Prawo karne gospodarcze

Transkrypt

1 Prawo karne gospodarcze Ćwiczenia Art. 301 Dobro prawnie chronione ogólne. Przedmiotem ochrony jest prawidłowość obrotu gospodarczego, dobro rodzajowe to prawa wierzycieli. Podmiot przestępstwa - przestępstwo indywidualne skutkowe którego podmiotem jest niewypłacalny dłużnik. 1 przestępstwo materialne skutkowe. Polega na udaremnieniu lub uszczupleniu zaspokajania swojego wierzyciela w sposób określony w KK, tj. przez usunięcie, ukrycie, zbycie, darowanie, zniszczenie albo rzeczywiste lub pozorne obciążenie składników majątku podlegającego egzekucji. Znamiona: Dłużnik niekoniecznie będący przedsiębiorcą, ale też np. zgłaszający tzw. upadłość konsumencką. Czyli każdy kto ma wierzyciela. 1. Niewypłacalność dłużnika - jest to stan faktyczny, który należy oceniać w sposób obiektywny a nie subiektywny. Polega na tym, że majątek dłużnika nie jest wystarczający do pokrycia zaległych zobowiązań i związanych z nimi długów. Wg prawa upadłościowego stan niewypłacalności może być bez ogłoszenia upadłości. 2. Upadłość dłużnika - wg art. 10 i 11 PrUiN dłużnik jest niewypłacalny kiedy nie spełnia swoich zobowiązań. Przedmiotem czynności wykonawczej jest mienie zajęte, tj. usunięcie spod władania właściciela formalnym aktem. Strona podmiotowa 1 Umyślność z zamiarem bezpośrednim jak i ewentualnym 2 Tylko zamiar bezpośredni (działanie w celu) 2 Przestępstwo powszechne Publiczno skargowe, ścigane z urzędu. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest SP, to ściganie na wniosek. Art określa przestępstwo materialne o ściętym skutku, gdzie skutek obejmuje niewykonanie orzeczenia i nie rozciąga się na nie zaspokojenie wierzyciela. Art. 301 to przestępstwo indywidualne, jeden dłużnik, kilku wierzycieli (min 3). Każdy, kto na podstawie przepisu prawnego zajmuje się majątkiem innego podmiotu. Czynność sprawcza: ograniczenie lub udaremnienie poprzez utworzenie nowej jednostki gospodarczej i przeniesienie na nią składników majątku (pozorne bankructwo). Analiza znamion. Udaremnienie - całkowite uniemożliwienie zaspokojenia roszczeń!!!!! Ograniczenie - częściowe uniemożliwienie zaspokojenia roszczeń. Przestępstwo materialne, skutkowe, możliwe do popełnienia tylko przez działanie. Zawężony jest zakres (tworzenie nowej jednostki zgodnie z przepisami prawa). Musi być przeniesienie składników majątku. Strona podmiotowa - umyślność i ewentualność. Czynność sprawcza obejmuje każe działanie lub zaniechanie podjęte przez dłużnika, które pozostaje w związku przyczynowym i prowadzi do skutku, czyli do upadłości lub

2 niewypłacalności. W przepisie tym nie są wymienione sposoby zachowania. Np. zaciąganie zobowiązań. Należy wykazać związek przyczynowy. 3 to jedyny typ nieumyślny. Istotą jest lekkomyślne działanie. Formy tzw. nieumyślności, które polega na lekkomyślnym doprowadzeniu do swojej upadłości lub niewypłacalności. Ustawodawca otwiera katalog: trwonienie części majątku (bezproduktywność), zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania. Ćwiczenia Korupcja w sporcie. Po raz 1 korupcja w sporcie została uregulowana w art. 296b KK wprowadzonym w życie za sprawą noweli z 13 czerwca W chwili obecnej przestępstwo to reguluje art. 46 i 47 ust. z dnia 25 czerwca 2010 o sporcie. Dobro prawnie chronione to zasady prawidłowego obrotu gospodarczego. Dobrem prawnym rodzajowym jest uczciwość zawodów sportowych. Podmiotem jest każda osoba zdolna do odpowiedzialności karnej. Do 2010 roku ograniczony był jedynie do osób zajmujących się profesjonalnie organizacją zawodów sportowych. Czynność sprawcza polega na przyjęciu korzyści majątkowej lub osobistej, albo na przyjęciu obietnicy bądź na żądaniu takiej obietnicy (w związku z zawodami i w zamian za nieuczciwe zachowanie mogące mieć wpływ na wynik zawodów). Tylko umyślność (bezpośrednia lub ewentualna). Przestępstwo formalne. Czynność sprawcza - udzielnie korzyści majątkowej lub osobiste, lub obietnica takiej korzyści. W związku z zawodami i w zamian za nieuczciwe zachowanie. Przestępstwo powszechne. Nie ma znaczenia forma przysporzenia, ani czy jest osobiste czy majątkowe. Ust.3 art wypadek mniejszej wagi który określa elementy przedmiotowopodmiotowe. Na podstawie art. 115 p 5 mienie powyżej 200 tys. zł. Ćwiczenia Referat 14 grudnia "Podrabianie pieniędzy" z Anią Orzeł. Art. 299 Pranie pieniędzy to proces, przy pomocy którego dochody przypuszczalnie uzyskane z działalności przestępczej są przekazywane, przewożone, przekształcane, wymieniane albo też łączone i mieszane z legalnymi funduszami, w celu ukrycia lub zatajenia prawdziwego charakteru źródła, ukierunkowania, przepływu lub własności tych dochodów. Celem procesu prania pieniędzy jest nadanie pozorów legalności funduszom uzyskanym z działalności pozaprawnej lub działań z nią powiązanych. Etapy prania pieniędzy: 1. lokowanie - fizyczne rozdysponowanie gotówki, uzyskanej z nielegalnej działalności, w tym wprowadzenie do systemu finansowo-bankowego lub zmiana

3 gotówki na instrumenty finansowe czy inne dobra materialne, 2. maskowanie - nawarstwianie, ukrycie lud odkładanie, tj. nagromadzenie wielu różnorodnych operacji celem oddzielenia nielegalnych zysków od ich źródła, a także stworzenie systemu skomplikowanych transakcji finansowych (dla zatarcia ścieżki dokumentacyjnej, tj. tzw. śladów księgowych czy dokumentacji), 3. integrowanie, legalizowanie - legitymizacja, tj. znalezienie odpowiednich pozorów i usprawiedliwienia na pojawienie się znacznych zasobów i lokaty kapitałów. Przedmiotem ochrony jest prawidłowe funkcjonowanie obrotu gospodarczego, wymiar sprawiedliwości i mienie. - środki płatnicze - instrumenty finansowe - papiery wartościowe - wartości dewizowe - wszelkie prawa majątkowe - inne rzeczy ruchome lub nieruchomości Zachowanie sprawcy polega na: przyjmowaniu przekazywaniu wywożeniu za granicę pomaganiu w przenoszeniu własności lub posiadania na podejmowaniu innych czynności Pranie pieniędzy na charakter formalny (art. 299 KK). Zostaje ono popełnione w chwili realizacji. Podmiotem może być każda osoba fizyczna, podlegająca odpowiedzialności karnej. Strona podmiotowa - umyślność z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym. 2 Zachowanie się sprawcy polega na: przyjmowanie, wbrew przepisom, środków płatniczych, instrumentów finansowych itp. transferze lub konwersji tych środków przyjmowanie ich w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie o ich przestępnym pochodzeniu z czynów określonych w art świadczenie innych usług mających ukryć przestępne pochodzenie tych środków świadczenie usług w celu zabezpieczenia tych środków przed zajęciem Podmiot - charakter indywidualny. 3 i 4 zostały uchylone ustawą z 25 czerwca 2009 zmieniającą ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. 5 pranie pieniędzy tzw. "w porozumieniu". Minimum 3 osoby 6 typ kwalifikowany zw. na mienie znacznej wartości.

4 7 przepadek przedmiotów 8 klauzula czynnego żalu Ćwiczenia Art. 296a Przekupstwo menadżerskie wprowadzone dyrektywą(nowelą) z 13 czerwca 2003 r. Przestępstwo umieszczone w dziale o przestępstwach gospodarczych. Przedmiotem ochrony jest prawidłowość obrotu gospodarczego oraz zasady uczciwego obrotu w warunkach gospodarki rynkowej. Ochrona indywidualnych i zbiorowych interesów. Przepis chroni zaufanie społeczne. Przedmiotem ochrony jest prawidłowe funkcjonowanie jednostek gospodarczych oraz szeroko rozumiany interes przedsiębiorców. Podmiot: przestępstwo indywidualne właściwe w. 1. Sprawcą może być: 1. Osoba pełniąca funkcję kierowniczą w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność gospodarczą, 2. osoba mająca z racji zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji istotny wpływ na podejmowanie decyzji związanych z działalnością takiej jednostki. Np. dyrektor, prezes, kierownik, główny księgowy, radca prawny, prokurent, likwidator. Decydującym jest tutaj bowiem zakres uprawnień posiadanych przez taką osobę i fakt, że może ona mieć istotny wpływ na podejmowanie decyzji. Jednostką organizacyjną jest każdy podmiot gospodarczy mający zorganizowaną strukturę oraz zasady prowadzenia spraw i reprezentacji na zewnątrz. Jednostkami takimi mogą być zarówno podmioty jak spółki, stowarzyszenia, fundacje, spółdzielnie ale również przedsiębiorca będący osobą fizyczną, jeżeli prowadzi on działalność w oparciu o zorganizowaną wewnętrznie strukturę składającą się z dwóch lub więcej osób i określa zasady prowadzenia spraw i reprezentacji na zewnątrz. Na tych samych zasadach jednostką organizacyjną są również wspólnicy spółki cywilnej. Czynność sprawcza - przyjmowanie korzyści polegające na możliwości dysponowania korzyścią przedstawiającą wartość majątkową, stanowiącą substrat korzyści majątkowej, lub ma możliwość wykorzystania w sytuacji wynikającej z uzyskanej korzyści osobistej. Dla popełnienia przestępstwa nie ma znaczenia fakt późniejszego rozporządzenia przez sprawcę przyjętą korzyścią, np. przekazanie środków na cel charytatywny. Przestępstwo formalne, bez skutkowe. Za czyn nieuczciwej konkurencji należy rozumieć, zgodnie z art. 3 ust 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interesom innego przedsiębiorcy lub klienta. Niedopuszczalna czynność preferencyjna to czynność prowadząca do pozbawionego dostatecznego gospodarczego uzasadnienia uprzywilejowania nabywcy, odbiorcy towaru, świadczenia lub usługi. Nie wystarczy samo preferowanie nabywcy, musi być ono niedopuszczalne. Znamiona strony podmiotowej. Czyn może być popełniony tylko umyślnie. Zamiar bezpośredni lub ewentualny. Art. 296a 2 korupcja menadżerska czynna. Możliwe do popełnienia tylko przez

5 działanie. Podmiot: każdy zdolny do ponoszenia odpowiedzialności karnej. Czynność sprawcza polega na udzielaniu korzyści majątkowej albo na obietnicy jej udzielenia. Przestępstwo formalne, ścigane z urzędu. 3 Typ mniejszej wagi. Uprzywilejowany Decydują tutaj elementy przedmiotowo-podmiotowe. 4 określa typ kwalifikowany z uwagi na znamię skutku jakim jest wyrządzenie szkody znacznej wartości. Ten typ stanowi przestępstwo materialne. Wartość powyżej 200 tys. zł. Majątek to prawa majątkowe, czyli aktywa. Strona podmiotowa: zamiar bezpośredni lub ewentualny. Typ kwalifikowany dotyczy tylko korupcji biernej. 5 klauzula bezkarności. Kazus: Marian K wypłacił 1000zł. Otrzymał wyciąg na którym pisało, iż ma na koncie 205 tys. zł. Zobaczył to dopiero w domu wieczorem. Uznał że księgowy się pomylił i zostawił sprawę. Czy ponosi on odpowiedzialność karną. Odpowiada za przywłaszczenie Pieniądz jest rzeczą ruchomą. Ćwiczenia Art Przedmiot ochrony: rodzajowy: 1) system gospodarczy w zakresie środków płatniczych występujących w nim w przewidzianym prawem postaciach i papiery wartościowe oraz znaki urzędowe i narzędzia miernicze oraz obiercze 2) 2)prawidłowe funkcjonowanie obrotu pieniędzmi oraz papierami wartościowymi co jest zależne od ich wiarygodności Przedmiotem ochrony jest autentyczność znajdujących się w obrocie polskich lub obcych pieniędzy, innych środków płatniczych oraz dokumentów będących papierami wartościowymi a także prawidłowość obrotu pieniędzmi. 2. Przedmiot czynności wykonawczej: polski lub obcy pieniądz ( banknoty, bilety bankowe i monety), inny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo kapitału lub odsetek, udziału w zyskach albo stwierdzający uczestnictwo w spółce. PIENIĄDZ jest znakiem pieniężnym RP, którym są banknoty i monety opiewające na złote i grosze. Pieniądze wycofane z obiegu choćby podlegały wymianie w banku nie są środkiem płatniczym- nie są przedmiotem przestępstwa( np. numizmaty- też nie zaliczymy do tej

6 grupy) Wyjątki- nie są przedmiotami czynności wykonawczej jako inny środek płatniczy: 1. bon towarowy 2. imienna książeczka oszczędnościowa 3.Czynność sprawcza Zmiana działania przestępnego polega na podrabianiu, przerabianiu lub usuwaniu oznak umorzenia. Podrabianie- polega na stworzeniu nowego, fałszywego przedmiotu o takich cechach aby można go było uznać za autentyczny. Innymi słowy oznacza to wykonanie imitacji przedmiotu, który ma uchodzić za oryginał Nie jest wymagane osiągnięcie przez sprawcę łudzącego podobieństwa wystarczy takie podobieństwo aby człowiek niedoświadczony nie mógł od razu przekonać się o nieprawidłowości wręczonego mu jako pieniądz przedmiotu.( orzeczenie SN z 26 VII 1982). Przerobienie- polega na dokonaniu zmian w autentycznym przedmiocie, których nie posiadał on przed przerobieniem. Różnica pomiędzy podrobieniem a przerobieniem. Podrobienie polega na stworzeniu od nowa falsyfikatu natomiast przedmiotem przerobionym może być tylko coś co istnieje np. dokument, którego termin ważności już upłynął Usunięcie oznaki umorzenia- obrazuje działanie sprawcy polegające na przywróceniu egzemplarzowi pieniądza, innego środka płatniczego czy papieru wartościowego wyglądu pierwotnego, czyli takiego jaki miał zanim umieszczono na nim oznaki umorzenia 4. Podmiot Każdy człowiek jest to przestępstwo powszechne 5. Strona podmiotowa: 1- przestępstwo umyślne, zamiar bezpośredni co wynika z użytych znamion czynności: podrabia, przerabia, to zbrodnia Ściganie z oskarżenia publicznego Art Przestępstwo o char formalnym- ponieważ zachowanie sprawcy doprowadzające do wymienionych czynności nie może być potraktowane jako skutek. Przestępstwo umyślen- zamiar bezpośredni oraz ewentualny Zbieg z oszustwem- realny, właściwy

7 310 3 Jest to wypadek mniejszej wagi, z możliwością nadzwyczajnego złagodzenia kary O mniejszej wadze decydują elementy przedmiotowo-podmiotowe ( obiektywnosubiektywne) Wskazuje na karalne przygotowanie Ćwiczenia Art Przedmiot ochrony: Prawidłowość funkcjonowania obrotu gospodarczego, indywidualne interesy uczestników obrotu jak i ponad indywidualne interesy społeczeństwa związane z prawidłowym funkcjonowaniem obrotu gospodarczego. Szczególnym przedmiotem ochrony jest prawidłowość, rzetelność oraz uczciwość obrotu finansowego oraz następujące instytucje: kredyty, pożyczka pieniężna, poręczenie, gwarancja, akredytywa, dotacja, subwencja, potwierdzenie przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, elektroniczny instrument płatniczy, zamówienie publiczne. Te ostatnie są zarazem przedmiotem czynności wykonawczej. Podmiot przestępstwa: przestępstwo powszechne. Znamiona czynności sprawczej: Zachowanie sprawcy może polegać na: przedkładaniu podrobionych dokumentów, przedkładaniu dokumentów przerobionych, poświadczających nieprawdę, nierzetelnych przedkładanie nierzetelnych, pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionych w art. 297 form wsparcia finansowego, elektronicznego instrumentu publicznego lub zamówienia publ. Możliwość popełnienia tylko przez działanie. Przestępstwo należy do grupy abstrakcyjnego narażenia na przestępstwo, jest to przestępstwo formalne. Nie jest wymagany skutek. O bycie przestępstwa nie stanowi uzyskanie wymienionych wcześniej instytucji. Karane jest już samo zagrożenie. Przewidywany jest w proponowanym projekcie zmian do KK wprowadzenie do niego art. 297a który miałby penalizować oszustwo obejmujące zamówienia publiczne i w zakresie w szczególności znamion czynnościowych stanowiłbym powtórzenie art. 277 KK. Strona podmiotowa - umyślność, zamiar tylko bezpośredni bo jest to przestępstwo kierunkowe, działanie w celu. Nie ma możliwości zamiaru wynikowego. Zachodzi zbieg realny (kumulatywna kwalifikacja) pomiędzy przepisem art i art. 286 (tzw. oszustwo klasyczne). Ktoś idzie do punktu udzielającego pożyczki. Wypełnia oświadczenie o zarobkach - niezgodnie z prawdą. Uzyskuje pożyczki. 2 Charakter indywidualny. Sprawcą może być osoba która obciążona jest obowiązkiem powiadomienia właściwego podmiotu o zaistnieniu sytuacji mogącej mieć

8 wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia finansowego lub zamówienia publicznego, albo na możliwość dalszego korzystania z elektronicznego elementu płatniczego. Czynność sprawcza polega na niepowiadomieniu właściwego organu lub instytucji o powstaniu okoliczności mogących mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego świadczenia pieniężnego. Może być popełnione tylko w formie zaniechania. Niepowiadomienie to nieprzekazanie informacji przez osobę która była do tego zobowiązana. Jest to przestępstwo formalne. Przedmiotem czynności wykonawczej są informacje o okolicznościach mogących mieć wpływ na wstrzymanie lub ograniczenie przyznanych form wsparcia finansowego, elem. instr. płatniczego lub zamówienia publ. Znamiona strony podmiotowej - umyślność bezpośrednia i ewentualna. 3 Na egzamin: zwrócić uwagę gdzie jest klauzula czynnego żalu, i jakie są różnice pomiędzy poszczególnymi klauzulami.