Zastosowanie badania tomografii komputerowej (TK) dla potrzeb medycyny sądowej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie badania tomografii komputerowej (TK) dla potrzeb medycyny sądowej"

Transkrypt

1 PRACE ORYGINALNE Andrzej URBANIK Robert CHRZAN Zastosowanie badania tomografii komputerowej (TK) dla potrzeb medycyny sądowej Application of computed tomography (CT) examination for forensic medicine Katedra Radiologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Kierownik: Prof. dr hab. med. Andrzej Urbanik Dodatkowe słowa kluczowe: TK medycyna sądowa wirtualna autopsj Additional key words: CT forensic medicine virtual autopsy Celem badania jest prezentacja własnych doświadczeń w zastosowaniu pośmiertnych badań TK dla potrzeb medycyny sądowej. Przy pomocy 16-rzędowego aparatu TK wykonano badania 181 zwłok. Uzyskane w czasie akwizycji dane obrazowe opracowywano przy pomocy dedykowanych programów. Analizowano obrazy z przekrojów poprzecznych, wielopłaszczyznowych rekonstrukcji oraz rekonstrukcji trójwymiarowych. Uzyskane w ten sposób informacje pozwalały na łatwiejsze wykonywanie klasycznej autopsji czyniąc ją dokładniejszą. Obraz badania TK zapisany w postaci cyfrowej pozwala na ocenę zwłok w dowolnym momencie, niezależnie od następowego rozkładu czy też kremacji. W miarę możliwości badanie TK powinno poprzedzać klasyczną autopsję. The aim of the study is to present a own experiences in usage of post mortem CT examination for forensic medicine. With the help of 16-slice CT scanner 181 corpses were examined. Obtained during acquisition imaging data are later developed with dedicated programmes. Analyzed images were extracted from axial sections, multiplanar reconstructions as well as 3D reconstructions. Gained information helped greatly when classical autopsy was performed by making it more accurate. A CT scan images recorded digitally enable to evaluate corpses at any time, despite processes of putrefaction or cremation. If possible CT examination should precede classical autopsy. Adres do korespondencji: Katedra Radiologii UJ CM Kraków, ul. Kopernika 19 Tel.: , Fax: radiologia@su.krakow.pl Pierwszą informacją o odkryciu przez W. Roentgena nowego rodzaju promieniowania był artykuł Ernsta Lecheta zamieszczony w wiedeńskim dzienniku Die Presse w dniu 5 stycznia 1896 Roku [23], napisany na podstawie komunikatu Roentgena - Uber eine neue Art von Strahlen -Vorlaufige Mitteilung (O nowym rodzaju promieni tymczasowy komunikat) złożonego 28 grudnia 1895 roku w Towarzystwie Fizyczno-Medycznym w Wurzburgu (Niemcy). Już w tym pierwszym doniesieniu, odkrywca przewidywał, że promienie X (nazwane później promieniami rentgenowskimi) będą użyteczne w znajdowaniu i lokalizacji kul w ciele pacjenta. Zasugerował tym samym użyteczność nowej metody dla potrzeb medycyny sądowej. Pod koniec stycznia 1896 to hipotetyczne zastosowanie zostało zrealizowane w praktyce [45]. Krakowski dziennik Czas z dnia 23 stycznia 1896, przekazał informacje z Wiednia według której Z Wiednia telegrafują nam: prof. Mosetig robił przy dwóch operacyach doświadczenia z promieniami Roentgena, które wydały doskonałe rezultaty. Obrazy fotograficzne okazują z największą dokładnością i wyraźnie uszkodzenie lewej ręki spowodowane postrzałem z rewolweru i zupełnie wyraźnie wskazują miejsca w których kula utkwiła [9]. Dla potrzeb praktyki sądowej, po raz pierwszy badanie rtg wykonał 7 lutego 1896 John Cox, profesor fizyki Uniwersytetu McGill w Montrealu (Ryc. 1). Na podstawie uzyskanego obrazu radiologicznego zlokalizowano kulę w kończynie dolnej (kula została następnie usunięta chirurgicznie) i na tej podstawie skazano na 14 lat więzienia niejakiego Georga Holdera za usiłowanie zabójstwa [8]. Jednak po raz pierwszy taką procedurę stwierdzenie obecności kuli w wyniku badania rtg i jej następowe usunięcie zastosował prof. Artur Wright, fizyk z uniwersytetu Yale. 27 stycznia 1896 wykonał (pierwszy raz w USA) serie badań rtg. Wśród badanych obiektów był martwy zając, którego uczony kupił na targu. W wyniku badania rtg Wright stwierdził obecność kuli w ciele denata (potwierdzoną w czasie autopsji) i na tej podstawie mógł ustalić przyczynę śmierci [12]. W ten sposób wyznaczył jedną z podstawowych procedur stosowanych do chwili obecnej w medycynie sądowej. We wrześniu 1896, nowojorskie wydawnictwo American Technical Book Co. wydało książkę X-ray, jeden z pierwszych podręczników radiologii autorstwa Williama Mortona [27]. Interesujący był krótki rozdział na temat wykrywania ciał obcych w ciele ludzkim i medyczno-prawnych aspektów w tym zakresie. Morton pozwolił sobie nawet na daleko idące spekulacje na temat śmierci prezydenta J.A. Garfielda postrzelonego w zamachu w Stwierdził, że gdyby wtedy było możliwe wykonanie zdjęcia rtg, udało by się zlokalizować i usunąć kulę co Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 5 229

2 Rycina 1 Fotografia pierwszego badania rtg (7 lutego 1896) dla potrzeb medycyny sądowej. Photography of the first X ray examination for forensic medicine (7 February 1896). Rycina 3 Badanie rtg zwłok ludzkich. X-ray examination of human corpses. Rycina 2 Proces sądowy z powództwa cywilnego J. Smitha przeciwko dr W.W. Grantowi. J. Smith s lawsuit filed against doctor W. W. Grant. mogłoby uratować życie rannego (nieudaną próbę lokalizacji kuli podjął wtedy wynalazca telefonu, G. Bell stosując urządzenie własnej konstrukcji). Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt, że w 1901, ranny w zamachu, prezydent USA, W. McKinley odmówił (w porozumieniu z osobistym lekarzem) wykonania badania rtg (oferował to słynny wynalazca T.A. Edison). Tradycyjnymi metodami nie znaleziono kuli i ofiara zamachu zmarła z powodu infekcji [12]. Wyniki badań radiologicznych zaczęto także używać jako materiału dowodowego w sprawach z powództwa cywilnego. Po raz pierwszy miało to miejsce w Denver (USA) w listopadzie 1896 (Ryc. 2). Na podstawie zdjęć rtg wykonanych niejakiemu J. Smithowi, udowodniono błąd w sztuce znanemu chirurgowi dr W. Grantowi (jeden z założycieli American College of Surgeon i wykonawca pierwszej w USA appendektomii) [29]. Stwierdzono, że nie rozpoznał on złamania kości udowej, nie podjął leczenia a skutkiem tego było, po zrośnięciu niezaopatrzonych odłamów, skrócenie kończyny dolnej chorego. Prawie jednocześnie zaczęto także wykonywać badania rtg zwłok ludzkich. (Ryc. 3). Z tego okresu najbardziej znaczące były zdjęcia rentgenowskie wykonane ofiarom pożaru jaki wydarzył się w wielkiej sali tanecznej w Paryżu w roku Uzyskane w ten sposób radiogramy posłużyły, po raz pierwszy, do identyfikacji zwłok [4]. Kolejnymi istotnymi osiągnięciami było, w roku 1896, zastosowanie przez T. Angerera [13] radiograficznego obrazu nadgarstka do określenia wieku osobnika a także wewnątrzustnych zdjęć rtg dla potrzeb identyfikacyjnych przez E. Koeninga [10] (Ryc. 4). Warto także odnotować system do identyfikacji osobniczej, na podstawie antropologicznej oceny zdjęć rtg, którego autorem był B. Levinsohn w 1899 [26]. Ciekawe próby zastosowania promieni rtg w daktyloskopii podjęli D. Walsh w 1897 [53] i H. Beclere w 1918 [2]. Zaproponowali technikę polegającą na pokrywaniu opuszków palców odpowiednio azotanem bizmutu (Bi(No3)3) lub czterotlenkiem ołowiu (Pb3O4) i wykonywaniu zdjęć rtg (Ryc. 5). Można stwierdzić, że na początku XX wieku radiologia znalazła trwałe miejsce przy identyfikacji zwłok, w daktyloskopii, ustalaniu przyczyn śmierci, dokumentowaniu obrażeń (szczególnie układu kostnego) a także w ocenie postrzałów. Przewrót, jakim stało się w radiologii wprowadzenie tomografii komputerowej w 1972 roku do praktyki diagnostycznej nie ominął także medycyny sądowej. Zanim jednak wykonano badanie TK zwłok ludzkich, w roku 1976, w Kanadzie, przy pomocy tej techniki zbadano mumię egipską [17]. Pierwsze badanie TK dla potrzeb sądowych zostało wykonane w 1977 roku w celu oceny postrzału głowy [54]. Nowa metoda wykazała swoją przydatność a w roku 1982 ukazały się dwa ciekawe artykuły omawiające zastosowanie badania TK w medycynie sądowej [3,34]. Jednym z pierwszych i szeroko analizowanych zastosowań nowej techniki była ocena ran postrzałowych [7,35]. Można stwierdzić, że od wprowadzenia tomografii komputerowej w 1977 roku, radiologia sądowa zmieniła całkowicie swoje obli- cze a stało się to jeszcze bardziej ewidentne po wprowadzeniu w 1989 roku techniki spiralnej pozwalającej na tworzenie wiarygodnych trójwymiarowych rekonstrukcji. Współczesne podstawy radiologii sądowej stworzyły liczne prace Rieperta publikowane od 1989 [31,32] a następnie, w latach 90., przez Steina i wsp. [37,38] a także Kargera [23]. W tym samym czasie Richard Dirnhofer z Instytutu Medycyny Sądowej Uniwersytetu w Bernie, nawiązał kontakt z Uniwersyteckim Zakładem Radiologii kierowanym przez prof. Petera Vocka i miejską policją tego miasta. Ścisła współpraca pomiędzy medykami sądowymi i radiologami polegała na wykonywaniu badań TK zwłok, przeprowadzaniu sekcji a następnie konfrontowaniu wyników. Badania TK i autopsje były uzupełniane kompleksową dokumentacją fotograficzną. W dalszej kolejności włączono także wykonywanie badań MR. W 2003 roku omówiono uzyskane wyniki i na ich podstawie ogłoszono projekt, który początkowo nazywano w różny sposób: skalpel free autopsy, digital autopsy, Image guided minima invasive autopsy aż wreszcie wprowadzono nazwę Virtopsy (nazwa jest chroniona patentem a została zarejestrowana przez R. Dirnhoffera) na określenie wirtualnej autopsji [11]. Ważną postacią w zespole z Berna był prof. Michael Thali, który od roku 2010 jest dyrektorem Zakładu Medycyny Sądowej w Zurichu. Jest autorem bądź współautorem 169 artykułów oraz dwóch podręczników [40,41,42]. Podręcznik Brogdon s Forensic Radiology (którego jest współautorem) jest podstawowym dziełem dla wszystkich zajmujących się radiologią sądową [4]. Ciekawą postacią w środowisku radiologii/ medycyny sądowej jest profesor radiologii Hermann Vogel z Hamburga. Posiada wielką kolekcję obrazów z badań radiologicznych dotyczącą kryminalistyki, działań wojennych czy przemocy w relacjach społecznych bądź rodzinnych. Wielkim powodzeniem na całym świecie cieszą się jego wystawy. W roku 2007 taka wystawa, zorganizowana przez Katedrę Radiologii UJ CM, odbyła się w Krakowie. Jest współautorem atlasu A Radiologic Atlas of Abuse, Torture, Terrorism, and Inflicted Trauma podstawowego dzieła w tym zakresie [5]. 230 A. Urbanik i wsp.

3 Rycina 4 Zdjęcie rtg wewnątrzustne (Koening) dla potrzeb identyfikacji zwłok. Intraoral X-ray (Koening) for identification of human corpses. Rycina 5 Badanie rtg palca dla potrzeb daktylografii. X-ray image of a finger for dactyloscopy. Aktualnie, w ramach projektu Virtopsy, dokumentacja zwłok odbywa się z zastosowaniem laserowego skanowania powierzchni zwłok, trójwymiarowej fotogrametrii, badań TK i MR oraz angiografii TK [11]. Poszczególne techniki wykorzystywane są w zależności od wskazań. Z badań obrazowych, najczęściej wykonywane jest badanie TK. Wobec takiego zapotrzebowania, w wielu ośrodkach medycyny sądowej, tworzone są osobne pracownie tomografii komputerowej gdzie wykonuje się wyłącznie badania zwłok ludzkich przed właściwą autopsją. W Polsce, pierwsze udokumentowane badanie dla potrzeb lokalizacji kuli w ciele pacjenta pochodzi z roku 1900 a wykonał je w Warszawie dr Władysław Szteyner. Przedstawił przypadek 16 letniego młodzieńca, który postrzelił się z rewolweru w Rycina 6 Zdjęcie przeglądowe miednicy pierwsze polskie badanie rtg wykonane dla potrzeb medycyny sądowej. Plain X-ray of the pelvis the first Polish X-ray examination performed for forensic medicine. brzuch. Na zaprezentowanym radiogramie uwidoczniono cień kuli pomiędzy 11 i 12 żebrem, którą następnie wydobyto z przepony po wycięciu 12 żebra [39]. W 1920, krakowski radiolog Henryk Wachtel opublikował ciekawy artykuł w którym omawiał użycie promieni rentgenowskich do usuwania pocisków z ciała ludzkiego - dotyczyło to praktyki wojskowej [52]. Po raz pierwszy w Polsce, całkowicie dedykowane medycynie sądowej badanie rtg wykonano w roku 1930, w Krakowie przy użyciu aparatu znajdującego się w Katedrze Anatomii UJ (Ryc. 6). Badanie wykonał doc. Tadeusz Rogalski na zlecenie Sądu Apelacyjnego w celu ustalenia sprawcy postrzału ze skutkiem śmiertelnym (w czasie autopsji nie znaleziono kuli). W tym celu dokonano ekshumacji zwłok w 1,5 roku po pochówku i wykonano serię zdjęć rtg szczątków znajdujących się w trumnie. Opisał to Stefan Ryglicki, asystent krakowskiego Zakładu Medycyny Sądowej: na ostatniem zdjęciu, obejmującem okolice miednicy, stwierdzono wśród części miękkich na wysokości lewego stawu biodrowego pocisk, kształtem odpowiadający pociskowi browningowemu, skierowany ku dołowi i na zewnątrz. Kulę powyższą wyjęto następnie bez trudu wobec dokładnego określenia miejsca jej położenia z zachowanych jeszcze częściowo lewych mięśni pośladkowych. Pocisk okazał się kulą z broni krótkiej automatycznej, kal. 7,35, o pancerzu stalowym a dokładnie widoczne ślady od gwintów lufy bez trudu pozwoliły na stanowcze określenie, z jakiej broni w danym przypadku i przez którego z napastników pocisk powyższy wystrzelono. Autor dodał: nie znam opisu podobnego przypadku w naszej literaturze choć odpowiedniego materjału znalazłoby się dosyć [33]. Również w Polsce, badania TK zwłok ludzkich zostały poprzedzone badaniami mumii egipskich pierwszy raz w Krakowie w 1995 roku [16]. Z kolei, latach w Katedrze Radiologii CM UJ zbadano kilkanaście mumii jako element unikalnego w skali światowej, kompleksowego, wielodyscyplinarnego badania mumii ludzi i zwierząt podjętego przez zespół egiptologów z krakowskiego Muzeum Archeologii [46,47,48]. Użyto wtedy najnowszych technik TK tzn. rekonstrukcji 3D oraz wirtualnej endoskopii (Ryc. 7a i b). W roku 2008, w ramach przeprowadzonego śledztwa w sprawie katastrofy w Gibraltarze (wydarzyła się 4 lipca 1943), oddział katowicki Instytutu Pamięci Narodowej zlecił Katedrze Radiologii CM UJ wykonanie diagnostyki radiologicznej szczątków generała Władysława Sikorskiego. Badania takie wykonano (cyfrowe zdjęcia radiograficzne i tomografia komputerowa) (Ryc. 8a i b). Ich wyniki [48] posłużyły medykom sądowym z Krakowskiego Zakładu Medycyny Sadowej w przeprowadzonej bezpośrednio po tym autopsji. Nawiązana w ten sposób współpraca pozwoliła wprowadzić w Krakowie badania TK wykonywane przez radiologów jako poprzedzające właściwą autopsję, przeprowadzaną przez medyków sądowych w wybranych przypadkach sądowych. Podsumowaniem pierwszego okresu wykonywania badań TK zwłok dla potrzeb medycyny sądowej był artykuł Post-mortem CT examination own experiences z roku 2009, pierwsza tego typu publikacja radiologiczna w Polsce [49]. Pozytywne doświadczenia z okresu uzyskane w czasie wykonywania badań TK w Katedrze Radiologii UJ CM, pozwoliły na uruchomienie w roku 2012 pierwszych w Polsce, wydzielonych pracowni tomografii komputerowych w Instytucie Medycyny Sądowej w Bydgoszczy a następnie w Zakładzie Medycyny Sądowej w Krakowie. Celem pracy jest przedstawienie własnych doświadczeń w badaniach TK zwłok, które przeprowadzono w latach Materiał i metoda Na zlecenie Zakładu Medycyny Sądowej CMUJ, w Krakowie w latach w Zakładzie Diagnostyki Obrazowej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie (Katedra Radiologii CM UJ) wykonano 181 badań TK zwłok ludzkich. Czas pomiędzy śmiercią Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 5 231

4 Rycina 7a Badanie TK (rekonstrukcja w płaszczyźnie strzałkowej) głowy mumii egipskiej. CT examination (sagittal plane reconstruction) of an Egyptian Mummy s head. Rycina 8 a Badanie TK (rekonstrukcja 3D) klatki piersiowej gen. W. Sikorskiego. CT examination (3D reconstruction) of General W. Sikorski s thorax. Rycina 7b Badanie TK (rekonstrukcja 3 D) głowy mumii egipskiej. CT examination (3D reconstruction) of the Egyptian Mummy s head. Rycina 8 b Badania TK (rekonstrukcja 3D) okolicy udowej gen. W. Sikorskiego. CT examination (3D reconstruction) of General W. Sikorski corpse s thigh area. a badaniem wynosił do 24 godzin. Zwłoki dostarczano umieszczone w dwóch (jeden w drugim) szczelnie zamkniętych workach. Aby sprawdzić bezpieczeństwo pod względem epidemiologicznym, w trakcie przygotowań do projektu, ze zwłok pobierano materiał do badań mikrobiologicznych - nie uzyskano wyników wskazujących na jakiekolwiek zagrożenie. Pośmiertne badania obrazowe przeprowadzano przy pomocy wielorzędowego aparatu TK Somatom 16 (Siemens) w następujących protokołach: Badanie głowy: Akwizycja: 120 kv, 100mAs, 16 x 0,75 mm, skok 0,55 Rekonstrukcje: - grubość warstwy i odstęp rekonstrukcji 3 mm, kernel H30s, okno mózgowe W 80j.H., C 35j.H., - grubość warstwy i odstęp rekonstrukcji 1,5 mm, kernel H30s, okno mózgowe W 80j.H., C 35j.H., - Grubość warstwy i odstęp rekonstrukcji 0,7 mm, kernel H60s, okno kostne W 1500j.H., C 450 j.h., Badanie tułowia: Akwizycja: 120 kv, 140 mas, 16 x 0,75 mm, skok 1,0 Rekonstrukcje: - grubość warstwy i odstęp rekonstrukcji 5 mm, kernel B3lf, okno narządy jamy brzusznej W 300 j.h., C 40 j.h., - grubość warstwy i odstęp rekonstrukcji 1,5 mm, kernel B3lf, okno narządy jamy brzusznej W 300 j.h., C 40 j.h., - grubość warstwy i odstęp rekonstrukcji 1,5 mm, kernel B3lf, okno narządy jamy brzusznej W 1500 j.h., C 450 j.h., 232 A. Urbanik i wsp.

5 Dane obrazowe były wtórnie opracowywane przy pomocy dedykowanego programu komputerowego. Analiza obrazów obejmowała ocenę skanów wykonanych w płaszczyźnie poprzecznej a także rekonstrukcje wielopłaszczyznowe (MPR) i trójwymiarowe (3D). W zależności od wyboru tzw. granicy odcięcia (treshold) oceniano ciało ludzkie w różnym zakresie tkanek je budujących. W ten sposób możliwe było przedstawianie powierzchni ciała lub np. tylko układu kostnego. Bezpośrednio po badaniu radiologicznym wykonywano klasyczne sekcje zwłok które były pilotowane obrazami z badania TK - obrazy TK oglądano w czasie sekcji na ekranie monitora komputerowego. Następnie porównywano wyniki obu procedur przeprowadzanych na tych samych zwłokach. Przyczynami śmierci były odpowiednio: Wypadki komunikacyjne - 62 (w tym 11 lotnicze) Rany kłute - 26 Postrzały - 23 ( tym 7 w głowę) Wypadki w pracy - 21 (w tym 11 przygniecenie i 10 upadki z wysokości) Urazy głowy (zabójstwa) - 11 Zabójstwa (inne przyczyny niż rany kłute i uraz głowy) - 11 Powieszenie - 6 Śmierć w pożarze - 5 Śmierć wskutek wybuchu (granat, mina, bomba własnej konstrukcji) - 4 Utonięcia - 3 Śmierć w lawinie - 3 Upadek z dużej wysokości (wypadki w górach) - 3 Inne przyczyny (zgon nagły, rany zadane piłą elektryczną, wypadek w czasie uprawiania saneczkarstwa) - 3 Wyniki W pierwszym etapie przetwarzania danych obrazowych wykonywano rekon- Rycina 9 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) miękkich tkanek głowy - spalone tkanki miękkie twarzy. CT examination (3D reconstruction) of head s soft tissues burned facial soft tissues. Rycina 10 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) miękkich tkanek szyi bruzda wisielcza. CT examination (3D reconstruction) of cervical soft tissues a strangulation fissure. Rycina 11 a Badanie TK (rekonstrukcja 3D) całego ciała; prezentacja w oknie tkanek miękkich. CT examination (3D reconstruction) of the whole body, the soft tissues window presentation. Rycina 11 b Badanie TK (rekonstrukcja 3D) całego ciała; prezentacja w oknie kostnym. CT examination (3D reconstruction) of the whole body, the bone window presentation. Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 5 233

6 strukcje tak aby można było uwidocznić powierzchnie ciała i w ten sposób uzyskać obraz zwłok jak na stole sekcyjnym. Pozwala to na wstępną ocenę zmian powierzchni ciała. Możliwe jest przede wszystkim uwidocznienie ran i wszelkiego rodzaju zmian na powierzchni ciała (Ryc.9, Ryc.10). Te wirtualne oględziny traktowano jako wstępną i orientacyjną ocenę ciała (Ryc. 11a). W przypadku potrzeby uzyskiwano analogiczne rekonstrukcje z zastosowaniem okna kostnego (Ryc.11b). Jakość uzyskanych w ten sposób obrazów jest ściśle zależna od zastosowanych parametrów zarówno akwizycji jak i rekonstrukcji. Oczywiście obrazy w opcji rekonstrukcji trójwymiarowej są jedynie elementem analizy w skład której wchodziły obrazy wyjściowe wykonane w przekrojach poprzecznych a także rekonstrukcje wielopłaszczyznowe (Ryc. 11c, Ryc. 11d). Wykorzystywana do tej pory, w medycynie sądowej, klasyczna radiografia służyła głównie do oceny układu kostnego. Tomografia komputerowa jest w tym zakresie znacznie dokładniejszym narzędziem. Pozwala na ocenę kości zarówno na przekrojach poprzecznych (obrazy wyjściowe), ale także na rekonstrukcjach w dowolnych płaszczyznach i wzdłuż krzywizn oraz w formie przestrzennych prezentacji, również dynamicznych. Jest to szczególnie użyteczne w ocenie mechanizmu powstawania obrażeń. Dodatkowo, wykorzystywano możliwość zmiany tzw. okna rekonstrukcyjnego co umożliwiało bardziej precyzyjną ocenę struktury kostnej. W przypadku materiału własnego najczęściej wykorzystywano możliwości rekonstrukcyjne w analizie wypadków komunikacyjnych a także wypadków w pracy (Ryc. 12, Ryc. 13, Ryc. 14, Ryc. 16, Ryc. 17). Osobną grupą były urazy, głównie czaszki powstałe wskutek działań przestępczych (Ryc. 18). Również i w tym przypadku możliwości TK okazały się nieocenione. W jednym przypadku zastosowano technikę Rycina 11 c Badanie TK (przekrój poprzeczny) uwidocznienie rozległej rany okolicy pachy. CT examination (axial section) visualization of a vast injury of an armpit area. Rycina 11 d Badanie TK (rekonstrukcja w płaszczyźnie czołowej) uwidocznienie rozległej rany okolicy pachy. CT examination (coronal reconstruction) - visualization of a vast injury of an armpit area. Rycina 12 Badanie TK (przekrój poprzeczny) złamanie czaszki; obecność powietrza wewnątrzczaszkowo. CT examination (axial section) fracture of the skull; presence of an intracranial air. Rycina 13 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) wieloodłamowe złamanie czaszki. CT examination (3D reconstruction) comminuted fracture of the skull. 234 A. Urbanik i wsp.

7 Rycina 14 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) wieloodłamowe złamania miednicy. CT examination (3D reconstruction) - comminuted fracture of the pelvis. Rycina 15 Badanie TK (przekrój poprzeczny) wieloodłamowe złamania miednicy; odma otrzewnowa i podskórna. CT examination (axial section) comminuted fracture of the pelvis; peritoneal and subcutaneous emphysema. Rycina 16 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) wieloodłamowe złamania w obrębie kończyn dolnych. CT examination (3D reconstruction) - comminuted fracture of the lower limbs. Rycina 17 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) wieloodłamowe złamania podudzia. CT examination (3D reconstruction) - comminuted fracture of the shin. tzw. szybkiego modelowania (rapid prototyping). Polega ona na tworzeniu fizycznych modeli elementów ciała na podstawie danych obrazowych uzyskanych w czasie badania TK. Innymi słowy, dane obrazowe z aparatu TK sterują pracą odpowiedniego urządzenia, które wykonuje model z tworzywa sztucznego. Najczęściej stosuje się technikę stereolitografii w którym urządzenie nanosi kolejne warstwy żywicy tworząc model [51]. W omawianym przypadku model stereolitograficzny pozwolił na ustaleniu narzędzia przestępstwa (Ryc. 19). Badanie TK układu kostnego pozwoliło na identyfikacje niewielkich urazów trudnych do uwidocznienia w czasie autopsji. Wykonanie badania TK kręgosłupa szyjnego przed sekcją, w przypadku ofiar wypadków komunikacyjnych, pozwalało na łatwiejszą ocenę obrażeń w tym zakresie. Osobnym problemem jest ocena stanu wyrostków poprzecznych, szczególnie kręgów lędźwiowych (Ryc. 20). W przypadku ofiar wypadków komunikacyjnych ulegają one często oderwaniu co w czasie autopsji jest trudne do identyfikacji i wymaga rozległego preparowania tkanek miękkich. W badaniu TK określenie tego faktu jest stosunkowo łatwe a może być istotne przy określaniu momentu i mechanizmu śmierci. Stwierdzono jednak, że w przypadku oceny uszkodzeń żeber, stosunkowo często, interpretacja obrazów TK nie była łatwa i jednoznaczna i wymagała analizy wielu obrazów (Ryc. 21). Klasyczna radiografia spowodowała przełom w wykrywaniu i ocenie ciał obcych w ciele ludzkim umożliwiając znaczący rozwój medycyny sądowej. Tomografia komputerowa stanowi kolejny krok do przodu. Pozwala Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 5 235

8 Rycina 18 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) destrukcja czaszki po postrzale. CT examination (3D reconstruction) - destruction of the cranium (skull) after a shot. Rycina 19 Model czaszki wykonany techniką modelowania medycznego na podstawie badania TK. A model of the skull made with rapid prototyping technique based on CT examination. Rycina 20 Badanie TK (rekonstrukcja w płaszczyźnie czołowej) złamane wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych. CT examination (coronal reconstruction) - fracture of the lumbar transverse processes. Rycina 21 Badanie TK (rekonstrukcja 3D) - wielopoziomowe złamania żeber. CT examination (3D reconstruction) multilevel fractures of the ribs. zidentyfikować bardzo małe ciała obce, również takie, które bardzo słabo osłabiają promienie rentgenowskie na przykład odłamki szkła. Pozwala także ma precyzyjną ocenę przestrzenną ich położenia. W przypadku ciał obcych a szczególnie kul (Ryc. 22) czy też odłamków istotne jest określenie kanału przebiegu spowodowanego przez ciało obce. W wielu sytuacjach, w kryminalistyce, ma to podstawowe znaczenie w ustaleniu miejsca oddania strzału. Tomografia komputerowa pozwala na uwidocznienie kanałów przelotowych bez konieczności preparowania tkanek miękkich (Ryc. 23). Pozwala również na identyfikacje kanałów powstałych po użyciu broni białej kiedy dowodem jest jedynie kanał w tkankach miękkich (Ryc. 24a i b). Największą przydatność wykazuje badanie TK w ocenie narządów miąższowych i tkanek miękkich. Ich ocena nie jest możliwa przy pomocy klasycznej radiografii. Z kolei w czasie klasycznej biopsji konieczne jest rozpreparowanie struktur miękkich w celu identyfikacji w ich obrębie zmian. W badanym materiale, w czasie badania TK stwierdzono następujące, przykładowe, zmiany patologiczne w narządach i tkankach miękkich: - krwiaki mózgowe, krew w komorach, rozerwanie tkanki mózgowej (Ryc. 25), - odma opłucnowa, śródpiersiowa, podskórna (Ryc. 26), - odma opłucnowa ze złamaniem żeber (Ryc. 27), - stłuczenie płuca z obecnością powietrza w sercu (Ryc. 28), - rozerwanie serca (Ryc. 29), - pęknięcie aorty z obecnością krwi w jamie opłucnej (Ryc. 30), - obecność powietrza w jamie otrzewnej i zaotrzewnowo (Ryc. 31), - krwiak podtorebkowy nerki (Ryc. 32), - krwiak pomiędzy śledzioną i nerką, pęknięta śledziona (Ryc. 33) - rozerwanie powłok ciała, pęknięcie jelit, odma otrzewnowa (Ryc. 34). Badanie TK okazało się także przydatne do oceny zwłok po utonięciu. Pozwoliło oceniać zarówno drogi oddechowe i tkankę 236 A. Urbanik i wsp.

9 Rycina 22 Badanie TK (przekrój poprzeczny) - pocisk w obrębie mózgu. CT examination (axial section) bullet in the brain area. Rycina 23 Badanie TK (przekrój poprzeczny) kanał po postrzale; w jego obrębie fragmenty kostne. CT examination (axial section) a bullet canal, with a bone fragments inside. Rycina 24 a Badanie TK (przekrój poprzeczny) kanał po ranie kłutej zadanej nożem w ścianie klatki piersiowej po stronie lewej. CT examination (axial section) a canal of a stab wound inflicted by a knife in a rib cage wall from the left side. Rycina 24 b Badanie TK (rekonstrukcja 3D) kanał po ranie kłutej zadanej nożem w ścianie klatki piersiowej po stronie lewej. CT examination (3D reconstruction) - a canal of a stab wound inflicted by a knife in a rib cage wall from the left side. płucną (Ryc. 35) a także określać czy utonięcie było przyczyną śmierci (obecność płynu w zatokach obocznych nosa) czy też utopiono osobę wcześniej pozbawioną życia (Ryc. 36). W ocenianym materiale znalazła się także grupa osób, których ciała uległy, w różnym stopniu, spaleniu prezentując różnorodne objawy jak destrukcje narządów i kości, utratę tłuszczu ze skóry i tkanki podskórnej czy też obecność krwiaków przymózgowych (Ryc. 40). Uszkodzenia wskutek działania wysokiej temperatury dotyczyła ofiar pożarów a także osób biorących udział w wypadkach komunikacyjnych (przede wszystkich lotniczych), w których doszło do zapalenia pojazdu. Wszystkie rozpoznania radiologiczne zostały potwierdzone w czasie autopsji. Dyskusja W przedstawionym artykule autorzy używają określenia radiologia sądowa przez analogię do terminu medycyna sądowa. Należy jednak zwrócić uwagę, że funkcjonuje także pojęcie tanatologia (od greckiej nazwy śmierci thanatos) jako dyscyplina zajmująca się badaniem zagadnień dotyczących śmierci. W przypadku kiedy dzieje się to dla potrzeb wymiaru sprawiedliwości jest to tanatologia sądowa [30]. Z tego powodu, być może, dla technik radiologicznych wykorzystywanych do badania zwłok ludzkich byłaby właściwa nazwa radiologia tanatologiczna. Sekcja zwłok jest podstawową procedurą stosowana w medycynie sądowej. Pierwsze publiczne sekcje zaczął wykonywać od 1306 roku, w Bolonii, lekarz Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 5 237

10 Rycina 25 Badanie TK (przekrój poprzeczny) rozerwanie tkanki mózgowej, krwawienie wewnątrzczaszkowe, krew w komorach mózgu. CT examination (axial section) torn brain tissue, intracranial bleeding, blood in the ventricles. Rycina 26 Badanie TK (przekrój poprzeczny) odma opłucnowa, śródpiersiowa, podskórna. CT examination (axial section) - pneumothorax, mediastinal emphysema, subcutaneous emphysema. Rycina 27 Badanie TK (przekrój poprzeczny) odma opłucnowa, złamania żeber. CT examination (axial section) - pneumothorax, fractures of the ribs. Rycina 28 Badanie TK (przekrój poprzeczny) stłuczenie płuca, powietrze w sercu. CT examination (axial section) lung contusion, air in the heart. Mondino de Luzzi (w czasie pierwszej sekcji wykorzystano ciało skazańca). Dopiero jednak w XVI wieku, sekcje zaczęto przeprowadzać powszechnie. Całkiem późno bo w XIX wieku, Rudolf Virchow przedstawił koncepcję całościowej techniki sekcyjnej, którą określił jako in tabula [55]. Na przełomie XIX i XX wieku poszczególni patolodzy zaprezentowali swoje własne techniki: Rokitansky in situ [6], Zenker en bloc [18], Letulle en masse [25]. Mimo upływu czasu, techniki te dalej są stosowane w praktyce. Zmianie nie uległ także zasadniczy schemat postępowania, w wyniku którego podstawowym źródłem informacji o zwłokach jest protokół sekcyjny. W przypadku ogólnej oceny zwłok, podstawową metodą są konwencjonalne oględziny połączone z wykonaniem dokumentacji fotograficznej. Wśród nowych możliwości pozwalających na odwzorowanie powierzchni ciała, stosowane są fotometria 3D oraz laserowe skanowanie powierzchniowe. [41,44] Tomografia komputerowa daje również możliwość prezentacji powierzchni ciała ludzkiego ale dokładność zależy od rozdzielczości skanowania i może nie być wystarczająca. Jednak w niektórych przypadkach, na przykład bardzo małych ran kłutych, można uwidocznić zmianę na powierzchni posługując się techniką TK ale ocena obrazów rekonstrukcyjnych wspomagana jest analizą skanów poprzecznych, która w takim przypadku ujawni kanał kłuty. Ocena układu kostnego dla potrzeb medycyny sądowej to oprócz identyfikacji ciał obcych, najstarsze zastosowanie promieni rentgenowskich. Badania rtg zwłok wykonywane są obecnie rutynowo we wszystkich zakładach medycyny sadowej, które posiadają do swojej dyspozycji aparaty do 238 A. Urbanik i wsp.

11 Rycina 29 Badanie TK (przekrój poprzeczny) rozerwanie serca. CT examination (axial section) torn heart muscle. Rycina 30 Badanie TK (przekrój poprzeczny) pęknięta aorta, krew w jamie opłucnej. CT examination (axial section) ruptured descending aorta, blood in the pleural cavity. Rycina 31 Badanie TK (przekrój poprzeczny) powietrze w jamie otrzewnej i zaotrzewnowo. CT examination (axial section) - air in the peritoneal cavity and retroperitoneal. Rycina 32 Badanie TK (przekrój poprzeczny) krwiak podtorebkowy prawej nerki. CT examination (axial section) subcapsular hematoma of the right kidney. radiografii. W niektórych z nich dodatkowo są na wyposażeniu aparaty z ramieniem C do fluoroskopii. Zabezpiecza to podstawowe potrzeby w ocenie układu kostnego. Jednak zastosowanie TK pozwala w zdecydowany sposób poprawić możliwości diagnostyczne. Przede wszystkim możliwe jest przetwarzanie danych obrazowych (postprocesing) co pozwala na dowolną prezentacje badanych elementów, tworzenie rekonstrukcji oraz stosowanie okien filtrujących pozwalających na ocenianie surowych danych w wybranym aspekcie. W wielu przypadkach dopiero w badaniu TK można uwidocznić niewielkie uszkodzenia struktur kostnych, które mogłyby być przeoczone w czasie sekcji. W przypadku rozległych uszkodzeń rozfragmentowanie kości dedykowane programy komputerowe pozwalają odtworzyć stan przed urazem [44]. Spostrzeżenia własne pokrywają się z rezultatami prac pochodzącymi z wiodących ośrodków [11,14,40]. W wybranych przypadkach, kiedy analizuje się wybrane elementy kostne, przydatna jest technika mikrotk [43]. Przedstawiając wyniki stwierdzono wysoką przydatność w wykrywaniu ciał obcych w obrębie zwłok. W większości przypadków, znalezienie ciał obcych w czasie klasycznej autopsji jest bardzo trudne, ponieważ konieczne jest rozległe preparowanie tkanek miękkich. Jest to wykonywane na wyczucie i nawet pomoc w postaci fluoroskopii nie gwarantuje sukcesu. Badanie TK pozwala na wyznaczenie punktów orientacyjnych dzięki, którym takie poszukiwanie jest znacznie łatwiejsze. Ocena tkanek z tkwiącymi w nich ciałami obcymi, bez konieczności preparowania pozwala na lepszą ocenę skutków działania ciał obcych a przez to mechanizmu śmierci. Próba takiej oceny po wypreparowaniu tkanek staje się bardzo trudna lub wręcz niemożliwa. Precyzyjne określenie położenia ciała obcego może Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 5 239

12 Rycina 33 Badanie TK (przekrój poprzeczny) krwiak pomiędzy śledzioną i nerką, pęknięta śledziona. CT examination (axial section) haematoma between the spleen and the kidney, ruptured spleen. Rycina 34 Badanie TK (przekrój poprzeczny) rozerwanie powłok ciała, pęknięcie jelit, odma otrzewnowa. CT examination (axial section) common integuments burst, ruptured intestines, pneumoperitoneum. Rycina 35 Badanie TK (przekrój poprzeczny) płyn w pęcherzykach płucnych po utonięciu. CT examination (axial section) fluid in the alveoli after drowning. Rycina 36 Badanie TK (przekrój poprzeczny) płyn w zatokach szczękowych po utonięciu. CT examination (axial section) Fluid within maxillary sinuses (Sinus maxillaries) after drowning. mieć jeszcze inny, istotny aspekt czyni autopsje bardziej bezpieczną ograniczając narażenie medyka sądowego na niespodziewany uraz na przykład w spotkaniu z ostrym odłamkiem. Badanie TK pozwala łatwo uwidocznić ciała obce o wysokim stopniu osłabienia promieniowania rentgenowskiego (elementy metalowe) ale także o znacznie niższym jak dla przykładu odłamki szkła. Z kolei identyfikacja różnego rodzaju implantów medycznych umieszczonych w procesie leczenia, pozwala na identyfikacje ale także może stanowić dowód w przypadku nieprawidłowo wykonanej procedury. Tomografia komputerowa pozwala na uwidocznienie kanałów przelotowych bez konieczności preparowania tkanek miękkich. Pozwala również na identyfikacje kanałów powstałych po użyciu broni białej kiedy dowodem jest jedynie kanał w tkankach miękkich. Stosunkowo wysoka rozdzielczość kontrastowa badania TK pozwala w trudnych przypadkach na identyfikacje kanału i określeniu jego przebiegu. Spostrzeżenia te pokrywają się z rezultatami prac z tego zakresu [28,42] Jak wcześniej stwierdzono, w badaniu TK wyraźnie widoczne są obiekty nie tylko o wysokim stopniu osłabienia promieniowania rentgenowskiego ale także o bardzo niskim jak obszary wypełnione powietrzem. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku odmy o różnej lokalizacji, rozedmy, embolii tętnic płucnych czy innych patologicznych przestrzeni powietrznych. Tą przydatność badania TK w wykrywaniu przestrzeni powietrznych podkreślają autorzy wielu prac [1,21]. Należy zwrócić uwagę, że przy pomocy 240 A. Urbanik i wsp.

13 Rycina 37 Badanie TK (przekrój poprzeczny) spalone powłoki klatki piersiowej i kończyny górnej. CT examination (axial section) burned shell of the chest and upper limb. Rycina 38 Badanie TK (przekrój poprzeczny) spalona kość ramienna, powietrze w jamie szpikowej. CT examination (axial section) burned humerus, air in the marrow cavity. Rycina 39 Badanie TK (przekrój poprzeczny) - ofiara pożaru (krwiak przymózgowy). CT examination (axial section) - the victim of fire (cerebral haematoma). techniki TK można również wykonywać obrazowanie naczyń krwionośnych zwłok. Wymaga to jednak zastosowania odpowiedniej procedury a także odpowiednio przygotowanych środków kontrastowych [15] Wspomniana wysoka rozdzielczość kontrastowa a przez to tkankowa pozwoliła przy zastosowaniu TK obrazować narządy miąższowe i tkanki miękkie co dało całkiem nową jakość w radiologii sądowej [11,14,22,37,40,41]. Wykonując badanie TK można otrzymać kompleksowy obraz całego ciała a posiadane dane obrazowe (tzw. row data) umożliwiają dowolne przekształcenia postprocesingowe pozwalające na dowolną prezentację zarówno przestrzenną jak i tkankową badanych zwłok. Aktualnie stosowane aparaty TK dają możliwość wykonania badania całego obszaru zwłok w krótkim czasie. W ten sposób, następująca po etapie diagnostycznym, klasyczna autopsja może być sterowana danymi uzyskanymi ze skanowania. Znaczy to, że otrzymuje się w badaniu TK obraz całych zwłok co eliminuje lub w bardzo dużej mierze ogranicza, możliwość przeoczenia zmian. W ten sposób, przed klasyczną autopsją medyk sądowy ma pełny obraz zwłok. Wyłania się jedynie problem oceny zmian. Medycy sądowi nie posiadają odpowiedniej wiedzy do interpretacji obrazów TK. Zresztą, w świetle obowiązującego w Polsce prawa nie mają uprawnień do opisywania badań TK. Takie uprawnienia posiada lekarz, specjalista radiolog. O ile opis zwłok w krótkim czasie po śmierci nie sprawia problemów to ocena zwłok w stanie rozkładu może stanowić trudność dla radiologa. Trzeba także zwrócić uwagę na fakt występowania specyficznych objawów w przypadku zdarzeń, które nie dotyczą pacjentów - np. spalenie ciała. W takich przypadkach niezbędna jest dodatkowa wiedza. Dlatego, jedynym rozsądnym wyjściem jest tworzenie zespołów składających się ze specjalistów radiologii i medyków sądowych. Biorąc pod uwagę własne doświadczenia należy stwierdzić, że wirtualna autopsja TK powinna być stosowana w jak najszerszym zakresie przed klasyczną sekcją. Pozwala bowiem zaplanować optymalnie pracę medyka sądowego a minimalizując niebezpieczeństwo przeoczenia zwiększyć jej jakość. W roku 2012 czołowi eksperci medycyny sądowej w Wielkiej Brytanii (zespół pod kierownictwem prof. Guy Rutty z Uniwersytetu w Leicester) zaproponowali aby wirtualna autopsja została uznana oficjalnie za rutynową procedurę pomocniczą dla klasycznej autopsji a w szczególnych przypadkach ją zastępowała. W opublikowanym raporcie stwierdzono potrzebę funkcjonowania 30 regionalnych centrów w których byłaby możliwość wykonywania badań TK i w których pracowaliby radiolodzy i patolodzy. Zalecono także opracowanie zasad finansowania przez UK National Health System [19]. Na coraz bardziej istotną rolę tomografii komputerowej w medycynie sądowej zwracano już wcześniej uwagę ciekawy jest artykuł z roku 2006 pt Does imaging technology overcome problems of conventional postmortem examination? A trial of computed tomography imaging for postmortem examination [19]. Bardzo istotną zaletą wirtualnej autopsji TK jest brak uszkodzenia zwłok co jest następstwem klasycznej procedury. Obraz zwłok jest zapisany i przechowywany w postaci cyfrowej stąd istnieje możliwość dowolnej liczby odtworzeń a także weryfikacji i konsultacji przez wielu specjalistów. Umożliwia to ocenę ciała w przypadku braku zgody rodziny a także w sytuacjach kiedy sekcja nie może być wykonana wobec zastrzeżeń natury religijnej. Chociaż radiologia pełni ważną role w medycynie sądowej, nie zawsze jest wystarczająco zauważana i wykorzystywana w praktyce. Ilustracją tego może być artykuł przeglądowy Dziś i jutro tatanologii sądowo-lekarskiej z roku 2007 [30]. Omówiono w nim zarówno rolę techniki sekcyjnej jak i toksykologii, serohematologii oraz genetyki sądowo-lekarskiej. Nie wspomniano jednak o stosowanych metodach radiologicznych. Ale już w artykule z roku 2010, Ewolucja techniki sekcyjnej od Virchowa do Virtopsy [36] poświęcono cały rozdział technice wirtualnej autopsji co pozwala mieć nadzieję, że radiologia, w tym tomografia komputerowa, będzie szerzej wykorzystywana w Polsce dla potrzeb medycyny sądowej. Wnioski Badanie TK pozwala na otrzymanie wielu rodzajów obrazów (wyjściowe w Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 5 241

14 przekrojach poprzecznych, rekonstrukcje wielopłaszczyznowe, rekonstrukcje trójwymiarowe) całego ciała co ułatwia analizę jego struktury. Badanie TK pozwala w najlepszy sposób identyfikować i lokalizować ciała obce a w przypadku postrzałów określać przebieg kanałów postrzałowych. Wykonanie badania TK przed klasyczną autopsją, czyni ją znacznie łatwiejszą oraz dokładniejszą. Obraz badania TK zapisany w postaci cyfrowej pozwala na ocenę zwłok w dowolnym momencie, niezależnie od następowego rozkładu czy też kremacji W miarę możliwości badanie TK powinno poprzedzać klasyczną autopsję. W wybranych, trudnych, przypadkach (szczególnie kryminalnych), pośmiertne badanie TK może być złotym standardem. Podziękowanie Autorzy dziękują zespołowi Zakładu Medycyny Sądowej w Krakowie a szczególnie prof. Małgorzacie Kłys, dr Krzysztofowi Woźniakowi oraz dr Arturowi Moskale, za współpracę przy realizacji programu pośmiertnych badań TK. Piśmiennictwo 1. Aghayev E., Yen K., Sonnenschein M. et al.: Pneumomediastinum and soft tissue emphysema of the neck in postmortem CT and MRI: a new vital sign in hanging? Forensic Sci. Int. 2005, 153, Beclere H.: La radiographe antropometric du pouce (superpositione des empreites digitales, du sequelette et de l ongle). C. R. Acad. Sci. 1918, 167, Bratzke H., Scheneider V., Dietz W.: Radiographic investigation during medico-legal autopsies. Rofo. Fortschr. Geb. Roentgenstr. Nuklearmed. 1982, 136, Brogdon G., Thali M., Viner M.: Brogdon s Forensic Radiology. CRC Press, Boca Raton Brogdon B.G., Vogel H., McDowell J.: A radiologic atlas of abuse, torture, terrorism, and inflicted trauma. CRC Press, Boca Raton Chiari H.: Pathologisch-anatomische Sektiontechnik. Berlin Clasen R.A., Torack R.M.: Computerized tomography and neuropatologists: two viewpoints. J. Neuropathol. Exp. Neurol. 1982, 41, Cox J., Kirkpatrick R.C.: The new photography with report of case in which a bullet was photographed in the leg. Montreal Med. J. 1896, 24, Czas, 23 stycznia Dewing S.B.: Modern radiology in historical perspectives. Thomas CC, Springfield Dirnhoffer R., Jackowski C., Vock P. et al.: Virtopsy: minimally invasive, imaging-guided virtual autopsy. Radiographic 2006, 26, Eckert W.C.: The history of the forensic applications in radiology. Am. J. Forensic Med. Pathol. 1984, 5, Goodman P.C.: The new light: discovery and introduction of the X-ray. Am. J. Roentgenol. 1995, 165, Grabherr S., Stephan B.A., Buck U. et al.: Virtopsy radiology in forensic medicine. Imaging Decisions 2007, 1, Grabherr S., Doenz F., Steger B., et al.: Multi-phase post-mortem CT angiography: development of a standardized protocol. Int. J. Legal Med. 2011,125, Gregorczyk A., Hydzik A., Moczulska K. i wsp.: Obraz TK mumii egipskiej z okresu XXI dynastii. Prz. Lek. 1994, 51, Harwood-Nash D.C.: Computed tomography of ancient Egyptian mummies. JCAT 1978, 3, Hauser G.: Die Zenkersche Sektionstechnik. Jena Hayakawa M., Yamamoto S., Motani H. et al.: Does imaging technology overcome problems of conventional postmortem examination? A trial of computed tomography imaging for postmortem examination. Int. J. Legal Med. 2006, 120, Jackowski C., Thali M., Sonnenschein M. et al.: Visualization and quantification of air embolism structure by processing postmortem MSCT data. J. Forensic Sci. 2004, 49, Jackowski C., Schweitzer W., Thali M. et al.: Virtopsy: postmortem imaging of the human heart in situ using MSCT and MRI. Forensic Sci. Int. 2005, 149, Karger B.: Morphological findings in the brain after experimental gunshots using radiology, pathology and histology. Int. J. Legal Med. 1998, 111, Lechet E.: Uber eine neue Art von Strahlen -Vorlaufige Mitteilung. Die Presse, 5 stycznia Letulle M.: La pratique des autopsies. Paris Levinsohn B.: Beitraz zur feststellung der identitaet. Arch. Krim. Antropo. 1899, 2, Morton W.: X-ray. American Technical Book Co, Nowy Jork Oehmichen M., Gehl H., Meissner C. et al.: Forensic pathological aspects of postmortem imaging of gunshot injury to the head: documentation and biometric data. Acta Neuropathol. 2003, 105, Pear B.L.: 1896 the first year of X-rays in Colorado. Am. J. Roentgenol. 1995, 165, Raszeja S.: Dziś i jutro tanatologii sądowo-lekarskiej. Arch. Med. Sąd. Krym. 2007, 57, Riepert T., Rittnert C.: Roentgen identification of unknown cadavers with advanced postmortem changes. Z. Rechtsmed. 1989, 102, Riepert T., Schultes A., Grass H. et al.: Autopsie und postmortale Computertomographie ein prospectiver Vergleich. Rechtsmedizin 2001, 11, Ryglicki S.: Przyczynek do zastosowania promieni Roentgena w medycynie sądowej. Czas. Sąd. Lek. 1930, 4, Schmidt G., Kallieris D.: Use of radiographs in the forensic autopsy. Forensic Sci. Int. 1982, 19, Schunacher M., Oechmichen M., Konig H.G. et al.: Intravital and postmortal CT examinations in cerebral gunshot injuries. Rofo. Fortschr. Geb. Roentgenstr. Nuklearmed. 1983, 139, Skowronek R., Chowaniec Cz.: Ewolucja techniki sekcyjnej od Virchowa do Virtopsy. Arch. Med. Sąd. Krym. 2010, 60, Stein K.: Computed tomography in forensic pathology, what is normal findings in cadaver. Forensic Sci. Int. 2003, 136, Stein K., Bahner L., Merkel J. et al.: Detection of gunshot residues in routine CTs. Int. J. Legal Med. 2000, 114, Szteyner W.: Kula wyjęta z przepony i rentgenogram, na którym widać cień tej kuli. Pam. Tow. Lek. Warsz. 1900, 96, Thali M., Yen K., Schweitzer W. et al.: Virtopsy, a new imaging horizon in forensic pathology: virtual autopsy by postmortem multislice computed tomography (MSCT) and magnetic resonance imaging (MRI) a feasibility study. J. Forensic Sci. 2003, 48, Thali M., Dirnhofer R., Vock P.: The Virtopsy approach: 3D optical and radiological scanning and reconstruction in forensic medicine. CRC Press, Boca Raton Thali M., Yen K., Vock P. et al.: Image-guided virtual autopsy findings of gunshot victims performed with multi-slice computed tomography and magnetic resonance imaging and subsequent correlation between radiology and autopsy findings. Forensic Sci. Int. 2003, 138, Thali M., Taubenreuther U., Karolczak M. et al.: Forensic microradiology: micro-computed tomography (micro-ct) and analysis of patterned injuries inside of bone. J. Forensic Sci. 2003, 48, Thali M., Braun M., Buck U. et al.: Virtopsy: scientific documentation, reconstruction and animation in forensic: individual and real 3D data based geometric approach including optical body/object surface and radiological CT/MRI scanning. J. Forensic Sci. 2005, 50, The New Photographic Discovery (report from Vienna: film of rewolver shot in hand of man), Lancet 1896, 147, Urbanik A., Chrzan R., Wojciechowski W. i wsp.: Badanie radiologiczne mumii egipskich - doświadczenia własne. Pol. Prz. Radiol. 2001, 66, Urbanik A.: Comprehensive radiological examination of the mummy. Results of interdisciplinary examination of the Egyptian mummy of Aset-iri-khet-es from the Archeological Musem in Cracow. Polska Akademia Umiejętności, Kraków Urbanik A.: Kompleksowa opinia opracowana zgodnie z postanowieniem Instytutu pamięci Narodowej - Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach. Aneks: Badania radiologiczne. Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof. Jana Sehna, Kraków Urbanik A., Chrzan R., Woźniak K. i wsp.: Postmortem CT examination own experiences. Pol. J. Rad. 2009, 74, Urbanik A., Chrzan R., Wojciechowski W. et al.: CT investigation of mummies` heads. Riv. di Neuroradiol. 2001, 14, Urbanik A., Miechowicz M., Chrzan R.: Zastosowanie stereolitografii do wytwarzania modeli medycznych. Pol. J. Rad. 2005, 70, Wachtel H.: Operowanie pocisków uwięźniętych przy pomocy prześwietlania promieniami Roentgena. Lek. Wojsk. 1920, 20, Walsch D.: Skin pictures with X-rays. Br. Med. J. 1897, 27, Wullenweber R., Schneider V., Grumme T.: Computertomographische Untersuchungen bei Schaedel-Schuss-Verletzungen. Z. Rechtsmed 1977, 80, Virchow R.: Die Sektions-Technik im Leichenhause des Charite-Krankenhauses. Berlin A. Urbanik i wsp.

Wartość pośmiertnych badań TK w przypadkach urazów mechanicznych powodujących znacznego stopnia destrukcję zwłok*

Wartość pośmiertnych badań TK w przypadkach urazów mechanicznych powodujących znacznego stopnia destrukcję zwłok* ARCH. MED. SĄD. KRYM., 2010, LX, 38-47 PRACE ORYGINALNE Krzysztof Woźniak, Artur Moskała, Andrzej Urbanik 1, Małgorzata Kłys Wartość pośmiertnych badań TK w przypadkach urazów mechanicznych powodujących

Bardziej szczegółowo

Konfrontacja klinicznego obrazu tk złamań kości czaszki z wynikami badania sekcyjnego*

Konfrontacja klinicznego obrazu tk złamań kości czaszki z wynikami badania sekcyjnego* ARCH. MED. SĄD. KRYM., 2008, LVIII, 188-193 PRACE oryginalne Krzysztof Woźniak 1, Andrzej Urbanik 2, Artur Moskała 1, Robert Chrzan 2, Barbara Kamieniecka 2 Konfrontacja klinicznego obrazu tk złamań kości

Bardziej szczegółowo

Przydatność wstępnej analizy danych z pośmiertnego badania TK dla poszerzenia możliwości diagnostycznych sądowo-lekarskiej sekcji zwłok

Przydatność wstępnej analizy danych z pośmiertnego badania TK dla poszerzenia możliwości diagnostycznych sądowo-lekarskiej sekcji zwłok ARCH. MED. SĄD. KRYM., 2010, LX, 27-37 PRACE ORYGINALNE Krzysztof Woźniak, Artur Moskała, Andrzej Urbanik 1, Małgorzata Kłys Przydatność wstępnej analizy danych z pośmiertnego badania TK dla poszerzenia

Bardziej szczegółowo

Pośmiertne badania obrazowe z rekonstrukcją 3D: nowa droga rozwoju klasycznej medycyny sądowej?

Pośmiertne badania obrazowe z rekonstrukcją 3D: nowa droga rozwoju klasycznej medycyny sądowej? ARCH. MED. SĄD. KRYM., 2009, LIX, 124-130 PRACE POGLĄDOWE Krzysztof Woźniak, Artur Moskała, Andrzej Urbanik 1, Paweł Kopacz, Małgorzata Kłys Pośmiertne badania obrazowe z rekonstrukcją 3D: nowa droga rozwoju

Bardziej szczegółowo

ŚWIADCZENIA TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ. Kod. Lp. ICD TK głowy bez środka kontrastującego 1. Personel:

ŚWIADCZENIA TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ. Kod. Lp. ICD TK głowy bez środka kontrastującego 1. Personel: ZALECENIA POLSKIEGO LEKARSKIEGO TOWARZYSTWA RADIOLOGICZNEGO DOTYCZĄCE MIMINAMLNYCH WYMAGAŃ DLA PRACOWNI TOMOGRAFII KOMUPTEROWEJ (TK) I REZONANSU MAGNETYCZNEGO (MR) DO WYKONYWANIA POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW BADAŃ

Bardziej szczegółowo

1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej

1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej 1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej Lp. INDEKS NAZWA USŁUGI CENA 1 ZRTG-001 2 ZRTG-002 Komputerowa tomografia jamy brzusznej i miednicy bez kontrastu Komputerowa tomografia jamy brzusznej

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań Badania RTG 1 Zdjęcia klatki piersiowej ( p-a lub boczne) 2 40,00 2 Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej - 30,00 3 Zdjęcie czaszki 2 40,00 4 Zdjęcie celowane siodełka

Bardziej szczegółowo

tel. (012) 424-77 - 65 39 88.012.23 TK miednicy bez i z kontr. wielof. z pojeniem 460,00

tel. (012) 424-77 - 65 39 88.012.23 TK miednicy bez i z kontr. wielof. z pojeniem 460,00 Załącznik 1 Zakład Diagnostyki Obrazowej ul. Kopernika 19: I Pracownia Tomografii Komputerowej, Pracownia Ultrasonografii, Pracownia Mammografii, I Zespół Pracowni RTG ul. Kopernika 17: II Pracownia RTG

Bardziej szczegółowo

Procedury TK i MR - zalecenia PLTR

Procedury TK i MR - zalecenia PLTR Procedury TK i MR - zalecenia PLTR ZALECENIA POLSKIEGO LEKARSKIEGO TOWARZYSTWA RADIOLOGICZNEGO DOTYCZĄCE MINIMALNYCH WYMAGAŃ DLA: PRACOWNI TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ (TK) I REZONANSU MAGNETYCZNEGO (MR) DO

Bardziej szczegółowo

tel:

tel: Fantom czaszki do radiografii pantomograficznej i cefalometrycznej, transparentny Nr ref: SM01587 Informacja o produkcie: Fantom czaszki do radiografii pantomograficznej i cefalometrycznej, transparentny

Bardziej szczegółowo

LP. NAZWA BADANIA CENA W PLN

LP. NAZWA BADANIA CENA W PLN SZPITAL UNIWERSYTECKI NR 2 IM. DR JANA BIZIELA W BYDGOSZCZY ZAKŁAD RADIOLOGII I DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ CENNIK ZEWNĘTRZNY BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH I KONSULTACJI SPECJALISTYCZNYCH NA ROK 2018 Załącznik nr 1

Bardziej szczegółowo

CENNIK PROCEDUR MEDYCZNYCH WYKONYWANYCH W PRACOWNI ULTRASONOGRAFII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM ONKOLOGII W KIELCACH NA 2019 ROK

CENNIK PROCEDUR MEDYCZNYCH WYKONYWANYCH W PRACOWNI ULTRASONOGRAFII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM ONKOLOGII W KIELCACH NA 2019 ROK 1 USG tarczycy 60,00 2 USG piersi 90,00 3 USG worka mosznowego 70,00 4 USG dołów pachowych, nad i podobojczykowych 60,00 5 USG jam opłucnych i worka osierdziowego 60,00 6 USG blizn pooperacyjnych 60,00

Bardziej szczegółowo

Jak przygotować się do badań rentgenowskich

Jak przygotować się do badań rentgenowskich Jak przygotować się do badań rentgenowskich? W trosce o prawidłowe przygotowanie pacjentów do badań prosimy o uważne przeczytanie poniższych informacji i zaleceń. Ciąża jest przeciwwskazaniem do badania

Bardziej szczegółowo

ZDJĘCIA KONWENCJONALNE. Rtg całego kręgosłupa (ap) 35,00. Rtg czaszki (ap+bok) 40,00. Rtg jamy brzusznej (ap) 40,00. Rtg klatki piersiowej (pa) 35,00

ZDJĘCIA KONWENCJONALNE. Rtg całego kręgosłupa (ap) 35,00. Rtg czaszki (ap+bok) 40,00. Rtg jamy brzusznej (ap) 40,00. Rtg klatki piersiowej (pa) 35,00 Obowiązuje od 02.01.2018 r. CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ Lp. Nazwa usługi ZDJĘCIA KONWENCJONALNE Cena w PLN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Rtg całego kręgosłupa

Bardziej szczegółowo

CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2017

CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2017 Lp. CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2017 Nazwa usługi ZDJĘCIA KONWENCJONALNE Cena w PLN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Bardziej szczegółowo

Pełna nazwa zakładu:... Adres:... Adres

Pełna nazwa zakładu:... Adres:... Adres Załącznik nr 4 do SWKO Dane Wykonawcy (Oferenta): Pełna nazwa zakładu:... Adres:... Tel. i fax:... REGON: NIP : Adres e-mail : FORMULARZ OFERTY Na świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki RTG,USG

Bardziej szczegółowo

SYLABUS Anatomia kliniczna z elementami radiologii Rok akademicki

SYLABUS Anatomia kliniczna z elementami radiologii Rok akademicki SYLABUS Anatomia kliniczna z elementami radiologii Rok akademicki 2016 2017 Celem kursu jest zapoznanie studentów z radiologicznymi aspektami anatomii jamy brzusznej i miednicy. W trakcie zajęd studenci

Bardziej szczegółowo

T: Krwawienia i krwotoki

T: Krwawienia i krwotoki im. gen. Stefana Roweckiego Grota Edukacja dla bezpieczeństwa T: Krwawienia i krwotoki Opracował: Krzysztof Kaczmar Sprawdzenie 112 Gdzie (adres, droga dojazdu) Co (wypadek, pożar, upadek itp.) Ile (wiek,

Bardziej szczegółowo

Anatomia radiologiczna. Kończyny

Anatomia radiologiczna. Kończyny Anatomia radiologiczna. Kończyny Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej Uniwersytet Medyczny w Łodzi Kierownik: prof. dr hab. n. med. Ludomir Stefańczyk 1 Jak to się zaczęło 8 listopada 1895, w trakcie

Bardziej szczegółowo

ABC tomografii komputerowej

ABC tomografii komputerowej ABC tomografii komputerowej Tomografia (od gr.: tome cięcie i grafein pisanie) metoda pozwalająca na uzyskiwanie obrazów przekrojów badanej okolicy ciała. Określenie o szerokim znaczeniu, najczęściej kojarzone

Bardziej szczegółowo

Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych

Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Lekarz Daria Dziechcińska-Połetek Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Dr hab. n. med. Ewa Kluczewska, prof. nadzw.

Bardziej szczegółowo

RADIOLOGIA KONWENCJONALNA

RADIOLOGIA KONWENCJONALNA Powrót do ZDO INFORMACJE DLA PACJENTÓW ZDO SPIS TREŚCI RADIOLOGIA KONWENCJONALNA... 1 NAJCZĘSTSZE BADANIA RADIOLOGICZNE... 2 Badania kości... 2 Badania narządów klatki piersiowej... 2 PRZYGOTOWANIE DO

Bardziej szczegółowo

CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2016

CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2016 Lp. CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2016 Nazwa usługi ZDJĘCIA KONWENCJONALNE Cena w PLN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty ultrasonografii jamy brzusznej u małych zwierząt

Praktyczne aspekty ultrasonografii jamy brzusznej u małych zwierząt Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Polska Wydział Medycyny Weterynaryjnej Pracownia Radiologii i Ultrasonografii Praktyczne aspekty ultrasonografii jamy brzusznej u małych zwierząt Piotr Dębiak Ultrasound

Bardziej szczegółowo

Rodzaj działalności leczniczej oraz zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych

Rodzaj działalności leczniczej oraz zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych Rodzaj działalności leczniczej oraz zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych 1. Centrum Medyczne Magnetica prowadzi działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. 2. Zakres udzielanych

Bardziej szczegółowo

TABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS

TABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS Załącznik nr do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Edu Plus zatwierdzonych uchwałą 0/04/03/204 Zarządu InterRisk TU S.A. Vienna Insurance Group z dnia 04.03.204 r. I. USZKODZENIA GŁOWY. ZŁAMANIE KOŚCI POKRYWY

Bardziej szczegółowo

CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych w II Zakładzie Radiologii Lekarskiej SPSK Nr 1

CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych w II Zakładzie Radiologii Lekarskiej SPSK Nr 1 Załącznik Nr 4 do Zarządzenia Nr 15/2018 Dyrektora SPSK Nr 1 w Lublinie z dnia 16 kwietnia 2018r. Załącznik Nr 31 do Regulaminu Organizacyjnego SPSK Nr 1 w Lublinie CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych

Bardziej szczegółowo

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia Cena Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia Cena Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań Cennik na rok 2018 świadczeń zdrowotnych innych niż finansowane ze środków publicznych oraz udzielanych w ramach zawieranych umów DIAGNOSTYKA OBRAZOWA ul. Kopernika 19 oraz Kopernika 17 (II Pracownia RTG)

Bardziej szczegółowo

Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania

Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania Jan Głowacki Współcześnie stosowane metody w diagnostyce chorób KLP: -zdjęcie sumacyjne P-A i boczne -zdjęcie

Bardziej szczegółowo

10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA RADIOLOGIA

10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA RADIOLOGIA 10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA 10.1. RADIOLOGIA 1 87.094 RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) 25,00 zw 25,00 2 87.164 Rtg zatok nosa (1 projekcja) 25,00 zw 25,00 3 87.165 Rtg nosa (1 projekcja) 25,00

Bardziej szczegółowo

CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2017

CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2017 Lp. CENNIK USŁUG MEDYCZNYCH ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I RADIOLOGII INTERWENCYJNEJ NA ROK 2017 Nazwa usługi ZDJĘCIA KONWENCJONALNE Cena w PLN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ. Imię i nazwisko. Telefon Fax. I. Pracownia Radiologii Konwencjonalnej (Rtg)

STRUKTURA ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ. Imię i nazwisko. Telefon Fax. I. Pracownia Radiologii Konwencjonalnej (Rtg) STRUKTURA ZAKŁADU DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ 1. Dane kontaktowe do Zakładu Diagnostyki Obrazowej Ulica: Nr Kod pocztowy Miasto Województwo 2. Dane Kierownika Zakładu Diagnostyki Obrazowej Imię i nazwisko. Telefon..

Bardziej szczegółowo

Zakład Radiologii - Cennik usług ~ obowiązuje od 01 sierpnia 2014 r. ~

Zakład Radiologii - Cennik usług ~ obowiązuje od 01 sierpnia 2014 r. ~ Zakład Radiologii - Cennik usług ~ obowiązuje od 01 sierpnia 2014 r. ~ Lp. Nazwa badania Cena netto (PLN) badania wykonanego: w dniach i godzinach normalnej pracy w pozostałe dni i godziny 1. 2. 3. 4.

Bardziej szczegółowo

ZŁAMANIA KOŚCI. Objawy złamania: Możliwe powikłania złamań:

ZŁAMANIA KOŚCI. Objawy złamania: Możliwe powikłania złamań: moduł V foliogram 28 ZŁAMANIA KOŚCI Złamanie kości jest to całkowite lub częściowe przerwanie ciągłości kości. Dochodzi do niego po zadziałaniu sił przekraczających elastyczność i wytrzymałość tkanki kostnej.

Bardziej szczegółowo

Kierownik pracowni: Mirosław Jagoda. pielęgniarka: Szpital Powiatowy w Węgrowie ul. Kościuszki 201

Kierownik pracowni: Mirosław Jagoda. pielęgniarka: Szpital Powiatowy w Węgrowie ul. Kościuszki 201 Kierownik pracowni: Mirosław Jagoda pielęgniarka: Szpital Powiatowy w Węgrowie ul. Kościuszki 201 W sprawie zapisu prosimy dzwonić pod numery telefonów: 25 792 20 41 do 43 wew. 555 25 792 32 80 wew. 555

Bardziej szczegółowo

USTAWA o Państwowym Ratownictwie Medycznym Rozdział 4a

USTAWA o Państwowym Ratownictwie Medycznym Rozdział 4a Jacek Nowakowski USTAWA o Państwowym Ratownictwie Medycznym Rozdział 4a Centra urazowe Art. 39a. W centrum urazowym świadczenia zdrowotne, o których mowa w art. 39c ust. 1, są udzielane pacjentowi urazowemu

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej

Bardziej szczegółowo

Cennik badań obrazowych. (obowiązuje od 1 sierpnia 2014 r.)

Cennik badań obrazowych. (obowiązuje od 1 sierpnia 2014 r.) UNIWERSYTECKI SZPITAL DZIECIĘCY W KRAKOWIE 30-663 KRAKÓW, ul. Wielicka 265 tel. 12-658-20-11, fax 12-658-10-81 DZIAŁ USŁUG ODPŁATNYCH tel. 12-658-20-11 wew. 1176; tel./fax 12-657-37-12 Cennik badań obrazowych

Bardziej szczegółowo

Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej r. Dział pierwszy - ŚWIADCZENIA I USŁUGI RADIODIAGNOSTYCZNE

Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej r. Dział pierwszy - ŚWIADCZENIA I USŁUGI RADIODIAGNOSTYCZNE Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej 10.10.2018 r. Rozdział I - BADANIA RADIOLOGICZNE CZASZKI 1. Rtg czaszki (AP+bok) 40,00 zł 2. Rtg czaszki (dodatkowa projekcja) 20,00 zł

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE. Zakład Radiologii. ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk, tel. (058) 349 22 60 CENNIK USŁUG 2010

UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE. Zakład Radiologii. ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk, tel. (058) 349 22 60 CENNIK USŁUG 2010 Załącznik nr 3 UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE Zakład Radiologii ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk, tel. (058) 349 22 60 Rentgenodiagnostyka CENNIK USŁUG 2010 L.p. Badanie Cena PLN 1. RTG klatki piersiowej

Bardziej szczegółowo

Kierownik pracowni: Mirosław Jagoda. Przychodnia Rejonowa w Węgrowie ul. Mickiewicza

Kierownik pracowni: Mirosław Jagoda. Przychodnia Rejonowa w Węgrowie ul. Mickiewicza Kierownik pracowni: Mirosław Jagoda Przychodnia Rejonowa w Węgrowie ul. Mickiewicza 5 25 792 44-34 Przychodnia Rejonowa w Łochowie ul. Al. Łochowska 73 25 675-12-29 {gallery}pracownia-rtg{/gallery} Badanie

Bardziej szczegółowo

Cennik Badań Obrazowych Zakład Diagnostyki Obrazowej z Pracownią PET-CT

Cennik Badań Obrazowych Zakład Diagnostyki Obrazowej z Pracownią PET-CT Cennik Badań Obrazowych Zakład Diagnostyki Obrazowej z Pracownią PET-CT Mammografia Mammografia jednej piersi 50 Mammografia obu piersi 100 Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) Pozytonowa Tomografia Emisyjna

Bardziej szczegółowo

Arteriografia pnia trzewnego i tętnicy krezkowej górnej

Arteriografia pnia trzewnego i tętnicy krezkowej górnej ' Załącznik Nr 1 Zakład Radiologii - Cennik usług ~ obowiązuje od 01 lutego 2016 r. ~ Lp. Nazwa badania Cena netto (PLN) badania wykonanego: w dniach i godzinach normalnej pracy w pozostałe dni i godziny

Bardziej szczegółowo

Cena brutto w zł RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) Rtg nosa (1 projekcja) Rodzaj usługi

Cena brutto w zł RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) Rtg nosa (1 projekcja) Rodzaj usługi Zarz. Dyr. SP ZOZ MSWiA z W-M CO w Olsztynie nr 9 z dnia 15 stycznia 2019 roku 4. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA 4.1. RADIOLOGIA 1 87.094 RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) 2 87.164 Rtg zatok nosa (1

Bardziej szczegółowo

BADANIA OBRAZOWE - komercyjne RENTGENODIAGNOSTYKA KLASYCZNA (RTG) Rodzaj badania cena brutto 49,00 zł 49,00 zł 49,00 zł 45,00 zł 44,00 zł 58,00 zł

BADANIA OBRAZOWE - komercyjne RENTGENODIAGNOSTYKA KLASYCZNA (RTG) Rodzaj badania cena brutto 49,00 zł 49,00 zł 49,00 zł 45,00 zł 44,00 zł 58,00 zł BADANIA OBRAZOWE - komercyjne RENTGENODIAGNOSTYKA KLASYCZNA (RTG) Zdjęcia czynnościowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego Zdjęcia czynnościowe kręgosłupa szyjnego Zdjęcia dłoni w 2 projekcjach Zdjęcia porównawcze

Bardziej szczegółowo

Osoby nieuprawnione. l.p. ID Kod ICD Nazwa Świadczenia. Uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań Placówka

Osoby nieuprawnione. l.p. ID Kod ICD Nazwa Świadczenia. Uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań Placówka Cennik opłat za świadczenia zdrowotne udzielane osobom nieubezpieczonym oraz innym osobom nieuprawnionym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych DIAGNOSTYKA OBRAZOWA ul. Kopernika

Bardziej szczegółowo

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia Cena Uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia Cena Uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań Cennik na rok 2017 świadczeń zdrowotnych innych niż finansowane ze środków publicznych oraz udzielanych w ramach zawieranych umów DIAGNOSTYKA OBRAZOWA ul. Kopernika 19 oraz Kopernika 17 (II Pracownia RTG)

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii 1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy

Bardziej szczegółowo

Śmiertelne wypadki samochodowe w rejonie Poznania w latach 1961-1970. Część II. Rodzaj i zakres obrażeń doznanych przez ofiary

Śmiertelne wypadki samochodowe w rejonie Poznania w latach 1961-1970. Część II. Rodzaj i zakres obrażeń doznanych przez ofiary 420 Probl Hig Epidemiol 2011, 92(3): 420-427 Śmiertelne wypadki samochodowe w rejonie Poznania w latach 1961-1970. Część II. Rodzaj i zakres obrażeń doznanych przez ofiary Fatal car accidents in the region

Bardziej szczegółowo

CENNIK PODSTAWOWY PROCEDUR KOMERCYJNYCH REALIZOWANYCH W ZAKŁADZIE RADIOLOGII

CENNIK PODSTAWOWY PROCEDUR KOMERCYJNYCH REALIZOWANYCH W ZAKŁADZIE RADIOLOGII CENNIK PODSTAWOWY PROCEDUR KOMERCYJNYCH REALIZOWANYCH W ZAKŁADZIE RADIOLOGII Lp. Rodzaj badania Cena (PLN) A RTG 1 Badanie lekarskie: RTG przewodu pokarmowego - przełyk 100,00 zł 2 Badanie lekarskie: Seriogram

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ EPCW Zdjęcie panoramiczne zębów Zdjęcie panoramiczne zębów płyta CD Zdjęcie cefalomertyczne Zdjęcie cefalometryczne płyta CD Zdjęcie zębów stykowe cyfrowo (film) Zdjęcie zębów

Bardziej szczegółowo

Artur Moskała, Krzysztof Woźniak, Piotr Kluza, Filip Bolechała, Ewa Rzepecka-Woźniak, Jan Kołodziej, Katarzyna Latacz 1

Artur Moskała, Krzysztof Woźniak, Piotr Kluza, Filip Bolechała, Ewa Rzepecka-Woźniak, Jan Kołodziej, Katarzyna Latacz 1 ARCH. MED. SĄD. KRYMINOL., 2012, LXII, 315-326 PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL PAPERS Artur Moskała, Krzysztof Woźniak, Piotr Kluza, Filip Bolechała, Ewa Rzepecka-Woźniak, Jan Kołodziej, Katarzyna Latacz 1

Bardziej szczegółowo

I. Rentgenodiagnostyka

I. Rentgenodiagnostyka UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE Zakład Radiologii ul. Smoluchowskiego 17, 80-214 Gdańsk, tel. (058) 727 05 05 UWAGA: Jeżeli badanie nie jest z zakresu opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu,

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 3 do Regulaminu organizacyjnego Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Świdnicy

Załącznik Nr 3 do Regulaminu organizacyjnego Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Świdnicy Obowiązuje od dnia 01 maja 2014 roku Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej CENNIKA ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH I USŁUG SAMODZIELNEGO PUBLICZNEGO ZESPOŁU OPIEKI ZDROWOTNEJ W ŚWIDNICY

Bardziej szczegółowo

Rejestracja Zakładu Diagnostyki Obrazowej czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 7:00 14:00. (089) 539-88-33

Rejestracja Zakładu Diagnostyki Obrazowej czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 7:00 14:00. (089) 539-88-33 ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ PRACOWNIA RTG Rejestracja Zakładu Diagnostyki Obrazowej czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 7:00 14:00. Tel. (089) 539-88-30 Wykonywanie zdjęć RTG od poniedziałku

Bardziej szczegółowo

ANKIETA CZĘŚĆ HISTORYCZNA

ANKIETA CZĘŚĆ HISTORYCZNA Szanowna(y) Pani(e), ANKIETA Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie działając w porozumieniu z Instytutem Ekspertyz Sądowych w Krakowie zwraca się z prośbą o wypełnienie ankiety. Dziękując za współpracę,

Bardziej szczegółowo

BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE

BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE SZPICZAKA MNOGIEGO Bartosz Białczyk Ośrodek Diagnostyki, Terapii i Telemedycyny KSS im. Jana Pawła II Szpiczak mnogi multiple

Bardziej szczegółowo

RATOWNICTWO I EWAKUACJA SZKOLENIA I EDUKACJA. Szkolenia i edukacja. 22 313 09 39 22 313 09 59 www.paramedica-milsys.pl

RATOWNICTWO I EWAKUACJA SZKOLENIA I EDUKACJA. Szkolenia i edukacja. 22 313 09 39 22 313 09 59 www.paramedica-milsys.pl RATOWNICTWO I EWAKUACJA SZKOLENIA I EDUKACJA Szkolenia i edukacja 22 313 09 39 22 313 09 59 www.paramedica-milsys.pl Zestawy pozoracyjne Techline Trauma Zestawy pozoracyjne zostały stworzone przez byłych

Bardziej szczegółowo

1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi

1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi Płód w płodzie fetus in fetu. Hanna Moczulska 1, Maria Respondek-Liberska 2 1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi 2. Zakład

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJ CY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 KRYTERIA OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJ CY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 KRYTERIA OCENIANIA Uk ad graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJ CY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 KRYTERIA OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: wiadczenie

Bardziej szczegółowo

lek. wet. Joanna Głodek Katedra Chirurgii i Rentgenologii z Kliniką Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie

lek. wet. Joanna Głodek Katedra Chirurgii i Rentgenologii z Kliniką Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie lek. wet. Joanna Głodek Katedra Chirurgii i Rentgenologii z Kliniką Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie W medycynie ludzkiej rezonans magnetyczny (RM) jest jedną

Bardziej szczegółowo

Podstawowe badania obrazowe. Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii

Podstawowe badania obrazowe. Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Podstawowe badania obrazowe Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Prawidłowe myślenie lekarskie Zebranie podstawowych danych (badanie podmiotowe i przedmiotowe)

Bardziej szczegółowo

PLATFORMA DO PRZETWARZANIA ZDJĘĆ TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ MÓZGU ORAZ ZDJĘĆ MAMMOGRAFICZNYCH WSPOMAGAJĄCA DIAGNOZOWANIE CHORÓB

PLATFORMA DO PRZETWARZANIA ZDJĘĆ TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ MÓZGU ORAZ ZDJĘĆ MAMMOGRAFICZNYCH WSPOMAGAJĄCA DIAGNOZOWANIE CHORÓB PLATFORMA DO PRZETWARZANIA ZDJĘĆ TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ MÓZGU ORAZ ZDJĘĆ MAMMOGRAFICZNYCH WSPOMAGAJĄCA DIAGNOZOWANIE CHORÓB Międzynarodowa Konferencja Naukowa Studentów Uczelni Medycznych. Kraków, 2009

Bardziej szczegółowo

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia cena uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia cena uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/grupa badań Cennik na rok 2017 świadczeń zdrowotnych innych niż finansowane ze środków publicznych oraz udzielanych w ramach zawieranych umów DIAGNOSTYKA OBRAZOWA ul. Kopernika 19 oraz Kopernika 17 (II Pracownia RTG)

Bardziej szczegółowo

Lekarz : lek. Grażyna Kucharska, specjalista radiolog. Telefon:

Lekarz : lek. Grażyna Kucharska, specjalista radiolog. Telefon: Lekarz : Telefon: 032 331 99 61 lek. Grażyna Kucharska, specjalista radiolog W Pracowni RTG wykonywane są badania dla pacjentów hospitalizowanych w Szpitalu, pacjentów Poradni Przyszpitalnej, pacjentów

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski 12.10.2012

Gorzów Wielkopolski 12.10.2012 Utworzenie Centrum Urazowego w Szpitalu Wojewódzkim SP ZOZ w Zielonej Górze Gorzów Wielkopolski 12.10.2012 Przepisy prawne, które określają funkcjonowanie Centrów Urazowych: - ustawa z dnia 8 września

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej

Bardziej szczegółowo

rezonans magnetyczny informacje dla pacjentów

rezonans magnetyczny informacje dla pacjentów rezonans magnetyczny informacje dla pacjentów MR 1 najważniejsze jest zdrowie Dla wygody naszych pacjentów stworzyliśmy portal Wyniki Online, gdzie, bez wychodzenia z domu, można odebrać wyniki badania

Bardziej szczegółowo

CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH ZAKŁAD RADIOLOGII

CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH ZAKŁAD RADIOLOGII CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH ZAKŁAD RADIOLOGII LP KOD ICD-9 Nazwa procedury Cena badania w zł Pracownia radiologii (rtg) 1 87.04.1 Tomografia siodła tureckiego 64,00 2 87.092 RTG krtani bez kontrastu (zdjęcia

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 16 marca 2018 r. Poz. 558

Warszawa, dnia 16 marca 2018 r. Poz. 558 Warszawa, dnia 16 marca 2018 r. Poz. 558 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie centrum urazowego dla

Bardziej szczegółowo

Magnetyczny rezonans jądrowy

Magnetyczny rezonans jądrowy Magnetyczny rezonans jądrowy Mateusz Raczyński Jakub Cebulski Katolickie Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie im. św. Maksymiliana Marii Kolbego Opiekun naukowy: mgr Magdalena Biskup Cel pracy Przedstawienie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STAŻU SZKOLENIOWEGO DLA NAUCZYCIELI W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRORADIOLOG

PROGRAM STAŻU SZKOLENIOWEGO DLA NAUCZYCIELI W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRORADIOLOG PROGRAM STAŻU SZKOLENIOWEGO DLA NAUCZYCIELI W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRORADIOLOG Symbol cyfrowy [19] Spis treści Wprowadzenie I. Założenia programowo-organizacyjne stażu. 1. Charakterystyka zawodu - elektroradiolog..

Bardziej szczegółowo

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia cena uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/Jednostka

l.p. Kod ICD Nazwa Świadczenia cena uwagi Jednostka organizacyjna Pracownia/Jednostka Cennik na rok 2016 świadczeń zdrowotnych innych niż finansowane ze środków publicznych oraz udzielanych w ramach zawieranych umów DIAGNOSTYKA OBRAZOWA ul. Kopernika 19 oraz Kopernika 17 (II Pracownia RTG)

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Radiologia stomatologiczna

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Radiologia stomatologiczna Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Nazwa modułu I nforma cje ogólne Radiologia stomatologiczna Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej

Bardziej szczegółowo

2. Ustawa z dnia 6.XI.2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta art (t.j. DZ.U.2016 poz.186,823,960,1070 oraz DZU.2017poz 836).

2. Ustawa z dnia 6.XI.2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta art (t.j. DZ.U.2016 poz.186,823,960,1070 oraz DZU.2017poz 836). Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokołowie Podlaskim 03-300 Sokołów Podlaski, ul. Ks. Bosko 5, tel./25/ 781-73-00, fax /25/ 787-60-83 www.spzozsokolow.pl, e-mail: kancelaria@spzozsokolow.pl NIP: 823-14-22-165,

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD RADIOLOGII. Nazwa procedury

ZAKŁAD RADIOLOGII. Nazwa procedury CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH ZAKŁAD RADIOLOGII (Obowiązuje od 1.08.2014r.) Pracownie Radiologii Nazwa procedury jednostkowa 1 87.04.1 Tomografia siodła tureckiego 68,00 2 87.092 RTG krtani bez kontrastu

Bardziej szczegółowo

CENNIK. Świętokrzyska 18 00-052 Warszawa. tel.: (22) 418 24 09 tel.: 665 164 411 www.panoramikcd.com.pl kontakt@panoramikcd.com.pl

CENNIK. Świętokrzyska 18 00-052 Warszawa. tel.: (22) 418 24 09 tel.: 665 164 411 www.panoramikcd.com.pl kontakt@panoramikcd.com.pl Świętokrzyska 18 00-052 Warszawa tel.: (22) 418 24 09 tel.: 665 164 411 www.panoramikcd.com.pl kontakt@panoramikcd.com.pl Godziny otwarcia poniedziałek - piątek: 8.00-20.00 sobota: 9.00-15.00 CENNIK ZDJĘCIA

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10

SPIS TREŚCI. 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej... 9 2. Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10 3. Algorytm postępowania w obrażeniach klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 13 4. Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy cennik badań

Szczegółowy cennik badań NZ0Z PANORAMIK CENTRUM DIAGNOSTYCZNE SC Szczegółowy cennik badań Zdjęcia stomatologiczne: Pantomogram 75,- Cefalometria /Tele/. 75,- Pantomogram + CD..... 80,- Cefalometria /Tele/ + CD... 80,- Pantomogram

Bardziej szczegółowo

Department of Forensic Medicine, Jagiellonian University Medical College, Kraków, Poland

Department of Forensic Medicine, Jagiellonian University Medical College, Kraków, Poland Possibilities of application of post-mortem computed tomography imaging in criminalistic practice Krzysztof Woźniak 1, Artur Moskała 1, Andrzej Urbanik 2, Małgorzata Kłys 1 1 Department of Forensic Medicine,

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015/2021

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015/2021 Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015/2021 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Diagnostyka obrazowa Kod przedmiotu/

Bardziej szczegółowo

Wyzwania wynikające z rozwoju metod obrazowania

Wyzwania wynikające z rozwoju metod obrazowania Wyzwania wynikające z rozwoju metod obrazowania Konferencja w ramach projektu Wykorzystywanie nowych metod i narzędzi w kształceniu studentów UMB w zakresie ochrony radiologicznej Uniwersytet Medyczny

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ PRACOWNIA RTG 1. Czaszka twarzoczaszka 70,00 2. Czaszka oczodoły 70,00 3. Czaszka zatoki 70,00 4. Czaszka żuchwa PA boczna 100,00 5. Czaszka PA i prawoboczne 100,00 6. Czaszka

Bardziej szczegółowo

C E N N I K Z A K Ł A D O W Y. na 2014 rok

C E N N I K Z A K Ł A D O W Y. na 2014 rok C E N N I K Z A K Ł A D O W Y na 2014 rok Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Wadowicach Wadowice, dnia 02.12.2013r. Strona 1 z 8 3. DIAGNOSTYCZNE BADANIA RADIOLOGICZNE Lp. ID procedury Nazwa Nazwa długa

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010 Zawód: technik elektroradiolog Symbol cyfrowy zawodu: 322[19] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 322[19]-01-102 Czas trwania egzaminu: 240 minut

Bardziej szczegółowo

PAKIET NR XIII BADANIA TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ DLA DZIECI WYKONYWANE CAŁODOBOWO

PAKIET NR XIII BADANIA TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ DLA DZIECI WYKONYWANE CAŁODOBOWO ZAŁĄCZNIK NR 2.12 DO SWK PAKIET NR XIII BADANIA TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ DLA DZIECI WYKONYWANE CAŁODOBOWO L.P. NAZWA BADANIA ILOŚĆ CENA 1 BADANIA WARTOŚĆ (ILOŚĆ X CENA) 1 TK GŁOWY BEZ KONTRASTU 20 2 TK

Bardziej szczegółowo

Cennik badań obrazowych. (obowiązuje od 1 styczna 2016 r.)

Cennik badań obrazowych. (obowiązuje od 1 styczna 2016 r.) UNIWERSYTECKI SZPITAL DZIECIĘCY W KRAKOWIE 30-663 KRAKÓW, ul. Wielicka 265 tel. 12-658-20-11, fax 12-658-10-81 DZIAŁ USŁUG ODPŁATNYCH tel. 12-658-20-11 wew. 1176; tel./fax 12-657-37-12 Cennik badań obrazowych

Bardziej szczegółowo

Radiologia. udział w ćwiczeniach 2*3 h. konsultacje - h - 15 h 9 h Bilans nakładu pracy studenta: RAZEM: przygotowanie do - h. ćwiczeń.

Radiologia. udział w ćwiczeniach 2*3 h. konsultacje - h - 15 h 9 h Bilans nakładu pracy studenta: RAZEM: przygotowanie do - h. ćwiczeń. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Koordynator, osoby

Bardziej szczegółowo

KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) ĆWICZENIE 2 (04.10.2012) ĆWICZENIE 3 (08.10.

KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) ĆWICZENIE 2 (04.10.2012) ĆWICZENIE 3 (08.10. KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) - Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach. Podstawowe mianownictwo anatomiczne

Bardziej szczegółowo

Implantologia stomatologiczna jest dziedziną stomatologii

Implantologia stomatologiczna jest dziedziną stomatologii Zastosowanie tomografii stożkowej w implantologii stomatologicznej dr Tomasz Śmigiel, tech. radiolog Jakub Baran Implantologia stomatologiczna jest dziedziną stomatologii zajmującą się odbudową uzębienia

Bardziej szczegółowo

II Warsztaty Medycyna Pola Walki Medycyna Taktyczna Ratowanie Pacjenta Urazowego PTSD

II Warsztaty Medycyna Pola Walki Medycyna Taktyczna Ratowanie Pacjenta Urazowego PTSD Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi im. gen. bryg. dr. med. Stefana Hubickiego II Warsztaty Medycyna Pola Walki Medycyna Taktyczna Ratowanie Pacjenta Urazowego PTSD kpt. lek. Grzegorz Lewandowski

Bardziej szczegółowo

57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego

57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego ICD9 kod Nazwa 03.31 Nakłucie lędźwiowe 03.311 Nakłucie lędźwiowe w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego 100.62 Założenie cewnika do żyły centralnej 23.0103 Porada lekarska 23.0105 Konsultacja specjalistyczna

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie tomografii stożkowej (CBCT) we współczesnej endodoncji

Zastosowanie tomografii stożkowej (CBCT) we współczesnej endodoncji T W Ó J P R Z E G L Ą D S T O M AT O L O G I C Z N Y T E M AT N U M E R U Zastosowanie tomografii stożkowej (CBCT) we współczesnej endodoncji tech. radiolog Jakub Baran www.3dtomo.pl P rzystępując do leczenia

Bardziej szczegółowo

Wartość diagnostyczna angio-tk w diagnostyce krwotoku podpajęczynówkowego

Wartość diagnostyczna angio-tk w diagnostyce krwotoku podpajęczynówkowego Wartość diagnostyczna angio-tk w diagnostyce krwotoku podpajęczynówkowego Przed wprowadzeniem do diagnostyki angio-tk złotym standardem w ocenie naczyń mózgowych w SAH była angiografia klasyczna. Wartość

Bardziej szczegółowo

Zastosowania markerów w technikach zdjęć RTG dla:

Zastosowania markerów w technikach zdjęć RTG dla: Metodologia pozycjonowania markera dla zdjęć RTG do przedoperacyjnych procedur planowania komputerowego Jan Siwek Zastosowania markerów w technikach zdjęć RTG dla: Aparatów bez skalibrowanego detektora

Bardziej szczegółowo

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uduszenie gwałtowne. Tomasz Konopka

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uduszenie gwałtowne. Tomasz Konopka Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego Uduszenie gwałtowne Tomasz Konopka Śmierć w wyniku uduszenia jest następstwem zatrzymania dopływu tlenu do ważnych dla życia

Bardziej szczegółowo

Rezonans magnetyczny 3D z kontrastem może być najlepszy do oceny rozwarstwienia aorty

Rezonans magnetyczny 3D z kontrastem może być najlepszy do oceny rozwarstwienia aorty Rezonans magnetyczny 3D z kontrastem może być najlepszy do oceny rozwarstwienia aorty Jak twierdzi grupa badaczy z Changhai Hospital z Szanghaju w Chinach trójwymiarowa angiografia rezonansem magnetycznym

Bardziej szczegółowo