HNO 3, HCl) wypierają kwas węglowy z roztworów jego soli: CO H 3 O + H 2 CO H 2 O H 2 CO 3, jako kwas nietrwały, rozpada się z wydzieleniem gazowego tlenku węgla(iv) (obserwuje się tzw. perlenie roztworu): H 2 CO 3 CO H 2 O PO 4 3- Jony Ag + powodują wytrącanie żółtego osadu fosforanu(v) srebra: 3 Ag + + PO 4 3- Ag 3 PO 4 13
14 ĆWICZENIE 7: ANALIZA JAKOŚCIOWA NIEZNANYCH PRÓBEK Każdy student (zespół studencki) dostaje do badań dwie próbki ciekłe, z których jedna zawiera roztwór soli składający się z anionu i kationu, a druga zawiera mieszaninę dwóch takich soli (kation lub anion tych soli może być wspólny!). Prawidłowa identyfikacja jonów w próbkach polega na ich wykryciu za pomocą reakcji charakterystycznych podanych w ćwiczeniach 5a i 5b. W opracowaniu podać wynik analizy (pisząc również reakcje charakterystyczne, które posłużyły do identyfikacji wykrytych jonów) wg poniższego schematu. PRZYKŁADOWE OPRACOWANIE WYNIKÓW ANALIZY JAKOŚCIOWEJ BADANEJ PRÓBKI CIEKŁEJ Analiza mieszaniny 2 soli 1. Wygląd próbki : niebieska jednorodna ciecz (bez osadu). 2. ph oznaczone za pomocą papierka uniwersalnego : ok. 6 (słabo kwaśne). 3. Reakcje na wykryte jony : a) Cu OH - Cu(OH) 2 niebieski osad b) NH OH - NH 3 + H 2 O zapach amoniaku, niebieskie zabarwienie zwilżonego papierka uniwersalnego c) SO 4 + Ba 2+ BaSO 4 biały krystaliczny osad nierozpuszczalny na zimno w mocnych kwasach 4. W próbie wykryto następujące jony : Cu 2+, NH + 4, SO 4 14
15 ĆWICZENIE 9: ANALIZA ILOŚCIOWA. OBJĘTOŚCIOWE OZNACZANIE KWASÓW I ZASAD. UWAGA: Otrzymane porcje kwasu i zasady rozcieńczyć, dolewając wodę destylowaną do kreski wytrawionej na szyjce kolby miarowej (menisk cieczy stoi na kresce na wysokości oczu). Roztwory dokładnie wymieszać Oznaczenie kwasu a) Do trzech kolb stożkowych odmierzyć przy pomocy pipety po 10 cm 3 roztworu badanego kwasu. Następnie w każdej kolbie umieścić magnes, dodać ok. 50 cm 3 wody destylowanej i kilka kropli błękitu bromotymolowego. b) Napełnić biuretę mianowanym roztworem KOH. c) Kolbę z próbą umieścić na mieszadle pod kranem biurety i przeprowadzić miareczkowanie. Dodawana kroplami zasada potasowa zobojętnia kwas azotowy. Punkt, w którym do określonej ilości kwasu dodamy równoważną ilość zasady, nazywamy punktem równoważnikowego nasycenia lub punktem końcowym miareczkowania. Poznajemy go po zmianie barwy wskaźnika, świadczącej o tym, że kwaśny odczyn roztworu po dodaniu ostatniej kropli zasady przeszedł w odczyn obojętny. W tym momencie następuje trwała zmiana barwy błękitu bromotymolowego z żółtej na zieloną (nadmiar zasady - barwa niebieska). d) Zanotować ilość roztworu KOH zużytego do zobojętnienia kwasu. e) Miareczkowanie powtórzyć dla 2 kolejnych prób, a do obliczeń przyjąć średnią wartość objętości zużytego KOH (odrzucić wyniki obarczone błędem grubym) Oznaczenie zasady Ilość zasady w badanej próbie oznaczyć w analogiczny sposób jak ilość kwasu. Do miareczkowania zasady użyć standardowego roztworu HCl zamiast KOH. W OPRACOWANIU PODAĆ MASĘ ( W GRAMACH) KWASU I WODOROTLENKU W ANALIZOWANYCH PRÓBACH. 15
16 DO OBLICZEŃ MOŻNA WYKORZYSTAĆ ZAMIESZCZONY DALEJ PRZYKŁAD. PRZYKŁAD OBLICZEŃ W ANALIZIE ILOŚCI KWASU A) Obliczenie stężenia kwasu c 1 = 0,1 M - stężenie roztworu KOH wyrażone w molach/dm 3, v 1 = 31,66 cm 3 - średnia ilość KOH zużytego podczas miareczkowania, v 2 = 10 cm 3 - odmierzona objętość HNO 3 Podczas miareczkowania zachodzi reakcja zobojętniania: HNO 3 + KOH = KNO 3 + H 2 O Z równania reakcji wynika, że na zobojętnienie 1 mola HNO 3 potrzeba 1 mol KOH. Wiedząc, że liczba moli substancji rozpuszczonej w roztworze wyraża się wzorem: n = c v (z definicji stężenia molowego), piszemy równanie: Stąd stężenie kwasu: c 1 v 1 = c 2 v 2 c v 3166, 01, c 2 = = = 0,3166 mol/dm v2 B) Przeliczenie stężenia kwasu na jego masę 1 dm 3 roztworu HNO 3 o stężeniu 1 M zawiera 63,02 g kwasu azotowego, a zatem, znając molowość (c 2 ) badanego roztworu możemy obliczyć masę kwasu jaka znajdowałaby się w 1 dm 3 tego roztworu: 3 1 dm 3 1,0000 M HNO 3-63,02 g HNO 3 1 dm 3 0,3166 M HNO 3 - x g HNO , , 02 x = = 19, 9521g 10000, UWAGA : Do obliczeń masy wodorotlenku przyjąć, że masa molowa NaOH jest równa 40 g/mol. Otrzymany wynik należy teraz przeliczyć na pojemność kolby miarowej. Jeśli pojemność kolby miarowej, w której przygotowano do badania roztwór kwasu, wynosiła np. 100 cm 3 tzn., że masa zawartego w tej próbie HNO 3 była 10-krotnie mniejsza, niż w 1dm 3, czyli: 19, 9521 = 19952, g 10 16
17 17
Identyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Bardziej szczegółowoPiotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoAnaliza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3
ĆWICZENIE 12 Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4 3,CO 3, SCN, CH 3 COO, C 2 O 4 ) 1. Zakres materiału Pojęcia: Podział anionów na grupy analityczne, sposoby wykrywania anionów;
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII
WYDZIAŁ TECHNOLOGII I INŻYNIERII CHEMICZNEJ Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII Kierunek: Technologia żywności i żywienie człowieka,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety
II. Wagi i ważenie. Roztwory. Emulsje i koloidy Zagadnienia Rodzaje wag laboratoryjnych i technika ważenia Niepewność pomiarowa. Błąd względny i bezwzględny Roztwory właściwe Stężenie procentowe i molowe.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej
Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Analiza chemiczna stanowi zbiór metod stosowanych w celu ustalenia składu jakościowego i ilościowego substancji. Wśród metod analitycznych możemy wyróżnić: 1)
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW.
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. CHEMIA ANIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami chemicznymi wybranych anionów pierwiastków I oraz II okresu
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...
SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii)
IX. Analiza jakościowa biopierwiastków Zagadnienia Biopierwiastki: mikro i makroelementy Reakcje charakterystyczne biopierwiastków Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) 2 mol/dm 3 CuSO 4 0,5
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoTWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2
TWARDOŚĆ WODY Ćwiczenie 1. Oznaczanie twardości przemijającej wody wodociągowej Oznaczenie twardości przemijającej wody polega na miareczkowaniu określonej ilości badanej wody roztworem kwasu solnego o
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoDysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów
tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji.
VIII. Kinetyka i statyka reakcji chemicznych Zagadnienia Czynniki wpływające na szybkość reakcji Rzędowość i cząsteczkowość reakcji Stała szybkości reakcji Teoria zderzeń Teoria stanu przejściowego Reakcje
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoXI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)
XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1617-5229 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowosubstancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi
L OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowoXLVII Olimpiada Chemiczna
M P IA O L I D A 47 1954 2000 CH N A E M Z I C XLVII Olimpiada Chemiczna Etap III KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ Zadania laboratoryjne Zadanie 1 Analiza miareczkowa jest użyteczną metodą ilościową,
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowoXXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowo6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity
6. ph i ELEKTROLITY 31 6. ph i elektrolity 6.1. Oblicz ph roztworu zawierającego 0,365 g HCl w 1,0 dm 3 roztworu. Odp 2,00 6.2. Oblicz ph 0,0050 molowego roztworu wodorotlenku baru (α = 1,00). Odp. 12,00
Bardziej szczegółowoPracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO
Bardziej szczegółowoOdpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )
PRZYKŁADOWE ZADANIA Z DZIAŁÓW 9 14 (stężenia molowe, procentowe, przeliczanie stężeń, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zastosowanie stężeń do obliczeń w oparciu o reakcje chemiczne, rozpuszczalność)
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoZadanie laboratoryjne
Chemicznej O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne Analiza ośmiu stałych substancji ZADANIE W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie stałym badane substancje
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)
ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) Za poprawne rozwiązanie zestawu można uzyskać 528 punktów. Zadanie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne kadmu(ii)
X. Analiza jakościowa jonów toksycznych Zagadnienia Jony toksyczne Podatność na biokumulację Uszkadzanie budowy łańcucha kwasów nukleinowych Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne kadmu(ii) 2 mol/dm 3 CdCl
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoSynteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O
ĆWICZENIE 2 Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O 1. Zakres materiału Podstawowe czynności w laboratorium chemicznym (ogrzewanie substancji, filtracja, ważenie substancji, itp.).
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: rozszerzony Punkty
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym zestawie tlenków podkreśl te, które reagują z mocnymi kwasami i zasadami a nie reagują z wodą: MnO2, ZnO, CrO3, FeO,
Bardziej szczegółowo3p - za poprawne obliczenie stężenia procentowego i molowego; 2p - za poprawne obliczenie jednej wymaganej wartości;
Zadanie Kryteria oceniania i model odpowiedzi Punktacja 1. 2. 3. 4. 2p - za poprawne 5 połączeń w pary zdań z kolumny I i II 1p - za poprawne 4 lub 3 połączenia w pary zdań z kolumny I i II 0p - za 2 lub
Bardziej szczegółowo5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
Bardziej szczegółowo8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria
8. MANGANOMETRIA 5 8. Manganometria 8.1. Oblicz ile gramów KMnO 4 zawiera 5 dm 3 roztworu o stężeniu 0,0285 mol dm 3. Odp. 22,5207 g 8.2. W jakiej objętości 0,0205 molowego roztworu KMnO 4 znajduje się
Bardziej szczegółowoETAP II Za dani e l ab or at or y j n e Razem czy osobno? Nazwa substancji, wzór Stężenie roztworu
ETAP II 0.0.0 Zadanie laboratoryjne Razem czy osobno? W dziesięciu probówkach opisanych liczbami 0 znajdują się wodne roztwory substancji wymienionych w pierwszej kolumnie tabeli. W kolumnie drugiej podano
Bardziej szczegółowo10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm
Bardziej szczegółowoZajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki
Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które
Bardziej szczegółowoALKACYMETRIA. Ilościowe oznaczanie HCl metodą miareczkowania alkalimetrycznego
Dwa pierwsze ćwiczenia, a mianowicie: Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych kationów występujących w płynach ustrojowych oraz Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych anionów ważnych w diagnostyce
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja jonów metali w roztworach wodnych
Identyfikacja jonów metali w roztworach wodnych Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali.
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 9 MARCA 2016 R. 1. Test konkursowy zawiera 10 zadań. Są to zadania otwarte, za które maksymalnie możesz
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy
PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie
Bardziej szczegółowoMetody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli. Ćwiczenie 1. Reakcja otrzymywania wodorotlenku sodu
V. Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli Zagadnienia Kwasy i metody ich otrzymywania Wodorotlenki i metody ich otrzymywania Sole i metody ich otrzymywania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie II Roztwory Buforowe
Ćwiczenie wykonać w parach lub trójkach. Ćwiczenie II Roztwory Buforowe A. Sporządzić roztwór buforu octanowego lub amonowego o określonym ph (podaje prowadzący ćwiczenia) Bufor Octanowy 1. Do zlewki wlej
Bardziej szczegółowoOpisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13
WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: ROLNICTWO I ROK STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Opisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13 Opracowała:
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony
KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Chemia Poziom rozszerzony Listopad 01 W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi. W tego typu
Bardziej szczegółowoZadania laboratoryjne
M P I O L I D 47 1954 2000 Zadania laboratoryjne CH N E M Z I C ZDNIE 1 Ustalenie nudowy kompleksu szczawianowego naliza miareczkowa jest użyteczną metodę ilościową, którą wykorzystasz do ustalenia budowy
Bardziej szczegółowoCzęść I. TEST WYBORU 18 punktów
Część I TEST WYBORU 18 punktów Test zawiera zadania, w których podano propozycje czterech odpowiedzi: A), B), C), D). Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Prawidłową odpowiedź zaznacz znakiem X. W razie
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I
OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGA I SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNEJ
Ćwiczenie 7 semestr RÓWNOWAGA I SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNEJ Obowiązujące zagadnienia: Kinetyka (szybkość) reakcji, czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych, reguła van t Hoffa, rzędowość reakcji,
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E. Analiza jakościowa
Ć W I C Z E N I E 5a Analiza jakościowa Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali. Jak wiadomo
Bardziej szczegółowoANALIZA OBJĘTOŚCIOWA
Metoda Mohra Kolba miarowa Na Substancja podstawowa: (Na), M = 58,5 g mol 1 Pipeta Naczyńko wagowe c Na M m Na Na kolby ETAPY OZNACZENIA ARGENTOMETRYCZNEGO 1. Przygotowanie roztworu substancji podstawowej
Bardziej szczegółowoSporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości
Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zbadanie właściwości roztworów buforowych. Przygotujemy dwa roztwory buforowe: octanowy
Bardziej szczegółowoAnaliza miareczkowa. Alkalimetryczne oznaczenie kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4 mianowanym roztworem wodorotlenku sodu NaOH
ĆWICZENIE 8 Analiza miareczkowa. Alkalimetryczne oznaczenie kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4 mianowanym roztworem wodorotlenku sodu NaOH 1. Zakres materiału Pojęcia: miareczkowanie alkacymetryczne, krzywa
Bardziej szczegółowoChemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II
Chemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II 1. Do 150 cm 3 roztworu (NH 4) 2SO 4 o stężeniu 0,110 mol/dm 3 dodano 100 cm 3 0,200 M NH 4OH. Obliczyć ph otrzymanego roztworu. pk b=4,40
Bardziej szczegółowoAKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I
Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowo2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
Bardziej szczegółowoXIV KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO. FINAŁ 13 marca 2017
XIV KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO FINAŁ 13 marca 2017 KOD UCZNIA: Instrukcja dla ucznia Na małej kartce zapisz kod ucznia, swoje imię i nazwisko, klasę, nazwę szkoły
Bardziej szczegółowoANALIZA MIARECZKOWA. ALKACYMERIA
Grażyna Gryglewicz ANALIZA MIARECZKOWA. ALKACYMERIA l. Wiadomości ogólne Analiza miareczkowa jest jedną z ważniejszych metod analizy ilościowej. Metody analizy miareczkowej polegają na oznaczeniu ilości
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ 1. Odważono 1.0 g mieszaniny zawierającej NaOH, Na 2 CO 3 oraz substancje obojętną i rozpuszczono w kolbie miarowej o pojemności 250 ml. Na zmiareczkowanie próbki o objętości
Bardziej szczegółowoCHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 2
CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 2 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY ILOŚCIOWEJ OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA ALKACYMETRYCZNEGO WSTĘP TEORETYCZNY Analiza ilościowa Analiza ilościowa
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3
Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3 Zadanie: 2 (1 pkt) Do 20cm 3 20% roztworu kwasu solnego o gęstości
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE do dwiczenia nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej.
Obserwacje Imię i nazwisko:. Data:.. Kierunek studiów i nr grupy:.. próby:. Analiza systematyczna anionów* SPRAWOZDANIE 7 1. AgNO 3 Odczynnik/ środowisko Jony Cl Br I SCN [Fe(CN) 6 ] 4 [Fe(CN) 6 ] 3 2.
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH
8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoSkład zespołu (imię i nazwisko): (podkreślić dane osoby piszącej sprawozdanie):
Wydział Chemii Katedra Chemii Ogólnej i Nieorganicznej pracownia studencka prowadzący:.. ĆWICZENIE 5 RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Data wykonania ćwiczenia: Skład zespołu (imię i nazwisko):
Bardziej szczegółowoCHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1
CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ ANALIZA IDENTYFIKACYJNA WYBRANYCH KATIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Znajomość składu chemicznego materiałów daje informacje o tym jaki to
Bardziej szczegółowoMIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ
4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 2: Stężenia
Ćwiczenia nr 2: Stężenia wersja z 5 listopada 2007 1. Ile gramów fosforanu(v) sodu należy zużyć w celu otrzymania 2,6kg 6,5% roztworu tego związku? 2. Ile należy odważyć KOH i ile zużyć wody do sporządzenia
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 8. Argentometryczne oznaczanie chlorków metodą Fajansa
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 8 Argentometryczne oznaczanie chlorków metodą Fajansa Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO 3 2. Oznaczenie
Bardziej szczegółowoZadanie: 2 Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: I chlorku baru II octanu amonu III siarczku sodu
Zadanie: 1 Sporządzono dwa wodne roztwory soli: siarczanu (VI) sodu i azotanu (III) sodu Który z wyżej wymienionych roztworów soli nie będzie miał odczynu obojętnego? Uzasadnij odpowiedź i napisz równanie
Bardziej szczegółowoW probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1
XLVIII OLIMPIADA CHEMICZA Etap II KOMITET GŁÓWY OLIMPIADY CHEMICZEJ Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1 mol/dm 3 ) pojedynczych substancji
Bardziej szczegółowoXXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 23 maja 2015 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria
ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne 2
Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenie 5: Wytrącanie siarczków grupy II Uwaga: Ćwiczenie wykonać w dwóch zespołach (grupach). A. Przygotuj w oddzielnych probówkach niewielką ilość roztworów zawierających
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Celem ćwiczeń jest zapoznanie się z wybranymi reakcjami charakterystycznymi kationów i anionów w roztworach wodnych. W analizie chemicznej
Bardziej szczegółowoCzęść I 29 punktów. Makaron zabarwia się na kolor granatowy. Jogurt zabarwia się na kolor różowo - fioletowy. Białko ścięło się.
Zadanie 1 (10 punktów) PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ WRAZ Z PUNKTACJĄ Część I 29 punktów za poprawne uzupełnienie każdego pola w tabeli 10 x = 10 pkt. Opis doświadczenia Przewidywane obserwacje Nazwa procesu Kawałek
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach elektrolitów
Do doświadczeń stosować suche szkło i sprzęt laboratoryjny. Po użyciu szkło i sprzęt laboratoryjny należy wstępnie opłukać, a po zakończonych eksperymentach dokładnie umyć (przy użyciu detergentów) i pozostawić
Bardziej szczegółowo1. OBSERWACJE WSTĘPNE
SPRAWOZDANIE 8 Imię i nazwisko:.. Data:... Kierunek studiów i nr grupy: Nr próby...... PRÓBKA 1 1. OBSERWACJE WSTĘPNE Właściwość fizyczna substancji Barwa Rodzaj mieszaniny (jednorodna, niejednorodna)
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoXXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 2 maja 217 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowo2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:
2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu
Bardziej szczegółowo