Podróż do Hiszpanii Część pierwsza

Transkrypt

1 Podróż do Hiszpanii Część pierwsza Wymieniliśmy nasz pierwszy kamperek na mniej używany model. Przyznam, że z wielkim żalem żegnałam się z naszym domkiem na kółkach, bo przez dwa lata nazbierało się sporo przyjemnych wspomnień, które nierozerwalnie będą kojarzyły się z naszym pierwszym samochodem. No cóż, człowiek nabiera doświadczenia, robi się wygodny i zaczyna sobie zdawać sprawę z tego, czego mu tak naprawdę do szczęścia potrzeba. Kolejny samochód miał być bez alkowy (służyła ona głównie za skład materiałów różnych), mieć mocniejszy silnik (na autostradach wyprzedzało nas wszystko, co miało więcej niż jedno koło), z tyłu na stałe rozłożone łóżko (codzienne składanie i rozkładanie męczyło mojego męża) i większe zbiorniki na wodę. Taki model gwarantował komfort w podróży, a nam wymarzyło się pojechać w daleką drogę, do Hiszpanii. Wyprawa ta zaowocowała przejechaniem 8200 km w czasie 31 dni. Zobaczyliśmy dużo, zwiedziliśmy wiele ciekawych zakątków tego kraju. Przeżyliśmy sporo niezapomnianych chwil. W tym krótkim czasie udało nam się nawet dwa razy po trzy dni przesiedzieć w jednym miejscu nad morzem, co przy naszym pędzie do zwiedzania było nie lada osiągnięciem. Przejechaliśmy całą Hiszpanię od północy na południe (i oczywiście z powrotem) i teraz już wiemy, w które regiony chcielibyśmy pojechać jeszcze raz. Zdaję Ecouen pod Paryżem-Muzeum Renesansu. sobie sprawę, że w Hiszpanii jest jeszcze sporo do zobaczenia, ale my ten pierwszy wyjazd potraktowaliśmy jako zapoznanie się z nieznanym nam terenem. Nauczeni doświadczeniem z podróży po Francji, wybierając się w drogę po Hiszpanii zaopatrzyliśmy się w wykaz miejsc dla kamperów, na których można byłoby się zatrzymać. Przeżyliśmy jednak ogromne rozczarowanie. To, co świetnie sprawdzało się na terenach francuskich i niemieckich, zupełnie nie zadziałało w Hiszpanii. Nie raz błądziliśmy w poszukiwaniu wskazanego miejsca, którego już nie było, albo może nigdy go tam wręcz nie było. Jechaliśmy trasą przez Paryż, gdzie na trzy noce zatrzymaliśmy się na kempingu obok Lasku Bulońskiego (Camping du Bois de Boulogne, 2 Allee du Bord de l eau). Przyznanie temu kempingowi czterech gwiazdek musiało nastąpić najwyraźniej przez pomyłkę. Bałagan panujący w recepcji, sanitariaty, które czasy świetności przeżyły już dawno temu (a na dodatek brak jeszcze ciepłej wody) oraz zaproponowany nam placyk (tak mały, że trudno było ustawić się na nim kamperem) zadecydowały, że nie polecam tego miejsca, chyba że ktoś jest bardzo zdesperowany i nie ma wyjścia. W Paryżu odwiedziliśmy bardzo interesujące muzeum i zachęcam do zwiedzenia go tych wszystkich, którzy choć trochę interesują się okresem średniowiecza. Na jeden dzień pojechaliśmy też pod Paryż do miejscowości Ecouen, gdzie znajduje się muzeum epoki renesansu. Musee National du Moyen Age & Hotel Cluny Około 1330 roku opat benedyktyńskiego klasztoru w Cluny w Burgundii postanowił wybudować w Paryżu rezydencję dla możnych braci zakonnych. W tym celu zakupił teren, na którym znajdowały się ruiny dawnych term rzymskich, powstałych w II i III wieku. Jakub d Amboise Ecouen pod Paryżem-Muzeum Renesansu. Sala z kolekcją broni. kolejny z opatów, w roku przebudował powstały hotel de Cluny, łącząc styl gotycki z renesansem. W XVII w. pałac stał się rezydencją nuncjuszy papieskich. W czasie trwania rewolucji benedyktynów wypędzono, a obiekt przejęło państwo. W latach 30. XIX wieku słynny mediewista i kolekcjoner zabytków Alexander du Sommerand wynajął pierwsze piętro rezydencji i przeniósł tu swoją kolekcję zabytków. Pałac zbudowany jest w kształcie litery U zawierającej wewnątrz dziedziniec. Otoczony jest on kamiennym ogrodzeniem, które po północnej stronie otwiera się na ogród. We wnętrzach zachowało się kilka oryginalnych kamiennych kominków oraz późnogotycka kaplica. Sale z tematycznymi ekspozycjami przedstawiają nam nie tylko sztukę, ale także pokazują, jak wyglądało życie w średniowieczu. Prezentowane gobeliny są wspaniałym źródłem informacji na temat życia świeckiego i dworskiego. W jednym z pomieszczeń można przyjrzeć się z bliska podświetlonym od tyłu witrażom ze scenami biblijnymi. W osobnej sali prezentowane są wyroby z emalii z Włoch i Limognes, z których wykonywano m.in. szkatułki na relikwie świętych. Interesującą kolekcję stanowią ilustrowane manuskrypty, hafty, naczynia liturgiczne, meble kościelne, wyroby ze złota i srebra, zdobione skrzynie. W muzeum znajdują się także odrestaurowane posągi dwudziestu ośmiu królów Judy i Izraela, przodków Chrystusa. W 1977 roku zostały one przypadkowo odkryte w piwnicy domu, podczas budowy parkingu. Pierwotnie rzeźby te mieściły się nad portalami katedry Notre Dame. W 1793 roku, Komuna samorząd Paryża, pozbawiła postacie głów, biorąc je za wizerunki królów Francji. Ślady farby, które pozostały na jednej z nich sugerują, że fasada kościoła była w przeszłości barwna, czego nie widać dzisiaj. Najpiękniejszym eksponatem w muzeum jest cykl sześciu niderlandzkich arrasów z XV-XVI wieku, nazwanych Dama z jednorożcem. W okrągłej sali, przy przyciemnionym świetle (ostre szkodzi barwom tkanin), z rzędem ustawionych na środku ławeczek, wiszą gobeliny. Pięć tkanin przedstawia alegorie zmysłów: wzrok to spojrzenie w lustro, węch to wąchanie kwiatów, smak to jedzenie słodyczy, słuch to granie na instrumencie, dotyk to dotknięcie rogu jednorożca. Ostatni gobelin opatrzono napisem A mon seul désir ( Na moje jedyne pragnienie ). Może on sugerować wyrzeczenie się przyjemności, jaką daje człowiekowi pięć zmysłów. Część pomieszczeń muzealnych stanowią termy, najcenniejsze rzymskie ruiny w Paryżu. Zostały one splądrowane i spalone podczas najazdów barbarzyńskich w końcowym okresie istnienia imperium. Zbudowane zostały najprawdopodobniej przez cech flisaków. Na kolumnach w tzw. zimnej łaźni frigidarium (najlepiej zachowany fragment) widnieje ich symbol: dzioby statków. Obok muzeum mieści się ogólnodostępny ogród, który jest współczesnym wyobrażeniem ogrodu jaki mógł istnieć w wiekach średnich. Inspirację do jego powstania czerpano z eksponatów kolekcji muzeum. Odwoływano się przy tym do średniowiecznego podziału na sacrum i profanum, czyli duchową i świecką sferę życia. Wstęp do muzeum kosztuje 7,50 euro. Musee National de la Renaissance Znajduje się ono w Ecouen, kilometr na północ od Paryża i jest jedną z najbardziej interesujących francuskich budowli epoki renesansu. Z rozkazu konstabla Franciszka I, księcia Anne de Montmorency, wybudowano w latach zamek, w którym mieści się obecnie Muzeum Renesansu. Muzeum to należy do najbogatszych w regionie paryskim. Pałac, w swej konstrukcji związany częściowo z późnogotycką tradycją, to czworoboczna budowla z wewnętrznym dziedzińcem i rozbudowanymi w narożach pawilonami, przykryta wysokim dachem z lukarnami i ozdobnymi kominami. Muzeum w swoich trzydziestu salach eksponuje około dziesięciu tysięcy obiektów. Wnętrze sal zdobią piękne malowidła i arrasy, a także liczne malowane kominki. Wspaniałe francuskie meble, bogata kolekcja broni, wielka sala z drewnianym stropem i ogromnymi, barwnymi gobelinami, kolekcja ceramiki, emalii, wyrobów ze złota i srebra, malarstwo To wszystko naprawdę warto zobaczyć. W Galerii Psyche możemy podziwiać arras długości 75 metrów zatytułowany Dawid i Batszeba. Wstęp do muzeum kosztuje 4,50 euro. Dune de Pyla - schody do nieba. Z Paryża wyjechaliśmy drogą w kierunku na Poitiers. Na nocleg zatrzymaliśmy się w Dissay (N 46, ; E 0, ) na miejscu przeznaczonym dla kamperów. Mieści się ono na tyłach budynku informacji turystycznej i można tam uzupełnić wodę, zrzucić ścieki oraz umyć toaletę. Następnego dnia jechaliśmy dalej w kierunku Bordeaux, a potem skierowaliśmy się nad morze do Arcachon. Stamtąd drogowskazy kierowały nas już na Dune de Pyla, najwyższą wydmę w Europie. Wydma Dune du Pilat (de Pyla) Zachodnia część regionu Akwitanii pokryta jest piaskami lądowych i nadbrzeżnych wydm. Obecnie na tym obszarze znajduje się ok wydm o wysokości powyżej 10 m (z czego 47 wydm liczy pomiędzy 70 a 100 m wysokości). Najwyższą z nich jest Dune de Pyla. Ta ogromna góra piasku ma 2500 m długości, 500 m szerokości i osiąga do 107 m wysokości. Podłoże wydmy, patrząc od strony plaży, składa się z zachowanych do dzisiaj kawałków drewnianych pniaków. Radioaktywne badanie tej warstwy wykazało, że porastający teren las został przykryty piaskiem ok lat temu. Każdego roku piasek ze wschodniego zbocza wydmy zakopuje 8000 metrów kwadratowych lasu, zasłaniając tym samym prywatne parcele. Pomiędzy 1826 a 1922 rokiem wydma zabrała aż 500 m wybrzeża

2 Dune de Pyla. Widok z góry na lasy piniowe. Obliczono, że w przeciągu 40 lat, jeśli przemieszczanie się wydmy będzie odbywało się z tą samą co dotychczas prędkością średnio 4,9 m na rok, droga Biscarrosse i kemping zlokalizowany blisko zbocza zostaną zasypane przez piasek. Do wydmy nie sposób nie trafić. Zaprowadzą nas do niej kilkakrotnie powtarzane drogowskazy. Na samym końcu przy drodze znajduje się rozległy, zadrzewiony parking, na którym można zatrzymać się także na noc. Jednak jest on dosyć drogi. Skierowaliśmy się więc drogą prowadzącą wzdłuż wybrzeża na południe i zatrzymaliśmy się przy pierwszym napotkanym kempingu. Nie było żadnych problemów z tym, żeby drogą przejść przez teren kempingu do podnóża wydmy i wdrapać się na nią po schodkach umieszczonych na zboczu. Kiedy patrzyłam z dołu do góry, to odnosiłam wrażenie, że te wąskie, metalowe stopnie prowadzą prosto do nieba. Miałam poważne opory, żeby wspinać się tak wysoko. Szczebelki były dość płytkie, a osuwający się z każdej strony piasek na bieżąco zasypywał niektóre z nich i często trzeba je było odgrzebywać rękoma, będąc już prawie na kolanach. Pocieszałam się tylko tym, że w razie stracenia równowagi, moje lądowanie będzie w miarę miękkie, chociaż nieco gorące. Nieźle się można zasapać, wchodząc do góry, ale widok jaki rozciąga się po dotarciu na szczyt, wart jest tego wysiłku. Na górze z jednej strony rozciąga się błękitne morze, które w tym miejscu ma sporo mielizn, a z drugiej strony, jakby w nieskończoność falują zielone wierzchołki sosen. Z dwóch pozostałych stron rozciąga się wydma. Taka ogromna ilość piasku w jednym miejscu! Natomiast w dole, u podnóża wydmy od strony lądu widać wierzchołki martwych drzew, które są sukcesywnie zasypywane przez piasek. Dosyć smutny to widok. Schodzenie w dół nie jest już takie trudne, ale nie za bardzo przydają się do tego schody. Zsuwaliśmy się z mężem wężykiem obok nich, a za nami zsuwał się piasek. Ale przeżycie! Dodam, że nigdzie nie widzieliśmy nakazu korzystania ze schodów, a w oddali grupka osób zsuwała się po zboczu. Na nocleg zatrzymaliśmy się na uroczym kamperowisku, które położone jest w sąsiedztwie morza, w sosnowym lesie (N 44, ; W 1, ). Przy wjeździe z głównej drogi znajduje się stanowisko do pobierania wody, zrzucania ścieków i opróżnienia toalety. Niestety, pogoda nam nie dopisała (mżyło, wiało a potem padało) i rano następnego dnia pojechaliśmy dalej w kierunku granicy z Hiszpanią. Granicę przekraczaliśmy dwukrotnie. Można przejechać ją drogą E7/N134, jadąc przez tunel, albo boczną drogą przez przełęcz Somport, która wznosi się na wysokości 1640 m n.p.m. Kiedyś znajdował się tu klasztor, którego dzwon bił w czasie śnieżycy i mgły, by wskazać drogę pielgrzymom zdążającym do Santiago de Compostela. Zanim się zorientowaliśmy, granicę przejechaliśmy tunelem. Ponieważ wyznajemy zasadę, że w górach nie jeździmy tunelami, tylko przełęczami, bez względu na ich wysokość i trudności w podjeździe, wróciliśmy drogą i przejechaliśmy granicę drugi raz, ale tym razem przez przełęcz. Wspaniałe widoki! Na pierwszy nocleg w Hiszpanii zatrzymaliśmy się w Pirenejach, jadąc rekomendowaną przez jeden z przewodników doliną Hecho. Przyznam szczerze, że mając tak mało czasu i tak dużo do zobaczenia, wybór ten nie do końca był trafiony. Zatrzymaliśmy się na parkingu będącym jeszcze w budowie, przy górskiej drodze, której nie było na mapie (N 42, ; W 0, ). Rano skierowaliśmy się z powrotem w kierunku miejscowości Jaca do celu naszej podróży, do klasztoru w San Juan de La Pena. Jedyna droga, która do niego prowadzi jest bardzo wąska i niesamowicie kręta. Kiedy dojedziemy już na samą górę, na końcu drogi zobaczymy parkingi, które są rozlokowane na skraju lasu. Wokół rozciągają się łąki, wśród których wytyczone są widokowe ścieżki i urocze miejsca doskonałe na piknik. San Juan de la Pena - klasztor górny z barokową fasadą. Po prawej stronie widać zabudowania muzeum. San Juan de la Pena.Klasztor górnydawne zabudowania gospodarcze. San Juan de la Pena. San Juan de la Pena. Dawne zabudowania gospodarcze - piekarnia. San Juan de la Pena. Dawne zabudowania gospodarcze - u stomatologa. San Juan de La Pena Był to w średniowieczu na terenie Aragonii najważniejszy klasztor i prawdopodobnie najstarszy w Hiszpanii. Obejmuje dwa klasztory, które oddzielone są od siebie o ok. 2 km. Z parkingu, który znajduje się na samej górze, do dolnego klasztoru można zejść piechotą wzdłuż drogi, albo skorzystać z autobusu, który co kilkanaście minut kursuje w obie strony (opłata zawarta w cenie biletu do obu klasztorów i muzeum - 8 euro). Klasztor dolny (starszy) wbudowany jest we wgłębienie pod skałami. Zbudowany został w 920 roku i to tutaj po raz pierwszy w Hiszpanii, 22 marca 1071 roku, odprawiono mszę łacińską. W średniowieczu liczni pielgrzymi zatrzymywali się w tym miejscu, uważano bowiem, że w monasterze przechowywano kielich zwany Świętym Graalem. Niestety, od drugiej połowy XII wieku klasztor zaczął podupadać. Coraz mniej było darowizn składanych mnichom, pogłębiały się długi klasztoru i pomimo licznych próśb kierowanych do biskupstwa z prośbą o pomoc, klasztor zamieniał się w ruinę. Przyczyniło się do tego także jego specyficzne położenie, które sprzyjało licznym pożarom. Ostatni, z 1675 roku, trwał trzy dni i w wyniku licznych zniszczeń, trzeba było przenieść mieszkańców do innego miejsca. Wtedy też podjęto decyzję o budowie nowego klasztoru. Najpiękniejszy w klasztorze jest romański krużganek, pomyślany jako najważniejsza część całej budowli. Kapitele, datowane na przełom XII/XIII wieku, są prawdziwymi klejnotami sztuki romańskiej. Rzeźby umieszczone na nich opowiadają historię życia Jezusa. Warto zwrócić uwagę na nienaturalnie duże oczy, jakimi obdarzył swoje postacie nieznany mistrz. W kilku salach na pierwszym piętrze klasztoru mieści się muzeum. San Juan de la Pena. Klasztor dolny - kapitele romańskich krużganków z XII wieku. San Juan de La Pena. Jedna z sal muzeum. Pod szklaną podłogą widać prezentację w murach starego klasztoru. Klasztor górny to olbrzymi kompleks z barokową fasadą. Na jego ruinach i pozostałościach zabudowań gospodarczych wzniesiono ogromną, nowoczesną, przeszkloną budowlę, w której znajduje się muzeum. Przyznam, że jego widok zaskoczył nas niezmiernie. Po wejściu do środka, zaskoczenie było jeszcze większe. Nie widzieliśmy do tej pory takiego muzeum i takiej nowoczesnej prezentacji. Cała podłoga jest przeszklona (upłynęło sporo chwil, zanim przekonałam się, że mogę bezpiecznie po niej chodzić), a pod nią, w ruiny zabudowań klasztoru wkomponowano ekspozycję, która przedstawia ludzkie postacie i używane przez nie codzienne sprzęty. Wykonane z pomalowanego na biało drewna, są naturalnej wielkości i ustawione tak, jakbyśmy zastali je w danej, krótkiej chwili ich codziennego życia. Przechodząc z jednego szklanego pawilonu do drugiego, zmienia się sposób ekspozycji. Teraz możemy przebywać bezpośrednio w pomieszczeniach i przyglądać się z bliska poszczególnym warsztatom, które w czasach, kiedy w klasztorze zamieszkiwali mnisi, pracowały na ich użytek. Po zwiedzeniu klasztorów, drogą przechodzącą na drugą stronę góry, skierowaliśmy się na Huesca, skąd wjeżdżając na autostradę A23, po minięciu Zaragozy, dojechaliśmy na nocleg w okolice zapory wodnej Embalase de La Tranquera. Rano skierowaliśmy się do Monasterio de Piedra, kolejnego celu w naszej podróży o czym w kolejnym numerze. Katarzyna Binder Zdjęcia: Katarzyna i Sławomir Binder Monasterio de Piedra.Jeden z licznych wodospadów w parku.

3 Podróż do Hiszpanii Część druga Wyjeżdżając z Monasterio de San Juan de la Pena, na popołudniowy odpoczynek zatrzymaliśmy się nad sztucznym zbiornikiem wodnym Embalase de La Pena. Było to wymarzone miejsce na obiad. W czasie, kiedy przygotowywałam dla nas posiłek, mój mąż wyciągnął swoją magiczną skrzyneczkę ( przypuszczam, że każdy mężczyzna, który jeździ kamperem taką posiada ) i zabrał się za zakładanie dodatkowego wyłącznika wentylatora chłodnicy. W drodze, na skutek panującego gorąca, silnik nabierał zbyt wysokiej temperatury i nie było pewności, czy czujniki załączenia wentylatorów są sprawne. Kiedy mąż założył dodatkowy wyłącznik, można było ręcznie załączyć wentylatory. Po godzinie naszego błogiego lenistwa, podjechał do nas policyjny samochód. Dwaj bardzo mili panowie chyba o coś nas pytali, coś nam chyba próbowali wytłumaczyć, ale, niestety, nie bardzo mogliśmy zrozumieć, o co im chodzi. Jedyny język jakim się posługiwali, to był hiszpański. I jak zwykle w takich przypadkach, ostatecznie wyjaśniliśmy sobie wszystko przy pomocy rąk. Panowie chcieli nas poinformować, że nie możemy zatrzymać się w tym miejscu na noc, ale oczywiście zjeść i odpocząć możemy. Po dwóch godzinach zwinęliśmy nasz obóz i po przejechaniu przez zaporę udaliśmy się w dalszą drogę. I tu spotkała nas miła niespodzianka. Los Mallos To niezwykłe, wysokie na m formacje skalne, które pojawiają się po lewej stronie drogi i koniecznie trzeba zatrzymać się, żeby im się dokładnie przyjrzeć. W takiej sytuacji jak ta, bardzo przydatna jest lornetka, którą zawsze wozimy ze sobą. Te czerwono-złote, oświetlane przez słońce, zerodowane skały ciągną się na przestrzeni kilku kilometrów. Zbudowane są ze skały zlepieńcowej z charakterystycznymi, okrągłymi kamieniami, jakby zacementowanymi zaprawą piaskowcowo-wapienną, w charakterystycznych kolorach od szarego, brązowego aż do czerwonego. Okazuje się, że jest to jedno z bardziej znanych miejsc wspinaczkowych w Aragonii. Po nasyceniu się widokiem migocących w promieniach słońca intensywną czerwienią skał, ruszyliśmy w dalszą drogę. Monasterio de Piedra To kompleks składający się z klasztoru, hotelu i parku. Przed wejściem znajduje się rozległy, zadrzewiony, bezpłatny parking. Zwiedzanie całego, świetnie przygotowanego kompleksu wypoczynkowo-historycznego zajęło nam ok. 5 godzin. Po przekroczeniu wejściowej furtki do ogrodu odnosimy wrażenie, że znaleźliśmy się w raju. Zewsząd otacza nas bujna zieleń, w powietrzu unoszą się drobniutkie kropelki wody, słychać szmer strumyków i świergot niezliczonej ilości ptaków. Na tym niewielkim terenie burzliwe wody płynącej rzeki Piedry przez długie lata rzeźbiły skały, tworzyły jeziora, jaskinie i wodospady. Przez park prowadzi dobrze oznakowana ścieżka (przy wejściu dostajemy szczegółowy plan całego kompleksu) i należy Monasterio de Piedra. Widok z góry z wodospadu Caballo. się jej trzymać, bo łatwo można się zgubić i ominąć punkt, który warto zobaczyć. Z tyłu największego z wodospadów, wysokiego na 50 m Cola de Caballo, znajduje się naturalna jaskinia Iris, przez którą poprowadzi nas szlak. Kiedy będziemy wchodzili do jaskini, to uwaga na kapiące z góry krople wody! Nie jest to zbyt miłe uczucie, kiedy przedtem rozgrzani słońcem, nagle zostajemy spryskani zimną wodą. Kilka razy będziemy wspinali się po schodkach do góry, żeby podziwiać widoki rozciągające się pod nami. Ogromnie zaskoczyło mnie wyłaniające się nagle zza zakrętu przepiękne jezioro zwane Lustrzanym, po którym pływają kaczki. Przez przezroczystą wodę można zobaczyć dno, ścielące się po nim wodorosty oraz pływające stadami rybki. Pierwszy raz spotkałam się w parku z tablicami przeznaczonymi dla ludzi, którzy mają kłopoty ze wzrokiem. Widnieją na nich nie tylko napisy w języku Braille`a, ale i wypukłe figury np. liści, które pozwalają zobaczyć, jak w rzeczywistości wygląda chociażby fragment danej rośliny. Na koniec naszego spaceru uczestniczyliśmy w pokazie ptaków łownych, który odbywał się na terenie parku. Przy wyjściu napotykamy, jak zwykle w takich miejscach, sklepik z regionalnymi wyrobami. Polecam tabliczki czekolady z dodatkiem przyprawy, np. cynamonu, która jest naprawdę wyśmienita w smaku. Szybko żałowaliśmy, że kupiliśmy tylko jedną. Park w Monasterio de Piedra. Lustrzane Jezioro. Po zakończeniu spaceru po parku, byliśmy pod takim jego wrażeniem, że prawie zapomnieliśmy, że do zobaczenia pozostał nam jeszcze klasztor. A warto i tam zajrzeć. Klasztor Aż do XII wieku był to mauretański zamek. Następnie w 1194 roku Alfons II, król Aragonii, podarował go cysterskim mnichom. Wpadł na pomysł, że będzie to Monasterio de Piedra. Dziedziniec klasztoru. Monasterio de Piedra. Wodna kaskada w parku. właściwa droga do szerzenia w tym regionie katolicyzmu. Przez 23 lata trzynastu mnichów budowało klasztor, używając do tego kamieni ze starego mauretańskiego zamku. Mnisi żyli tutaj przez 700 lat i udało im się przetrwać każdą kolejną wojnę. Na początku XIX wieku zmiana prawa doprowadziła do zamknięcia wszystkich monasterów (na skutek przeprowadzonej wyprzedaży tak zwanych dóbr z martwej ręki) i pięć lat później obiekt został sprzedany na aukcji. Rodzina, która go kupiła, odrestaurowała go od nowa i obecnie jest on prywatną własnością. W części klasztoru mieści się hotel. W klasztorze warto zwrócić uwagę na trzy różne style architektoniczne: gotyk z XII wieku, renesansowy gotyk z XVI wieku i klasyczny barok z XVIII wieku. Ciekawe eksponaty mieszczą się w Muzeum Wina, które jeszcze do 1989 roku było użytkowane zgodnie z jego przeznaczeniem. Możemy także przejść się po Muzeum Powozów, które jednak w żaden sposób nie dorównuje naszemu znajdującemu się w Łańcucie. Pomieszczenie, które warte jest szczególnej uwagi to kuchnia, gdzie początkowo mnisi gotowali na środku i dym z ognia osmolił ściany oraz sklepienie. Dopiero później wybudowali komin i piec do pieczenia chleba. Była to pierwsza kuchnia w Europie, w której przyrządzano czekoladę. Zakonnicy sprowadzili ją z Ameryki poprzez jednego z braci, który podróżował wraz z Ferdynandem Cortezem. W 1535 roku wrócił on z workami z kakao i przekazał je tutejszemu opatowi. Mnisi dodawali do czekolady różnych przypraw. W smaku była ona bardziej gorzka niż współczesne, dosładzane czekolady. W klasztorze jest wystawa, która obrazuje poszczególne etapy produkcji czekolady. Bilet wstępu do całego kompleksu kosztuje 11,50 euro. Wyjeżdżając z terenu parku, zatrzymaliśmy się jeszcze przy drodze, żeby już z góry zobaczyć cały kompleks, przez który wędrowaliśmy te parę godzin. Widok jest niezapomniany, bo wygląda to tak, jakby na pustkowiu, wśród jałowych, skalistych wzgórz pojawiła się głęboka rozpadlina, w której powstał raj. Park w Monasterio de Piedra. Pośrodku Lustrane Jezioro. Region Don Kichota Wyjeżdżając z Monasterio de Piedra opuszczamy Aragonię i wjeżdżamy na tereny Kastylii - La Manchy, najrzadziej zwiedzanego regionu w Hiszpanii. Nazwa równiny La Mancha pochodzi od arabskiego słowa manxa - sucha ziemia. To olbrzymia, naga równina, gdzie jest upalnie w lecie i chłodno w zimie. Krajobraz jest monotonny i jakby zupełnie wyludniony. Jadąc bocznymi drogami, przez dobrych kilkanaście kilometrów nie mijał nas ani jeden samochód, a pojedyncze domy widać było tylko z oddali. Region ten słynie z Don Kichota i jego wiernego giermka Sancho Pansy. Przez prowincję Ciudad Real prowadzi Routa de Don Quijote, na której atrakcjami są wiatraki i inne ciekawostki związane z bohaterem Cervantesa. W wiosce El Toboso, żyła podobno Dulcynea. Jej dom został odnaleziony i przekształcony w muzeum. Zanim dojechaliśmy do Ciudad Encantada, następnego celu w naszej podróży, zatrzymaliśmy się przy drodze, żeby zoba Formacje skalne Los Mallos koło miejscowości Riglos.

4 czyć Garganta del Jucar, wąwóz rzeki Jucar, dobrze widoczny przez skalną szczelinę Ventana del Diablo, co znaczy Diabelskie Okno. I tutaj także przydatna jest lornetka. Ciudad Encantada To park o powierzchni 20 km², gdzie atrakcją są skały wapienne, które w wyniku działających na nie czynników atmosferycznych, takich jak: woda, wiatr, lód, przybrały dziwaczne formy. Aż trudno jest uwierzyć, że rzeźby te nie są wytworem ludzkiej ręki. Większość kamieni ma nadane nazwy, wynikające z upodobnienia się do zwierząt, przedmiotów, czy ludzi. I tak np. Walka między słoniem a krokodylem, Głowa, Statek z kilem, Rzymski most Ciudad Encantada. Grzyb. Tuż przy wejściu nie sposób nie zauważyć potężnego El Tormo Alto-kamienia, który mierzy 20 m wysokości i wygląda jak ogromny grzyb z nieprawdopodobnie małym trzonem. Do parku dotarliśmy tuż przed jego zamknięciem (czynny od 9.30 do 20.00) i musieliśmy znaleźć miejsce na nocleg. Naprzeciwko wejścia, po drugiej stronie Ciudad Encantada. Brama do miasta. drogi znajduje się ogromny parking, który na samym końcu, przy ograniczających go skałkach, gościł naszego kampera do następnego dnia. Z nastaniem nocy zatrzymały się tam jeszcze dwa inne kamperki i tym samym zrobiło nam się raźniej (N 40, ; W 2, ). Rano byliśmy pierwszymi turystami, którzy weszli na teren parku. Na wędrówkę dobrze jest zaopatrzyć się w porządne buty, nakrycie głowy i coś do picia. Spokojny spacer wśród tych dziwów natury zajął nam ok. 2 godzin. Można to miejsce potraktować także jako sielankowy teren do odpoczynku na ławeczce, bądź bezpośrednio na trawce, wśród aromatycznych krzewów i brzęczących owadów, z pobekiwaniem owieczek i odgłosem dzwonków w tle i szybko zapomnieć o realnym świecie. Wstęp kosztuje 3 euro. Do Andaluzji Zachwyceni tym, co może stworzyć natura, udaliśmy się w kierunku Andaluzji, jednego z regionów Hiszpanii, gdzie najmocniej zaznaczyły się wpływy arabskie. Dla nas, którzy z racji geograficznego położenia w Europie nie zaznaliśmy najazdu Maurów, to, co pozostawili po sobie w Hiszpanii, a w szczególności na terenach Andaluzji, będzie miłym dla oka zaskoczeniem. Maurowie, potomkowie Arabów i Berberów, dostali się na Półwysep Iberyjski z Maroka i północnej Afryki. Przez ponad siedemset lat mieszkali na terenie Hiszpanii i pozostawili na niej niezatarty ślad. Ostatnie ich królestwo, emirat Granady, przeszedł pod panowanie katolickich królów Ferdynanda i Izabeli dopiero w 1492 roku. Głównymi ośrodkami na terenach dawnej al-andalus były Kordoba, Sewilla i Granada. W Kordobie Pierwszym andaluzyjskim miastem, które postanowiliśmy zobaczyć była Kordoba. Wjeżdżaliśmy do niej późnym już popołudniem, zaopatrzeni w cztery namiary na miejsca do nocowania. Niestety, nasze długie poszukiwania, kilkakrotne kręcenie się w kółko po wąskich, często jednokierunkowych ulicach, na których na dodatek zaczynały rozkładać stoliki okoliczne kawiarnie, nie dało rezultatu. Byłam zrozpaczona. Okropnie duszno, gorąco, i głośno. Natrafiliśmy na bardzo ekspresyjne i niczym nieograniczone wyrażanie radości kibiców z powodu wygranego meczu w piłkę nożną. Młodzież zaopatrzona w gwizdki, chorągiewki, szaliki i inne atrybuty dobrego kibica, wydobywając z siebie masę dźwięków, przemieszczała się po ulicach miasta aż do samego rana. Kordoba. Dziedziniec pomarańczy przed wejściem do Wielkiego Meczetu. Zdesperowani poszukiwaniem legalnego miejsca do przenocowania, zatrzymaliśmy się w środku miasta na rozległym parkingu, który na nasze nieszczęście mieścił się w trójkącie pomiędzy głównymi ulicami. W Polsce życie w mieście na noc zamiera, tutaj, na południu Europy, rozkwita. Był środek nocy i mnie było już wszystko jedno. Całą noc na parking podjeżdżały i odjeżdżały samochody i mimo ogromnego zmęczenia, nie dało się spać. Wczesnym rankiem okazało się, że przyjechała ekipa zbierająca śmieci i musieliśmy przestawić nasz samochód na miejsce dla autokarów. Ale w tym nieszczęściu odnalazłam też dobrą stronę. Mieliśmy świetne miejsce wypadowe do zwiedzania miasta. Wszędzie było blisko. A parking na dodatek okazał się bezpłatny (N 37, ;W 4, ). Od stolicy do upadku Zwiedzanie miasta zaczęliśmy przechodząc na drugą stronę rzeki Gwadalkiwir przez stary rzymski most Puente Romano. Droga wychodzi na wprost Mezquity, najważniejszego zabytku w Kordobie, który ucieleśniał potęgę islamu na Półwyspie Iberyjskim. Kordoba, założona przez Rzymian w 152 roku p.n.e., była największym miastem w tej części imperium rzymskiego, a następnie, zdobyta w VII wieku przez Maurów, przez trzy stulecia była stolicą mauretańskiej Hiszpanii i zarazem najbardziej rozwiniętym kulturalnie ośrodkiem Europy. Z tego też okresu pochodzą najwspanialsze zabytki miasta. W 1236 roku pod wodzą króla Ferdynanda i królowej Izabeli wyzwolono Kordobę spod wpływów mauretańskich i od tej pory datuje się powolny upadek miasta. Znaczenie Kordoby, jako centralnego miasta mauretańskiej Hiszpanii, rozpoczyna się od 756 roku. W tym czasie władcą był Abd ar-rahman I. Kupił on od chrześcijan wizygocką bazylikę św. Wincentego i na jej murach rozpoczął budowę Wielkiego Meczetu-La Mezquita, wzorowanego na meczecie z Damaszku. Świątynię budowano i rozbudowywano na przestrzeni od VIII do X stulecia. Po wyzwoleniu Hiszpanii spod władzy Maurów, została ona przekształcona w katedrę. Wielki Meczet. Jedna z dawnych bram wejściowych. Mezquita Do Mezquity wchodzi się przez dziedziniec Patio de los Naranjos, wysadzony rzędami drzewek pomarańczowych. Do dzisiaj zachowały się fontanny, służące do rytualnego obmycia się przed modlitwą. Jedyna otwarta brama wprowadza nas w tajemniczy i mroczny świat katedry. Pierwsze wrażenie jest przytłaczające. Las niekończących się kolumn, zwieńczonych dwukondygnacyjnymi łukami w kształcie podkowy (skopiowanymi z rzymskich akweduktów), ustawionych w geometrycznym porządku, poprzedzielanych zwisającymi z sufitu stylowymi lampami, które dają nieco żółtawego światła. Każda z tych 824 kolumn (niektóre są kolumnami ze starej wizygockiej katedry, bądź innych rzymskich budowli) zbudowana jest z marmuru, jaspisu i onyksu, a łuki Kordoba. Widok z góry na wodne ogrody. na przemian z czerwonej cegły i białego kamienia, co tworzy geometryczny wzór nadający całości jedność. W późniejszych czasach, kiedy meczet był rozbudowywany i kolumny budowano z gorszego materiału, łuki malowano. W najważniejszym miejscu świątyni, w niszy modlitewnej zwanej Mihrab, symetria i jedność budowy zostaje zachwiana. Do stworzenia tego najważniejszego miejsca w meczecie sprowadzono budowniczych aż z Bizancjum. W obrzędzie islamu, nisza pełniła dwie podstawowe funkcje: wskazywała kierunek Mekki oraz wzmacniała słowa imama prowadzącego modły. Warto zwrócić uwagę na sufit, który został zrobiony z jednego kawałka marmuru. Komnaty, które mieszczą się po obu stronach niszy, ozdobione są wielokolorową bizantyjską mozaiką. Tutaj kalif i jego świta odprawiali modły. Tuż obok wchodzimy do Tesoro, barokowej kaplicy, w której mieści się ogromna monstrancja zbudowana ze złota i srebra i ważąca 122 kg. Powstała w 1516 roku i była wykorzystywana w czasie procesji Bożego Ciała. Środek meczetu rozdarty jest wzniesioną w XVI wieku na rozkaz Karola V renesansowo-barokową katedrą. Pomysł ten powstał po to, żeby schrystianizować ten olbrzymi budynek. W ten sposób doszło do zniszczenia harmonijności meczetu. W katedrze warto dokładniej przyjrzeć się ogromnym rzeźbionym stallom na chórze. Bilet wstępu do meczetu kosztuje 8 euro. Dzielnica żydowska Tuż obok Mezquity znajduje się stara dzielnica żydowska - juderia. Jest to uro- Kordoba - wąskie uliczki w dzielnicy żydowskiej. cza plątanina wąskich uliczek z białymi ścianami, które zdobią setki doniczek z geraniami. W pobliżu meczetu uliczki zastawione są sklepami z pamiątkami. Synagoga, która zachowała się jako jedyna w Andaluzji, a jedna z trzech w Hiszpanii (pozostałe dwie są w Toledo), zbudowana została w XIV wieku i jest przykładem stylu mudejar. Wnętrze pokryte jest gipsowo-alabastrowymi geometrycznymi dekoracjami, hebrajskimi napisami i kamienną posadzką. Wędrując dalej, warto zwrócić uwagę na patia domów, z których każde jest niepowtarzalnym dziełem jego właściciela. Patia oddzielone są od ulicy kutymi bramami, ze ścianami pokrytymi bogatymi w ornamenty kafelkami. Wewnątrz znajduje się dziedziniec, przeważnie bogato ukwiecony, z szemrzącą fontanną i niejednokrotnie kącikiem przeznaczonym do odpoczynku. Ufortyfikowany pałac O wiele więcej czasu trzeba zarezerwować na spacer po ogrodach, odrestaurowanych w stylu mauretańskim. Ogrody znajdują się obok Alcazar de los Reyes Cristianos - fortu chrześcijańskich królów, zbudowanego na fundamentach rzymskiej twierdzy i arabskiego pałacu. Ferdynand Aragoński i Izabela Kastylijska wykorzystywali ten ufortyfikowany pałac jako swoją siedzibę, w czasie kiedy przygotowywali atak na Granadę, ostatnią mauretańską twierdzę w Andaluzji. W późniejszym okresie czasu budynek był siedzibą Inkwizycji. Z początkiem XIX wieku przejął funkcję więzienia. Obecnie mieści się w nim muzeum z kolekcją rzymskich mozaik. Wyjeżdżając z Kordoby, przy drodze C432, 11 km od miasta, znajduje Medina Azahara - kompleks pałacowy, który wybudował kalif Abd ar-rahman III. Niestety, nie udało nam się wejść na teren wykopalisk, gdyż w poniedziałki są zamknięte. Katarzyna Binder Zdjęcia: Katarzyna i Sławomir Binder 40 41