Wykorzystanie biopaliw transportowych w Polsce na tle UE
|
|
- Nina Domagała
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr hab. inż. Adam Kupczyk 1) Wykorzystanie biopaliw transportowych w Polsce na tle UE Część I Wskaźniki i bariery wykorzystania biopaliw transportowych W ostatnich dekadach, a dokładnie od momentu powstania pierwszego raportu opracowanego dla Klubu Rzymskiego, opublikowanego w 1972 r. i pierwszego kryzysu energetycznego, który miał miejsce również na początku lat 70. ub. stulecia wzrasta zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii (oze), w tym biopaliwami transportowymi powstałymi w procesie konwersji biomasy. Wynika to z wielu przesłanek, a do najważniejszych można zaliczyć [3,8,9,13,20,]: aspekt ekologiczny zwiększające się zagrożenie dla środowiska naturalnego w wyniku powszechnego i intensywnego spalania kopalnych nośników energii lub wykorzystania procesu spalania ich pochodnych w silnikach spalinowych; udział transportu w globalnej emisji CO 2 na świecie i degradacji środowiska wynosi ok. 18% (11,5% transport osobowy; 6,5% pozostałe środki transportu); kurczenie się zasobów nośników kopalnych i wzrost ich cen na rynkach światowych, a w konsekwencji ograniczenie bezpieczeństwa energetycznego krajów (bloków gospodarczych, jak np. UE) nie posiadających wystarczających zasobów; poprawia się natomiast siła przetargowa, pozycja ekonomiczna i polityczna krajów zasobnych w nośniki energetyczne (np. Rosja, Kraje Arabskie); aspekt społeczny w wyniku postępu naukowo-technicznego nadprodukcja żywności uwolniła znaczne obszary uprawnej ziemi, na których można uprawiać rośliny energetyczne, co dodatkowo przywróci utracone na terenach wiejskich miejsca pracy; poszanowanie energii biopaliwa powstają w zakładach/gospodarstwach o niskim stopniu koncentracji produkcji, zaś wykorzystanie energii następuje bliżej miejsca wytworzenia, wobec czego występują mniejsze straty w dystrybucji energii 2) ; ważnym aspektem i cechą charakterystyczną obecnych paliw transportowych jest możliwość ich substytucji innymi paliwami, wytwarzanymi z roślin w prostych procesach estryfikacji czy fermentacji/odwodnienia (biopaliwa I generacji), a w przyszłości w procesach fizyko-chemicznych (paliwa syntetyczne oraz biopaliwa II generacji), prowadzących docelowo do wykorzystania wodoru (paliwo III generacji, wytwarzane przykładowo z węgla czy biomasy-biowodór) przechodzenie do nowych generacji paliw i biopaliw wiąże się z redukcją zanieczyszczenia środowiska m.in. poprzez podniesienie sprawności konwersji energii nośników na energię mechaniczną pojazdów czy sposobem wykorzystania; np. układ silnika elektrycznego zamiast silnika spalinowego [3, 6,7,14,19, 22]. Od początku istnienia ludzkości następował wzrost ilości energii zużywanej przez człowieka w miarę rozwoju ekonomicznego (systemu ekonomicznego), co przedstawiono w tabeli 1. W ostatnich dekadach wzrost degradacji środowiska naturalnego i potrzeb energetycznych opisuje funkcja wykładnicza [13, 14]. Tabela 1 Zużycie energii przez człowieka w różnych systemach ekonomicznych [1] System ekonomiczny Łowiectwo i zbieractwo (przed używaniem ognia) Łowiectwo i zbieractwo (po oswojeniu ognia) Wczesne rolnictwo Lat temu do do do 2000 Maksymalna ludzka populacja (szacunkowo) Energia przypadająca dziennie na osobę (kcal) Energia zużywana dziennie przez ludzką populację (kcal) 1 milion x mln x mln ,5 x ) Dr hab. inż. Adam Kupczyk, prof. nadzw. SGGW, pracuje na Wydziale Inżynierii Produkcji SGGW, od 2004 r. współpracuje z Europejskim Centrum Energii Odnawialnej, uczestniczył/prowadził projekty KE w zakresie oze, ostatnio takie m.in. jak: Local&Innovative Biodiesel, EuroObserv ER, REFUEL, zajmował się zagadnieniem odzysku ciepła odpadowego w procesie schładzania mleka, jest członkiem Krajowej Izby Biopaliw. 2) Np. produkcja oleju rzepakowego lub estrów metylowych oleju rzepakowego może odbywać się w gospodarstwie rolnym, blisko miejsca jego wykorzystania. W przyszłości ogniwa wodorowe mogą być napędzane bezpośrednio nieoczyszczonym destylatem rolniczym (tzw. spirytusem surowym) produkowanym w gospodarstwie rolnym. Średniowiecze Współcześnie mln Europa 10% reszta 90 % ostatnie dekady XX w mln Ameryka Płn. 5% EU., Rosja, Jap. 18% Trzeci Świat 77% x ,8 x strona 605
2 Z powyższych powodów zagadnienia zagrożeń środowiskowych, wykorzystanie energii w tym źródeł odnawialnych podlega ciągłemu monitorowaniu, rozpoczętemu w pracach Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju (tzw. Komisja Brundtland, 1987), która jako pierwsza wprowadziła koncepcję rozwoju zrównoważonego, spełniającego trzy warunki: uzasadnienie ekonomiczne, uwzględnienie aspektów środowiskowych, akceptacja społeczne. Efektem międzynarodowych działań tej komisji było zwołanie drugiej światowej konferencji Narodów Zjednoczonych, zwanej Szczytem Ziemi, która odbyła się w Rio de Janeiro. Podczas tej konferencji Państwa-Strony, które podpisały Ramową Konwencję Klimatyczną (RKK) zobowiązały się do częściowej redukcji emisji gazów odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne. Monitoring wdrożenia RKK odbywa się co roku. Na III Konferencji Stron, która odbyła się w 1997 r. w Kioto, podpisany został protokół dalszej redukcji emisji gazów cieplarnianych. Polska ratyfikowała Protokół z Kioto w 2002 r. i zobowiązana jest do przestrzegania jego postanowień. Polityka energetyczna, ekologiczna i regionalna Unii Europejskiej przyznała wysoki priorytet odnawialnym źródłom energii, w tym biopaliwom transportowym. W rozwiązaniach politycznych i prawnych wyraźnie zaznacza się zintegrowane podejście UE do rozwiązywania problemu braku bezpieczeństwa energetycznego, ochrony środowiska i rozwoju obszarów wiejskich, co znalazło odzwierciedlenie w przyjętej w 1997 r. przez Komisję Europejską Białej Księdze Energia dla przyszłosci: odnawialne źródła energii oraz spowodowało opracowanie pod koniec 2000 r. tzw. Zielonej Księgi europejskiej strategii w zakresie bezpieczeństwa energetycznego [14]. Początek bieżącej dekady zaowocował dwoma ważnymi dyrektywami UE w zakresie: promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na europejskim rynku energii elektrycznej, Dyrektywa 2001/77/EC; promocji biopaliw transportowych (projekt z 2001 r., zaakceptowany w 2003 r), Dyrektywa 2003/30/EC. Biopaliwa definicje i cele ilościowe Zwiększa się udział transportu w potrzebach energetycznych UE przy stosunkowo niewielkich możliwościach samozaopatrzenia surowcowego w transportowe, tradycyjne nośniki, pochodne ropy naftowej (ON, benzyna). Udział paliw stosowanych w transporcie wynosił ok. 32,4% (309 Mtoe) całkowitych potrzeb energetycznych (zapotrzebowania energii finalnej) w Europie w 2000 r. [3, 20]. Stąd też wynika duże zainteresowanie i pilna potrzeba szukania alternatywnych paliw transportowych, do których zalicza się m.in. również biopaliwa. Za biopaliwa transportowe uważa się paliwa zawierające w swym składzie biokomponenty. Są to m.in.: benzyny zawierające powyżej 5% etoh lub co najmniej 15% ETBE i ON z dodatkiem powyżej 5% estrów. Paliwa transportowe, o mniejszej zawartości biokomponentów w świetle obowiązującego prawa nie są biopaliwami, ale też podlegają zwolnieniom akcyzowym przewidzianym dla biopaliw. W Polsce zwolnienia te wynoszą [17]: 1,5 zł na każdy litr biokomponentu, w przypadku paliw zawierających poniżej 5% biokomponentów, 1,8 zł/l biokomponentu w przypadku zawartości biokomponentów powyżej 5 do 10%, 2,2 zł/l biokomponentu przy zawartości biokomponentu powyżej 10%. Zasadnicza różnica między unijnym Dyrektywą 2003/30/EC a polskim prawodawstwem w zakresie biopaliw i biokomponentów polega na: ograniczeniu listy biokomponentów transportowych w Polsce do trzech jej rodzajów: FAME, bioetanol i ETBE, tymczasem w UE biokomponentami paliw transportowych mogą być również: biogaz, biometanol, bio-mtbe, biopaliwa syntetyczne, biowodór, a także czysty olej roślinny [ 2,23]. Ponadto w Polsce ze względu na posiadane zdolności produkcyjne w zakresie spirytusu etylowego mogłoby wystąpić zainteresowanie estrami etylowymi oleju rzepakowego, których jak dotychczas nie ma na unijnej liście biokomponentów. Zwolnienia akcyzowe związane z wykorzystaniem biopaliw i biokomponentów w Polsce miały dotychczas charakter tymczasowy (możliwość zmian co roku), tymczasem w krajach, które są europejskimi liderami biopaliw obowiązują wieloletnie okresy zwolnienia akcyzowego: na 4 lata (Szwecja), 9 lat (Niemcy) czy 10 lat w Hiszpanii. Jednym z najistotniejszych elementów Dyrektywy 2003/30/EC były tzw. cele ilościowe wykorzystania biopaliw, zaakceptowane przez Radę UE i przegłosowane przez Parlament Europejski. Zgodnie z zaleceniami dyrektywy udział biopaliw 3) (biokomponentów) w strukturze wykorzystania paliw transportowych w krajach członkowskich UE 25 powinien wynieść w 2005 roku nie mniej niż 2%, zaś w roku 2010 nie mniej niż 5,75% (tab. 2). Tabela 2 Minimalny udział biokomponentów w ogólnym zużyciu paliw transportowych, zgodnie z zaleceniami Dyrektywy 2003/30/EC, w ujęciu energetycznym (e) i objętościowym (o)[2, 24] Wyszczególnienie Ustalenia dyrektywy udział biokomponentów (e) 2,00 2,75 3,50 4,25 5,00 5,75 Bioetanol (o) 3,20 4,41 5,61 6,81 8,01 9,21 ETBE w przeliczeniu na bioetanol) (o) 6,82 9,37 11,93 14,49 17,04 19,60 Estry (o) 2,12 2,92 3,71 4,51 5,30 6,10 Dyrektoriat Generalny ds. Transportu i Energii KE, biorąc pod uwagę wskaźniki narodowe przesłane przez poszczególne kraje członkowskie UE, przekazał informację, że zamiast planowanych 2%, średni wskaźnik wykorzystania biopaliw (biokomponentów) transportowych osiągnie w 2005 r. zaledwie poziom 1,2% [4]. 3) Udział ten przeliczony na 100% biokomponentów. strona 606
3 Ze względu na rosnące zainteresowanie biopaliwami transportowymi podczas Międzynarodowej Konferencji Eastern Biofuels, która się odbyła w Warszawie w połowie minionego roku, wskazywano wielokrotnie na to, że wskaźnik ten prawdopodobnie będzie nieco większy i wyniesie prawdopodobnie ok. 1,4%. Europejskimi liderami w zakresie energetycznego wskaźnika wykorzystania biopaliw transportowych są: Szwecja (ok. 3% udziału biopaliw w zużyciu paliw transportowych), Czechy (2,84%) i Austria (2,5%), a za nimi sześć krajów z dwuprocentowym udziałem zgodnym z obowiązującą dyrektywą 2003/30/EC. Europejskim liderem ilościowym w zakresie produkcji biopaliw (głównie biodiesla) są Niemcy. W tabeli 3 przedstawiono wskaźniki wykorzystania biopaliw transportowych w krajach UE-25. Tabela 3 Wskaźniki wykorzystania biopaliw transportowych w krajach UE-25, przewidywane przez kraje członkowskie na początku 2005 r. [4] Nazwa kraju Skrót nazwy kraju Wskaźnik wykorzystania biopaliw transportowych, % energet. Szwecja SV 3 Czechy CZ 2,84 Austria AT 2,5 Belgia BE 2 Niemcy DE 2 Łotwa LA 2 Litwa LI 2 Słowacja SK 2 Hiszpania ES 2 Francja FR 1,5 Portugalia PT 1,15 Cypr CY 1 Grecja GR 0,7 W 2005 r. Polska z planowanym na początku ub. roku półprocentowym udziałem energii biopaliw (biokomponentów) transportowych w zużyciu paliw transportowych ogółem znajdzie się prawdopodobnie na czternastym miejscu stawki krajów UE 25, między Grecją (0,7%) a Węgrami (0,4%) [16]. O ile w 2004 roku wskaźnik wykorzystania biopaliw (biokomponentów) w Polsce wyniósł w ujęciu energetycznym 0,3% to wykonanie wskaźnika 0,5% w 2005 r. przewidzianego do wykonania w wyżej cytowanym dokumencie wydaje się możliwe ze względu na wzrost wykorzystania bioetanolu i uwzględnienie pierwszy raz w rozliczeniach biodiesla. W tabeli 4 przedstawiono wykorzystanie paliw, biopaliw transportowych w Polsce i energetyczny wskaźnik wykorzystania biopaliw, natomiast na rysunku 1 miesięczne wykorzystanie biokomponentów w okresie od 1 stycznia 2005 do 30 stycznia 2006 r. Tabela 4 Zużycie paliw transportowych i udział biopaliw w Polsce [16] Paliwa transportowe (w tys. ton ekwiwalentu benzyny) bioetanol (tys. ton bioetanolu) Biopaliwa biodiesel (tys. ton estrów) Udział energetyczny biopaliw w zużytej energii wszystkich paliw ,6 0, ,4 0, ,3 0, ,1 0, ,3 0, ,2 13,4 0,46-0,52* 2006** 1,5 ** obliczenia własne wg danych nieostatecznych ** prognoza [16]. % Polska PL 0,5 Węgry HU 0,4 Malta MT 0,3 Wielka Brytania UK 0,3 Finlandia FI 0,1 Irlandia IE 0,06 Dania DK 0 Holandia NL 0 Estonia EE 0 Włochy IT 0 Luksemburg LU 0 Słowenia SI 0 Rys. 1. Miesięczne wykorzystanie w Polsce bioetanolu jako biokomponentu benzyny strona 607
4 Pół procenta, jakie prawdopodobnie osiągnęła Polska w 2005 roku, to zaledwie czwarta część wymagań stawianych przez Unię Europejską w Dyrektywie 2003/30/EC. Chociaż dyrektywa ma charakter rekomendacji, a dodatkowo żaden z krajów członkowskich nie zgłosił swoich zastrzeżeń co do jej celów ilościowych, to niektórzy urzędnicy unijni sygnalizują możliwość wyciągania w najbliższych latach sankcji wobec krajów w tym nowych członków UE nie stosujących się do niej [21]. W ciągu roku ma być przeprowadzony audyt energetyczny w zakresie biopaliw transportowych w UE-25 i wtedy zostaną prawdopodobnie podjęte decyzje odnośnie dalszej polityki biopaliwowej UE wobec poszczególnych krajów członkowskich, wsparcia czy ewentualnego karania krajów nie wywiązujących się z zaleceń Dyrektywy. W czasie odbywajacych się licznych, krajowych konferencji nt biopaliw transportowych przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapowiedzieli, że [16]: w 2006 r. osiągnięty będzie cel ilościowy 1,5% biopaliw (biokomponentów) w strukturze paliw transportowych (wobec 2,75% wskazanych w Dyrektywie 2003/30/EC); w 2010 r. cel ilościowy Dyrektywy 5,75% będzie zrealizowany lub nawet przekroczony. Tabela 5 Prognozy udziału różnych rodzajów paliw alternatywnych w wykorzystaniu paliw transportowych do 2020 r. [2, 22] Bariery wprowadzenia dyrektywy 2003/30/EC i wykorzystania biopaliw transportowych Niskie wykorzystanie biopaliw transportowych w krajach UE zainicjowało badania w zakresie barier mających wpływ na ten stan rzeczy. Bariery zostały podzielone: na: ogólne (rys. 2) i szczegółowe (rys. 3) [15]. Rys. 2. Ogólne bariery wprowadzenia dyrektywy w 2005 r. Paliwo transportowe a 2020b Biopaliwa 2 5, Gaz ziemny LPG Wodór kilka % Razem 2 7, powyżej 30 W tabeli 5 przedstawiono cele ilościowe Dyrektywy 2003/ 30/EC oraz zmodyfikowaną obecnie wersję prognozy wykorzystania biopaliw i paliw alternatywnych, przygotowaną m.in. przez EC BREC w ramach projektu Komisji Europejskiej RENEW. Początkowo prognoza zakładała 8-procentowy udział biopaliw w strukturze paliw transportowych w 2020 r. (prognoza z indeksem a ). Jak wynika z opracowanej prognozy (Projekt RENEW, prognoza z indeksem b ) po dokładnej analizie zasobów surowcowych biopaliwa mają stanowić w UE nawet ok. 15% w strukturze paliw transportowych w 2020 r. [22]. Na podkreślenie zasługuje fakt, że dużą wagę w UE przykłada się do paliw alternatywnych, takich jak: LPG 4 ), gaz ziemny czy wodór (produkowany z biomasy ale także z nośników kopalnych w czystych technologiach). 4) Obecnie Polska jest europejskim liderem w zakresie wykorzystania LPG. Rys. 3. Szczegółowe bariery wprowadzenia dyrektywy w 2005 r. Głównych barier ogólnych należy upatrywać w sferach: ekonomicznej, prawnej, ograniczonych zasobach biomasy i sferze technologicznej. W Polsce bariery wyglądają podobnie, a na czoło problemów sektorów produkujących biokomponenty wysuwają się aspekty prawne i powiązane z nimi ekonomiczne [10,11]. Jedną z większych barier produkcji i obrotu biokomponentami stanowił brak uwarunkowań prawnych o ich jakości. Odnośne rozporządzenie pojawiło się w październiku ub. roku [18]. Obecnie producenci oczekują podobnego kroku w kierunku paliw zawierających biokomponenty o zawartości do 20% estrów w ON i do 10% bioetanolu w benzynie. strona 608
5 Bariery ekonomiczne, powiązane z prawnymi, wynikają z ograniczonych możliwości budżetu państwa w ponoszeniu obciążeń obniżonej na biopaliwa akcyzy i braku stałości przepisów odnośnie do zwolnień akcyzowych, co powoduje niechęć inwestorów [16]. Natomiast wysokość ulgi akcyzowej na biopaliwa została zaakceptowana przez największych uczestników polskiego sektora paliw transportowych. Wysoka cena ropy naftowej na rynkach światowych i w konsekwencji wysoka cena paliw tradycyjnych w 2005 r. spowodowała też zaakceptowanie biodiesla przez polskich klientów. Tendencja ta może się umocnić w 2006 r., przy zapowiedzi z dotyczącej prawdopodobieństwa ograniczenia wydobycia ropy naftowej przez kilku największych producentów, w wyniku czego cena za baryłkę miałaby przekroczyć nawet 100 USD. Zatem uwarunkowania ekonomiczne w istotny sposób wpłynęły i nadal wpływają na pokonanie barier społecznych stosowania biopaliw transportowych. W Polsce dotychczas nie wystąpiły bariery surowcowe, gdyż: sektor bioetanolu w ostatnich latach pracował z zaledwie ok procentowym stopniem wykorzystania zdolności produkcyjnych, a sektor biodiesla, produkujący na skalę przemysłową zaistniał dopiero pod koniec 2004 r., stopniowo rozwija zdolności produkcyjne i zwiększa popyt na surowiec rzepak. Bariery te jednak mogą się pojawić dość szybko, ze względu na przewidywany, dynamiczny wzrost zdolności produkcyjnych w zakresie estrów i ograniczoną podaż nasion rzepaku [5, 10, 12]. Szczegółowe bariery wdrażania Dyrektywy 2003/30/EC przedstawiono na rysunku 4. Podsumowanie Problemy energetyczne świata, w tym zapewnienia odpowiedniej podaży paliw transportowych, należą do grupy najważniejszych determinant dalszego rozwoju ludzkości. Jedną z rozpatrywanych możliwości i szans aczkolwiek nie jedyną rozwiązania problemu energii w transporcie stanowią biopaliwa transportowe, z trzema ich generacjami. Polska jest na etapie rosnącego wykorzystania pierwszej generacji biopaliw transportowych (bioetanol i biodiesel) i organizacji prac badawczo- -rozwojowych w zakresie drugiej i trzeciej generacji. W Polsce energetyczny wskaźnik wykorzystania biopaliw transportowych pierwszej generacji w 2005 r. wyniósł ok. 0,5%, przy wskazywanym wskaźnikiem 2% w Dyrektywie 2003/30/EC. Prawdopodobnie uda się uzyskać zalecany w Dyrektywie wskaźnik 5,75% udziału biopaliw transportowych w 2010 r. Równocześnie należy dodać, ze obok trzech generacji biopaliw będą rozwijane generacje innych paliw alternatywnych (prognoza RENEW). Nurty prac nad paliwami alternatywnymi biegną równolegle, co prowadzić ma w konsekwencji do wyprodukowania różnymi metodami paliwa zgodnie z koncepcję rozwoju zrównoważonego, spełniającego trzy warunki: uzasadnienie ekonomiczne, uwzględnienie aspektów środowiskowych i akceptacja społeczna. Paliwem, z którym wiąże się obecnie duże nadzieje jest wodór, produkowany zarówno w czystych technologiach wykorzystujących surowce kopalne jak i z surowców rolniczych czy odpadów komunalno-przemysłowych (biowodór). LITERATURA [1] Clark M.E.: Ariadne s Threat, St. Marts Press, NY 1989 [2] Dyrective 2003/30/EC; Directive of the European Parliament and of the Council of 8 may 2003 on the promotion of the use of the biofuels or other renewable fuels for transport [3] European Energy and Transport Trends to KE Dyrektoriat Ds. Energii i Transportu, Raport Komisji Europejskiej ISBN Finat Gonzales: Biofuels for Transport: Challenge&Achievements. The 1st meeting of the Biofuels Research Advisory Council (BIOFRAC) in support of the European Technology Platform for Biofuels, European Commision, Brussele, 15 June 2005 [5] Gmyrek R.: Surowcowe uwarunkowania produkcji FAME w Europie. Konferencja CLN-PIPP nt. Zadania polskiego sektora paliwowego w promocji biopaliw. Cz. II FAME Warszawa 16 17marca 2006 [6] [7] [8] Kohnen C.: Volkswagen AG Motor technology and requirements for automotive fuels. Part 1 1st European Summer School on Renewable Motor Fuels Fachhochschule, , Trier Umweltcampus Birkenfeld (Niemcy) [9] Kohnen C.: Volkswagen AG Motor technology and requirements for automotive fuels. Part 2 1st European Summer School on Renewable Motor Fuels Fachhochschule, , Trier Umweltcampus Birkenfeld (Niemcy) [10] Kupczyk A.: Ilu graczy zasiądzie przy biopaliwowym stole, czyli wybrane problemy sektora biopaliw transportowych w Polsce. Agroenergetyka 2006, nr 2 [11] Kupczyk A.: Local&Innovative Biodiesel. Final Report, a project within the ALTENER-programme of the European Commission. ALTENER-contract nr /C/02-022, EC BREC CLN, 2006 [12] Kuś J.: Możliwości zwiększenia krajowej produkcji rzepaku ozimego na cele energetyczne do roku ZSiEPR, IUNG, Puławy, czerwiec 2005 [13] Lewandowski W.M: Proekologiczne odnawialne źródła energii. WNT, Warszawa 2006 [14] Odnawialne źródła energii jako element rozwoju lokalnego. EC BREC, Warszawa 2003 [15] Overwiew and analysis of national reports on the EU biofuels Directive Prospects and barriers for 2005 Prospects and barriers for listopada 2005 [16] Raport dla Komisji Europejskiej wynikający z art 4(1) dyrektywy 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych za 2004 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi we współpracy z Ministerstwem Gospodarki i Pracy, Ministerstwem Finansów, Ministerstwem Nauki i Informatyzacji, Ministerstwem Środowiska i Ministerstwem Infrastruktury. Warszawa 2005 [17] Rozporządzenie ministra finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. Dz.U. Nr 97, poz. 966 [18] Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z dnia 19 października w sprawie wymagań jakościowych dla biokomponentów oraz metod badań jakości biokomponentów. Dz.U. Nr 218, poz [19] Seyfried F.: 1st and 2nd generationof biofuels-automotive suitabilityand substitution potentials. Konference Eastern Biofuels Conference and Expo. Warszawa wrzesień 2005 [20] Soliński J.: Energy sector- World and Poland. Development , prospects to Polish Member Committe of the World Energy Council. Warsaw 2004 [21] Tyszkowski E.: Biopaliwa szansa dla producentów rolnych w UE. Materiały Konsulatu Generalnego RP w Hamburgu, 2003 [22] [23] Ustawa o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych z dnia 2 października 2003 r. Dz.U Nr 199 poz [24] Żmuda K.: Możliwości wykorzystania surowców rolniczych do celów energetycznych. Wieś Jutra 2003 (62), nr 9 strona 609
Recykling odpadów opakowaniowych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowoBiopaliwa w transporcie
Biopaliwa w transporcie 20.01.2009 Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Sytuacja na rynkach światowych Malejące zasoby surowców naturalnych i rosnące ceny!! wzrost cen ropy naftowej
Bardziej szczegółowoKeep on Track! - nasze działania dla monitorowania realizacji celów wspólnotowych w różnych krajach
Keep on Track! - nasze działania dla monitorowania realizacji celów wspólnotowych w różnych krajach Anna Pobłocka-Dirakis eclareon Consulting Warszawa, 24 Wrzesień 2014 Strategy Consulting Policy Consulting
Bardziej szczegółowoPerspektywa europejska rynku energii. Prof. Krzysztof Żmijewski Sekretarz Generalny. Rynek Energii w Polsce r.
SPOŁECZNA RADA NARODOWEGO PROGRAMU REDUKCJI EMISJI Perspektywa europejska rynku energii Prof. Krzysztof Żmijewski Sekretarz Generalny Rynek Energii w Polsce 13.4.211 r. Warszawa Społeczna Rada NPRE Struktura
Bardziej szczegółowoEnergetyka OZE/URE w strategii Unii Europejskiej: w kierunku promocji odnawialnych źródeł energii w Europie
Energetyka OZE/URE w strategii Unii Europejskiej: w kierunku promocji odnawialnych źródeł energii w Europie 30/03/2011 Natalia Matyba PLAN PREZENTACJI I. Strategia Europa 2020 nowe kierunki działao Unii
Bardziej szczegółowoUWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU
UWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU Według przepisów prawa UE i Polski inż. Bartłomiej Asztemborski basztemborski@kape.gov.pl dr inż. Ryszard Wnuk Zmień odpady na zysk - Biogazownia w Twojej gminie Rozwój
Bardziej szczegółowoWSPÓLNA POLITYKA ROLNA W LICZBACH
WSPÓLNA POLITYKA ROLNA W LICZBACH Poniższe tabele zawierają podstawowe dane statystyczne dotyczące różnych obszarów związanych ze wspólną polityką rolną (WPR), a mianowicie: sektora rolnictwa i przemysłu
Bardziej szczegółowoBioMotion. Wprowadzenie do dyskusji
BioMotion IBMER- Warszawa Wprowadzenie do dyskusji Doc. dr hab. inż. Anna Grzybek Europa weszła w nową erę energetyczną Dostęp do energii ma kluczowe znaczenie dla codziennego życia każdego Europejczyka.
Bardziej szczegółowoUwarunkowania prawne zastosowania biopaliw w transporcie w Polsce
Uwarunkowania prawne zastosowania biopaliw w transporcie w Polsce V Spotkanie Interesariuszy Sieci Projektu BIOMASTER Kraków, 17 lipca 2013 Adam Stępień, Krajowa Izba Biopaliw Agenda: - Generalny kontekst
Bardziej szczegółowoZrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski
Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski XV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Globalne problemy rolnictwa
Bardziej szczegółowo(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 162/05)
C 162/4 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 23.5.2017 Informacje przekazane przez Komisję zgodnie z art. 8 akapit drugi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535 ustanawiającej procedurę
Bardziej szczegółowoTABELA I: FLOTY RYBACKIE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH (UE-28) W 2014 R.
EUROPEJSKIE RYBOŁÓWSTWO W LICZBACH Poniższe tabele zawierają podstawowe dane statystyczne dotyczące różnych obszarów związanych ze wspólną polityką rybołówstwa (WPRyb), a mianowicie: floty rybackie państw
Bardziej szczegółowoLiczba samochodów osobowych na 1000 ludności
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowoRegulacje dla rozwoju gospodarczego opartego na nowych źródłach energii (gaz, OZE, inteligentne sieci, przesył)
Regulacje dla rozwoju gospodarczego opartego na nowych źródłach energii (gaz, OZE, inteligentne sieci, przesył) dr Robert Zajdler Warszawa, 3.10.2013 r. Kierunki zmian regulacyjnych 1. Przemysł energochłonny
Bardziej szczegółowoWarszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018
Bardziej szczegółowoMagazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska
Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska II Konferencja Magazyny energii Kołobrzeg, 6-7 listopada 2018 r. Rosnąca skala potrzeb inwestycji związanych z magazynowaniem
Bardziej szczegółowoFrekwencja w wyborach parlamentarnych oraz samorządowych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowogospodarki energetycznej...114 5.4. Cele polityki energetycznej Polski...120 5.5. Działania wspierające rozwój energetyki odnawialnej w Polsce...
SPIS TREŚCI Wstęp... 11 1. Polityka energetyczna Polski w dziedzinie odnawialnych źródeł energii... 15 2. Sytuacja energetyczna świata i Polski u progu XXI wieku... 27 2.1. Wstęp...27 2.2. Energia konwencjonalna
Bardziej szczegółowoWizja rozwoju rolnictwa wg przedstawicieli nauki - aspekty środowiskowe -
Wizja rozwoju rolnictwa wg przedstawicieli nauki - aspekty środowiskowe - IV KONGRES POLSKIEGO ROLNICTWA 1 XII 2018 Poznań dr hab. Mariusz Matyka prof. nadzw. Rolnictwo vs środowisko Problem nieracjonalnego
Bardziej szczegółowoObniżenie wieku emerytalnego: Straty dla przyszłych emerytów, pracujących i gospodarki
Rząd przyjął najgorszy z rozważanych wariantów decydując się na bezwarunkowe obniżenie wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Na tej decyzji stracą wszyscy przyszli emeryci, pracujący
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. propozycje zmian. w Wieloletnim programie promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 2014
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi propozycje zmian w Wieloletnim programie promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 2014 1. Utrzymanie dotychczasowych mechanizmów wsparcia polegających
Bardziej szczegółowoZIEMIA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY PRODUKCJĘ BIOPALIW
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/28 Anna Grzybek Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie ZIEMIA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY PRODUKCJĘ BIOPALIW Streszczenie Przedstawiono
Bardziej szczegółowoRynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE
Rynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE - 27--25 1 Uwarunkowania Niniejsza prezentacja dotyczy wyłącznie prognoz dla biokomponentów
Bardziej szczegółowo2002L0004 PL
2002L0004 PL 01.01.2007 002.001 1 Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość B DYREKTYWA KOMISJI 2002/4/WE z dnia 30 stycznia
Bardziej szczegółowoPL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19
1.11.2013 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19 KOMISJA EUROPEJSKA, DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 31 października 2013 r. dotycząca dostosowania rocznych limitów emisji państw członkowskich
Bardziej szczegółowoL 90/106 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 90/106 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 28.3.2013 DECYZJA KOMISJI z dnia 26 marca 2013 r. określająca roczne limity emisji państw członkowskich na lata 2013 2020 zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego
Bardziej szczegółowoNarażenie ludności miejskiej na powietrze zanieczyszczone ozonem
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.9.2016 r. COM(2016) 618 final SPRAWOZDANIE KOMISJI Sprawozdanie ułatwiające obliczenie kwoty uprawnień do emisji przyznanych Unii Europejskiej (UE) oraz sprawozdanie
Bardziej szczegółowoProdukcja bioetanolu w Polsce i na świecie stan obecny i przyszłość
Produkcja bioetanolu w Polsce i na świecie stan obecny i przyszłość Gorzelnie rolnicze w Polsce w zdecydowanej większości nastawione są na produkcję spirytusu surowego na potrzeby przemysłu paliwowego.
Bardziej szczegółowoMapa Unii Europejskiej
Mapa Unii Europejskiej 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: nazwy państw Unii Europejskiej, nazwy stolic państw Unii Europejskiej, flagi państw Unii Europejskiej. b) Umiejętności Uczeń potrafi: wskazać
Bardziej szczegółowoWPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoNowe i powstające czynniki ryzyka zawodowego a zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. wyniki ogólnoeuropejskiego badania przedsiębiorstw ESENER
Nowe i powstające czynniki ryzyka zawodowego a zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy wyniki ogólnoeuropejskiego badania przedsiębiorstw ESENER dr inż. Zofia Pawłowska 1. W jaki sposób bada się nowe
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii w projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2030 r.
Ministerstwo Gospodarki Rzeczpospolita Polska Odnawialne źródła energii w projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2030 r. Zbigniew Kamieński Dyrektor Departamentu Energetyki Poznań, 27 października
Bardziej szczegółowoWydział Mechaniczno-Energetyczny
Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej
Bardziej szczegółowoŁączność szerokopasmowa: zmniejszają się różnice między europejskimi krajami o najlepszych i najgorszych wynikach
IP/08/1831 Bruksela, dnia 28 listopada 2008 r. Łączność szerokopasmowa: zmniejszają się różnice między europejskimi krajami o najlepszych i najgorszych wynikach Jak wynika ze sprawozdania opublikowanego
Bardziej szczegółowoNowe wyzwania stojące przed Polską wobec konkluzji Rady UE 3 x 20%
Nowe wyzwania stojące przed Polską wobec konkluzji Rady UE 3 x 20% Zbigniew Kamieński Ministerstwo Gospodarki Poznań, 21 listopada 2007 Cele na rok 2020 3 x 20% Oszczędność energii Wzrost wykorzystania
Bardziej szczegółowoKomunikat w sprawie pacjentów uprawnionych do świadczeń na podstawie dokumentów wystawionych przez inne kraje UE/EFTA
Komunikat w sprawie pacjentów uprawnionych do świadczeń na podstawie dokumentów wystawionych przez inne kraje UE/EFTA Wydział Spraw Świadczeniobiorców i Współpracy Międzynarodowej/Dział Współpracy Międzynarodowej
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Ekonomiczna
Współczesne tendencje na rynku pracy DrCecylia Sadowska Snarska Snarska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku 1. Uwarunkowania demograficzne rynku pracy. 2. Kierunki zmian w popytowej stronie rynku pracy.
Bardziej szczegółowoUnijny rynek gazu model a rzeczywistość. Zmiany na europejskich rynkach gazu i strategie największych eksporterów Lidia Puka PISM, 21.06.2012 r.
Unijny rynek gazu model a rzeczywistość Zmiany na europejskich rynkach gazu i strategie największych eksporterów Lidia Puka PISM, 21.06.2012 r. Analiza trendów Wydobycie gazu w UE w 2010 r. Holandia Wielka
Bardziej szczegółowoWYZWANIA NA RYNKU ENERGII
BLOK TEMATYCZNY: Zrównoważone finansowanie infrastruktury WYZWANIA NA RYNKU ENERGII Nowe oferty dostawców i zmienione zachowania użytkowników dr Andrzej Cholewa dr Jana Pieriegud Sopot, 26 czerwca 2013
Bardziej szczegółowoZagrożenie zjawiskiem carbon leakage
SPOŁECZNA RADA NARODOWEGO PROGRAMU REDUKCJI EMISJI Zagrożenie zjawiskiem carbon leakage prof. Michał Kleiber Wiceprzewodniczący 6 czerwca 20 r. Warszawa /25 Powody emigracji przemysłu koszty zakupu praw
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BIOETANOLU Z BURAKÓW W CUKROWYCH EUROPEJSKA I POLSKA PERSPEKTYWA. Andrzej Zarzycki. Wiedemann Polska
PRODUKCJA BIOETANOLU Z BURAKÓW W CUKROWYCH EUROPEJSKA I POLSKA PERSPEKTYWA Andrzej Zarzycki Wiedemann Polska Podstawowe powody stosowania biopaliw 1.Ochrona środowiska (Kyoto ) 2. Ochrona zdrowia społeczeństwa
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biomasy stałej w Europie
Wykorzystanie biomasy stałej w Europie Rafał Pudełko POLSKIE Wykorzystanie biomasy stałej w Europie PLAN PREZENTACJI: Aktualne dane statystyczne Pierwsze pomysły dot. energetycznego wykorzystania biomasy
Bardziej szczegółowoMożliwości rozwoju nowych technologii produkcji biopaliw. Perspektywa realizacji NCR na rok Jarosław Cendrowski Grupa LOTOS
Możliwości rozwoju nowych technologii produkcji biopaliw Perspektywa realizacji NCR na rok 2020 Jarosław Cendrowski Grupa LOTOS Energia w transporcie w Polsce 2016 Paliwa alternatywne: energia elektryczna,
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego
Wykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego dr Tadeusz Zakrzewski Prezes Krajowej Izby Biopaliw 12 marzec 2010 r Kielce. Wykorzystanie biomasy rolniczej do celów energetycznych. Biogazownie rolnicze
Bardziej szczegółowoKONSULTACJE NA TEMAT RÓŻNORODNOŚCI W MIEJSCU PRACY ORAZ ANTYDYSKRYMINACJI
KONSULTACJE NA TEMAT RÓŻNORODNOŚCI W MIEJSCU PRACY ORAZ ANTYDYSKRYMINACJI 14.06.2005-15.07.2005 Znaleziono 803 odpowiedzi z 803 odpowiadających wybranym kryteriom Proszę wskazać główny sektor działalności
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA EUROPA 2020 PODSTAWOWE WSKAŹNIKI
STRATEGIA EUROPA 2020 PODSTAWOWE WSKAŹNIKI Strategia Europa 2020 to unijny program wzrostu i rozwoju społeczno-gospodarczego na aktualne dziesięciolecie. Strategia ta, ze względu na czas jej tworzenia,
Bardziej szczegółowoBIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI
BIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI dr Magdalena Rogulska mgr inż. Marta Dołęga Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Instytucja Wdrażająca działania 9.4-9.6 i 10.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Bardziej szczegółowoEnergetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
PL PL PL KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.1.2010 KOM(2009)713 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Monitorowanie emisji CO 2 z nowych samochodów osobowych w UE:
Bardziej szczegółowoProgram PIN Performance Road Safety Index
Program PIN Performance Road Safety Index Ciągła potrzeba poprawy brd w Unii Europejskiej Warszawa, 14 lutego 2013 Mircea Steriu, Oficer Projektu ETSC PIN Wprowadzenie do ETSC ETSC jest niezależną organizacją
Bardziej szczegółowoWyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy
Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 215 r.
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II
Bardziej szczegółowoZakończenie Summary Bibliografia
Spis treści: Wstęp Rozdział I Zakresy i ich wpływ na pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1. Zakresy pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.1. Zakres wąski bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.2. Zakres
Bardziej szczegółowoKompozyt biomasowo-węglowy niskoemisyjny węgiel na wsi
Kompozyt biomasowo-węglowy niskoemisyjny węgiel na wsi Krzysztof Żmijewski prof. PW Warszawa 27 stycznia 215r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Program Co nas boli? Jak temu zaradzić? Jakie kwestie
Bardziej szczegółowoŚrodowisko w polityce spójności Spotkanie plenarne uczestników sieci Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju 8-9 grudnia 2011 r.
Środowisko w polityce spójności Spotkanie plenarne uczestników sieci Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju 8-9 grudnia 2011 r. Agata Payne Dyrektoriat Środowisko Polityka spójności i ocen oddziaływania na
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO ŚRODOWISKA PODSEKRETARZ STANU
Warszawa, dnia 02-11-2015 r. MINISTERSTWO ŚRODOWISKA PODSEKRETARZ STANU Janusz Ostapiuk DGO-III.070.1.2015.MK Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Odpowiadając na pismo
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz. 1294 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r. w sprawie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych,
Bardziej szczegółowosolutions for demanding business Zastrzeżenia prawne
Zastrzeżenia prawne Zawartośd dostępna w prezentacji jest chroniona prawem autorskim i stanowi przedmiot własności. Teksty, grafika, fotografie, dźwięk, animacje i filmy, a także sposób ich rozmieszczenia
Bardziej szczegółowoRaport 3 Koncepcja zmian w unijnej polityce energetycznoklimatycznej oraz proponowane kierunki jej modyfikacji wraz z uzasadnieniem i oceną skutków
Projekt: Opracowanie analiz, materiałów merytorycznych i koncepcji działań mających na celu poprawę warunków rozwoju elektroenergetyki polskiej w tym także poprzez modyfikację unijnej polityki energetyczno-klimatycznej
Bardziej szczegółowoRozwój energetyki wiatrowej w Unii Europejskiej
Rozwój energetyki wiatrowej w Unii Europejskiej Autor: dr inż. Tomasz Surma, Vestas Poland, Szczecin ( Czysta Energia nr 5/212) Polityka energetyczna Unii Europejskiej oraz Polski nadaje odnawialnym źródłom
Bardziej szczegółowoOgraniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Główne dokumenty strategiczne w zakresie redukcji emisji z sektora transportu
Bardziej szczegółowoWpływ strategii energetycznej regionu na rozwój odnawialnych źródeł energii. Katarzyna Grecka Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
Wpływ strategii energetycznej regionu na rozwój odnawialnych źródeł energii Katarzyna Grecka Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Wrocław, 5 listopada 2008 Zrównoważony rozwój regionu Długotrwały
Bardziej szczegółowoFinansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko
Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa,
Bardziej szczegółowoRYNEK MIĘSA DROBIOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ (podstawa prawna: ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z dnia 30 marca 2001 r.) Nr 32/2005 18 sierpnia 2005 r.
Bardziej szczegółowoA8-0392/328
11.1.2018 A8-0392/328 328 Paloma López Bermejo, Neoklis Sylikiotis, Cornelia Ernst, Takis Hadjigeorgiou, Dimitrios Papadimoulis Motyw 7 (7) Należy zatem ustanowić wiążący unijny cel osiągnięcia co najmniej
Bardziej szczegółowoGłówne problemy. Wysokie koszty importu ropy: 1 mld dziennie w 2011 Deficyt w bilansie handlowym: ~ 2.5 % of PKB 7% wydatków gospodarstw domowych
Pakiet "Czysta Energia dla u" Europejska strategia dotycząca paliw alternatywnych i towarzyszącej im infrastruktury Warszawa, 15 kwietnia 2013 Katarzyna Drabicka, Policy Officer, European Commission, DG
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski
Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. Zmiana tyg.
RYNEK ZBÓŻ ZBIORY ZBÓŻ W UE W 2018 R. Według aktualnej prognozy Komisji Europejskiej zbiory zbóż w UE w 2018 r. mogą się ukształtować na poziomie 304 mln ton 1, o 0,8% niższym niż w 2017 r. Spadek zbiorów
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE
PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Paweł Bućko Konferencja Rynek Gazu 2015, Nałęczów, 22-24 czerwca 2015 r. Plan prezentacji KATEDRA ELEKTROENERGETYKI Stan
Bardziej szczegółowoDepartament Energii Odnawialnej. Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych - stan obecny, proponowane zmiany
Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych - stan obecny, proponowane zmiany Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz.
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII
EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII Prezentacja J.M. Barroso, przewodniczącego Komisji Europejskiej, na szczyt Rady Europejskiej w dniu 4 lutego 2011 r. Spis treści 1 I. Dlaczego polityka energetyczna
Bardziej szczegółowoUdział polityki spójności stale rośnie: - w 1965r. wynosił 6% - w 1988 r. wynosił 17% - w 2013r. wyniesie 36%
Jakie zmiany mogą czekać rolników po 2013? Czy będą to zmiany gruntowne czy jedynie kosmetyczne? Czy poszczególne instrumenty WPR będą ewaluować czy też zostaną uzupełnione o nowe elementy? Reforma WPR
Bardziej szczegółowoStrategia klimatyczna dla Polski w kontekście zwiększających się wymogów w zakresie emisji CO2 (green jobs) Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu
Strategia klimatyczna dla Polski w kontekście zwiększających się wymogów w zakresie emisji CO2 (green jobs) Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Pakiet klimatyczno-energetyczny PL pułap emisji gazów cieplarnianych
Bardziej szczegółowoPolska, lipiec 2006 r.
Raport za 2005 r. dla Komisji Europejskiej wynikający z art. 4(1) dyrektywy 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych
Bardziej szczegółowoStan energetyki odnawialnej w Polsce. Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE
Stan energetyki odnawialnej w Polsce. Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE Paweł Sulima Wydział Energii Odnawialnych i Biopaliw Departament Rynków Rolnych XI Giełda kooperacyjna
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE SUROWCÓW POCHODZENIA ROLNICZEGO DO PRODUKCJI BIOPALIW TRANSPORTOWYCH W POLSCE
Wykorzystanie surowców STOWARZYSZENIE pochodzenia rolniczego EKONOMISTÓW do produkcji ROLNICTWA biopaliw transportowych I AGROBIZNESU w Polsce Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 2 93 Waldemar Izdebski *,
Bardziej szczegółowoRozwijanie zdolności instytucjonalnych celem skutecznego zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego w Polsce. Sekretariat Krajowej Rady BRD
Rozwijanie zdolności instytucjonalnych celem skutecznego zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego w Polsce Sekretariat Krajowej Rady BRD Krakowskie Dni Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Kraków, 26/02/2015
Bardziej szczegółowoMichał Cierpiałowski, Quality Assurance Poland
Kryteria zrównoważonego rozwoju a krajowa baza surowcowa Jak zrealizować rosnący Narodowy Cel Wskaźnikowy? Co z kolejnymi generacjami biopaliw? Nowa unijna dyrektywa limit 7 proc. dla biopaliw z upraw
Bardziej szczegółowo1. Mechanizm alokacji kwot
1. Mechanizm alokacji kwot Zgodnie z aneksem do propozycji Komisji Europejskiej w sprawie przejęcia przez kraje UE 120 tys. migrantów znajdujących się obecnie na terenie Włoch, Grecji oraz Węgier, algorytm
Bardziej szczegółowoPROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS
PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS WYKORZYSTYWANE PALIWA Olej Napędowy 39 pojazdów CNG 10 pojazdów ETANOL ED-95 7 pojazdów Motoryzacja a środowisko naturalne Negatywny wpływ na środowisko
Bardziej szczegółowoAnkieta internetowa dla inspektorów
Ankieta internetowa dla inspektorów Drodzy inspektorzy rolnictwa ekologicznego! Jesteśmy wdzięczni za włączenie się w projekt poświęcony doskonaleniu szkoleń, poprzez udział w ankiecie internetowej. Stanowi
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
24.9.2014 L 280/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 994/2014 z dnia 13 maja 2014 r. zmieniające załączniki VIII i VIIIc do rozporządzenia
Bardziej szczegółowoPolityka rozwoju OZE w nowej polityce energetycznej i klimatycznej UE. 27 października 2008 Izabela Kielichowska, MBA Ecofys Poland Sp. z o.o.
Polityka rozwoju OZE w nowej polityce energetycznej i klimatycznej UE 27 października 2008 Izabela Kielichowska, MBA Ecofys Poland Sp. z o.o. Zawartość wykładu Kilka słów o Ecofys Rys historyczny Zakres
Bardziej szczegółowoKohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu Wydział Energetyki i Paliw MINISTERSTWO GOSPODARKI Departament Ropy i Gazu Kohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Bardziej szczegółowoRYNEK ROŚLIN OLEISTYCH
M I N I S T E R S T W O R O L N I C T W A I R O Z W O J U W S I ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna : Ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych (Dz.
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.3.2012 r. COM(2012) 127 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Jakość benzyny i oleju napędowego stosowanych w transporcie drogowym w Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoAndrzej Curkowski Instytut Energetyki Odnawialnej
Regionalny warsztat szkoleniowo-informacyjny w ramach projektu Biogazownia-przemyślany wybór Preferencje inwestorów i aktualny rynek realizowanych projektów inwestycyjnych w Polsce Andrzej Curkowski Instytut
Bardziej szczegółowoOsoby dorosłe uczestniczące w kształceniu i szkoleniu
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowoENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r.
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r. Ogólnopolska Konferencja
Bardziej szczegółowo(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia
L 367/16 23.12.2014 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 1378/2014 z dnia 17 października 2014 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki
Bardziej szczegółowoOpóźnienia w płatnościach w transakcjach handlowych
Opóźnienia w płatnościach w transakcjach handlowych 13/05/2008-20/06/2008 Znaleziono 408 odpowiedzi z 408 odpowiadających wybranym kryteriom 0. Uczestnictwo Kraj DE - Niemcy 48 (11,8%) PL - Polska 44 (10,8%)
Bardziej szczegółowoAktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej
Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO
Bardziej szczegółowoFORMY PŁATNOŚCI STOSOWANE OBECNIE ORAZ PREFEROWANE
FORMY PŁATNOŚCI STOSOWANE OBECNIE ORAZ PREFEROWANE 2/09/2008-22/10/2008 Znaleziono 329 odpowiedzi z 329 odpowiadających wybranym kryteriom UDZIAŁ Kraj DE - Niemcy 55 (16.7%) PL - Polska 41 (12.5%) DK -
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 10 listopada 2017 r. (OR. en) Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 10 listopada 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0291 (COD) 14183/17 ADD 1 WNIOSEK Od: Data otrzymania: 10 listopada 2017 r. Do: Nr dok. Kom.:
Bardziej szczegółowoCENTRUM ENERGETYCZNO PALIWOWE W GMINIE. Ryszard Mocha
CENTRUM ENERGETYCZNO PALIWOWE W GMINIE Ryszard Mocha ZASOBY ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W POLSCE. BIOMASA Największe możliwości zwiększenia udziału OZE istnieją w zakresie wykorzystania biomasy. Załącznik
Bardziej szczegółowoRYNEK MIĘSA DROBIOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI INSPEKCJA HANDLOWA ARTYKUŁÓW ROLNO - SPOŻYWCZYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ (podstawa prawna: ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z dnia
Bardziej szczegółowoRYNEK MIĘSA DROBIOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI INSPEKCJA HANDLOWA ARTYKUŁÓW ROLNO - SPOŻYWCZYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ (podstawa prawna: ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z dnia
Bardziej szczegółowoPO CO NAM TA SPALARNIA?
PO CO NAM TA SPALARNIA? 1 Obowiązek termicznego zagospodarowania frakcji palnej zawartej w odpadach komunalnych 2 Blok Spalarnia odpadów komunalnych energetyczny opalany paliwem alternatywnym 3 Zmniejszenie
Bardziej szczegółowo