Partnerstwo Publiczno-Prywatne w Polsce

Transkrypt

1 Partnerstwo Publiczno-Prywatne w Polsce Dr Irena Herbst 26 lutego 2010, Warszawa Sala Senatu Politechniki Warszawskiej

2 Public-Private Partnership In Poland Dr Irena Herbst 26th February 2010, Warsaw Warsaw Technical University, Senate Hall

3 Przyczyny coraz szerszego stosowania PPP w Europie i na wiecie szczególnie silnie wystpuj w Polsce. Wynika to z: Duej skali zaniedba w zakresie usug publicznych w latach realnego socjalizmu, Silnego deficytu rodków publicznych, Wyzwania, przed jakim staj adze publiczne w zakresie wykorzystania rodków unijnych w latach (67-90 mld euro) i zwizan z tym koniecznoci wyenia wasnych funduszy na cele wspófinansowania projektów korzystajcych z funduszy unijnych, Niskich umiejtnoci urzdników w zarzdzaniu projektami inwestycyjnymi i ich eksploatacj, niezalenie od naturalnie mniejszej efektywnoci w tym przedmiocie wszelkich urzdników (zarzdzanie rodkami publicznymi versus rodkami wasnymi kapita prywatny), Upolitycznienia procesu prywatyzacji i wykorzystywania jej do biecych gier politycznych (negatywne konotacje).

4 PPP is particularly needed in Poland due to: Great scale of negligence in the field of public services during real socialism, Strong public deficit, The challenges, the authorities are facing, regarding consumption of EU funds in the years (67-90 billion EURO) combined with the necessity of projects co-financing from the public budget, Poor qualifications of the officials in the infrastructural projects management and operation, regardless of the naturally lower effectiveness on the subject of any officials (management of public funds versus private capital), Politicisation of privatisation process as a part of political games negative connotations.

5 Jestemy skazani na PPP PPP 1997 Znaczne zapónienia wystpuj niemal we wszystkich dziedzinach ycia, a zwaszcza w: Infrastrukturze transportowej (drogi, kolej, lotniska), Ochronie zdrowia (szpitale i centra diagnostyczne), Mieszkaniach na wynajem z umiarkowanym czynszem, PPP 2007 Gospodarce odpadami w tym utylizacji mieci, Energetyce, w tym energii odnawialnej, Infrastrukturze teleinformatycznej (dostp do Internetu), Transporcie publicznym, Wiziennictwie.

6 We have no choice but PPP PPP 1997 Substantial delays in Poland may be marked in many areas, mainly in: PPP 2007 Transport infrastructure (railways, roads, airports), Health care (hospitals and diagnostic centres), Rental housing with affordable rent, Waste management (together with waste utilisation), Power industry (especially renewable energy), Teleinformatic infrastructure (Internet access), Public transport, Prisons.

7 PPP na wiecie W latach na wiecie zostao zrealizowanych prawie 1200 umów PPP, opiewajcych na czn kwot niemal 290 miliardów EURO, W krajach, w których PPP jest szeroko stosowan form realizacji procesów wiadczenia usug publicznych, warunki obu wymienionych wyej zbiorów, konieczne i dostateczne s dotrzymywane, Rónie ustalone s preferencje w zakresie przedmiotu PPP (np. w Hiszpanii infrastruktura transportowa i ostatnio szpitale, a w Niemczech szkoy czy szpitale), ale we wszystkich istnieje spójna, wiadoma strategia wyznaczajca wadzom publicznym wszystkich szczebli preferowany (korzystny w wymiarze krajowym) kierunek dziaania, We wszystkich krajach istniej te specjalne instytucje programujce i koordynujce rozproszone dziaania wadz publicznych w obszarze PPP i promujce, w szerokim rozumieniu, wybór tej wnie formy dziaania. A w Polsce?

8 PPP in the world Over the last 14 years through almost 1,200 PPP contracts have been realized for the amount of almost 290 million EURO, In countries where PPP is a widely used form of management, public service conditions of the two mentioned sets of necessary and sufficient are fulfilled, Preferences on the subject of PPPs are set differently (e.g. in Spain it is infrastructure and hospitals; in Germany - schools and hospitals), but in all, there is a coherent, conscious strategy of designating the public authorities preferred course of action at all levels, In all countries there are special institutions to program and coordinate public authorities actions in the area of PPPs and to promote, in the broad sense, the choice of this particular form of action. but in Poland?!

9 PPP w Polsce Polska, mimo wzgldnie uporzdkowanych od 2005 roku i przyjaznych regulacji prawnych (2009 r.) znajduje si nadal na bardzo pocztkowym etapie posikowania si tym instrumentem. Wyprzedzaj nas obecnie nie tylko takie kraje europejskie jak Wielka Brytania, Niemcy, Hiszpania czy Francja i Irlandia ale Czechy, Wgry, owacja czy nawet Rumunia i Bugaria. Bylimy pionierem na etapie tworzenia prawa; jestemy outsiderem na etapie jego wykorzystania.

10 PPP in Poland Despite the relatively ordered (since 2005) and friendly legal regulations (2009) Poland is still at a very early stage of using PPP. Nowadays, ahead of us are not only European countries such as United Kingdom, Germany, Spain, France and Ireland but also Czech Republic, Hungary, Slovakia, or even Romania and Bulgaria. Although we were a pioneer in the development phase of PPP law, we are an outsider at the stage of its use.

11 Przyczyny niepowodzenia PPP w Polsce Ustawa o PPP(czerwiec 2005) Zbyt restrykcyjne prawo(?) Eksperci i politycy twierdzili e ustawa o PPP z 2005 roku jest zbyt skomplikowana i nakada zbyt wiele obowizków na strony, Nieprzyjazna atmosfera wokó PPP! ówn przyczyn poraki ustawy z 2005 roku by y klimat wokó PPP, Brak wiedzy na temat PPP!* Przedstawiciele wadz publicznych szczebla centralnego i lokalnego nie maja wiedzy o PPP! * badania przeprowadzone w kwietniu 2009 przez GfK Polonia wród samorzdowców na temat PPP wskazuj e 44% respondentów (kierowników biur, referatów, wydziaów zajmujcych si inwestycjami w urzdach miejskich, wojewódzkich oraz marszakowskich) nie potrafio wskaza powodu niestosowania PPP

12 Reasons for the first PPP Act Failure (June 2005): Too strict law regulations (?) Experts and politicians claim that too strict regulations were the main reason for the 2005 PPP Act failure. Unfavourable political atmosphere! The main reason for PPP 2005 Act failure in Poland was bad political and mental climate for PPP development. Lack of knowledge on PPP!* Representatives of the polish municipal and central public authorities do not have enough knowledge on PPP. * On the basis of research Popularisation of PPP conducted in April 2009 by GfK Polonia among civil servants. Research implies that 44% respondents (heads of investment departments, offices on the municipal and central level) were unable to emphasise the reasons for lack of PPP actions and undertakings.

13 Aktualne regulacje ustawowe dot. PPP w Polsce: Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym 19 grudnia 2008 roku Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usugi ; 9 stycznia 2009 roku Nowa ustawa o PPP wydaje si by bardziej elastyczna i liberalne ni poprzednia. Charakter ustawy o PPP: Z jednej strony daje podmiotom umowy swobod w realizacji partnerstwa i umoliwia stosowanie rónych form PPP w elastyczny sposób, ale Z drugiej strony nie daje podmiotom zainteresowanym PPP wytycznych jak postpowa.

14 New public-private regulations in Poland: The Public-Private Partnership Act 19 December 2008 Concession for construction works and services Act ; 9 January 2009 The new PPP bill, promises to be more flexible and liberal. The nature of the Act: On one hand, it gives the opportunity to perform variety of PPP projects in a flexible way, but On the other hand, it does not give the guidance for interested parties how to actually do PPP projects.

15 Podobiestwa PPP i koncesji: Wspópraca podmiotu publicznego i prywatnego, Podzia ryzyka miedzy pomiotami publicznym i prywatnym, Wykonanie zadania przez podmiot prywatny za wynagrodzeniem.

16 PPP and concession Acts: similarities Cooperation between public and private partner. The new law enables private entities to cooperate with public partners in the implementation of the most important public duties, Risk division between public and private partner. PPP gives the opportunity for partners to share project risks. Partners are responsible for managing the risks, they are the most comfortable with, Private partners receive payments for the rendered service. Tasks are completed by private partner in return for payments.

17 Uwarunkowania skutecznej implementacji PPP Warunki konieczne: Wol polityczn silne, aktywne poparcie polityczne struktur wadzy wykonawczej dla idei PPP, jako formy realizacji infrastruktury niezbdnej do poprawy wiadczenia usug publicznych, Stabilne, przyjazne regulacje prawne umoliwiajce realizacj zada publicznych z wykorzystaniem rodków prywatnych, Przewidywaln sytuacj makroekonomiczn, Gotowo i dojrza organizacyjno-kompetencyjn sektora publicznego do realizacji inwestycji z udziaem podmiotu prywatnego na zasadach partnerstwa, Wiarygodnych i solidnych partnerów sektora prywatnego. Warunki dostateczne: Opracowanie krajowej (lokalnej, regionalnej) polityki (strategii) wykorzystania formy PPP, w tym: Okrelenie preferowanych obszarów jego stosowania (przedmiotu PPP), Stworzenie sytemu organizacji i koordynacji, monitoringu oraz oceny korzystnoci realizowanych projektów PPP wraz z wykreowaniem instytucji realizujcych te funkcje, Stworzenie systemu upowszechnia i promocji rozwoju stosowania PPP, w tym i adekwatnych dla tych funkcji instytucji przygotowujcych standardy dobrych praktyk i wzorców zachowa, Przygotowanie podanych standardów zachowa i wzorców dobrych praktyk oraz wspierajcych dziaania instytucji: weryfikujcych korzystno wyboru PPP, programowo-koordynujcych oraz monitorujcych rozwój PPP, Opracowanie programu popularyzacji wiedzy o PPP konferencje, szkolenia, studia podyplomowe, warsztaty.

18 Successful implementation of PPP Necessary conditions: Strong political support for the idea of PPP strong and active support form the public executive entities, Stable and friendly law regulations - to enable the implementation of public tasks with the use of private funds, Predictable macroeconomic environment, Readiness and maturity of the public sector to invest with private companies on a partnership basis, Reliable and solid private partners. Sufficient conditions: Develop national (local, regional) policies (strategies) to use forms of PPP, including: Determination of preferred areas of PPP implementation, Creating a system of organization and coordination, monitoring and evaluation of PPP projects including creation of the institutions which will carry out these functions, Creating a system of promotion the PPP development (that are adequate for the functions of preparing PPP best practices, standards and patterns), Preparation of PPP good practices, standard procedures and agreements patterns in order to support activities of institutions that: verify the choice of PPP and coordinate (monitor) the PPP development. Developing the system of PPP knowledge popularization - conferences, courses, postgraduate studies.

19 Uwarunkowania upowszechnienia PPP w Polsce Nie dotrzymujemy wszystkich warunków zbioru pierwszego i znakomitej wikszoci zbioru warunków dostatecznych, chocia w porównaniu do okresu lat sytuacja jest niewtpliwie lepsza. Co prawda wola polityczna ma charakter bardziej deklaratywny ni praktyczny a wiedza wadzy publicznej o PPP jest, agodnie oceniajc, niewielka ale pozostae warunki konieczne s w zasadzie spenione. Podstawowym zadaniem jest wic obecnie dopenienie warunku przyblienia wiedzy na temat PPP (zbiór pierwszy) oraz opracowanie polityki - strategii upowszechnienia PPP wraz z ca niezbdn infrastruktur instytucjonalno-programow pozwalaj na zarzdzanie realizacj strategii rozwoju PPP w Polsce. Co dalej!?

20 Promoting PPP in Poland - considerations We do not fulfill all necessary conditions and the vast majority of the sufficient conditions, although, compared to the years , the situation is certainly better. The political will is more declarative than practical and public authority knowledge about PPP is, gently assessing, small but the other necessary conditions are rather fulfilled. The primary task nowadays is therefore to promote the knowledge on PPP (first set) and the development of a strategy for PPP dissemination along with all the necessary institutional infrastructure management, that would enable the implementation of the strategy in Poland. What s next!?

21 Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Zaycielami Centrum PPP jest 41 podmiotów: kancelarie prawne, firmy doradcze, regionalne agencje rozwoju, przedsibiorstwa, banki, fundacje, zwizki, izby i stowarzyszenia gospodarcze. Centrum PPP cieszy si poparciem ministerstwa finansów, gospodarki i infrastruktury, jak równie samorzdów lokalnych. Centrum PPP jest niezale instytucj obywatelsk, stawiaj sobie za cel znaczce przyspieszenie inwestycji prywatnych w zaspokajanie tej czci wanych potrzeb publicznych, na które pastwo nie ma pienidzy.

22 Centrum PPP Centrum PPP was founded by 41 entities including banks, law firms, consulting companies, firms, regional development agencies, foundations, associations, chambers and business agencies. h The Centrum is given government support from Ministry of Finance, Ministry of Economy, Ministry of Infrastructure, as well as the local authorities. Centrum PPP is an independent unit and its aim is to significantly accelerate private investments in meeting these public needs, for which the state lacks financing. More investment in public infrastructure, together with simultaneous improvement in the quality of its positive impact on the economic growth will improve the quality of everyday life.

23

24 Funders of the PPP Centrum

25 Cele dziaania Centrum PPP: Promocja idei PPP i wiedzy na ten temat oraz przeamanie marazmu, jaki panuje w Polsce w zakresie inwestycji publiczno-prywatnych, Tworzenie warunków skracajcych czas przygotowania projektów - opracowywanie standardów umów i procedur, Szkolenia PPP skierowane do wadz szczebla lokalnego i centralnego, Uruchomienie bazy danych projektów PPP realizowanych w Polsce, Stworzenie platformy; paszczyzny kontaktu podmiotów publicznych z partnerami prywatnymi, Zbieranie i upowszechnianie dowiadcze krajów, gdzie PPP rozwija si bez przeszkód, Monitorowanie rozwoju inwestycji w ramach PPP i na tej podstawie przygotowywanie propozycji zmian regulacji prawnych.

26 Amongst the main structural aims of Centrum PPP are: Promoting the idea of public-private partnerships and specific knowledge on the subject, Facilitating the use of PPP in Poland through the creation of conditions for reducing the time of project preparation. The development of standards and procedures, PPP trainings directed to the local and national authorities. Preparation of the database on PPP projects implemented in Poland, Creating the platform for communication between public entities and private partners, Monitoring the expansion of investment in PPP and on this basis, the preparation of proposals for regulatory changes, The collection and dissemination of experiences in these countries where the PPP is developing smoothly.

27 Dotychczasowe dziaania Centrum PPP Centrum PPP zorganizowao 10 konferencji regionalnych Partnerstwo publiczno - prywatne w Polsce w wietle nowych rozwiza legislacyjnych promujcych now ustaw o PPP, Centrum PPP powoo 15 Grup zadaniowych PPP, których celem jest opracowanie ramowych zasad postpowania przy realizacji przedsiwzi PPP w poszczególnych obszarach opracowywanie standardów umów i procedur skracajcych czas przygotowania przedsiwzi PPP, Centrum PPP uzyskao dotacj na organizacj 16 dwudniowych wydarze konferencyjno-warsztatowych "Fundusze Europejskie szansa rozwoju PPP w Polsce" w ramach pomocy technicznej ze rodków Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. W ramach projektu prowadzone jest forum internetowe dziaajce przy stronie Centrum PPP Centrum PPP uzyskao dotacj na realizacj Projektu pt. "Transeuropejska Promocja PPP w sektorze budownictwa" w ramach Transferu Innowacji realizowanego przy programie Leonardo Da Vinci. Projekt ma na celu przyspieszenie wymiany dowiadcze, umiejtnoci i wykorzystywanych procedur w zakresie PPP pomidzy jednostkami na terenie Unii Europejskiej w sektorze budownictwa. Program realizowany bdzie przez okres 2 lat, Centrum PPP na zlecenie Ministerstwa Gospodarki prowadzi obecnie cykl szkole PPP skierowanych do organów kontrolnych (Regionalnych Izb Obrachunkowych oraz Najwyszej Izby Kontroli), Centrum PPP przeprowadzio szereg szkole PPP dla indywidualnych podmiotów publicznych (m.in. dla Polskiej Agencji Rozwoju Przedsibiorczoci, Urzdu Miejskiego w Bielsku-Biaej, Urzdu Marszakowskiego Województwa Wielkopolskiego, Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, Banku Gospodarstwa Krajowego), Centrum PPP gromadzi informacje i wiedz na temat PPP (w tym dowiadcze krajów, gdzie PPP rozwija si bez przeszkód), Centrum PPP czynnie uczestniczy w wydarzeniach zewntrznych promujcych ide PPP (prelekcje na konferencjach polskich i zagranicznych London, Mediolan, Praga, Bratysawa, Berlin, Centrum PPP wspópracuje z midzynarodowymi jednostkami promujcymi PPP.

28 What has Centrum PPP done so far? Centrum PPP has organized 10 regional conferences "The partnership of public - private in Poland within the new legislation" to promote a new law on PPP, Centrum PPP has set up 15 PPP Task Groups, whose aim is to develop a framework of rules for the implementation of PPP projects in specific areas - development of standards and procedures for PPP contracts to shorten the time necessary to prepare PPP projects, Centrum PPP has received a grant to organize 16 two - day conference and workshop events, "European Funds - a chance to develop PPP in Poland under the technical assistance from the Ministry of Regional Development. An online PPP forum has been prepared for the purpose of the project, Centrum PPP has received a grant to implement a Project Transeuropean promotion of PPP in the construction sector in the transfer of innovation pursued by the Leonardo Da Vinci programme. The project aim is to accelerate the exchange of experiences, skills and procedures used in the PPP between individuals in the European Union in the construction sector. The program will be implemented over a period of 2 years, Centrum PPP commissioned by the Ministry of Economy is currently conducting a series of PPP training courses aimed at the control authorities (the Regional Chambers of Auditors and the Supreme Chamber of Control), Centrum PPP has conducted a series of PPP training courses for individual public bodies (including the Polish Agency for Enterprise Development, the Municipal Office in Bielsko-Biala, Office of the Marshal of the Wielkopolska Region, the Military Property Agency, the National Economy Bank), Centrum PPP gathers information and knowledge on PPP (including the experience of countries where the PPP is developing smoothly), Centrum PPP is actively involved in promoting PPP in external events (Centrum PPP participated in foreign conferences - London, Milan, Prague, Bratislava, Berlin, Centrum PPP cooperates with the international entities in promotion of the PPP idea.

29 Planowane dziaania na Rok 2010 Kontynuowanie szkole dla RIO i NIK, oraz rozpoczcie szkole dla pozostaych organów kontrolnych (CB, CBA, Prokuratura, Policja) we wspópracy z Ministerstwem Gospodarki, Uruchomienie bazy projektów PPP realizowanych w Polsce we wspópracy z Ministerstwem Gospodarki, Opracowanie i promowanie Wzorców Dobrych Praktyk PPP standardów umów i procedur postpowania(15 zespoów zadaniowych), Szkolenia skierowane do wadzy terytorialnej i szczebla krajowego, Szkolenia skierowane do instytucji finansujcych przedsiwzicia PPP, Organizowanie konferencji i seminariów powiconych tematyce wspópracy w ramach PPP, Wspópraca z ministerstwami: strategia upowszechniania PPP, okrelenie rangi PPP w strategicznych dokumentach rzdowych, sprawozdawczo GUS, kreacja jednostek PPP w ramach ministerstw, utworzenie jednostki certyfikujcej korzystno decyzji o PPP, wspópraca zagraniczna na szczeblu rzdowym, Wspópraca z zagranicznymi jednostkami PPP, Wspópraca z Urzdem Zamówie Publicznych, Zwikszenie roli strony jako platformy kojarzcej strony umowy PPP, Projekty europejskie.

30 Centrum PPP plans for 2010 Trainings continuation for the control authorities (the Regional Chambers of Auditors and the Supreme Chamber of Control), as well as starting new trainings for other control bodies (Central Investigation Bureau, Central Anticorruption Bureau, Public Prosecutor's Office, the Police) - in cooperation with the Ministry of Economy, Launching PPP projects database implemented in Poland - in cooperation with the Ministry of Economy, Developing and promoting PPP good practice - standard contracts and procedures (15 PPP working groups), PPP trainings for authorities at territorial and national level, Organizing PPP conferences and seminars, Cooperation with the Ministries: the dissemination of the PPP strategy, the definition of the PPP rank in strategic government documents, CSO reporting, creation of PPP units within the ministries, creation of individual "certifying" entity in favour of the PPP, international cooperation at government level, Cooperation with foreign PPP entities, Cooperation with the Public Procurement Office, Increasing the role of website as a contact platform between public and private bodies, European projects.

31 Rok 2009 rokiem otwarcia na projekty typu PPP W 2009 roku ukazao si 41 ogosze* o koncesji i partnerstwie publiczno-prywatnym, Sporód 41 ogosze, 16 postpowa zostao uniewanionych, 21 jest w trakcie negocjacji z zainteresowanymi partnerami, a w przypadku 2 przedsiwzi podpisano umow z partnerem prywatnym. W toku negocjacji znajduje si 7 koncesji na roboty budowlane, 8 koncesji na usugi oraz 6 projektów PPP. W sumie do ogoszonych w 2009 r. postpowa zgosio si 46 inwestorów, Nowe regulacje PPP byy stosowane najczciej przez urzdy miasta i gminy (22 z 41 ogosze), Najbardziej aktywne byy województwa wielkopolskie (24% ogosze), maopolskie (17%) i skie (17%), Najwikszym zainteresowaniem cieszyy si sektory: sport i rekreacja (36% ogosze), infrastruktura komunalna (17%), ochrona zdrowia (14%), ICT (14%), sektor wodno-kanalizacyjny (10%) i edukacja (7%), Budety publiczne zbliaj si do ustawowego progu 60% zadenia**, wic perspektywa skorzystania z prywatnych pienidzy przy realizacji zada publicznych wydaje si by nieuniknion, Pozytywnym sygnaem pyncym z samorzdów jest fakt, e wikszo z nich chce stosowa PPP*** *Niektóre przedsiwzicia byy kilkukrotnie przedmiotem ogoszenia, dlatego rzeczywista liczba projektów koncesji i PPP jest mniejsza ni ogosze (34). **Zgodnie z art. 158 ust. 5 pkt. 1 ustawy o finansach publicznych ( ) czna kwota dugu Skarbu Pastwa nie moe przekroczy 60% wartoci rocznego produktu krajowego brutto w danym roku budetowym;. ***Badanie przeprowadzone w kwietniu 2009 przez GfK Polonia wród samorzdowców na temat PPP wskazuje, e 54% z nich, chce skorzysta z PPP w przyszci, a 40% uwaa e nowe rozwizania legislacyjne uatwi wspóprac publiczno-prywatn. ródo: opracowane w oparciu o Raport Rynek PPP w Polsce 2009, Investment Support, Warszawa, stycze 2010

32 2009 the year of PPP projects acceleration in Poland In 2009 there were 41 announcements * on concessions and public-private partnership, Among the 41 announcements, 16 had been canceled, 21 are in negotiations phase with interested partners, 2 contracts has been signed with a private partner. In the course of negotiations, there are 7 concession, 8 service concessions and 6 PPP projects. In total, there were 46 investors interested in PPP annoucements. New regulations have been applied mostly by city councils and municipalities (22 of 41 announcements), The most active regions were Wielkopolskie (24% of annoucements), Maopolskie (17%) and skie(17%), Sectors that investors were attracted to the most: sport and recreation (36% of annoucements), municipal infrastructure (17%), health (14%), ICT (14%), water and waste sector (10%), education (7%), Public budgets are close to the statutory threshold of 60% debt **, so the prospect of using private money in delievering public tasks appears to be unavoidable, Positive signal coming from local governments is the fact that most of them wants to use PPP ***. * Some projects have been announced on several occasions, so the actual number of concessions and PPP projects is 34. ** In accordance with the Article. 158, paragraph. 5.1 of the Law on Public Finance - "(...) the total amount of debt the Treasury can not exceed is 60% of annual gross domestic product for the financial year;". ***A survey carried out in April 2009 by GfK Polonia among local governments on PPPs indicates that 54% of them want to use the PPP in the future, and 40% think that the new legislative solutions will facilitate public-private cooperation. Source: A Report PPP in Poland 2009, Investment Support, Warsaw, January 2010

33 Dzikuj za uwag Dr Irena Herbst, Prezes Zarzdu Mobile:

34 Thank You for Your attention! Irena Herbst, Ph.D., Chairman of the Board Mobile: