Ocena oddziaływania energetyki wiatrowej na system elektroenergetyczny

Transkrypt

1 Ocena oddziaływania energetyki wiatrowej na system elektroenergetyczny Paweł Januszek, Prof. dr hab. inż. Piotr Kacejko Wydział Elektrotechniki i Informatyki Lublin, 04 lipca 2007

2 Cel pracy 1 Sposoby podłączeń EW do SEE 2 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru 3 Połączenie geograficznie rozproszonych EW Produkcja energii elektrycznej z energii wiatru Nagły zanik generowanej mocy z EW 4 Wymagania odbiorców i właścicieli elektrowni wiatrowych 5 Obrona systemu elektroenergetycznego przed blackoutem Sterowanie mocą w systemie elektroenergetycznym Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej 6 Parametry jakości energii elektrycznej z EW Wahania napięcia Harmoniczne napięć i prądów Prądy zwarciowe Straty mocy 7 Literatura

3 Sposoby podłączeń EW do SEE WN SN PCC SN nn TM nn M nn WTGS Rysunek: Elektrownia wiatrowa podłączona do linii średniego napięcia [Z. Lubośny, str. 34]

4 Sposoby podłączeń EW do SEE WN SN TM M WTGS SN nn nn nn Rysunek: Elektrownia wiatrowa podłączona do wydzielonej linii średniego napięcia [Z. Lubośny, str. 34]

5 Sposoby podłączeń EW do SEE WN TM M WTGS SN SN nn nn nn Rysunek: Elektrownia wiatrowa podłączona do szyn WN przez oddzielną linię przesyłową i transformator WN/SN [Z. Lubośny, str. 35]

6 Sposoby podłączeń EW do SEE WN WN SN TM M WTGS Rysunek: Farma wiatrowa podłączona do linii przesyłowej WN [Z. Lubośny, str. 35]

7 Sposoby podłączeń EW do SEE WN WN SN TM M WTGS Rysunek: Farma wiatrowa podłączona do szyn WN przez wydzieloną linię przesyłową [Z. Lubośny, str. 36]

8 Sposoby podłączeń EW do SEE WN WN AC/DC DC SN AC/DC TM M Rysunek: Farma wiatrowa podłączona do systemu elektroenergetycznego (sieć WN) przez linię prądu stałego [Z. Lubośny, str. 36] WTGS

9 Cel pracy 1 Sposoby podłączeń EW do SEE 2 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru 3 Połączenie geograficznie rozproszonych EW Produkcja energii elektrycznej z energii wiatru Nagły zanik generowanej mocy z EW 4 Wymagania odbiorców i właścicieli elektrowni wiatrowych 5 Obrona systemu elektroenergetycznego przed blackoutem Sterowanie mocą w systemie elektroenergetycznym Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej 6 Parametry jakości energii elektrycznej z EW Wahania napięcia Harmoniczne napięć i prądów Prądy zwarciowe Straty mocy 7 Literatura

10 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru Produkcja (% w stosunku do całkowitej) Godziny dnia, h Razem średnio 22 % Jesień średnio 25 % Wiosna średnio 20 % Zima średnio 28 % Lato średnio 17 % Rysunek: Dzienne zmiany w produkcji energii wiatru w Danii: w Północnej Europie dzienne zmiany producji energii wiatru są większe w czasie lata [L. Söder, T. Ackermann, str. 152].

11 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru Miesięczna procentowa produkcja/popyt w stosunku do procentowej rocznej produkcji/popytu Miesiąc Popyt Średnio Rysunek: Sezonowe zmiany produkcji energii wiatru. Dane dotyczą Finlandii w latach 1992 do Średnia miesięczna produkcja w latach jest pokazana (ciągła linia) razem z poborem energii elektrycznej w 2002 roku (kropkowana linia) [L. Söder, T. Ackermann, str. 151].

12 Cel pracy 1 Sposoby podłączeń EW do SEE 2 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru 3 Połączenie geograficznie rozproszonych EW Produkcja energii elektrycznej z energii wiatru Nagły zanik generowanej mocy z EW 4 Wymagania odbiorców i właścicieli elektrowni wiatrowych 5 Obrona systemu elektroenergetycznego przed blackoutem Sterowanie mocą w systemie elektroenergetycznym Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej 6 Parametry jakości energii elektrycznej z EW Wahania napięcia Harmoniczne napięć i prądów Prądy zwarciowe Straty mocy 7 Literatura

13 Połączenie geograficznie rozproszonych EW Moc [p.u.] Moc [p.u.] Moc [p.u.] Moc [p.u.] s s s s Rysunek: Połączenie rozproszonych grup farm wiatrowych. [L. Söder, T. Ackermann, str. 37]

14 Produkcja energii elektrycznej z energii wiatru Geograficzne rozproszenie produkcji energii elektrycznej ujednostajnia zmiany całkowitej energii z tego obszaru Produkcja (% w stosunku do całkowitej) Nordyckie, średnio 27 % Zach. Dania, średnio 25 % Jedna turbina, średnio 26 % Czas, h Rysunek: Krzywe czasu trwania: zwiększenie źródeł pozyskiwania energii i geograficzne rozproszenie prowadzi do spłaszczenia krzywych czasu trwania dla produkcji energii wiatru. Na wykresie przedstawiono dane godzinowe z roku 2000 z produkcji energii wiatru dla czterech Nordyckich krajów (Danii, Finlandii, Norwegii i Szwecji) [L. Söder, T. Ackermann, str. 150].

15 Nagły zanik generowanej mocy z EW Moc wyjściowa, kw Moc wyjściowa, kw Prędkość wiatru, m s 1 (a) Z regulacją kąta ustawienia łopatek i prędkością wyłączenia 25 m s 1 Prędkość wiatru, m s 1 (b) Z regulacją kąta ustawienia łopatek i łagodną redukcją mocy w czasie bardzo silnych wiatrów Rysunek: Krzywa mocy turbiny wiatrowej 1500 kw [L. Söder, T. Ackermann, str. 36]

16 Cel pracy 1 Sposoby podłączeń EW do SEE 2 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru 3 Połączenie geograficznie rozproszonych EW Produkcja energii elektrycznej z energii wiatru Nagły zanik generowanej mocy z EW 4 Wymagania odbiorców i właścicieli elektrowni wiatrowych 5 Obrona systemu elektroenergetycznego przed blackoutem Sterowanie mocą w systemie elektroenergetycznym Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej 6 Parametry jakości energii elektrycznej z EW Wahania napięcia Harmoniczne napięć i prądów Prądy zwarciowe Straty mocy 7 Literatura

17 Wymagania odbiorców i właścicieli elektrowni wiatrowych Rysunek: Ilustracja systemu elektroenergetycznego [L. Söder, T. Ackermann, str. 40] Bilans mocy w systemie: P G = P D + P L P W. gdzie: P G dodatkowa generowana moc; P D moc pobierana przez odbiory; P L straty mocy w impedancjach Z 1 Z 3 ; P W moc produkowana przez elektrownie wiatrowe.

18 Cel pracy 1 Sposoby podłączeń EW do SEE 2 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru 3 Połączenie geograficznie rozproszonych EW Produkcja energii elektrycznej z energii wiatru Nagły zanik generowanej mocy z EW 4 Wymagania odbiorców i właścicieli elektrowni wiatrowych 5 Obrona systemu elektroenergetycznego przed blackoutem Sterowanie mocą w systemie elektroenergetycznym Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej 6 Parametry jakości energii elektrycznej z EW Wahania napięcia Harmoniczne napięć i prądów Prądy zwarciowe Straty mocy 7 Literatura

19 Sterowanie mocą w systemie elektroenergetycznym f, Hz f, Hz 52,0 51,0 50,0 49,0 FW T L 3 L 2 L 1 L 4 P FW + P enf D 0 P min P ef P P max P maxef (a) EW nie biorą udziału w regulacji częstotliwości f, Hz 52,0 51,0 50,0 49,0 0 B T+FW L 3 L 2 L 1 L 4 D C d A P FW + P ef P P max (b) EW biorą udział w regulacji częstotliwości wg proponowanej charakterystyki z rysunku Rysunek: Przykładowe charakterystyki wytwarzania i obciążenia w systemie elektroenergetycznym z elektrowniami wiatrowymi, zob. [Energetyka, 2007 nr 4]

20 Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej f, Hz 51,5 f g1 51,0 b c a 50,5 f g3 f g2 50,0 49,5 f g4 f g5 f g6 d e 49,0 P FW P wfw P nfw P Rysunek: Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej, zob. [Energetyka, 2007 nr 4, str. 98]

21 Cel pracy 1 Sposoby podłączeń EW do SEE 2 Popyt na energię elektryczną i zmienność wiatru 3 Połączenie geograficznie rozproszonych EW Produkcja energii elektrycznej z energii wiatru Nagły zanik generowanej mocy z EW 4 Wymagania odbiorców i właścicieli elektrowni wiatrowych 5 Obrona systemu elektroenergetycznego przed blackoutem Sterowanie mocą w systemie elektroenergetycznym Proponowana charakterystyka wytwarzania farmy wiatrowej 6 Parametry jakości energii elektrycznej z EW Wahania napięcia Harmoniczne napięć i prądów Prądy zwarciowe Straty mocy 7 Literatura

22 Wahania napięcia 0 R 01 + jx 01 1 i R ij + jx ij j N-1 R N 1N + jx in 1N N P WTGS + jq WTGS P 1 + jq 1 P i + jq i P j + jq j P N 1 + jq N 1 Rysunek: Przykładowa sieć otwarta promieniowa (radialna) [Z. Lubośny, str. 37] P N + jq N

23 Wahania napięcia Zmiana napięcia w węźle j-tym po podłączeniu elektrowni wiatrowej (czyli dodania do niego mocy P WTGS, Q WTGS ) wynosi U j = U 0j U WTGS 0j Wzór na spadek napięcia w węźle można uprościć zakładając równość napięć węzłowych U l napięciu znamionowemu sieci U n oraz równość strat mocy w sieci z elektrownią i bez 1. U j = j 1 P WTGS l=0 j 1 R l,l+1 Q WTGS U n X l,l+1 l=0 1 Uproszczenie to eliminuje wpływ pojemności poprzecznych linii na napięcia w sieci. Dla linii SN jest on pomijalnie mały, zaś dla sieci WN jest już istotny.

24 Sieć zamknięta U, % Q, Mvar U, % Q, Mvar P, MW (a) Z liniami napowietrznymi P, MW (b) Z liniami kablowymi Rysunek: Zmiana napięć w sieci [Z. Lubośny, str. 44]

25 Wahania napięcia Często podaje się minimalną wartość ilorazu mocy zwarciowej kn oraz mocy znamionowej elektrowni wiatrowej S nwtgs. kn S nwtgs cu n U max 1 tgϕ nwtgs tgψ k 1 + tg 2 ψ k 1 + tg 2 ϕ nwtgs.

26 Wahania napięcia a b c d k SnWTGS tgψ k Rysunek: Graniczna wartość ilorazu mocy zwarciowej i mocy znamionowej dla dopuszczalnego spadku napięcia (a: tgϕ WTGS = 0, U max = 1%; b: tgϕ WTGS = 0, 2, U max = 1%; c: tgϕ WTGS = 0, U max = 2%; d: tgϕ WTGS = 0, 2, U max = 2%) [Z. Lubośny, str. 41]

27 Harmoniczne napięć i prądów Rysunek: Harmoniczne prądów generowane przez turbozespoły wiatrowe o zmiennej prędkości obrotowej z przekształtnikami elektroenergetycznymi. Słupek: zakreskowany TW o mocy 1, 5 MW, biały TW o mocy 2 MW, czarny TW o mocy 2, 5 MW [Elektroenergetyka, 2005 nr 3, str. 19]

28 Harmoniczne napięć i prądów Zawartość harmonicznych Zawartość harmonicznych Rząd harmonicznych (a) Rozdzielnia 400 kv Rząd harmonicznych (b) Rozdzielnia 1 kv Rysunek: Zawartość harmonicznych prądów i napięć przyłączonej elektrowni wiatrowej do badanej stacji [Elektroenergetyka, 2005 nr 3, str. 19]

29 Prądy zwarciowe Q WN T CB0 SN CB2 CB1 F2 L2 L PCC F4 L1 CB3 F3 L3 F0 F1 CB4 TM M Rysunek: Przykładowa sieć rozdzielcza SN z elektrownią wiatrową [Z. Lubośny, str. 58] WTGS S kq S nm S nm L S kσ, S nm k LR S kq WN S kσ S nt S kq SN S kσ kσ kσ kσ

30 Prądy zwarciowe Z Q Z T Z L I k cu N 3 k Z Q Z T Z L (a) system bez elektrowni k km Z TM Z M cu N 3 I k I I km kσ kσ cu N 3 (b) system z elektrownią Rysunek: Schemat zastępczy sieci do obliczeń zwarciowych dla zwarcia w punkcie przyłączenia elektrowni wiatrowej do sieci [Z. Lubośny, str. 60]

31 Pominięcie rezystancji w obliczeniach Czy można pominąć tę rezystancję przy badaniu wpływu elektrowni wiatrowej na system elektroenergetyczny? k = ( ) P CuT U 2 2 nt,sn S 2 +R L l + nt ( cu 2 N,WN ϑ 2 kwn cu 2 N,SN nt + ( uknt U2. ) ) 2 ( PCuT ) 2 U 2 2 nt,sn nt,sn 0S nt S 2 +X L l nt Jeżeli rezystancja zostanie pominięta, to uprości to powyższe równanie do postaci kx = cu 2 N,WN ϑ 2 kwn cu 2 N,SN. u knt U2 nt + nt,sn +X 0S nt L l Przyrost mocy zwarciowej spowodowany pominięciem rezystancji można zdefiniować w postaci zależności k SX = S kx S k.

32 Pominięcie rezystancji w obliczeniach k SX S nt = 25 MVA l = 20 km S nt = 25 MVA l = km S nt = MVA l = 20 km S nt = MVA l = km kq, MVA 3 4 Rysunek: Zwiększenie wartości symetrycznej początkowej mocy zwarciowej S k w PCC w zależności od mocy zwarciowej systemu elektroenergetycznego S kq [Z. Lubośny, str. 65].

33 Zmiana prądów zwarciowych Q WN T SN CB0 CB2 CB1 F2 L2 L PCC F4 L1 CB3 F3 L3 F0 F1 CB4 TM M Rysunek: Przykładowa sieć rozdzielcza SN z elektrownią wiatrową [Z. Lubośny, str. 58] WTGS Miejsce zwarcia CB0 CB1 CB2 CB3 CB4 F F F2 + + / F3 + + / + + / F Tabela: Zmiana wartości prądu zwarciowego w rozważanej sieci promieniowej w zależności od miejsca zwarcia [Z. Lubośny, str. 70]

34 Straty mocy 0 R 01 + jx 01 1 i R ij + jx ij j N-1 R N 1N + jx in 1N N P WTGS + jq WTGS P 1 + jq 1 P i + jq i P j + jq j P N 1 + jq N 1 Rysunek: Przykładowa sieć otwarta promieniowa (radialna) [Z. Lubośny, str. 37] P N + jq N

35 Straty mocy Podłączenie elektrowni wiatrowej do sieci spowoduje zmniejszenie strat mocy czynnej, gdy spełniona jest nierówność P Σ P < 1. Przekształcając tą nierówność, otrzymuje się następującą postać: N 1 i=0 [( N P j U j j=i+1 [( N N 1 i=0 P WTGS U N j=i+1 ) 2 ( N + j=i+1 ( N P j U j ) 2 + j=i+1 Q j U j Q j U j + Q WTGS U N ) 2 ] R i,i+1 ) 2 ]R i,i+1 < 1.

36 Straty mocy P Σ / P P Σ / P P WTGS /P 1 (a) tgϕ WTGS = P WTGS /P 1 (b) tgϕ WTGS = 0, 2 Rysunek: Zmiany strat mocy w sieci w zależności od P WTGS /P 1 dla różnych wartości współczynnika mocy odbioru tgϕ 1 i elektrowni wiatrowej tgϕ WTGS. Linia: ciągła tgϕ 1 = 0; kreskowana tgϕ 1 = 0, 2; kropkowana tgϕ 1 = 0, 4 [Z. Lubośny, str. 76].

37 Straty mocy 0 < P WTGS < 2P 1 1 tgϕ 1 tgϕ WTGS 1 + tg 2 ϕ WTGS P WTGS /P tgϕ WTGS tgϕ Rysunek: Graniczne wartości ilorazu P WTGS /P 1 minimalizującego straty mocy

38 Dziękuję za uwagę!!

39 Mukund R. Patel, Ph. D., P. E.: Wind and Solar Power Systems r. IEC : 1996, Assessment of emission limits for distorting loads in MV and HV power system. Section 6. IEC : 1996, Assessment of emission limits for distorting loads in MV and HV power system. Section 7. IEC , Wind turbine systems. PN-EN : 2002, Prądy zwarciowe w sieciach trójfazowych prądu przemiennego. Część 0. Z. Lubośny: Elektrownie wiatrowe w systemie elektroenergetycznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne 2006 s L. Söder, T. Ackermann: Wind Power in Power Systems. Chichester: John Wiley & Sons 2005.

40 K. Michałowska-Knap, R. Burzyński, P. Mackiewicz: Elektrownie wiatrowe: poradnik wykorzystania energii wiatru. Europejskie Centrum Energii Odnawialnej. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa: Warszawa S. Heier: Grid Integration of Wind Energy Conversion Systems. Wydawnictwo: John Wiley & Sons 2006 r. H. Lorenc: Struktura i zasoby energetyczne wiatru w Polsce, Seria: Meteorologia 25. Warszawa: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej M. Pudlik: Porywy wiatru jako źródło energii. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego R. Ulrich: Alternatywne źródła energii. Opole: Politechnika Opolska T. Boczar: Eol w służbie energetyki. Opole: OW Politechniki Opolskiej 2005.

41 A. Dummer (i in.): Energetyka wiatrowa w połączonym systemie elektroenergetycznym UCTE. Elektroenergetyka 2004 nr 4 str. 25. Poradnik inżyniera elektryka. Red. S. Knothe, t. IV. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne S. Kujszczyk, A. Mińczuk, J. Pasternakiewicz: Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN P. Kacejko, J. Machowski: Zwarcia w systemach elektroenergetycznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe-Techniczne Z. Lubośny, R. Zajczyk: Wpływ farm wiatrowych na pracę systemu elektroenergetycznego. Przegląd Elektrotechniczny 2004 nr. Z. Lubośny: Idea wykorzystania farm wiatrowych w procesie obrony systemu elektroenergetycznego przed blackoutem. Energetyka 2007 nr 4.

42 Opr. red. na podstawie raportu Story in brief, EPRI Journal Spring 2006: Elektrownie wiatrowe: Kłopotliwe dla systemu pożądane przez ekologów. Strona iternetowa, kwiecień Energia-Gigawat 2006 nr 9. W. Bandzul: Wpływ elektrowni wiatrowych na niezawodność pracy systemu elektroenergetycznego. Elektroenergetyka 2005 nr 3 str K. Woliński: Elektrownie wiatrowe. Wiadomości Elektrotechniczne 2002 nr 4 str T. Rodacki (i in.): Elektrownie wiatrowe. Przegląd Elektrotechniczny 1999 nr 12 str W. Bobrowski: Elektrownie wiatrowe na świecie. elektro.info 2004 nr 6 str J. Balcewicz: Niemcy pękającym ogniwem europejskiej energetyki? Energia-Gigawat 2006 nr 12.

43 Elektronik. G. Wcisło. Układy elektroniczne w elektrowniach wiatrowych dużej mocy. Strona internetowa, luty G. Barzyk, P. Szwed: Praktyczna realizacja ekspertyz wpływu przyłączanych instalacji należących do II grupy przyłączeniowej na istniejący system elektroenergetyczny. Strona iternetowa, maj Vestas. Strona internetowa, listopad Wind_turbines/. Elektrownie wiatrowe: serwis informacyjny. J. K. Jensen. Oczekiwania EW wobec sieci energetycznych. Strona internetowa, maj Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej. Strona internetowa, maj

44 Danish Wind Industry Association. Strona internetowa, marzec

45 Wpływ elementów sieci na moc zwarciową w PCC S nm, MVA a b c d e f S nm, MVA a b c d e f kq, MVA kq, MVA 4 (a) S nt = 6, 3 MVA (b) S nt = MVA Rysunek: Maksymalna moc znamionowa elektrowni wiatrowej S nm, jaka może być przyłączona do systemu elektroenergetycznego w zależności od mocy zwarciowej S kq dla różnych długości linii zasilającej. Linie: a, d l= km; b, e l=15 km; c, f l=20 km. Linia ciągła S nm = S k /20, linia kreskowana S nm = S k /40 [Z. Lubośny, str. 66].

46 Wpływ elementów sieci na moc zwarciową w PCC kσ, MVA S 1 S 2 a b c kσ, MVA S 1 S 2 a b c kq, MVA kq, MVA 4 (a) S nt = 6, 3 MVA (b) S nt = MVA Rysunek: Symetryczna początkowa moc zwarciowa S kσ po przyłączeniu elektrowni wiatrowej o mocy znamionowej S nm = 1, 0 MVA w funkcji mocy zwarciowej S kq dla różnych linii elektroenergetycznych. Linie: a l= km; b l=15 km; c l=20 km. S 1 S k = 40S nm; S 2 S k = 20S nm [Z. Lubośny, str. 67].

47 Wpływ elementów sieci na moc zwarciową w PCC kσ, MVA 30 S 2 a b c kσ, MVA 30 S 2 a b c kq, MVA kq, MVA 4 (a) S nt = 6, 3 MVA (b) S nt = MVA Rysunek: Symetryczna początkowa moc zwarciowa S kσ po przyłączeniu elektrowni wiatrowej o mocy znamionowej S nm = 2, 0 MVA w funkcji mocy zwarciowej S kq dla różnych linii elektroenergetycznych. Linie: a l= km; b l=15 km; c l=20 km. S 2 S k = 20S nm [Z. Lubośny, str. 68].

48 Wpływ elementów sieci na moc zwarciową w PCC kσ, MVA S 2 S 1 b a c d kσ, MVA S 2 S 1 b c a d kq, MVA kq, MVA 4 (a) S nm = 1 MVA (b) S nm = 2 MVA Rysunek: Symetryczna początkowa moc zwarciowa S kσ i współczynnik przyrostu mocy zwarciowej S k w PCC w zależności od mocy zwarciowej systemu S kq dla różnych wartości współczynnika k LR (S nt = 16 MVA, l = 15 km). Linie: a k LR = 3; b k LR = 5; c k LR = 7; d bez elektrowni wiatrowej; S 1 S k = 40S nm; S 2 S k = 20S nm [Z. Lubośny, str. 69].

49 Wpływ elementów sieci na moc zwarciową w PCC k S 1.4 k S b c a 1.5 b c a kq, MVA kq, MVA 4 (a) S nm = 1 MVA (b) S nm = 2 MVA Rysunek: Symetryczna początkowa moc zwarciowa S kσ i współczynnik przyrostu mocy zwarciowej S k w PCC w zależności od mocy zwarciowej systemu S kq dla różnych wartości współczynnika k LR (S nt = 16 MVA, l = 15 km). Linie: a k LR = 3; b k LR = 5; c k LR = 7; d bez elektrowni wiatrowej; S 1 S k = 40S nm; S 2 S k = 20S nm [Z. Lubośny, str. 69].

50 Wpływ elementów sieci na moc zwarciową w PCC kσ, MVA d b a c e kσ, MVA d b c a e kq, MVA kq, MVA 4 (a) k LR = 3 (b) k LR = 5 Rysunek: Symetryczna początkowa moc zwarciowa S kσ i współczynnik przyrostu mocy zwarciowej S k w PCC w zależności od mocy zwarciowej systemu S kq dla różnych mocy znamionowych elektrowni wiatrowej (S nt = 16 MVA, l = 15 km). Linie: a S nm = 0, 5 MVA; b S nm = 1 MVA; c S nm = 1, 5 MVA; d S nm = 2, 0 MVA; e bez elektrowni wiatrowej [Z. Lubośny, str. 70].

51 Wpływ elementów sieci na moc zwarciową w PCC k S 1.6 k S kq, MVA 4 d b a c kq, MVA 4 d b c a (a) k LR = 3 (b) k LR = 5 Rysunek: Symetryczna początkowa moc zwarciowa S kσ i współczynnik przyrostu mocy zwarciowej S k w PCC w zależności od mocy zwarciowej systemu S kq dla różnych mocy znamionowych elektrowni wiatrowej (S nt = 16 MVA, l = 15 km). Linie: a S nm = 0, 5 MVA; b S nm = 1 MVA; c S nm = 1, 5 MVA; d S nm = 2, 0 MVA; e bez elektrowni wiatrowej [Z. Lubośny, str. 70].