VI KONGRES DYREKTORÓW FINANSOWYCH. Hotel Sheraton Warszawa, 27 maja 2014 r.

Transkrypt

1 VI KONGRES DYREKTORÓW FINANSOWYCH Hotel Sheraton Warszawa, 27 maja 2014 r.

2 Organizatorzy Partner strategiczny Partnerzy

3 Patroni Medialni

4 Co dalej z potencjałem dla Polskiej gospodarki? prof. dr hab. Jerzy Hausner Członek Rady Polityki Pieniężnej Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

5 Tomasz Geodecki Jerzy Hausner Aleksandra Majchrowska Krzysztof Marczewski Marcin Piątkowski Grzegorz Tchorek Jacek Tomkiewicz Marzenna Weresa 5

6 Produkt krajowy brutto [%] r/r, dane kwartalne: prognoza i analiza cykliczności

7 Eksport [%] r/r, dane kwartalne: prognoza i analiza cykliczności

8 Kryzys trwa Światowy kryzys trwa. Stał się zastojem uporczywym strukturalnym i systemowym załamaniem. Znane i standardowe oraz nowe i niekonwencjonalne metody zarządzania kryzysowego zawodzą. Może dlatego, że dotyczą głównie czynników koniunkturalnych, są doraźną reakcją na to, co tu i teraz, nie sięgają do zasadniczych strukturalnych źródeł kryzysu i nie prowadzą do niezbędnych zmian instytucjonalnych, a nawet jeśli są one inicjowane, to z dużym opóźnieniem i wahaniami niekonsekwentnie i niezdecydowanie.

9 Polskie spowolnienia gospodarcze Kolejne koniunkturalne spowolnienia gospodarcze, których w gospodarce rynkowej uniknąć się nie da, nie cofają nas, ale hamują nasz wzrost i ujawniają poważne problemy strukturalne. W końcu sobie z nimi radzimy i gospodarka znów zaczyna szybko rosnąć. Widać jednak coraz wyraźniej, że kolejne okresy przyspieszenia stają się krótsze i mniej dynamiczne. Jesteśmy w sumie na coraz wyższym pułapie, ale za każdym razem pniemy się po niższej trajektorii. Nadal dobrze radzimy sobie z problemami koniunkturalnymi, ale zaniedbujemy jednak rozwiązywanie problemów strukturalnych. W sumie będąc wciąż silni, tracimy rozwojową siłę.

10 Różnorodność modeli gospodarczych Systemy gospodarek rynkowych w poszczególnych państwach coraz bardziej się różnicują - w zależności od relacji zachodzących między strukturą i siłą ich gospodarki oraz jej zdolności do restrukturyzowania się oraz siłą głównych ośrodków gospodarczych. W Europie takim ośrodkiem i głównym punktem odniesienia stała się gospodarka niemiecka. Działając w takim otoczeniu, nie możemy całościowo skopiować żadnego cudzego modelu gospodarczego. Musimy wytworzyć własny model, aby sprostać wyzwaniom i usunąć zagrożenia. Tylko tak w warunkach międzynarodowej współzależności Polska będzie podmiotowa i silna.

11 Tezy wyjściowe W globalnej gospodarce rynkowej konkurują nie tylko firmy, ale także państwa. Ich rola w tym zakresie polega zwłaszcza na tworzeniu odpowiedniego ładu instytucjonalnego, zapewniającego korzystne warunki dla przedsiębiorczości. Państwa są także aktywnym uczestnikiem gospodarki, wypełniając w ten sposób swoje strukturalno-rozwojowe funkcje. Między innymi prowadzą (nową) politykę przemysłową, która odpowiednio łączy podejście sektorowe i horyzontalne, tak aby promować innowacyjność podmiotów gospodarczych.

12 Tezy wyjściowe (2) Państwo nie może skutecznie prowadzić takiej polityki nie wchodząc w partnerską współpracę w ramach horyzontalnych sieci koordynacji działań gospodarczych. Uczestnictwo w takich sieciach powinno być powierzane przede wszystkim wyspecjalizowanym, profesjonalnym, autonomicznym, elastycznym i innowacyjnym agencjom publicznym, z kadrą na najwyższym światowym poziomie,. Bez skutecznych działań zorientowanych na podnoszenie konkurencyjności gospodarki krajowej, państwu grozi wpadnięcie w pułapkę średniego dochodu.

13 Klasyfikacja instrumentów polityki przemysłowej Polityka wolnorynkowa *oznacza występowanie danej cechy Polityka przemysłowa - horyzontalna Polityka sektorowa - wertykalna Nowa polityka przemysłowa umożliwianie enabling * * wspieranie - facilitating * * zapewnianie - delivering * *

14 Zagrożenie pułapką średniego dochodu przypadek Polski stopniowo wyczerpuje się dotychczasowa formuła rozwoju polskiej gospodarki, opartego na imitacji, wytwarzaniu relatywnie prostych produktów po niskim koszcie; po stronie popytu wyczerpują się proste rezerwy (spadek stopy oszczędności i wzrost zadłużenia) wzrostu konsumpcji; oszczędności krajowe pozostają na niskim poziomie; będzie następowało pogorszenie sytuacji demograficznej i zmniejszenie zasobów pracy;

15 Zagrożenie pułapką średniego dochodu przypadek Polski (2) niska efektywność publicznego systemu wsparcia dla innowacji i B+R i niski poziom innowacyjności przedsiębiorstw; system edukacji wciąż w niewielkim stopniu kształci kadry dla gospodarki opartej na wiedzy i jest mało otwarty na świat; poziom zużycia majątku trwałego jest wysoki, a wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw niskie; eksport charakteryzuje nadal niski poziom dywersyfikacji geograficznej oraz niski udział produktów high-tech;

16 Zagrożenie pułapką średniego dochodu przypadek Polski (3) niski poziom otwarcia rynku pracy dla wysokowykwalifikowanej imigracji, brak inteligentnej polityki przyciągania zagranicznego kapitału ludzkiego; chroniczna niestabilność rozwiązań prawnych, powodująca wysoką niepewność co do wielkości obciążeń fiskalnych i podstawowych składników rachunku kosztów; niska sprawność i nieprzyjazność administracji publicznej w relacji do podmiotów gospodarczych, co powoduje wzrost ryzyka gospodarczego i kosztów transakcyjnych.

17 Udział płac w wartości dodanej przemysłu przetwórczego (2011) a wartość sumarycznego wskaźnika innowacyjności wg IUS2013 Istnieje wyraźna i silna zależność im wyższy indeks innowacyjności tym większy odsetek wartości dodanej przeznacza się na wynagrodzenia.

18 Osiem tematycznych obszarów rekomendacji dla działań na rzecz konkurencyjności polskiej gospodarki

19 Podsumowanie Nie ma możliwości jednostronnego wyłączenia się z globalnej współzależności, sensowne jest natomiast dążenie do umacniania swojej podmiotowości we współzależności. Każdy kraj musi sam rozwiązywać swoje problemy, choć na szczęście nie musi rozwiązywać ich samotnie. Rozwiązywanie problemów strukturalnych oznacza aktywne i nowatorskie dostosowywanie się do ciągle zmieniających się warunków konkurencji i kooperacji. Istotna jest nie tylko polityka makroekonomiczna, ale także mezo i mikroekonomiczna.

20 Dziękuję za uwagę! prof. dr hab. Jerzy Hausner Członek Rady Polityki Pieniężnej Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Raport powstał dzięki wsparciu Orange Polska

21 Organizatorzy Partner strategiczny Partnerzy

22 Dobre perspektywy dla wzrostu Steve Box Dyrektor Pionu Finansowania Handlu i Faktoringu na Europę HSBC Bank Plc

23 Steve Box Head of Trade and Receivables Finance Europe New Climate for Growth May 27 th, 2014

24 Global Trade Forecast

25 Global Value Chain

26 Next generation of Leadership

27 The challenge of R&D and innovation

28 Poland s great potential of growth

29 Dziękuję. Thank you. Steve Box Head of Trade and Receivables Finance Europe

30 Organizatorzy Partner strategiczny Partnerzy

31 Mapa gospodarczego ryzyka dr Manfred Stamer Starszy Ekonomista, Emerging Europe Euler Hermes

32 Russia and Europe: Economic relations and implications CFO Congress Warsaw, 27 May 2014 Manfred Stamer EH Economic Research Department 32

33 Agenda 1 Global Growth and Fragility 2 Germany: Recovery 3 Poland: Rebound 4 Russia: Tightrope walking

34 World economy: Below 3% GDP growth for the third year in a row Advanced economies seem to be back in the game. Asia to remain the main trade hub Weights* World GDP growth Advanced economies Emerging economies World imports and regional contributions, % North America United States Canada Latin America Brazil Western Europe United Kingdom Eurozone members Germany France Italy Spain Central and Eastern Europe Russia Turkey % 5% 4% 3% 2% Middle East and Africa Asia-Pacific Eastern Europe Western Europe Latin America North America World imports 2.3% 2.1% 4.5% 5.5% Asia China Japan India % Oceania Australia % Middle East Saudi Arabia United Arab Emirates Africa Morocco South Africa * Weights in global GDP at market price, 2013 Source: IHS Global Insight, Euler Hermes -1% Source: IHS Global Insight, Euler Hermes

35 Baseline scenario: The US and the Eurozone are back into the game But mind downside risks: deflationary pressures, currency slides, geopolitical risks 2.6 North America Exiting the soft-patch in 2014 thanks to domestic demand led recovery Eurozone Exiting the recession in 2014 but downside risks persist Diverging trends: Japan Abenomics vs. China and India moderation in growth Asia Emerging Europe Slowdowns in Russia and Turkey offset recovery in rest of the region, led by the eurozone exit from recession and the pick-up in domestic demand Latin America Vulnerabilities weigh on economic prospects, but growth is set to progressively pick-up Africa Sustained growth but below potential due to political tensions Source: Euler Hermes

36 Emerging markets: fragility is a policy thing (our Fragile 10 proceeded on diverging paths) While the FED s tapering hit all EM, the impact differed... Fragile 10: Currency depreciation at end- January (USD/LCU, %) depending on country perception and countervailing measures Fragile 10: Evolution of foreign reserves since May 2013 to end-january (USD Bn) Source: IHS Global Insight, Euler Hermes Source: IHS Global Insight, Euler Hermes

37 Our Weak 4 continued to weaken Russia Ukraine Annexation of Crimea has increased (geo- )political tensions A loss of confidence and continued market volatility have led to capital outflows, a depreciation of the RUB and a hike of the key monetary policy interest rate, weighing on 2014 GDP growth Downside risks prevail Prospect of large IMF-led international funding programme (approx. USD27bn) has reduced immediate risk of balance of payments crisis and sovereign default But big challenges remain: (i) recession in 2014; (ii) implementation of required reforms for IMF support; (iii) resolution of domestic political tensions and standoff with Russia Thailand Venezuela Standoff between Thaksin regime and opponents Elections failed to resolve the conflict, increasing society s divide Army declared martial law in May Despite history of economic growth during political turmoil, the prolonged conflict weighs on 2014 growth prospects Unorthodox macroeconomic policies have put the country in a very difficult economic position (inflation above 40%, lack of FX, resulting difficulty to import) The lack of even the most basic goods and increasing crime send people on the streets (esp. middle class), resulting in partially violent demonstrations

38 Euler Hermes Country Risk Map: reflecting short-term country risk assessment Copyright Euler Hermes

39 Agenda 1 Global Growth and Fragility 2 Germany: Recovery 3 Poland: Rebound 4 Russia: Tightrope walking

40 Germany: Solid recovery in Much improved outlook in line with export markets in the EU and overseas. Downside risks: Russia conflict, energy prices, (too) strong EUR Germany share GDP 100% Consumer Spending 56% Public Spending 19% Investment 17% Construction 9% Equipment 9% Stocks * 0% Exports 52% Imports 45% Net exports * 7% Current account ** Current account (% of GDP) Employment Unemployment rate Wages Inflation General government balance ** General government balance (% of GDP) Public debt (% of GDP) Rebound of net exports and fixed investment in Consumer and public spending to remain robust GDP growth and contribution to GDP growth Nominal GDP ** Change over the period, unless otherwise indicated: * contribution to GDP growth Sources: National statistics, Euler Hermes ** euro billions Sources: National statistics, Euler Hermes

41 German exports may be facing headwinds Cost and price competitiveness: Japan and the US, Germany s two main competitors, seem to emerge as winners as wages are increasingly dynamic and the euro appears too strong Manufacturing hourly earnings index Real effective exchange rate United States Germany Japan Germany Japan United States Sources: OECD, Euler Hermes Sources: IMF, Euler Hermes

42 German export structure by major markets: fairly diversified though the EU is important The eurozone (or the EU) remains key market, but demand from non-eu countries (especially oil exporters and emerging Asia) has grown stronger in recent years, especially since 2008 Main export markets Rank Main import markets France 11.4% 9.2% % 8.8% Netherlands United States 10.3% 8.1% 2 8.2% 3.4% China United Kingdom 8.3% 6.9% 3 7.2% 9.6% France Netherlands 6.5% 6.5% 4 5.4% 8.6% United States China <2.4% 6.1% 5 5.3% 6.7% Italy Austria 5.3% 5.1% 6 4.7% 7.0% United Kingdom Italy 7.6% 4.9% 7 4.5% <3.4% Russia Switzerland 4.4% 4.3% 8 4.3% 4.8% Belgium Poland 2.4% 3.9% 9 4.3% 3.5% Switzerland Belgium 5.1% 3.9% % 3.8% Austria Russia <2.4% 3.3% % <3.4% Poland External trade dependence on Russia appears limited, but 31% of German oil and gas imports come from Russia, and and 10% of exporting firms dispatch to Russia EU % 56.8% 57.3% 59.4% EU-27 Eurozone % 38.3% Eurozone-17 Other EU 20.0% 19.0% Other EU 57% of German exports go to the EU, 37% go to the eurozone, 9% go to France. Sources: National statistics, IHS Global Insight, Euler Hermes

43 Corporates have proven (so far) their overall ability to face headwinds Insolvencies on a declining trend (-6% in 2014), but divergence across sectors prevails Total business insolvencies But some sectors still face difficulties and downside risks arise for exporting firms EH sector risk grades as of Q Sources: Destatis, Euler Hermes Insolvencies remain on a negative trend in several sectors: - Mining (+160% in 2013) - Energy (+13% in 2013) - Utilities (+10% in 2013) - Manufacturing (+1% in 2013) Germany Automobile Car component Construction Air transport Chemicals Pharmaceuticals Agrifood Textile Paper Semiconductors Metal Retail Machinery & Equipment Aeronautics IT services Consumer electronics Computer & Telecom Source: Euler Hermes Low risk:sound fundam entals; very favorable orfairly good outlook. M edium risk:signs ofweaknesses; possible slowdown. Sensitive risk:structural weaknesses;unfavorable orfairly bad outlook. High risk:im m inentorrecognised crisis.

44 Agenda 1 Global Growth and Fragility 2 Germany: Recovery 3 Poland: Rebound 4 Russia: Tightrope walking

45 Poland: Return to robust growth in Stronger growth as consumer spending picks up and investment rebounds. Downside risks: Russia conflict, energy prices Poland share GDP 100% Consumer Spending 61% Public Spending 18% Investment 19% Equipment 7% Stocks * 1% Exports 47% Imports 46% Net exports * 0% Current account ** Current account (% of GDP) Employment Unemployment rate Wages Inflation General government balance ** General government balance (% of GDP) Public debt (% of GDP) Shift from external demand-driven growth to domestic demand-driven growth GDP growth and contribution to GDP growth Nominal GDP ** 1,596 1,636 1,710 1,807 Change over the period, unless otherwise indicated: * contribution to GDP growth ** PLN billions Sources: National statistics, Eurostat, Euler Hermes Sources: National statistics, Eurostat, Euler Hermes

46 Polish export structure by major markets (1): highly concentrated The eurozone (or the EU) remains key market, even though the direction of Polish exports has slightly shifted towards CEE as well as Asia and the Middle East over the past 8 years Main export markets Rank Main import markets Germany 28.2% 25.1% % 24.7% Germany United Kingdom 5.6% 6.8% % 8.9% Russia Czech Republic 4.4% 6.3% 3 8.9% 5.4% China France 6.2% 5.9% 4 5.2% 7.1% Italy Russia 4.4% 5.3% 5 3.9% 6.0% France Italy 6.1% 4.9% 6 3.9% 3.4% Netherlands Netherlands 4.2% 4.5% 7 3.7% 3.6% Czech Republic Ukraine 2.9% 2.8% 8 2.6% 2.4% United States Sweden 3.1% 2.7% 9 2.4% 3.1% United Kingdom Slovakia 1.9% 2.6% % 1.6% South Korea Export dependence on Russia limited; import dependence large EU % 74.8% 58.1% 66.2% EU-27 Eurozone % 50.6% 45.2% 52.6% Eurozone-17 Other EU 21.6% 24.2% 12.9% 13.6% Other EU Other CEE 9.1% 9.6% 13.8% 11.1% Other CEE Asia + Middle East 4.5% 6.2% 18.1% 14.6% Asia + Middle East Americas 3.6% 3.5% 4.5% 4.5% Americas 75% of Polish exports go to the EU, 51% go to the eurozone, 25% go to Germany. Sources: National statistics, Euler Hermes

47 Polish export structure by major markets (2): limited scope for diversification Poland unlikely to become a regional hub between Europe and Asia in the medium term Key export regions (% share in total exports) Trend reversal in Q1 2014: less exports to other CEE, more to EU Russia impact Eurozone recovery 75% of Polish exports go to the EU, of which 51% go to the eurozone, of which 25% go to Germany. Sources: National statistics, Euler Hermes

48 Polish export structure by main sectors: fairly diversified Mix of high value added and lower value added export products Main export sectors 1 Transport equipment 14% 2 Foodstuff & live animals 12% 3 Metals 12% 4 Electrical machinery, apparatus and appliances 9% 5 Plastics and rubber 7% 6 Chemicals 7% 7 Telecommunication and sound recording apparatus 6% 8 Mineral products 5% 9 Power generating machinery and equipment 5% 10 Textiles 3% Most sectors pose moderate risk but peer countries are stronger in key industries EH sector risk grades as of Q Sources: National statistics, Euler Hermes Base year: 2013 Source: Euler Hermes

49 Economic recovery feeding through to corporates financials Insolvencies on a declining trend (-10% in 2014), but still well above the record low in and some sectors still face difficulties and downside risks remain for exporting firms Total business insolvencies Sectors with highest numbers of insolvencies in 2013 Sources: National statistics, Euler Hermes Sources: National statistics, Euler Hermes

50 Agenda 1 Global Growth and Fragility 2 Germany: Recovery 3 Poland: Rebound 4 Russia: Tightrope walking

51 Russia: Impact of involvement in Ukraine crisis on financial markets (1) Investor confidence has dropped sharply Marked policy response has halted the RUB fall for now but will weigh down on growth as borrowing costs have risen 60 Net capital inflows/outflows by the Russian private sector (USD bn) 16% Exchange rate, inflation and monetary policy % 12% % % 6% Source: Central Bank of Russia, Euler Hermes 4% Inflation (y/y, %; lhs) 2% Monetary policy rate (%; lhs) RUB/USD (rhs) 0% Source: Central Bank of Russia, Global Insight, Euler Hermes

52 Russia: Impact of involvement in Ukraine crisis on financial markets (2) Government bond yields and CDS have risen over the past year, and notably since Russia s involvement in the Ukraine crisis CDS and Government bond yields (10 years) Equities have fallen markedly and remained volatile since the Crimea annexation Stock market (MICEX index) Source: Bloomberg, Euler Hermes Source: Bloomberg, Euler Hermes

53 Russia: External liquidity not a problem in the short term FX reserves still large (10 months import cover) but slowly declining due to capital flight and central bank FX market intervention and decline could accelerate as the history of large current account surpluses may end in the next two years Foreign exchange reserves (USD bn) Current account balance (% of GDP) % % 16% % % 10% 300 8% 200 6% 100 4% 2% % Source: IMF, Central Bank of Russia, Euler Hermes Source: Central Bank of Russia, Global Insight, Euler Hermes forecasts

54 Russia: Public finances are solid Fiscal balance shifted to a small deficit in 2013 but total pubic debt is low (15% of GDP) and... Fiscal balance and public debt (% of GDP)... Sovereign Wealth Funds provide cushion if needed (as in ), also to support systemic banks and companies Sovereign Wealth Funds (USD bn) 60% General gov. net lending (rhs) General gov. gross debt (lhs) 12% 10% 250 Reserve Fund 50% 8% 200 National Wealth Fund 40% 6% 4% % 2% 0% % -2% 10% -4% 50-6% 0% % Source: IMF, Central Bank of Russia, Euler Hermes Source: Central Bank of Russia, Global Insight, Euler Hermes forecasts

55 Russia: Putinomics, tightrope walking From crisis to conflict: Russia is likely to be the most impacted in the baseline scenario (already visible) and especially in the escalation scenario Preconflict scenario Baseline scenario Escalation scenario Russia GDP 100% Consumer Spending 52% Public Spending 17% Investment 21% Stocks * 3% Exports 29% Imports 22% Net exports * 7% Current account (% of GDP) Net capital outflows (USD bn) RUB vs USD+EUR basket (eop) FX reserves (USD bn) Import cover (months) Unemployment rate (%) Inflation (%, eop) General government balance (% of GDP) Change over the period, unless otherwise indicated. * contribution to GDP growth Sources: Global Insight, national sources, IMF, Euler Hermes Baseline scenario No further occupation of parts of Ukraine by Russia and thus no full-blown sanctions on Russia (80% probability) Impact on Russia: GDP: +0.7% Net capital outflows: USD120bn 15% RUB depreciation against a USD+EUR basket FX reserves: USD400bn Impact on the eurozone: Contained: -0.1pps of GDP growth through reduced trade flows and slightly rising non-payment risk Escalation scenario Russia intervenes in east and southeast Ukraine. West imposes substantial economic sanctions (20% probability) Impact on Russia: GDP: -2.5% Net capital outflows: USD200bn 30% RUB depreciation against a USD+EUR basket FX reserves: USD300bn Impact on the eurozone: Significant : -0.9pps of GDP growth through reduced trade flows, reduced investment flows, rising energy prices (USD130/b) Russian firms payment behavior to deteriorate strongly (EUR18bn of unpaid invoices at risk)

56 Russia scenarios: Impact on Europe (1) 5 spill-over channels: (1) trade flows; (2) investment flows; (3) energy prices; (4) Russian firms payment behaviour; (5) European banks exposure. Country Risk Level as of 31 March 2014 Impact on GDP growth through trade and investment flows in 2014 (pps) Russian gas imports as % of domestic energy use Exports to Russia Baseline scenario Escalation scenario Investment flows from Russia Baseline scenario Escalation scenario Germany France Italy Spain Belgium Netherlands Portugal Austria Total Eurozone Source: Euler Hermes Czech Republic Hungary Poland Bulgaria Romania Denmark United Kingdom Source: IMF, Euler Hermes Source: Oxford Economics, Eurostat, BP Escalation scenario: Rising energy prices would trigger a decline of -0.4pps in Eurozone growth.

57 6630 Austria Netherlands France Italy Germany United Kingdom Russia scenarios: Impact on Europe (2) Baseline scenario: an increase of +2% to 8,250 insolvencies is expected in Escalation scenario: the increase would be much higher Escalation scenario: Western banks could face capital shortfalls 80,000 70,000 60,000 50,000 40,000 30,000 Business insolvencies (number of cases and annual change in %) 72% -9% -50% -24% -17% -9% 1% -22% EH forecasts in baseline scenario 2% 0% 100% 75% 50% 25% 0% -25% -50% -75% -100% 1.4 Bank lending to Russian firms (% of total bank assets) , % 10, % -175% % Sources: Interfax, Euler Hermes forecasts Sources: BIS, Euler Hermes

58 Thank you for your attention! Economic Research Department Euler Hermes Group 1 place des Saisons Paris La Défense Cedex France Phone research@eulerhermes.com This material is published by Euler Hermes SA, a Company of Allianz, for information purposes only and should not be regarded as providing any specific advice. This publication and its contains are proprietary to Euler Hermes SA. Euler Hermes and Euler Hermes logo are trademarks or registered trademarks belonging to Euler Hermes Group, Worldwide Recipients should make their own independent evaluation of this information and no action should be taken, solely relying on it. This material should not be reproduced or disclosed without our consent. It is not intended for distribution in any jurisdiction in which this would be prohibited. Whilst this information is believed to be reliable, it has not been independently verified by Euler Hermes and Euler Hermes makes no representation or warranty (express or implied) of any kind, as regards the accuracy or completeness of this information, nor does it accept any responsibility or liability for any loss or damage arising in any way from any use made of or reliance placed on, this information. Unless otherwise stated, any views, forecasts, or estimates are solely those of the Euler Hermes Economics Department, as of this date and are subject to change without notice. The classification of this document is PUBLIC. Euler Hermes SA. Registered in Nanterre ( ).Euler Hermes SA is authorized and regulated by the Financial Markets Authority of France. Copyright 2014 Euler Hermes. All rights reserved 58

59 Organizatorzy Partner strategiczny Partnerzy

60 Modern CFO: Change and Challenge Lisa Peake Head of Global Employer Relationships ACCA The global body for professional accountants

61 Volatility Challenges Rebalancing economy Cost pressures Risk Competition Digitisation The global body for professional accountants

62 The changing role of today s finance organisation Traditional control & stewardship responsibilities Supporting strategic direction of the organisation The global body for professional accountants

63 CFO current priorities Financial Planning Analysis & Insight to support better decision making Stewardship & Control, Regulatory Compliance and effective Risk Management Strategy support driving strategy formulation, validation & execution Finance Efficiency ensuring core finance operations are efficient Over 1400 CFOs, FD and other finance leaders LIVE ACCA GLOBAL SURVEY MAY 2014 The global body for professional accountants

64 Earning the mandate Finance must always deliver: A strong control environment Accurate & timely financial reporting Effective working capital/cash management Effective financial planning/budgeting Prudent cost management The global body for professional accountants

65 A smarter finance function Strategy Insight Investment Risk Management Governance Stakeholder Mgt The global body for professional accountants

66 Dziękuję za uwagę Lisa Peake Head of Global Employer Relationships ACCA

67 Organizatorzy Partner strategiczny Partnerzy

68 Trendy na rynku pracy w Polsce szansą dla rozwoju gospodarki Karolina Radziszewska Dyrektor Personalny Randstad Polska

69 Agenda Kim jesteśmy? Prognozy dla krajowej gospodarki w opinii pracodawców Wpływ zmiany klimatu gospodarczego na oczekiwania pracowników Zmiana klimatu na rynku pracy: warto zachować czujność i nie tracić szansy

70 Kim jesteśmy? Rekrutacje tymczasowe Rekrutacje specjalistyczne: Finanse, Inżynieria, Produkcja Outsourcing kadr i płac Badania rynku pracy

71 Opinie pracodawców: ocena sytuacji wewnętrznej firm 6 na 10 przedsiębiorców (60%) ocenia aktualną sytuację finansową swojej firmy jako dobrą lub bardzo dobrą. Częściej taką opinię wyrażają osoby z firm zatrudniających od 250 pracowników (67%) niż z firm liczących pracowników (54%). Najczęściej pozytywnie sytuację finansową oceniają przedstawiciele firm zajmujących się pośrednictwem finansowym (74%). Jedynie 9% badanych stwierdza, że sytuacja finansowa w jego firmie jest zła lub bardzo zła. Najczęściej źle lub bardzo źle oceniają sytuację finansową badani z firm liczących od 10 do 49 pracowników (12%), rzadziej ta opinia pojawia się w przypadku firm zatrudniających powyżej 250 osób (6%).

72 Opinie pracodawców: zmiana poziomu zatrudnienia w firmach w ciągu nadchodzących 6 miesięcy (porównanie branż) Zwiększenie zatrudnienia planują przede wszystkim Dane w procentach branża budowlana (33%) i przemysł (32%). Z kolei przedsiębiorstwa z pozostałej działalności usługowej istotnie częściej planują pozostawienie zatrudnienia na tym samym poziomie (89%).

73 Opinie pracodawców: Planowane zmiany w zakresie wynagrodzeń w nadchodzącym półroczu (porównanie w czasie) Dane w procentach W porównaniu do poprzedniego kwartału spadł odsetek firm planujących zwiększenie wynagrodzeń (z 26% do 22%). Możemy zaobserwować jednak znaczny wzrost takich firm w stosunku do pomiaru sprzed roku (z 11% do 22%). Jednocześnie zauważalny jest spadek odsetka przedsiębiorstw nie planujących zmian w poziomie wynagrodzeń (z 80% do 68%).

74 Opinie pracowników: najważniejsze kryteria przy wyborze pracodawców wynagrodzenie staje się coraz ważniejszym czynnikiem w przypadku poszukiwania pracodawcy, i to przed bezpieczeństwem zatrudnienia