Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2011 roku

Transkrypt

1 Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2011 roku Warszawa, dnia 26 września 2012 roku

2 Wstęp Cele i zasady polityki zarządzania ryzykiem Informacje z zakresu stosowania norm ostrożnościowych Informacje z zakresu funduszy własnych Informacje z zakresu przestrzegania wymogów kapitałowych, o których mowa w art. 128 ustawy Prawo bankowe Informacje z zakresu ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia Informacje z zakresu ryzyka kredytowego kontrahenta Informacje z zakresu stosowania metody standardowej do wyliczania kwoty ekspozycji ważonych ryzkiem dla każdej z klas ekspozycji Informacje z zakresu obliczania kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem metodą wewnętrznych ratingów a. Informacje z zakresu ryzyka rynkowego Informacje w zakresie stosowania w wyliczaniu wymogów kapitałowych metody wartości zagrożonej Informacje w zakresie ryzyka operacyjnego Informacje w zakresie ekspozycji kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym Informacje w zakresie narażenia na ryzyko stopy procentowej pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego Informacje w zakresie obliczania wymogów kapitałowych na kwoty ekspozycji sekurytyzacyjnych ważone ryzykiem Informacje dotyczące stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego

3 Wstęp Niniejszy dokument został opracowany w celu realizacji postanowień regulacji dotyczącej polityki informacyjnej Banku DnB NORD Polska S.A., będącego unijną instytucją dominującą, w zakresie adekwatności kapitałowej oraz spełnienia wymogów informacyjnych zawartych w Uchwale nr 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu (Dz. Urz. KNF z 2008 r. Nr 8, poz. 39 z późniejszymi zmianami. Zgodnie z wymogami Uchwały nr 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu, Bank ogłasza informacje w zakresie adekwatności kapitałowej na podstawie danych skonsolidowanych według stanu na 31 grudnia 2011 roku. Informacje dotyczące polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze zgodnie z 14 załącznika Nr 1 do Uchwały w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez Banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu Bank publikuje w osobnym materiale informacyjnym. Jeżeli w niniejszym materiale użyte zostały poniższe stwierdzenia to należy przez nie rozumieć: uchwała w sprawie adekwatności kapitałowej uchwała nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 roku w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka; uchwała w sprawie funduszy własnych banku uchwała nr 325/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 20 grudnia 2011 roku w sprawie innych pomniejszeń funduszy podstawowych, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszenia o nie funduszy podstawowych banku, innych pozycji bilansu banku zaliczanych do funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków ich zaliczania do funduszy uzupełniających banku, pomniejszeń funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy uzupełniających banku oraz zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach w obliczaniu funduszy własnych. 2

4 1. Cele i zasady polityki zarządzania ryzykiem 1.1 Strategie i procesy zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka Ze względu na rodzaj prowadzonej działalności w Grupie zidentyfikowano następujące typy ryzyka, wymagające lub mogące w przyszłości wymagać pokrycia kapitałem wewnętrznym: - Ryzyko kredytowe i kontrahenta, - Ryzyko rezydualne, - Ryzyko koncentracji, - Ryzyko walutowe, - Ryzyko stopy procentowej, - Ryzyko operacyjne, - Ryzyko płynności, - Ryzyko biznesowe, - Ryzyko strategiczne, - Ryzyko reputacji, - Ryzyko modeli, - Ryzyko inwestycji w podmioty zależne, - Ryzyko towarów, - Ryzyko zmian cen instrumentów kapitałowych, - Ryzyko specyficzne cen instrumentów dłużnych, - Ryzyko sekurytyzacji, - Ryzyko rozliczenia i dostawy, - Ryzyko kapitałowe. Grupa utrzymuje w sposób ciągły poziom kapitału wewnętrznego, który jest wystarczający dla pokrycia poszczególnych rodzajów ryzyka, w szczególności wynikających ze zmian otoczenia gospodarczego, z uwzględnieniem przewidywanego poziomu ryzyka. Grupa stosuje zasadę adekwatności metody szacowania wartości kapitału wewnętrznego do skali swojej działalności. Wartość kapitału wewnętrznego wyliczana jest jako suma wymogów kapitałowych na pokrycie wszystkich uwzględnianych w rachunku adekwatności kapitałowej rodzajów ryzyka. Alokację kapitału na poszczególne rodzaje ryzyk na dzień 31 grudnia 2011 roku przedstawia poniższe zestawienie: Wartość kapitału Ryzyko kredytowe i kontrahenta Ryzyko stopy procentowej Ryzyko płynności Ryzyko operacyjne Ryzyko biznesowe Ryzyko walutowe 135 Razem wszystkie rodzaje ryzyk Kapitały własne Wolny kapitał Proces szacowania kapitału wewnętrznego (tzw. proces ICAAP) przynajmniej raz w roku podlega przeglądowi, weryfikacji i ocenie niezależnej komórki audytu wewnętrznego, której pracownicy posiadają odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie i umiejętności do badania wszystkich rodzajów ryzyka objętych procesem szacowania kapitału wewnętrznego. 3

5 1.2 Struktura i organizacja jednostki zarządzania danym rodzajem ryzyka lub inne odpowiednie rozwiązania organizacyjne Struktura organizacyjna oraz podział kompetencyjny zostały szczegółowo zdefiniowane przez Zarząd Banku w Regulaminie Organizacyjnym. Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku na poziomie portfelowym nadzoruje Departament Zarządzania Ryzykiem, który jest odpowiedzialny za optymalizację poziomu ryzyka kredytowego poprzez przygotowanie, wdrożenie i monitorowanie realizacji polityk, procedur i procesów służących zarządzaniu ryzykiem kredytowym, a także udział w przygotowywaniu i wdrażaniu służących temu celowi narzędzi. Departament ten działa niezależnie od linii biznesowych oraz procesu podejmowania decyzji kredytowych, podlega bezpośrednio Członkowi Zarządu odpowiedzialnemu za zarządzanie ryzykiem w Banku. Komórki organizacyjne, wchodzące w skład Departamentu Zarządzania Ryzykiem odpowiadają w szczególności za: opracowanie właściwych regulacji wewnętrznych z zakresu ryzyka kredytowego; opracowanie założeń i udział we wdrażaniu narzędzi wspierających proces zarządzania ryzykiem kredytowym; za tworzenie i wdrażanie systemów ratingowych i scoringowych w zakresie oceny ryzyka kredytowego, w tym implementacja w systemach modeli i algorytmów wyliczających parametry ryzyka oraz przygotowywanie narzędzi do generowania informacji zarządczej w zakresie portfela kredytowego, w tym przygotowanie i parametryzacja raportów dot. procesu i ryzyka kredytowego; ocenę i monitorowanie jakości portfeli kredytowych, przeprowadzanie wieloprzekrojowych analiz, przygotowywanie informacji zarządczej oraz innych raportów monitorujących ryzyko kredytowe, a także nadzór nad kompletnością, kompatybilnością i spójnością tych raportów. Departament Ryzyka Kredytowego Klientów Detalicznych odpowiada za portfelowe zarządzanie ryzykiem w segmencie klientów indywidualnych. Głównym celem tej jednostki jest zapewnienie wysokiej jakości portfela kredytowego klientów detalicznych poprzez wprowadzanie metod właściwej oceny ryzyka kredytowego i kontroli zgodności, kompletności i ważności dokumentacji kredytowej i zabezpieczeń z podjętymi decyzjami oraz obowiązującymi regulacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Za zarządzanie ryzykiem kredytowym na poziomie indywidualnym (nieportfelowym) odpowiadają jednostki organizacyjne Banku w Pionie Ryzyka, takie jak Departament Ryzyka Kredytowego Klientów Korporacyjnych i Departament Leasingu, zatrudniające doświadczonych specjalistów w dziedzinie analizy kredytowej W Pionie Ryzyka funkcjonuje także Departament Restrukturyzacji i Windykacji będący wyspecjalizowaną jednostką zajmującą się restrukturyzacją lub windykacją ekspozycji kredytowych Rozwiązania organizacyjne w zakresie systemu podejmowania decyzji kredytowych są następujące: decyzje kredytowe podejmowane są kolektywnie, w oparciu o analizę zdolności kredytowej klienta. Bank prowadzi politykę ostrożnościową w zakresie ustanawiania limitów kompetencji podejmowania decyzji kredytowych. Decyzje te zależą także od oceny (ratingu) klienta oraz poziomu ryzyka kredytowego. Komitet Kredytowy Zarządu Banku podejmuje decyzje kredytowe, których łączna wartość ekspozycji w przypadku jednego przedsiębiorstwa przekracza 5 % kapitału własnego Banku. Komitet Kredytowy Rady Nadzorczej Banku podejmuje decyzje kredytowe, których łączna wartość ekspozycji w przypadku jednego przedsiębiorstwa przekracza 10 % kapitału własnego Banku lub równowartość 15 milionów EUR. Decyzje kredytowe w zakresie transakcji kredytowych, których drugą stroną są członkowie Zarządu Banku, członkowie Rady Nadzorczej, osoby zajmujące kierownicze stanowiska w Banku albo podmioty powiązane z nimi kapitałowo lub organizacyjnie, są podejmowane zgodnie z odrębną regulacją wewnętrzną mającą formę uchwały Rady Nadzorczej Banku. W procesie zarządzania ryzykiem rynkowym i płynności aktywną rolę odgrywają Rada Nadzorcza i Zarząd Banku oraz Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO). Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO, Komitet ALCO), sprawuje bieżącą kontrolę nad zarządzaniem ryzykiem rynkowym, w tym ryzykiem płynności. Podejmuje wszelkie decyzje z tym związane, o ile nie zostały one uprzednio zakwalifikowane do wyłącznych kompetencji Zarządu bądź Rady Nadzorczej. Na dzień 31 grudnia 2011 r. komórką bezpośrednio odpowiedzialną za zarządzanie i kontrolę ryzyka rynkowego był Departament Zarządzania Ryzykiem. W roku 2012 obowiązki te zostały przejęte przez odrębną jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za zarządzanie ryzykiem rynkowym i płynności. 4

6 Na dzień 31 grudnia 2011 r. rolą Departamentu Zarządzania Ryzykiem (a od roku 2012 odrębnej jednostki organizacyjnej odpowiedzialnej za zarządzanie ryzykiem rynkowym i płynności) było: monitorowanie oraz definiowanie sposobu, w jaki realizowane są poszczególne procedury, polityki zarządzania ryzykiem rynkowym, analiza i raportowanie profilu ryzyka rynkowego i płynności Banku, rekomendowanie bieżących działań związanych z zarządzaniem ryzykiem rynkowym oraz płynności, wyznaczanie wielkości kapitału ekonomicznego na pokrycie ryzyka rynkowego i płynności, tworzenie wszelkich regulacji z zakresu ryzyka rynkowego, rozwój systemu limitów i narzędzi służących do monitorowania ryzyka. W zakresie ryzyka rynkowego sporządzane są: informacje zbiorcze na temat ryzyka rynkowego oraz płynności dla Rady Nadzorczej, zawierające szczegółowy opis profilu ryzyka Banku, omówienie wyników zarządzania aktywami i pasywami oraz przedstawienie poziomu wykorzystania limitów, raport na temat ryzyka rynkowego i płynności dla Komitetu ALCO, prezentowany na każdym regularnym posiedzeniu Komitetu, bieżące raporty zarządcze na temat wykorzystania limitów ryzyka rynkowego oraz płynności, zgodnie z określoną częstotliwością monitorowania limitów, raporty ad hoc wg zapotrzebowania określonego przez kierownictwo Banku bądź Komitetu ALCO. Do obowiązków ALCO należy m.in. sprawowanie bieżącej kontroli nad zarządzaniem ryzykiem rynkowym i płynności, akceptacja limitów ryzyka rynkowego i płynności, zlecanie działań związanych z pozyskaniem źródeł finansowania, wydawanie decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem rynkowym i płynności. Biuro Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym jest jednostką bezpośrednio podlegającą Członkowi Zarządu odpowiedzialnemu za zarządzanie ryzykiem w Banku. Głównym celem Biura jest aktywne zarządzanie ryzykiem operacyjnym ukierunkowane na ograniczanie poziomu ryzyka operacyjnego w Banku. W ramach systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku funkcjonuje Komitet Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym, który pełni funkcje konsultacyjne oraz decyzyjne i ma na celu zapewnienie wysokiej jakości i kompletności systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, ryzykiem braku zgodności oraz bezpieczeństwem informacji w Banku. Rada Nadzorcza Banku sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności w Banku rozumianym jako skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania. Rada Nadzorcza także raz w roku ocenia stopień efektywności zarządzania ryzykiem braku zgodności przez Bank oraz przyjmuje sprawozdania Zarządu Banku dotyczące zarządzania ryzykiem braku zgodności. Podstawowe zasady dotyczące nadzorowania oraz procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności w Banku określają Założenia polityki zarządzania ryzykiem braku zgodności zatwierdzone przez Zarząd Banku i przyjęte przez Radę Nadzorczą. Zarząd Banku odpowiada za efektywne zarządzanie ryzykiem braku zgodności w Banku, opracowanie Polityki Zgodności, zapewnienie jej przestrzegania i składanie sprawozdań Radzie Nadzorczej Banku w sprawie zarządzania w Banku ryzykiem braku zgodności. Zarząd Banku zapewnia, iż ryzyko niespełnienia wymogów wynikających z regulacji wewnętrznych i przepisów prawa jest identyfikowane i kontrolowane. Polityka Zgodności Banku zawiera podstawowe zasady działania pracowników Banku i wyjaśnia główne procesy identyfikujące ryzyko braku zgodności i umożliwiające zarządzanie ryzykiem braku zgodności na wszystkich szczeblach organizacyjnych Banku. Osoby pełniące funkcje zarządcze w Banku w szczególności odpowiedzialne są za zapewnienie, aby działania w obszarze ich odpowiedzialności były zgodne z prawem, zasadami mającymi zastosowanie do działań w przedmiotowych obszarach, włączając w to odpowiednie regulacje wewnętrzne Banku. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w stosowaniu Polityki Zgodności, Zarząd Banku podejmuje odpowiednie środki naprawcze lub dyscyplinujące. Wszyscy pracownicy Banku są odpowiedzialni za zapewnienie zgodności działalności Banku z przepisami prawa oraz zobowiązani są do realizacji swoich obowiązków w sposób uczciwy i etyczny, z poszanowaniem prawa i obowiązujących standardów. 5

7 Departament Zgodności jest jednostką organizacyjną wspierającą swoim działaniem Zarząd Banku i jednostki organizacyjne Banku w celu zapewnienia zgodności działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa, wymogami organów nadzoru bankowego oraz przyjętymi przez Bank standardami. Departament Zgodności działa niezależnie oraz ma zapewnione odpowiednie zasoby niezbędne do efektywnego wykonywania zadań. Pracownicy Departamentu Zgodności posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, które umożliwiają właściwe wykonywanie powierzonych obowiązków oraz dostęp do informacji niezbędnych do ich wykonywania Departament Audytu Wewnętrznego okresowo ocenia efektywność i adekwatność działań Banku w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności. 1.3 Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka System raportowania ryzyka w Banku bazuje na kompleksowym zapewnieniu informacji zarządczej kadrze kierowniczej w Banku oraz Radzie Nadzorczej. Składa się on z trzech głównych filarów: systemu raportowania dotyczącego ryzyka kredytowego, rynkowego i płynności oraz operacyjnego. W wyniku współdziałania tych systemów raportowania w cyklach miesięcznych kadra zarządzająca otrzymuje Kompleksowy Raport Ryzyka, na jakie narażony jest Bank, oraz w okresach kwartalnych analogicznie informowana jest Rada Nadzorcza. Elementem systemu zarządzania ryzykiem kredytowym jest system raportowania: dziennego, tygodniowego, miesięcznego, kwartalnego i rocznego. Raporty przekazywane są odpowiednio do: wyznaczonych pracowników Banku, dyrektorów właściwych departamentów, Członka Zarządu odpowiedzialnego za zarządzanie ryzykiem w Banku, Komitetu Kredytowego Zarządu Banku, Zarządu Banku lub Rady Nadzorczej Model raportowy portfelowego ryzyka kredytowego bazuje na wycenie poziomu ryzyka według następujących miar: wymogów kapitałowych w cyklach miesięcznych, odpisów z tytułu utraty wartości w cyklach miesięcznych, poziomu koncentracji w cyklach tygodniowych, dziennego monitorowania należności przeterminowanych. Polityka informacyjna w zakresie powyższego ryzyka oparta jest na dystrybucji informacji zarządczej w zakresie poziomu i profilu ryzyka ze wskazaną wyżej częstotliwością. System raportowy w zakresie ryzyka rynkowego bazuje na : monitorowaniu ryzyka rynkowego w okresach dziennych oraz miesięcznych poprzez system ustanowionych limitów ryzyka rynkowego, miesięcznej wycenie ryzyka wyrażonej miarą wymogów kapitałowych w filarze II w zakresie ryzyka płynności, walutowego oraz stopy procentowej, miesięcznej ocenie poziomu ryzyka rynkowego bazującej na analizie scenariuszowej. Polityka informacyjna w zakresie powyższego bazuje na modelu dystrybucji informacji dotyczącej poziomu ryzyka Radzie Nadzorczej w okresach kwartalnych, Komitetowi ALCO zgodnie z harmonogramem posiedzeń oraz dziennej dystrybucji kadrze kierowniczej Banku. Bank zarządza ryzykiem operacyjnym w sposób systemowy. Zdarzenia operacyjne, które wystąpiły w Banku podlegają rejestracji i analizie na podstawie danych gromadzonych w Bazie Ryzyka Operacyjnego. Pomiar ryzyka realizowany jest również przy wykorzystaniu techniki samooceny narażenia Banku na ryzyko operacyjne oraz oceny poziomu ryzyka w projektach. Monitoring poziomu ryzyka operacyjnego realizowany jest poprzez regularne raporty z odpowiednich jednostek Banku. Raporty dotyczące profilu ryzyka operacyjnego Banku kierowane są do Komitetu Ryzyka Operacyjnego, Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego wyliczany jest według metody wskaźnika podstawowego Basic Indicator Approach. 6

8 1.4 Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczania ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczania ryzyka Bank stosuje metody ograniczania ryzyka zgodnie z zapisami Załącznika 17 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej. Bank wykorzystuje zarówno rzeczywistą jak i nierzeczywistą ochronę kredytową. Ekspozycje zabezpieczone na nieruchomości nie są objęte technikami redukcji ryzyka kredytowego, lecz stanowią odrębną klasę ekspozycji. Alokacja zabezpieczeń do ekspozycji pozabilansowych następuje przed uwzględnieniem wskaźnika konwersji kredytowej (CCF). W pierwszej kolejności zabezpieczenie alokowane jest do ekspozycji bilansowych klienta, w drugiej zaś kolejności - do ekspozycji pozabilansowych klienta. Przy wyliczaniu wymogu kapitałowego uwzględnia się wartość zabezpieczenia do wysokości wartości ekspozycji. Główne zasady polityki stosowania zabezpieczeń zawarto w punkcie Informacje z zakresu stosowania norm ostrożnościowych 2.1 Nazwa Banku Bank DnB NORD Polska S.A. z siedzibą w Warszawie przy ul. Postępu 15C (dalej: Bank ). 2.2 Krótki opis jednostek Struktura Grupy Kapitałowej Banku DnB NORD Polska S.A. na 31 grudnia 2011 roku przedstawia się następująco: Bank DnB NORD Polska S.A. 71,51% 100% 100% 28,49% DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. - Sp. Komandytowa DnB NORD Financial Services Sp. z o.o DnB NORD Leasing Sp. z o.o. 99,993% 0,007% 100% 100% 100% 23RS Quanti Sp. z o.o. Monetia Sp. z o.o. Top Partners Sp. z o.o. w likwidacji Wspólnota On Line Sp. z o.o. w likwidacji Struktura Grupy Kapitałowej Banku DnB NORD Polska S.A. uległa zmianie w ciągu roku 2011 roku. DnB NORD Leasing Sp. z o.o. Spółka zajmuje się sprzedażą usług leasingowych. Oferuje leasing operacyjny oraz finansowy, w ramach którego finansuje zakup maszyn i urządzeń, nieruchomości, środków transportu oraz sprzętu i wyposażenia. Oferta zaadresowana jest głównie do przedsiębiorców, samorządów, spółek komunalnych i spółdzielni. 7

9 DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. Przedmiotem działalności spółki DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. jest: zarządzenie nieruchomościami na zlecenie, zagospodarowanie, sprzedaż i wynajem nieruchomości, a także doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania. Spółka zarządza nieruchomościami spółki 23RS Quanti Sp.z o.o.. DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. - Sp. Komandytowa Bank DnB NORD Polska S.A. i DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. w dniu 20 sierpnia 2008 roku zawiązały spółkę osobową o nazwie DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. Spółka Komandytowa, w której Bank jest komandytariuszem, a Spółka DnB NORD Financial Services komplementariuszem. Spółka Komandytowa została zarejestrowana w KRS w dniu 9 września 2008 roku. Do Spółki Komandytowej zostały wniesione jako wkład wszystkie nieruchomości, które stanowiły własność Banku oraz DnB NORD Financial Services Sp. z o.o.. W listopadzie 2011 roku DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. Sp. Komandytowała objęła 99,99% udziałów w 23RS Quanti Sp. z o.o. w zamian za posiadane nieruchomości. Monetia Sp. z o.o. Monetia Sp. z o.o. jest spółką celową powołaną do rozwoju i zarządzania siecią agencji bankowych Banku DnB NORD Polska S.A., stanowiącą dodatkowy (obok oddziałów i pośredników) kanał dystrybucji produktów i usług Banku i Grupy DnB NORD Polska. Wspólnota On Line Sp. z o.o. w likwidacji W dniu 4 listopada 2010 roku spółka została postawiona w stan likwidacji. Przewidywany termin likwidacji spółki to rok Top Partners Sp. z o.o. w likwidacji W dniu 4 listopada 2010 roku spółka została postawiona w stan likwidacji. Przewidywany termin likwidacji spółki to rok RS Quanti Sp. z o.o. Spółka zajmuje się zarządzaniem nieruchomościami. Wszystkie wyżej opisane jednostki są objęte konsolidacją pełną. 2.3 Informacje o istotnych, istniejących lub przewidywanych przeszkodach natury prawnej lub praktycznej, w szybkim przekazaniu funduszy własnych albo spłacie zobowiązań między podmiotem dominującym a jego podmiotami zależnymi Zgodnie z najlepszą wiedzą w Grupie nie występuje ani nie przewiduje się wystąpienia istotnych przeszkód natury prawnej lub praktycznej w szybkim przekazywaniu funduszy własnych albo spłacie zobowiązań między podmiotem dominującym a podmiotami zależnymi. 2.4 Łączna kwota niedoborów kapitału we wszystkich podmiotach zależnych nie objętych konsolidacją oraz imienna lista tych podmiotów, przy czym niedobór kapitału jest rozumiany jako różnica między faktycznymi funduszami własnymi i minimalnym wymogiem kapitałowym Wszystkie jednostki objęte są konsolidacją pełną. 3. Informacje z zakresu funduszy własnych 3.1 Podstawowe informacje dotyczące głównych właściwości i warunków odnoszących się do wszystkich pozycji i składników funduszy własnych Kapitały stanowią kapitały i fundusze własne przypadające na akcjonariuszy Grupy, tworzone zgodnie z określonymi polskimi przepisami prawa, tj. właściwymi ustawami, statutem Banku. (a) Kapitał akcyjny - Kapitał akcyjny wykazywany jest w wartości nominalnej akcji i jest zgodny z kapitałem jednostki dominującej zarejestrowanym w Krajowym Rejestrze Sądowym, 8

10 (b) Pozostałe kapitały, w tym: - Inne całkowite dochody Inne całkowite dochody tworzone są w wyniku: - wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych do kategorii dostępne do sprzedaży, - wyceny nieruchomości własnych, których wartość podlega przeszacowaniu do wartości godziwej. Na inne całkowite dochody odnosi się również podatek odroczony z tytułu ujęcia powyższych wycen. Inne całkowite dochody nie podlegają dystrybucji. - Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej Kapitał ten tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o koszty bezpośrednio związane z emisją nowych akcji lub nabyciem jednostki gospodarczej, po odliczeniu ewentualnego podatku dochodowego. Kapitał ten nie podlega dystrybucji. - Pozostały kapitał zapasowy, Pozostały kapitał zapasowy tworzy się z podziału wyniku finansowego oraz z corocznych odpisów z zysku netto z przeznaczeniem na pokrycie strat bilansowych, które powinny wynosić co najmniej 10% (dziesięć procent) zysku netto i dokonywane są do czasu, gdy kapitał zapasowy osiągnie wysokość co najmniej połowy kapitału akcyjnego Banku. Pozostały kapitał zapasowy podlega dystrybucji za wyjątkiem wartości wynikającej z obowiązkowych corocznych odpisów. - Pozostałe kapitały rezerwowe, Fundusz rezerwowy tworzy się z corocznego odpisu z zysku netto z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych wydatków i strat. Pozostałe kapitały rezerwowe powstałe z odpisów z zysku mogą podlegać dystrybucji. - Fundusz ryzyka ogólnego. Fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyka działalności bankowej tworzy się z rocznych odpisów z zysku netto. Fundusz ten może być wykorzystany wyłącznie na cele określone w statucie Banku. (c) Niepodzielony wynik finansowy, w tym: - Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych, - Niepodzielony wynik finansowy. Niepodzielony wynik finansowy stanowi wynik netto roku bieżącego oraz wynik netto z lat ubiegłych, który nie podlegał podziałowi. 9

11 3.2 Suma funduszy własnych oraz wartość poszczególnych składników i pomniejszeń funduszy podstawowych i uzupełniających określonych w art. 127 ustawy Prawo bankowe i uchwale w sprawie funduszy własnych banków Fundusze własne, w tym: Fundusze podstawowe kapitał akcyjny kapitał zapasowy kapitał rezerwowy fundusz ogólnego ryzyka niepodzielony wynik z lat ubiegłych (34 376) - zysk w trakcie zatwierdzania pomniejszony o przewidywane dywidendy w kwocie zweryfikowanej przez biegłego rewidenta Pozycje pomniejszające fundusze podstawowe (35 797) - wartości niematerialne (33 846) - niezrealizowane straty na instrumentach dłużnych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży (100%) (1 951) - zaangażowanie kapitałowe w instytucje finansowe (50%) 0 Fundusze uzupełniające zobowiązania podporządkowane niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży (80%) niezrealizowane zyski na instrumentach kapitałowych zaklasyfikowane jako dostępne do sprzedaży (80%) kapitał z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych Pozycje pomniejszające fundusze uzupełniające 0 - zaangażowanie kapitałowe w instytucje finansowe (50%) Kwota kapitału krótkoterminowego oraz składniki zaliczone do kapitału krótkoterminowego określone zgodnie z 5 ust. 1 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków Grupa nie korzysta z kapitału krótkoterminowego. 3.4 Pozycje wymienione w 2 ust. 1 pkt 3 i 4 uchwały w sprawie funduszy własnych banków Grupa nie stosuje metody wewnętrznych ratingów jak również nie posiada ekspozycji sekurytyzacyjnych. 3.5 Dla banków, o których mowa w 5 ust. 4 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków suma funduszy własnych i kapitału krótkoterminowego Grupa nie korzysta z kapitału krótkoterminowego. 4. Informacje z zakresu przestrzegania wymogów kapitałowych, o których mowa w art. 128 ustawy Prawo bankowe 4.1 Opis metody stosowanej przez bank do oceny adekwatności kapitału wewnętrznego stanowiącego wsparcie bieżącej i przyszłej działalności banku Celem zarządzania i planowania kapitałowego jest zapewnienie, że kapitał jest wykorzystywany efektywnie w celu wypracowania jak najlepszego zwrotu. Grupa efektywnie wykorzystuje kapitał, jego wysokość jest wystarczająca na pokrycie ewentualnych strat i spełnia wymagania regulacyjne. 10

12 Polityka zarządzania kapitałem w Grupie zawiera w szczególności następujące elementy: 1) długoterminowe cele kapitałowe Grupy, 2) preferowaną strukturę kapitału, 3) kapitałowe plany awaryjne, 4) delegowanie zarządzania kapitałem, 5) podstawowe elementy procesu przekształcania miar ryzyka w ujęciu ilościowym ryzyka w wymogi kapitałowe. Efektywne wykorzystanie kapitału jest integralną częścią polityki zarządzania kapitałem zorientowaną na osiągnięcie najwyższej możliwej stopy zwrotu z kapitału. Sprawne zarządzanie kapitałem oraz utrzymanie aktywów na akceptowalnym poziomie ryzyka pozwala na utrzymanie współczynnika wypłacalności na poziomie co najmniej wymaganym przez instytucję nadzorującą, którą jest Komisja Nadzoru Finansowego. Współczynnik wypłacalności kalkulowany jako iloraz funduszy własnych i całkowitego wymogu kapitałowego przemnożonego przez 12,5 nie powinien być niższy niż 8%. Grupa dokonuje kalkulacji funduszy własnych i współczynnika wypłacalności w oparciu o następujące przepisy: a) Ustawa Prawo Bankowe z 29 sierpnia 1997 roku (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm), b) Uchwała nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z 10 marca 2010 roku (Dz.Urz. KNF z 2010 r. Nr 2, poz. 11, z późn. zm.), c) Uchwała nr 325/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z 20 grudnia 2011 roku (Dz.Urz. KNF z 2011 r. Nr 13, poz. 49, z późń. zm.), d) Uchwała nr 208/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z 22 sierpnia 2011 roku (Dz.Urz. KNF z 2011 r. Nr 9, poz. 34). Grupa prowadzi kalkulację adekwatności kapitałowej w oparciu o metodę standardową, natomiast techniki ograniczania ryzyka kredytowego są uwzględniane zgodnie z wymogami metody kompleksowej. 4.2 W przypadku banku stosującego metodę standardową do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z załącznikiem nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków podaje się kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem oddzielnie dla każdej z klas ekspozycji określonych w 20 ust. 1 załącznika nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków Klasa ekspozycji Wymogi kapitałowe* Rządy i banki centralne 0 Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Banki wielostronnego rozwoju 0 Organizacje międzynarodowe 0 Instytucje - banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomościach Przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka 0 Obligacje zabezpieczone 0 Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji - banków i 0 przedsiębiorców Z tytułu uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania 0 Pozostałe Razem * z tytułu ryzyka kredytowego i kredytowego kontrahenta 11

13 4.3 W przypadku banku stosującego metodę wewnętrznych ratingów do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z załącznikiem nr 5 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków podaje się kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem oddzielnie dla każdej z klas ekspozycji określonych w 6 ust. 1 załącznika nr 5 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków Grupa nie stosuje metody wewnętrznych ratingów. 4.4 Kwota minimalnych wymogów kapitałowych, o których mowa w 6 ust. 1 pkt 2-5 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków łącznie oraz oddzielnie dla każdego rodzaju ryzyka Kwota wymogu kapitałowego, w tym: ryzyko kredytowe ryzyko operacyjne Kwota minimalnego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego określonego zgodnie z załącznikiem nr 14 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków oddzielnie dla każdej z zastosowanych metod Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego obowiązujący w 2011 roku w Filarze I wyliczony według danych na dzień 31 grudnia 2010 roku wyniósł tys. PLN Do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego Bank stosuję metodę wskaźnika podstawowego BIA. 5. Informacje z zakresu ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia 5.1 Definicje należności podlegających utracie wartości (a) Aktywa wykazywane według zamortyzowanego kosztu Na każdy koniec okresu sprawozdawczego Grupa ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości danego składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. O utracie wartości składnika lub grupy aktywów finansowych i stratach poniesionych z tego tytułu mowa jest wyłącznie wtedy, gdy istnieją obiektywne przesłanki, np. trwałe przeterminowanie oraz przesłanki analityczne utraty wartości na skutek wydarzenia, lub wydarzeń, które nastąpiły po pierwotnym ujęciu danego składnika aktywów ( przesłanki do rozpoznania utraty wartości ) oraz gdy to zdarzenie lub zdarzenia mają wpływ na możliwe do wiarygodnego oszacowania przyszłe przepływy pieniężne dotyczące tego aktywa, lub grupy aktywów finansowych, które można obiektywnie oszacować. Obiektywnymi przesłankami utraty wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych mogą być uzyskane przez Grupę informacje o następujących zdarzeniach powodujących utratę wartości: - trwałe przeterminowanie (powyżej 90 dni), - przesłanki analityczne: o pogorszenie jakości kredytowej, o restrukturyzacja umowy, o wypowiedzenie/ windykacja umowy przez Grupę, o upadłość, złożenie wniosku przez Grupę o ogłoszenie upadłości klienta, ogłoszenie otwarcia postępowania naprawczego, o upadłość, złożenie wniosku przez stronę trzecią o ogłoszenie upadłości klienta, ogłoszenie otwarcia postępowania naprawczego, o zbycie ze stratą, o nieznane miejsce pobytu lub nieujawniony majątek klienta, o kwestionowanie bilansowej ekspozycji kredytowej przez klienta na drodze postępowania sądowego. 12

14 (b) Aktywa wyceniane w wartości godziwej Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości danego składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. W przypadku instrumentów kapitałowych klasyfikowanych jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, przy ocenie, czy nastąpiła utrata wartości, brany jest pod uwagę znaczny (30%) lub długotrwały (ponad 1 rok) spadek wartości papieru wartościowego poniżej jego wartości początkowej. 5.2 Opis stosowanego podejścia i metod przyjętych do ustalania korekt wartości i rezerw (a) Aktywa wykazywane według zamortyzowanego kosztu Grupa najpierw ocenia, czy występują obiektywne przesłanki utraty wartości poszczególnych istotnych składników aktywów finansowych oraz czy dowody takie są identyfikowane indywidualnie lub kolektywnie. Kryterium istotności decydujące o zakwalifikowaniu do aktywów ocenianych indywidualnie określono jako kryterium wartościowe. Wszystkie aktywa portfela korporacyjnego są oceniane indywidualnie. Dla segmentu SME Grupa stosuje próg materialności oceny indywidualnej w wysokości tys. PLN 500, co oznacza, że klienci o zaangażowaniu poniżej tego progu są oceniani kolektywnie, a powyżej - w sposób indywidualny. W przypadku segmentu klientów detalicznych Grupa akceptuje podejście kolektywne niezależnie od kwoty kredytu. Jeżeli Grupa stwierdzi, że dla danego składnika aktywów finansowych ocenianego indywidualnie nie istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości, składnik ten włączany jest do grupy aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, która jest następnie zbiorczo oceniana pod kątem utraty wartości, mającej na celu identyfikację strat poniesionych, lecz jeszcze nie przyporządkowanych do poszczególnych należności ( IBNR ). Jeżeli istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości pożyczek i należności lub aktywów finansowych utrzymywanych do terminu zapadalności wykazywanych według zamortyzowanego kosztu, kwotę straty oblicza się jako różnicę między wartością bilansową danego składnika aktywów a bieżącą wartością szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, z wyłączeniem przyszłych strat z tytułu niespłaconych kredytów, które nie zostały jeszcze poniesione, zdyskontowaną według pierwotnej efektywnej stopy procentowej danego składnika aktywów finansowych. Wartość bilansowa składnika aktywów zostaje zmniejszona poprzez wartość odpisów aktualizujących, a kwota straty obciąża rachunek wyników. Jeżeli kredyt lub aktywo finansowe utrzymywane do terminu zapadalności ma zmienną stopę procentową, wówczas stopą dyskontową stosowaną do ustalenia utraty wartości jest efektywna stopa procentowa ustalona zgodnie z umową na moment niewykonania zobowiązania przez kredytobiorcę (default). W podejściu indywidualnym kalkulacja bieżącej wartości szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych dotyczących zabezpieczonego składnika aktywów finansowych uwzględnia przepływy pieniężne wynikające z zajęcia zabezpieczenia pomniejszone o koszty jego nabycia i sprzedaży. Zmiany szacunków oraz założenia stosowane przy szacowaniu przyszłych przepływów pieniężnych na poszczególnej ekspozycji są regularnie rewidowane przez Grupę w celu zmniejszenia różnic między szacowaną a rzeczywistą wysokością strat. Dla celów kolektywnej oceny utraty wartości, aktywa finansowe, według stosowanego przez Grupę systemu uwzględniającego rodzaj klienta, charakter należności i inne istotne czynniki, są łączone w grupy o podobnych cechach ryzyka kredytowego. Kolektywna ocena utraty wartości dokonywana jest w oparciu o parametry PD LIP oraz LGD. Parametr LGD jest wyliczany na podstawie odzysków Grupy na poszczególnych grupach aktywów. Dla mało licznych grup stosuje się eksperckie parametry LGD. Nieściągalne kredyty są spisywane w ciężar rezerw na utratę wartości kredytów. Przed spisaniem kredytu Grupa sprawdza wszystkie wymagane procedury i ustala kwotę straty. W przypadku ewentualnego odzyskania uprzednio spisanej kwoty, odpowiednio zmniejszana jest wysokość odpisów z tytułu utraty wartości kredytów w rachunku zysków i strat. Jeżeli w następnym okresie wysokość straty z tytułu utraty wartości zmniejszy się na skutek zdarzenia, które nastąpiło po wykazaniu utraty wartości, np. uregulowania zaległości i regularne spłaty kredytu, wówczas uprzednio dokonany odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany poprzez dokonanie odpowiedniej korekty wartości odpisów aktualizujących. Kwota dokonanego odwrócenia wykazywana jest w rachunku zysków i strat. 13

15 (b) Aktywa wyceniane w wartości godziwej Jeżeli istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości danego składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, łączna strata ustalona jako różnica pomiędzy kosztem nabycia a bieżącą wartością godziwą, pomniejszona o utratę wartości danego składnika aktywów uprzednio wykazaną w rachunku zysków i strat - zostaje wyksięgowana z kapitału własnego i wykazana w rachunku zysków i strat. Straty z tytułu utraty wartości inwestycji w instrument kapitałowy, kwalifikowany jako dostępny do sprzedaży, nie poddaje się odwróceniu przez rachunek zysków i strat. Jeżeli w późniejszym okresie wartość godziwa instrumentu dłużnego klasyfikowanego jako dostępny do sprzedaży wzrośnie, a wzrost ten będzie można obiektywnie powiązać ze zdarzeniem, które nastąpiło po wykazaniu utraty wartości w rachunku zysków i strat, wówczas odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany przez rachunek zysków i strat. 5.3 Łączna kwota ekspozycji według wyceny bilansowej (po korektach rachunkowych), bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego i średnia kwota ekspozycji w danym okresie w podziale na klasy Ekspozycje netto po uwzględnieniu korekt wartości i rezerw* Średnia kwota ekspozycji netto po uwzględnieniu korekt wartości i rezerw** Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Banki wielostronnego rozwoju 0 0 Organizacje międzynarodowe 0 0 Instytucje - banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomościach Przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego 0 0 ryzyka Obligacje zabezpieczone 0 0 Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji - banków i 0 0 przedsiębiorców Z tytułu uczestnictwa w instytucjach zbiorowego 0 0 inwestowania Pozostałe Razem * w tym z tytułu zobowiązań pozabilansowych tys. PLN ** średnia arytmetyczna liczona na stanach kwartalnych w 2011 roku. 5.4 Struktura geograficzna ekspozycji w rozbiciu na obszary ważne pod względem istotnych klas ekspozycji wraz z dodatkowymi informacjami, jeżeli są istotne Grupa prowadziła działalność kredytową na obszarze całego kraju. Grupa nie dokonywała podziału ekspozycji pod względem geograficznym. 14

16 5.5 Struktura branżowa ekspozycji lub w podziale według typu kontrahenta, w rozbiciu na klasy ekspozycji, wraz z dodatkowymi informacjami, jeżeli są istotne Strukturę ekspozycji bilansowej i udzielonych zobowiązań pozabilansowych w podziale według typu kontrahenta, w rozbiciu na klasy ekspozycji przedstawia poniższa tabela: Typ Kontrahenta Klasa ekspozycji Wartość netto Sektor budżetowy Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Przeterminowane Banki Instytucje - Banki Przedsiębiorstwa Przedsiębiorcy Detaliczne Przeterminowane Osoby fizyczne Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane Pozostałe aktywa Pozostałe Razem

17 5.6 Struktura ekspozycji według okresów zapadalności w podziale na klasy ekspozycji, wraz z dodatkowymi informacjami, jeżeli są istotne Poniższa tabela prezentuje strukturę ekspozycji według okresów zapadalności, w rozbiciu na klasy ekspozycji: Okres zapadalności Klasa ekspozycji Wartość netto do 1 roku 1-3 lata 3-5 lat Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Przeterminowane Pozostałe Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości 108 Przeterminowane Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości 732 Przeterminowane powyżej 5 lat Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane Razem

18 5.7 W rozbiciu na istotne branże lub typy kontrahentów kwoty: ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości Poniższa tabela prezentuje wartość brutto ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości w rozbiciu na typy kontrahentów: Wartość ekspozycji brutto Typ kontrahenta Przedsiębiorstwa Klienci indywidualni Klienci sektora budżetowego Razem salda korekt wartości i rezerw według stanu na koniec i początek okresu Salda odpisów aktualizacyjnych Typ kontrahenta Przedsiębiorstwa Klienci indywidualni Klienci sektora budżetowego Razem Kwoty ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości, w podziale na istotne obszary geograficzne, obejmujące w miarę możliwości kwoty korekt wartości i rezerw związane z każdym obszarem geograficznym Grupa prowadziła działalność kredytową na obszarze całego kraju. Grupa nie dokonywała podziału ekspozycji pod względem geograficznym. 5.9 Uzgodnienie zmian stanów korekt wartości i rezerw z tytułu ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości 17

19 Zmiana wartości odpisów aktualizacyjnych z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek ocenianych indywidualnie w 2011 roku: Dotworzenia Rozwiązania Umorzenia/ Sprzedaż Róznice kursowe Przesunięcia Należności od klientów korporacyjnych (39 848) (12 741) 503 (642) Duże przedsiębiorstwa (24 300) (230) 0 (150) Kredyty i pożyczki (21 871) (230) 0 (144) Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji (2 429) 0 0 (6) 0 Średnie i małe przedsiębiorstwa (15 548) (12 511) 503 (492) Kredyty i pożyczki (4 773) (8 302) 503 (95) Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności (8 224) (4 209) 0 (410) Należności z tytułu bonów i obligacji (2 551) Należności od klientów indywidualnych (503) (102) Kredyty i pożyczki (503) (102) Skupione wierzytelności (25) 511 Należności od klientów sektora budżetowego Kredyty i pożyczki Skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji Razem (40 351) (12 843) 503 (642)

20 Zmiana wartości odpisów aktualizacyjnych z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek ocenianych portfelowo w 2011 roku: Dotworzenia Rozwiązania Umorzenia/ Sprzedaż Róznice kursowe Przesunięcia Należności od klientów korporacyjnych (22 377) (985) Duże przedsiębiorstwa (5 879) Kredyty i pożyczki (5 106) Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności 9 3 (10) Należności z tytułu bonów i obligacji (29) 712 (763) (44) Średnie i małe przedsiębiorstwa (16 498) (985) Kredyty i pożyczki (10 224) (871) Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności (6 142) (114) Należności z tytułu bonów i obligacji (132) 0 0 (43) 94 Należności od klientów indywidualnych (4 159) (850) Kredyty i pożyczki (4 159) (850) Skupione wierzytelności Należności od klientów sektora budżetowego (32) (2) Kredyty i pożyczki 24 7 (16) (2) Skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji (16) Razem (26 568) (1 837)