Cholesterol. Cholesterol jest przenoszony w krwi przez cząsteczki zwane lipoproteidami. Ich trzy główne rodzaje to:

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Cholesterol. Cholesterol jest przenoszony w krwi przez cząsteczki zwane lipoproteidami. Ich trzy główne rodzaje to:"

Miłosz Markowski
8 lat temu
Przeglądów:

1 Cholesterol Wprowadzenie Cholesterol jest lipidem (tłuszczem). Jest wytwarzany w wątrobie z pokarmów zawierających tłuszcz; organizm potrzebuje go do normalnego funkcjonowania. Cholesterol znajduje się w błonie komórkowej (zewnętrznej warstwie) każdej komórki organizmu. Cholesterol jest przenoszony w krwi przez cząsteczki zwane lipoproteidami. Ich trzy główne rodzaje to: Lipoproteiny o małej gęstości (LDL) zły cholesterol uznawane za przyczynę choroby wieńcowej. LDL transportuje cholesterol z wątroby do komórek; jeśli jest go za dużo na potrzeby komórek, może się w nich odkładać w nadmiarze, co jest szkodliwe. Lipoproteiny o dużej gęstości (HDL) dobry cholesterol uznawane za czynnik zapobiegający chorobie wieńcowej. HDL odbiera cholesterol z komórek i transportuje go z powrotem do wątroby, gdzie ulega on rozkładowi i wydaleniu z organizmu jako zbyteczny produkt przemiany materii. Trójglicerydy są produkowane przez wątrobę i znajdują się w produktach mlecznych, mięsie i olejach spożywczych. Ryzyko wysokiego poziomu trójglicerydów jest większe u osób z nadwagą i stosujących dietę wysokotłuszczową. Objawy Wysoki poziom cholesterolu wiąże się z poważnymi zaburzeniami zdrowia, takimi jak choroby serca, dusznica bolesna i udary. Choroba wieńcowa serca powodowana jest przez zwężenie tętnic (arteriosklerozę), które dostarczają krew do serca. Złoża tłuszczów, takich jak cholesterol i zbędne produkty przemiany materii, odkładają się wewnątrz tętnicy. Takie skupiska (złogi) ograniczają przepływ krwi przez tętnice. Jeśli masz objawy arteriosklerozy, możesz także mieć wysoki poziom cholesterolu. Do objawów należą dusznica bolesna (ból w klatce piersiowej spowodowany ograniczeniem dopływu krwi do serca), ból nóg (wynikający ze zwężenia tętnic dostarczających krew do kończyn dolnych) oraz zakrzepy krwi w tętnicach, które transportują krew do serca (zakrzepica tętnicy wieńcowej). Zakrzepy krwi mogą prowadzić do niewydolności serca. Grube żółte plamki (żółtaki, kępki żółte) wokół oczu lub w innych miejscach na skórze powodowane są przez złogi cholesterolu. Często można je zauważyć u ludzi z dziedzicznym wysokim poziomem cholesterolu (gdy u członków rodziny stwierdzono wcześniej wysoki poziom tej substancji). Page 1 of 5

Ich trzy główne rodzaje to: Lipoproteiny o małej gęstości (LDL) zły cholesterol uznawane za przyczynę choroby wieńcowej.

2 Page 2 of 5

3 Przyczyny Ryzyko wysokiego poziomu cholesterolu we krwi może zostać zwiększone przez kilka czynników ryzyka związanych ze stylem życia. Należą do nich na przykład niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone, brak ćwiczeń fizycznych, nadwaga, palenie papierosów i picie dużych ilości alkoholu. Zalecana maksymalna ilość alkoholu to 3 4 jednostki dziennie dla mężczyzn i 2 3 jednostki dziennie dla kobiet. Produkty spożywcze zawierające dużą ilość tłuszczy nasyconych to między innymi czerwone mięso, kiełbasa, twarde sery, masło, smalec i pasztety, ciasta, herbatniki i śmietana. Określona liczba uleczalnych chorób także może powodować wysoki poziom cholesterolu. Należą do nich nadciśnienie (wysokie ciśnienie krwi), cukrzyca, choroby wątroby i nerek, ostre krwotoczne zapalenie trzustki oraz niedoczynność tarczycy. Wysoki poziom cholesterolu może także wynikać z kilku ustalonych czynników ryzyka. Jeśli członkowie Twojej rodziny cierpieli na chorobę wieńcową serca, udar lub inne schorzenia związane z poziomem cholesterolu, ryzyko podwyższonego poziomu cholesterolu jest w Twoim przypadku większe. Do czynników ryzyka należą także wiek, wczesna menopauza u kobiet i przynależność do grupy etnicznej. Osoby pochodzące z Indii, Pakistanu, Bangladeszu lub Sri Lanki objęte są zwiększonym zagrożeniem wysokiego poziomu cholesterolu we krwi. Diagnoza Do pomiaru poziomu cholesterolu stosuje się zwykle badanie krwi. Przed badaniem pacjent może zostać poproszony o niejedzenie przez 12 godzin, aby wszystkie spożyte produkty zostały całkowicie strawione i nie wpływały na wynik testu. Pobierana próbka krwi zostaje wykorzystania do określenia ilości LDL ( złego cholesterolu ), HDL ( dobrego cholesterolu ) i trójglicerydów we krwi. Jednostką służącą do pomiaru poziomu cholesterolu we krwi są milimole na litr (mmol/l). Obecne zalecenia rządowe w Wielkiej Brytanii mówią, że łączny poziom cholesterolu we krwi nie powinien przekraczać 5 mmol/l, zaś poziom LDL 3 mmol/l. Badanie poziomu cholesterolu jest szczególnie ważne w przypadku osób chorujących na dowolną uleczalną chorobę lub objętych czynnikami ryzyka wspomnianymi w części poświęconej przyczynom. Przy ocenianiu zagrożenia chorobami sercowo-naczyniowymi brane są pod uwagę poziom cholesterolu we krwi, czynniki związane ze stylem życia i wszelkie uleczalne choroby, a także wiek, płeć i pochodzenie etniczne. Page 3 of 5

Zalecana maksymalna ilość alkoholu to 3 4 jednostki dziennie dla mężczyzn i 2 3 jednostki dziennie dla kobiet.

4 Leczenie Lekarz doradzi Ci, jaki sposób leczenia jest najodpowiedniejszy w Twoim przypadku. Jeśli stwierdzono u Ciebie wysoki poziom cholesterolu, zwykle lekarz zaleci stosowanie niskotłuszczowej diety i dużej ilości regularnych ćwiczeń fizycznych. Jeśli po kilku miesiącach poziom cholesterolu nie spadnie, lekarz może zapisać Ci leki obniżające go. Zdrowa, uboga w tłuszcze nasycone dieta może zmniejszyć poziom LDL ( złego cholesterolu ). Powinna ona zawierać produktu ze wszystkich grup: węglowodany (płatki śniadaniowe, ryż, ziemniaki, makaron), białko (chude mięso (drób) i tłuste ryby) oraz tłuszcze nienasycone (tłuszcze stałe zawierające nienasycone mono i poli kwasy tłuszczowe) oraz oleje roślinne i olej słonecznikowy). Należy także jeść codziennie co najmniej pięć porcji owoców i warzyw. Statyny mogą zmniejszyć poziom cholesterolu. Są przydatne przy zapobieganiu arteriosklerozie i leczeniu jej. Mogą jednak powodować łagodne efekty uboczne, takie jak zaparcia, biegunki, bóle głowy i brzucha. Niewielka dzienna dawka aspiryny może zapobiegać powstawaniu skrzepów, może więc zostać zalecona przez lekarza. Aspiryny nie powinny jednak przyjmować dzieci, które nie ukończyły 16 lat. Powikłania Niekorzystny wpływ na wysoki poziom cholesterolu mogą mieć inne choroby. Problemy zdrowotne, takie jak niedoczynność tarczycy, nadczynność przysadki mózgowej, choroba wątroby lub niewydolność nerek, mogą przyczyniać się do wysokiego poziomu cholesterolu. U niektórych osób występują zaburzenia dziedziczne, takie jak hipercholesterolemia rodzinna lub złożona, która utrudnia prawidłowe wykorzystanie tłuszczy i ich wydalanie z organizmu. Powoduje to gromadzenie się we krwi dużych ilości cholesterolu. Główne powikłania podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi to ataki serca, udary i choroba wieńcowa. Ryzyko zachorowania na nie wzrasta w przypadku nadwagi, palenia papierosów, wysokiego ciśnienia krwi (nadciśnienia) lub częstego występowania tych chorób w rodzinie. Zapobieganie Wysokiemu poziomowi cholesterolu we krwi można zapobiegać, stosując zdrową, zrównoważoną dietę ubogą w tłuszcze nasycone. Uwzględnienie w diecie małych ilości tłuszczy nasyconych może jednak pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu. Page 4 of 5

Jeśli po kilku miesiącach poziom cholesterolu nie spadnie, lekarz może zapisać Ci leki obniżające go. Zdrowa, uboga w tłuszcze nasycone dieta może zmniejszyć poziom LDL ( złego cholesterolu ).

5 Obecnie uważa się, że tradycyjna dieta śródziemnomorska, w której kładzie się na zawartość nieprzetworzonej oliwy z oliwek w wielu potrawach i małą ilość tłuszczy zwierzęcych, zapewnia zdrowie układu sercowo-naczyniowego (serca i krwioobiegu). Produkty spożywcze bogate w tłuszcze nienasycone to tłuste ryby, awokado, orzechy i nasiona, olej słonecznikowy i winogronowy, oliwa z oliwek i oleje roślinne. Jeśli masz nadwagę, zmniejszenie masy ciała także pomoże obniżyć poziom cholesterolu. Regularne ćwiczenia fizyczne ułatwią schudnięcie. Jeśli członkowie Twojej rodziny mieli lub mają problemy z poziomem cholesterolu, zaleca się wykonanie badania krwi, ponieważ może pojawić się konieczność leczenia. Poufna usługa tłumaczenia NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru minut od wizyty pacjenta. Wystarczy wykonać 3 proste kroki: Krok 1 Zadzwonić na numer NHS Direct, Krok 2 Po odebraniu telefonu powiedzieć po angielsku, jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i porad medycznych. Krok 3 Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem. Page 5 of 5

Produkty spożywcze bogate w tłuszcze nienasycone to tłuste ryby, awokado, orzechy i nasiona, olej słonecznikowy i winogronowy, oliwa z oliwek i oleje roślinne.

Podobne dokumenty

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl) HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej