Skonsolidowany raport kwartalny na dzień. 30 września 2008 r.

Transkrypt

1 Skonsolidowany raport kwartalny na dzień 30 września 2008 r.

2 UniCredit S.p.A Siedziba: Rzym, A. Specchi, 16 Zarząd Generalny: Mediolan, Piazza Cordusio Numer w rzymskim rejestrze spółek, kod podatkowy i numer VAT Wpisany do rejestru bankowego Spółka matka Grupy Bankowej UniCredito Italiano Numer rejestru Grupy Bankowej: Członek Międzybankowego Funduszu Ochrony Depozytów Kapitał zakładowy: ,00 euro, w pełni wpłacony SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 2

3 Skonsolidowany raport kwartalny na dzień 30 września 2008 r. 3

4 SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 4

5 Rada Dyrektorów i Rada Biegłych Rewidentów Rada Dyrektorów Dieter Rampl Przewodniczący Gianfranco Gutty Pierwszy Wiceprzewodniczący Franco Bellei Wiceprzewodniczący Berardino Libonati Fabrizio Palenzona Anthony Wyand Alessandro Profumo Dyrektor Generalny Manfred Bischoff Dyrektorzy Vincenzo Calandra Buonaura Enrico Tommaso Cucchiani Donato Fontanesi Francesco Giacomin Piero Gnudi Friedrich Kadrnoska Max Dietrich Kley Marianna Li Calzi Salvatore Ligresti Luigi Maramotti Antonio Maria Marocco Carlo Pesenti Hans Jürgen Schinzler Nikolaus Von Bomhard Franz Zwickl Rada Biegłych Rewidentów Lorenzo Lampiano Giorgio Loli Sekretarz Spółki Przewodniczący Gian Luigi Francardo Siegfried Mayr Aldo Milanese Vincenzo Nicastro Stali Biegli Rewidenci Massimo Livatino Giuseppe Verrascina Rewidenci zastępczy Dyrektor odpowiedzialny za sporządzenie Sprawozdań Finansowych Spółki Ranieri de Marchis 5

6 SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 6

7 Skonsolidowany raport kwartalny na dzień 30 września 2008 r. Wstęp 8 Wstępne objaśnienia do raportu kwartalnego 8 Przeklasyfikowanie wybranych instrumentów finansowych 9 Wybrane dane finansowe 11 Skrócone sprawozdanie finansowe 12 Bilans 12 Rachunek zysków i strat 13 Skonsolidowany rachunek zysków i strat 14 Trzeci kwartał 2008 r. 14 Dane kwartalne 15 Dodatkowe informacje i objaśnienia oraz komentarze Dyrektorów 17 Czynniki makroekonomiczne i scenariusz dla sektora bankowego 18 Znaczące rezultaty i wyniki 20 Udział Pionów w wynikach Grupy 24 Pion Bankowości Detalicznej 25 Pion Bankowości Korporacyjnej 29 Pion Bankowości Prywatnej 34 Pion Zarządzania Aktywami 38 Pion Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB) 42 Pion Rynków Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) i Pion Rynków Polskich 47 Pion CEE 49 Pion Rynków Polskich 55 Wydarzenia po dacie bilansowej 57 Ocena sytuacji i perspektyw 58 Dalsze informacje 59 Oświadczenie Dyrektora odpowiedzialnego za sporządzenie Sprawozdań Finansowych Spółki 60 Uwagi W tabelach użyto następujących symboli standardowych:. (-) oznacza, że pozycja/dane nie istnieją;. dwie kropki (..) lub (n.s.), gdy wartości nie osiągnęły minimum uznawanego za istotne lub w każdym przypadku nie są uznawane za istotne ; N.A. oznacza, że wartość nie jest dostępna. O ile nie podano inaczej, wszystkie kwoty są wyrażone w milionach euro. 7

8 Wstęp Wstępne objaśnienia do raportu kwartalnego Niniejszy raport kwartalny, przygotowany zgodnie z artykułem 154-ter, paragraf 5 Rozporządzenia Legislacyjnego 58/98, został sporządzony zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), jak opisano w nocie znajdującej się na końcu nieniejszego raportu. Komunikaty prasowe odnoszące się do istotnych zdarzeń w tym okresie są dostępne na stronie internetowej UniCredit, razem z prezentacją naszych wyników za trzeci kwartał Od zakończenia roku finansowego 2007 najważniejszymi zmianami w zakresie konsolidacji były: Włączenie Grupy Ukrsotsbank; Włączenie w zakres konsolidacji 31 małych spółek kontrolowanych już wcześniej lecz nie konsolidowanych ze względu na istotność (20 należy do Grupy HVB a 11 do Grupy BA-CA ); oraz Wyłączenie z zakresu konsolidacji BPH i czeskiego banku Hypostavebni Sporitelna AS, a także FIMIT i Communication Valley z byłej Grupy Capitalia. Dalsze istotne zmiany w zakresie konsolidacji, które nastąpiły pomiędzy wrześniem a grudniem 2007 r. odnosiły się głównie do: Przejęcia Capitalia SpA przez UniCredit SpA z dniem 1 października 2007 r. Wstępna konsolidacja Grupy Capitalia miała miejsce od tej daty zgodnie z MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych. Włączenia w zakres konsolidacji Grupy Bankowej JSC ATF kupionej przez BACA w listopadzie 2007 r., a także czterech spółek specjalnego przeznaczenia emitujących papiery dłużne (tzw. conduits) sponsorowane przez HVB (BUFCO, Black Forest, Arabella i Salome) i funduszu nieruchomości Euro Immo Profil, które zostały włączone do zakresu konsolidacji w grudniu 2007 r. Wyłączenia z zakresu konsolidacji FMS Bank, sprzedanego przez HVB pod koniec grudnia 2007 r. Skrócony rachunek zysków i strat za rok 2007 r. zawarty w Śródrocznym raporcie z działalności dla celów porównawczych został przekształcony tak, jakby połączenie biznesowe z Grupą Capitalia miało miejsce na początku 2007 r. Dla celów porównawczych przekształcony rachunek zysków i strat przedstawia również: znormalizowane zmiany w stosunku do pierwszych dziewięciu miesięcy 2007 r., które uwzględniają zmiany zakresu konsolidacji (dodatkowo do Grupy Capitalia już ujętej w zestawieniu pro-forma ), różnice kursowe walut stosowanych do przeliczania rachunków zysków i strat spółek zależnych, a także efekty reformy TFR (włoski system płacenia odpraw) oraz wpływ zmian w Funduszu Emerytalnym BA-CA na koszty Płac w 2007 r. Należy zaznaczyć, że począwszy od raportu kwartalnego sporządzonego na dzień 31 marca 2008 r. format skróconego rachunku zysków i strat został zmodyfikowany w celu lepszego ujawnienia, w aspekcie biznesowym, wyników leasingu operacyjnego amortyzacja związana z leasingiem operacyjnym została przeklasyfikowana do innych przychodów operacyjnych netto, w którym czynsze dzierżawne były ujęte już wcześniej, oraz uniknięcia wpływu ekonomicznych skutków alokacji ceny zakupu w ramach połączenia z Grupą Capitalia na poszczególne pozycje rachunku zysków i strat. Ekonomiczne skutki alokacji ceny zakupu w ramach połączenia z dawną Grupą Capitalia zostały przeklasyfikowane do oddzielnej pozycji. Główne pozycje aktywów zaklasyfikowane w ramach MSSF 5 jako aktywa trwałe i grupy aktywów przeznaczone do sprzedaży w bilansie na dzień 30 września 2008 r. dotyczyły IRFIS-Mediocredito della Sicilia SpA i 184 oddziałów przeznaczonych do zbycia. Taka klasyfikacja warunkowała zezwolenie Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato" (Włoski Urząd Konkurencji) na przejęcie Capitalia SpA przez UniCredit SpA Wyniki pionów (informacje dotyczące segmentów działalności) są przedstawione - tak jak w 2007 r. na podstawie struktury organizacyjnej zaakceptowanej przez Zarząd w lipcu 2007 r., tzn. dane siedmiu pionów biznesowych (Bankowości Detalicznej, Bankowości Korporacyjnej, Bankowości Prywatnej, Zarządzania Aktywami, Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB), Rynków Polski (PM) oraz Europy Środkowej i Wschodniej (CEE)) w układzie sprawozdawczym do poziomu wyniku brutto. Dla Pionów Europy Środkowej i Wschodniej (CEE) oraz Rynków Polski (PM) zaprezentowano również wynik netto za okres w oddzielnym rozdziale niniejszego raportu. W trzecim kwartale 2008, w ramach trwającej reorganizacji Grupy, zmieniono skład Pionów poprzez przeniesienie filii UniCredit w Nowym Jorku, Hong Kongu i Paryżu z Centrum Korporacyjnego do Pionu Bankowości Korporacyjnej, Infrastrukturę UniCredit przeniesiono z Pionu Bankowości Korporacyjnej do Pionu Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB), a część działalności MCC z Pionu Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB) do Pionu Bankowości Korporacyjnej. Rachunki zysków i strat Pionów Bankowości Detalicznej, Bankowości Prywatnej i Leasingu również odnotowały wpływ reorganizacji korporacyjnej MCC i Banku Fineco, w wyniku której ich Centra Korporacyjne zostały zlikwidowane, oraz wystąpiły niewielkie zmiany w przypisaniu zakresu ich dzialności do poszczególnych Pionów. Rachunki zysków i strat Pionów dla okresów porównywalnych zostały przekształcone, by uwzględniały te zmiany. SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 8

9 Przeklasyfikowanie wybranych instrumentów finansowych 15 października 2008 r. Komisja Europejska wydała Rozporządzenie 1004 uwzględniające zmiany w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości (MSR) 39 wprowadzone przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, które zezwalają, na określonych warunkach, na przeklasyfikowanie instrumentów finansowych wobec których nastąpiła zmiana w strategii zarządzania, z kategorii Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu lub Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży do innych kategorii. Zgodnie z tymi regulacjami Grupa przeklasyfikowała aktywa finansowe, których nie zamierza sprzedać, w wyniku obniżonej ich płynności i zawirowań rynkowych. Uznano, że najlepszą strategią, biorąc pod uwagę dobre wyceny fundamentalne, będzie utrzymywanie tych aktywów w najbliższej przyszłości. Strukturyzowane produkty kredytowe nie będące instrumentami pochodnymi i niektóre obligacje wyemitowane przez przedsiębiorstwa i instytucje finansowe zostały przeklasyfikowane z pozycji Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu do pozycji Należności od banków i Należności od klientów. Rozpoznanie przeklasyfikowanych instrumentów finansowych w nowych pozycjach zostało dokonane 1 lipca 2008 r. według wartości godziwej. W trzecim kwartale 2008 r. przeklasyfikowanie instrumentów finansowych spowodowało, że straty kapitałowe wynoszące 866 milionów euro nie zostały ujęte w rachunku wyników. Nie dokonano zmiany klasyfikacji instrumentów finansowych zaklasyfikowanych do kategorii Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. Poniższa tabela prezentuje wartości przeklasyfikowanych aktywów w każdej z kategorii, a także ich wartość księgową na 30 września 2008 r. oraz stratę kapitałową, która by wystąpiła gdyby nie dokonano przeklasyfikowania. (w mln euro) KWOTA WARTOŚĆ WARTOŚĆ KAPITAŁOWE ZYSKI (STRATY) BAZOWA KSIĘGOWA NA GODZIWA NA NIE ROZPOZNANE W WYNIKU PRZEKLASYFIKOWANIA (PRZED OPODATKOWANIEM Strukturyzowane produkty kredytowe Pozostałe obligacje i skrypty dłuzne OGÓŁEM Po zmianie klasyfikacji instrumentów finansowych do pozycji Należności od banków oraz Należności od klientów powyższe instrumenty finansowe są obecnie wyceniane metodą zamortyzowanego kosztu, z uwzględniem, gdzie jest to konieczne, spadku wartości w związku z oceną ryzyka kredytowego. Zastosowanie tych zasad rachunkowości zwiększyło w trzecim kwartale 2008 należne odsetki o 70 milionów euro i spowodowało odpisy w wysokości 80 milionów euro. Łączny wpływ na zysk brutto Grupy to 856 milionów euro. 9

10 SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 10

11 Wybrane dane finansowe RACHUNEK WYNIKÓW (w mln euro ) PIERWSZE DZIEWIĘĆ MISIĘCY ZMIANA PRO-FORMA Przychód z działalności operacyjnej ,10% Koszty działalności operacyjnej ,10% Wynik na działalności operacyjnej ,20% Zysk brutto ,80% Zysk netto przypadający na akcjonariuszy Grupy ,80% WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI PIERWSZE DZIEWIĘĆ MISIĘCY ZMIANA PRO-FORMA ROE (wskaźnik rentowności kapitału własnego 1 ) 10,80% 18,10% -7,3 Wskaźnik koszty/przychody (C/I) 60,20% 53,70% 6,5 EVA (ekonomiczna wartość dodana) w mln euro GŁÓWNE POZYCJE BILANSOWE (w mln euro ) STAN NA ZMIANA Suma bilansowa ,10% Należności od klientów ,40% Zobowiązania wobec klientów i wyemitowane papiery wartościowe ,50% Kapitał własny ,90% WSKAŹNIKI KAPITAŁOWE STAN NA ZMIANA Core Tier 1(wskaźnik kapitałów podstawowych)/aktywa ważone ryzykiem ogółem Kapitał regulacyjny razem/aktywa ważone ryzykiem ogółem ,67% 5,71% -0,04 10,44% 10,36% 0,08 PERSONEL I ODDZIAŁY STAN NA ZMIANA Liczba pracowników 3 Liczba pracowników (proporcjonalna konsolidacja jednostek zależnych) Oddziały RATINGI ZOBOWIĄZANIA ZOBOWIĄZANIA PERSPEKTYWA FITCH RATINGS Moody's Investors Service Standard & Poor's KRÓTKOTERMINOWE DLUGO I ŚREDNIO TERMINOWE UTRZYMANIA OCENY F1 A+ NEGATYWNA P-1 Aa3 STABILNA A-1 A+ NEGATYWNA Uwaga: rachunek wyników za 2007 proforma uwzględnia danegrupy Capitalia począwszy od dnia 1 stycznia 2007 r. 1. Dane wyrażone w ujęciu rocznym. Wskaźnik obliczony w oparciu o średni kapitał własny za rok obrotowy (z wyłaczeniem dywidendy, wyceny aktywów dostępnych do sprzedaży oraz instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne), bez uwzględnienia wartości f 2. Ekonomiczna Wartość Dodana (Economic Value Added) odpowiadająca różnicy pomiędzy NOPAT (wynikiem netto z działalności operacyjnej) a kosztem kapitału. 3. Dane dotyczące etatów. Dane obejmują wszystkich pracowników jednostek zależnych skonsolidowanych metodą proporcjonalną, takich jak Koç Financial Services Group. Wzrost w stosunku do stanu na 31 grudnia 2007 r. wynika z włączenia Ukrsotsbank (9.881 prac 4. Dane te obejmują wszystkie oddziały jednostek zależnych objętych konsolidacją proporcjonalną, takich jak Koç Financial Services Group. Wzrost w stosunku do stanu na 31 grudnia 2007 r. częściowo wynika z włączenia Ukrsotsbank (461 oddziałów na 30 wrześn 11

12 Skrócone sprawozdanie finansowe BILANS SKONSOLIDOWANY (w mln euro) STAN NA ZMIANA (1) KWOTA % Aktywa Kasa i środki pieniężne ,20% Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu ,10% Należności od banków ,50% Należności od klientów ,40% Inwestycje finansowe ,20% Instrumenty zabezpieczające ,40% Rzeczowe aktywa trwałe ,70% Wartość firmy ,50% Pozostałe wartości niematerialne ,30% Aktywa z tytułu podatku dochodowego ,10% Aktywa trwałe i grupy aktywów przeznaczone do sprzedaży ,60% Inne aktywa ,90% Ogółem aktywa ,10% Pasywa i kapitał własny Zobowiązania wobec banków ,40% Zobowiązania wobec klientów i wyemitowane papiery wartościowe ,50% Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu ,60% Zobowiazania finansowe wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ,40% Instrumenty zabezpieczające ,30% Rezerwy na ryzyko i wydatki ,70% Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego ,00% Zobowiązania dotyczące grup aktywów przeznaczonych do sprzedaży ,70% Inne zobowiązania ,10% Udziały mniejszości ,50% Kapitał własny Grupy ,90% - Kapitał zakładowy, zapasowy i rezerwowy ,20% - Kapitał z aktualizacji wyceny do wartości godziwej aktywów przeznaczonych do oraz instrumentów zabezpieczanych i zabezpieczających w rachunkowości zabezpieczeń ,9% - Zysk netto ,6% Ogółem pasywa i kapitał własny ,10% (1) Zgodnie z instrukcjami Banca d'italia zmieniło się ujęcie leasingu środków trwałych w budowie oraz środków trwałych oczekujących na leasing. Zmiana stanu rezerw na ryzyko i wydatki, należności podatkowych oraz wartości firmy w stosunku do r. wynika z aktualizacji alokacji ceny nabycia związanej z połączeniem z Grupą Capitalia. SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 12

13 SKONSOLIDOWANY RACHUNEK WYNIKÓW (w mln euro) PIERWSZE 9 MIESIĘCY ZMIANA mln euro % SKORYGOWANY PRO-FORMA (1) Odsetki netto ,60% 11,80% Dywidendy i pozostałe przychody z tytułu udziałów ,80% -4,70% Wynik z tytułu odsetek ,40% 11,00% Opłaty i prowizje netto ,50% -13,60% Zyski i starty z aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu, zmiany wartości godziwej z tytułu rachunkowości zabezpieczeń oraz wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat n.s. n.s. Saldo pozostałych przychodów/kosztów ,30% -10,30% Wynik z tytułu prowizji i inne ,00% -35,40% WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ ,10% -9,50% Koszty wynagrodzeń ,30% -1,50% Pozostałe koszty działania ,40% 1,10% Zwrot poniesionych wydatków ,10% -4,20% Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych ,90% 2,80% Koszty operacyjne ,10% -0,20% WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ ,20% -21,00% Utrata wartości firmy Rezerwy na ryzyko i wydatki ,00% -26,00% Koszty integracji ,60% -48,10% Odpisy na należności i rezerwy na gwarancje i zobowiazania ,30% 27,20% Zysk z inwestycji ,20% -87,60% ZYSK BRUTTO ,80% -35,90% Podatek dochodowy ,20% -45,70% ZYSK NETTO ,10% -31,40% Zysk (strata) z aktywów przeznaczoczonych do sprzedaży, po opodatkowaniu ZYSK (STRATA) ZA ROK OBROTOWY ,10% -31,40% Zysk przypadajacy na udziały mniejszości ,70% -30,30% ZYSK NETTO PRZYPADAJĄCY NA AKCJONARIUSZY GRUPY PRZED ALOKACJĄ CENY NABYCIA (PPA) ,70% -31,50% Efekt alokacji ceny nabycia Capitalia (PPA) ZYSK NETTO PRZYPADAJACY NA AKCJONARIUSZY GRUPY ,80% -35,90% Uwaga: Rachunek wyników za 2007 r. pro-forma uwzględnia dane Grupy Capitalia począwszy od dnia 1 stycznia 2007 r. (1) Zmiany przy niezmienionym zakresie konsolidacji i kursie wymiany oraz bez uwzględniania wpływu kosztów funduszu odpraw pracowniczych i funduszu emerytalnego w Bank Austria na koszty wynagrodzeń za pierwsze półrocze 2007 r. 13

14 Skonsolidowany rachunek zysków i strat Trzeci kwartał 2008 r. SKONSOLIDOWANY RACHUNEK WYNIKÓW (w mln euro) 3 kw. ZMIANA mln euor % SKORYGOWANY PRO-FORMA (1) Odsetki netto ,40% 13,40% Dywidendy i pozostałe przychody z tytułu udziałów ,90% 50,50% Wynik z tytułu odsetek ,40% 14,70% Opłaty i prowizje netto ,10% -15,30% Zyski i straty z aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu, zmiany wartości godziwej z tytułu rachunkowości zabezpieczeń oraz wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat n.s. n.s. Saldo pozostałych przychodów/kosztów ,30% -9,50% Wynik z tytułu prowizji i inne ,00% -35,80% WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ ,50% -5,20% Koszty wynagrodzeń ,30% 1,10% Pozostałe koszty działania ,40% 0,10% Zwrot poniesionych wydatków ,70% -19,80% Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych ,90% 0,90% Koszty operacyjne ,00% 1,50% WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ ,00% -14,70% Utrata wartości firmy Rezerwy na ryzyko i wydatki ,60% -39,20% Koszty integracji ,40% -82,90% Odpisy na należności i rezerwy na gwarancje i zobowiazania ,80% 65,30% Zysk z inwestycji n.s. n.s. ZYSK BRUTTO ,70% -53,00% Podatek dochodowy ,20% -49,40% ZYSK NETTO ,50% -55,00% Zysk (strata) z aktywów przeznaczoczonych do sprzedaży, po opodatkowaniu ZYSK (STRATA) ZA ROK OBROTOWY ,50% -55,00% Zysk przypadajacy na udziały mniejszości ,10% -36,90% ZYSK NETTO PRZYPADAJĄCY NA AKCJONARIUSZY GRUPY PRZED ALOKACJĄ CENY NABYCIA (PPA) ,30% -57,60% Efekt alokacji ceny nabycia Capitalia (PPA) ZYSK NETTO PRZYPADAJACY NA AKCJONARIUSZY GRUPY ,20% -62,60% Uwaga: Rachunek wyników za 2007 r. pro-forma uwzględnia dane Grupy Capitalia (1) Zmiany przy niezmienionym zakresie konsolidacji i kursie wymiany. SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 14

15 Dane kwartalne SKONSOLIDOWANY RACHUNEK WYNIKÓW PRO-FORMA w mln euro 3 kw. 2 kw. 1 kw. 4 kw. 3 kw. 2 kw. 1 kw. Odsetki netto Dywidendy i pozostałe przychody z tytułu udziałów Wynik z tytułu odsetek Opłaty i prowizje netto Zyski i straty z aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu, zmiany wartości godziwej z tytułu rachunkowości zabezpieczeń oraz wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Saldo pozostałych przychodów/kosztów Wynik z tytułu prowizji i inne WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ Koszty wynagrodzeń Pozostałe koszty działania Zwrot poniesionych wydatków Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych Koszty operacyjne WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ Utrata wartości firmy Rezerwy na ryzyko i wydatki Koszty integracji Odpisy na należności i rezerwy na gwarancje i zobowiazania Zysk z inwestycji ZYSK BRUTTO Podatek dochodowy ZYSK NETTO Zysk (strata) z aktywów przeznaczoczonych do sprzedaży, po opodatkowaniu ZYSK (STRATA) ZA ROK OBROTOWY Zysk przypadajacy na udziały mniejszości ZYSK NETTO PRZYPADAJĄCY NA AKCJONARIUSZY GRUPY PRZED ALOKACJĄ CENY NABYCIA (PPA) Efekt alokacji ceny nabycia Capitalia (PPA) ZYSK NETTO PRZYPADAJACY NA AKCJONARIUSZY SPÓŁKI Uwaga: Rachunek wyników za 2007 r. pro-forma uwzględnia dane Grupy Capitalia począwszy od dnia 1 stycznia 2007 r. 15

16 SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 16

17 17 Dodatkowe informacje i objaśnienia oraz komentarze Dyrektorów

18 Czynniki makroekonomiczne i scenariusz dla sektora bankowego Czynniki makroekonomiczne Zawirowania na rynkach finansowych, które zaczęły się w sierpniu 2007 r. w Stanach Zjednoczonych w wyniku kryzysu kredytów typu subprime, pogłębiły się w trzecim kwartale 2008 r. Latem stało się jasne, że restrukturyzacja bilansów banków będzie trwała dużo dłużej niż się spodziewano. Równocześnie wzrosły obawy dotyczące trwałej utraty wartości aktywów banków, a ich silna deprecjacja powodowała duże utrudnienia w procesie restrukturyzacyjnym. Na początku września Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych był zmuszony wspomóc finansowo dwóch gigantów na rynku kredytów hipotecznych: Fannie Mae i Freddie Mac. Tydzień później upadł Lehman Brothers, a AIG, największa grupa ubezpieczeniowa w Stanach Zjednoczonych, została w zasadzie znacjonalizowana. Również w Europie obserwowaliśmy interwencje rządowe mające na celu nacjonalizację banków i zasilanie kapitałowe rynku, aby rozwiązać poważne problemy z płynnością, tak jak w przypadku Dexii, Fortisa i Hypo Real Estate. Wydarzenia te zapoczątkowały utratę zaufania inwestorów do całego systemu bankowego, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie. W obliczu szybko pogarszającej się sytuacji globalnej, banki centralne i rządy działały zgodnie, zapewniając płynność na rynkach finansowych, i redukując wspólnie stopy procentowe o 50 punktów bazowych w dniu 7 października, a także opracowując szeroko zakrojone plany ratunkowe chroniące banki i posiadaczy depozytów, przywracające zaufanie do rynków finansowych i zmniejszające wpływ kryzysu na realną gospodarkę, poprzez objęcie pomocą z funduszy publicznych najbardziej dotknięte kryzysem instytucje finansowe. Z uwagi na systemowy charakter kryzysu finansowego, pogorszenie środowiska makroekonomicznego wskazuje na zbliżającą się recesję. Jak pokazują ostatnie dane i badania ze Stanów Zjednoczonych (indeks ISM Manufacturing dla sektora przemysłowego spadł z 49,9 w sierpniu do 43,5 we wrześniu), po 2,8% wzroście w drugim kwartale 2008 rok do roku (w ujęciu rocznym) dzięki wyższemu eksportowi i wzrostowi konsumpcji krajowej ożywionej instrumentami fiskalnymi wprowadzonymi przez rząd. W trzecim kwartale 2008 r. można już zauważyć ujemny wzrost: kwartalny PKB Stanów Zjednoczonych wyniósł -0,3% w trzecim kwartale. Dodatkowo, gdy wpływ instrumentów fiskalnych słabnie, wydatki gospodarstw domowych wykazują spadek pomiędzy lipcem a wrześniem sprzedaż detaliczna zmniejszyła się o 1,2%. Biorąc pod uwagę coraz trudniejszy dostęp do kredytów oraz wzrost bezrobocia (wzrost o 1% od stycznia 2008 r.), gospodarstwa domowe i firmy prawdopodobnie ucierpią, podczas gdy rynek nieruchomości na razie nie wykazuje oznak stabilizacji. Gospodarki europejskie nadal tkwią w stagnacji po silnym wzroście (0,7%) odnotowanym w pierwszym kwartale 2008 r. Aktywność gospodarcza w strefie Euro spadła o 0,2% w drugim kwartale 2008 r. i nasze wstępne prognozy wskazują, że w trzecim kwartale 2008 r. będzie nieznacznie ujemna. Trendy w przemyśle (indeks PMI spadł we wrześniu do 45,0, najniższego poziomu od grudnia 2001 r.) wskazują na recesję w tym sektorze, a sytuacja na rynku nieruchomości kilku krajów Unii Europejskiej szybko się pogarsza, podczas gdy spadek popytu zagranicznego niekorzystnie odbija się na eksporcie. Po trzech latach stopniowego spadku, bezrobocie znów zaczęło wzrastać, osiągając 7,5% w sierpniu i wrześniu (w porównaniu do 7,2% w pierwszym kwartale 2008 r.), a ilość nowych miejsc pracy znacząco spadła. Ten trend nieuchronnie odbije się na konsumpcji krajowej. W tym samym czasie warunki kredytowe pogorszyły się w strefie Euro, gdzie płynność jest niska w wyniku rosnącej niechęci banków do wzajemnego pożyczania. Na przestrzeni trzech miesięcy trzy-miesięczny Euribor wyniósł średnio 5,27% w porównaniu z średnim w drugim kwartale 2008 r., który wynosił 4,95%, co wskazuje na dalsze obniżenie płynności. Z drugiej strony prognozy inflacyjne znacznie się polepszyły. Stopy inflacji osiągnęły 4% w czerwcu i lipcu, głównie dzięki wyższym cenom żywności i ropy, która w lipcu osiągnęła cenę 145 USD za baryłkę. Na tym tle, Europejski Bank Centralny podniósł w lipcu swoją podstawową stopę procentową o 25 punktów bazowych do 4,25%, ale wzrost ten został całkowicie zrekompensowany przez niedawne wspólne cięcie stóp procentowych przez główne banki centralne, które obniżyło podstawową stopę procentową do 3,75%. Dodatkowo, ceny ropy i towarów gwałtownie spadły w stosunku do lipcowych szczytów, gdzie cena ropy spadła z 145 USD za baryłkę w lipcu do niewiele ponad 80 USD za baryłkę na koniec września w obliczu pogarszających się prognoz ekonomicznych dla globalnej gospodarki. Oczywiście, spadek cen ropy spowolnił inflację, która w strefie Euro spadła do 3,6% we wrześniu, wpływając na prognozę inflacyjną, jedną ze zmiennych dokładnie monitorowanych przez Europejski Bank Centralny. Spowolnienie gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej (CEE), które się zaczęło w pierwszej połowie roku, pogłębiło się w trzecim kwartale 2008 r. Konsumpcja i inwestycje nadal spadały w wyniku wyższych stóp procentowych i rosnącej presji inflacyjnej, a niższy popyt zagraniczny negatywnie wpłynął na eksport netto. Wzrost PKB ucierpiał najmocniej w krajach bałtyckich, zwłaszcza na Łotwie i w Estonii, których gospodarki są na skraju recesji. We wrześniu rynki Europy Środkowo-Wchodniej (CEE) również ucierpiały w wyniku zwiększonej zmienności rynków finansowych oraz globalnych ograniczeń płynności i obostrzeń kredytowych. Pomimo preferencji inwestorów dla tego regionu, spready w CDS (Credit Default Swap) wzrosły prawie wszędzie, osiągając na koniec września rekordowe poziomy we wszystkich krajach Europy Środkowo-Wschodniej (CEE). Po raz kolejny najbardziej narażonymi gospodarkami okazały się być te, które charakteryzują się ekonomiczną i/lub polityczną nierównowagą, zwłaszcza Ukraina, gdzie spready w CDS wzrosły ponad 700 punktów bazowych na koniec kwartału. Zawirowania na rynkach finansowych również uderzyły w rynki SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 18

19 wymiany walut, które w ostatnich dwóch miesiącach weszły w trend spadkowy.. Polski złoty i korona czeska, które to w pierwszych siedmiu miesiącach roku cieszyły się trendem wzrostowym dzięki postrzeganiu ich jako bezpieczne waluty, teraz zanotowały korektę. Pomimo spadku cen na koniec trzeciego kwartału 2008 r. we wszystkich krajach Europy Środkowo-Wschodniej (CEE), inflacja nadal była wysoka, a banki centralne kontynuowały restrykcyjną politykę monetarną. W lipcu zwłaszcza banki centralne Rumunii i Turcji podnisły ich podstawowe stopy procentowe o odpowiednio 25 punktów bazowych i 50 punktów bazowych. Natomiast, na początku sierpnia bank centralny Czech obniżył stopy procentowe o 25 punktów bazowych w celu osłabienia tempa aprecjacji kursu walutowego. Scenariusz dla rynków finansowych i sektora bankowego Pogarszający się kryzys i jego wpływ na realną gospodarkę zaczął negatywnie oddziaływać na popyt na pożyczki bankowe. Popyt ten pozostał jednakże relatywnie wysoki, pomimo odnotowania częściowego spowolnienia we wszystkich głównych gospodarkach strefy Euro. W czasie lata, łączny wzrost pożyczek w strefie Euro spadł stopniowo do poniżej 10% w sierpniu. Spadek ten najbardziej zauważalny był w segmencie konsumpcyjnym, ale również objął klientów korporacyjnych i podmioty niefinansowe. Spadek był szczególnie silny we Włoszech, gdzie pożyczki (w sektorze prywatnym) wzrosły tylko o 7,2% rok do roku we wrześniu 2008 r., w porównaniu z 9,8% w grudniu 2007 r. Pożyczki gospodarstw domowych spadły do 1,6% z 7,8% w końcu 2007 r. (w trzecim kwartale kredyty hipoteczne obniżyły się o 0,5% rok do roku), ale również popyt na pożyczki dla firm został ograniczony we wrześniu odnotowano wzrost o 10,7% rok do roku wobec 13,2% w grudniu 2007 r. W Niemczech popyt na pożyczki był nadal wysoki, dzięki silnemu rozwojowi sektora korporacyjnego. Zgodnie z danymi Europejskiego Banku Centralnego, łącznie pożyczki bankowe wzrosły we wrześniu o 4,2% rok do roku wobec 2,1% rok do roku w grudniu 2007 r. Pożyczki dla klientów korporacyjnych wzrosły o 11,3% rok do roku wobec 7,4% w grudniu 2007 r., zaś pożyczki dla gospodarstw domowych pozostały na poziomie ujemnym (-0,9% rok do roku we wrześniu 2008 r. z -1,3% na koniec 2007 r.). W Austrii, wolumen kredytów korporacyjnych ustabilizował się, gdzie w sierpniu podobnie jak i w lipcu łączny wzrost pożyczek wyniósł 8,8% rok do roku (wzrost o 8,1% rok do roku w grudniu 2007 r.), dzięki popytowi korporacyjnemu, który wzrósł o 10,8% (wzrost o 8,2% rok do roku w grudniu 2007 r.), a popyt na pożyczki konsumenckie spadł (+3,3% rok do roku w sierpniu z +6% w grudniu 2007 r.). W trzecim kwartale 2008 r. depozyty kontynuowały tendencję odnotowaną w poprzednich miesiącach, w całej Europie krótkoterminowe depozyty wzrosły w stosunku do rachunków bieżących. W sierpniu w Niemczech depozyty wzrosły o 7,1% rok do roku, w przypadku depozytów terminowych był to wzrost o 18,3% rok do roku, a rachunki bieżące wzrosły o tylko 0,3% rok do roku. Także w Austrii wzrost depozytów terminowych wpływał zasadniczo na wzrost depozytów bankowych. Jednakże we Włoszech, gdzie rachunki bieżące stanowią prawie 90% wszystkich depozytów, ogólny wzrost był niewielki (+3,2% rok do roku w sierpniu wobec +4,1% wzrostu rachunków bieżących), ponieważ klienci nadal preferowali obligacje wyemitowane przez banki, które w rezultacie wzrosły o 19,5% rok do roku z 12,1% w grudniu 2007 r. W trzecim kwartale 2008 r. stopy procentowe pożyczek bankowych i depozytów nadal rosły w trzech omawianych krajach. We wszystkich krajach, poza Niemcami, spready (różnica pomiędzy stopami procentowymi dla pożyczek i depozytów) nawet wzrosły w porównaniu do czerwca. W Niemczech spready uległy dalszemu zawężeniu, gdyż niemieckie stopy procentowe dla pożyczek są generalnie mniej elastyczne niż stopy procentowe depozytów. Dalsze spadki na rynku akcji znacząco pogorszyły wyniki funduszy inwestycyjnych w trzecim kwartale 2008 r. Europejskie giełdy papierów wartościowych, według indeksu MSCI Europe (Morgan Stanley Capital Index Europe), spadły o 28,4% w pierwszych dziewięciu miesiącach roku. W tym okresie austryjacka giełda papierów wartościowych (ATX) odnotowała najgorsze wyniki spośród trzech krajów referencyjnych spadek o 38,7%. W tym samym okresie niemiecki rynek papierów wartościowych stracił 27,7%, a indeks włoski 33,8%. Jednostki wszystkich funduszy inwestycyjnych odnotowały negatywny wpływ strat na rynku akcji oraz dalszy znaczący odpływ kapitału, który uderzy szczególnie w akcje włoskiego przemysłu. Pomiędzy styczniem a wrześniem 2008 r. odpływ aktywów netto we Włoszech wyniósł 97,7 miliardów euro (odpływ 53 miliardów euro w 2007r.), a pomiędzy styczniem i wrześniem aktywów netto w Austrii wyniósł 10 miliardów euro (odpływ 2,7 miliardów euro w 2007 r.), jednakże w tym samym okresie w Niemczech odnotowano wpływ aktywów o wartości 16 miliardów euro (wyłączając fundusze instytucjonalne) (wpływ aktywów o wartości 28,7 miliardów euro w 2007 r.). 19

20 Trzeci kwartał 2008 r. znaczące rezultaty i wyniki Wyniki Grupy na 30 września 2008 r. odzwierciedlały wyjątkowy i utrzymujący się międzynarodowy kryzys finansowy, który wpłynął zwłaszcza na działalność Pionu Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB) oraz Pionu Zarządzania Aktywami. Tradycyjna bankowość komercyjna ma nadal dobre wyniki dzięki geograficznej i sektorowej dywersyfikacji modelu biznesowego Grupy. Zysk netto Grupy za pierwsze dziewięć miesięcy 2008 r. wyniósł miliony euro, co stanowiło spadek o 35,8% w stosunku do danych pro-forma za dziewięć miesięcy 2007 r. Rezultat ten można w dużej mierze przypisać negatywnemu wynikowi Pionu Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB). Wyłączając wyniki Pionu Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB), zysk netto Grupy kształtował się na poziomie porównywalnym do wyniku pro-forma za dziewięć miesięcy 2007 r. (spadek o 1,7%), pomimo niesprzyjających warunków rynkowych. W pierwszych dziewięciu miesiącach 2008 r. Grupa osiągnęła zysk operacyjny w wysokości milionów euro, co stanowiło spadek o 20,2% (lub 21% w warunkach znormalizowanych ) 1 w stosunku do wyniku pro-forma za dziewięć miesięcy 2007 r. Tu również wpływ miał negatywny wynik Pionu Rynków Finansowych i Bankowości Inwestycyjnej (MIB), bez którego spadek zysku byłby nie wyższy niż 1,7%. Analiza wyników poszczególnych Pionów pokazuje z jednej strony bardzo dobre wyniki Pionu Europy Środkowo-Wschodniej 2, które odnotowały wzrost o 47,9% rok do roku lub 25,4% w warunkach znormalizowanych, a z drugiej strony ogólną poprawę zyskowności bankowości komercyjnej, Pion Bankowości Detalicznej zanotował wzrost o 6,6% rok do roku pro-forma, a Pion Bankowości Korporacyjnej zanotował w wysokości 5,0%. W trzecim kwartale 2008 r. zysk operacyjny wyniósł milionów euro wykazując ograniczony spadek rok do roku (spadek o 8,0% kwartał do kwartału pro-forma lub 14,7% kwartał do kwartału w warunkach normalizowanych). Na zysk operacyjny wpływ miały głównie wyniki Grupy: wynik na działalności bankowej, który wyniósł milionów euro za dziewięć miesięcy 2008 r., co stanowiło spadek o 7,1% rok do roku pro-forma lub spadek 9,5% rok do roku w warunkach znormalizowanych, podczas gdy trend wzrostowy przychodów z bankowości komercyjnej utrzymał się (wzrost o 8,3%) 3. W trzecim kwartale 2008 r. trend ten skutkował 9% wzrostem w obszarze bankowości komercyjnej generując przychód skonsolidowany w wysokości milionów euro, co dawało niewielki spadek o 1,5% kwartał do kwartału pro-forma pomimo, że w kwartale tym globalny kryzys nasilił się. Pierwsze dziewięć miesięcy 2008 r. charakteryzowały się dwucyfrowym wzrostem wyniku z tytułu odsetek, który wyniósł milionów euro, co stanowiło wzrost o 13,4% rok do roku pro-forma lub 11% w warunkach znormalizowanych. Wzrost ten wynikał głównie ze wzrostu wolumenu, zarówno w zakresie pożyczek klientów (które przekroczyły 624 miliardów euro wzrost o 8,4% w stosunku do 31 grudnia 2007 r.) 4, jak i depozytów klientów (które osiągnęły 411 miliardów euro wzrost o 5,3% w stosunku do końca 2007 r.). Zmiany stóp procentowych nadal mają pozytywny (choć ograniczony) wpływ. Pozytywna tendencja w zakresie wyniku z tytułu odsetek, ściśle powiązana z dobrymi wynikami na tradycyjnej działalności bankowej, umocniła się w trzecim kwartale 2008 r., odnotowując wzrost o 18,4% kwartał do kwartału pro-forma lub o 14,7% w warunkach znormalizowanych, i osiągnęła wynik 4 911milionów euro. 1 Połączenie z Capitalia miało miejsce 1 października 2007 r. i dlatego porównując dane za dziewięć miesięcy 2008 r. z dziwięcioma miesiącami 2007 r. użyto danych pro-forma za 2007 r. Wszelkie zmiany rok do roku są podane na zasadzie znormalizowanej, tj. przy zastosowaniu stałych kursów walutowych i przy niezmienionym zakresie konsolidacji oraz wyłączając wpływ reformy włoskiego systemu odpraw (TFR) oraz funduszu emerytalnego Banku Austria na koszty wynagrodzeń z pierwszego półrocza 2007 r. ( warunki znormalizowane ). 2 W przypadku Pionu Rynków Europy Środkowo-Wschodniej należy pamiętać, że uwzględniono jednostki nabyte na Ukrainie i Kazachstanie, nie ujęte wcześniej w 2007 r. 3 Skonsolidowany przychód odnoszący się do Pionów: Bankowości Detalicznej, Bankowości Korporacyjnej, Bankowości Prywatnej, Pionu Rynków Europy Środkowo-Wschodniej i Rynków Polskich 4 Wzrost należności od klientów był częściowo wynikiem zmian standardu MSR 39 bez jego uwzględnienia wzrost wyniósłby 5,9% SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2008 R. 20