KONTEKST ANTROPOLOGICZNOKULTUROWY KSIĘGI MĄDROŚCI

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp CZĘŚĆ PIERWSZA KONTEKST ANTROPOLOGICZNOKULTUROWY KSIĘGI MĄDROŚCI Rozdział 1 Zagadnienia metodologiczne. Egzegeza antropologicznokulturowa. Pojęcie honoru i wstydu Historia magistra vitae Kształtowanie się pojęcia antropologii i kultury Antropologia, jej powstanie i złożoność Kultura Kultura w oczach starożytnych Pojęcie kultury w czasach nowożytnych Antropologia kulturowa Egzegeza antropologicznokulturowa Pojęcie honoru i wstydu jako kategorii osiowych w egzegezie antropologicznokulturowej Honor i wstyd jako elementy osiowe kultury kolektywistycznej Syntetyczne ukazanie stanu badań wokół zagadnienia honoru i wstydu Honor i wstyd na wybranych przykładach klasycznej i biblijnej literatury Zakres semantyczny pojęć: honor i wstyd w języku greckim i łacińskim Świadectwa epoki greckiej, hellenistycznej i rzymskiej, w których podejmowana jest problematyka honoru i wstydu

2 Honor i wstyd w tradycji literackiej biblijnego Izraela i w tekstach Nowego Testamentu Relacje społeczne oparte na wartościach honoru i wstydu Model rodziny Model patron klient Procedura zabiegania o honor Rozdział 2 Spotkanie świata greckiego i żydowskiego Spotkanie kulturowe Greków i Żydów Pierwsze kontakty Ideologiczny konflikt dwóch kultur Samowystarczalność geniuszu greckiego Relacyjny charakter literatury biblijnej jako kontrapunkt dla piśmiennictwa greckiego Spotkanie literackie dwóch światów Przykład Hezjoda Przykład Homera Żydzi w Egipcie Dane biblijne o pierwszym pobycie w Egipcie Elefantyna Aleksandria i początki judaizmu hellenistycznego Aleksandria w dokumentach źródłowych Żydowska Aleksandria Rozwój judaizmu hellenistycznego w Aleksandrii πολίτευμα/πολιτεία jako forma organizacji społeczności Żydów Status prawno-religijny Żydów aleksandryjskich Świadectwo Filona z Aleksandrii Świadectwo Józefa Flawiusza Świadectwo Księgi Mądrości Rozdział 3 Księga Mądrości jako dzieło literackie Tekst Mdr i jego wersje Struktura literacka Mdr Schemat ogólny Schemat szczegółowy Zagadnienie jedności kompozycji

3 Rozdział 5 Mowa programowa bezbożnych jako wyzwanie dla sprawiedliwego (1, 16 2, 24) Kontekst literacki 1, 16 2, Wstęp (1, 16 2, 1a) Zakończenie (2, 21 24) Korpus (2, 1b 2, 20) Dwumian: życie śmierć jako główny nośnik argumentacyjny Przesłanki filologiczne Wokabularium związane z ideą śmierci θάνατος τελευτή ᾅδης ἔκβασις Wokabularium związane z ideą życia ὀλίγος ἐστίν καὶ λυπηρὸς ὁ βίος ἡμῶν ἀνόμοιος τοῖς ἄλλοις ὁ βίος αὐτοῦ Nośność semantyczna idei życia śmierci w kontekście greckiej literatury klasycznej i hellenistycznej Człowiek formowany we wspólnocie do życia ideałami Cnota (ἀρετή) Szlachetność (καλὸς κα γαθός) Przyjaźń (φιλία) Życie wspólne (κοινονία) Rodzina (οἰκία) Sprawy państwowe (τὰ πολιτικά) Sprawy bosko-ludzkie (εὐσεβεία) Zagadnienie śmierci Strategia argumentacyjna bezbożnych w grze o honor (1, 16 2, 24) Nie ma życia po śmierci cielesnej (2, 1 5) Materialistyczna wizja życia (2, 6 11) Agere pro domo sua Agere contra traditionem Konfrontacja bezbożnych ze sprawiedliwym (2, 12 20) Zarzuty pod adresem sprawiedliwego jako element strategiczny w grze o pozbawienie go honoru Atak na bezbożnego Wypowiedzi zbudowane na formule obrony własnej (2, 14.15)

4 3.4. Styl literacki autora Mdr Język i słownictwo Słownictwo o charakterze religijnym Słownictwo filozoficzne Zagadnienie gatunku literackiego Mdr Wcześniejsze prace Paul Beauchamp i jego koncepcja gatunku literackiego Mdr James M. Reese Armin Schmitt i jego koncepcja Mdr jako dramatu greckiego CZĘŚĆ DRUGA GRA O HONOR POMIĘDZY SPRAWIEDLIWYM A BEZBOŻNYMI W ANTROPOLOGICZNOKULTUROWYM MODELU: WYZWANIE ODPOWIEDŹ (MDR 1, 1 5, 23) Rozdział 4 Interpretacja głównych idei prologu (Mdr 1, 1 15) w perspektywie honoru i wstydu Struktura prologu i jego dynamika Mdr 1, Mdr 1, Mdr 1, Pojęcie sprawiedliwości/niesprawiedliwości jako główny nośnik ideowy prologu Przesłanki filologiczne Nośność semantyczna idei sprawiedliwości/niesprawiedliwości w kontekście greckiej literatury klasycznej i hellenistycznej Lektura prologu w hermeneutycznej perspektywie honoru i wstydu κρίνοντες i ἀσεβεῖς jako główni bohaterowie prologu Działania bohaterów prologu κρίνοντες ἀσεβεῖς Działania, które podejmują ἀσεβεῖς Działania podejmowane przeciwko ἀσεβεῖς Podsumowanie

5 Próba wobec sprawiedliwego (2, 17 18) Podsumowanie Rozdział 6 Gra o honor pomiędzy bezbożnymi a sprawiedliwym w ocenie publiczności (Mdr 3 5) Werdykt publiczności wobec sprawiedliwego: uznanie jego honoru (3, 1 9; 4, 7 15) Chwała (honor) sprawiedliwego (3, 1 9). Zagadnienia kompozycyjne Nośność semantyczna i teologiczna idei honoru sprawiedliwego oparta na argumentacji skrypturystycznej Pochwała sprawiedliwego w kontekście jego spełnionego życia (4, 7 15) Próba strukturyzacji perykopy Model argumentacyjny zaprezentowany przez publicz - ność Werdykt publiczności wobec bezbożnych (3, 10 4, 6) Strukturyzacja perykopy Teza życie bezbożnych jest puste (3, 10 12) Kontrast niepłodna kobieta/eunuch pokolenie bezbożnych (3, 13 19) Charakterystyka życia nieskalanego na przykładzie niepłodnej kobiety i eunucha Los plemienia grzesznego (3, 16 19) O quam pulchra est casta generatio cum claritate. Wnioski publiczności (4, 1 6) Porażka bezbożnych w ich własnej ocenie (5, 1 13) Wprowadzenie (5, 1 3) Formuła samooskarżenia (5, 4 13) Konfrontacja ze sprawiedliwym (5, 4n) Uznanie przez bezbożnych niewłaściwie dokonanego wyboru (5, 6 8) Refleksja końcowa nad przemijalnością życia (5, 9 13) Ostateczny werdykt (5, 14 23) Ostateczna ocena konfrontacji pomiędzy sprawiedliwymi a bezbożnymi (5, 14 16) Apokaliptyczny obraz walki dwóch światów (5, 17 23) Obraz Boga Wojownika i Sędziego (5, 17 20a)

6 Walka dwóch światów (5, 20b 23) Podsumowanie Zakończenie Wykaz skrótów Bibliografia Résumé Abstract Indeks miejsc biblijnych Indeks autorów i dzieł pozabiblijnych