świat dawcy Przepis na pomaganie jesień 2011 Wolontariat Gorączka Zachodniego Nilu Nowa siedziba PCK w Bełchatowie Uwaga na oparzenia

Transkrypt

1 jesień 2011 Pismo Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi Kwartalnik bezpłatny nr 7/2011 Wolontariat Przepis na pomaganie Gorączka Zachodniego Nilu Nowa siedziba PCK w Bełchatowie Uwaga na oparzenia

2 w Kwartalnik numerze bezpłatny nr 7/ SŁOWEM WSTĘPU Jesień pędzi do nas wielkimi krokami. Ani się obejrzeliśmy, a już lato zostało w tyle. W te chłodne, coraz dłuższe wieczory, zachęcam Was do lektury kolejnego numeru Świata Dawcy, w którym nie zabraknie wielu ciekawych artykułów. W tym numerze postanowiliśmy wziąć pod lupę wolontariat i wszystko, co się za tym kryje. Polecam wywiad z Danielem, który całkiem bezinteresownie tworzy stronę internetową o oddawaniu krwi, jak również pozostałe teksty dotyczące pomocy innym. A jeśli w te jesienne dni będziecie mieli zbyt dużo wolnego czasu i nie będziecie wiedzieli, co z nim zrobić, może sami zainteresujecie się wolontariatem i postanowicie komuś pomóc? Jeśli tak, na 10 stronie znajdziecie wykaz instytucji, które niosą pomoc potrzebującym - wystarczy tylko się zgłosić, a coś z pewnością się znajdzie i dla Was do roboty. Ponadto publikujemy wywiad na temat oparzeń u dzieci oraz mnóstwo informacji z regionu, zapowiedzi kolejnych akcji i konkursów związanych z oddawaniem krwi. Nie zapomnijcie także rozwiązać szyfrówki na ostatniej stronie i wziąć udziału w konkursie - nagrody czekają. Zapraszam do lektury. Wydawca: Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi ul. Franciszkańska 17/ Łódź Kontakt z redakcją: ul. Franciszkańska 17/25, Łódź tel , propagowanie@krwiodawstwo.pl Redaktor naczelny: Aneta Świątczak Zespół Redakcyjny: Andrzej Chałupka, Jan Kaźmierczak, Katarzyna Mikołajczyk, Grażyna Naremska, Maria Śniecikowska, Bartłomiej Orłowski, Michał Zamolski, Realizacja: Next Step, Aneta Świątczak 7-13 Wolontariat wydarzenia 03 Gorączka Zachodniego Nilu 03 Wampiriada - jesień Nowa siedziba rośnie jak na drożdżach 04 Energia dla życia 05 Młodej krwi nigdy za wiele 06 Ponad trzydzieści lat razem temat numeru 07 Różne oblicza wolontariatu 08 Wolontariat 10 Wolontariat w województwie łódzkim 11 Chcemy pomagać innym 12 Chciałem coś robić 13 Korporacyjne oblicze wolontariatu ludzie 14 Mamo, tato, oparzyłem się! 16 Piotrek oddaje krew dawca 18 Jak czytać wyniki morfologii? 20 O czym pamiętać przed oddaniem krwi? 21 Kwestionariusz dla krwiodawców 22 Planowany harmonogram ekip na miesiące jesienne 22 Pytania z forum 23 Wykaz stałych punktów pobierania w łódzkiem 24 Rozrywka

3 wydarzenia UWAGA! Informacja dla osób przebywających w tym roku na wakacjach w Grecji, Rumunii, Albanii i Rosji Gorączka Zachodniego Nilu w Europie W lipcu i sierpniu 2011 r. odnotowano 37 przypadków zachorowań na gorączkę Zachodniego Nilu na terenie Grecji, Rumunii, Albanii i Rosji. W większości przypadków zachorowania te wystąpiły na obszarach o podwyższonym ryzyku zakażenia wirusem W latach ubiegłych zachorowania wywołane tym wirusem zgłaszano także w innych krajach europejskich: Francji, Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, Portugalii, Turcji, Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, Chorwacji i Serbii, a także na terenach bezpośrednio graniczących z Polską: w Czechach, Słowacji, Ukrainie i na Białorusi. Należy podkreślić, że w 2010 r. na terenie Grecji odnotowano wystąpienie dużego ogniska Gorączki Zachodniego Nilu liczącego ponad 260 zachorowań i aż 35 przypadków śmiertelnych. Gorączka Zachodniego Nilu jest wywoływana przez przenoszony przez komary wirus Zachodniego Nilu (WNV). U ludzi większość zakażeń ma przebieg bezobjawowy (ok. 80%). U mniej niż w 20% przypadków obserwuje się przebieg lekki (gorączka, ból głowy, bóle mięśni, wysypka). W zachorowaniach o cięższym przebiegu, u ok. 1% zakażonych, może dojść do zapalenia opon mózgowych i/lub zapalenia mózgu. Zdarzają się przypadki śmiertelne. Ryzyko cięższego przebiegu choroby występuje przede wszystkim u osób powyżej 50 roku życia lub u osób z obniżonym poziomem odporności. Głównym rezerwuarem WNV są ptaki. Do zakażenia człowieka może dojść w wyniku ukłucia przez zakażonego komara. Należy podkreślić, że osoby wyjeżdżające na tereny, gdzie stwierdzono przypadki zachorowań, powinny być świadome istniejącego zagrożenia. Dlatego zaleca się stosowanie odpowiednich środków chroniących przed ukłuciami komarów (np. środki odstraszające owady). Nie ma dla ludzi szczepionek chroniących przed zakażeniem wirusem Zachodniego Nilu. W przypadku wystąpienia wyżej wymienionych objawów u osób, które wróciły z obszarów stałego występowania WNV, należy brać pod uwagę możliwość zakażenia tym wirusem. Informacja przygotowana przez Krajowy Punkt Centralny ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych oraz przez krajowego konsultanta w dziedzinie transfuzjologii medycznej Informacja dotycząca krwiodawców Po powrocie z obszaru, gdzie stwierdzono przypadki zachorowań na Gorączkę Zachodniego Nilu, obowiązuje 28 dniowy okres dyskwalifikacji do oddawania krwi, a w przypadku przebycia tej choroby -120 dniowy okres dyskwalifikacji liczony od rozpoznania choroby. Najwięcej osób na gorączkę Zachodniego Nilu choruje obecnie w Grecji, Rumunii, Albanii, Izraelu czy Rosji, ale także ci wracający z Hiszpanii czy Chorwacji znajdują się w grupie ryzyka. OGŁOSZENIE Wampiriada jesień 2011 Jak co roku, jesienią na ternie łódzkich uczelni wyższych odbędzie się akcja pod nazwą Wampiriada. Osoby chcące pomóc w organizacji tego wydarzenia lub zaprosić Wampiriadę do swojej szkoły wyższej powinny skontaktować się z Niezależnym Zrzeszeniem Studentów w Łodzi (nzs@nzs.lodz.pl) Wampiriada to ogólnopolski projekt honorowego oddawania krwi przez młodzież akademicką organizowany przez NZS przy współpracy RCKiK. Akcja jest realizowana przez większość Komisji Uczelnianych NZS w kraju. Jej celem jest promowanie honorowego krwiodawstwa i zdrowego trybu życia wśród młodzieży akademickiej. 3

4 wydarzenia INWESTYCJE Jeszcze w tym roku zostanie zakończona budowa nowej siedziby PCK w Bełchatowie przy ulicy Lipowej 5 Nowa siedziba rośnie jak na drożdżach Foto: Budynek będzie mieścił nie tylko stację krwiodawstwa, ale i bank żywności, salę terapeutyczną, a także magazyn odzieży, pomieszczenia socjalne, pokój lekarski, świetlicę oraz salę do nauki. Na ponad 950 m 2 zmieszczą się również wszystkie przedmioty, które PCK wykorzystuje w swojej szerokiej, codziennej działalności. Dodatkowo na pierwszym piętrze swoje siedziby będą mieć kluby honorowych dawców krwi, które działają na terenie Bełchatowa. - Decyzja o budowie nowej placówki opiekuńczo-wychowawczej dla PCK-u musiała zapaść. W starej straszył grzyb i zepsuty dach. Organizacji nie było jednak stać na takie przedsięwzięcie, dlatego jako samorządowcy postanowiliśmy wziąć odpowiedzialność za przeprowadzenie inwestycji mówi Marek Chrzanowski, Prezydent Miasta Bełchatowa. Zanim jednak PCK zacznie działać w nowej siedzibie, musi zrealizować bardzo trudne zadanie wykończyć budynek. - Mile widziana będzie każda pomoc ze strony mieszkańców. W tej chwili zbieramy siły i motywujemy wszystkich członków klubu, aby przygotowali się, bo każda para rąk i pomoc będzie potrzebna wyjaśnia Wojciech Łągwa, Prezes Zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża w Bełchatowie. Budynek powstaje dzięki środkom z budżetu miasta Bełchatowa (1,2 mln zł) i będzie w całości przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Energia dla życia Tuż przed wakacjami została uruchomiona strona serwis internetowy firmy PKP Energetyka, który ma promować honorowe krwiodawstwo Serwis skierowany jest do pracowników PKP Energetyka S.A. oraz honorowych krwiodawców. Na stronie można znaleźć informacje na temat samego programu Energia dla Życia, ale także wizytówki dwunastu Klubów PCK HDK przy PKP Energetyka, które działają między innymi w Kutnie, Częstochowie, Kielcach, Bydgoszczy czy Warszawie. Z pomocą mapy na stronie krwiodawcy mogą zlokalizować najbliższy punkt krwiodawstwa oraz sprawdzić, ile krwi oddano w poszczególnych klubach. Można również dowiedzieć się, kto i jak może oddać krew. Na stronie głównej serwisu znajduje się interaktywny licznik pokazujący aktualną liczbę oddanych litrów krwi w ramach programu Energia dla Życia. Energia dla Życia to program z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu firmy PKP Energetyka i Polskiego Czerwonego Krzyża promujący honorowe krwiodawstwo. Honorowe krwiodawstwo GIA DLA ŻYCIA jest bardzo mocno zakorzenione w kolejowej tradycji. Tę piękną ideę zaczęły odbudowywać niektóre zakłady Spółki, zakładając w 2007 r. pierwsze Kluby Honorowych Dawców Krwi. By wesprzeć inicjatywę honorowego oddawania krwi, został stworzony specjalny program Energia dla Życia. Jego zasady opierają się na promocji honorowego krwiodawstwa w postaci organizowania zakładowych klubów honorowych dawców krwi, organizowania akcji krwiodawstwa w siedzibach zakładów oraz na zachęcaniu do indywidualnego oddawania krwi i promocji zdrowego stylu życia. Polski Czerwony Krzyż wspiera program wiedzą merytoryczną i pomaga przy organizacji klubów we wszystkich zakładach spółki. Na terenie województwa łódzkiego działa Klub HDK PCK przy PKP Energetyka Kutno, który powstał w październiku 2010 roku. Zrzesza on 11 osób, które oddały już ponad 15 litrów krwi. 4

5 wydarzenia MŁODA KREW RATUJE ŻYCIE Młodej Krwi nigdy za wiele Rozpoczyna się kolejna edycja turnieju szkół ponadgimnazjalnych, policealnych, pomaturalnych i uczelni wyższych w Honorowym Krwiodawstwie pod nazwą MŁODA KREW RATUJE ŻYCIE Akcja prowadzona jest przez Polski Czerwony Krzyż już od ośmiu lat (w roku szkolnym 2010/2011 miała miejsce ósma edycja konkursu). Konkurs adresowany jest do młodzieży pełnoletniej (uczącej się we wszystkich typach szkół) oraz do ich opiekunów - koordynatorów honorowego krwiodawstwa na terenie placówek edukacyjnych. Turniej polega na rywalizacji pomiędzy szkołami w trzech kategoriach: Najlepsza promocja honorowego krwiodawstwa ; Wskaźnik aktywności ilość krwi oddanej w ramach Turnieju w przeliczeniu na jednego pełnoletniego ucznia szkoły ; Wyróżnienie dla szkoły, której uczniowie oddali najwięcej krwi w czasie trwania Turnieju. Jego celem jest wzmocnienie działalności młodzieżowych Klubów HDK PCK, a także zachęcenie młodzieży do tworzenia nowych Klubów HDK PCK na terenie szkół i uczelni. Dodatkowym zadaniem szkół jest promocja honorowego krwiodawstwa w społecznościach lokalnych oraz integracja szkolnych i uczelnianych środowisk młodzieżowych. Oprócz ilości oddanej krwi oceniana jest także jakość promocji akcji honorowego krwiodawstwa. Za sugestią organizatorów promocja akcji powinna uwzględniać tradycyjne i innowacyjne formy i metody. Uczniowie powinni przy tym zadbać o ich wartość i poprawność merytoryczną, a także współpracować z klubami HDK PCK i Szkolnymi Kołami PCK, Zarządami Rejonowymi PCK oraz placówkami publicznej służby krwi. Warto akcją zainteresować także lokalne media. Turniej zawsze rozpoczyna się 1 września i trwa do 30 kwietnia. Do tej pory brały w nim udział szkoły z Łodzi, Zgierza, Łęczycy, Sieradza, Zduńskiej Woli, Tomaszowa Mazowieckiego, Wielunia, Łowicza, Łasku, Brzezin, Piotrkowa Trybunalskiego, Kutna, Opoczna, Radomska i Pabianic. Wyniki młodzieży w oddawaniu krwi z każdym rokiem są coraz lepsze, o czym świadczą poniższe dane: - w szóstej edycji Turnieju (2008/2009) w konkursie krew oddało 5205 młodych ludzi, co dało wynik: 2472,870 litrów krwi; - w siódmej edycji Turnieju (2009/2010) 5960 uczniów z terenu województwa łódzkiego oddało 2797,990 litrów krwi; - w ósmej edycji Turnieju (2010/2011) wzięło udział 88 szkół z województwa łódzkiego, w których uczniów oddało 2 942,610 l krwi. Warunkiem uczestnictwa w Turnieju jest zgłoszenie szkoły/uczelni przez jej dyrekcję w uzgodnieniu z samorządem uczniowskim/studenckim na formularzu zgłoszenia dostępnym na stronach PCK ( Szczegółowy regulamin konkursu oraz terminarz przesyłania zgłoszeń znajduje się na stronach internetowych PCK. 5

6 wydarzenia PREZENTACJA KLUBU Ponad trzydzieści lat razem Klub HDK PCK im. Centrum Zdrowia Matki Polki przy PGE KWB Bełchatów S.A. w Rogowcu jest jednym z największych Klubów HDK w centralnej części kraju. Liczy obecnie ok. 400 członków, którzy zgodnie z obowiązującym regulaminem oddają honorowo krew co najmniej raz w roku,,krew POZWALA NAM ŻYĆ WŚRÓD INNYCH - to hasło znalazło szczególnie sprzyjające warunki w środowisku bełchatowskiej braci górniczej. Pomimo przemian i zawirowań politycznych w kraju, Klub nasz kontynuuje nieprzerwanie od 1974 roku tradycję niesienia pomocy w pozyskaniu najcenniejszego daru. Właśnie na bazie tradycji krwiodawstwa 22 listopada 1974 roku młodzi pracownicy Kopalni w osobach: B. Herudziński, J. Kapłoniak, J. Wojtuszewski, S. Wieczorek, dla upamiętnienia Obchodów Dni Honorowego Krwiodawstwa, zorganizowali pierwszą akcję zbiórki krwi na terenie budowy Kopalni w miejscowości Rogowiec. Jak to się zaczęło... Pomysł utworzenia Klubu HDK przy Kopalni Bełchatów zrodził się 8 lipca 1975 roku w czasie trwania akcji honorowego krwiodawstwa, której to przewodniczył reprezentant Rady Zakładowej KWB Bełchatów w budowie Wojciech Loszek. W wyniku intensywnych działań Wojciecha Loszka 11 września 1975 roku zorganizowano zebranie założycielskie, na którym w obecności przedstawicieli PCK z Bełchatowa i ZW PCK z Piotrkowa Tryb. wybrano zarząd Klubu w osobach: Wojciech Loszek przewodniczący, Danuta Grabowska zastępca, Wiesław Kiełb sekretarz, Zdzisław Kochański skarbnik. Struktura organizacyjna Klub HDK PCK przy Kopalni Bełchatów jest organizacją społeczną i stanowi jednostkę podstawową Stowarzyszenia Polskiego Czerwonego Krzyża. Klubem kieruje zarząd w składzie: prezes + czterech członków zarządu. Funkcję pierwszego prezesa Klubu pełnił w latach Wojciech Loszek. Kolejnym zarządom Klubu przewodniczyli: Zdzisław Janik od 1990 do 1994 roku, Karol Bartczak od 1994 do 1997 roku, Henryk Kowalski od 1997 do 2006 roku, Dariusz Olejnik od 2006 do 2009, kiedy to 3 kwietnia 2009 r. ponownie został wybrany na prezesa Klubu HDK przy Kopalni Bełchatów na kadencję Działalność Klubu i jej wyniki W całym okresie działalności Klub zorganizował i przeprowadził akcje honorowego krwiodawstwa zgodnie z harmonogramem ujętym w planie działania Klubu oraz akcje doraźne pod hasłem na,,na RATUNEK. Dewizą krwiodawców jest służba w potrzebie dla ratowania zdrowia i życia ludzkiego, o czym świadczą liczne grupy krwiodawców reagujących na apel zarządu Klubu,,PILNIE POTRZEBNA KREW. Akcje takie organizowane były dla ofiar kataklizmów i wszystkich, którzy zwracali się po taką pomoc. Kilkudziesięcioletnia współpraca z zaprzyjaźnionymi Klubami HDK w całym kraju ułatwia nam pomoc dla pracowników kopalni, którzy będąc poza miejscem zamieszkania pilnie potrzebują wsparcia krwiodawców. Oddawanie krwi to tylko jeden z elementów naszej działalności. Zarząd Klubu ustalając plan działania na nadchodzący rok, szuka rozwiązań na systematyczne zwiększanie stanu osobowego członków Klubu. Poza odznaczeniami i wyróżnieniami z tytułu oddanej krwi, organizuje wyjazdowe spotkania integracyjne w formie wycieczek, spartakiad sportowych oraz stacjonarne spotkania z okazji obchodów Światowego Dnia Krwiodawstwa i obchodów Dnia Górnika. Osiągnięcia i sukcesy naszego Klubu to wysiłek wszystkich, którzy od 1974 roku podjęli to wyzwanie, a w szczególności tych, którzy wspierali naszą działalność od pierwszego dnia rejestracji Klubu. Dziękujemy za tę pomoc gorąco. Z czerwonokrzyskim pozdrowieniem Zarząd Klubu HDK Kontakt: Klub Honorowych Dawców Krwi PCK im. Centrum Zdrowia Matki Polki przy KWB Bełchatów Rogowiec, ul. Św. Barbary Bełchatów, skr.poczt. 100 tel./fax: kom Prezes Klubu Dariusz Olejnik 6

7 TEMAT dla NUMERU dawcy Różne oblicza wolontariatu Na terenie całego województwa łódzkiego jest zarejestrowanych ponad 8000 stowarzyszeń i fundacji, które w dużej mierze działają w oparciu o wolontariat. - Warto zgłosić się do najbliższej działającej organizacji i zapytać czy nie potrzebują wsparcia mówi Patrycja Wojtaszczyk, koordynatorka ds. organizacji pozarządowych w Urzędzie Marszałkowskim. Bo na takiej pracy możemy tylko zyskać, nie tylko doświadczenie, ale także poczucie, że robimy coś sensownego dodaje Organizację można znaleźć np. korzystając z bazy danych organizacji: wybierając obszar działalności oraz zakres działań jaki nas interesuje. Można także zgłosić się bezpośrednio do Domu Dziecka, Domu Spokojnej Starości czy schroniska dla zwierząt. Zorganizowanie na terenie szkoły czy zakładu pracy zbiórki odzieży czy suchego prowiantu to także forma wolontariatu. Warto jednak wcześniej skontaktować się z placówką, której chcemy pomóc. Możemy zostać poproszeni o pomoc materialną (np. koce, pościel), ale często też o możliwość spędzenia czasu z dziećmi, wyprowadzenie osoby starszej na spacer czy pomoc w szczepieniach zwierząt. Nasze dziedzictwo Warto jednak wspomnieć o mniej popularnych formach wolontariatu - na przykład wolontariatu na rzecz dziedzictwa narodowego. Na stronie internetowej Narodowego Instytutu Dziedzictwa ( można znaleźć ciekawe oferty na pomoc innym. Np. na terenie województwa łódzkiego można pomóc w remoncie wagonu chłodni do przewozu piwa z 1912 roku wykonanego przez Ringhofferovy Zavody Smichov czy zostać społecznym opiekunem cmentarza żydowskiego. W Łodzi szkoły mogą zostać opiekunami grobów znanych łodzian pochowanych na terenie Starego Cmentarza przy ul. Ogrodowej. Szkoła taka zobowiązuje się do regularnego dbania o nagrobek (przycięcie trawy, wyrywanie chwastów, zagrabienie liści). Współpracę można nawiązać poprzez Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem. Pomóż przy Euro Inną formą wolontariatu jest wolontariat sportowy ostatnio mocno reklamowany w związku ze zbliżającymi się Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej Wolontariuszami na Euro 2012 mogą zostać wszyscy, którzy w czasie Mistrzostw są dyspozycyjni i najdalej 1 marca 2012 kończą 18 lat. Do zadań wolontariuszy należeć będzie pomoc kibicom i zawodnikom podczas turnieju. Przez internet też możesz pomóc Dla osób zapracowanych ciekawą ofertą może być e-wolontariat, czyli praca wykonywana częściowo lub w całości przez internet. Najpopularniejszą formą wolontariatu w internecie jest portal wikipedia, który pozwala wszystkim internautom na współtworzenie treści haseł encyklopedycznych (wikipedia.org), wydarzeń (wikinews.org), zdjęć i filmów (commons.wikimedia.org) czy całych książek (wikibooks.org). Jedyne co jest potrzebne to komputer z podłączeniem do internetu i trochę czasu. Ale pomagać on-line można także w inny sposób. Fundacja Dobra Sieć (wcześniej: Moje Stypendium ) wraz z Fundacją Orange organizują od 3 lat konkurs promujący różne inicjatywy angażujące e-wolontariuszy. Wśród nagrodzonych do tej pory projektów były między innymi projekt Wolne lektury, czyli szkolna biblioteka internetowa, gdzie znajdują się utwory literackie z listy lektur MEN oraz Wolne Podręczniki - ruch nauczycieli wolontariuszy, którzy korzystając z Internetu tworzą nowe podręczniki dla polskich uczniów. W 2009 nagrodzona przez jurorów została także strona internetowa prowadzona przez Federację Stowarzyszeń Amazonek, na której przedstawiane są zagadnienia związane z rakiem piersi, doświadczenia członkiń związane z wykrywaniem, leczeniem, rehabilitacją chorych, edukacją i powrotem do życia rodzinnego, społecznego i zawodowego. Pomoc i promocja Można także zostać wolontariuszem krwiodawstwa i w porozumieniu z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa promować akcje honorowego oddawania krwi w swojej szkole, zakładzie pracy czy na osiedlu. Informacji udziela Dział Propagowania RCKiK w Łodzi. Ci, którzy chcieliby pomagać medycznie, mogą zgłosić się jako wolontariusze do PCK i po przejściu odpowiednich szkoleń dbać o zdrowie i bezpieczeństwo uczestników pielgrzymek, manifestacji czy imprez masowych. 7

8 dla TEMAT dawcy NUMERU Wolontariat to bezpłatne, dobrowolne, świadome działanie na rzecz innych, wykraczające poza więzi rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie. Wolontariusze cieszą się tym, co robią prawie połowa z nich mówi, że pomagają, bo sprawia im to przyjemność lub interesują się daną tematyką. Kolejna ważna motywacja to poczucie wzajemności: co trzeci badany podpisuje się pod zdaniem jeśli ja pomogę innym, to inni pomogą mnie. Ponadprzeciętna aktywność widoczna jest wśród osób najmłodszych (22% wolontariuszy w grupie osób poniżej 25 lat) oraz uczniów i studentów (29%). w o l o n t W listopadzie 2010 roku tylko 16% Polaków zadeklarowało, że w ciągu ostatniego roku pracowało wolontarystycznie. Dla 80% mieszkańców UE wolontariat to ważny element demokracji. Najwięcej wolontariuszy gromadzi Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, organizacje ratownicze (OSP, GOPR, WOPR i inne), organizacje skupiające się na edukacji/opiece nad dziećmi i młodzieżą (m.in. komitety rodzicielskie), a także na pomocy dla osób najuboższych. 8

9 TEMAT dla NUMERU dawcy Wolontariat akcyjny in. krótkoterminowy. Najbardziej rozpowszechniona w Polsce forma wolontariatu. Badania Eurobarometru pokazują, że już niemal sto tysięcy Europejczyków aktywnie działa na rzecz innych. 1 procent podatku jedno ze źródeł finansowania organizacji pożytku publicznego. a r i a t E-wolontariusz to osoba wykonująca zadania wolontariackie poprzez Internet (w całości lub częściowo). Dzień Wolontariusza (5 grudnia) - święto ustanowione przez UNESCO w 1981 roku. 9

10 TEMAT NUMERU Poniżej prezentujemy organizacje zajmujące się kierowaniem wolontariuszy do różnych ośrodków potrzebujących wsparcia Wolontariat w województwie łódzkim Drzewickie Centrum Wolontariatu Ofiarna dłoń Możliwości dla wolontariuszy: - współorganizacja i realizacja akcji społecznych na rzecz społeczności lokalnej w szczególności rodzin i osób w trudnej sytuacji życiowej, osób niepełnosprawnych i osób w wieku emerytalnym; - współorganizacja i udział w zbiórkach publicznych na rzecz podmiotów, inicjatyw oraz osób prywatnych znajdujących się w szczególnej potrzebie; - udział w spotkaniach z podopiecznymi Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Drzewicy oraz Domu Pomocy Społecznej dla Dorosłych w Drzewicy w ramach zawartych porozumień o współpracy; - wspieranie nauki, edukacji oraz wychowania, w szczególności dzieci i młodzieży poprzez realizację akcji na rzecz przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych, gimnazjum, a także szkoły ponadgimnazjalnej. Dodatkowe informacje: Stowarzyszenie prowadzi szkolenia przygotowujące wolontariuszy i instytucje do wzajemnej współpracy, a także jest członkiem Partnerstwa Na Rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci. Kontakt: Drzewica, ul. Stanisława Staszica 5 dcw.od@wp.pl, strona internetowa: Łódzkie Młodzieżowe Centrum Wolontariatu Jednym z głównych założeń projektu Łódzkiego Młodzieżowego Centrum Wolontariatu było stworzenie wolontariuszom możliwości działania w obszarach odpowiadających ich zainteresowaniom, predyspozycjom i umiejętnościom. Wolontariusze ŁMCW mogą uczestniczyć w działaniach związanych z organizacją i obsługą wydarzeń kulturalnych np. festiwali, koncertów itp., ale również w działaniach z obszaru społecznego i edukacyjnego, jak np. praca z osobami niepełnosprawnym, osobami starszymi, współpraca przy przygotowywaniu i prowadzeniu zajęć dla dzieci itp. Przed rozpoczęciem działań wolontariusze mają możliwość wzięcia udziału w cyklu szkoleń i warsztatów przygotowujących ich do roli wolontariusza, oraz w warsztatach tematycznych ukierunkowanych na rozwój ich zainteresowań i pasji. Pałac Młodzieży, realizator projektu, stara się wciąż poszerzać spektrum potencjalnych działań, dlatego nawiązuje współpracę z wieloma organizacjami pozarządowymi i instytucjami z terenu Łodzi i regionu. Więcej informacji na temat projektu można znaleźć na stronie pl w zakładce Łódzkie Młodzieżowe Centrum Wolontariatu. Projekt dofinansowany jest ze środków Programu Operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Kontakt: Łódź, Al. Wyszyńskiego 86 tel wew. 16 projekty@palacmlodziezy.lodz.pl Punkt Pośrednictwa Pracy Wolontarystycznej Centerko przy Stowarzyszeniu Pomost Wolontariusze mogą włączyć się w różne akcje i działania w zależności od indywidualnych możliwości, zdolności, zainteresowań i predyspozycji. Mogą to być zarówno prace stałe (np. prowadzenie zajęć w przedszkolach, ośrodkach pomocy społecznej, udzielanie korepetycji, prace administracyjno-biurowe), jak i akcyjne (imprezy okolicznościowe typu; Schizofrenia - otwórzcie drzwi, Uwolnić Motyla, Festiwal Sztuk Wszelakich ), a także zdalne (e-wolontariat). PPPW jest otwarte dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (50+, os. niepełnosprawne, chore, bezrobotne, samotne, w trudnych syt. życiowych, o odmiennym pochodzeniu, wyznaniach), którym oferuje dodatkowe wsparcie koordynatora-asystenta oraz udział w zorganizowanych szkoleniach, spotkaniach i warsztatach. Centrum wspiera również organizatorów i koordynatorów wolontariatu. Przy PPPW Centerko działa integracyjna wolontarystyczna grupa taneczna GO POMOST! Voluntary Dance Art Group, wspierająca działania charytatywne oraz kulturalno-artystyczne na terenie woj. łódzkiego. Kontakt: Łódź, ul. Próchnika 7 godz. pracy: (pn-pt) tel.: , wolontariat.centerko@op.pl Grupa Wolontarystyczna AGRAFKA przy Ośrodku Profilaktyki i Integracji Społecznej w Pabianicach Obecnie grupa liczy 50 wolontariuszy w wieku lat. Głównym celem grupy jest niesienie pomocy potrzebującym. Przede wszystkim Agrafki pomagają dzieciom zagrożonym wykluczeniem społecznym m.in. podopiecznym Ośrodka Edukacji Uzupełniającej, prowadzą zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, pomagają w odrabianiu lekcji, uzupełniają braki szkolne, prowadzą zajęcia dodatkowe (nauka poprzez zabawę), organizują imprezy okolicznościowe (Wigilia, Ostatki, Andrzejki itp.). Wolontariusze współpracują z niepełnosprawnymi z Warsztatów Terapii Zajęciowej, Domem Pomocy Społecznej (pomoc w organizacji pikników i olimpiad). Organizują akcje w mieście, happeningi, pomagają w organizacji pikników rodzinnych, prowadzą animację społeczną (modelowanie baloników, malowanie twarzy, gry i zabawy integrujące rodzinę, zabawy z chustą Klanzy itp). Agrafki promują wolontariat poprzez imprezy integracyjne dla wolontariuszy, pogadanki w szkołach. Organizują coroczne obchody Międzynarodowego Dnia Wolontariusza. Poprzez warsztaty zachęcają młodzież do aktywizacji swoich środowisk szkolnych. Przy G. W. AGRAFKA działa Biuro projektowe. Wolontariusze piszą projekty dla dzieci zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz projekty aktywizujące społeczność lokalną. Dzięki temu można zorganizować dodatkowe atrakcje np. dla dzieci. Poprzez swoje działania Agrafki chcą pokazać, że wolontariat to nie tylko przysłowiowe stanie z puszkami, ale również realizacja swoich pasji! Kontakt: Pabianice, ul. Partyzancka 31 tel.: , Caritas Z Caritas Archidiecezji Łódzkiej współpracować mogą wolontariusze zainteresowani pomaganiem w: - świetlicach (praca w świetlicy środowiskowej z dziećmi w wieku szkolnym i młodzieżą, pomoc w odrabianiu lekcji); - Punkcie Pomocy Charytatywnej (pomoc w organizowaniu pomocy doraźnej, wydawanie posiłków); - Zespole Domowej Opieki Hospicyjnej (bezpośrednia opieka nad chorymi, dotkniętymi chorobami nowotworowymi oraz nad ich rodzinami); - a także udzielaniem porad specjalistycznych z zakresu prawa, psychologii i pedagogiki. Dodatkowo wolontariusze akcyjni pomagają w realizacji konkretnych akcji, organizują stoiska sprzedażowe świec Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom, Chlebów Miłości lub jeżdżą z prezentami do dzieci jako Aniołki i Mikołaje podczas akcji Serce na Gwiazdkę. Kontakt: Łódź, ul. Piotrkowska 85 (poniedziałek piątek, w godzinach: ) tel.: biurowolontariatu@toya.net.pl Wydarzenia 21 września konferencja Europejski Rok Wolontariatu - partnerstwo i współpraca w woj. łódzkim koniec października sprzątanie zabytkowych nagrobków na terenie Starego Cmentarza w Łodzi (informacje na starycmentarz.org) 5 grudnia Międzynarodowy Dzień Wolontariusza 10

11 TEMAT NUMERU O tym, jak rozpocząć swoją przygodę z wolontariatem oraz gdzie szukać niezbędnych informacji, opowiada Daniel Siwak, wieloletni koordynator wolontariatu, obecnie dziennikarz portalu mmlodz.pl Jakie są rodzaje wolontariatu i czym się różnią? To zależy, jak bardzo szczegółowo chcemy o nim mówić. Generalnie wolontariat dzieli się na ten krajowy i zagraniczny (tzw. wolontariat europejski). Osoba, która chce w swoim mieście pracować jako wolontariusz, ma wiele możliwości. W ramach wolontariatu w szpitalu można chodzić na oddziały i pomagać pacjentom. W ramach wolontariatu kulturalnego można uczestniczyć w festiwalach czy wystawach plenerowych. Z kolei w ramach wolontariatu sportowego można działać podczas rożnych mistrzostw czy maratonów. Wolontariat biurowy to propozycja dla umysłów kreatywnych. Ale to oczywiście nie koniec, bo tak naprawdę wszystko zależy od tego, jaka pomoc jest potrzebna. Chcemy pomagać innym Kim jest wolontariusz? Czy to to samo, co praktykant lub pracownik? Wolontariusz to licealista, student, a nawet emeryt. Wolontariuszem może być każdy bez względu na wiek, płeć, wykształcenie, pochodzenie czy kolor skóry. Liczy się pozytywna energia oraz chęć pomocy innym. Trzeba też pamiętać, że wolontariat to bezpłatna forma działalności na rzecz potrzebujących. Podejmując decyzję o byciu wolontariuszem musimy być przekonani, iż chcemy pomagać innym. Wolontariusza nie możemy utożsamiać z praktykantem, a tym bardziej z pracownikiem. Praktykant to przeważnie młoda osoba, która podczas studiów poznaje tajniki jakiegoś zawodu i musi to zrobić obowiązkowo w toku swojej nauki. Pracownik za swoją pracę otrzymuje wynagrodzenie. Obydwie formy poprzez niedobrowolność działania i aspekt finansowego wynagrodzenia wykluczają stawianie na jednym poziomie ze słowem wolontariusz. Jedynym łącznikiem wolontariatu i biznesu są programy wolontariatu pracowniczego, które wiele firm organizuje dla swoich pracowników. Jakie są korzyści z wolontariatu dla organizacji przyjmującej? Wolontariusz w organizacji to osoba z zewnątrz. Pracownicy mają szansę poznać nowe, ciekawe osobowości, wolontariusz wnosi w pewien sposób obiektywne spojrzenie na to, jak organizacja funkcjonuje. Dla organizacji to na pewno dodatkowa siła - nie mylić z dodatkową siłą roboczą. Chodzi o to, że wolontariusze niekiedy bywają jednym z trzonów organizacji pozarządowych, szczególnie tam, gdzie działa się w wielu obszarach. Jakie są korzyści dla wolontariusza? Korzyści tak naprawdę jest wiele. Wszystko zależy od tego, na co się nastawiamy. Działając jako wolontariusz możemy poznać nowych ludzi, zarazić się od nich pasjami, nabyć doświadczenia lub podzielić się nim z innymi. Poza tym cały czas pracodawcy zwracają uwagę podczas rozpatrywania CV na taką działalność. Niektórzy uważają, że wolontariat to pierwszy krok na rynek pracy. Co powinien wiedzieć wolontariusz przed rozpoczęciem pracy? Przede wszystkim wolontariusz powinien wiedzieć, że współpraca z nim jest regulowana prawnie. W Polsce jest to Ustawa o Działalności Pożytku Publicznego i o Wolontariacie. Dopuszcza ona dwie formy współpracy z ochotnikami: porumienienie ustne w przypadku działalności krótszej niż 30 dni, ale wtedy organizacja ma obowiązek wykupić wolontariuszowi ubezpieczenie NNW. porozumienie pisemne w przypadku działalności powyżej 30 dni, wtedy ubezpieczenie zapewnia Państwo. To chyba najważniejsza sprawa. Warto zajrzeć na stronę org.pl, gdzie można znaleźć wiele potrzebnych informacji. Gdzie szukać ofert wolontariatu? Najprościej szukać ofert pracy wolontarystycznej w Regionalnych Centrach Wolontariatu. Takie organizacje działają w większości miast w Polsce. Jednak tam, gdzie ich nie ma... myślę, że jeśli znaleźliśmy już interesującą nas organizację, warto zgłosić się do niej bezpośrednio. Czasami oferty pracy wolontarystycznej mają także Studencie Biura Karier. Poza tym jeśli chcemy być wolontariuszami podczas różnych imprez kulturalnych czy sportowych, warto odwiedzać strony internetowe takich imprez. 11

12 TEMAT NUMERU Skąd pomysł na założenie strony? Dlaczego krwiodawstwo i sprawy z nim związane to dobry temat na portal? O wszystkich tajnikach, jak powstała strona krwiodawcy.info opowiada Daniel Bombrych, jej twórca Chciałem coś robić Jak zaczęła się twoja przygoda z portalem krwiodawcy.info? Wszystko zaczęło się, kiedy rozpoczynałem swoją przygodę z pewnym forum graficznym (bo nie chwaląc się, zajmuję się też trochę fotografiką) oraz rozpoczął się okres promocyjnych cen na domeny. Wtedy wpadłem na pomysł, żeby sobie kupić taką domenę i założyć stronę. Pierwszą grafikę i layout wykonałem sam wyglądało to trochę jak scena z jakiegoś horroru. Na jakiś czas projekt utknął jako straszna strona bez treści. Po jakimś czasie wziąłem się za drugą część - skontaktowała się ze mną moja koleżanka Lidka, która wcześniej robiła już strony i dała mi trochę materiałów informacyjnych. W starcie strony pomógł mi też wtedy kolega Marcin Lesiak (prowadzący siostrzany serwis krwiodawcy.org, z którym współpracujemy do dziś). Później odezwał się kolega Jakub, który zaproponował zakodowanie strony. Ta pierwsza opublikowana wersja działała przez około pół roku. W pewnym momencie coś się popsuło, ale kod portalu był tak bardzo zmodyfikowany, że sami nie wiedzieliśmy co i jak. Postanowiliśmy zmienić system CMS na bardziej przejrzysty, a ostatecznie na system autorski naszego webmastera. Zmiany systemu CMS pociągnęły za sobą późniejsze zmiany grafiki, na bardziej przyjazną dla oka. Skąd pomysł na taką, a nie inną tematykę portalu? Czy nie myśleliście o współpracy z innymi portalami, z centrami krwiodawstwa? Kiedyś wpadłem na pomysł, że będę oddawał krew. Kiedy w Internecie zacząłem szukać informacji na ten temat, okazało się, że jest ich bardzo mało - chociaż temat był wszystkim znany, na różnych stronach nie było konkretnych informacji. Pierwszą stroną, którą kojarzę, była strona kampanii Krewniacy. Był to rok 2004 i pomimo, że Internet w Polsce już od jakiegoś czasu w Polsce był, to nie zawierał obecnego morza informacji o krwiodawstwie. Obecnie na pewno króluje strona oddajkrew.pl, jednak ma ona potężne zaplecze nie tylko merytoryczne, ale i finansowe, drugą taką stroną będzie strona łódzkiego RCKiK krwiodawstwo.pl, a następnie strony pozostałych centrów krwiodawstwa. Ale wśród stron społecznych w czołówce jawimy się my i krwiodawcy.org jesteśmy stronami społecznymi, nastawionymi na kontakt z ludźmi. Staramy się treści pisać językiem zrozumiałym dla przeciętnego Kowalskiego, być dostępni, jak nie , to telefon, jak nie telefon to komunikator. A wszystko po to, aby być jak najbardziej dostępnym dla ludzi. Jednak nie robimy (i nie chcemy robić) nikomu konkurencji, stawiamy na współpracę, wymianę linkami, wymianę treści, czy wymianę doświadczeń uważamy, że lepiej zbudować pewną siatkę informacji, niż tracić siły na zwalczanie się. Drugi powód chciałem coś robić. A tak było najłatwiej, mogłem pracować z domu, więc zacząłem od strony. W jaki sposób skompletowałeś swoich współpracowników? Utworzył się mały zespół osób z całej Polski. Część osób, jak wspomniałem na początku, sama się odezwała, część znam osobiście lub wirtualnie i zaangażowałem ich sam. Na przykład koleżanka, o której wcześniej wspomniałem, póki co, znam ją tylko wirtualnie, nie było okazji się spotkać na żywo, ale liczne rozmowy potrafią różnymi kanałami zbudować porządną znajomość, a poznaliśmy się na forum krwiodawców, przy okazji małego projektu, i tak od pluginu do forum przeszliśmy do własnej strony w perspektywie czasu. Podobnie rzecz miała się z webmasterem, poznaliśmy się na forum graficznym. Z obu for też ściągałem ludzi do rozbudowy zespołu, a resztę z życia. Jedno jest pewne - wszystkich nas łączy chęć działania wspólnie i bezinteresownie dla idei Honorowego Dawstwa Krwi. Z jakimi tematami zgłaszają się do was ludzie? Do jakiej Grupy wiekowej trafia wasz portal? Najczęstszym pytaniem jest: Czy mogę oddać krew, bo... i tu wymieniają albo jakieś schorzenia albo leki, które aktualnie zażywają. Pytają też osoby, które zamierzają oddać krew po raz pierwszy, czy mogą, jak to wygląda, czy trzeba się jakoś przygotować. Na odpowiedź od nas nie czeka się długo. Odpowiadamy prawie od razu, jak tylko otrzymamy maila, chyba że sprawa jest trudniejsza, wtedy potrzebujemy na to najdłużej 2 dni. Treści portalu kierowane są do wszystkich, natomiast większość pytań zadają osoby w wieku lat. Podobny przekrój wiekowy obserwujemy wśród fanów krwiodawcy. info na Facebook-u, jednak nie ograniczamy się do tego i nie wykluczamy nikogo z poza tego przedziału wiekowego. Oprócz pracy przy portalu, pomagasz również przy organizacji Łódzkiej Masy Krytycznej. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta bo lubię pomagać! Jeżeli jest coś, co mnie interesuje i w czym mogę pomóc to staram się skontaktować z osobą odpowiedzialną, przedstawić siebie, co mogę zrobić i spytać czy się przydam, jaki jest zakres współpracy. Jeżeli się nadaję i mam czas, to chętnie wtedy pomagam. Do pomocy przy Masie zgłosiłem się jako pomoc medyczna ukończyłem kilka szkoleń i kursów z zaawansowanej pomocy przedmedycznej (BTLS+AED, BLS), znalazłem takie ogłoszenie i po prostu zgłosiłem się. Na pierwszy przejazd pojechałem jako obserwator, na kolejnych już jako niebieski, czyli pomoc medyczna. 12

13 TEMAT NUMERU Ludzie w zespole wortalu: Daniel Bombrych (Łódź) właściciel, administrator i pomysłodawca serwisu. Koordynator działań serwisu. Krwiodawca od 2004 roku, najpierw oddawał krew pełną, od 2007 roku tylko płytki krwi. W jaki sposób jeszcze działasz? Bo podejrzewam, że strona krwiodawcy.info i Łódzka Masa Krytyczna to nie wszystko... Oprócz strony mamy też stowarzyszenie o tej samej nazwie, czyli Krwiodawcy.info, jestem jego pomysłodawcą i przedstawicielem reprezentacyjnym. Pomysł na stowarzyszenie to przede wszystkim chęć ułatwienia sobie kontaktów z niektórymi firmami, czy podmiotami, które inaczej patrzą na osoby prywatne, a inaczej na kogoś, kto ma pieczątkę z REGONem. ;-) Jest to też pewien sposób uporządkowania naszych działań poza portalem. Przez pewien czas współpracowałem też z Europejską Fundacją Honorowych Dawców Krwi, która prowadzi kampanię Krewniacy. W mojej byłej pracy byłem zaangażowany w cztery Grupy społeczników: - Safety Rep., czyli przedstawiciel BHP; - Emergency Response Team, czyli grupa ratownicza; - First Aid Team, czyli grupa pierwszej pomocy; - Green Team, czyli grupa proekologiczna organizująca zbiórki elektro-śmieci. Adrian Tyszka (Białystok) przyszły lekarz. Poznali się na forum krwiodawców. Odpowiada na trudniejsze pytania, nie zawierające się w FAQ czy wiadomościach na stronie. Weryfikuje teksty i współpracuje przy przeredagowywaniu obecnych tekstów. Lidia Cibor (Kraków) administratorka serwisu, która merytorycznie wspomogła jego start. Zajmuje się też częściowo IT. Obecnie oddaje płytki krwi. Z Danielem zapoznali się na forum krwiodawców, gdzie zawiązali współpracę. Jakub Gałyga (Mysłowice) główny webmaster i IT serwisu, autor obecnego systemu CMS. Zajmuje się także marketingiem. Poznali się na forum graficznym. Jeszcze krwi nie oddawał, bo nie miał skończonych 18 lat. Obecnie czeka na możliwość oddania krwi. Eryk Szczygieł (Gdańsk) osoba poznana na forum graficznym. Tworzy grafiki na specjalne zapotrzebowanie zgłaszane przez administratorów lub IT. Pracuje nieodpłatnie w zamian za referencje i pracę do portfolio. Michał Gławenda (Sieradz) pełni rolę publikatora na profilu strony, na portalu Facebook. Jego zadaniem jest wyszukiwanie filmików, informacji i newsów związanych jakkolwiek z krwiodawstwem i publikacja na ścianie, aby dotarło to do osób, które niekoniecznie śledzą inne serwisy. Korporacyjne oblicze wolontariatu Wolontariuszami mogą być nie tylko znajomi z klasy czy podwórka. Coraz więcej firm zachęca także swoich pracowników do społecznej pracy na rzecz innych. O programie wolontariatu pracowniczego w BRE Banku opowiada Katarzyna Włudyga, specjalista ds. komunikacji wewnętrznej Od jak dawna BRE Bank prowadzi program Wolontariatu Pracowniczego i na czym on polega? Program Zróbmy Razem Coś Dobrego został uruchomiony w 2009 roku. Co kwartał pracownicy zgłaszają swoje dobroczynne projekty, a kapituła złożona z przedstawicieli BRE Banku oraz Fundacji BRE Banku wybiera pięć najlepszych. Ich liderzy otrzymują grant, który przeznaczają na materiały potrzebne do wykonania projektu. Warunkiem zaakceptowania zgłoszenia przez kapitułę wolontariatu jest czynny udział pracowników w projekcie, który chcą zrealizować. Czy w akcjach wolontariatu mogą wziąć udział tylko pracownicy, czy także ich rodzina/znajomi? Liderem zgłaszanego projektu musi być pracownik BRE Banku. Jednak może on realizować swoje działania wspólnie z innymi pracownikami, przyjaciółmi oraz rodziną. W jakich projektach biorą udział pracownicy BRE Banku, jakiego typu projekty wolontarystyczne zgłaszają? W każdym kwartale zgłaszane są bardzo różnorodne projekty. Nasi wolontariusze często pomagają chorym dzieciom oraz dzieciom z domów dziecka i innych ośrodków pomocy. Są to najczęściej projekty mające na celu organizację czasu wolnego, a także odnowienie przestrzeni, w której przebywają dzieci. Ponadto nasi pracownicy angażują się w pomoc bezdomnym zwierzętom - w ramach akcji Zróbmy Razem Coś Dobrego budowali już wybiegi, odnawiali boksy oraz organizowali szkolenia i spacery z psami. Wdzięczność zwierząt była bezcenna, a nasi wolontariusze już zapowiedzieli udział w kolejnych edycjach. Nasi wolontariusze nie zapominają również o osobach starszych. Grupa z Warszawy zorganizowała warsztaty artystyczno-terapeutyczne dla osób z chorobą Alzheimera. Ciekawym, a zarazem nietypowym projektem, była pomoc w ratowaniu zabytkowych mogił Starego Cmentarza w Łodzi. Nasi wolontariusze podczas projektu oczyścili parcele, które zostaną następnie poddane renowacji. Dlaczego BRE Bank zdecydował się na wprowadzenie takiego projektu? Tworząc program wolontariatu pracowniczego chcieliśmy dać pracownikom możliwość realizowania się dla celów społecznych. Dzięki naszemu programowi pracownicy mogą nie tylko spełniać się pomagając potrzebującym, ale także mają możliwość dzielenia się swoją fachową wiedzą. Jest to również doskonały element integracji pracowników, szczególnie, kiedy w grupy organizują się przedstawiciele różnych jednostek organizacyjnych. Impulsem do stworzenia programu były liczne sygnały od naszych pracowników, którzy w czasie wolnym i tak angażowali się w liczne działania. Postanowiliśmy je po prostu wesprzeć. 13

14 ludzie Mamo, tato, Jakie są metody leczenia oparzeń u małych pacjentów? Podstawową metodą leczenia dzieci głęboko oparzonych jest przeszczep skóry. Jest to informacja dla wielu rodziców szokująca, gdyż większość traktuje chorobę oparzeniową jako chorobę skóry. My podkreślamy, że nie jest to oparzenie, tylko choroba oparzeniowa, ponieważ zjawiska biologiczne, które dokonują się w organizmie, a które towaoparzyłem się! Czy wiecie, że ponad 90% oparzeń dzieci to wina rodziców? Jak wygląda przeszczep skóry, skąd pobierana jest skóra do przeszczepu i dlaczego leczenie operacyjne głębokich ran oparzeniowych jest lepsze od nieinwazyjnego, wyjaśnia nam Wojciech Kuzański, adiunkt w Klinice Chirurgii i Onkologii Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 4 im. Marii Konopnickiej w Łodzi Warto zabezpieczyć dom przed wystąpieniem przykrego wypadku poprzez, np: zastosowanie osłony płyty kuchennej; ograniczenie dostępu dziecka do kuchenki, czajnika elektrycznego, gorących garnków, czy potraw; zabezpieczenie elektryczności: kabli, kontaktów, gniazdek (zaślepki); nie używanie obrusów, serwetek, ponieważ dziecko może sciągnąć na siebie postawione na nich gorące płyny. Jacy pacjenci najczęściej trafiają do pana na oddział? Jak wielu pacjentów trafia na ten oddział i czy przypadki oparzeń wśród dzieci są częstymi zdarzeniami? Oddział wysokospecjalistyczny, w którym pracuję, ma 16 łóżek przeznaczonych do leczenia pacjentów oparzonych. Aż 90% hospitalizacji, które odbywają się w naszym oddziale, są to przypadki zawinione przez rodziców. Rocznie leczymy około 200 małych pacjentów oparzonych, z czego ok. 40% dzieci wymaga leczenia operacyjnego, tzn. wycięcia tkanek martwiczych z głębokiej rany oparzeniowej z równoczesnym pokryciem tej rany własnym przeszczepem skóry (przeszczep autogeniczny). Ciężkość oparzenia zależy od parametrów takich jak: wiek dziecka, powierzchnia oparzenia oraz jego głębokość. Głębokość oparzenia może być wskazaniem do zabiegu, ale nie jest stricte wskazaniem do rozpoznania ciężkiego stanu pacjenta. Zdarzają się oparzenia o powierzchni 2x3 cm bardzo głębokie, które wymagają leczenia operacyjnego, ale trudno je nazwać ciężkimi. Z drugiej zaś strony wielokrotnie jest tak, że nierozległe oparzenie nadgarstka nazywamy ciężkim, ponieważ wytworzenie blizny w miejscu, które powinno być elastyczne, plastyczne, może być przyczyną dysfunkcji, a tym samym kalectwa dla dziecka. Powiedział pan, że większość oparzeń spowodowana jest z winy rodziców. Jak możemy to rozumieć? Przerażający to fakt, ale niestety jest prawdą, że większość oparzeń, leczonych w naszej Klinice, jest zawiniona przez rodziców. Niezrozumiałym i powszechnym zwyczajem w polskich domach jest, że niemowlę musi być albo przy spódnicy matki, albo u niej na rękach, kiedy ta nalewa wrzątek do butelki. Takie zachowania powodują nieszczęście. Za ten brak myślenia odpowiadają rodzice, a konsekwencje w postaci blizn na całe życie ponoszą nasze dzieci! Najczęściej oparzeniom ulegają: głowa, twarz, szyja, górne kończyny, klatka piersiowa oraz brzuch. Kiedy porównujemy statystyki wydarzeń z innymi krajami, nasi koledzy lekarze z innych krajów nie dowierzają, że aż tyle oparzeń dzieci jest zawinionych przez rodziców. Czy oprócz pacjentów oparzonych w takich okolicznościach zdarzają się również inne wypadki? Tak, np. w przypadku dwóch chłopców, którzy zostali oparzeni na skutek oderwania się od ściany bojlera w przedszkolu, który to upadając pękł i gorącą wodą oblał dzieci. No ale jak miało nie dojść do tragedii, kiedy już po fakcie, dowiadujemy się od prokuratora, że ten bojler był zawieszony na czterech śrubkach o średnich 10 mm! Ten, kto to wykonywał, dał przykład swojej nieodpowiedzialności. Zdarzają się również poszkodowani w pożarach. Ostatnio głośna była również sprawa, kiedy ktoś polewał młode dziewczyny żrącą substancją w twarz i szyję, oraz dziecko, które wpadło do studzienki kanalizacyjnej, w której akurat płynęła gorąca woda. To są zdarzenia, których nie jesteśmy w stanie przewidzieć, nasza wyobraźnia nie pozwala nam wszystkiego bowiem wyprzedzić i zaplanować wcześniej. 14

15 ludzie rzyszą ranie oparzeniowej, powodują, że te dzieci mają cały szereg problemów ogólnoustrojowych, z którymi my musimy sobie poradzić lecząc chorobę oparzeniową. Mówimy tutaj o funkcji nerek, układu oddechowego i o niewydolności krążenia, czyli tych narządów, które warunkują życie. Rzadko, ale zdarza się, że dzieci z ciężkimi oparzeniami wymagają dializ, podobnie jak w początkowej fazie leczenia często dzieci są intubowane i potrzebują sztucznego oddychania, stąd nasza ścisła współpraca z oddziałami intensywnej opieki medycznej. Jak wygląda leczenie oparzeń od kuchni? W 1968 roku po raz pierwszy wykonano wycięcie tkanek martwiczych z rany oparzeniowej z równoczesnym przeszczepem autogenicznym skóry. Od tego czasu świat się nauczył, że im wcześniej wycinamy martwą tkankę, tym szybciej pacjent dochodzi do zdrowia oraz są lepsze wyniki estetyczne i czynnościowe. Jednak szybciej, to nie znaczy nierozsądnie, czyli kiedy operacja nie będzie zagrażała jego życiu i zdrowiu oraz kiedy pacjent jest wyprowadzony ze wstrząsu oparzeniowego, a rana oparzeniowa nadal jest jałowa - najczęściej między 4 a 6 dobą po oparzeniu. Informując rodziców o tym, że jest to najlepszy sposób leczenia, zawsze spotykamy się ze strachem i lękiem przed operacją. Zawsze jest pytanie, czy można leczyć pacjenta bez operacji i zawsze jest jedna odpowiedź. Tak, można leczyć bez operacji. Można leczyć bowiem maściami, czyli stosować tzw. leczenie zachowawcze, które wcale nie jest bezpieczne dla pacjenta, choć w potocznym rozumieniu wydaje się to oczywiste. Obecność tkanek martwiczych w ranie to ryzyko, że w każdej chwili, każdego dnia, tkanki te ulegną zakażeniu, dojdzie do rozwoju posocznicy, czyli sepsy i wówczas będziemy mieli powikłania bardzo ciężkie, ogólnoustrojowe, z możliwym zgonem. Jakie jeszcze zagrożenia niesie za sobą leczenie nieinwazyjne? Rodzic, który decyduje się na leczenie zachowawcze u swojego dziecka, musi być świadom, że dopóki tkanki martwicze są w ranie dziecka, tak długo istnieje ryzyko rozwoju posocznicy. Dlatego wybór leczenia nieoperacyjnego nie jest tak do końca bezpieczną metodą terapii. Im dłużej rany się goją, tym gorszy jest wynik estetyczny. Rany oparzeniowe gojące się samoistnie dłużej niż 14 dni, pozostawiają trwały ślad w postaci blizn. Nie ma metody na świecie, która powodowałaby zniknięcie blizny. Są maści, środki fizykoterapii, które wielokrotnie poprawiają estetykę blizny, ale to nie jest tak, że ona zniknie całkowicie. U dzieci istnieje jeszcze inny problem naturalna tendencja do przerostu blizn, co wynika z biologii organizmu intensywnie rosnącego. U dorosłych tego nie ma, więc u dorosłych sukcesem jest zagojenie rany, a bliznowacenie i przerosty rany są rzadkie. U dzieci zaś są zjawiskiem absolutnie fizjologicznym, naturalnym, więc godzenie się na rozpętanie tej burzy hormonalnej, która sprzyja gojeniu rany, to również świadome podjęcie ryzyka, że te zjawiska, które pomagały przy gojeniu rany, po jej zagojeniu będą powodowały przerost, czyli uwypuklenie, stwardnienie, a w okresie dojrzewania skrócenie, czyli przykurcze. Czy zatem lepiej jest poddać się operacji? W leczeniu operacyjnym oparzeń, tak jak w całej chirurgii plastycznej, obowiązuje zasada, że wynik estetyczny zabiegu pozostaje na całe życie. Czyli to jak dziecko będzie wyglądało po operacji, kiedy rana się zagoi, zależy od lekarza operującego, który musi wykazać się olbrzymią precyzją i starannością, dokładnością. Po zabiegu operacyjnym rana goi się znacznie szybciej. Już po dwóch tygodniach od zabiegu rana jest całkowicie zagojona i mały pacjent wychodzi do domu bez opatrunku nawet po najcięższych oparzeniach. Wtedy to rozpoczynamy leczenie i rehabilitacje blizny. Blizna po przeszczepie jest znacznie bardziej podatna na wszelkiego rodzaju działania rehabilitacyjne i skuteczność tych działań jest nieporównywalna w przypadku, gdy te same działania z tą samą intensywnością stosujemy na bliznę po gojeniu samoistnym. Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę u tych małych pacjentów? Czy oparzonym osobom podawane są jakieś składniki krwi? Leczenie dzieci oparzonych opiera się na prawidłowym prowadzeniu bilansu płynowego i kalorycznego. Rana oparzeniowa jest miejscem ucieczki olbrzymiej ilości płynów. Można powiedzieć, że z rany oparzeniowej pacjent traci osocze. Dlatego lecząc pacjenta oparzeniowego musimy bilansować utratę płynów i utratę białka, po to żeby pacjent miał skąd mieć budulec do odbudowy swojej nowej skóry, a w przypadku gojenia metodą operacyjną miał również budulec do wgojenia przeszczepu. Dlatego pacjenci, którzy mają oparzone powyżej 10% powierzchni ciała, w pierwszych 7-10 dniach otrzymują preparaty krwi. Najczęściej jest to 20% roztwór albuminy, w drugiej kolejności jest to świeże mrożone osocze (dla pacjentów, którzy mają oparzone ponad 25% powierzchni ciała). U pacjentów, którzy zaś mają oparzoną bardzo rozległą powierzchnię ciała, dochodzi jeszcze jeden problem wraz z utratą białka pacjenci ci tracą również wszystkie czynniki krzepnięcia. W takim przypadku u pacjenta niedobiałczonego możemy spodziewać się krwotoku z ran oparzeniowych, które jeśli byśmy tego nie przewidzieli i nie zapobiegli, stanowiłyby zagrożenie dla jego życia i zdrowia. Kolejnym preparatem, który zawsze podajemy pacjentom z dużą powierzchnią oparzeniową, jest masa krwinkowa. Pacjenci ci anemizują się, ponieważ w fazie katabolicznej choroby oparzeniowej organizm zużywa wszystkie pokłady białka, które posiada dla budowania swojej struktury skóry. Oczywiście nie wyobrażamy sobie przeszczepu skóry bez zabezpieczenia w krew oraz w osocze. Jak wygląda sam przeszczep skóry? Skąd brana jest skóra do przeszczepu? Przeszczepy, które wykonujemy, są to przeszczepy pośredniej grubości (przeszczepy skórno-naskórkowe). My rozszczepiamy skórę pacjenta na dwie warstwy zdejmujemy naskórek z jego warstwami żywymi, ale wszystkie potencjalne komórki rozrodcze naskórka zostawiamy w dnie rany. Przenosimy go na ranę pozbawioną tkanek martwiczych i on się tam wrasta. Natomiast w miejscu pobrania naskórka rana goi się samoistnie i jeśli naskórek do przeszczepu został dobrze pobrany, dobrym sprzętem, to miejsce po pobraniu jest niewidoczne. Bardzo często rodzice słysząc o tym, że pobierzemy skórę z ich dziecka do przeszczepu, ofiarują się mówiąc, że oni oddadzą swoją. Niestety naskórek pobrany od rodziców nie wgaja się w ranę oparzeniowa, jest po prostu odrzucany jako obca tkanka. Czy możliwe jest wykorzystanie skóry obcego człowieka do przeszczepu? Czy istnieje coś takiego jak sztuczna skóra? Nawet przy najlepszej zgodności tkankowej ta skóra od rodzica nie wgoi się. Zdarzały się takie sytuacje, że pobieraliśmy naskórek od rodzica, ale ta skóra była tylko czasowym opatrunkiem. Dlatego też nie stosujemy komórek od rodziców, tylko stosujemy naskórek z hodowli tkankowych lub z banku komórek. Klinika współpracuje z Europejskim Bankiem Tkanek z siedzibą w Bydgoszczy, skąd kupujemy tę naszą skórę, która jest pobierana ze zwłok. Ten naskórek pobierany ze zwłok jest konserwowany w glicerolu, a następnie wykorzystywany jako opatrunek na ranę. Robimy to w sytuacjach, kiedy wiemy, że pacjenta oparzonego będziemy musieli 2 lub 3 razy operować i miejsce dawcze to samo u pacjenta będzie kilkakrotnie wykorzystane. Wielu pacjentów pyta nas o możliwości wykorzystania skóry sztucznej. Czegoś takiego jak skóra sztuczna, w dosłownym tego słowa znaczeniu, nie ma, nie istnieje. 15

16 ludzie 1 Na oddawanie krwi nie powinno się przyjeżdżać rowerem... Do domu Piotrek wróci spacerem. Piotrek podszedł do rejestracji. Pokazał dowód i zarejestrował się. Otrzymał także ankietę do wypełnienia. 3 Przed oddaniem krwi należy zjeść śniadanie. Piotrek oddawał krew koło południa, zatem na obiad było za wcześnie, a od śniadania minęło już kilka godzin, dlatego w cukierni kupił dwie bułki z jagodami. 2 Piotrek 6 7 oddaje Każdy dawca jest zawsze badany przed dopuszczeniem do oddawania krwi. Lekarz sprawdza ciśnienie, pyta o choroby oraz przyjmowane leki. 13 krew Redakcja Świata Dawcy towarzyszyła przez dwie godziny Piotrkowi, który zdecydował się po raz pierwszy oddać krew. Przedstawiamy w obrazkach jego wizytę w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi Kiedy wszystko jest w porządku, możemy udać się do sali, w której pobrana zostanie od nas krew. Na koniec jeszcze jeden podpis na kwestionariuszu, zabieramy swoje rzeczy, bierzemy paczki z czekoladami... Wielu dawców zapomina przynajmniej o jednej z tych spraw ;-) 16

17 ludzie 5 4 Po kilku chwilach został poproszony na próbki, czyli do pokoju, gdzie pielęgniarka pobrała niewielką ilość krwi do wstępnych badań (m.in. morfologii). 8 9 Na sali pobrań należy najpierw oddać ankietę oraz pokazać swój dowód osobisty Pojemnik z krwią jest dokładnie oznaczany. Do komputera wprowadzana jest również informacja, kto pobierał krew od danej osoby. Kwestionariusz dla krwiodawców. Zawiera wiele pytań, ale warto podejść do jego wypełnienia rzetelnie. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zostawić wolne miejsce i porozmawiać z lekarzem. Piotrek czytał na stronie internetowej, aby uzupełnić płyny w dniu oddawania krwi. Przed nim jeszcze kilku dawców, więc jest okazja i czas, aby zjeść coś słodkiego i napić się wody a następnie umyć rękę. Samo oddawanie krwi trwa od 4 do 10 minut. 11 Jeszcze tylko plasterek i po wszystkim Jak się czujesz? - Dobrze dziękuję. - Przy następnym pobraniu możesz odebrać książeczkę dawcy. - Fajnie! Odpoczynek po oddaniu krwi. Czas na kolejną bułkę i jedną czekoladę na wzmocnienie. Piotrek przyjechał rowerem, ale wie, że nie powinien na niego wsiadać. Dziś ma usprawiedliwioną nieobecność w pracy, więc może się przespacerować. 17

18 dla dawcy Jak czytać wyniki morfologii? Badanie Normy (dla osób dorosłych) Krwinki białe leukocyty (WBC) 4,0-10 x 109/l Limfocyty (LYM) 1,0-4,5 x 109/l Neutrocyty Granulocyty obojętnochłonne (NEUT, GRAN) 1,8-7,7 x 109/l Krwinki czerwone (erytrocyty, RBC) Kobiety: 4,2-5,4 x 1012/l Mężczyźni: 4,7-6,1 x 1012/l Hemoglobina (HGB, Hb) Kobiety: 12,0-16,0 g/dl (7,2-10,0 mmol/l) Mężczyźni: 12,5-18,0 g/dl (7,8-11,3 mmol/l) Hematokryt (HCT) Kobiety: % Mężczyźni: % Średnia objętość krwinek czerwonych (MCV) Kobiety: fl Mężczyźni: fl Średnia zawartość hemoglobiny (MCH) pg Średnie stężenie hemoglobiny (MCHC) g/dl Rozkład objętości krwinek czerwonych (RDW) 11,5-14,5 % Płytki krwi Trombocyty (PLT) x 109/l 18

19 dla dawcy Przedstawiamy opis skrótów, które można znaleźć na wynikach badania krwi wraz z podstawową interpretacją (która nie zastąpi jednak rozmowy z lekarzem, jeśli któryś ze wskaźników jest poniżej lub powyżej wartości dla zdrowego człowieka) Interpretacja Wzrost ich liczby nazywamy leukocytozą, a spadek leukopenią. Podwyższenie może być spowodowane przyczynami fizjologicznymi (wysoka temperatura otoczenia, opalanie się na słońcu, ciąża, wysiłek fizyczny, stres) lub patologicznymi (stany zapalne narządów, uszkodzenia tkanek, zakażenia, zatrucia, nowotwory). Spadek ilości krwinek białych może być spowodowany przez niektóre choroby zakaźne, zwłaszcza wirusowe WZW, grypa, zakażenie HIV, odra, różyczka, ospa wietrzna, uszkodzenie szpiku kostnego przez środki chemiczne, promienie jonizujące, aplazja (zatrzymanwie w rozwoju, zanik) i hipoplazja szpiku, wyniszczenie, kolagenozy, przerzuty nowotworowe do szpiku kostnego, niektóre białaczki, ciężkie zakażenia bakteryjne posocznice, dury i paradury, wstrząs anafilaktyczny. Ich liczba wzrasta w takich chorobach, jak krztusiec, chłoniaki, przewlekła białaczka limfatyczna, szpiczak mnogi, odra, świnka, gruźlica, kiła, różyczka, choroby immunologiczne. Natomiast spadek (pancytopenię) może wywołać stosowanie kortykosterydów, a także ciężkie zakażenia wirusowe. Ich zwiększenie obserwujemy w zakażeniach miejscowych i ogólnych, chorobach nowotworowych, hematologicznych, po urazach, krwotokach, zawałach, w chorobach metabolicznych, u palaczy oraz u kobiet w trzecim trymestrze ciąży. Spadek liczby neutrocytów występuje w zakażeniach grzybiczych, wirusowych (grypa, różyczka), bakteryjnych (gruźlica, dur, bruceloza), pierwotniakowych (np. malaria), w toksycznym uszkodzeniu szpiku kostnego, przy leczeniu cystostatykami. Wzrost ich liczby erytrocytoza, natomiast spadek erytropenia. Erytrocytoza (czyli czerwienica) jest rzadko spotykaną chorobą i może być spowodowana nowotworowym rozrostem krwinek czerwonych. Jej przyczyną bywa również niedotlenienie lub zwiększona produkcja hormonu pobudzającego wytwarzanie krwinek czerwonych we krwi (erytropoetyny). Częściej mamy jednak do czynienia z niedokrwistością. Może być ona wywołana utratą krwi, niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego (tzw. niedokrwistość megaloblastyczna). Do niedokrwistości dochodzi też w przypadku oddziaływania różnorodnych czynników powodujących rozpad erytrocytów (mówimy wtedy o niedokrwistości hemolitycznej). Przyczyną niedokrwistości jest także niedobór żelaza lub inne przyczyny wtórne (ciąża, choroby nerek, nowotwory, choroby przewlekłe). Obniżenie poziomu hemoglobiny jest na ogół spowodowane niedokrwistością i w stanach przewodnienia organizmu. Zwiększone stężenie hemoglobiny obserwuje się w nadkrwistościach i w zaburzeniach gospodarki wodno elektrolitowej (odwodnienie). Wzrost poziomu hematokrytu może być spowodowany przez: wzrost liczby krwinek czerwonych nadkrwistości pierwotne (czerwienica prawdziwa) i wtórne (przebywanie na dużych wysokościach, przewlekłe choroby płuc, nowotwory nerek), odwodnienie obfite biegunki, uporczywe wymioty, moczówka prosta, nadmierne pocenie, zmniejszona objętość osocza- zapalenie otrzewnej, rozległe oparzenia. Spadek poziomu hematokrytu może być spowodowany przez: zmniejszenie liczby krwinek czerwonych niedokrwistości, utrata krwi (krwawienia), hemolizę wewnątrznaczyniową związaną z reakcją potransfuzyjną, choroby szpiku kostnego (choroba popromienna, fibroza, guzy), przewodnienie. Wartość poniżej 80 fl świadczy o niedokrwistości mikrocytowej (przebiegającej ze zmniejszeniem rozmiaru krwinki czerwonej). Jest ona charakterystyczna dla stanu niedoboru żelaza. Natomiast wynik powyżej 110 fl może być najczęściej sygnałem niedokrwistości megaloblastycznej, związanej z niedoborem witaminy B12 lub/i kwasu foliowego. Nieznaczne podwyższenie MCV bywa spowodowane wzrostem ilości retikulocytów (młodych postaci erytrocytów, które mają większą objętość), co nie zawsze jest patologią. Wzrost średniej zawartości hemoglobiny w krwince czerwonej może wystąpić w niedokrwistościach makrocytowych natomiast zmniejszenie średniej zawartości hemoglobiny może być spowodowany przez zaburzenia wodno-elektrolitowe typu przewodnienia hipotonicznego i niedokrwistości niedobarwliwe. Wzrost MCHC może wystąpić we wrodzonej sferocytozie i w stanach hipertonicznego odwodnienia. Zmniejszenie MCHC może być spowodowany przez zaburzenia wodno-elektrolitowe typu hipertonicznej hiperhydracji i niedokrwistości z niedoboru żelaza. Jego wartość wzrasta w niedokrwistości z niedoboru żelaza. Wzrost RDW można też zaobserwować po utracie krwi lub po leczeniu witaminą B12 lub/i kwasem foliowym. Z nadpłytkowością (trombocytozą) mamy do czynienia w przypadku różnych przewlekłych stanów zapalnych, po wysiłku fizycznym, w niedoborze żelaza, po usunięciu śledziony, w ciąży, w przebiegu niektórych nowotworów. Zdarza się też tzw. nadpłytkowość samoistna. Częściej spotyka się małopłytkowość (trombocypenią) spowodowaną np. skutkami ubocznymi niektórych leków, niedoborami witaminy B12 lub kwasu foliowego, infekcjami, nowotworami i innymi chorobami. 19

20 dla dawcy O czym pamiętać przed oddaniem krwi? Zjedz śniadanie Nie przychodź na czczo. Twój organizm potrzebuje energii, dlatego zjedz śniadanie (drugie śniadanie). Najlepiej, aby było ono lekkostrawne i słodkie. Lepsza będzie bułka z dżemem, zamiast kawałka pizzy z kolacji. Jeśli jednak dzień przed oddaniem krwi jadłeś/jadłaś tłuste potrawy (tłuste mięso, zapiekanka, golonka) lub piłeś alkohol - odczekaj trzy - cztery dni z oddaniem krwi. Nie pal Zawarte w papierosach substancje smoliste niepotrzebnie zagęszczają Twoją krew, co może wydłużyć czas oddawania krwi lub nawet spowodować, że nie będziesz w stanie jej oddać. Uzupełnj płyny Oddając krew pozbywasz się około pół litra płynów uzupełnij je zawczasu. Zarówno dzień przed, jak i w dniu oddania. Przed wizytą w punkcie pobierania wypij pełen kubek herbaty, dodatkowy sok, wodę mineralną itp. Oddając krew w okresie letnim zadbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu przed wizytą w Punkcie Pobrań. Odpocznij Oddanie krwi nie wiąże się z wysiłkiem fizycznym, ale jeśli po wyjściu z Punktu Pobierania chcesz wziąć udział w zajęciach WF (np. bieg do autobusu, wspinaczka po schodach na 7 piętro), to może zakręcić ci się w głowie. W takiej sytuacji usiądź tam, gdzie jesteś, pochyl się do przodu (głowa między kolana) i głęboko oddychaj. Nic złego się nie dzieje, po prostu masz we krwi trochę mniej czerwonych krwinek, które transportują tlen. Wyśpij się Oddając krew powinieneś czuć się dobrze. Jeśli więc nie jesteś rannym ptaszkiem nie musisz oddawać krwi o Pamiętaj tylko sprawdzić, w jakich godzinach czynny jest Punkt Pobierania Krwi w twojej miejscowości. Weź dokument tożsamości Nawet najedzony, napojony, wyspany i gotowy do oddania krwi nie możesz się zarejestrować jako dawca, jeśli nie masz ze sobą dokumentu tożsamości. Dokument tożsamości to: dowód osobisty, prawo jazdy lub paszport. (NIE SĄ dokumentem potwierdzającym tożsamość: legitymacja szkolna, legitymacja studencka, legitymacja krwiodawcy, migawka). 20