HI I. Pismo Towarzystwa Miłośników Tuchowa Rok XIV Nr 2>8S marzac - kwisciwi 3004 r. \ 1

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "HI I. Pismo Towarzystwa Miłośników Tuchowa Rok XIV Nr 2>8S marzac - kwisciwi 3004 r. \ 1"

Transkrypt

1 HI I Pismo Towarzystwa Miłośników Tuchowa Rok XIV Nr 2>8S marzac - kwisciwi 3004 r. ISSN dO c«na3 zł t \ 1

2 2 Tuchowskie Wieści 2/2004 _2 WIEŚCI KULTURALNE - Kalendarium * 21 marca na powitanie wiosny tuchowski Dom Kultury zaprosił do sali widowiskowej na spotkanie z cyklu Dzieci dzieciom". Tego dnia zaprezentowały się uczniom szkoły podstawowej i dzieciom z tuchowskich przedszkoli: teatrzyk Kacperek", który przedstawił bajkę pt. Berio króla Adamusa" na podstawie książki Andrzeja Grabowskiego, i dziecięcy zespół piosenki i wiersza Ochotki" z programem artystycznym zatytułowanym Dźwiękoiapka". W tym samym dniu otwarto wystawę prac dziecięcych grup plastycznych, działających przy Domu Kultury w Tuchowie. * 24 marca w Domu Kultury odbył się III Gminny Konkurs Ortograficzny o tytuł Mistrza Ortografii Ziemi Tuchowskiej", o który rywalizowali uczniowie szkół podstawowych, gimnazjaliści i licealiści. * 28 marca, w wiosennym nastroju, Dom Kultury w Tuchowie kontynuował prezentację (zapoczątkowaną tydzień wcześniej) dziecięcych zespołów działających w tejże placówce kulturalnej. W niedzielne popołudnie na scenie DK wystąpiły zespoły pieśni i tańca Piccolo" i Tuchowiaczki", przedstawiając program pt. Oj, taradum, taradum". Później w programie artystycznym Kolor nieba z moich stron" zaprezentował się zespół wokalno-instrumentalny Antares". w składzie: Anna Stanuch-Madej, Lidia Bień i Katarzyna Krupa po wysłuchaniu 34 recytatorów postanowiło przyznać: w kategorii wiekowej klas I-III 1 miejsce Dawidowi Wiśniowskiemu z SP w Siedliskach, 2 - Klaudii Gierałt z SP w Lubaszowej, a 3 - Renacie Gut z SP w Łowczowie. Wyróżnienia otrzymali: Bartosz Bator z SP w Tuchowie i Sara Pacana z SP w Lubaszowej. W kat. wiekowej dzieci klas IV-VI 1 miejsce Zuzanna Ogiela z SP w Lubaszowej, 2 - Marta Słowik z SP w Dąbrówce Tuchowskiej, 3 - Karolina Wrona z SP w Tuchowie. Wyróżnieni zostali: Agata Czopkowicz z SP w Łowczowie, Wioletta Orłów z SP w Mesznej Opackiej i Martyna Ciepielowska z SP w Siedliskach. Laureaci i wyróżnieni otrzymali pamiątkowe dyplomy i nagrody książkowe. Scenka z bajki Berło króla Adamusa 1 Zespół Piccolo" podczas występu Dzieci biorące udział w konkursie recytatorskim w kategorii wiekowej ilas od I do III Jedna z recytatorek w kategorii wiekowej od klasy IV do VI opracował: Andrzej Jagoda Zespół Ochotki" podczas występu Zespół Ochotki" po występie Zespół Antares" podczas występu. * 1 kwietnia Społeczne Ognisko Muzyczne im. I. J. Paderewskiego w Tuchowie zaprosiło do Domu Kultury w Tuchowie na recital pieśni i arii operowych w wykonaniu Alicji Płonki. * 16 kwietnia br. w sali widowiskowej Domu Kultury odbył się GMINNY KONKURS RECYTATORSKI Przyjaciele dzieci wierszem do nich piszą". Jury W numerze m.in.: > Świadek wierny - wspomnienia o. Karasia z sowieckich łagrów > Unia Europejska - szansa, czy złudna nadzieja > Ostatnie pożegnanie kapelmistrza Kazimierza Wrony > Wspomnienia o prof. Stanisławie Grochmału > Na szkłe malowanie - małarstrwo Bogusławy Staff > III Gminny Konkurs Ortograficzny

3 Tuchowskie Wieści 2/2004 _3 Muzyka w tuchowskim Sanktuarium Obchody stulecia koronacji cudownego obrazu Matki Bożej Tuchowskiej stały się dodatkowym motywem, aby ten jubileusz zaakcentować również od strony muzycznej. Po kolędowym koncercie SChM (por. TW 2004 nr 1) 15 lutego bogaty program zaprezentowała dwójka młodych muzyków: Akiki Bassem - śpiewający barytonem i grający na oboju Libańczyk oraz pochodzący z pobliskiego Wojnicza Krzysztof Michałek, organista. Spotykający się na co dzień na krakowskiej uczelni studenci wykonali utwory: M. Andrewsa, J.S. Bacha, C. Cui, G. Faure, C. Francka, G. Giordaniego i G. Ph. Telemana z młodzieńczą werwą i radością, dobrym opanowaniem warsztatu i stylową interpretacją. W pierwszą sobotę marca Misterium wielkopostne" przedstawił znany szerokiej publiczności Dziewczęcy Chór Katedralny Puellae Orantes" pod dyrekcją ks. Władysława Pachoty. Wzięli w nim udział także: solistka Aleksandra Topor, na co dzień pełniąca funkcję asystenta ds. emisji głosu w chórze, Sławomir Barszcz - organista tarnowskiej katedry oraz aktorzy tarnowskiego teatru: Beata Pszeniczna, Marek Kępiński i Jan Mancewicz. Zgrabnie skomponowane misterium łączyło w sobie muzykę G. Bizeta, J. Brahmsa, G. Faure, A. Lottiego, G.B. Martiniego, G.B. Pergolesiego i A. Stradelli z tekstami ze Starego Testamentu, dramatu Historia o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" Mikołaja z Wilkowiecka oraz utworami Galla Anonima, J. Kasprowicza i S. Wyspiańskiego. Licznie zebrani słuchacze mogli wejść w klimat wydarzeń z życia Chrystusa od modlitwy w Ogrojcu poprzez mękę i śmierć na krzyżu aż do zmartwychwstania. Pięknie i dyskretnie brzmiącym dziewczęcym głosom dzielnie wtórowali recytatorzy, zaś partie solowe śpiewane były przez p. Aleksandrę z wielką ekspresją. W niedzielę, 7 marca recital organowy w tuchowskim Sanktuarium zagrał Dariusz Boruch, uczeń ZSM w Tarnowie, w klasie E. Maciejowskiej. Młody adept organowej sztuki pokazał swoje możliwości w utworach J. S. Bacha (cykl preludiów chorałowych), G. Boehma, F. Mendelssohna, M. Regera i G. Bacewicz, której Esguisse per organo" wykonał bardzo dobrze. Zamiast tradycyjnego apelu maryjnego w pierwszą sobotę kwietnia, zespół muzyczny z dekanatu radłowskiego przedstawił program słowno-muzyczny pt.; Zamyślenia wielkopostne", na który obok recytowanych tekstów złożyły się współczesne piosenki religijne, w tym utwory autorskie. W Wielki Czwartek z modlitewnym czuwaniem przy cierpiącym Jezusie wystąpił SChM wraz z solistami i kwartetem smyczkowym złożonym z uczniów ZSM w Tarnowie. Trzon modlitwy stanowiły kanony z Taize, w które wplecione były śpiewy chóru a cappella oraz solowe partie sopranu (Katarzyna Duda), tenoru (Łukasz Gaj), fletu (Alicja Stanisławczyk), klarnetu (Kazimierz Król), oboju (Magdalena Kapustka) i trąbki (Stanisław Kwaśnik). Kwartet smyczkowy wykonał również Kanon" J. Pachelbela. Całości dopełnił komentarz prowadzony przez A. Gładysza, oparty na tekstach Nowego Testamentu i mniej znanych pieśni eucharystycznych. Zarząd Chóru serdecznie dziękuje wszystkim muzykom za współpracę i pomoc w realizacji czuwania. Specjalne podziękowania kieruje pod adresem o. A. Wesołowskiego, który zapewnił przywóz muzyków oraz Panów: Janusza Grzeni, Janusza Nowaka i Wiesława Wróbla za ufundowanie upominków dla gości. Równie interesująco wyglądają plany na najbliższe muzyczne spotkania w Sanktuarium. I tak: 16 maja na słowno-muzyczny program poświęcony Matce Bożej zapraszają bracia klerycy i współdziałające z nimi osoby świeckie, 23 maja swój program przedstawi chór kameralny, działający przy PWSB w Tarnowie pod kierunkiem Bożeny Kwiatkowskiej; tydzień później w ramach parafialnego odpustu, z rewizytą gościć będziemy Chór Mieszany z Trzebnicy Śląskiej pod dyrekcją ks. Jerzego Sienkiewicza; bardzo ciekawie zapowiada się recital znakomitego polskiego pianisty i wirtuoza, Waldemara Malickiego pt. Muzyczny wizerunek Maryi" w drugiej połowie czerwca, zaś przed samą rocznicą koronacji - cykl koncertów organowych w wykonaniu Michała Dąbrowskiego, Juliana Gembalskiego, Maurycego Merunowicza, Romana Lulka i Władysława Szymańskiego, realizowany we współpracy z Centrum Paderewskiego Tarnów - Kąśna Dolna, dzięki życzliwości p. dyrektor Krystyny Szymańskiej. O wszystkich tych koncertach informować będą plakaty, ale za pośrednictwem TW zwracamy się do Szanownych Czytelników i wszystkich, którym drogi jest cudowny obraz Tuchowskiej Madonny, o uczestnictwo w tych koncertach. Zapraszamy szczególnie młodzież tuchowskich szkół razem z nauczycielami. Wszystkie muzyczne spotkania są bezpłatne, a myślę, że warto przyjść, zobaczyć i posłuchać, bo w każdym z tych programów każdy znajdzie coś dla siebie i spotka się z dobrą sztuką, nie opuszczając Tuchowa. Maria Gładysz

4 4 Tuchowskie Wieści 2/2004 _4 Radosna tąjemnica nawiedzenia 100-lecie koronacji obrazu Matki Bożej w Tuchowie przywołuje liczne wątki z życia Maryi i osadza je głęboko w życiu ludu Bożego naszej krainy. Tak istnieje szczególny związek Matki Pana z Jej czcicielami oraz żywe odniesienie wszystkich przeżyć, spraw i problemów do Tej, która jest pierwszą wierną i pierwszą pielgrzymującą. Na drodze Ewangelii, między zwiastowaniem wcielenia Słowa Bożego a realizacją planu zbawienia przez krzyż i zmartwychwstanie Chrystusa, ważne i doniosłe miejsce zajmuje tajemnica Nawiedzenia. Nie dziwi fakt, że nawiązujemy do niej w tej chwili, gdyż ona w jakiejś mierze wyznacza godzinę spotkania człowieka z Bogiem za przyczyną Maryi. W niepozornym znaku wyjścia, odwiedzin i pozdrowienia wyrażają się i uskuteczniają dzieła Boże zgotowane nie tylko ewangelicznym bohaterom wydarzenia, ale ludzkości wszechczasów. Maryja jest żywą Ewangelią", służebnicą i głosicielką Tego, którego niesie pod sercem i przybliża światu. Trudny świat, dotknięty cieniem grzechu, stygmatem cierpienia, uwikłany w marazm lęku, niepewności i zawstydzenia odczuwa nagle ciepło łaski i smak miłosierdzia. Można powiedzieć: jest podniesiony i usatysfakcjonowany. Po tym, co stało się w raju, teraz przywrócona mu została radość i nadzieja. Tuchowskie Sanktuarium od początku związane jest z tą tajemnicą. Ilekroć przychodzimy na Wzgórze Łask, zasłuchujemy się w ten fragment Dobrej Nowiny i przybliżamy ją sobie indywidualnie czy zbiorowo, odmawiając pierwszą część różańca. Nawiedzenie to jednak także spowiedź, komunia św., przeżycie obecności Kościoła, bliskości ludzi, nastawienie na wieczność i wszystko, co nas otwiera na Boga i ludzi. Przyjmujemy ten dar, pragniemy nim żyć, idziemy z Maryją na spotkanie Pana. Uczyńmy, co w naszej mocy, aby dzięki modlitwie, pracy i czytelnej miłości bliźniego, tajemnica obecności Boga w życiu ludzkim stawała się wszystkim oczywista i droga. Zwróćmy na to uwagę, przeżywając miesiąc maj - najpiękniejszy czas roku, wymowny wezwaniami kierowanymi ku Królowej Nieba i Ziemi. Kiedy przez czerwiec przygotowywać się będziemy do odpustowego pielgrzymowania, niech nam myślą wiodącą będzie intencja spotkania". Dla nas Bóg zarezerwował tajemnicę Nawiedzenia. My w niej uczestniczymy na cześć Maryi, dla świadectwa miłości. I stańmy w lipcu przed tronem Bogarodzicy, chłonąć nadzieję, czyniąc braterstwo z Jej błogosławieństwem, radujmy się w Panu Bogu, Zbawicielu naszym. o. Stanisław Gruszka c Unia Europejska - ogromna szansa czy złudne nadzieje? ^ Dzień 1 maja, a więc dzień naszego wejścia do wspólnej Europy, zbliża się wielkimi krokami, nadchodzi nieubłaganie, czy się to komuś podoba, czy nie. Pytanie tylko, jaka ta Europa będzie? Zdania na pewno są podzielone, a opinii jest na ten temat pewnie tyle samo, ilu opiniodawców. Jakkolwiek by patrzeć, Polska leży w centralnej Europie, w środku tego trochę dziwnego kontynentu. Piszę dziwnego" dlatego, że z jakiej perspektywy historycznej by patrzeć, od zawsze była targana wewnętrznymi konfliktami. Niemałą rolę w dziejach starego kontynentu odegrał nasz kraj, przez niektórych nazywany sercem Europy. Polski do potentatów raczej nie należy zaliczać; nie mówię nic odkrywczego, ale chodzi mi o to, że nie powinniśmy mieć kompleksów i tym bardziej nie powinniśmy dopuścić, aby Europa patrzyła na nas z góry. Oczywiste jest, że nie możemy się pod pewnymi względami porównywać z takimi krajami, jak np. Niemcy czy Francja, dlatego być może powinniśmy poszukać czegoś atrakcyjnego, czego owe kraje będą nam zazdrościć. Najlepiej by było, gdybyśmy sprawili, że niektórzy przestaną być zapatrzeni na siebie i dostrzegą wreszcie w nas równorzędnego partnera. Żeby nie było tak, iż z Polakami dobrze robi się interesy, bo łatwo jest ich wyzyskać. Mamy duży potencjał i przy odrobinie pracowitości i kreatywności możemy wiele zdziałać, ale to, czy tak będzie, zależy już tylko od nas samych. Również Tuchów powinien się zastanowić, co będzie miał do zaoferowania Europie, brzmi to może nad wyraz patetycznie, ale jak już pisałem, nie możemy się czuć gorsi, słabsi itp. - mamy spore możliwości. Ponieważ jesteśmy w przeddzień naszego wstąpienia do Unii Europejskiej, na czasie jest wywiad z kilkoma młodymi osobami z naszego środowiska. Dowiedzmy się, co młode pokolenie myśli na temat Unii. To przecież właśnie młodzi ludzie będą żyli w tej nowej rzeczywistości i to od nich zależy w dużym stopniu, jak będzie wyglądała Polska za kilkanaście-kilkadziesiąt lat. Odpowiadali oni na poniższe pytania: 1. Na początek powiedz, czy byłeś(aś) za czy przeciw akcesji Polski do Unii Europejskiej? 2. Czy od referendum zaszły jakieś zmiany w twoich poglądach, czy teraz masz takie samo zdanie na temat naszego wstąpienia do wspólnej Europy? 3. Uważasz, że Polska zachowa w Unii swoją odrębność narodową i bogatą przecież kulturę, a może zacznie się ona zatracać w wyniku napływających szerokim strumieniem wzorców z innych państw? 4. Jak oceniasz swoją wiedzę na temat Unii, sądzisz, że jest ona wystarczająca, czy masz jakieś wątpliwości, których nie wiesz, jak rozwiać? 5. Jakie są twoje obawy, a jakie wiążesz nadzieje z wejściem Polski do wspólnej Europy? 6. Co sądzisz o przygotowaniu Polski do wejścia do Unii, czy według ciebie in^ państwa zrobiły więcej od nas, aby się przygotować, a może wręcz przeciwnie? 7. Czy polski rząd zrobił wszystko, co mógł, abyśmy weszli do Unii na dogodnych dla nas warunkach? 8. Pełnoprawnym członkiem Unii staniemy się oficjalnie 1 maja 2004, czy już wtedy będziemy mogli zauważyć jakieś zmiany? 9. Wiem, że wybiegamy trochę w przyszłość, ale powiedz: będziesz szukać pracy w Polsce czy też planujesz wyjazd, aby poszukiwać szczęścia w innym kraju? 10. I wreszcie co - według twojej opinii - Unia może zm^ienić w Polsce, jak i w twoim środowisku lokalnym?

5 Tuchowskie Wieści 2/2004 Odpowiada: Grzegorz Data, student dziennikarstwa i komunikacji społecznej w WSIiZ Ad 1. Głosowałem ze przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Ad 2. Niestety, moje poglądy nieco się zmieniły. O wielu ważnych sprawach dowiadujemy się dopiero teraz, wcześniej Unię przedstawiono w samych superlatywach, myślę, że upłynie wiele lat, nim staniemy się równym partnerem dla Unii. Ad 3. Myślę, że pewne środowiska będą pielęgnować naszą kulturę, jednak większość z nas już przejęła wzorce płynące z Zachodu, wystarczy przejść się po ulicach, nietrudno zauważyć wpływu zachodniej kultury na Polaków, młodzi ludzie chcą być trendy" i chłoną zachodnie wzorce jak gąbka. A odrębność powinna być zachowana, ponieważ, gdy cała Europa będzie taka sama, życie stanie się bezbarwne! Ad 4. Moja wiedza jest dosyć skromna, ogranicza się do wiadomości przekazywanych przez media. Ale według mnie nawet nasi negocjatorzy nie wiedzą wszystkiego o tym, co nas czeka w Unii! Ad 5. Jako młody człowiek nie boję się integracji z Europą; uważam, że polska młodzież jest dobrze wykształcona i poradzimy sobie na wspólnym rynku, czego dowodem jest duże zapotrzebowanie na polskich fachowców za granicą. Mam nadzieję, że poprawi się sytuacja na rynku pracy, co spowoduje wzrost poziomu życia ludzi, bo w tych sprawach daleko nam jeszcze do Zachodu. Ad 6. Nasze przygotowania nie idą najlepiej, czego dowodem są problemy związane z systemem ewidencji Ajax. (czy jakoś tak się to pisze) oraz z dostosowaniem prawa do wymogów unijnych. Ale nie ma się czemu dziwić, każdy z nas na własnej skórze doświadczył, jak pracują nasi urzędnicy, więc nie jest to dla mnie zaskoczeniem. Ad 7. Zdecydowanie nie, do negocjacji przystąpiliśmy z pozycji kopciuszka. Godziliśmy się na warunki często dla nas niekorzystne. Decyzje te uderzą w niejednego Polaka. Tyle się mówi o zakładach, które będą zamknięte z powodu niedostosowania do standardów unijnych. Również rolnicy dostaną zdecydowanie mniejsze dopłaty niż te przysługujące rolnikom unijnym. Chcieliśmy się dostać do Unii za wszelką cenę. Baliśmy się twardo postawić sprawę. Ad 8. Nie oszukujmy się, Polska nie dogoni Zachodu z dnia na dzień. I zmiany na lepsze będą widoczne po wielu, wielu latach. Jedyną zmianą, którą odczujemy po 1 maja, będzie wzrost cen na niektóre produkty oraz otwarcie granic. Ad 9. Dla mnie szczęście to nie tylko praca! W naszym kraju też można znaleźć szczęście i pracę. W Unii też nie dostaniemy nic za darmo! Ad 10. Mam nadzieję, że podniesie się standard życia ludzi, szczególnie na wsi, czyli w moim lokalnym środowisku; tutaj pomoc jest szczególnie potrzebna. Jeśli tylko potrafimy wykorzystać unijne pieniądze, myślę, że jest to możliwe. Ale nie możemy liczyć tylko na Unię, sami musimy chcieć coś zmienić w naszym kraju. _5 Odpowiada: Krzysztof Filipak, inżynier, student Politechniki Rzeszowskiej: Ad 1. Polska powinna wejść do UE, byłem za. Ad 2. Podchodzę bardziej sceptycznie do wszystkich obiecanek, przecież UE to nie pomoc społeczna i nie daje pieniędzy każdemu nędzarzowi, tam też liczy się rachunek ekonomiczny. Ad 3. Wejście do Unii nic tutaj nie zmieni, teraz też bez problemu przejmujemy zachodnie wzorce. Czy teraz nie można jechać za granicę i oglądać telewizji, czytać czasopism? Ad 4. Jeśli ktoś twierdzi, że wszystko wie, to jest głupcem. Naturalnie, że są kwestie, których nie znam. Ad 5. Początki będą raczej trudne, minie dużo czasu, zanim zauważymy jakieś zmiany. Po paru latach, mam nadzieję, wykształci się w polskich pracodawcach większa kultura i szacunek do pracownika, którego obecnie nie mają, a przez co powinny wzrosnąć uposażenia przeciętnego Polaka. Obecnie daje się zauważyć tylko panikę, która jest spowodowana zapowiedzią wzrostu cen. Ad 6. Nie wiem, czy inne państwa zrobiły więcej, jestem Polakiem i u nas widzę, że coś dzieje się, nawet może w niektórych dziedzinach za dużo. Urzędasy się czasem mocno podniecają swoimi funkcjami. Ad 7. Przecież oni tylko o własne tyłki dbają, a to, co robią, to jest czerwony wyścig o stołki w Brukseli. Ad 8. Nie, to będzie długoletni proces. Ad 9. Mam nadzieję, że nie będę musiał jeździć po całej Europie w poszukiwaniu pracy. Dziadkowie opowiadali, że dawniej wystarczyła zawodówka, później trzeba było technikum skończyć, aby pracować, obecnie magistrowie i inżynierowie nie mają co robić. Mam nadzieję, że nie będę musiał robić doktoratu, aby pracować w UE. Ad 10. Rząd. Zwiększyć nadzór nad nim tak, aby było mniej afer niż obecnie. Polacy nigdy nie umieli korzystać z dobroci innych i zawsze brali, a potem się wypinali. My, szarzy obywatele, dla rządu jesteśmy niczym, dokąd dla nich będą ważne jedynie statystyki, dotąd będzie w Polsce obywatel jednostką, która nic nie znaczy.

6 6 Odpowiada: Łukasz Galas, nauczyciel języka niemieckiego w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych, jednocześnie student, Uniwersytet Lubelski Ad 1. Byłem za akcesją Polski do Unii Europejskiej. Ad 2. Od chwili referendum do chwili obecnej zaszły ogromne zmiany w moich poglądach odnośnie do wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, ponieważ - jak się okazuje - społeczeństwo polskie nie było rzetelnie informowane o warunkach przystąpienia Polski do struktur Unii. Polska wejdzie do Unii Europejskiej na bardzo niekorzystnych warunkach. Uważam jednak, że miejsce Polski jest w zjednoczonej Europie. Ad 3. Już od kilkunastu lat, od kiedy Polacy swobodnie mogą się poruszać po całym świecie, Polska jest narażona na utratę swojej odrębności narodowej. Wiele zwyczajów świata zachodniego już znalazło swoje miejsce wśród naszych polskich tradycji, jak np.: walentynki, Halloween. Jestem jednak pewien, że nasza odrębność narodowa nie zostanie zatracona, co jest uwarunkowane chociażby używaniem naszego języka narodowego. Uważam również, że Polacy są bardzo przywiązani do bogatej tradycji i kultury naszego kraju. Ad 4. Wielokrotnie, zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, brałem udział w konferencjach poświęconych Unii Europejskiej i wstąpieniu krajów Europy Środkowo- Wschodniej w jej szeregi. Sądzę więc, że mam wystarczającą wiedzę na temat Unii. Tuchowskie Wieści 2/2004 _6 Ad 5. Obawiam się przede wszystkim wzrostu kosztów życia: podwyżki cen niektórych produktów oraz usług. O nadziejach pogadamy za 20 lat. Ad 6. Śledzę programy informacyjne na różnych stacjach niemieckojęzycznych, z których wynika, że wśród dziesiątki krajów wstępujących do Unii Europejskiej, Polska w większości dziedzin jest słabo przygotowana do wejścia do niej, a w niektórych zajmuje nawet końcowe miejsca. Porównując te informacje z przekazywanymi przez polski rząd, widzę, że nie ma między nimi prawie żadnej zgodności. Kto więc mówi prawdę? Kto ma w tym większy interes? Ad 7. Jak podają w ostatnim czasie media, rząd polski nie stanął na wysokości zadania i nie zrobił wszystkiego, abyśmy weszli do Unii Europejskiej na dogodnych dla nas warunkach. Dopłaty do produkcji chociażby mleka, orzechów, roślin oleistych nie będą pełne. Wynika z tego, że polscy producenci nie będą traktowani na równi z wytwórcami z krajów już należących do Unii Europejskiej. Będziemy członkami drugiej kategorii. Ad 8. Tak, zauważymy podwyżki cen niektórych produktów i usług. Ad 9. Wielokrotnie byłem już w krajach Unii Europejskiej. Często pracowałem w Niemczech podczas wakacji. Wspaniała sprawa - można poznać wielu ciekawych ludzi, poznać ich kulturę. Jednak moje miejsce widzę w Polsce i z Polską wiążę swoją przyszłość. Ad 10. Zmiany w Polsce będą odczuwalne dopiero za ok lat. Do tego okresu nie oczekuję żadnych zmian w moim środowisku. Odpowiada; Iwona Górska, studentka biologii, Uniwersytet Jagielloński Ad 1. Tak, chociaż nigdy nie byłam i raczej nie będę ślepo zafascynowana UE. Ad 2. Nie zmieniałam swojego zdania, nadal popieram akcesję, aczkolwiek tych kilka miesięcy od referendum znacznie rozjaśniło sytuację. Ad 3. Zależy to tylko od nas samych. Polska nie jest krajem bardzo nowoczesnym i uprzemysłowionym, dlatego uważam, że naszym największym potencjałem jest właśnie bogata kultura i ciekawa historia, które mogą być czynnikami przyciągającymi Europejczyków do naszego kraju. Myślę, że czerpanie wzorców z Zachodu raczej nie pomoże nam w osiągnięciu sukcesu. Ad 4. Szczerze raczej przeciętnie. Zawiłości prawne związane z akcesją nie są moją najmocniejszą stroną. Ad 5. Obawiam się ogromnego napływu wzorców europejskich. Nie chcę, aby cała Europa oglądała ten sam program TV, czytała te same pisma, ubierała się tak samo. Boję się braku oryginalności i odrębności. Myślę, że nie będziemy w stanie uporać się zalewającymi nasz rynek ich produktami. Z drugiej strony otwarcie granic celnych, swobodne poruszanie się, przepływ informacji, podniesienie standardu życia, obniżenie kosztów usług, zrównanie szans z rówieśnikami z Unii, możliwość studiowania i pracy za granicą otwarcie się na nowoczesną, zjednoczoną Europę - to kusi. Ad 6. Sądzę, że nie wszystko zostało jeszcze zapięte na ostatni guzik. Wiele do życzenia pozostawiają sprawy związane z SAPARD-em, niepewna jest sytuacja rolników, ale najwięcej moich obaw budzą niedostosowane do wymogów Unii przepisy prawne. Myślę, że nie należy się usprawiedliwiać tym, iż inne państwa kandydujące też nie potrafiły się dostatecznie przygotować, ale należy stanąć na wysokości zadania i zrobić wszystko, byśmy 1 maja nie musieli pochylać ze wstydu głowy. Ad 7. Na pewno nie. Ad 8. Zmiany na pewno będą, ale nie od razu. Jedyną odczuwalną różnicą już od 1 maja będzie otwarcie granic i zniesienie cła na niektóre produkty. Na resztę zmian będziemy musieli jeszcze troszkę poczekać. Ad 9. W każdym kraju ma się szansę. Potrzeba tylko trochę wysiłku, pracy, wiary w siebie, no i trochę szczęścia. Ad 10. Unia może pomóc Polsce znowelizować polskie prawo, wydźwignąć się z kryzysu gospodarczego, otworzyć się na rynki europejskie. Dzięki Unii staniemy się krajem, z którym będą współpracować inne państwa, nie będziemy odizolowani od nowoczesnej Europy. Sądzę, że otwarcie granic pozytywnie wpłynie zwłaszcza na turystykę. Polska jest wciąż krajem atrakcyjnym: niższe ceny żywności, bogata kultura, piękne, naturalne krajobrazy, ciekawa przeszłość historyczna przyciągnie z pewnością wielu europejskich urlopowiczów.

7 Tuchowskie Wieści 2/2004 Odpowiada: Justyna Król, ubiegłoroczna absolwentka LO, obecnie przygotowuje się do egzaminu wstępnego na studia. Ad 1. Tak, byłam za. Ad 2. Tak, zaszły duże zmiany w moich poglądach. Obecnie nie głosowałabym za wstąpieniem do wspólnej Europy. Ad 3. Tak, będzie się zatracać. Zależy to w dużej mierze od samego społeczeństwa. Dużą rolę ma do spełnienia tutaj polska inteligencja, szczególnie oświata. Ad 4. Moją wiedzę na temat Unii uważam za niewystarczającą. Tak, mam. Ad 5. Trudno jest powiedzieć, każdego dręczy niepewność. To się okaże 1 maja. Ad 6. Moim zdaniem Polska nie jest przygotowana do wejścia do Unii. Ad 7. Myślę, że nie! Ad 8. Myślę, że tak. Ad 9. Jeżeli znajdę pracę w Polsce, będę starała się ją utrzymać. Ad 10. Nie wiem. Poczekam do 1 maja! _7 Odpowiada: Joanna Pawłowicz, uczennica III klasy gimnazjum Ad 1. Mimo, że nie brałam udziału w referendum, ponieważ nie jestem osobą pełnoletnią, osobiście popierałam wejście Polski do Unii Europejskiej. Ad 2. Przyznam, że po referendum moje stanowcze - TAK stało się mniej stanowcze. Zaczęto wtedy pokazywać ciemne strony przystąpienia Polski do UE. Jednak nadal jestem dobrej myśli. Ad 3. Mam nadzieję, że Polska nie będzie ulegała wpływom UE. Jestem pewna, że zachowa swoje zdanie i odrębność narodową. Ad 4. Moja wiedza na temat Unii na pewno nie jest wystarczająca, muszę się jeszcze wiele dowiedzieć. Ad 5. Chciałabym, aby UE otworzyła Polsce drzwi do Europy. Mam nadzieję, że UE m.in. pomoże studentom w edukacji za granicami państwa. Z kolei obawiam się, że Unia nie wywiąże się z obietnic względem Polski i Polacy do tego interesu" dopłacą. Ad 6. Mogliśmy się bardziej postarać. Uważam, że Polacy zignorowali referendum. Ludzie nie mieli świadomości, że od tego będzie zależała nasza przyszłość i wiele osób do referendum nie przystąpiło. Ad 7. Mówi się, że rząd polski robił, co mógł, abyśmy do UE weszli na jak najlepszych dla nas warunkach, ja jednak w te słowa wątpię. Ad 8. Uważam, że zmiany będziemy mogli zaobserwować dopiero po upływie 3-4 miesięcy, kiedy to narzucone przez Unię prawa, wprowadzone w życie, będą się uwidaczniać. Ad 9. Marzę o satysfakcjonującej mnie pracy w Polsce. Lecz gdybym w kraju takiej nie znalazła, na pewno spróbowałabym szukać jej za granicą. Ad 10. Na pewno. UE narzuca nam swoje prawa. Lecz uważam, że Polacy nie dadzą sobą manipulować i że Unia nie zmieni naszej kultury, mentalności, toku myślenia. Boję się zmian, ponieważ mogą to być zmiany na gorsze. Wiem, że to jest niemożliwe, ale chciałabym, żeby nic się nie zmieniło w nas - Polakach, ale żeby było^lepiej. Powyższe rozmowy zostały przeprowadzone w marcu 2004 roku. Wynika z tych wypowiedzi, że młodzi ludzie głosowali za przystąpieniem do europejskiej wspólnoty. Jednak, jak łatwo zauważyć, nie wszystko jest tak, jak być powinno z naszym przygotowaniem, wyraźnie widać, że obawy są i to niemałe. Przykre jest również to, że wiedza na temat Unii jest niewystarczająca. Wierzymy, że będą zmiany na lepsze, choć możliwe, że przyjdzie na nie trochę poczekać. Innej alternatywy niż Unia nie mamy. Decyzje zapadły, wycofać się już nie możemy, więc pozostaje nam odetchnąć pełną piersią unijnym powietrzem i oby niosło ono ze sobą zapach lepszego jutra, a nie brzydką woń narodowego fiaska. Pozostaje nam wierzyć, iż Unia nie niesie ze sobą złudnych nadziei, ale ogromną szansę - sęk w tym, czy zdołamy ją wykorzystać. Pytania opracował, wywiady przeprowadził oraz opatrzył wstępem i zakończeniem Grzegorz Kubit że W sobotę 29 maja 2004 r. odbędzie się yill Tuchowska Majówka dla Matki" Wszystkich gorąco zapraszają organizatorzy.

8 8 Tuchowskie Wieści 2/2004 /ź Archiwum służby sn Kontynuując opis działalności i rozwoju służby zdrowia w Tuchowie, trzeba nawiązać do ogólnosystemowych zmian w organizacji pracy tego resortu w Polsce w latach siedemdziesiątych. Ważnym etapem było w roku 1971 objęcie opieką lekarską w powiecie tarnowskim ponad 51 tysięcy osób utrzymujących się z rolnictwa. Stanowiło to prawie 50% ludności powiatu. Tak więc z dniem 1 stycznia 1972 roku placówki lecznicze w powiecie podjęły ogromne zadanie bez uzyskania dodatkowych sił i środków. Decyzja ta w praktycznym wykonaniu zwiększyła liczbę udzielanych porad lekarskich o 25%, a dentystycznych o 16%. Aby podołać zwiększonym zadaniom, postanowiono zintegrować placówki społecznej służby zdrowia. W tym celu 1 września 1973 roku powołano nowy twór administracyjny w powiecie pod nazwą Zespół Opieki Zdrowotnej w Tarnowie. Dyrektorem zespołu został mianowany lekarz Zygmunt Marek, a zastępcami mianowano: ds. lecznictwa - dr med. Stefana Słowińskiego, ds. ekonomiczno-administracyjnych - Leszka Madejczyka. Początkowo na krótko w ZOZ zintegrowano bazę szpitalną, na którą składały się: - Szpital Miejski w Tarnowie, posiadający 595 łóżek, zatrudniający 44 lekarzy, w tym 20 specjalistów II stopnia i 17 specjalistów I stopnia oraz 140 pielęgniarek, - Szpital Rejonowy w Tuchowie, wybudowany w latach , dysponującymi 52 łóżkami na oddziałach wewnętrznym i położniczym, zatrudniający 4 lekarzy, 11 pielęgniarek, 4 położne, dietetyczkę, laborantkę, 4 pracowników administracyjnych, 9 pracowników gospodarczych i obsługi, 11 salowych; brakowało tu lekarzy i pielęgniarek, - Oddział wewnętrzny Przychodni Przyzakładowej przy Zakładach Azotowych w Tarnowie, dysponujący około 30 łóżkami. Początkowo pod ZOZ w Tarnowie nie podlegały : - Miejska Przychodnia Obwodowa wraz z ośrodkami zdrowia w powiecie, - przemysłowa służba zdrowia, czyli ambulatoria przyfabryczne, np.: przy Zakładach Azotowych, Zakładach Mięsnych, Fabryce Silników Elektrycznych, Zakładach Drzewnych, Zakładach Energetycznych i spółdzielni inwalidzkiej. Oddzielną instytucją ochrony zdrowia było też pogotowie ratunkowe, traktowane jako organizacja pomocy doraźnej. Tarnowskie pogotowie ratunkowe już od roku 1951 podlegało pod Wydział Zdrowia PRN, a po kilku latach Wydział Zdrowia powołał Powiatową Kolumnę Transportu Sanitarnego świadczącą usługi dla miasta i powiatu, następnie po kolejnej reorganizacji zmieniono jej nazwę na Wojewódzką Kolumnę Transportu Sanitarnego w Krakowie ze stacjami powiatowymi. Oddzielną instytucją ochrony zdrowia była też Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna, działająca w zakresie utrzymania higieny na odpowiednim poziomie. Zorganizowany był też oddzielnie dział opieki profilaktyczno-leczniczej nad dziećmi do lat 3, obejmujący żłobki. Uzupełnieniem działalności służby zdrowia są apteki, poprzednio prywatne, od 8 stycznia 1951 roku upaństwowione, od 1989 roku znowu prywatne. Wszystkie te działy ochrony zdrowia nadzoruje i odpowiada za ich prace ministerstwo zdrowia, w którym utworzone są odpowiednie departamenty. W toku doskonalenia w Polsce działalności zespołów opieki zdrowotnej w Tuchowie powołano do życia podobną instytucję, zarządzeniem /nr 86/ wojewody tarnowskiego mgr. Jana Sokołowskiego, dnia 29 listopada 1976 roku w celu polepszenia profilaktyki i lecznictwa w podległym rejonie, w skład którego weszły gminy: Tuchów, Ryglice, Gromnik, Ciężkowice, Rzepiennik Strzyżewski, Szerzyny. Wyżej wymieniony zespół powstał na bazie Szpitala Rejonowego i Przychodni Rejonowej w Tuchowie. Działalność swoją rozpoczął roku. Naczelnym dyrektorem zespołu został mianowany przez wojewodę tarnowskiego lekarz Stanisław Petlic /zwolniony roku/. Uroczyste otwarcie przez władze polityczne i administracyjne województwa tarnowskiego odbyło się 4 lutego 1977 roku. Tuchowska administracja ZOZ początkowo mieściła się w wynajmowanym budynku skupu jaj przy ulicy Mickiewicza. Pomieszczenia te były skromne i ciasne, o znacznym stopniu zagrzybienia, zniszczenia substancji. Tylko gabinet dyrektora naczelnego mieścił się w budynku Ośrodka Zdrowia. W międzyczasie budowano na terenie szpitalnym budynek administracyjny, do którego wiosną 1979 roku przeniesiona została cała administracja ZOZ, gdzie istnieje do dziś. Równocześnie Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tuchowie w ciągu pięciu lat wybudowało nowe skrzydło szpitala przeznaczonego na oddział wewnętrzny, który oddano do użytku w październiku 1978 roku. Dzięki pomocy z zagranicy i władz administracyjnych oddział został wyposażony w potrzebną nowoczesną aparaturę, sprowadzono aparaty reanimacyjne itp. Na parterze tegoż budynku zlokalizowano pracownię EKG oraz Wojewódzką Kolumnę Transportu Sanitarnego Oddział w Tuchowie. Stare pomieszczenie oddziału wewnętrznego wyremontowano i odnowiono. Latem 1979 roku przeniesiono tam oddział ginekologiczny i patologii ciąży. Sala operacyjna, która do tej pory była wykorzystywana jako zabiegówka", została całkowicie przebudowana, odnowiona i wyposażona w nowoczesny sprzęt, potrzebny do wykonywania zabiegów operacyjnych. W czerwcu 1979 roku nastąpiło wreszcie otwarcie potrzebnej i oczekiwanej sali operacyjnej na ginekologii. W tym roku wybudowano awaryjne ujęcie wody, co uniezależniło szpital od awarii miejskiej sieci, dostarczającej dotychczas wodę do szpitala na zasadzie wyłączności. W związku z polepszeniem się warunków szpitalnych został znacznie poszerzony oddział noworodkowy. Na oddziale ginekologicznym pracowali wówczas wybitni specjaliści, tj. dr Andrzej Goryca i dr Maciej Syrek. Szczególnym zaufaniem pacjentek cieszyła się wówczas sala operacyjna, oddział położniczy i patologii ciąży. Niestety, stan taki nie trwał długo. 31 marca 1981 roku odszedł z Tuchowa ceniony specjalista dr Andrzej Goryca, a 31 lipca 1981 roku - dr Maciej Syrek. 1 lipca 1981 roku zamknięto oddział w celu przeprowadzenia niezbędnego remontu. Mimo ukończenia prac remontowych, w wyniku nieudol-

9 Tuchowskie Wieści 2/2004 ności władz administracyjnych i niedocenianiu wysokiej klasy specjalistów oddział położniczo- ginekologiczny po remoncie funkcjonował jako izba porodowa. Personel średni i podstawowy, wysoce doświadczony, wykazywał pełną gotowość do dalszej pracy. Jednak kierownictwo izby porodowej powierzono lekarzowi stażyście, który był w trakcie robienia specjalizacji. Byłe pacjentki i społeczeństwo żywiołowo krytykowało postawę władz administracyjnych, które nie doceniały poprzedniego okresu, kiedy tuchowski oddział miał sławę najlepszego oddziału ginekologicznego w całej okolicy. W ten bezmyślny sposób zniszczono kilkudziesięcioletnią pracę zarówno dr. Włodzimierza Orobecia, jak i jego następców, wysokiej klasy specjalistów, którzy budowali zaufanie do tutejszej placówki lecznictwa zamkniętego. Rozwój ZOZ w Tuchowie skupia się na innej działalności. Prowadzona jest rozbudowa Ośrodka Zdrowia. Organizuje się wiele poradni specjalistycznych. I tak w roku 1979 powstają poradnie: okulistyczna, laryngologiczna, dermatologiczna, chirurgiczna. Nadal funkcjonuje poradnia K" i poradnia stomatologiczna. Następuje zwiększenie etatów w pracowni analitycznej o laborantki medyczne i magistra farmacji. Wykonuje się w niej coraz więcej badań, poszerza ich asortyment, wzrasta stopień specjalizacji. Następuje rozwój pracowni RTG, w której poszerza się świadczone usługi medyczne w zakresie rentgenologii. Ośrodek Zdrowia i oddział wewnętrzny szpitala cieszą się coraz większym uznaniem społeczeństwa, co często wyrażane jest zarówno w codziennych rozmowach, notatkach miejscowej prasy oraz podziękowaniach składanych pionierom rozwijającym tuchowską służbę zdrowia, np. pożegnanie dr. Stanisława Jakusa odchodzącego na emeryturę, które odnotowano w Tuchowskich Wieściach" nr 3/34 z 1995 roku. Traktując tę notatkę jako dokument historyczny, przytaczam ją w całości: W dniu 8 czerwca 1995 r. w ZOZ w Tuchowie odbyło się oficjalne pożegnanie wieloletniego dyrektora Zespołu Opieki Zdrowotnej dr. Stanisława Jakusa. W obecności p.o. dyrektora Waldemara Brońka, z-cy dyrektora p. Stanisławy Urban, pełnego składu Rady Nadzorczej oraz licznie zgromadzonych lekarzy i pielęgniarek z tuchowskiego ZOZ-u podziękowano dr. St. Jakusowi za wieloletni trud w kierowaniu placówką. Było dużo ciepłych i życzliwych słów oraz pięknych kwiatów, które były wyrazem wdzięczności koleżanek i kolegów lekarzy oraz całego personelu medycznego. Z przyjemnością informujemy naszych czytelników, że w dniu r. Prezydium Polskiej Akademii Medycznej w Warszawie nadało dr. Stanisławowi Jakusowi srebrny medal Pro Merito". Uroczysta dekoracja odbyła się 19 maja 1995 r. w sali koncertowej Zamku Królewskiego w Warszawie. Poniżej treść dokumentu przyznającego medal Pro Merito" przetłumaczona na język polski. Międzynarodowy Instytut Medycyny Uniwersalistycznej pod patronatem Polskiej Akademii Medycyny i Międzynarodowego Towarzystwa Uniwersalistycznego NAGRADZAJĄ Dr. med. Stanisława Jakusa Srebrnym Medalem PRO MERITO Srebrny medal Pro Merito" jest nadawany dla uczczenia wielkich zasług dla medycyny. Jest symbolem wdzięczności dla tych, którzy nieustannie poszukują nowych dróg rozwoju medycyny, wnosząc wkład w tworzenie lepszej społeczności świata. Jest to forma złożenia im podziękowania. Przyznawany jest tym, których życie i trud staną się częścią historii medycyny. PREZYDENT /Kazimierz Imieliński/" Sądzę, że jest to wystarczający dokument potwierdzający ofiarną pracę tuchowskich lekarzy. Aleksander Kowalik _9 Wspaniały dar W lipcu 2003 r. przekazano do Muzeum Sanktuaryjnego w Tuchowie przedmioty używane podczas sprawowania eucharystii w sowieckim łagrze w Nioźwie w latach Widzimy je na załączonej fotografii. Właścicielem ich był o. Marcin Karaś, redemptorysta. Korporał: (na nim stawia się kielich) przysłała mu jako serwetkę zakonnica ze Lwowa. Kielich: buteleczka z chemikaliów fotograficznych Agfa". Ampułka na wodę: buteleczka po lekach nasercowych. Leki" przysłał br. Anatol Podraza. W buteleczkach zamiast kropli było wino mszalne. Puryfikaterz: (służy do wycierania kielicha) przysłała też zakonnica. Patena na hostię: denko od garnuszka, sam wykonał. Mszał": otrzymał od ks. Wojciecha Olszowskiego z łagru Karaganda. Łyżeczka na wodę i palka do nakrywania kielicha: robota o. Marcina. Różaniec z krzyżykiem: (kładł go na korporale) przysłała gospodyni ze Stryja w rodzynkach, niezauważony podczas kontroli paczki. Buteleczki były przechowywane w sukiennym futeraliku zrobionym z płaszcza używanego przez wojska sowieckie. Kim był właściciel tych przedmiotów? O. Marcin Karaś s. Jakuba i Marii Biernat, urodził się 6 XI 1910 r. w Borku k. Bochni, dawna parafia Rze-

10 10 Tuchowskie Wieści 2/2004 _10 zawa, diec. tarnowska. Po ukończeniu szkoły podstawowej w rodzinnej miejscowości, w 1921 r został przyjęty do juvenatu redemptorystów w Toruniu (małe seminarium) i tu w 1929 r. zdał maturę. W 1929 r. rozpoczął nowicjat w Mościskach. 28 X 1930 r. złożył śluby zakonne. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Tuchowie. 11 VIII 1935 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Po święceniach w Tuchowie odbył II nowicjat. W 1937 r. został przeznaczony do Zamościa. Pracował też w Lublinie. W latach był w Mościskach w diecezji przemyskiej, które po 1945 r. znalazły się w ZSSR. Dnia 14 V 1948 r. pracujący w Mościskach zakonnicy otrzymali nakaz NKWD opuszczenia w ciągu trzech godzin klasztoru i zostali wywiezieni do Lwowa. Stąd udali się do Sambora, gdzie pozwolono im podjąć pracę duszpasterską. W latach o. Marcin pracował na stanowisku proboszcza parafii w Stryju. Aresztowany 13 VII 1952 r., 9 VIII został skazany przez Drohobycki Sąd Obwodowy z art i cz. 2 KK USRS na 10 lat łagrów, 5 lat pozbawienia praw obywatelskich i konfiskatę mienia. 20 X 1952 r. został wysłany do Usołłgu (Solikamsk, mołotowski obwód, obecnie obwód permski) na Uralu. Przebywał w łagrach Gołownaja" i Nioźwa". Pracował jako budowlaniec, zdun, kucharz. Od 1954 r. dla wtajemniczonych współwięźniów różnych narodowości odprawiał potajemnie msze św. Zwolniony z łagru 15 VII 1956 r. na mocy dekretu Prezydium Sądu Najwyższego ZSSR, powrócił do Sambora i podjął pracę duszpasterską. Nękany przez KGB został zmuszony do wyjazdu do Polski. Ludność polska zbierała podpisy pod podaniem do władz z prośbą, by mógł pozostać w Samborze. Nie pozwolono. Do Polski wrócił 6 IX 1959 r. Tu pracował na kilku placówkach. Od 1980 r. przebywał jako emeryt w Krakowie, gdzie zmarł 25 III 2003, mając lat 93. Wydał wspomnienia pt. Szlakiem zesłańców. Szesnaście trudnych lat w ZSSR ", Kraków o. K. Plebanek O. Karaś wyjaśnia, jak w łagrze odprawiał mszę św A pamięć o nich nie zaginie marca 2004 roku minęło 60 lat od chwili, gdy w domu Bronisławy i Józefa Siwaków w Buchcicach doszło do tragicznych wydarzeń. Tego dnia we wczesnych godzinach rannych grupa gestapowców zamordowała w domu rodzinnym Siwaków 5 osób. Celem niemieckich oprawców było aresztowanie Józefa Siwaka ps. Waligóra" - komendanta placówki NOW-AK oraz jego brata Stanisława Siwaka ps. Mir", którego tego dnia nie było w domu. Po dramatycznym przesłuchaniu Józefa Siwaka, w czasie którego bito go i torturowano, gdy nie udało się od niego uzyskać żadnych informacji na temat działalności konspiracyjnej, zastrzelono go na oczach dzieci - Andrzeja, Heleny i Marysi. Matkę - Bronisławę Siwak - zastrzelono przed domem. W tym samym czasie zginął ukrywający się w szafie por. Stefan Bereziuk ps. Czarnecki" z placówki NOW-AK Batuta" w Brzesku, a przed drzwiami stodoły Siwaków rozstrzelano kaprala Andrzeja Węgrzyna ps. Wierzba". W zagrodzie Siwaków Niemcy zastrzelili również sąsiada Józefa Kozioła, który znalazł się tam przypadkowo. Wszystkich rozstrzelanych sąsiedzi pochowali w ogrodzie przed domem Siwaków. Ekshumacja i uroczysty pogrzeb, połączony z przeniesieniem zwłok pomordowanych na cmentarz parafialny w Tuchowie, odbyły się dopiero po zakończeniu wojny w dniu 1 listopada 1945 roku. Udziałem rodziny Solarzów z Karwodrzy stały się w tym samym dniu (tj. 16 marca 2004) tragiczne wydarzenia, które rozegrały się tam niemal w tym samym czasie co i w Buchcicach. Gestapowcy pod dowództwem szefa tarnowskiego gestapo rozstrzelali w Karwodrzy Jana Solarza, jego żonę Teklę Solarz oraz ich dzieci: Marię, Stanisława, Juliana i Władysława. Wszyscy wymienieni wyżej zginęli bohaterską śmiercią, płacąc najwyższą cenę za to, że oni sami bądź też członkowie ich rodzin wyżej cenili sobie walkę o wolną i niepodległą Polskę niż własne życie. Poprzez złożoną ofiarę życia dołączyli do grona setek - tysięcy zamordowanych niewinnie w obronie swojej Ojczyzny. Mijają lata. Historię tragicznych wydarzeń w Buchcicach i w Karwodrzy przekazywano nam w naszych rodzinnych domach. Opowiadali o nich, cichych bohaterach, nasi rodzice, babcie, sąsiedzi. Przez wiele lat, ze względów politycznych, o tym, co wydarzyło się 16 marca 1944 roku w Buchcicach i Karwodrzy - milczały oficjalne środki przekazu. Pomordowani byli bowiem członkami Armii Krajowej - a ta formacja, jak wiemy, przed cały okres dominacji rządów komunistycznych, nie cieszyła się sympatią rządzących w tym czasie Polską. Dopiero po 1989 roku można było o tych wydarzeniach mówić publicznie i pisać. W 1990 roku podczas uroczystości rocznicowych upamiętniających tamte wydarzenia, zwłaszcza męczeńską śmierć Józefa Siwaka, Szkole Podstawowej w Buchcicach nadano imię Sierżanta Armii Krajowej Józefa Siwaka ps. Waligóra"". Staraniem jego syna, Andrzeja Siwaka z Tuchowa, na miejscu zbrodni stanął pomnik z kamienia z wmurowaną tablicą pamiątkową, na której wyryte są nazwiska rozstrzelanych. Na cmentarzu w Tuchowie znajdują się zbiorowe mogiły, w których pochowano rodzinę Solarzów z Karwodrzy i Siwaków z Buchcic oraz tych, którzy zginęli tam 16 marca 1944 roku. Na znajdujących się nad mogiłami tablicach wypisane są nazwiska tych, którzy z Tuchowa i okolicznych miejscowości złożyli ofiarę życia w czasie okupacji hitlerowskiej po to, aby POLSKA BYŁA POLSKĄ. Czcząc i szanując pamięć o tych bohaterach, w niedzielę 6 czerwca 2004 r. w Buchciach, w domu rodzinnym Siwaków, o godzinie odprawiona zostanie uroczysta msza św. w 60 rocznicę tragicznych wydarzeń. Do udziału w modlitewnym spotkaniu zapraszają do Buchcic mieszkańców miasta i gminy Tuchów rodziny. Grzegorz Stanisławczyk

11 Tuchowskie Wieści 2/2004 _11 INPRCSJONISTYCZNA PODRÓŻ DC FRANOI W dniach od do 5 ly 2004 jedenastu uczniów LO im. M. Kopernika w Tuchowie (Ewelina Sowa, Natalia Kuraś, Ania Patalas, llona Zagała, Żaneta Wiejacka, Waldek Dziadowiec, Wacek Mikrut, Dominik Kras, Karol Misiuro, Tomek Wątroba, Mateusz Salwa) oraz pięć uczennic z Gimnazjum nr 2 w Tuchowie (Ania Rogal, Magda Sajdak, Asia Schabowska, Iwona Warzocha, Basia Witalis) pod opieką p. mgr Iwony Sandeckiej i moją przebywało we Francji. Był to już czwarty nasz wyjazd do Saint-Jean de Braye. Tematem wymiany był impresjonizm w malarstwie i literaturze. Francuzi zorganizowali nam cudowny tydzień wypełniony zwiedzaniem fantastycznych miejsc i wspólną zabawą. Jesteśmy wdzięczni pani Carole Bonneau, francuskiej organizatorce wymiany, nauczycielom i uczniom Lycée Gaudier-Brzeska za tak wspaniałą gościnę. Nie zapomnimy nigdy ich zaangażowania, uśmiechów, poczucia humoru, troski, żeby było nam jak najlepiej, chęci nauczenia się języka polskiego. Zawsze będą mieć swoje miejsce w naszych sercach i pamięci. W napisanej specjalnie dla nas piosence Francuzi śpiewali nam w czasie koncertu: Przyjeżdżacie z daleka / w porze kwitnienia żonkili / Jesteśmy szczęśliwi mogąc was gościć - Vous qui venez de loin aux premières jonquilles, nous sommes heureux de vous recevoir". My również będziemy szczęśliwi mogąc Was już wkrótce (od 11 do 18 maja) gościć w Polsce, w naszym mieście, szkole, w naszych rodzinach. Zatem do zobaczenia w Polsce! Vous qui viendrez de loin, du pays des grenouilles, du fromage et du vin, nous serons heureux de vous recevoir - dans notre pays, notre ville, école, familles. Vous serez toujours présents dans nos coeurs et dans notre mémoire! Nous n'oublierons jamais ce séjour, les visites des merveilles, votre gentillesse, vos chansons et danses, sourires et éclats de rire, votre envie d'apprendre le polonais, le temps passé ensemble. Merci à vous tous! A bientôt en Pologne! Poniżej relacja i wrażenia uczniów z pobytu we Francji. Środa zarezerwowana była dla stolicy - Paryża. Tradycyjnie, zgodnie z mottem naszej wyprawy, rozpoczęliśmy od wizyty w dwóch muzeach. Pierwsze z nich, Musée Marmottan, było w całości poświęcone życiu i twórczości Claude'a Moneta - najwybitniejszego impresjonisty. Mogliśmy w nim wpatrywać się bez końca w obrazy malowane przez niego - a zwłaszcza nenufary. Drugim muzeum było słynne Musée d'orsay. Tutaj znajduje się jedna z największych kolekcji malarstwa impresjonistycznego. Pani przewodnik zapoznała nas z techniką pracy, jaką posługiwali się malarze tej epoki. Po wrażeniach malarskich" przyszedł czas na te bardziej związane z samym Paryżem. Mieliśmy możliwość przejść się Polami Elizejskimi pod Luk Tryumfalny. Byliśmy w Ogrodzie Luksemburskim, na placu Pigalle i na Montmartrze z piękną bazyliką Sacré-Coeur. Nie omieszkaliśmy też odwiedzić sławnej katedry Notre - Dame, perły architektury gotyckiej. Wywarła ona na nas piorunujące wramgr Małgorzata Gądek Klub Francuski przy LO Tradycją tuchowskiego Liceum stały się wyjazdy młodzieży na wymiany do Francji. Tak też było w dniach r. Jak zwykle wymianę zorganizowała mgr Małgorzata Gądek - profesor Liceum im. Kopernika. Tegoroczny wyjazd licealistów był próbą podążania Śladami impresjonistów. Stąd też program naszej wizyty był podporządkowany temu celowi. Ktoś, kto uważa, że podróż do Francji jest wyjazdem z tatą na ryby", na pewno zdziwiłby się, ile trudu trzeba włożyć w taką wymianę, ile należy się napracować organizacyjnie, aby do takiego spotkania mogło dojść. Cała młodzieżowa, szesnastoosobowa grupa przygotowywała się 2 tygodnie przed wyjazdem, aby jak najwięcej wynieść z tych europejskich wojaży. W końcu po okresie przygotowawczym", w niedzielę 28 marca, wyjechaliśmy do kraju ślimaków i żab". Po ponad dwudziestu czterech godzinach jazdy: autokarem, metrem i koleją francuską, dotarliśmy w końcu do Saint - Jean de Braye - miejscowości, w której mieści się zaprzyjaźniona z nami szkoła - Liceum im. Gaudier - Brzeskiego. Tutaj też znajdował się internat, w którym przyszło nam nocować. Po gorących słowach powitania i kolacji udaliśmy się do łóżek. Następny dzień (wtorek) był już wypełniony wyłącznie zwiedzaniem. Najpierw uczestniczyliśmy w lekcjach w szkole. Spotkaliśmy się z dyrektorem Guy Genetem, poznawaliśmy budynek szkolny i sposób prowadzenia lekcji u naszych francuskich rówieśników. 1 tak zleciał nam czas do południa. Po obiedzie udaliśmy się do Orleanu. Tam mogliśmy zobaczyć m. in. wspaniałą gotycką katedrę Sainte - Croix. Następnie, zgodnie z tematem wizyty, odwiedziliśmy Musée d'art. Tam też znajdują się prace malarskie patrona Liceum z Saint - Jean de Braye, Henriego Gaudier - Brzeskiego. Oprócz nich po raz pierwszy mieliśmy możliwość zetknąć się, podczas naszego pobytu, z pracami impresjonistów. Po czysto impresjonistycznych wrażeniach udaliśmy się do Merostwa Saint - Jean de Braye, gdzie odbyło się spotkanie z francuskimi władzami, które wyraziły radość z naszego przyjazdu i dobrze układających się stosunków pomiędzy młodzieżą zaprzyjaźnionych miast. żenie. Jednak największą chyba atrakcją był wyjazd na pierwsze piętro wieży Eiffla i późniejsza piesza wspinaczka na piętro drugie. Widok z majestatycznej żyrafy", królującej nad miastem jest wspaniały. Dla takich chwil warto na takie wycieczki wyjeżdżać. Czwartek to całodzienna wycieczka śladami impresjonizmu francuskiego i odwiedziny w dwóch miejscach: Giverny i Auvers-sur-Oise. W pierwszej miejscowości zwiedzaliśmy dom Moneta i ogrody, które umieszczał on na swoich obrazach. Ogród powitał nas w pełnej wiosennej krasie kwitnącymi tulipanami, hiacyntami, żonkilami. Na stawie podziwialiśmy nenufary tak często malowane przez mistrza. Obserwowaliśmy także odbicia roślin i nieba w wodzie. Impresjonistyczne reguły tworzenia, o których dzień wcześniej opowiadała nam przewodniczka, teraz wydały się nam oczywiste. Prosto z Giverny pojechaliśmy do Auvers-sur-Oise, miasteczka, w którym żył i zmarł van Gogh. Tam mieliśmy okazję odbyć fascynującą Podróż w czasy impresjonistów - tak bowiem nazywa się ekspozycja prezentowana w miejscowym zamku. Wirtualny pociąg zawiózł nas w sam środek belle époque. Uczestniczyliśmy" w życiu Paryża na przełomie XIX i XX wieku: poznawaliśmy kawiarnie, kabarety, zabawy podmiejskie, wyjazdy na wieś związane z rozwojem kolei żelaznej, miejscowości, do których jeździli malować impresjoniści i, po raz kolejny, reguły malarstwa impresjonistycznego. Ta nasza podróż była tym bardziej interesująca, że dzięki użytym technikom wizualnym mieliśmy wrażenie, że rzeczy-

12 12 Tuchowskie Wieści 2/2004 _12 wiście uczestniczymy w podróży pociągiem w tajniki epoki impresjonizmu. Piątek był ostatnim dniem spędzonym w zwartej, szesnastoosobowej grupie. Po południu wszyscy musieli się bowiem udać do rodzin Francuzów, z którymi prowadzili wcześniej, od początku roku szkolnego, korespondencję. Nie oznacza to, że dzień ten miał być mniej atrakcyjny od poprzednich. Pojechaliśmy wtedy ponownie do Orleanu, gdzie jeszcze dokładniej zwiedziliśmy miasto i pokłoniliśmy się monumentowi Joanny d'arc stojącemu na płycie orleańskiego rynku. Później każdy miał czas dla siebie. Można go było wykorzystać w różny sposób, ale większość z nas poszła po prostu na zakupy. Po wydaniu kilkunastu euro wróciliśmy do szkoły, gdzie odbył się specjalnie dla nas przygotowany przez francuską młodzież koncert z obecnością gwiazdy muzyki francuskiej Patricka Ferré. Nasi francuscy koledzy zaprezentowali na nim piosenki napisane w całości przez siebie pod czujnym okiem Patricka i jego muzyków. Po koncercie nastąpiło rozstanie i każdy udał się do swojej" rodziny. Czas, który spędziliśmy w domach naszych przyjaciół z Francji, wykorzystaliśmy na przybliżenie sobie obyczajów, które w nielicznych kwestiach są odmienne od tych spotykanych w Polsce. Wszyscy mieliśmy się po weekendzie spotkać w poniedziałek na dworcu kolejowym w Orleanie. Stamtąd, po serdecznym pożegnaniu się z naszymi przyjaciółmi, niekiedy z kręcącą się w oku łezką, udaliśmy się w drogę powrotną do Polski. Schemat miał być prosty. Udajemy się do Paryża i stamtąd autokarem do Tarnowa. Niestety, autokar miał usterkę, którą należało naprawić, przez co spóźnił się ponad 3 godziny. Jednak czas ten nie poszedł na marne z dwóch powodów. Po pierwsze, po naprawie autokar nie zepsuł się na trasie. Po drugie mogliśmy obserwować przygotowania towarzyszące wizycie królo- wej Elżbiety 11 w Paryżu. Stało się to okazją do obejrzenia przystrojonych we flagi Pól Elizejskich i zrobienia sobie zdjęć z żołnierzami kompanii honorowej. Szkoda tylko, że autobus nie spóźnił się jeszcze więcej, ponieważ moglibyśmy zobaczyć samą królową bez odwiedzania Londynu. 1 tak po dniach pełnych wrażeń wróciliśmy we wtorek po południu do Tarnowa. Tu czekali na nas stęsknieni rodzice, którzy nie mogli już doczekać się naszego powrotu. Chciałbym jeszcze dodać, że takie wspaniałe wymiany powinny być częściej realizowane. Tym bardziej, że utrwalają one współpracę Tuchowa z jednym z miast bliźniaczych, a biorąc pod uwagę nasze wejście do Unii Europejskiej, są ideą jednoczącą nasz kontynent. Nic lepiej nie scala ludzi, jak spotkania i przyjaźnie. Oby takich wymian było jak najwięcej. Leży to w interesie obu miast i obu szkół. My na pewno na następną wymianę już się wybieramy^ Wacław Mikrut Wycieczka do Francji była najfajniejsza wycieczką w moim życiu. Zwiedzaliśmy niezwykle atrakcyjne zabytki. W ciągu tygodnia zobaczyliśmy wiele ciekawych miejsc, z których najbardziej podobały mi się ogrody Moneta w Giverny. Szczególnie fajny był pobyt u rodziny francuskiej. Dzięki wymianie mogłem także podszkolić język. W. Dziadowiec Wymiana ze szkołą francuską jest bardzo korzystna dla obydwu stron. Szczególnie wartościowe jest zawieranie nowych znajomości z ludźmi pochodzącymi z innej kultury. Młodzi ludzie mają możliwość podszkolenia swojego języka i poznawania innych obyczajów. Ogólnie wycieczka bardzo mi się podobała ze względu na niezwykle sympatycznych ludzi. Francuzi to bardzo gościnny naród. Jedyne, na co mogłabym trochę ponarzekać, to jedzenie, które nie bardzo przypadło nam wszystkim do gustu. Bardzo ciekawie było także u rodzin, gdzie poznaliśmy prawdziwe francuskie życie. Nasz wyjazd był też bardzo atrakcyjny turystycznie. Oczywiście nie mogliśmy zwiedzić całej Francji w ciągu jednego tygodnia, jednak to, co zobaczyłam, spełniło moje oczekiwania I. Zagała. Cały tydzień we Francji był bardzo miły. Nasi francuscy koledzy okazali się sympatyczni i bardzo otwarci, co pozwoliło nam szybko się z nimi zaprzyjaźnić. W szkole bardzo zaciekawiły nas prace, jakie francuscy uczniowie wykonują podczas zajęć, np. mozaiki, domki. Ogromne wrażenie wywarł na mnie Paryż, zwłaszcza jego panorama z wieży Eiffla. Poznawaliśmy impresjonizm francuski i przeżyliśmy niesamowicie ciekawą Podróż w czasy impresjonistów. Francuzi przygotowali nam ponadto wspaniałą niespodziankę - koncert, na którym przedstawili piosenki napisane specjalnie dla nas! Wycieczka ta zapisze się na długo w mojej pamięci. Teraz z niecierpliwością odliczamy dni do momentu, kiedy znów się spotkamy z nimi- tym razem w Polsce. N. Kuraś Wyjazd wspominam bardzo miło. Zwiedzaliśmy piękne zabytki i miejsca, a czas był doskonale zorganizowany. Najbardziej podobała mi się całodniowa wycieczka do Paryża i przepiękny widok z wieży Eiffla. Duże wrażenie zrobił na mnie cudowny widok Paryża nocą. Bardzo zaskoczyli mnie ludzie: wydawałoby się, że Francuzi są zarozumiali, pewni siebie, a okazało się, że są przemili, z dużym poczuciem humoru. Ciekawym dla mnie przeżyciem było też mieszkanie w internacie w jednym pokoju z Francuzkami. Przynajmniej mogłam podszkolić język francuski. Najciekawszym doświadczeniem był jednak weekend u rodziny francuskiej. Było super! Rodzina, u której mieszkałam, była bardzo miła, ciekawa informacji o Polsce. Nie podobało mi się tylko to, że ta wizyta tak krótko trwała. Nie żałuję tego wyjazdu. Było fantastycznie! A. Patalas Do dziś jesteśmy zachwycone pobytem we Francji. Ogromne wrażenie zrobiły na nas obrazy Moneta i Maneta, a także przepiękna wieża Eiffla i katedra Notre-Dame. Między nami a młodzieżą francuską nie było żadnych barier, dogadywaliśmy się po angielsku (francuskiego się nie uczymy). Zostaliśmy bardzo serdecznie przyjęci i chcielibyśmy jeszcze tam wrócić. Bardzo podobała nam się impresjonistyczna podróż do Francji. A. Rogal i B. Witalis

13 Tuchowskie Wieści 2/2004 Pobytu we Francji nie zapomnimy. Z dala od domu, a jednak nikogo nie nachodziła tęsknota. Nie było na nią czasu! Największy zachwyt wzbudził w nas widok Paryża z wieży Eiffla. Nigdy nie przypuszczałyśmy, że zobaczymy cudowne obrazy najsłynniejszych malarzy impresjonistów, szczególnie Moneta. Najweselszym dniem był piątek, wtedy odbył się przygotowany specjalnie dla nas koncert. Żałujemy, że wycieczka trwała tak krótko. Naprawdę warto było w niej uczestniczyć! M. Sajdak, I. Warzocha _13 Pomimo długiej i męczącej podróży, warto było troszkę pocierpieć... Francja wiosną wygląda wspaniale. Kwitnące kwiaty w ogrodach, przyroda budząca się do życia, śpiew ptaków, wschody i zachody słońca cieszyły, wzruszały i napełniały radością. Zarówno piękne ogrody, jak również stylowe budowle na tle francuskiego nieba - niby tego samego co nad Tuchowem rozciąga swą lazurową tarczę, a jednak tak różnego - ukazywały piękno Europy. Ogromne wrażenie zrobił na mnie Paryż nocą, wspaniała architektura tego miasta, piękne widoki. Bardzo ciekawym doświadczeniem był weekend u rodziny francuskiej. Wycieczka ta była niesamowitym przeżyciem, za co chcę serdecznie podziękować wspaniałym opiekunom. Wspominam ją bardzo miło i mam nadzieję, że nie była ostatnia. J. Schabowska W dziewiątą rocznicę śmierci Wspomnienie o profesorze Stanisławie Grochmalu Rehabilitacja i neurologia polska poniosły bolesną stratę. W dniu 17 kwietnia 1995 roku, po długiej chorobie, zmarł w wieku 84 lat profesor dr hab. med. Stanisław Grochmal, jeden z najwybitniejszych w kraju specjalista i twórca rehabilitacji neurologicznej, neurochirurgicznej i neurotraumatologicznej. Profesor Stanisław Grochmal urodził się 13 kwietnia 1911 roku w Jureczkowej. Szkołę powszechną ukończył w Korczynie, a następnie uczęszczał do Gimnazjum Humanistycznego w Krośnie. Od 1929 roku studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, uzyskując 11 marca 1935 roku dyplom lekarza. Na tej uczelni w 1937 roku uzyskał też stopień naukowy doktora medycyny. Jeszcze w trakcie studiów rozpoczął pracę w Zakładzie Fizjologii Uniwersytetu Poznańskiego jako asystent-wolontariusz, kontynuując ją później jako asystent kontraktowy. W tym czasie odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych w Warszawie, a później w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego. W kwietniu 1937 roku jako podporucznik rezerwy powołany został do czynnej służby wojskowej, początkowo w Szpitalu CW w Warszawie, a od października 1937 roku w 5 Szpitalu Wojskowym w Krakowie. Od 1 lutego 1937 roku został przydzielony w charakterze asystenta do Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pracował do wybuchu wojny. Kampanię wrześniową odbył jako lekarz 16 Pułku Piechoty. Po 2 tygodniach pobytu w niewoli został zwolniony i cały okres okupacji przebywał w Tuchowie k. Tarnowa, pracując jako ordynator oddziału wewnętrznego Szpitala Epidemiologicznego i kierownik Ośrodka Zdrowia. Tam też zostawił liczne grono pacjentów i przyjaciół, którzy aż do śmierci utrzymywali z profesorem stały kontakt. Za zasługi w kampanii został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, a za aktywną działalność w konspiracji Krzyżem Partyzanckim, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Walecznych, Odznaką AK Burza" i Medalem za udział w wojnie obronnej 1939 r. Był też odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Po wyzwoleniu w kwietniu 1945 roku powrócił do Krakowa, pracując kolejno w Szpitalu im. św. Łazarza, Miejskich Zakładach Zaopatrzenia, Centralnej Poradni PCK, Poradni Państwowego Instytutu Higieny Psychicznej i Wojewódzkiej Poradni Sportowo-Lekarskiej. Od 1950 roku pracował w Klinice Chorób Nerwowych Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika - początkowo jako starszy asystent, później na stanowisku adiunkta. Równocześnie od 1 maja 1954 roku do 30 września 1960 roku pełnił obowiązki kierownika Katedry Fizjologii Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Krakowie. Prof. Stanisław Grochmal I P. STANISŁAWA I U / t1995 m S M i r a i M ««MB^UMUUmiM WWOtMEOMtONNHIlOS ÍÍZriíM AtMII KKAtOm-ODZMn KtzrźiM UWALStaOM OOP IWKlOMAINNnMI WffHfEaMMMWMUK^Minmjgu fłuił W»IIKMfMUrtñkUSIMm " "«aramuissssss,»mmmacmt Tablica pamiątkowa w Sanktuarium NNMP w Tuchowie

14 14 Tuchowskie Wieści 2/2004 _14 Z dniem 1 października 1960 roku został powołany na stanowisko starszego wykładowcy w Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika. W dniu 19 października 1962 roku uchwałą Rady Wydziału AM, zatwierdzoną przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej otrzymał stopień naukowy docenta. Od 1964 roku pracował jako kierownik Wojewódzkiej Poradni Rehabilitacyjnej w Krakowie. Równocześnie od 1 października 1963 roku pełnił funkcję kierownika Wydziału Fizjologii Sportu i Gimnastyki Leczniczej w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Krakowie, a z dniem 1 kwietnia 1965 roku został powołany na stanowisko docenta etatowego i kierownika Katedry Rehabilitacji Leczniczej WSWF. W latach był rektorem Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego. W 1972 roku powrócił do Akademii Medycznej, obejmując stanowisko kierownika Pracowni Rehabilitacji Instytutu Neurologii, tu pracował aż do chwili przejścia na emeryturę w 1981 roku. Pozostał jednak nadal w uczelni, pracując bardzo aktywnie w niepełnym wymiarze czasu pracy aż do śmierci. Długoletnie powiązanie z fizjologią sportu i wychowania fizycznego pozwoliły mu na zajęcie się usprawnianiem leczniczym chorych neurologicznie i skierowanie zainteresowania głównie na zagadnienia rehabilitacji leczniczej, chociaż wiele uwagi poświęcał też zagadnieniom psychicznym, socjalnym oraz organizacji rehabilitacji. Dopełnieniem tych zainteresowań była podróż do USA i Anglii, gdzie wszechstronnie zapoznał się z nowoczesnymi metodami rehabilitacji. Efektem tej podróży było zorganizowanie działu rehabilitacji w Klinice Neurologii AM oraz Wojewódzkiej Przychodni Rehabilitacji. Wykorzystywał też zdobyte umiejętności w pracy naukowo-dydaktycznej w Katedrze Rehabilitacji Leczniczej WSWF, Komisji Patofizjologii i Kompensacji Narządu Ruchu PAN oraz Klinice Neurologicznej AM w Krakowie. Dorobek naukowy Profesora jest imponujący. Już jako student medycyny rozpoczął pracę naukową. W 1931 roku za pracę pt. Ideał polskiego studenta medycyny" i O metodach studiowania anatomii" otrzymał brązowy medal Konrada Marciszewskiego. W 1933 roku otrzymał brązowy medal za pracę Fizjologia w dawnym Uniwersytecie Wileńskim i Akademii Medyko-Chirurgicznej Wileńskiej". Po wojnie za prace naukowe otrzymał liczne nagrody Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej. Oddzielny dział pracy naukowej stanowią streszczenia prac z prasy zagranicznej przygotowane w języku francuskim i języku angielskim. Przygotował liczne recenzje dla Głównej Biblioteki Lekarskiej w Warszawie. Wydał kilkanaście książek, przygotował liczne rozprawy, komunikaty i streszczenia naukowe, opublikowane w kraju i za granicą, z zakresu higieny psychicznej, medycyny sportowej i rehabilitacji. Za działalność naukową uhonorowany licznymi tytułami i członkostwem zarówno światowych, jak też krajowych towarzystw naukowych, organizacji i komisji. Od 1987 roku był członkiem Rady Redakcyjnej Postępów Rehabilitacji". Oddzielną, niezmiernie owocną dziedziną zainteresowań była sztuka, malarstwo i poezja. Wydany niedawno tomik poezji Na łuku tęczy" cieszy pięknem, wszechstronnością zainteresowań i głębią odczuć autora. Jest doskonałym uzupełnieniem pełnego obrazu tego niezwykłego Mistrza. Jako konsultant regionalny i członek krajowego nadzoru specjalistycznego przyczynił się w dużym stopniu do rozwoju rehabilitacji w południowej Polsce. To dzięki interwencji Profesora udało się zorganizować w województwie rzeszowskim dwa oddziały rehabilitacji. Aż do końca życia był naszym przyjacielem, doradcą i nauczycielem. Oddział rzeszowski Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji wystąpił do Zarządu Głównego o nadanie profesorowi Stanisławowi Grochmalowi tytułu członka honorowego Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji. Walne Zebranie Towarzystwa na Kongresie w Poznaniu nadało mu ten tytuł jednogłośnie - szkoda, że już pośmiertnie. Na zawsze pozostanie Profesor w naszej wdzięcznej pamięci, jako niedościgły wzór lekarza, naukowca i patrioty. Andrzej Kwolek Oddział Rehabilitacji Szpitala Wojewódzkiego nr 2 w Rzeszowie Malarstwo na szkle Bogusławy Staff Bogusława Staff (z domu Piątek) jest rodowitą tuchowianką. Jej ojciec, Maksymilian Piątek, był profesorem Liceum Ogólnokształcącego w Tuchowie. Tu ukończyła szkołę podstawową i liceum, by następnie uzyskać dyplom lekarza dentysty w Akademii Medycznej w Krakowie w 1969 roku. Jako lekarz tej specjalności trafiła w 1978 r. do Wiejskiego Ośrodka Zdrowia w Paszynie koło Nowego Sącza. Tutaj zetknęła się z tzw. fenomenem paszyńskim" - polegającym na tym, że (z inspiracji miejscowego proboszcza ks. Edwarda Nitki i nowosądeckiego plastyka Franciszka Palki) większość mieszkańców wsi próbowała swoich umiejętności w zakresie rzeźby w drewnie i malarstwa na szkle, zyskując nawet światowy rozgłos. Zafascynowana tą twórczością, postanowiła nauczyć się trudnej sztuki malowania na szkle. Pierwsze prace wykonywała w oparciu o uwagi ks. Nitki, plastyka Franciszka Palki i ówcześnie już bardzo znanej malarki na szkle - księżej gosposi" - Marii Jasińskiej. Z całym samozaparciem - wychowując wraz z mężem dwie nieletnie córki, pracując zawodowo w Wiejskim Ośrodku Zdrowia i dodatkowo w spółdzielni lekarskiej - doskonaliła swoje malarstwo i już w 1981 roku uzyskała wyróżnienie przez Muzeum Regionalne w Rabce za obraz Czarna Madonna". W tym samym roku uczestniczyła w I Biennale Współczesnej Twórczości Ludowej, organizowanym przez Wojewódzki Ośrodek Kultury w Nowym Sączu i w wystawie Malarstwo na szkle z Paszyna", organizowanej przez Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. W roku 1982 jej prace pokazane zostały w telewizyjnym reportażu Justyny Ziółkowskiej o paszyńskich rzeźbiarzach i malarzach pt. Wojtkowe paproki". W roku 1983 brała udział w kolejnych wystawach: w Muzeum im. Wł. Orkana w Rabce ( Czarna Madonna w twórczości ludowej i amatorskiej") i Muzeum Ziemi Limanowskiej w Limanowej ( Pieta w sztuce ludowej"). Po kolejnej wystawie organizowanej na przełomie roku przez Muzeum Ziemi Limanowskiej w Limanowej ( Kolędy i okres Bożego Narodzenia w sztuce ludowej"). Bogusława Staff w lutym 1985 została przyjęta w poczet członków Klubu Twórczego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Nowym Sączu i otrzymała Kartę plastyka". Odtąd - nawet kilka razy w ciągu roku - bierze udział w wystawach i konkursach organizowanych przez muzea, organizacje i stowarzyszenia kulturalne i społeczne, uzyskując dyplomy, nagrody, wyróżnienia itp. W roku 1999 z inicjatywy m.in. biskupa J. Gucwy jej stacje drogi krzyżowej na szkle zostają przekazane do Watykanu. Autorka i jej rodzina otrzymują podziękowania pismem mons. Pedro Lopeza Quintana - asesora Ojca Świętego Jana Pawła II. Bogusława Staff stworzyła dotąd ponad 800 ciekawych obrazów. Jej prace znajdowały się (bądź nadal są) w zbiorach: Muzeum Parafialnego w Paszynie, Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, klasztorze sióstr Klarysek w Starym Sączu, Przedszkolu nr 10 w Nowym Sączu, oddziale pediatrii szpitala w Nowym Sączu, Domu na dołkach" w Starym Sączu, Muzeum Orkana w Rabce, Muzeum Ziemi Limanowskiej w Limanowej, Muzeum w Watykanie oraz w posiadaniu prywatnych kolekcjonerów w kraju i za granicą (Australia, Belgia, Holandia, RPA, Szwajcaria, Szwecja, USA, Włochy). Rozmaitość treści i formy, a przede wszystkim bajeczna kolorystyka tych obrazów skłaniają do zainteresowania a nawet podziwu i szacunku dla utrzymania przez autorkę tradycyjnych form malarstwa na szkle, a równocześnie dla wprowadzenia swojego image" w tej dziedzinie twórczości. M.S. Otwarcie wystawy prac p. Bogusławy Staff odbędzie się w Domu Kultury w Tuchowie w dniu 28 maja 2004 r. (piątek) o godzinie

15 Tuchowskie Wieści 2/2004 _15 Którzy odeszli Śp. Kazimierz Wrona ( ) Urodził się w Tarnowie, lecz prawie całe swoje życie spędził w Tuchowie. Tu w 1955 r. założył rodzinę. Wraz z żoną dochowali się trojga dzieci, z ^których jedno córka zginęło w wypadku samochodowym. Tylko dzięki głębokiej wierze w Chrystusa jak mówił udało mu się tę tragedię przeżyć. Przez wiele lat był pracownikiem Zakładów Mechanicznych w Tarnowie, solidnym pracownildem nigdy nie zaniedbał swoich obowiązków służbowych. Nie tylko żadnych obowiązków, ^ctóre brał na siebie. Osobnym rozdziałem życia Zmarłego była muzyka, do której miał wielkie zamiłowanie i talent, która stała się pasją Jego życia. To przez muzykę był szeroko znany w naszym mieście, gminie i okolicy, nawet tej dalszej, o czym świadczył udział w Jego pogrzebie przedstawicieli Reprezentacyjnej Orkiestry Straży Granicznej z Nowego Sącza. A był śp. Kazimierz muzykiem samoukiem. Muzyki uczył się wszędzie: w czasie wolnym, ale także w pociągu czy autobusie, gdy dojeżdżał do pracy w Tarnowie. Były także liczne kursy (w tym dyrygentury) i przede wszystkim pra^ctyka. Związał się z San^ctuaryjną Orkiestrą Dętą (która jeszcze wówczas tak się nie nazywała) i w niej obecny był przez 47 lat. Początkowo grał na saksofonie i w razie potrzeby na innych instrumentach, a od 1987 r. pełnił funkcję kapelmistrza. Od tego momentu, dzięki Jego zaangażowaniu i mrówczej wręcz pracy, orkiestra nie tylko powiększyła swój skład, ale też zaczęła odnosić znaczące sukcesy. Przewinęło się przez nią w czasie, gdy Zmarły był kapelmistrzem, około 120 osób, a teraz liczy 57 członków, z czego spora część to uczniowie tuchowskich szkół, a pod względem muzycznym kapelmistrza Wrony. Pracował z nimi systematycznie, uczył i wymagał, od innych, ale przede wszystkim od siebie. Aby orkiestra miała z czego grać, sporządzał własnoręcznie książeczki z nutami dla poszczególnych muzyków. Każda z nich zawierała ponad 200 pozycji z repertuaru liturgicznego i marszowo-rozrywkowego. Do tradycji tej orkiestry należało bowiem uświetnianie muzyką uroczystości religijnych, nie tylko także świeckich, w mieście, gminie, powiecie, kraju, a nawet za granicą. Żmudna, systematyczna, solidna praca kapelmistrza i zespołu zaowocowała laurami: I miejsce na II Przeglądzie Parafialnych Orkiestr Dętych Diecezji Tarnowskiej Deo et Patria", I miejsce w przeglądzie orkiestr w Łososinie Dolnej, II miejsce w przeglądzie Echa trombity" w Nowym Sączu. Orkiestra stała się znana w Małopolsce, o czym świadczyć mogą liczne zaproszenia na koncerty z wielu miejscowości. Ostatnio przygotowywała się do chowskiej. I właśnie w przeddzień swojej śmierci temu poświęcił próbę orkiestry. Muyk A \ lif uroczystości związanych z 100 rocznicą koronacji cudownego obrazu Matki Bożej Tu- zyczna pasja śp. Kazimierza Wrony nie ograniczała się tylko do działalności ściśle muzycznej, On także konserwował i naprawiał instrumenty. Gromadził też skrzętnie wszystkie materiały, które posłużyły do opracowania 45-letniej historii San^ktuaryj- nej Orkiestry Dętej, która odtąd powinna nosić Jego imię. Z. Krzemińska J. Kozioł

16 16 Tuchowskie Wieści 2/2004 _16

17 Tuchowskie Wieści 2/2004 _17

18 Drogi Przyjacielu Kazimierzu! Tuchowskie Wieści 2/2004 _18 Za nami niezliczona ilość spotkań, dyskusji, ustaleń... Po każdym z takich spotkań widać było na Twojej twarzy uśmiech i radość, ponieważ wszystkie sprawy dotyczące orkiestry układały się pomyślnie. Jednak na Twoje ręce spływały wciąż nowe zaproszenia dla orkiestry i w tych chwilach nie kryłeś obaw, jak poukładać cały kalendarz, aby nikomu nie odmówić, aby służyć wszystkim. Na ostatnim naszym spotkaniu udało się pogodzić i zaplanować wszystkie wyjazdy, biorąc pod uwagę tak ważne dla nas, a w szczególności dla Ciebie, uroczystości związane z 100. rocznicą koronacji Matki Bożej w Jej cudownym obrazie. Cały rok zapowiadał się bardzo pracowicie dla wszystkich członków zespołu, a szczególnie dla Ciebie, Mistrzu. Wszystko zaczęło się pomyślnie i zapewne pomyślnie by się ułożyło, gdyby nie to ostatnie, a zarazem najważniejsze zaproszenie, ^które otrzymałeś w Wielki Czwartek od Stwórcy, Boga naszego. Na to zaproszenie, skierowane do Ciebie w przeddzień Męki Pana naszego Jezusa Chrystusa, odpowiedziałeś natychmiast, pozostawiając swoich bliskich oraz uczniów bez słowa. Wielka Niedziela - dzień Zmartwychwstania Umęczonego Jezusa; od prawie pół wieku zawsze byłeś obecny tego dnia w tym samym miejscu, co dzisiaj, grając na chwałę Bogu. Dzisiaj jesteś tutaj po raz ostatni, a za Tobą stoi Twoja wspaniała grupa uczniów. Mistrzu, dziękujemy Ci za wszystko, co uczyniłeś dla naszej orkiestry, parafii, dla Tuchowa i okolic. Wdzięczność nasza, której nie można mierzyć ani wyrazić słowami, jest widoczna i wymowna tu, na tym dziedzińcu klasztornym. Drogi Kazimierzu, w imieniu Sanktuaryjnej Orkiestry - Twojej orkiestry - pragnę Cię zapewnić, że grać będziemy według ustalonego przez Ciebie programu. Rozstajemy się na ziemi, Drogi Przyjacielu, na czas nikomu nieznany, dlatego proszę, pozwól, że powiem: do zobaczenia. Niech nasza dobra Matka, której tak bardzo zaufałeś, wprowadzi Cię do krainy życia wiecznego, abyś mógł oglądać Boga twarzą w twarz i spotkać się z tymi, których odejście tak mocno przeżywałeś. BÓG Z TOBĄ, ODPOCZYWAJ W POKOJU! Kazimierz Szablowski A wdzięczność nasza bez granic..." Podziękowanie Zarządu Sanktuaryjnąj Orkiestry Dętą] Poeta - kapłan w jednym ze swoich znanych wierszy napisał takie słowa: Śpieszmy się kochać ludzi - tak szybko odchodzą..." To prawda; mamy zbyt mało czasu, gdyż odchodzą - w wieku 12, 30, 50 czy 70 lat... Nam, ^którzy ich żegnamy, to odejście wydaje się zawsze przedwczesne i zawsze nie w porę. Żałujemy, że zostało tyle niedokończonych rozmów, niezrealizowanych planów, niespełnionych marzeń..., że wszystko to minęło bezpowrotnie. Czujemy wtedy niedosyt, że kochamy wciąż za mało i stale za późno", ale wówczas rodzi się także w naszych sercach wdzięczność wobec tych, którzy odeszli; ogromna wdzięczność, która nie zna granic i której nie można wypowiedzieć w słowach. Taką wdzięczność pragniemy po raz kolejny wyrazić śp. Kazimierzowi Wronie, naszemu drogiemu kapelmistrzowi, za wszelkie dobro, jakie przez długie lata czynił dla całej orkiestry i dla każdego z nas z osobna. Liczna rzesza wiernych, ^którzy zgromadzili się na uroczystościach pogrzebowych, jest wyraźnym dowodem tego, jak wiele tuchowska społeczność zawdzięcza temu wspaniałemu człowiekowi. Serdecznie dziękujemy tym wszystkim, ^którzy towarzyszyli śp. Kazimierzowi Wronie w jego ostatniej ziemskiej drodze. Ojcom redemptorystom i ks. dziekanowi Zbigniewowi Pietruszce składamy podziękowanie za odprawienie mszy św. żałobnej i odprowadzenie ciała zmarłego na cmentarz. Za pełną skupienia modlitwę podczas eucharystii dziękujemy siostrom służebniczkom i józefitkom. Jesteśmy wdzięczni licznie przybyłym kapelmistrzom - panom: Stanisławowi Strączkowi (I kapelmistrzowi Reprezentacyjnej Orkiestry Straży Granicznej w Nowym Sączu), Józefowi Bałutowi, Eugeniuszowi Grzance i Antoniemu Brzezinie oraz jego delegacji. Dziękujemy delegacjom: z Szerzyn, orkiestry z Łysej Góry, Straży Pożarnej z Tuchowa i z Karwodrzy oraz zespołu Pokolenia" z Tuchowa. Składamy serdeczne podziękowanie panu Stanisławowi Kwaśniakowi z Lubinki, który wykonał na cmentarzu wzruszający utwór zatytułowany Cisza". Dziękujemy Chórowi Sanktuaryjnemu za oprawę muzyczną uroczystości pogrzebowych, zaś szczególne podziękowanie kierujemy pod adresem pana Jana Gładysza, dyrygenta chóru i organisty, który przez wiele lat współpracował ze śp. Kazimierzem Wroną i chętnie służył fachową pomocą zespołowi orkiestry. Przedstawicielom Kręgu Rodzin dziękujemy za przygotowanie oprawy liturgicznej mszy św. Składamy również podziękowanie Zarządowi Gminy Tuchów za udział w ceremonii żałobnej. Tuchowskiej policji jesteśmy wdzięczni za zabezpieczenie ruchu podczas przemarszu kondu^ktu pogrzebowego z kościoła na cmentarz, zaś panom: Maciejowi Piórkowskiemu i Zbigniewowi Kamykowskiemu - za bezinteresowne udostępnienie autobusów, które po zakończeniu pogrzebu odwiozły jego uczestników. Aby nikogo nie pominąć i każdemu wyrazić naszą wdzięczność, składamy gorące podziękowania wszystkim obecnym na uroczystościach pogrzebowych śp. Kazimierza Wrony. Pamiętajmy, że jesteśmy tylko gośćmi na tej ziemi, że nasz czas jest krótki... Okazujmy więc częściej naszą wdzięczność i śpieszmy się kochać ludzi - tak szybko odchodzą... " Zarząd Sanktuaryjnej Orkiestry Dętej z Tuchowa

19 Tuchowskie Wieści 2/2004 Film, nad którym TRzeba się gtęboko ZASTANGWIĆ... _19 Wiele dobrego i wiele złego słyszałam na temat filmu pt. Pasja" w reżyserii Mela Gibsona. Wypowiadali się o nim sławni ludzie filmu, znani reżyserzy, poważani profesorzy, wybitni teolodzy i wreszcie przeciętni widzowie. Ja również postanowiłam obejrzeć ten film. Wiele razy rozważałam tajemnicę Męki Pańskiej, brałam udział w nabożeństwach drogi krzyżowej, czytałam biblijne opisy cierpień Chrystusa i oglądałam również filmy o tematyce pasyjnej. Nigdy jednak nie doznałam tylu wrażeń i nie doświadczyłam tylu przeżyć, jak w tym dniu, kiedy zdecydowałam się obejrzeć film zatytułowany Pasja". Wtedy dopiero uświadomiłam sobie prawdziwe znaczenie słów Męka Pańska". Zrozumiałam, ile dla ludzi, a więc także i dla mnie, zniósł Jezus Chrystus, jak wiele doznał cierpień, zarówno tych fizycznych, jak i psychicznych, ile rzucono na Niego zniewag, podłości i zelżywości, jak bardzo nieludzko Go traktowano. Aż trudno uwierzyć, że to ludzie zgotowali Mu taki los. Nie wyobrażam sobie człowieka, który mógłby znieść tyle bólu, mógłby upadać, powstawać, iść dalej i cierpieć tak straszne męki z taką godnością. Tam, w sali kinowej, uświadomiłam sobie, że tylko Bóg był w stanie udźwignąć taki ciężar, że żaden człowiek nie potrafiłby tego dokonać. Byłam wstrząśnięta widokiem brutalnych scen, kilka razy odwracałam twarz i mocno ściskałam rękę koleżanki. Świadczy to o tym, jak słabą jestem istotą. Chrystus cierpiał naprawdę, a ja nie mogłam patrzeć nawet na film ukazujący Jego mękę. Niektóre obrazy budziły we mnie przerażenie i ogromny strach, należały do nich m.in. sceny biczowania i ukrzyżowania. Uważam jednak, że dobrze zrobiłam, oglądając ten film; nic nie straciłam, a zyskałam bardzo wiele. To dzieło M. Gibsona skłoniło mnie do głębokich refleksji, do zastanowienia się nad sobą i nad swoim postępowaniem. Częściej teraz zadaję sobie pytanie, co mogę uczynić, żeby być po prostu lepszym człowiekiem, żeby coś udoskonalić w swoim codziennym życiu. Nie zgadzam się z tymi, którzy uważają, że nie należy oglądać tego filmu, bo jest zbyt drastyczny. Zachęcam wszystkich wrażliwych i odważnych ludzi, którzy jeszcze nie obejrzeli Pasji", aby to jak najprędzej uczynili. Z całą pewnością warto: ten film bardzo wzbogaca, jest - według mnie - wyzwaniem nie tylko dla katolika, ale dla każdego człowieka. Anna Krupa kl. II d" Publicznego Gimnazjum nr 2 w Tuchowie, uczestniczka zajęć koła dziennikarskiego. III Gminny Konkurs Ortograficzny TUCHÓW marca w Domu Kultury odbył się 111 Gminny Konkurs Ortograficzny o tytuł Mistrza Ortografii Ziemi Tuchowskiej". Wzięło w nim udział 71 uczniów ze wszystkich szkół w gminie. Organizatorami - jak poprzednio - byli nauczyciele poloniści ze Szkoły Podstawowej w Lubaszowej: mgr Barbara Dusza, mgr Anna Totoś, Janina Cudek oraz mgr Katarzyna Skrzyniarz - doradca metodyczny z Samorządowego Centrum Edukacji w Tarnowie i mgr 1wona Sandecka z Liceum Ogólnokształcącego w Tuchowie. Prace uczniów oceniała 12-osobowa komisja, której przewodniczył mgr Józef Kozioł. Uroczystego otwarcia konkursu dokonał burmistrz mgr Mariusz Ryś, który - wraz z Towarzystwem Miłośników Tuchowa - sprawuje honorowy patronat nad tym konkursem od początku jego istnienia. Uczestnicy podzieleni zostali na 4 grupy: I - klasy szkoły podstawowej, II - klasy 111-V1 szkoły podstawowej, III - gimnazja, IV - szkoły ponadgimnazjalne. Wyniki: grupa 1: Joanna Olchawa z SP w Tuchowie - Mistrz Ortografii Ziemi Tuchowskiej" Karolina Zielińska z SP w Siedliskach - 11 miejsce Jakub Damian z SP w Siedliskach miejsce grupa 11: Paulina Osika z SP w Jodłówce Tuchowskiej - Mistrz Ortografii Ziemi Tuchowskiej" Anna Kumięga z SP w Jodłówce Tuchowskiej - 11 miejsce Aneta Damian z SP w Siedliskach miejsce Mistrz Ortografii gr. III - Dominik Jurek (Gimnazjum Siedliska) Mistrz Ortografii gr IV - Joanna Gorzałczany (LO Tuchów)

20 20 Tuchowskie Wieści 2/2004 _20 grupa III: Dominik Jurek z Gimnazjum w Siedliskach - Mistrz Ortografii Ziemi Tuchowskiej" Arkadiusz Urban z Gimnazjum w Siedliskach oraz Edyta Osika z Gimnazjum w Jodłówce Tuch. - II miejsce Aleksandra Miś z Gimnazjum nr 2 w Tuchowie - III miejsce grupa IV: Joanna Gorzaiczany z Liceum Ogólnokształcącego w Tuchowie - Mistrz Ortografii Ziemi Tuchowskiej" Natalia Momola z Liceum Ogólnokształcącego w Tuchowie - II miejsce Alina Faliszek z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Tuchowie - III miejsce W czasie oczekiwania na wyniki dyktanda odbył się turniej ortograficzny, którego zwycięzcami w poszczególnych grupach zostali: grupa I: Arkadiusz Czudecki z SP w Jodłówce Tuchowskiej Aleksandra Czekaj z SP w Burzynie Jakub Damian z SP w Siedliskach grupa II: Anna Kumięga z SP w Jodłówce Tuchowskiej Aneta Damian z SP w Siedliskach Justyna Olchawa z SP w Tuchowie grupa III: Joanna Turska z Gimnazjum nr 1 w Tuchowie Edyta Osika z Gimnazjum w Jodłówce Tuchowskiej Monika Lachowicz z Gimnazjum nr 1 Członkowie komisji i organizatorzy III Gminnego Konkursu Ortograficznego grupa IV: Maria Zych z LO Joanna Gorzałczany z LO Marta Łątka z ZSP Laureatom nagrody i dyplomy wręczył zastępca burmistrza Ryszard Kras. Ukazała się, opracowana przez mgr Katarzynę Skrzyniarz, broszura o poprzednich dwóch edycjach konkursu, zawierająca m.in. dyktanda, zadania turniejowe, bibliografię dla nauczycieli. Znajdzie się ona w każdej bibliotece szkolnej. Anna Totoś V Dyktando Ortograficzne O złote pióro" dla uczniów szkół gimnazjalnych i średnich regionu tarnowskiego Dnia 25 marca br. w Zespole Szkół Ekonomiczno - Ogrodniczych przy ul. Sanguszków w Tarnowie odbyło się V Dyktando Ortograficzne O złote pióro" dla uczniów szkół gimnazjalnych i średnich regionu tarnowskiego. Każda szkoła, która przystąpiła do tego niełatwego konkursu, mogła wytypować spośród swoich uczniów tylko jednego reprezentanta. Dyktando było wspólne dla gimnazjalistów oraz uczniów szkół średnich i należy stwierdzić, że charakteryzowało się wysokim stopniem trudności. Podobnie jak w poprzednich latach, jego autorem i przewodniczącym jury był znany polski językoznawca - prof. dr hab. Bogusław Dunaj. On też dyktował uczestnikom tekst ortograficzny zatytułowany Zawody", najeżony" wręcz trudnymi pod względem pisowni wyrazami. W konkursie wzięło udział 46 uczniów gimnazjów i szkół średnich regionu tarnowskiego; najmłodsi z nich to pierwszoklasiści z gimnazjum, zaś najstarsi - tegoroczni maturzyści. Zatem różnica wieku uczestników była znaczna i powodowała - już na starcie - zróżnicowanie ich szans na zwycięstwo. Okazało się jednak, iż gimnazjaliści nie odbiegają zbytnio poziomem ortografii od swoich kolegów ze szkół średnich, skoro na podium" - na II i III miejscu - znaleźli się właśnie uczniowie gimnazjów. Konkurs wygrał uczeń jednego z tarnowskich liceów. Cała czołowa trójka to uczniowie szkół tarnowskich - liceum i gimnazjów. Publiczne Gimnazjum nr 2 w Tuchowie na tym dyktandzie reprezentował uczeń klasy II d" Radosław Płowiecki. Trzeba przyznać, że spisał się w tej trudnej dyscyplinie, jaką jest polska ortografia, zadowalająco, zajmując wysoką, IX pozycję i zostawiając za sobą aż 37 swoich rywali z gimnazjów i szkół średnich regionu tarnowskiego. To naprawdę dobry wynik. Życzę, by reprezentant naszej szkoły w przyszłym roku stanął na podium", i to na jego najwyższym stopniu. Dla zainteresowanych bliżej tematyką ortograficzną przytaczam fragmenty arcytrudnego dyktanda autorstwa prof. Bogusława Dunaja: Z wolna przebrzmiały huczne oklaski i okrzyki ponadtrzyipółtysięcznego tłumu widzów w nowo zbudowanej hali w Jaworznie-Szczakowej. W pośrodku trybuny wyróżniała się grupka hożych harcerek z Chodzieży w bluzkach upstrzonych kolorowymi plamkami niczym kwiatami szerokolistnych nurzańców, płożących się w akwarium w miejscowości Nurzec Stacja. W środku hali rozłożono matę, na której mistrzowie taekwondo przystąpili do rywalizacji. (...) Zawodnik z Haczowa w dresie z dziurami wyżartymi przez żarłoczne, wzorzyście ubarwione mrzyki wpośród wrzawy rozentuzjazmowanych kibiców ruszył chyżo w stronę nie lada bohatera zza oceanu, pół Meksykanina, pół Murzyna, by toczyć z nim heroiczny bój. (...) Finałowy pojedynek był tak zażarty, że publiczność, wpółsiedząc na trybunach, aż ochrypła z emocji. Sędziowie orzekli, że pojedynek nie został rozstrzygnięty, zatem obaj zawodnicy otrzymali ex aequo pierwszą nagrodę. Prawda, że trudne? Nie można się jednak łatwo poddawać i zniechęcać, lecz trzeba ustawicznie i wytrwale pracować nad podniesieniem poziomu swoich umiejętności ortograficznych. Dotyczy to zresztą nie tylko uczniów, ale również tych świadomych, wrażliwych i dojrzałych użytkowników języka polskiego, którzy zakończyli już swoją edukację w murach szkolnych. Przecież uczymy się przez całe życie... Anna Piątek

PROGRAM OBCHODÓW 100. ROCZNICY ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI W GMINIE TUCHÓW w 2018 r.

PROGRAM OBCHODÓW 100. ROCZNICY ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI W GMINIE TUCHÓW w 2018 r. Patronat: Poseł na Sejm RP Michał Wojtkiewicz Organizatorzy: Burmistrz Tuchowa Koordynator: GMINA TUCHÓW powiat tarnowski województwo małopolskie PROGRAM OBCHODÓW 100. ROCZNICY ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ

Bardziej szczegółowo

TUCHOLA DOTKNĘŁA BOŻEGO MIŁOSIERDZIA

TUCHOLA DOTKNĘŁA BOŻEGO MIŁOSIERDZIA Od 12go grudnia b.r. w diecezji pelplińskiej odbywała się peregrynacja symboli Światowych Dni Młodzieży. Krzyż i Ikona Matki Bożej Salus Populi Romani, gościły również w naszym mieście i to w piękny, radosny

Bardziej szczegółowo

1. Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018

1. Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018 1. Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła rok szkolny / 2. Cele i założenia programu. Rozpoczęcie obchodów 100 rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, ukazanie uczniom

Bardziej szczegółowo

Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018

Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018 Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła rok szkolny / 1. Cele i założenia programu. Rozpoczęcie obchodów 100 rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, ukazanie uczniom postaw

Bardziej szczegółowo

Wycieczka młodzieży do Sejmu

Wycieczka młodzieży do Sejmu Miasto i Gmina Siewierz - http://www.siewierz.pl/ Data umieszczenia informacji: 2009-06-29 10:38:28 Wycieczka młodzieży do Sejmu Dnia 23 czerwca 2009 roku członkowie Młodzieżowej Rady Miejskiej wzięli

Bardziej szczegółowo

Gdyńscy ratownicy medyczni świętują

Gdyńscy ratownicy medyczni świętują Gdyńscy ratownicy medyczni świętują Ze wszystkich nauk medycyna jest najszlachetniejsza pisał Hipokrates. Wyjątkowi są też ludzie, którzy jej służą i niosą pomoc jako pierwsi. 13 października obchodzimy

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE Zapraszamy do przeczytania relacji z projektu realizowanego w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Kleosinie przez uczniów klasy III

Bardziej szczegółowo

W dniach r. w Sankt Petersburgu odbył się I Światowy

W dniach r. w Sankt Petersburgu odbył się I Światowy W dniach 30. 10 05.11. 2011 r. w Sankt Petersburgu odbył się I Światowy Festiwal Języka Rosyjskiego. Polskę reprezentowało czterech dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych, w tym pan dyrektor Marian Klecha,

Bardziej szczegółowo

Obóz odbywał się od 6 do 28 lipca i z naszej szkoły pojechały na niego dwie uczennice. 5.07.2011 r. (wtorek)

Obóz odbywał się od 6 do 28 lipca i z naszej szkoły pojechały na niego dwie uczennice. 5.07.2011 r. (wtorek) Moscovia letni obóz językowy dla ludzi niemalże z całego świata. Wyjazd daje możliwość nauki j. rosyjskiego w praktyce, a także poznania ludzi z różnych stron świata. Obóz odbywał się od 6 do 28 lipca

Bardziej szczegółowo

W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej

W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej Chcielibyśmy podzielić się z wami naszymi przeżyciami, zmartwieniami, oraz pokazać jak wyglądała nasza fantastyczna przygoda w obcym ale

Bardziej szczegółowo

My Polacy - niepodlegli, przedsiębiorczy. projekt współfinansowany przez

My Polacy - niepodlegli, przedsiębiorczy. projekt współfinansowany przez My Polacy - niepodlegli, przedsiębiorczy. projekt współfinansowany przez Cel projektu Nasz projekt, został napisany z myślą o młodzieży, chcącej poszerzać swoją wiedzę z zakresu przedsiębiorczości. Zajęcia

Bardziej szczegółowo

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r.

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r. Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej 29.01.2017r. - 04.02.2017r. Dzień I - 29.01.2017r. O północy przyjechałam do Berlina. Stamtąd FlixBusem pojechałam do Hannoveru. Tam już czekała na mnie

Bardziej szczegółowo

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Antoni Guzik Antoni Guzik Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Docent Antoni Guzik urodził się 7 kwietnia 1925 r. w Izydorówce, w dawnym województwie stanisławowskim. Szkołę

Bardziej szczegółowo

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner, uczeń Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Nowej Wsi Ełckiej, zajął trzecie miejsce w konkursie Mój Szkolny Kolega z Misji. Wczoraj, wspólnie

Bardziej szczegółowo

News 9 (numer 1/IX/2017) Numer 1/IX/2017. W numerze:

News 9 (numer 1/IX/2017) Numer 1/IX/2017. W numerze: Numer 1/IX/2017 W numerze: Rozpoczęcie roku szkolnego. 2 Przysłowia związane z jesienią. 2-3 Światowy Dzieo Sybiraka. 3 Tajemnice teatru 3 Wśród warmioskich legend. 4-5 Wrażenia czwartoklasistów po miesiącu

Bardziej szczegółowo

Rajd, wycieczka, koncert... Lekcja historii w naszej szkole.

Rajd, wycieczka, koncert... Lekcja historii w naszej szkole. ORGANIZATOR PROJEKTU Zespół Szkół nr 2 im. Jana Pawła II w Działdowie ul. Polna 11 13-200, Działdowo Numer 4 11/18 PARTNER ŚWIĘTUJEMY STO LAT NIEPODLEGŁEJ POLSKI! SP nr 4 i Redakcja Uczniowie składają

Bardziej szczegółowo

Gazetka Polskiej Szkoły im. Henryka Sienkiewicza w Edmontonie ST

Gazetka Polskiej Szkoły im. Henryka Sienkiewicza w Edmontonie ST Gazetka Polskiej Szkoły im. Henryka Sienkiewicza w Edmontonie 12140 103 ST www.pshs.ca 06 kwiecień, 2013 1 13 kwietnia spotykamy się podczas wspólnej zabawy rodzinnej na posiadłości Wawel. Dzieci do lat

Bardziej szczegółowo

Z ŻYCIA SZKOŁY NR 5 / 2017 SZKOŁA PODSTAWOWA W CZERNICY MAJOWA ROCZNICA

Z ŻYCIA SZKOŁY NR 5 / 2017 SZKOŁA PODSTAWOWA W CZERNICY MAJOWA ROCZNICA Z ŻYCIA SZKOŁY NR 5 / 2017 SZKOŁA PODSTAWOWA W CZERNICY MAJOWA ROCZNICA Święto Konstytucji 3 maja na stałe wpisało się w kalendarz uroczystości rocznicowych naszej szkoły. Aby upamiętnić ten doniosły fakt

Bardziej szczegółowo

Edukacyjny Projekt Unijny ERASMUS: Przez żołądek do serca. Kulinarna wymiana językowa pomiędzy Polską a Litwą

Edukacyjny Projekt Unijny ERASMUS: Przez żołądek do serca. Kulinarna wymiana językowa pomiędzy Polską a Litwą Edukacyjny Projekt Unijny ERASMUS: Przez żołądek do serca Kulinarna wymiana językowa pomiędzy Polską a Litwą Edukacyjny Projekt Unijny ERASMUS: Przez żołądek do serca rozpoczął się dnia 1 września 2014r.

Bardziej szczegółowo

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA UNIVERSIDADE DA BEIRA INTERIOR SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 JOANNA ADAMSKA WSTĘP Cześć! Mam na imię Asia. Miałam przyjemność wziąć udział w programie Erasmus. Spędziłam 6 cudownych

Bardziej szczegółowo

Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie

Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2021 w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie W bieżącym roku szkolnym 2018/2019 szkoła realizowała Program Wieloletni Niepodległa

Bardziej szczegółowo

E-KRONIKA listopad 2011

E-KRONIKA listopad 2011 E-KRONIKA listopad 2011 9 listopada 2011 roku chór szkolny wraz z nauczycielami oraz kolegami z Gimnazjum z Żórawiny wyjechał na Ukrainę. W czwartek dotarliśmy do Łopatynia ok. godz. 12:00. Zostaliśmy

Bardziej szczegółowo

Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r.

Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r. Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r. W dniach 25 26 kwietnia odbyły się w naszym domu w Chełmnie rekolekcje dla rodziców sióstr nowicjuszek. Niektórzy rodzice

Bardziej szczegółowo

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość

Bardziej szczegółowo

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi

Bardziej szczegółowo

20 czerwca 2015 roku. Na czerwca zaplanowaliśmy rajd pieszy do Legionowa szlakiem Armii Krajowej.

20 czerwca 2015 roku. Na czerwca zaplanowaliśmy rajd pieszy do Legionowa szlakiem Armii Krajowej. 1 20 czerwca 2015 roku Na szlaku Polski Walczącej Na 19-20 czerwca zaplanowaliśmy rajd pieszy do Legionowa szlakiem Armii Krajowej. Biwakowaliśmy w Szkole Podstawowej im. AK w Jabłonnie, w której gościliśmy

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA WYMIANA I SPOTKANIA MŁODZIEŻY GIMNAZJUM NR 2 W TARNOWIE Z MŁODZIEŻĄ I PARTNERAMI ZAGRANICZNYMI

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA WYMIANA I SPOTKANIA MŁODZIEŻY GIMNAZJUM NR 2 W TARNOWIE Z MŁODZIEŻĄ I PARTNERAMI ZAGRANICZNYMI WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA WYMIANA I SPOTKANIA MŁODZIEŻY GIMNAZJUM NR 2 W TARNOWIE Z MŁODZIEŻĄ I PARTNERAMI ZAGRANICZNYMI Jak to się zaczęło.. W roku 2008 rozpoczęliśmy realizację projektu edukacyjnego,

Bardziej szczegółowo

Sprawozdania z wycieczki po Szlaku Piastowskim

Sprawozdania z wycieczki po Szlaku Piastowskim Wycieczka z cyklu: Szlak Piastowski W dniach 29 i 30 maja klasy 3a i 3b pojechały ze swoimi wychowawcami p. I. Wiącek i p. G. Ćwikła na wycieczkę, której trasa i nazwa wiążą się z dynastią Piastów: od

Bardziej szczegółowo

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją.

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. NASZ NOWY PROJEKT O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. Projekt zainicjowany przez Zespół Szkół Społecznych

Bardziej szczegółowo

Podziękowania dla Rodziców

Podziękowania dla Rodziców Podziękowania dla Rodziców Tekst 1 Drodzy Rodzice! Dziękujemy Wam za to, że jesteście przy nas w słoneczne i deszczowe dni, że jesteście blisko. Dziękujemy za Wasze wartościowe rady przez te wszystkie

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa im.mjr.henryka Sucharskiego ul.poznańska , Sieraków Numer 7 11/18. Kaktus PROJEKTU INTERNET

Szkoła Podstawowa im.mjr.henryka Sucharskiego ul.poznańska , Sieraków Numer 7 11/18. Kaktus   PROJEKTU INTERNET WWWJUNIORMEDIAPL ORGANIZATOR PROJEKTU Szkoła Podstawowa immjrhenryka Sucharskiego ulpoznańska 25 64-410, Sieraków Numer 7 11/18 PARTNER INTERNET ABromber Głos Wielkopolski Numer 7 11/2018 Strona 2 wwwgloswielkopolskipl

Bardziej szczegółowo

Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu

Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu Grudzień 2014 Rok duszpasterski: Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu Napisali do Listu do Parafian Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia Zawsze

Bardziej szczegółowo

CHRIST IST ERSTANDEN!!!

CHRIST IST ERSTANDEN!!! 5 kwietnia 2015 14/2015 (263) CHRIST IST ERSTANDEN!!! Mamy teraz, w mocy Chrystusa Zmartwychwstałego wychodzić do naszych sióstr i naszych braci. Mamy być dla nich apostołami miłości i życia, którzy nie

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie projektu. Dobry zawód otwiera drzwi do Europy PL01-KA

Podsumowanie projektu. Dobry zawód otwiera drzwi do Europy PL01-KA Podsumowanie projektu Dobry zawód otwiera drzwi do Europy 2014-1-PL01-KA102-000428 Udział w projekcie zapewnił nam połączenie szkolnej teorii z praktyką, podczas pracy w firmach londyńskich poznanie zawodów

Bardziej szczegółowo

Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły.

Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły. Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły. 9 listopada już od rana gwarno było w naszej szkole. Uczniowie galowo ubrani wzajemnie przypinali sobie kotyliony

Bardziej szczegółowo

Projekt "Seniorzy na wsi"

Projekt Seniorzy na wsi Projekt "Seniorzy na wsi" Analiza ankiet przeprowadzonych wśród seniorów na terenach wiejskich w województwie warmińsko-mazurskim Ankiety przeprowadzono w trzech grupach wiekowych 55-65 lat - 36 osób 66-75

Bardziej szczegółowo

"Pokój ludziom dobrej woli."

Pokój ludziom dobrej woli. "Pokój ludziom dobrej woli." Z tym bożonarodzeniowym przesłaniem w dniu 20 grudnia 2010 r. w Publicznej Szkole Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Chorzelach odbyły się jasełka, które wspólnie

Bardziej szczegółowo

Nagroda dla Ekonomika za zajęcie II miejsca w Ogólnopolskim Konkursie Jesteśmy Cyfrowobezpieczni Obóz Edukacyjny w Tarnowie

Nagroda dla Ekonomika za zajęcie II miejsca w Ogólnopolskim Konkursie Jesteśmy Cyfrowobezpieczni Obóz Edukacyjny w Tarnowie Nagroda dla Ekonomika za zajęcie II miejsca w Ogólnopolskim Konkursie Jesteśmy Cyfrowobezpieczni Obóz Edukacyjny w Tarnowie Podczas wakacji Tarnów odwiedzili uczniowie szkoły nagrodzonej w ramach konkursu

Bardziej szczegółowo

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r. Program Misji Świętej w Gromadnie 06-13 września 2015 r. Niedziela Dzień Święty Porządek Mszy świętych, tak jak w niedziele z uroczystym wprowadzeniem misjonarzy Godz. 10.00 Godz. 18.00 Godz. 20.30 Poniedziałek

Bardziej szczegółowo

OBCHODY DNIA NIEPODLEGŁOŚCI W MIEJSKIM PRZEDSZKOLU NR 13 W ZGIERZU 100 ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI R.

OBCHODY DNIA NIEPODLEGŁOŚCI W MIEJSKIM PRZEDSZKOLU NR 13 W ZGIERZU 100 ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI R. OBCHODY DNIA NIEPODLEGŁOŚCI W MIEJSKIM PRZEDSZKOLU NR 13 W ZGIERZU 100 ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI 11.11.2018R. W dniach 22 X 2018 13 XI 2018 przedszkolaki uroczyście przygotowywały się do obchodów100

Bardziej szczegółowo

PIELGRZYMKA. Szanowni Państwo,

PIELGRZYMKA. Szanowni Państwo, PIELGRZYMKA Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów zaprasza na Krajową Pielgrzymkę Sołtysów i Środowisk Wiejskich do Sanktuarium Matki Bożej w Licheniu oraz na debatę środowisk wiejskich pn. Wiejska Polska pod

Bardziej szczegółowo

Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia

Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia WSPOMNIENIA Z LAT 70 NA PODSTAWIE KRONIK SZKOLNYCH. W ramach Internetowego Projektu Zbieramy Wspomnienia pomiędzy końcem jednych, a początkiem drugich zajęć wybrałam

Bardziej szczegółowo

HISTORYCZNE ROCZNICE ROKU 2014

HISTORYCZNE ROCZNICE ROKU 2014 ,,To, co przeżyło jedno pokolenie, drugie przerabia w sercu i w pamięci. HISTORYCZNE ROCZNICE ROKU 2014 Rok 2014 obfituje w ważne dla Polski rocznice historyczne- zarówno wydarzeń, które kształtowały dzieje

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA Uczniowie Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w Firleju brali udział w Międzynarodowym Projekcie Edukacyjnym Piękna

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z ferii zimowych w roku 2015

Sprawozdanie z ferii zimowych w roku 2015 Sprawozdanie z ferii zimowych w roku 2015 1 Ferie zimowe to wymarzony czas dla dzieci. Jak co roku nasza placówka zorganizowała wiele ciekawych zajęć, które rozpoczęły się już 14 lutego w sobotę. Chętne

Bardziej szczegółowo

Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014

Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014 Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014 Tradycyjnie, 2 września młodzież Publicznego Gimnazjum im Papieża Jana Pawła II w Chorzelach rozpoczęła swoją wędrówkę przez kolejny rok szkolny 2013/2014.

Bardziej szczegółowo

Interdyscyplinarny projekt edukacyjny w PSM I st. w Prudniku - Rok Chopinowski

Interdyscyplinarny projekt edukacyjny w PSM I st. w Prudniku - Rok Chopinowski Interdyscyplinarny projekt edukacyjny w PSM I st. w Prudniku - Rok Chopinowski Nasza inicjatywa to przykład szerokiego myślenia o edukacji artystycznej i perspektywicznego myślenia o szkole, jako społeczności

Bardziej szczegółowo

II TARNOWSKI KONKURS WIEDZY O JÓZEFIE PIŁSUDSKIM

II TARNOWSKI KONKURS WIEDZY O JÓZEFIE PIŁSUDSKIM Polacy chcą niepodległości, lecz pragnęliby, aby ta niepodległość kosztowała dwa grosze i dwie krople krwi. A niepodległość jest dobrem nie tylko cennym, ale bardzo kosztownym. Józef Piłsudski II TARNOWSKI

Bardziej szczegółowo

Rok Nowa grupa śledcza wznawia przesłuchania profesorów Unii.

Rok Nowa grupa śledcza wznawia przesłuchania profesorów Unii. Rok 2017. Nowa grupa śledcza wznawia przesłuchania profesorów Unii. Czego dowiemy się o podejrzanych? Jak potoczy się śledztwo? Czy przyznają się do winy? 1/5 Pierwszym oskarżonym będzie Profesor Tomasz

Bardziej szczegółowo

A jak odebrali nas, aktorów, widzowie? Oto sprawozdanie jednego z nich uczennicy klasy VI:

A jak odebrali nas, aktorów, widzowie? Oto sprawozdanie jednego z nich uczennicy klasy VI: Jasełka W dniu 21 grudnia o godzinie 10:45 na sali gimnastycznej naszej szkoły odbyło się uroczyste przedstawienie z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia. Jasełka z Małym Księciem przygotowane

Bardziej szczegółowo

Partnerski Projekt Szkół Comenius: Pilzno i Praga, 18 24. 03. 2012. Podsumowanie ewaluacji - wszystkie szkoły partnerskie

Partnerski Projekt Szkół Comenius: Pilzno i Praga, 18 24. 03. 2012. Podsumowanie ewaluacji - wszystkie szkoły partnerskie ARKUSZ EWALUACJI UCZNIA Partnerski Projekt Szkół Comenius: Pilzno i Praga, 18 24. 03. 2012 Podsumowanie ewaluacji - wszystkie szkoły partnerskie 1. Zawartość merytoryczną (naukową, poznawczą) programu

Bardziej szczegółowo

KONKURSY 2014 ORGANIZATOR:

KONKURSY 2014 ORGANIZATOR: KONKURSY 2014 ORGANIZATOR: ul. Chopina 10, 33 170 Tuchów tel/fax 14 6525 436 e- mail: dk2tuchow@interia.pl. www.dk.tuchow.pl GMINNY KONKURS RECYTATORSKI Przyjaciele dzieci wierszem do nich piszą W konkursie

Bardziej szczegółowo

drogi przyjaciół pana Jezusa

drogi przyjaciół pana Jezusa Jezus prowadzi ElEmEnta rz dziecka bożego 1 Podręcznik do religii dla I klasy szkoły podstawowej drogi przyjaciół pana Jezusa Wydawnictwo WAM Księża Jezuici rozdział 1 Jezus nas kocha pragniemy Go poznawać

Bardziej szczegółowo

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej.

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. 34-letnia Emilia Zielińska w dniu 11 kwietnia 2014 otrzymała nowe życie - nerkę

Bardziej szczegółowo

MŁODY ODKRYWCA DZIEŃ KOBIET NA WESOŁO

MŁODY ODKRYWCA DZIEŃ KOBIET NA WESOŁO Publiczna Szkoła Podstawowa w Osinach Osiny 101 27-220, Mirzec Numer 12 04/17 ORGANIZATOR PROJEKTU PARTNER DZIEŃ KOBIET NA WESOŁO Kwiaty dla Pań. Święto wszystkich Pań uczciliśmy nie tylko tradycyjnym

Bardziej szczegółowo

6 5 J U B I L E U S Z O W Y R O K S Z K O LNY 2011 / 2012

6 5 J U B I L E U S Z O W Y R O K S Z K O LNY 2011 / 2012 6 5 J U B I L E U S Z O W Y R O K S Z K O LNY 2011 / 2012 31 V 2012 POŻEGNANIE DYPLOMANTÓW PSM II st. Czwartek 31 maja był dniem rozstania z kolejnym rocznikiem naszych Dyplomantów. Grupa młodych, wspaniałych,

Bardziej szczegółowo

Tettnan g - Realsch. Wymiana. polsko niemiecka ule Wrocław Gimnazjum nr 29

Tettnan g - Realsch. Wymiana. polsko niemiecka ule Wrocław Gimnazjum nr 29 Wrocław Gimnazjum nr 29 Wymiana Tettnan g - Realsch polsko niemiecka ule 2013 Wymiana polsko niemiecka to już wieloletnia tradycja zaprzyjaźnionych szkół: Gimnazjum nr 29 z Wrocławia oraz Realschule z

Bardziej szczegółowo

Organizator: Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie

Organizator: Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie XX MIĘDZYNARODOWE MŁODZIEŻOWE WARSZTATY MUZYCZNE 8-21 lipca 2013r. Organizator: Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie Projekt współfinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałka

Bardziej szczegółowo

Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością z obchodzonego w marcu jubileuszu

Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością z obchodzonego w marcu jubileuszu Niech żyje Jezus! Niech radosny zabrzmi dziś hymn ku czci Serca Zbawiciela! Czcigodne Siostry Wizytki Drodzy Bracia i Siostry zakochani w Sercu Pana Jezusa Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością

Bardziej szczegółowo

ROK SZKOLNY 2014/2015

ROK SZKOLNY 2014/2015 ROK SZKOLNY 2014/2015 Październik - Opowieści z leśnej polany - przedstawienie muzyczne - Fabryka krówek - do Milanówka grupa IV i V - uroczyste Pasowanie na Przedszkolaka grupa I - wycieczka na pocztę

Bardziej szczegółowo

Program peregrynacji relikwii św. Jana Pawła II w Oddziale Okręgowym w Olsztynie w dniach września 2015 roku

Program peregrynacji relikwii św. Jana Pawła II w Oddziale Okręgowym w Olsztynie w dniach września 2015 roku Program peregrynacji relikwii św. Jana Pawła II w Oddziale Okręgowym w Olsztynie w dniach 15 30 września 2015 roku 15 września (wtorek) NOWE MIASTO LUBAWSKIE 17.30 rozpoczęcie peregrynacji i wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca.

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca. Sposób na wszystkie kłopoty Marcin wracał ze szkoły w bardzo złym humorze. Wprawdzie wyjątkowo skończył dziś lekcje trochę wcześniej niż zwykle, ale klasówka z matematyki nie poszła mu najlepiej, a rano

Bardziej szczegółowo

Wybór Patrona dla naszej szkoły to projekt, który rozpoczął się w roku szkolnym 2004/2005. Spośród kilku kandydatur zgłoszonych w szkolnym referendum

Wybór Patrona dla naszej szkoły to projekt, który rozpoczął się w roku szkolnym 2004/2005. Spośród kilku kandydatur zgłoszonych w szkolnym referendum Wybór Patrona dla naszej szkoły to projekt, który rozpoczął się w roku szkolnym 2004/2005. Spośród kilku kandydatur zgłoszonych w szkolnym referendum przeprowadzonym wśród nauczycieli, uczniów i rodziców,

Bardziej szczegółowo

1. Co cię skłoniło do wzięcia udziału w wymianie młodzieży? 2. Czy jesteś zadowolona/y z udziału w wymianie młodzieży i pobytu w Altötting?

1. Co cię skłoniło do wzięcia udziału w wymianie młodzieży? 2. Czy jesteś zadowolona/y z udziału w wymianie młodzieży i pobytu w Altötting? Wyniki ankiety ewaluacyjnej dla uczniów, którzy wzięli udział w wymianie młodzieży w ramach programu COMENIUS i projektu Tolerancja nasz wspólny cel w dniach 27.04. 07.05.2014 r. (maj 2014) 1. Co cię skłoniło

Bardziej szczegółowo

4. Rozmawiasz z pracodawcą odnośnie Twojej pracy wakacyjnej. Omów: - wynagrodzenie - obowiązki - godziny pracy - umiejętności

4. Rozmawiasz z pracodawcą odnośnie Twojej pracy wakacyjnej. Omów: - wynagrodzenie - obowiązki - godziny pracy - umiejętności 1. Chcesz zapisać się na kurs języka w Londynie. W rozmowie z pracownikiem szkoły językowej omów następujące kwestie: - twój poziom znajomości języka - koszty - prowadzący - zajęcia dodatkowe 2. Jesteś

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z polsko niemieckiego spotkania młodzieży w Havelbergu w dn r.

Sprawozdanie z polsko niemieckiego spotkania młodzieży w Havelbergu w dn r. Sprawozdanie z polsko niemieckiego spotkania młodzieży w Havelbergu w dn. 15. 05. 2017 r. W dniach 15. 05. - 22. 05. 2017 r. w ramach trwającej już od 16 lat współpracy polsko niemieckiej, 20- osobowa

Bardziej szczegółowo

Projekt edukacyjny pod hasłem Nasza wspólna Europa"

Projekt edukacyjny pod hasłem Nasza wspólna Europa Projekt edukacyjny pod hasłem Nasza wspólna Europa" Obchody 10-lecia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w Szkole Podstawowej im. Orła Białego w Biskupicach Ołobocznych Cel główny zgodny z ceremoniałem

Bardziej szczegółowo

XII ZLOT. MŁODZIEŻY POLONIINEJ ORLE GNIAZDO POZNAŃ ŻERKÓW LIPCA 2019 r.

XII ZLOT. MŁODZIEŻY POLONIINEJ ORLE GNIAZDO POZNAŃ ŻERKÓW LIPCA 2019 r. XII ZLOT MŁODZIEŻY POLONIINEJ ORLE GNIAZDO POZNAŃ ŻERKÓW 20-30 LIPCA 2019 r. Młodzi Rodacy! Zapraszamy Was serdecznie na XII Zlot Młodzieży Polonijnej ORLE GNIAZDO. Tegoroczny ZLOT odbędzie się w Żerkowie,

Bardziej szczegółowo

Wieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS

Wieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS Wieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS Współczesny świat potrzebuje autorytetów, które uczą, jak godnie żyć i przywracają wiarę w prawdziwe wartości. Jednym z największych autorytetów naszych czasów jest

Bardziej szczegółowo

Program Comenius 2012-2014

Program Comenius 2012-2014 Wyniki ankiet ewaluacyjnych na temat realizacji w Gimnazjum nr 2 w Sulejówku projektu: Młodzi Europejczycy wobec zmian zachodzących w świecie pracy ( Les adolescents européens et l évolution du monde du

Bardziej szczegółowo

Wymianie uczniowska ze szkołą partnerską we Francji

Wymianie uczniowska ze szkołą partnerską we Francji Wymianie uczniowska ze szkołą partnerską we Francji W dniach 27 maja - 03 czerwca grupa uczniów i nauczycieli brała udział w wymianie uczniowskiej ze szkołą partnerską we Francji, w Ganges. Zanim jednak

Bardziej szczegółowo

JAK CZYTAĆ WYKRESY I DANE STATYSTYCZNE PRZYKŁADY ZADAŃ

JAK CZYTAĆ WYKRESY I DANE STATYSTYCZNE PRZYKŁADY ZADAŃ JAK CZYTAĆ WYKRESY I DANE STATYSTYCZNE PRZYKŁADY ZADAŃ 1. Polityk roku 2003 w Polsce i na Świecie. Badanie CBOS 1. Wyjaśnij kim są poszczególne osoby wymienione w sondażu; 2. Jakie wydarzenia sprawiły,

Bardziej szczegółowo

GAZETKA W ZESPOLE SZKÓŁ NR 91 W WARSZAWIE Rok szkolny 2014/15 Luty www: zssnr91.waw.pl

GAZETKA W ZESPOLE SZKÓŁ NR 91 W WARSZAWIE Rok szkolny 2014/15 Luty www: zssnr91.waw.pl GAZETKA W ZESPOLE SZKÓŁ NR 91 W WARSZAWIE Rok szkolny 2014/15 Luty www: zssnr91.waw.pl Wywiad z Panią Olą Pajączkowską, kierownikiem szkolnej akcji Zima w mieście 3 Dziennik Sylwii 4 Największe atrakcje

Bardziej szczegółowo

Cześć ich pamięci! Rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Cześć ich pamięci! Rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi 23-06-19 1/6 więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi 19.01.2018 19:22 Andrzej Janecki / BPKSiT kategoria: Tożsamość i tradycja Łodzianie wspomnieli tragiczne wydarzenia, które rozegrały

Bardziej szczegółowo

Regulamin Konkursu muzycznego. Bądź blisko ŚDM. - wykonanie hymnu Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016

Regulamin Konkursu muzycznego. Bądź blisko ŚDM. - wykonanie hymnu Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016 Regulamin Konkursu muzycznego Bądź blisko ŚDM - wykonanie hymnu Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016 Parafialny Komitet Organizacyjny ŚDM w Rabce Zdroju: e-mail: komitet.sdm.rabka@gmail.com Facebook: www.facebook.com/sdmrabka

Bardziej szczegółowo

światowej na terenach Galicji. Wszyscy uczestnicy zapalili na cześć poległych bohaterów symboliczne znicze przy kaplicy cmentarnej.

światowej na terenach Galicji. Wszyscy uczestnicy zapalili na cześć poległych bohaterów symboliczne znicze przy kaplicy cmentarnej. Wycieczka klas 2 A i 2 D Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie w dniu 26 września 2014 roku - - Dąbrowa Tarnowska - cmentarz I wojny światowej nr 248 i Ośrodek Spotkania Kultur Park Historyczny

Bardziej szczegółowo

3 grudnia 2014 r. - Światowy Dzień Osób Niepełnosprawnych

3 grudnia 2014 r. - Światowy Dzień Osób Niepełnosprawnych Szkoła Podstawowa nr 3 im. Pamięci Kolejarzy Chojnickich w Chojnicach Przykłady działań i przedsięwzięć podejmowanych w trakcie realizacji programu Szkoła przyjazna uczniom z dysleksją (informacje o wszystkich

Bardziej szczegółowo

Wycieczka do Torunia. Wpisany przez Administrator środa, 12 czerwca :29

Wycieczka do Torunia. Wpisany przez Administrator środa, 12 czerwca :29 W dniach 7-9 czerwca udaliśmy się na kolejną integracyjną wycieczkę. Tym razem naszym celem była wizyta w mieście słynnego astronoma i piernikowym królestwie. Już wiecie gdzie byliśmy? Tak, to właśnie

Bardziej szczegółowo

WIZYTA GIMNAZJALISTÓW NA POLITECHNICE WARSZAWSKIEJ

WIZYTA GIMNAZJALISTÓW NA POLITECHNICE WARSZAWSKIEJ WIZYTA GIMNAZJALISTÓW NA POLITECHNICE WARSZAWSKIEJ W dniu 13 lutego 2014 roku została podpisana umowa patronacka pomiędzy Politechniką Warszawską, Powiatem Przasnyskim, Miastem i Gminą Chorzele oraz trzema

Bardziej szczegółowo

Spis treści. o. józef kowalik omi Cała piękna jesteś Niepokalana Kazanie na uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny...

Spis treści. o. józef kowalik omi Cała piękna jesteś Niepokalana Kazanie na uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny... Spis treści Słowo wstępne...5 o. józef kowalik omi Cała piękna jesteś Niepokalana Kazanie na uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny...7 o. piotr lepich omi Matka Boża Bolesna, Matka

Bardziej szczegółowo

Gościmy gimnazjalistów ze Społecznego Gimnazjum STO nr 8 w Krakowie. Augustów, 17-19 września 2014

Gościmy gimnazjalistów ze Społecznego Gimnazjum STO nr 8 w Krakowie. Augustów, 17-19 września 2014 Gościmy gimnazjalistów ze Społecznego Gimnazjum STO nr 8 w Krakowie Augustów, 17-19 września 2014 . Jarosław Pytlak - dyrektor Zespołu Szkół STO na Bemowie w Warszawie - zaproponował realizację projektu

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III. Treści nauczania

SZKOŁA PODSTAWOWA NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III. Treści nauczania NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III Treści nauczania NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III BLOK TEMATYCZNY: Ja i moja rodzina. 1. Mój portret 2. Jestem członkiem rodziny 3. Ulubione zabawki i zabawy moich

Bardziej szczegółowo

WIEŚCI SZKOLNE Z ŻYCIA SZKOŁY. Cyprian Kamil Norwid

WIEŚCI SZKOLNE Z ŻYCIA SZKOŁY. Cyprian Kamil Norwid MIESIĘCZNIK SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. C.K. NORWIDA W DĄBRÓWCE Cyprian Kamil Norwid Cyprian Kamil Norwid WIEŚCI SZKOLNE N U M E R V I I I M A J 2 0 1 3 W TYM NUMERZE: Z życia szkoły 1 Ewa Nowak w naszej szkole

Bardziej szczegółowo

Wybory Prezydenckie - 24 maja 2015 r.

Wybory Prezydenckie - 24 maja 2015 r. Nr. 5/116 17 maj 2015 Wybory Prezydenckie - 24 maja 2015 r. Dobrowolna rezygnacja z udziału w wyborach jest grzechem zaniedbania, ponieważ jest odrzuceniem odpowiedzialności za losy ojczyzny. Ludzie wierzący

Bardziej szczegółowo

Podziękowania naszych podopiecznych:

Podziękowania naszych podopiecznych: Podziękowania naszych podopiecznych: W imieniu swoim jak i moich rodziców składam ogromne podziękowanie Stowarzyszeniu za pomoc finansową. Dzięki działaniu właśnie tego Stowarzyszenia osoby niepełnosprawne

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE Maj jest miesiącem nabożeństw majowych. Zachęcamy dziecin do udziału w majówkach.

OGŁOSZENIE Maj jest miesiącem nabożeństw majowych. Zachęcamy dziecin do udziału w majówkach. Nr 56 MAJ 2009 r. W MAJOWYM WYDANIU Matce Bożej Królowej Polski.2 Uroczystość bierzmowania 3 Święto patrona naszej szkoły 3 Komunia Święta w naszej parafii..4 Dzień naszych mam 5 01.05. - św. Józefa, Rzemieślnika

Bardziej szczegółowo

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia.

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia. KRYTERIA OCENIANIA z katechezy w zakresie I klasy szkoły podstawowej do programu nr AZ-1-01/10 i podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11 Jesteśmy w rodzinie Jezusa pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza Kryteria

Bardziej szczegółowo

BIEDRONKI MAJ. Bloki tematyczne: Polska Moja ojczyzna Jestem Europejczykiem Mieszkańcy łąki Święto mamy i taty

BIEDRONKI MAJ. Bloki tematyczne: Polska Moja ojczyzna Jestem Europejczykiem Mieszkańcy łąki Święto mamy i taty BIEDRONKI MAJ Bloki tematyczne: Polska Moja ojczyzna Jestem Europejczykiem Mieszkańcy łąki Święto mamy i taty Na początku miesiąca maja biedronki poczuły się prawdziwymi patriotami. Po raz kolejny w tym

Bardziej szczegółowo

Młode Opalenie PROJEKTU. Kraków opanowany... Wilhelm Weldman

Młode Opalenie PROJEKTU. Kraków opanowany... Wilhelm Weldman Zespół Szkół w Opaleniu ulkslwarneckiego 10 83136, Opalenie Numer 10 02/15 WWWJUNIORMEDIAPL ORGANIZATOR PROJEKTU PARTNER Kraków opanowany Gimnazjum w Opaleniu w Krakowie Kto chce poznać duszę Polski niech

Bardziej szczegółowo

USZATKOWE WIEŚCI MARZEC 2018 Gazetka Przedszkola nr 272 im. Misia Uszatka WARSZAWA

USZATKOWE WIEŚCI MARZEC 2018 Gazetka Przedszkola nr 272 im. Misia Uszatka WARSZAWA USZATKOWE WIEŚCI MARZEC 2018 Gazetka Przedszkola nr 272 im. Misia Uszatka WARSZAWA Witajcie kochane przedszkolaki. Myślę, ze minęło już co najmniej 18 lat od momentu, kiedy pierwszy raz postanowiliście

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b)

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b) Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 0 oso b) Czy sposób przeprowadzenia rekolekcji (cztery niedziele, zamiast czterech kolejnych dni) był lepszy od dotychczasowego? (=tak; =nie)

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2018 roku

HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2018 roku HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2018 roku Załącznik do Zarządzenia Nr 1531/2017 Burmistrza Krotoszyna z dnia 20 grudnia 2017 r. DATA NAZWA ŚWIĘTA MIEJSCE UROCZYSTOŚCI 99 ROCZNICA WYBUCHU

Bardziej szczegółowo

Współpraca przygraniczna. im. Adama Mickiewicza w Bielsku Podlaskim

Współpraca przygraniczna. im. Adama Mickiewicza w Bielsku Podlaskim Współpraca przygraniczna Zespołu Szkół im. Adama Mickiewicza w Bielsku Podlaskim W Zespole Szkół im. Adama Mickiewicza w Bielsku Podlaskim od wielu lat prowadzona jest nauka języka ukraińskiego jako języka

Bardziej szczegółowo

Wycieczka do Gersheim

Wycieczka do Gersheim Wycieczka do Gersheim Na specjalne zaproszenie Pana Hansa Bollingera -dyrektora Gesamtschule Gersheim, prezesa Stowarzyszenia "Spotkania na Granicy" oraz Stowarzyszenia VEUBE - Spohns Haus, grupa siedmiu

Bardziej szczegółowo

Kilka słów o współpracy polsko-niemieckiej

Kilka słów o współpracy polsko-niemieckiej Kilka słów o współpracy polskoniemieckiej Kontakty między Gimnazjum im Martina Butzera w Dierdorfie a Liceum Ogólnokształcącym im. Hugona Kołłątaja w Krotoszynie rozpoczęły się 1979r. Nauczyciel tamtejszej

Bardziej szczegółowo

Uroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej.

Uroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej. Dolnośląski Urząd Wojewódzki Źródło: http://www.duw.pl/pl/biuro-prasowe/aktualnosci/10805,70-rocznica-zakonczenia-ii-wojny-swiatowej.html Wygenerowano: Wtorek, 10 stycznia 2017, 14:56 08 maja 2015 70 rocznica

Bardziej szczegółowo

PODSUMOWANIE AKCJI DRUGIE ŻYCIE

PODSUMOWANIE AKCJI DRUGIE ŻYCIE PODSUMOWANIE AKCJI DRUGIE ŻYCIE I LO IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU KLASA MEDICUS-2 Wychowawca klasy: mgr Renata Mikołajczyk-Szwaczkowska POZNAŃ 2013/2014 25 października 2013r. - w naszej szkole

Bardziej szczegółowo

We wtorek 13 października odbył się V Powiatowy Dzień Edukacji Narodowej zorganizowany przez Ognisko Pracy Pozaszkolnej,

We wtorek 13 października odbył się V Powiatowy Dzień Edukacji Narodowej zorganizowany przez Ognisko Pracy Pozaszkolnej, Powiatowy Narodowej Dzień Edukacji We wtorek 13 października odbył się V Powiatowy Dzień Edukacji Narodowej zorganizowany przez Ognisko Pracy Pozaszkolnej, Poradnię Psychologiczno Kształcenia Praktycznego.

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka,18.01. 2013. Kochana Mamo!

Pielgrzymka,18.01. 2013. Kochana Mamo! Pielgrzymka,18.01. 2013 Kochana Mamo! Na początku mego listu chciałbym Ci podziękować za wiedzę, którą mi przekazałaś. Wiedza ta jest niesamowita i wielka. Cudownie ją opanowałem i staram się ją dobrze

Bardziej szczegółowo

Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej

Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej Katowice, dn. 15. 05. 2019 Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej ortopedii i traumatologii. Życiorys tego wspaniałego i niezwykłego

Bardziej szczegółowo