ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE

Transkrypt

1 ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE W trosce o bezpieczeństwo naszych mieszkańców Miejsko - Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego przedstawia informacje na temat zagrożeń współczesnego świata oraz praktyczne wskazówki w zakresie postępowania w razie ich wystąpienia. Dowiedz się, jak możesz zminimalizować skutki różnych zagrożeń, a także jak się przed nimi chronić. Wiedz więcej - bądź bardziej bezpieczny! Chroń siebie i swoją rodzinę!

2 Sposoby postępowania na wypadek: a) Huraganu Huragan Przed huraganem: -sprawdź umiejętności postępowania rodziny - zabezpiecz okna - wytnij suche gałęzie z drzew - ubezpiecz dom (mieszkanie) W okresie ostrzeżenia: - prowadź nasłuch komunikatów o sytuacji - sprawdź konstrukcję oraz elementy budynku - sprawdź wyposażenie - zatankuj samochód Huragan Podczas huraganu: - wyłącz prąd i gaz - schowaj się w najniższych partiach budynku - nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami - unikaj wind Po huraganie: - udziel pierwszej pomocy - unikaj zwisających przewodów elektrycznych - sprawdź instalację gazową i elektryczną - wykonaj zdjęcia zniszczeń

3 b) Pożaru W przypadku pożaru budynku: Profilaktyka: -zainstaluj wykrywacze dymu -sprawdź okna -czystość pomieszczeń -sprawność instalacji: elektrycznej, gazowej -sprawdź instalację wentylacyjną -nie używaj otwartego ognia W czasie pożaru: -używaj wody lub gaśnicy -zduś ogień -wezwij straż pożarną -wyjdź z domu Po pożarze: -nie wchodź do budynku -skontaktuj się z urzędem gminy -wezwij agenta ubezpieczeniowego -wyrzuć żywność, napoje, lekarstwa W przypadku pożaru lasów : -sprawdź co się pali -powiadom straż pożarną tel poczekaj na przybycie strażaków -pomóż w rozpoznawaniu obszaru objętego pożarem -nie utrudniaj akcji gaśniczej

4 c) Katastrofy drogowej Postępująca motoryzacja, ciągła rozbudowa sieci dróg i różnorodność przewożonych ładunków potęgują zagrożenia, które towarzyszą katastrofom i wypadkom drogowym. Powszechność motoryzacji nakłada na obywateli obowiązek znajomości podstawowych zasad i czynności do wykonania w razie wystąpienia katastrofy drogowej lub wypadku. Do podstawowych zasad i czynności należą: powiadomienie służb ratowniczych (Straż Pożarna, Policja, Pogotowie Ratunkowe); udzielenie pomocy lżej poszkodowanym, gdy nie grozi to pożarem, wybuchem i gdy nie ma innych zagrożeń; stosowanie się do poleceń służb ratunkowych; nie zbliżanie się do miejsca katastrofy, nie blokowanie dojazdu pojazdom specjalnym; wyłączenie nawiewu i zamknięcie okien, gdy jest podejrzenie wycieku niebezpiecznej substancji; ostrzeganie innych użytkowników drogi.

5 d) Katastrofy budowlanej Katastrofy budowlane powodowane są najczęściej przez: - wybuch gazu - nadwyrężenie elementów konstrukcji budynku, obsunięcie stropów - tąpnięcia na skutek osuwisk lub uderzeń mechanicznych. Schemat działania: Poszkodowany Spróbuj ocenić swój stan zdrowia Zachowaj spokój i raczej nie próbuj uwolnić się sam. Zaraz dotrze do Ciebie pomoc. Wzywaj pomoc najlepiej w kilkuminutowych odstępach (głosem lub w inny dostępny sposób np. stukając w rury)

6 Świadek Zdarzenia Sprawdź dokładnie co się stało W miarę możliwości oceń czy zagrożeni są ludzie Wezwij straż pożarną Jeśli nie zagrozi to Twojemu bezpieczeństwu przystąp do ratowania ludzi Jeśli zagraża to Twojemu życiu ogranicz się do zabezpieczenia terenu Podaj możliwie dużo informacji Jeśli spodziewasz się dodatkowych zagrożeń poinformuj o tym okolicznych mieszkańców

7 e)awarii ze skażeniem promieniotwórczym Wypadki radiologiczne mogą zdarzyć się wszędzie tam, gdzie materiały radioaktywne są używane, składowane lub transportowane. Ponadto mogą one mieć miejsce elektrowniach jądrowych, szpitalach, uniwersytetach, laboratoriach badawczych, w zakładach przemysłowych, na głównych drogach ( trasa E-7, drogi wojewódzkie). Materiały radioaktywne są niebezpieczne z powodu szkodliwego oddziaływania niektórych typów promieniowana na komórki ciała. Im dłużej dana osoba jest narażona na promieniowanie, tym większe jest zagrożenie. Są trzy czynniki, które minimalizują oddziaływanie promieniowania na Twoje ciało: odległość, osłona oraz czas. Odległość - im większa pomiędzy Tobą, a źródłem promieniowania - tym mniejszą dawkę promieniowania otrzymasz. W razie poważnych awarii jądrowych na terenie państw ościennych władze prawdopodobnie będą wzywać do ewakuacji, aby oddalić się od źródła promieniowania. Osłona - podobnie jak odległość - im bardziej ciężkie i gęste materiały pomiędzy Tobą i źródłem promieniowania - tym lepiej. Właśnie dlatego w czasie wypadków radiologicznych władze będą zalecać pozostawanie wewnątrz pomieszczeń. W niektórych przypadkach ściany Twojego domu będą wystarczającym zabezpieczeniem. Czas - w większości - przypadków natężenie promieniowania szybko maleje. Ograniczenie czasu przebywania w zasięgu promieniowania zmniejszy wielkość pochłoniętej dawki promieniowania. Po wystąpieniu wypadków radiologicznych lokalne władze będą monitorować wszystkie przypadki pojawienia się promieniowania i określać, kiedy minie zagrożenie. Przed zagrożeniem radiacyjnym Na wypadek katastrofy miej przygotowane następujące rzeczy: - latarkę z zapasowymi bateriami; - przenośne radio bateryjne z zapasowymi bateriami; - apteczkę i podręcznik pierwszej pomocy; - alarmowy zapas żywności i wody; - zapas worków do przechowywania żywności; - otwieracz do konserw; - solidne obuwie. Bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się w swoim domu. Opracuj domowy plan komunikowania się na wypadek zagrożenia. Przygotuj plan oraz sposoby powrotu do domu członków rodziny, jeżeli w czasie wystąpienia zagrożenia są rozdzieleni (realna możliwość w ciągu dnia, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole). Poproś krewnych lub znajomych, zamieszkałych w innych miejscowościach, aby służyli jako miejsce kontaktu dla Twojej rodziny. Upewnij się, czy wszyscy członkowie Twojej rodziny znają nazwisko, adres i nr telefonu osoby kontaktowej. Jeśli prowadzisz samodzielne gospodarstwo rolne, zastanów się nad zabezpieczeniem paszy dla zwierząt hodowlanych, ujęć wody pitnej oraz pomieszczeń dla nich.

8 W czasie zagrożenia radiacyjnego Zachowaj spokój: - nie każdy wypadek, związany z wydostaniem się substancji promieniotwórczej jest dla Ciebie niebezpieczny; - wypadek może dotyczyć tylko terenu zakładu (elektrowni atomowej) i może nie powodować żadnych zagrożeń zewnętrznych. Uważnie i stale słuchaj radia, oglądaj telewizję ogólnokrajową lub lokalną. Komunikaty określą charakter wypadku, stopień zagrożenia oraz jego zasięg i szybkość rozprzestrzeniania się - wykonaj zalecenia wynikające z komunikatów. Gdy powracasz do miejsca schronienia z zewnątrz: - weź prysznic, zmień buty i odzież; - schowaj do plastikowej torby rzeczy noszone na zewnątrz i szczelnie je zamknij. Jeśli otrzymasz polecenie ewakuacji, wykonuj je niezwłocznie, według zaleceń władz (służb ratowniczych): - nasłuchuj w radiu i telewizji komunikatów o drogach ewakuacji, tymczasowych schronach ( piwnicach ) i sposobach postępowania; - zabierz przygotowane na ewakuację rzeczy. Pamiętaj o swoich sąsiadach, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych lub niepełnosprawnych osobach. W wypadku zaniechania ewakuacji pozostań w domu i : - zabezpiecz i pozamykaj okna oraz drzwi; - wyłącz klimatyzację, wentylację, ogrzewanie nawiewowe itp.; - miej przy sobie cały czas włączone radio bateryjne; - zamknij (uszczelnij) zasuwy piecowe i kominowe; - udaj się do piwnicy lub innych pomieszczeń poniżej powierzchni gruntu; - pozostań wewnątrz pomieszczeń do czasu, aż władze (służby ratownicze) ogłoszą, że jest bezpiecznie; - jeśli musisz wyjść na zewnątrz, zakryj usta i nos mokrym ręcznikiem. Bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się na dłuższy czas w domu. Ukryj inwentarz i nakarm go przechowaną w zamknięciu paszą. Nie używaj telefonu, jeśli nie jest to konieczne. Linie telefoniczne są niezbędne dla akcji ratowniczej. Przechowuj żywność w szczelnych pojemnikach lub lodówce: - niezabezpieczoną żywność przed schowaniem dokładnie opłucz; - zrezygnuj ze spożywania owoców, warzyw i wody z niepewnych źródeł. Dalej postępuj zgodnie z zaleceniami określonymi przez władze (służby ratownicze) do czasu odwołania zagrożenia skażeniem promieniotwórczym. Po odwołaniu zagrożenia radiacyjnego Opuść ukrycie i w razie najmniejszych podejrzeń o skażeniu poddaj siebie i rodzinę zabiegom sanitarnym. Unikaj spożywania żywności z Twojego ogrodu oraz mleka od Twoich krów i kóz, dopóki nie będą zbadane przez lokalny urząd sanitarny. W przypadku zarządzenia ewakuacji zabierz ze sobą najcenniejsze rzeczy, odzież, dokumenty i produkty żywnościowe. Zabezpiecz mieszkanie.

9 f) Awarii z uwolnieniem niebezpiecznych środków chemicznych Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych środków chemicznych (NSCh) są: awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych wypadki cystern kolejowych oraz auto-cystern rozszczelnienia rurociągów przemysłowych katastrofy morskich tankowców i chemikaliowców Zapamiętaj: jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem NŚCh - powiadom natychmiast w jakikolwiek sposób straż pożarną i policję. Podaj istotne informacje: - o miejscu zdarzenia; - swoje dane. nie bądź kibicem zdarzenia, ale oddal się z miejsca wypadku, aby zminimalizować ryzyko zatrucia. opuść rejon zagrożony, kierując się prostopadle do kierunku wiatru. Chroń swoje drogi oddechowe. W tym celu wykonaj filtr ochronny z dostępnych Ci materiałów (zwilżona w wodzie lub wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, szalik, ręcznik, itp.) i osłoń nim drogi oddechowe. Jeśli jesteś w samochodzie - zamknij okna, włącz wentylację wewnętrzną, staraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia; stosuj się ściśle do poleceń służb ratowniczych lub komunikatów przekazywanych przez lokalne środki przekazu - radio, TV, megafony. jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zanieczyszczeniu i zamień je na czyste oraz dużą ilością wody przemyj oczy, usta, nos oraz weź prysznic. jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że niebezpieczne środki chemiczne przenikną do twojego domu, to: - włącz radio lub telewizor na program lokalny i stosuj się ściśle do poleceń wydanych przez lokalne władze (służby ratownicze); - uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi - oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych ręczników lub prześcieradeł; - oddychaj przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp.; - zadbaj o bezpieczeństwo swoich podopiecznych, dzieci, osób niepełnosprawnych, zwierząt domowych; - pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo skażenia chlorem, udaj się na wyższe kondygnacje, np. do sąsiadów. W przypadku amoniaku- kieruj się do pomieszczeń położonych na niskich kondygnacjach; - powiadom o zagrożeniu najbliższe otoczenie; - wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem; - nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu.

10 UWAGA, WŚCIEKLIZNA! Dzikie zwierzęta naszych pól i lasów boją się człowieka i zawsze uciekają na bezpieczną odległość. Zwierzęta chore na wściekliznę tracą naturalną bojaźliwość. Dlatego widok błądzącego bez celu lisa, borsuka, leżącej sarny lub wiewiórki powinien nas zaniepokoić. Te bowiem dzikie zwierzęta, które pozwalają się do siebie zbliżyć, dotknąć lub schwytać, na pewno są chore i wówczas istnieje niebezpieczeństwo zakażenia się od nich wścieklizną lub innymi chorobami. Również niebezpieczne jest dotykanie zwłok padłych dzikich zwierząt. W żadnym wypadku nie wolno zdejmować z nich skóry. Koniecznie natomiast jest powiadomienie służby leśnej. Źródło zakażenia to: psy, koty, dzikie zwierzęta, nietoperze, czasami inne zwierzęta nie mające znaczenia w łańcuchu epizootycznym wścieklizny (sarny, wiewiórki, gryzonie zakażone przypadkowo wścieklizną). Wirus przenoszony jest ze śliną chorego zwierzęcia przez ugryzienie lub oślinienie uszkodzonej skóry lub błon śluzowych; chory na wściekliznę człowiek również wydala wirus ze śliną. Wścieklizna wylęga się od 1-3 miesięcy; w sporadycznych wypadkach może się wahać od 10 dni do roku. W pierwszym okresie choroby pojawiają się: bóle głowy, gorączka, nudności, niepokój psychoruchowy, czasami występują napady szału. Następnie choroba przechodzi w okres porażeń prowadzący do śmierci. Charakterystycznym dla wścieklizny objawem jest wodowstręt polega on na gwałtownych skurczach mięśni gardła i głośni przy próbach połykania płynu lub nawet na sam widok lub odgłos lejącej się wody. Śmierć następuje zwykle po 4-5 dniach. ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE WŚCIEKLIZNY nie głaskanie zwierząt dzikich, szczepienie ochronne zwierząt domowych narażonych w ognisku na zakażenie, masowe szczepienia ochronne psów, kotów na zakażonym terenie, dzikich na terenie zakażonym wścieklizną, prowadzenie nadzoru weterynaryjnego nad zwierzętami importowanymi (w Polsce wymagane jest aktualne świadectwo szczepienia p/wściekliźnie), natychmiastowe zgłoszenie lekarzowi weterynarii pokąsania zwierząt domowych przez zwierzęta dzikie lub inne zwierzęta podejrzane o zakażenie

11 wścieklizną, materiału lub przy badaniu zwierzęcia podejrzanego o zakażenie wścieklizną, rmowanie ludności o sposobach postępowania ze zwierzętami na terenach zakażonych wścieklizną i sposobach ochrony przed zakażeniem, zwierzęta, nie wolno dotykać chorych i padłych zwierząt dzikich, na zakażenie. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POKĄSANIA PRZEZ ZWIERZĘTA w momencie pokąsania należy ustalić właściciela zwierzęcia (imię, nazwisko i adres zamieszkania), w celu zgłoszenia go do obserwacji weterynaryjnej, zwierzęta domowe, które pokąsały człowieka należy poddać badaniu i obserwacji przez lekarza weterynarii przez okres 15 dni, co pozwala często wykluczyć wściekliznę i skrócić szczepienie do 1-2 iniekcji lub nie rozpoczynać szczepień p/wściekliźnie u narażonego, dokładnie umyta wodą z mydłem i opatrzona, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub najbliższego Oddziału Ratunkowego celem zaopatrzenia chirurgicznego i ewentualnego skierowania do Punktu szczepień p/wściekliźnie, zwierzęta domowe padłe lub zabite należy przekazać do badania weterynaryjnym laboratoriom diagnostycznym. Wścieklizna jest objęta wykazem chorób, których zwalczanie normują ustawy: Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2008 Nr 234 poz. 1570), Instrukcja Ministrów Zdrowia oraz Rolnictwa w sprawie zapobiegania wściekliźnie u ludzi (Dz. Urz. MZIOS z dnia 15 grudnia 1967 r.)

12 UKĄSZENIE PRZEZ ŻMIJĘ LUB OWADA Jad żmii Żmija zygzakowata jest jedynym jadowitym wężem, którego możemy spotkać w polskich lasach. Ma trójkątną głowę i pionowe źrenice. Może mieć różne ubarwienie, ale charakterystycznym jej znakiem jest czarny zygzak na grzbiecie. Często bywa mylona z nieszkodliwym zaskrońcem. Ukąszeniem kończy się zwykle nadepnięcie na gada. Jeżeli powstała w wyniku tego rana ma postać dwóch punktowych skaleczeń (położonych 1,5-2cm od siebie), krwawi, towarzyszy temu silny ból, obrzęk i zasinienie, najprawdopodobniej doszło do zatrucia jadem. Jak postępować zanim nadejdzie fachowa pomoc? mniej się poruszał. Ruch przyśpiesza bowiem rozprzestrzenianie się substancji toksycznej w organizmie. Jeśli ukąszona została ręka lub noga, należy ją unieruchomić. Z ręki trzeba natychmiast zdjąć zegarek i biżuterię. Ranę zabezpieczamy jałowym opatrunkiem. się niżej niż serce. powstanie nowych uszkodzeń i sprawić dodatkowy ból poszkodowanemu. Nie wolno też stosować lodu ani opasek uciskowych. Jak się pozbyć żądła? Chwyć je pęsetą blisko skóry, poniżej zbiorniczka" z trucizną i wyrwij zdecydowanym ruchem. i sprawdzać, czy ma zachowane krążenie i czy oddycha. Nieprzytomną należy ułożyć w pozycji bezpiecznej na boku. Jeżeli zajdzie potrzeba, trzeba rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca. że doszło do ukąszenia przez żmiję. Ranny musi otrzymać surowicę przeciwko jadowi.

13 Po ukąszeniu przez owada W dwóch przypadkach ukąszenie przez owada jest szczególnie niebezpieczne: jeżeli pszczoła albo osa zaatakowała okolicę ust, gardła czy języka (powstający obrzęk może być przyczyną zablokowania drożności dróg oddechowych) lub jeśli osoba użądlona jest uczulona na jad owada. Obie sytuacje mogą zagrażać życiu i wymagają jak najszybszej pomocy lekarskiej. następnie umyć ukąszone miejsce, zdezynfekować i przyłożyć okład z lodu. ból, podajemy leki przeciwbólowe. uczuleniowej (świąd, pokrzywka, duszność, zaburzenia oddychania), jeśli to możliwe, należy jak najszybciej podać leki przeciwuczuleniowe (alergicy zwykle się z nimi nie rozstają). na boku i kontrolować funkcje życiowe; jeśli to konieczne, rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca. do reakcji toksycznej (objawy jak przy zatruciach, tzn. wymioty, biegunka, nudności, utrata przytomności), należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

14 POŻARY POŻAR- niekontrolowany proces spalania w miejscu do tego nie przeznaczonym. Warunkiem zapoczątkowania i przebiegu procesu jakim jest pożar (podobnie jak w procesie spalania) jest istnienie czworokąta spalania: materiał palny, utleniacz, ciepło, skomplikowane reakcje łańcuchowe (wolne rodniki). Pożary należą do grupy najważniejszych zagrożeń zarówno czasu wojny, jak i pokoju (pożary naturalne i wywołane działalnością człowieka). ZAPOBIEGANIE POŻAROM Aby zapobiec pożarom w budynkach mieszkalnych należy przestrzegać następujących zasad: wyłączniki energii elektrycznej i bezpieczniki w mieszkaniu oraz zapewnić do nich łatwy dostęp, e kontrolować stan instalacji elektrycznej (warto zaopatrzyć się w automatyczny bezpiecznik), odgromowej i kominowej oraz urządzeń będących źródłem ogrzewania w mieszkaniu, urządzeń do jednego gniazda, z dodatkowych źródeł ogrzewania, i zapoznać z ich obsługą mieszkańców budynku. UWAGA! Gaśnice oraz wykrywacze dymu należy używać zgodnie z załączoną instrukcją. Należy także pamiętać o regularnej kontroli sprawności gaśnicy i jej legalizacji, łatwopalnymi, m.in.: rozpuszczalnikami, benzyną, farbami itp. JAK ZWALCZAĆ POŻAR w celu jego likwidacji (zaalarmować niezwłocznie, przy użyciu wszystkich dostępnych środków osoby będące w strefie zagrożenia, wezwać straż pożarną). w następujący sposób: po wybraniu numeru alarmowego straży pożarnej 998 i zgłoszeniu się dyżurnego podaje się:

15 - imię i nazwisko, numer telefonu, z którego nadawana jest informacja o zdarzeniu, - adres i nazwę obiektu, - co się pali, na którym piętrze, - czy jest zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego, - po podaniu informacji nie odkładać słuchawki do chwili potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia. ić niezwłocznie, przy użyciu miejscowych środków gaśniczych do gaszenia pożaru i nieść pomoc osobom zagrożonym w przypadku koniecznym przystąpić do ewakuacji ludzi i mienia. Należy czynności te wykonać w taki sposób aby nie doszło do powstania paniki jaka może ogarnąć ludzi będących w zagrożeniu. Panika może być przyczyną niepotrzebnych i tragicznych w skutkach wypadków w trakcie prowadzenia działań ratowniczo gaśniczych. Dlatego prowadząc jakiekolwiek działania w przypadku powstania pożar należy kierować się rozwagą w podejmowaniu decyzji. Do czasu przybycia straży pożarnej kierowanie akcją obejmuje kierownik zakładu pracy /właściciel obiektu/ lub osoba najbardziej energiczna i opanowana. PO POŻARZE ić do zniszczonego przez ogień budynku, dopóki odpowiednie służby nie stwierdzą, że budynek jest bezpieczny, urządzeń elektrycznych w budynku przed sprawdzeniem ich przez elektryka, y wyrzucić żywność, napoje i lekarstwa, które były narażone na działanie wysokiej temperatury, dymu i płomieni. Dotyczy to również zawartości lodówki i zamrażarki. Nie wolno też ponownie zamrażać rozmrożonej żywności, edmiotów zanim nie zostanie przeprowadzona oficjalna inwentaryzacja, się z firmą ubezpieczeniową. Należy zachować wszystkie rachunki napraw i remontów związanych z usuwaniem szkód, gdyż będą przydatne przy ubieganiu się o odszkodowanie.

16 INTENSYWNE OPADY ŚNIEGU ŚNIEŻYCE - to intensywny opad śniegu z towarzyszącymi mu porywistym wiatrem. Podczas trwania śnieżycy wiatr przenosi zarówno śnieg spadający, jak też podnoszący z powierzchni pokrywy śnieżnej. Skutki i zagrożenia, jakie mogą wystąpić po śnieżycy Odmrożenie - jest skutkiem oddziaływania zimna (choć niekoniecznie mrozu!).w wyniku odmrożenia mogą wystąpić trwałe uszkodzenia najbardziej narażonych odmrożeniem części ciała. Typowymi objawami tego urazu są: znaczne wychłodzenie, zaczerwienienie, utrata czucia oraz bladość palców rąk i nóg, nosa, małżowin usznych. Przy odmrożeniach kończyn, zanurz je w letniej wodzie o temperaturze ciała zdrowego człowieka. Na inne odmrożone części ciała nakładaj ciepłe /niegorące/okłady. Wychłodzenie - jest stanem,gdy temperatura wewnętrzna ciała spada poniżej 35 stopni Celsjusza. Objawami wychłodzenia są: - zaburzenia świadomości do śpiączki wyłącznie, - powolna mowa lub zaburzenia mowy, - poczucie wyczerpania, - senność. Jeżeli u kogoś podejrzewane jest wystąpienie odmrożenia lub wychłodzenia rozpocznij powolne ogrzewanie osoby i poszukaj natychmiastowej pomocy medycznej. Rozpocznij od ogrzewania torsu osoby. Zdejmij przemarznięte ubranie, ułóż osobę na suchej tkaninie i okryj całe ciało kocem, folią aluminiową ogrzewaj go własnym ciałem. Nie uznawaj pochopnie osoby wyziębionej za zmarłą,przed próbą reanimacji. Nie podawaj osobie dotkniętej odmrożeniem lub wychłodzeniem alkoholu, w szczególności gdy nie ma możliwości zapewnienia jej ciepłego schronienia. Unikaj podawania kawy ze względu na zawartość kofeiny, nie podawaj żadnych leków bez dodatkowych wskazań. Przeciwdziałanie: w czasie opadów pozostań w domu; jeżeli musisz wyjść na zewnątrz ubierz się w ciepłą odzież wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróży oraz przewidywanym czasie dotarcia na miejsce przeznaczenia; zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie; zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu na dachach budynków;

17 przygotuj pojazd do sezonu zimowego,sprawdź jego sprawność; podróżuj w ciągu dnia i jeżeli jest to możliwe,w towarzystwie przynajmniej 1 osoby; w czasie burzy śnieżnej staraj się korzystać z komunikacji publicznej; epło, noś odzież wielowarstwową, lekko dopasowaną; na czas dłuższej podróży przygotuj wysoko energetyczne, suche pożywienie, kilka butelek wody, migające światło przenośne z zapasowymi bateriami, apteczkę pierwszej pomocy, koc, zapałki, jaskrawo kolorową tkaninę, którą można będzie użyć jako flagi sygnalizacyjnej Obowiązkiem właścicieli, zarządców obiektów budowlanych jest usuwanie zalegającego na dachach śniegu lub lodu oraz odśnieżanie chodników i przejść dla pieszych, znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie posesji.

18 UWAŻAJ NA GRAD! GRADOBICIA - najczęstszą przyczyną występowania gradobicia jest powstawanie chmur gradowych na skutek silnych, pionowych ruchów powietrza. Zjawisko to ma miejsce najczęściej w okresie letnim. Przygotowania na wypadek wystąpienie gradobicia Ubezpiecz swoje mieszkanie, dom, samochód, zwierzęta gospodarskie, uprawy polowe od skutków gradobicia. Zapisz i zapamiętaj numer telefonu na pogotowie ratunkowe, do służb weterynaryjnych i upewnij się, czy wszyscy członkowie rodziny je znają. Przygotuj swoje mieszkanie lub dom: zabezpiecz rynny i inne części budynku, zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu. Podczas gradobicia Jeżeli spotka Cię gradobicie z dala od domu, znajdź bezpieczne schronienie i pozostań tam do czasu jego zakończenia. Jeśli jesteś w domu: zamknij okna, usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom, pozostań w nim z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi, w miarę możliwości pozamykaj zwierzęta domowe i hodowlane, trzymaj pod ręką przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie, miej włączone radio, w celu wysłuchania ewentualnych komunikatów. c o wszystkich zdarzeniach, mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj Państwową Straż Pożarną, a w przypadku zerwania linii energetycznych zgłoś to pogotowiu energetycznemu. Po ustąpieniu gradobicia Jeśli są poszkodowani to: udziel pierwszej pomocy rannym lub poszkodowanym osobom, nie przenoś ciężko rannych osób, chyba że są one bezpośrednio zagrożone, wezwij pomoc. Jeżeli byłeś ubezpieczony przed gradobiciem, wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu, jak i jego wyposażenia w celu ubiegania się o odszkodowanie.

19 BURZE, WICHURY, HURAGANY! WICHURY wiatry wiejące z prędkością powyżej 75 km/h. W Polsce występują coraz częściej. Mogą powodować uszkodzenia budynków, łamać i wyrywać drzewa z korzeniami oraz paraliżować transport. HURAGANY- wiatry wiejące z prędkością powyżej 120 km/h. Powodują rozległe spustoszenia w strefie swojego oddziaływania. Co należy zrobić przed spodziewaną wichurą upewnij się czy wszyscy członkowie Twojej rodziny wiedzą jak postępować w czasie wichury oraz naucz ich jak wyłączać w domu dopływ gazu, wody, elektryczność, opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność gdy członkowie rodziny są rozdzieleni np. rodzice w pracy, a dzieci w szkole, naucz członków rodziny (dzieci) jak i kiedy wzywa się policję, straż, pogotowie ratunkowe, gazowe, energetyczne, które radio jest nastrojone na odbiór informacji o stanie zagrożenia, zabezpiecz swój dom: - zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne elementy budynku, zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu, usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogłyby zagrażać przechodzącym, sprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód, zapewnij sobie odpowiednią ilość światła jak: latarki elektryczne, baterie do latarek i odbiorników radiowych, świece, sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne medykamenty, przygotuj rzeczy, które mogą być przydatne podczas ewakuacji np.: dokumenty, wartościowe rzeczy, żywność, nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych. Podczas wichury włącz radio na częstotliwość radia regionalnego albo rozgłośni lokalnej w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania, wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru, schowaj się w najniższych partiach budynku z dala od okien, sufitów i drzwi,

20 znajdując się poza domem pozostań tam do momentu ustania wichury, nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami, itp. Po wichurze należy zorganizować pomoc poszkodowanym w czasie wichury, jeżeli Twój dom uległ zniszczeniu wkraczaj do niego ostrożnie, sprawdź wszystkie instalacje, unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych, nie usuwaj drzew, które upadły na linie energetyczne, zgłoś to do PSP.

21 UWAŻAJMY NA TLENEK WĘGLA! Od wielu lat przełom jesieni i zimy to czas, kiedy rozpoczyna się sezon grzewczy, a co za tym idzie - wzrasta liczba zatruć tlenkiem węgla. Doświadczenia ostatnich lat pokazują, jak wielkie niebezpieczeństwo grozi nam ze strony wadliwie działających, źle podłączonych, nieczyszczonych lub nieostrożnie eksploatowanych urządzeń grzewczych. Tlenek węgla (CO), potocznie zwany czadem, jest gazem bezbarwnym, bezwonnym, skrajnie łatwo palnym i toksycznym. Nie ma smaku ani zapachu, jest lżejszy od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i rozprzestrzenia. Wiąże z krwią 250 razy szybciej niż tlen, uniemożliwiając wchłanianie go przez organizm Pojawia się w niesprawnych piecach grzewczych (kąpielowych i centralnego ogrzewania), zasilanych gazem, olejem opałowym lub paliwem stałym. Zaniedbania w zakresie czyszczenia i przeglądów okresowych stanu technicznego przewodów kominowych (spalinowych, dymowych i wentylacyjnych) mogą być przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla na przykład podczas snu lub kąpieli w pomieszczeniach, gdzie zamontowane są urządzenia gazowe do ogrzewania wody lub powietrza. Przed tlenkiem węgla można się chronić. Pamiętajmy o: cyjnych, spalinowych i dymowych, zasłanianie otworów w drzwiach kuchni i łazienki, się urządzenie / piec. w których znajduje Zatrucie tlenkiem węgla objawia się: bólem i zawrotami głowy, uciskiem w skroniach, szumem w uszach, wymiotami, ociężałością oraz ogólnym osłabieniem organizmu. Gdy dawka CO jest duża, następuje porażenie ośrodka oddechowego, bezdech i utrata przytomności, które prowadzą do szybkiej śmierci. W razie zatrucia tlenkiem węgla należy wynieść poszkodowanego na świeże powietrze, okryć kocem i nie pozwolić mu zasnąć. Należy nadzorować chorego do czasu przyjazdu lekarza. Jeśli straci przytomność, ale będzie oddychał,

22 wystarczy ułożyć go w bezpiecznej pozycji, jeżeli przestanie oddychać należy rozpocząć reanimację. Obowiązkiem właściciela lub zarządcy obiektu, w którym spala się paliwo stałe (np. węgiel, drewno), ciekłe (olej opałowy) lub gazowe (gaz ziemny, propan-butan), jest dokonanie przeglądów przewodów dymowych, spalinowych lub wentylacyjnych. Przeprowadza się je co najmniej: w paleniskach zakładów zbiorowych żywienia i usług gastronomicznych, w obiektach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem), w obiektach opalanych paliwem ciekłym lub gazowym, przewodów wentylacyjnych. Przeglądy mogą przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje kominiarskie (np. uprawnienia mistrza kominiarskiego). W przypadku nie wywiązania się właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego z ciążących na nim obowiązków należy informować instytucje nadzorujące powyższe zagadnienia. Są to: Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w zakresie stanu technicznego budynków i instalacji użytkowych oraz Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w zakresie bezpieczeństwa pożarowego.

23 Upały Oparzenia słoneczne Przegrzanie organizmu Pierwsza pomoc 1.Weź chłodny prysznic 2.Zmyj olejki do opalania 3.Zrób suchy, sterylny opatrunek 4.Skorzystaj z pomocy medycznej 1.Połóż osobę w chłodnym miejscu 2.Zrób zimne okłady 3.Podawaj do picia wodę z solą 4.Skorzystaj z pomocy medycznej Bądź przygotowany na wystąpienie gwałtownego ocieplenia!! - Utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń, stosując żaluzje w drzwiach i oknach. - Rozważ utrzymanie w użyciu zewnętrznych okiennic przez cały rok. Zewnętrzne okiennice latem nie dopuszczają. ciepła do wnętrza domu, natomiast utrzymują ciepło w domu zimą. Sprawdź przewody urządzeń klimatyzacyjnych, czy są właściwie izolowane i szczelne. - Oszczędzaj elektryczność. W okresie dużych upałów ludzie mają skłonności do znacznie większego zużycia energii elektrycznej na potrzeby urządzeń