Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. z dnia 6 października 2008 r. VI SA/Wa 1230/2008

Transkrypt

1 AIRLAW.PL Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 października 2008 r. VI SA/Wa 1230/2008 Przewodniczący: Sędzia WSA Jolanta Królikowska Przewłoka. Sędziowie: Sędzia WSA Maria Jagielska, Sędzia WSA Magdalena Maliszewska (sprawozdawca). Protokolant: Agnieszka Gajewiak. Wobec obowiązku rozstrzygnięcia o naruszeniach rozporządzenia (bądź ich braku) w drodze decyzji administracyjnej, w jednej z form wskazanych w katalogu zawartym w art. 205b ust. 1 ustawy Prawo lotnicze -orzeczenie o zwrocie skargi wszczynającej postępowanie administracyjne z przyczyn czysto merytorycznych (nie stwierdzenia naruszeń rozporządzenia) jest niewłaściwe. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 października 2008 r. sprawy ze skargi M.W. i B.F. na postanowienie Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia (...) marca 2008 r. nr (...) w przedmiocie naruszenia przez przewoźnika lotniczego przepisów rozporządzenia nr 261/2004/WE z dnia 11 lutego 2004 r. 1. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia (...) grudnia 2007 r. 2. stwierdza, że uchylone postanowienia nie podlegają wykonaniu. 3. zasądza od Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na rzecz skarżących M.W. i B.F. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. 1

2 Uzasadnienie W dniu 18 grudnia 2007 r. do Urzędu Lotnictwa Cywilnego wpłynęła skarga M.W. i B.F. na naruszenie praw pasażerów poprzez opóźnienie przylotu lotu z W. do F., jakie miało miejsce w dniu (...) kwietnia 2006 r. (nr rejsu (...)), oraz poprzez odmowę przyjęcia na pokład pasażerów wbrew ich woli na lot z dnia (...) kwietnia 2006 r. z F. do M. (nr rejsu (...)). W treści skargi skarżący podnieśli, iż na dzień (...) kwietnia 2006 r. mieli zarezerwowany lot z W. do G. i M. liniami lotniczymi L. Mianowicie -posiadali potwierdzoną rezerwację na loty odbywające się w dniu (...) kwietnia 2006 r. tj. z W. do F. (nr rejsu (...)), gdzie przewoźnikiem obsługującym były P. S.A. oraz z F. do M. (nr rejsu (...)), gdzie przewoźnikiem obsługującym był przewoźnik lotniczy D., Spółka Akcyjna. W wyniku opóźnienia w przylocie, które wynosiło 30 minut i odnosiło się do lądowania samolotu lecącego z W. do F., przewoźnik lotniczy D., Spółka Akcyjna odmówił pasażerom wejścia na pokład na lot z F. do M. Zgodnie z rezerwacjami posiadanymi przez pasażerów start lotu z F. do M. (nr rejsu (...)) był planowany na godz czasu lokalnego. Pasażerowie w swojej skardze oświadczyli, że odmówiono im przyjęcia na pokład lotu do M. pomimo tego, że posiadali karty wstępu na pokład. Pasażerowie dołączyli do akt sprawy karty wstępu na pokład na lot do M., zgodnie z którymi pasażerowie posiadali wyznaczone miejsca w samolocie. Na ww. kartach pokładowych widnieje godzina (boarding time), który to termin stawienia się do wejścia na pokład powinien być dochowany przez pasażerów. Zgodnie z rozkładem lotów przewoźnika P. S.A., planowe lądowanie we F. rejsu nr (...) przewidziane jest na godz czasu lokalnego. W związku z powyższym, w żadnym wypadku pasażerowie nie mogli dochować terminu stawienia się o czasie do wejścia na pokład na lot do M., ponieważ był to termin wcześniejszy niż planowa godzina lądowania lotu z W. Jakiekolwiek opóźnienie lotu z W. tym bardziej uniemożliwiało pasażerom dochowanie terminu zgłoszenia się do wejścia na pokład lotu do M. Postanowieniem z dnia (...) grudnia 2007 r. nr (...) Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego w W. zwrócił wnoszącym przedmiotową skargę. W uzasadnieniu postanowienia organ podkreślił, iż Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego orzeka w sprawach naruszenia lub nienaruszenia postanowień Rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie nr 295/91/EWG (Dz. Urz. UE L 46 z dnia 17 lutego 2004 r.). Roszczenie o odszkodowanie za opóźnienie w przewozie podróżnych jest roszczeniem cywilnoprawnym. Odpowiedzialność za szkodę wynikłą z opóźnienia w przewozie powietrznym podróżnych jest nałożona na przewoźnika na mocy Konwencji o ujednoliceniu niektórych prawideł, dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego, sporządzonej w M. dnia 28 maja 1999 r. oraz rozporządzenia nr 889/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 maja 2002 r. zmieniającego rozporządzenie Rady nr 2027/97/WE w sprawie odpowiedzialności przewoźnika lotniczego z 2

3 tytułu wypadków lotniczych. Pasażerowie mogą dochodzić roszczeń z tego tytułu przed sądem powszechnym. Organ nadmienił, iż Prezes Urzędu jest uprawniony do rozpatrywania skarg na naruszenie przez przewoźników praw pasażerów, które zostały uregulowane w ww. rozporządzeniu. Powyższe, w ocenie organu, oznacza, że Prezes Urzędu nie posiada kompetencji do wydawania decyzji administracyjnych w innych sprawach, do których nie mają zastosowania postanowienia rozporządzenia. Wobec braku przepisów prawa upoważniających organy administracji do rozpoznawania i załatwiania w drodze decyzji administracyjnej spraw nieuregulowanych w rozporządzeniu, występuje brak właściwości rzeczowej organu administracji państwowej. Tym samym, organ nie może wydać decyzji administracyjnej w innych sprawach, a w szczególności w sprawie cywilnej. Wydanie takiej decyzji byłoby ingerencją w sprawy podlegające kognicji sądów powszechnych. W zażaleniu na powyższe postanowienie, wskazując na wytyczne rozporządzenia WE nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r., skarżący podnieśli, iż Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego zobowiązany jest do kontroli przestrzegania przepisów ww. rozporządzenia. Odnosząc treść wskazanego aktu do zaistniałego w niniejszej sprawie stanu faktycznego skarżący wskazali, iż wprawdzie nie zawiera ono w swojej treści definicji opóźnienia, jednakże w przypadku lotów, gdzie dotarcie do miejsca docelowego wymaga korzystania z kilku przewoźników lotniczych, wskazywanie (tylko i wyłącznie) na opóźnienie, jakie powstało z winy przewoźnika, z którym pasażer rozpoczyna podróż nie uwzględniając konsekwencji tego spóźnienia jest bezzasadne. Zdaniem skarżących w opisanej sytuacji bezsprzecznie doszło do naruszenia przepisów ww. rozporządzenia co uzasadnia rozpoznanie zażalenia oraz uwzględnienie wniesionej skargi. Po rozpatrzeniu zażalenia, postanowieniem z dnia (...) marca 2008 r. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego uchylił w całości postanowienie z dnia (...) grudnia 2007 r. oraz orzekł o zwrocie skargi pasażerom, w zakresie, w jakim dotyczy ona naruszenia przez przewoźnika lotniczego D. Spółka Akcyjna z siedzibą w K., praw pasażerów w związku z opóźnieniem w dniu (...) kwietnia 2006 r. lotu nr (...) na trasie W. -F., w pozostałym zakresie tj. w części dotyczącej naruszenia praw pasażerów poprzez odmowę przyjęcia na pokład pasażerów wbrew ich woli na lot z dnia (...) kwietnia 2006 r. z F. do M. (nr rejsu (...)) organ postanowił przekazać skargę do organu właściwego, tj.: L. -B. ((...)) z siedzibą w B. w N. przy H. -B. -Str. (...). Jak wynika z uzasadnienia powyższego postanowienia, organ administracyjny uznał, iż w treści skargi z dnia 18 grudnia 2007 r. skierowanej przez pasażerów do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego brak jest zarzutów pod adresem przewoźnika obsługującego pierwszy odcinek lotu (W. - F.), czyli Spółki Akcyjnej P. L.. Niedopuszczalnym było zatem -w ocenie organu - dokonanie zwrotu skargi w zakresie naruszenia praw pasażerów przez ww. przewoźnika. Zwrot mógł jedynie dotyczyć L., ponieważ tego przewoźnika dotyczyły zarzuty stawiane w skardze. Przewoźnik ten obsługiwał lot (...) na trasie F. -M. Organ 3

4 wskazał, iż z treści przepisów: art kpa w zw. z art. 205b ustawy -Prawo lotnicze wynika obowiązek po stronie pasażera żądającego wszczęcia postępowania administracyjnego w zakresie naruszeń praw pasażerów złożenia pisemnej skargi wraz z pisemną reklamacją konkretyzującą przewoźnika, którego dotyczyć ma postępowanie administracyjne. Z treści skargi natomiast wynika intencja wszczęcia postępowania wyłącznie wobec przewoźnika (...). W skardze na powyższe postanowienie wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący zarzucili rozstrzygnięciu organu naruszenie art. 7, 8, 9, 10, 77 1 oraz 80 kpa poprzez ich niezastosowanie, w efekcie czego organ nie wyjaśnił wszystkich okoliczności wskazanych przez skarżących, nie umożliwił skarżącym wypowiedzenia się na temat okoliczności sprawy, a w konsekwencji bezzasadnie wydał postanowienie niekorzystne dla skarżących oraz naruszenie przepisów rozporządzenia WE nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. W uzasadnieniu skargi skarżący podnieśli, iż w ich ocenie organ bezpodstawnie uznał, iż wniesiona przez nich skarga nie dotyczy P. L. S.A. oraz bezpodstawnie przekazał skargę do L. ((...)) z siedzibą w B. w N. Podnieśli ponadto, iż zaskarżone postanowienie pozbawia ich możliwości uzyskania odszkodowania za opóźnienie w dotarciu do M. W odpowiedzi na skargę organ odnosząc się do kwestii opóźnienia lotu na trasie W. -F. oznaczonego kodem (...) podkreślił, iż postępowanie przed Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego jest tylko i wyłącznie postępowaniem o ustalenie prawa do odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów. Uprawnienia przyznane rozporządzeniem przysługują pasażerowi ex lege. W przypadku złożenia skargi, o której mowa w art. 16 ust. 2 ww. rozporządzenia Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego w drodze decyzji administracyjnej stwierdza jedynie czy w danym przypadku przewoźnik naruszył prawa przysługujące pasażerowi ex lege czy też nie. Decyzja ma zatem charakter deklaratoryjny. Stąd w przypadku, gdy z wniesionej przez pasażera skargi wynika, iż stan faktyczny w niej opisany nie odpowiada żadnej hipotezie którejkolwiek z norm rozporządzenia -nie ma podstaw prawnych by załatwić sprawę w drodze wydania decyzji administracyjnej. W niniejszej sprawie, z uwagi na nieistnienie interesu prawnego, organ nie prowadził w sprawie lotu na trasie W. -F. oznaczonego kodem (...) postępowania administracyjnego, gdyż przepis prawa materialnego nie przyznał pasażerom żadnych uprawnień związanych z opóźnieniem startu lotu wynoszącym nie więcej niż dwie godziny, a tym samym nie istniała podstawa prawna uprawniająca Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego do podjęcia kontroli przestrzegania rozporządzenia przy wykonywaniu tego lotu. W związku z brakiem kompetencji do załatwienia sprawy w drodze decyzji administracyjnej organ nie był uprawniony do zebrania materiału dowodowego mającego na celu wyjaśnienie stanu faktycznego. Skoro bowiem w przedmiotowym przypadku żadna norma prawna rozporządzenia nie zawiera hipotezy odpowiadającej opisanemu we wniosku stanowi faktycznemu, a tym samym, żaden przepis rozporządzenia nie zawiera dyspozycji powinnego zachowania przewoźnika będącego 4

5 źródłem uprawnień dla pasażerów -brak jest podstaw prawnych do prowadzenia postępowania mającego wyjaśnić okoliczności stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Organ nie dopatrzył się również naruszenia art. 7, 8, 9, 10 i 77 1 oraz 80 kpa poprzez ich niezastosowanie, uznając zarzuty w powyższym zakresie za bezzasadne. Odnosząc się do kwestii przekazania zgodnie z właściwością skargi w zakresie, w jakim dotyczy ona lotu na trasie F. -M. i oznaczonego kodem (...) organ wskazał, iż przepis zawarty w art. 16 ust. 1 rozporządzenia stanowi wyraźnie, iż każde Państwo Członkowskie, w tym Rzeczpospolita Polska, jest obowiązane do wyznaczenia organu odpowiedzialnego za wykonywanie postanowień niniejszego rozporządzenia. Kompetencja wyznaczonego przez dane Państwo Członkowskie organu obejmuje, stosownie do art. 16 ust. 1 rozporządzenia, podejmowanie niezbędnych środków w celu zapewnienia przestrzegania praw pasażerów w odniesieniu do lotów: -z lotnisk znajdujących się na terytorium tego kraju członkowskiego oraz -z krajów trzecich na te lotniska. Ustawodawca europejski normą zawartą w ust. 2 art. 16 rozporządzenia przyznał pasażerom prawo do składania skarg na naruszenie niniejszego rozporządzenia, które miało miejsce na jakimkolwiek lotnisku znajdującym się na terytorium tego Państwa Członkowskiego, lub dotyczącą jakiegokolwiek lotu z kraju trzeciego na lotnisko znajdujące się na tym terytorium. Organem właściwym do rozpatrzenia skarg, o których mowa powyżej, jest Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego jako organ odpowiedzialny za kontrolowanie przestrzegania przepisów rozporządzenia, w zakresie przestrzegania praw pasażerów lotniczych oraz jako organ wyznaczony do rozpatrywania skarg, o których mowa w art. 16 ust. 2 rozporządzenia (art. 205 a ustawy -Prawo lotnicze z dnia 3 lipca 2005 r., tekst jednolity: Dz. U r. Nr 100 poz. 696). Z uwagi na nieistnienie interesu prawnego organ nie prowadził w sprawie lotu na trasie W. -F. oznaczonego kodem (...) postępowania administracyjnego, gdyż przepis prawa materialnego nie przyznał pasażerom żadnych uprawnień związanych z opóźnieniem startu wynoszącym nie więcej, niż dwie godziny, a tym samym -zdaniem organu administracyjnego -nie istniała podstawa prawna uprawniająca Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego do podjęcia kontroli przestrzegania rozporządzenia przy wykonywaniu tego lotu. Prezes Urzędu powołał się w tym zakresie na orzecznictwo sądowoadministracyjne dotyczące prawa do odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego na skutek wniosku podmiotu nie mającego legitymacji strony w rozumieniu art. 28 kpa. Podkreślił nadto, że skarżący w skardze inicjującej postępowanie, skierowanej do Urzędu Lotnictwa Cywilnego -nie formułowali zarzutów pod adresem P. L. S.A., lecz jedynie do przewoźnika lotniczego D. Uznał, że organ administracji publicznej nie jest uprawniony do swobodnego interpretowania żądań strony oraz, iż organ związany 5

6 jest tym żądaniem. Treść żądania wyznacza stosowną normę prawa materialnego lub prawa procesowego, która ma znaczenie dla ustalenia zakresu postępowania. Tak więc -brak było, zdaniem organu, podstaw do prowadzenia postępowania wyjaśniającego w zakresie stanu faktycznego dotyczącego pierwszego odcinka lotu, czyli na trasie W. -F., którego przewoźnikiem obsługującym (faktycznym) był przewoźnik: P. L. S.A. w stosunku do tego przewoźnika. Nie budzi wątpliwości, iż lot z F. do M., choć łączony z lotem na trasie W. -F., był lotem od niego odrębnym. Lot, którym odmówiono pasażerom kontynuacji podróży, rozpoczynał się na lotnisku we F. w N. W związku z powyższym Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego nie był właściwy miejscowo do rozpatrzenia przedmiotowej skargi. Należało w przedmiotowym przypadku, stosownie do art Kodeksu postępowania administracyjnego, przekazać skargę organowi właściwemu do rozpatrzenia. Organ podkreślił, iż skarżone postanowienie z dnia (...) marca 2008 r. nr (...) w żaden sposób nie narusza interesu prawnego skarżących, ponieważ wskazuje organ właściwy do załatwienia jednej ze spraw której dotyczyła skarga oraz wskazuje niedopuszczalność drogi administracyjnej w drugiej ze spraw, której dotyczy przedmiotowa skarga. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje: Wojewódzki Sąd Administracyjny sprawuje, w zakresie swej właściwości kontrolę -pod względem zgodności z prawem -zaskarżonych aktów lub czynności organów administracji publicznej, przy czym kontrola Sądu sprowadza się do zbadania, czy organy administracyjne w toku rozpoznawania sprawy nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd doszedł do przekonania, iż zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia. Mianowicie -zasadą w postępowaniu administracyjnym jest merytoryczne rozstrzyganie spraw w formie decyzji (art i 2 kpa), zaś w postępowaniu będącym przedmiotem niniejszej sprawy doszło do wydania postanowienia, a zatem rozstrzygnięcia o charakterze formalnym, lecz na podstawie przesłanek merytorycznych, sprowadzających się do stwierdzenia braku zasadności zgłoszonego żądania na gruncie prawa administracyjnego. Nie ulega wątpliwości -zdaniem Sądu -iż skarga złożona w dniu 18 grudnia 2007 r. do Urzędu Lotnictwa Cywilnego przez M.W. i B.F. na naruszenie praw pasażerów poprzez opóźnienie lotu z W. do F. jakie miało miejsce w dniu (...) kwietnia 2006 r. (nr rejsu (...)), oraz poprzez odmowę przyjęcia na pokład pasażerów wbrew ich woli na lot z dnia (...) kwietnia 2006 r. z F. do M. (nr rejsu (...)) -odpowiadała warunkom skargi na naruszenie Rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 6

7 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie nr 295/91/EWG (Dz. Urz. UE L 46 z dnia 17 lutego 2004 r.). Przepis art. 16 ust. 2 ww. rozporządzenia stanowi, iż: Bez uszczerbku dla art.12, każdy pasażer może wnieść do każdego organu wyznaczonego na podstawie ust.1 lub do każdego innego właściwego organu wyznaczonego przez Państwo Członkowskie, skargę na naruszenie niniejszego rozporządzenia, które miało miejsce na jakimkolwiek lotnisku znajdującym się na terytorium Państwa Członkowskiego, lub dotyczącą jakiegokolwiek lotu z kraju trzeciego na lotnisko znajdujące się na tym terytorium. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu: Każde Państwo Członkowskie wyznacza organ odpowiedzialny za wykonywanie postanowień niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do lotów z lotnisk znajdujących się na jego terytorium oraz lotów z krajów trzecich na te lotniska. W razie konieczności organ ten podejmuje niezbędne środki w celu zapewnienia przestrzegania praw pasażerów (...). Powyższe postanowienia rozporządzenia doprecyzował ustawodawca polski w ramach przepisów ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Tekst jednolity: Dz. U z 2006 r. Nr 100 poz. 696),, zgodnie z którymi:. Do stosunkówprawnychzzakresulotnictwacywilnegostosujesięprzepisyprawalotniczego,oil ewiążące Rzeczpospolitą Polską ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej (art. 3 ust. 1 Pl). Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego jest Prezes Urzędu (art. 20 ust. 1 PI), który kontroluje przestrzeganie przepisów rozporządzenia nr 261/2004/WE z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, zwanego dalej rozporządzeniemnr261/2004/we, w zakresie przestrzegania praw pasażerów lotniczych, a w szczególności rozpatrywanie skarg, o których mowa w art. 16 ust. 2 tego rozporządzenia (art. 205a ust. 1). Art. 205b. ust. 1 Pl zawiera wymienione enumeratywnie rodzaje rozstrzygnięć wydawanych w drodze decyzji administracyjnej na skutek złożonej przez pasażera skargi o której mowa w art. 16 ust. 2 rozporządzenia nr 261/2004/WE. Mianowicie - Prezes Urzędu stwierdza w drodze decyzji administracyjnej: 1) brak naruszenia prawa przez przewoźnika lotniczego albo 2) naruszenie prawa przez przewoźnika lotniczego, określając zakres nieprawidłowości oraz termin ich usunięcia. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu -do skargi, o której mowa w ust. 1, pasażer powinien załączyć następujące dokumenty: 1) kopię skargi skierowanej do przewoźnika; 2) odpowiedź przewoźnika na skargę pasażera -jeżeli została udzielona; 3) potwierdzoną rezerwację na dany lot. 7

8 Jak wynika z ust. 3 cytowanego przepisu, ciężar udowodnienia, że uprawnienia przysługujące pasażerowi, w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub opóźnienia lotu, zgodnie z rozporządzeniem nr 261/2004/WE, nie zostały naruszone obciąża przewoźnika lotniczego. Przede wszystkim należy stwierdzić, iż w niniejszej sprawie w uzasadnieniu postanowienia z dnia (...) marca 2008 r. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego dokonał nietrafnej interpretacji wymogów, jakim winna odpowiadać skarga wszczynająca postępowanie w sprawie, której przedmiotem jest odmowa przyjęcia na pokład albo odwołanie lub opóźnienie lotu, składanej zgodnie z rozporządzeniem nr 261/2004/WE. W niniejszej sprawie, jak wynika z treści skargi, jej istotą jest naruszenie praw pasażerów poprzez doprowadzenie do 24-godzinnego opóźnienia w przybyciu do celu podróży, czyli G. na skutek 30-minutowego opóźnienia przylotu lotu z W. do F. jakie miało miejsce w dniu (...) kwietnia 2006 r. (nr rejsu (...)), oraz poprzez odmowę przyjęcia na pokład pasażerów wbrew ich woli na lot w tym samym dniu z F. do M. (nr rejsu (...)). Jak wynika z akt administracyjnych, pasażerowie dysponowali biletem lotniczym L., który to przewoźnik był przewoźnikiem umownym na całej długości podróży. Skarżący M.W. w sposób jednoznaczny potwierdził na rozprawie sądowej w dniu 6 października 2008 r., iż było to przyczyną faktu nie sformułowania w skardze skierowanej do Prezesa ULC zarzutów pod adresem L.-u, który był przewoźnikiem faktycznym na pierwszym odcinku podróży, tj. z W. do F. Jak wynika z powyższego, skargę należało potraktować jako skierowaną do obydwu przewoźników, przy czym powinna stać się ona asumptem do całościowego zbadania i przeanalizowania stanu faktycznego pod kątem naruszenia praw pasażerów w rozumieniu rozporządzenia nr 261/2004/WE. Postępowanie powinno się zakończyć wydaniem decyzji zawierającej jedno z rozstrzygnięć, o których mowa w art. 205b. ust. 1 Pl. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż uzasadnienie omawianego postanowienia Prezesa ULC z dnia 31 marca 2008 r. nie zawiera żadnej argumentacji, z której wynikałaby przyczyna (częściowego) zwrotu skargi pasażerom. Nie zawiera ona także ustosunkowania się do zażalenia wniesionego przez pasażerów. Organ ograniczył się wyłącznie do uzasadnienia uchylenia poprzedniego postanowienia -z dnia (...) grudnia 2007 r., na mocy którego zwrócił wnoszącym skargę (w całości). Mianowicie stwierdził, iż wobec braku zarzutu w stosunku do P.L. S.A. w ramach skargi, nie może ona w tym zakresie podlegać zwrotowi. W zakresie stawianego zarzutu wobec przewoźnika D. Spółka Akcyjna -zwrot może dotyczyć tylko tego odcinka podróży, który podlega kognicji tego organu zgodnie z właściwością miejscową (W. -F.), co jego zdaniem uzasadnia przekazanie do organu niemieckiego w zakresie podróży z F. do M. Należy zauważyć, iż powyższe rozumowanie organu dotyczy wyłącznie skorygowania wad poprzednio prowadzonego postępowania. Orzekając co do istoty, organ obowiązany był do ponownego, całościowego zbadania sprawy i uzasadnienia swojego stanowiska. Brak uzasadnienia przyczyn zwrócenia skargi pasażerom uniemożliwia kontrolę legalności rozstrzygnięcia w tym zakresie. Stanowi ponadto naruszenie art. 15 kpa, zgodnie z którym postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne, co oznacza obowiązek ponownego rozpoznania i 8

9 rozstrzygnięcia sprawy na skutek wniesionego środka odwoławczego. Dwukrotnie rozpoznanie oznacza obowiązek przeprowadzenia dwukrotnie postępowania wyjaśniającego, konsekwentnie do tego ukształtowane jest postępowanie odwoławcze, którego przedmiotem nie jest weryfikacja decyzji, a ponowne rozpoznanie sprawy administracyjnej (B. Adamiak, odwołanie w polskim systemie postępowania administracyjnego, Wrocław 1980 r.). W przeciwieństwie do postanowienia Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia (...) marca 2008 r., poprzedzające je postanowienie z dnia (...) grudnia 2007 r. zawiera argumentację merytoryczną, dotyczącą istoty sprawy. Organ podaje przyczyny, takie, jak brak faktycznej możliwości terminowego lotu pasażerów do M. z powodu niedostosowania terminu lądowania we F. do boardingtime czyli czasu obowiązkowego stawiennictwa pasażerów do wejścia na pokład samolotu do M., co -jego zdaniem -uzasadnia, iż do naruszenia rozporządzenia nr 261/2004/WE w przypadku niniejszej sprawy nie doszło. Wskazuje jednocześnie pasażerom prawidłową w jego ocenie akcję prawną -drogę dochodzenia roszczeń cywilnych przed sądami powszechnymi. De facto dokonuje zatem analizy sprawy pod kątem naruszeń rozporządzenia nr 261/2004/WE. Jak wskazano wyżej -wobec obowiązku rozstrzygnięcia o naruszeniach rozporządzenia (bądź ich braku) w drodze decyzji administracyjnej, w jednej z form wskazanych w katalogu zawartym w art. 205b ust. 1 Pl orzeczenie o zwrocie skargi wszczynającej postępowanie administracyjne z przyczyn czysto merytorycznych (nie stwierdzenia naruszeń rozporządzenia) jest niewłaściwe. Konieczna zatem była eliminacja obydwu postanowień z obrotu prawnego. Z uwagi na powyższe, na mocy art ust. 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U r. Nr 153 poz ze zm.) -Sąd orzekł, jak w sentencji. O niewykonalności orzeczono na podstawie art. 152 ppsa, zaś o zwrocie kosztów orzeczono na podstawie art. 200 ppsa. 9