Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia

Transkrypt

1 Wydział: Politologia Nazwa kierunku kształcenia: Politologia Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Janusz Wojtasik Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów: Stacjonarne Profil kształcenia (ogólnoakademicki czy praktyczny): ogólnoakademicki Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: (POL-L.D/6520) Forma zajęć i punkty ECTS Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia wykłady 30 egzamin konsultacje 15 bez oceny praca własna * 105 Razem Cele kształcenia Celem kształcenia jest uzyskanie przez studentów umiejętności konstruowania obrazu integrującego rozmaite dziedziny życia społecznego i dostrzegania głównych nurtów rozwojowych okresu;rozumienie procesów historycznych,a także uzyskanie umiejętności dokonywania oceny wydarzeń historycznych oraz ich wzajemnych relacji;dostrzeganie związków historii Polski z dniem dzisiejszym. Nadto celem kształcenia jest dostarczanie studentom umiejętności wiązania dziejów Polski z dziejami powszechnymi przez dostrzeganie tego, co z jednej strony stanowiło polską specyfikę, a z drugiej było zgodne z ogólnoeuropejskimi trendami rozwojowymi; nabycie umiejętności korzystania z podstawowej wiedzy historycznej i rozumienia procesów historycznych wraz z oceną zachodzących 1 / 8

2 wydarzeń i ich wzajemnych relacji. 2 / 8

3 Efekty kształcenia Kategoria: WIEDZA OPIS EFEKTU ODNIESIENIE EFEKTU DO P_W1 Zajęcia winny dać studiującym solidną wiedzę w zakresie najnowszej historii narodu polskiego i państwa, zdolność do przeprowadzenia rzetelnej oceny wydarzeń historycznych i ich wzajemnych relacji, dostrzegania więzi najnowszej historii Polski z dniem dzisiejszym oraz jej miejscem i rolą w świecie. Poszerzenie wiedzy historycznej studiujących wstępem do rozumienia procesów historycznych. POL1A_W01 POL1A_W02 POL1A_W15 POL1A_W16 POL1A_W18 Kategoria: UMIEJĘTNOŚCI OPIS EFEKTU ODNIESIENIE EFEKTU DO P_U1 Zajęcia winny nauczyć studiujących umiejętności korzystania z podstawowej literatury historycznej, w ocenie najważniejszych wydarzeń w najnowszych wydarzeniach historii Polski i światauzyskania umiejętności widzenia dziejów Polski jako integralnej części dziejów powszechnych, pozwala jaśniej oceniać dylematy współczesnego świata. Powyższe umiejętności wyostrzają świadomość potrzeby aktywnego uczestnictwa w projektach społecznych i politycznych. POL1A_U10 POL1A_U11 POL1A_U12 POL1A_U13 POL1A_U14 Kategoria: KOMPETENCJE SPOŁECZNE OPIS EFEKTU ODNIESIENIE EFEKTU DO P_K1 Uzyskana wiedza i umiejętności jej użycia umożliwić mogą studiującym konstruowanie obrazu integrującego rozmaite dziedziny życia społecznego i dostrzeganie głównych nurtów rozwojowych okresu i związków historii ze współczesnością. POL1A_K01 POL1A_K06 Szczegółowe treści kształcenia 3 / 8

4 NUMER OPIS ZAGADNIENIA FORMA ZAJĘĆ ILOŚĆ GODZIN 1 ODRODZENIE NIEPODLEGŁEGO PAŃSTWA POLSKIEGO W 1918 ROKU. -Czynniki sprawcze zewnętrzne: Ukształtowanie się dwóch przeciwstawnych bloków militarnych( Entanta, Trójprzymierze). Wybuch I WŚ, a następnie zwycięstwa rewolucji w Rosji, Niemczech i Austrii korzystne dla sprawy polskiej. Akt 5 listopada 1916 r dwóch cesarzy Wilhelma II i Franciszka Józefa zapowiadający odbudowę Królestwa Polskiegoumiędzynarodowienie sprawy polskiej. "14 punktów" prezydenta Stanów Zjednoczonych T.W. Wilsona, w których postulował odbudowę niepodległego państwa polskiego i inne. -Czynniki sprawcze wewnętrzne: Determinacja narodu polskiego w kwestii odzyskania niepodległości. Orientacje społeczeństwa polskiego przed i po wybuchu I WŚ. Polski czyn zbrojny podczas I WŚ. Zabiegi wokół sprawy polskiej Agencji w Lozannie, Komitetu Narodowego Polskiego i innych organizacji. Rok 1918 na ziemiach polskich- odrodzenie państwa polskiego. 2 WALKA O POLSKIE GRANICE PAŃSTWOWE ( ) Walka o granicę wschodnią: walki z oddziałami ukraińskimi o Galicję Wschodnią i o Wołyń ( ). Wojna polsko-sowiecka ( ), główne fazy tej wojny i jej finał; konflikt polsko-litewski o Wileńszczyznę. Walka o granice zachodnie Rzeczypospolitej: stosunek mocarstw zachodnich do granicy polsko-niemieckiej, problem Gdańska, plebiscytu na Warmii i Mazurach oraz na Górnym Śląsku. Powstanie Wielkopolskie r. oraz trzy powstania śląskie (1919,1920,1921) i ich wpływ na ukształtowanie polskiej granicy zachodniej. Walka polsko- czeska o Śląsk Cieszyński i jej rezultaty; sprawa Spiszu i Orawy. 3 SYTUACJA WEWNĘTRZNA I MIĘDZYNARODOWA POLSKI W LATACH Spuścizna po zaborcach: dewastacja ekonomiczna ziem polskich; zniszczenia we wszystkich dziedzinach gospodarki, przemyśle, rolnictwie, hodowli, leśnictwie, kolejnictwie, chroniczny brak surowców. Terytorium i ludność odrodzonej Polski, struktura narodowościowa i społeczna mieszkańców. Polityka zagraniczna. Narastający kryzys ekonomiczny i polityczny- reformy społeczno-gospodarcze Władysława Grabskiego; pogarszająca się sytuacja polityczna i międzynarodowa Polski (1925). Na drodze do zamachu majowego. 4 UKSZTAŁTOWANIE SIĘ SYSTEMU DEMOKRACJI PARLAMENTARNEJ ( ) Czołowe partie i stronnictwa w państwie. Konstytucja "marcowa" 1921 r. Wybory do Sejmu i Senatu w 1922 r. i ich rezultaty. Wybór prezydenta R.P. w osobie prof. Gabriela Narutowicza i jego zabójstwo. Ostra walka polityczna stronnictw i partii na forum Sejmu i w mediach prasowych 5 ZAMACH "MAJOWY" 1926 R. MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO I RZĄDY SANACJI DO 1935 R. Przebieg przewrotu "majowego" i jego następstwa. "Pomajowy system rządzenia": nowela konstytucyjna z 2 VIII 1926 r i jej skutki; reformy wojskowe; stronnictwa polityczne wobec rządów pomajowych. Pomyślna koniunktura gospodarcza i dążenia integracyjne rządu. Zaostrzenie konfliktu między rządem a sejmem: walka polityczna w Sejmie II kadencji ( ); powstanie bloku centrum i lewicy (Centrolewu) i jego walka z władzą sanacyjną. Światowy kryzys ekonomiczny lat i jego skutki ekonomiczno- społeczne dla Polski. Reformy społeczno- polityczne rządu w latach Polityka zagraniczna w okresie kryzysu. Ewolucja układu sił politycznych w Polsce w latach Konstytucja "kwietniowa" 1935r. 4 / 8

5 NUMER OPIS ZAGADNIENIA FORMA ZAJĘĆ ILOŚĆ GODZIN 6 POLSKA POD RZĄDAMI SANACJI PO ŚMIERCI JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO ( ) Dekompozycja obozu rządzącego po śmierci Marszałka. Walka z opozycją. Ruchy masowe lat Zaostrzenie się sytuacji międzynarodowej i polityka zagraniczna Polski w ostatnich latach pokoju. Próba konsolidacji obozu rządzącego, wykrystalizowanie się dwóch głównych ośrodków obozu: pierwszy związany z osobą prezydenta Ignacego Mościckiego (Grupa Zamkowa), drugi skupiony wokół Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, gen. Edwarda Rydza- Śmigłego. Powstanie Obozu Zjednoczenia Narodowego. Próby nakręcania koniunktury gospodarczej. Program gospodarczy Eugeniusza Kwiatkowskiego- Plan Czteroletni, budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP), Plan perspektywiczny, Plan trzyletni, Bilans gospodarczy dwudziestolecia. 7 POLSKA W LATACH DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ ( ) Agresja Niemiec na Polskę 1 IX międzynarodowe przesłanki tej agresji. Zarys działań wojennych po 17 IX Wkroczenie Armii Czerwonej na wschodnie ziemie Rzeczypospolitej. Ewakuacja Rządu polskiego za granicę i koniec walk. Polityka władz niemieckich wobec ziem polskich pod okupacją Rzeszy i terenów polskich wcielonych do Niemiec, eksterminacja ludności polskiej i żydowskiej. Polityka ZSRR wobec zajętych wschodnich obszarów RP oraz eksterminacyjna polityka wobec polskiej ludności tych ziem. Utworzenie rządu polskiego pod prezydencją gen. W.Sikorskiego i jego wysiłki na rzecz utworzenia Armii Polskiej na obczyźnie. Ruch oporu w Polsce przeciwko okupantom niemieckim. Polacy w podziemiu i na frontach II WŚ. 8 WIELKIE MOCARSTWA WOBEC POLSKI PODCZAS II WŚ Stosunek Francji i Wielkiej Brytanii do Polski po kampanii wrześniowej ( ). Stosunek ZSRR wobec Polski ( ) Stany Zjednoczone wobec Polski ( ) Sprawa Polska w konferencjach "Wielkiej Trójki" (Teheran, Jałta, Poczdam) w latach POWOJENNA POLSKA: KSZTAŁT TERYTORIALNY, LUDNOŚĆ, POTENCJAŁ EKONOMICZNY, WŁADZA POLITYCZNA. Walka o kształt ustrojowy państwa polskiego: Rząd Polski na emigracji, a kształtujące się organa "władzy ludowej" w Polsce- Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego i Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Ustalenia zachodniej i północnej granicy państwa. Strefy wojenne Polski: terytorium, ludność, wyniszczenie gospodarki. Pierwszy okres odbudowy i pierwsze reformy "władzy ludowej". 10 SYSTEM POLITYCZNY W POLSCE PO 1945 ROKU. Wysiłki na rzecz zniszczenia i wyeliminowania ze sceny politycznej Polskiego Stronnictwa Ludowego kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka, Monopolizacja władzy politycznej przez Polską Partię Robotniczą- dążenia do podporządkowania Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego swej hegemonii. Referendum "3x tak" (VI 1946) jako czynnik ugruntowania przewagi PPR i stronnictw sojuszniczych nad stronnictwem Mikołajczyka. Przekształcenie PKWN w Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Sfałszowanie wyników wyborów do Sejmu Ustawodawczego w styczniu 1947 r. i jego skutki. 5 / 8

6 NUMER OPIS ZAGADNIENIA FORMA ZAJĘĆ ILOŚĆ GODZIN 11 GENEZA STALINIZMU, ZAKRES I FORMY UZALEŻNIENIA OD ZSRR. SPOŁECZEŃSTWO A WŁADZA. Dalsze naciski komunistów polskich w kierunku monopolizacji władzy w kraju w postaci podporządkowania i hegemonii nad istniejącymi w Polsce stronnictwami. Presja na przyspieszenie zjednoczenia ruchu robotniczego i chłopskiego. Powołanie do życia z inicjatywy Józefa Stalina Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych dla kierowania ruchem komunistycznym po linii interesów ZSRR. Ustawa Sejmu o tzw "Małej konstytucji" na okres przejściowy. Powstanie PZPR z połączenia PPR z PPS, jako stalinowskiej partii nowego typu. 12 NARASTANIE OPOZYCJI POLITYCZNEJ PRZECIWKO "WŁADZY LUDOWEJ" W POLSCE ( ) Walka zbrojnego podziemia z "władzą ludową" w latach czterdziestych XX w. Kryzysy polityczne w PRL, Październik 1956 i jego skutki, Marzec 1968 i Grudzień Kryzysy polityczne w PRL: Sierpień 1980, Grudzień Opozycja, formy walki, przemiany. Rola Kościoła Katolickiego 13 NSZZ "SOLIDARNOŚĆ" I PRZEMIANY LAT OSIEMDZIESIĄTYCH XX WIEKU. Geneza "Solidarności": formy walki opozycyjnej przeciwko "władzy ludowej" przed 1980 r.; fala strajkowa w kraju w 1980; postawa władz partyjnopaństwowych; strajk w Stoczni Gdańskiej, ukonstytuowanie się Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Postulaty strajkowe MKS w Gdańsku. Strajk w Szczecinie i ukształtowanie się Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Rozmowy Komisji Rządowych ze strajkującymi w Gdańsku i Szczecinie. Zawarcie porozumień i uzyskanie zgody władz na powstanie NSZZ "Solidarnośc". 14 STAN WOJENNY W POLSCE ( ) Rozwój sytuacji w kraju w kierunku konfrontacji. Spiętrzenie fali strajkowej. Prowokacje strony rządowej. Przygotowania dla wprowadzenia stanu wojennego. Nieudana próba mediacji Kościoła. Obrady Komisji Krajowej "Solidarności" w Radomiu i Gdańsku. Konsultacje gen. Wojciecha Jaruzelskiego z marszałkiem ZSRR Kulikowem w sprawie stanu wojennego. Wprowadzenie stanu wojennego na terenie całego kraju przez gen Wojciecha Jaruzelskiego. Kontrowersje wokół wprowadzenia stanu wojennego: opinie historyków, argumenty za wprowadzeniem stanu wojennego, argumenty pzeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. Akty prawne dotyczące stanu wojennego. 15 POCZĄTKI TRANSFORMACJI USTROJOWEJ W POLSCE Obrady "Okrągłego Stołu" i sukces opozycji solidarnościowej w wyborach do Sejmu w czerwcu 1989 pierwszym sygnałem do dalszych przemian ustrojowych w Polsce. Nowelizacja konstytucji na sesji sejmowej '89, przywrócenie dawnej nazwy państwa Rzeczpospolita Polska, przywrócenie historycznego polskiego godła "Orła w koronie", samorozwiązanie PZPR (styczeń 1990) przystąpienie przez pierwszy niekomunistyczny rząd Tadeusza Mazowieckiego do przeprowadzenia zasadniczej reformy państwa, jego ustroju politycznego oraz struktury gospodarczej. 6 / 8

7 Warunki zaliczenia WYKŁADY FORMA ZALICZENIA WAGA FORMY ZALICZENIA Egzamin (tylko dla wykładów) 45 Obecność na zajęciach 10 Zaliczenie 45 Metody nauczania wykład case studies, dyskusja problemowa, ćwiczenia praktyczne, praca w grupach. projekty Literatura przedmiotu (obowiązkowa) A. Czubiński. Historia Polski XX wieku 2003 A.Dudek. Historia polityczna Polski A. Friszke. Polska. Losy państwa i narodu W.Roszkowski. Historia Polski A.Paczkowski. Pół wieku dziejów Polski ( ) 1995 Literatura przedmiotu (uzupełniająca) W.Borodziej, A.Chmielarz, A.Friszke, A.K.Kunert. Polska podziemna M.K.Kamiński, Zacharias M.J.. Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej J.Karski. Wielkie mocarstwa wobec Polski Od Wersalu do Jałty 1992 J.Wojtasik, M.Wrzosek. Od Sejmu Niemego do Konferencji Poczdamskiej. Z politycznych i wojskowych dziejów Polski ( ) 2002 A.Garlicki. Józef Piłsudski / 8

8 Odniesienie efektów kształcenia do efektów kierunkowych, treści kształcenia, metod weryfikacji TREŚCI (NAUCZANIA) ODNIESIENIE DANEGO EFEKTU DO METODY WERYFIKACJI WIEDZA P_W1 POL1A_W01 POL1A_W02 POL1A_W15 POL1A_W16 POL1A_W aktywny udział w dyskusji Egzamin pisemny TREŚCI (NAUCZANIA) ODNIESIENIE DANEGO EFEKTU DO METODY WERYFIKACJI UMIEJĘTNOŚCI P_U1 POL1A_U10 POL1A_U11 POL1A_U12 POL1A_U13 POL1A_U aktywny udział w dyskusji egzamin pisemny TREŚCI (NAUCZANIA) ODNIESIENIE DANEGO EFEKTU DO METODY WERYFIKACJI KOMPETENCJE SPOŁECZNE P_K1 POL1A_K01 POL1A_K aktywny udział w dyskusji Egzamin pisemny 8 / 8