Raport o stanie systemu edukacyjnego Gminy Witnica część II.

Transkrypt

1 Raport o stanie systemu edukacyjnego Gminy Witnica część II. Drugą część prezentacji internetowej pragniemy poświęcić kwestii pracowników oświaty, i to zarówno nauczycieli, jak i pracowników administracji i obsługi. Podstawę do przeprowadzonych analiz stanowiły dane statystyczne wykorzystywane do naliczania części oświatowej subwencji ogólnej, a przedstawiane w sprawozdaniu EN -3 Sprawozdanie o stanie zatrudnienia w dniu r., sprawozdaniu S-2 Sprawozdanie szkoły podstawowej i gimnazjum według stanu w dniu r. oraz informacje finansowe z placówek oświatowych, dla których organem prowadzącym jest Gmina Witnica. Rysunek 1 Współczynnik etatów w pedagogicznych do obsługi latach liczba etatów , ,2, ,39,4 49,89 137,5 139,29 132,38,4 12,46,3,3,3,3,45,4,35,3,25, ,25 42,25,15 37,89 33,89,1 współczynnik 2,5 1996r. 2r 21r. 22r. 23r. 24r. 25r. liczba etatów nauczycielskich współczynnik etatów nauczycielskich do obsługi liczba etatów obsługi Pierwszy rysunek przedstawia współczynnik etatów pracowników pedagogicznych do etatów pracowników administracji i obsługi w latach Jak widać w kolejnych latach szkolnych wychodząc od roku 1996 stanowiska pedagogiczne w stosunku do stanowisk niepedagogicznych stanowią podobny ułamek zatrudnienia i kształtują się do 21r. na poziomie,4 oraz,3 w kolejnych latach. W badanym okresie liczba nauczycieli zmniejszyła się o 15,35 etatów a obsługi o 21etatów. Zmniejszenie liczby obsługi o 6 etatów w 22r. było związane ze zmniejszenie zatrudnienia w Gimnazjum o 2 etaty, a w szkołach podstawowych o 4 (N. W. 2 et. SP W. 1,25 SP K.W 1,5 et.) 1

2 Rysunek 2 Liczba etatów w obsługi a liczba według wskaźnika, , ,25 42, ,95 35,3 33,35 34,26 34,82 37,89 33,1 33,89 3, r. 2r 21r. 22r. 23r. 24r. 25r. liczba etatów obsługi liczba etatów obsługi wg wsk.,25 Kolejny rysunek prezentuje porównanie rzeczywistej liczby etatów obsługi z liczbą etatów obsługi wyliczoną według wskaźnika,25. Na podstawie liczby etatów nauczycielskich obliczono liczbę etatów obsługi, zakładając, że na cztery etaty nauczycielskie powinien przypadać 1 etat obsługi, co daje wsk. 1/4=,25. Założenia te zostały pozyskane od gmin, które na podstawie wieloletnich doświadczeń określiły zasadną liczbę etatów dla pracowników obsługi. W wyniku porównania tych dwóch wielkości daje się zauważyć, że rzeczywista liczba pracowników administracji i obsługi przewyższa wielkość pożądaną określaną wsk.,25 Jednak już rok 25 prezentuje wielkości porównywalne: 33,89 to rzeczywista liczba etatów a 3,12 to liczba etatów określona wskaźnikiem. Analiza zatrudnienia pracowników obsługi wyraźnie wskazuje na stałą tendencje ograniczenia liczby tych etatów i zbliżanie się do wielkości określonej wskaźnikiem. Rysunek 3 2

3 Stopień awansu zawodowego nauczycieli w szkołach podstawowych i gimnazjum według etatów w w latach r ,8 1,2 7,4 24r. 12 1, 13,2 7,2 23r. 9 15,7 14,9 9,7 22r. 3 97,7 6, 11,3 21r. 2 1,5 5,5 6,4 2r 1 15,9 11,5 4, dyp. mia. kon. sta. Następny rysunek Stopień awansu zawodowego nauczycieli w szkołach podstawowych i gimnazjum według etatów w latach 2-25 prezentuje układ etatów według stopnia awansu. Przypomnijmy, że nauczyciel może podnoście swoje kwalifikacje i zdobywać kolejne stopnie awansu zawodowego, rozpoczynając od stażysty następnie zostaje nauczycielem kontraktowym, mianowanym i w końcu nauczycielem dyplomowanym. W gminie Witnica daje się zauważyć pozytywną tendencję wzrostu nauczycieli najlepiej wykształconych tzn. nauczycieli dyplomowanych z jednego w 2 roku do 14 w roku 25. Dzięki temu kadra jest aktywna, ma ciekawe pomysły, i inwencję w kreowaniu czegoś ponad szkolny obowiązek. W gminie Witnica najwięcej nauczycieli posiada stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego od 15,9 etatów w 2 roku do 88,8 etatów w 25 roku. Rysunek 4 3

4 Płace nauczycieli w latach , , , ,1 133,4 132, , 135, 13, 3 125, 2 12,5 12, 1 115, , płace nauczycieli (kwotowo) liczba etatów nauczycielskich Rok 2 przyniósł gruntowną, systemową zmianę przepisów regulujących pragmatykę zawodową nauczycieli. Na gruncie dotychczas obowiązujących przepisów wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli powiązane było z poziomem wykształcenia i stażem pracy, przy czym wzrastało automatycznie o niewielką kwotę co 2 lata, bez względu na aktywność zawodowa nauczyciela. Maksymalne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciel mógł uzyskać dopiero po 3 latach pracy. Istotą obecnego rozwiązania jest przyporządkowanie 4 stopniowej ścieżce awansu zawodowego systemu kwalifikacji płacowej. Przyjęte w 2 r. rozwiązania uzależniły awans zawodowy i finansowy od indywidualnej aktywności, zaangażowania oraz zewnętrznie ocenianych efektów pracy nauczyciela. Odzwierciedleniem tego stanu rzeczy są informacje przedstawione na kolejnym wykresie prezentującym płace nauczycieli w latach Wyraźnie widać, że spadkowi liczby etatów nauczycielskich nie towarzyszy spadek płac, a wręcz przeciwnie, znaczny ich wzrost. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest właśnie fakt rosnącej na terenie gminy Witnica liczby najlepiej wykształconych nauczycieli, ale również fakt, że r. zlikwidowana została szkoła podstawowa w Mościcach. Natomiast r. likwidacji ulega szkoła podstawowa w Starych Dzieduszycach, na jej miejscu powstaje Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Sosnach, dla której organem prowadzącym nie jest już Gmina Witnica, tylko Stowarzyszenie Edukacyjno-Kulturalne Dzieduszyc i Sosen, zatrudniające nauczycieli na umowę o pracę, bez przywilejów zagwarantowanych przez ustawę Karta Nauczyciela. Likwidacja obu placówek wiązała się z wypłatami odpraw dla nauczycieli stąd miedzy innymi w 24 roku mimo spadku liczby etatów z 139,3 do 132,4 odnotowano wzrost wynagrodzeń z poziomu zł do zł. Obok konsekwencji wzrostu w postaci odpraw należy również pamiętać o wypłaconych nagrodach jubileuszowych, odpraw emerytalnych, kilku nauczycieli skorzystało wówczas z urlopu dla poratowania zdrowia, 4

5 w ich zastępstwie zatrudniano dodatkowych nauczycieli lub wykorzystywano godziny ponadwymiarowe. Raz jeszcze zwracamy uwagę na duże znaczenie finansowe wzrostu awansu zawodowego wśród nauczycieli. Różnica pomiędzy minimalną stawką wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela stażysty a nauczyciela dyplomowanego z najwyższym poziomem wykształcenia, czyli z tytułem zawodowym magistra z przygotowaniem pedagogicznym, w 26 roku wynosiła 93 zł. Dobrze wiemy, że płaca jest jednym z najlepszych mobilizatorów do pracy, stąd między innymi taki a nie inny układ na rysunku 4. Rysunek 5 Procentowy udział płac pracowników w pedagogicznych i niepedagogicznych oraz rzeczówki w kosztach szkół 25 12,2% 83,4% 4,4% 24 12,5% 83,1% 4,4% 23 12,5% 82,5% 5,% 22 13,6% 82,% 4,4% 21 15,3% 8,3% 4,4% 2 15,3% 8,4% 4,2% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% płace pracowników niepedagogicznych płace nauczycieli wydatki rzeczowe Rysunek 5 wskazuje procentowy udział płac pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych oraz rzeczówki w kosztach szkół. Wyraźnie widać, że płace pracowników pedagogicznych stanowiły w przeciągu 2-25 roku udział na poziomie od 8,4% do 83,4% ogółu wydatków na szkoły podstawowe i gimnazjum. Udział płac pracowników administracji i obsługi systematycznie spada z 15,3% w 2 roku do 12,2% w 25 roku. Na taki stan wpływ miało zmniejszenie liczby etatów pracowników administracji i obsługi ze 49,89 w roku 2 do 33,89 etatów w 25 roku, a więc o 16 etatów, przy stałym poziomie płac zwiększanym jedynie corocznie w wyniku wzrostu inflacyjnego. Kolejnym elementem wydatków są wydatki rzeczowe, których udział utrzymywał się na stałym poziomie od 4,2% do 4,4%. Rysunek 6 5

6 Płace nauczycieli i administracji w SP i Gimnazjum w porównaniu do subwencji w latach Płace Subwencja Rysunek 6 obrazuje porównanie płac nauczycieli i subwencji wynika z niego, że subwencja nie zabezpiecza wydatku na płace. Gmina dopłaca do wynagrodzeń wielkości określone na rysunku ze znakiem minus od zł w 2r. do zł w 25r. Subwencja oświatowa, którą co miesiąc otrzymuje Gmina, nie starcza nawet na pokrycie kosztów płac i pochodnych nauczycieli i pracowników administracji w szkołach podstawowych i w gimnazjum. Należy pamiętać, że z subwencją wiążą się również wydatki na bieżące utrzymanie szkół, ale nie wyodrębnia się tam już wydatków na remonty, przedszkola, zerówki czy dowozy, wszystko to musi zostać pokryte przez budżet Gminy. Przedstawione informacje wskazują, że zarówno Ministerstwo Edukacji Narodowej, jak i Ministerstwo Finansów przy kształtowaniu projektu budżetu państwa - nie uwzględniają w subwencji oświatowej dokładnej sumy pieniędzy na pokrycie wzrostu kosztów, związanych z awansem zawodowym nauczycieli. Powoduje to konieczność wypłacania brakującej kwoty przez samorząd terytorialny. Subwencja nie ujmuje dodatkowych kosztów wynagrodzenia, dodatków określanych w regulaminach wynagradzania pracowników pedagogicznych, które co roku są podejmowane w drodze uchwały, wszystkie te dodatki są jednak elementem wynagrodzenia nauczycieli i znacząco wpływają na poziom płac. 6