Zasady tworzenia i funkcjonowania Wewnątrzszkolnego Systemu

Transkrypt

1 Zasady tworzenia i funkcjonowania Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Małgorzata Polkowska Maróz, r.

2 Plan spotkania Podstawy teoretyczne doradztwa zawodowego Podstawy prawne organizacji WSDZ Struktura i zasady tworzenia WSDZ Założenia, cele, treści WSDZ Konstrukcja WSDZ

3 Podstawowe pojęcia z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego Poradnictwo zawodowe Długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. Orientacja zawodowa Działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji -mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. (K. Lelińska)

4 Podstawowe pojęcia z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego Doradztwo zawodowe Świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji. (K. Lelińska) Informacja zawodowa Zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji ( K. Lelińska) I

5 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA Ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy. (Alicja Łukaszewicz materiały KOWEZiU, 2003)

6 Przepisy prawa polskiego i unijnego dotyczące doradztwa zawodowego Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. -Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr203, poz. 1966, Nr 228, poz.2258 oraz z 2004 r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) -dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego.

7 Przepisy prawa polskiego i unijnego dotyczące doradztwa zawodowego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz. 624, z 2002 r. Nr 10, poz. 96, z 2003 r. Nr 146, poz. 1416) nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu". RozporządzenieMinistra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U z dnia 7 maja 2013 r.). Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści.

8 Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 Maja /04 to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. Wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia. Raport pokazuje, że 5 edukacja ustawiczna powinna sięgać daleko poza dotychczasową praktykę, występującą w krajach europejskich. Kształcenie ustawiczne służy uzupełnianiu, aktualizowaniu wiedzy, przekwalifikowaniu oraz ułatwieniu awansu zawodowego dorosłym. Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003 r. jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego i rozwoju zasobów doradczych. Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej

9 Ustawa z 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U Nr 95 poz. 425z póź. zmianami) Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: ( ) 13a) kształtowanie u uczniów postaw przedsiębiorczości sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym; 14) przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia;

10 Działania szkoły Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. (Dz. U. z dnia 19 czerwca 2001 r. z póź. zmianami)

11 Czyli.. Każda szkoła ma obowiązek zorganizować i wdrażać wewnątrzszkolny system doradztwa, a także organizować zajęcia związane z wyborem kształcenia. Organizację tego systemu należy zapisać w statucie szkoły.

12 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna i działania w ramach WSDZ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z r. poz. 532)

13 7. 1. W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w formie: 1) klas terapeutycznych; 2) zajęć rozwijających uzdolnienia; 3) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; 4) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; 5) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej w przypadku uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych; 6) warsztatów; 7) porad i konsultacji.

14 Cel zajęć i kto może prowadzić te zajęcia? 17. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz z planowaniem kształcenia i kariery zawodowej organizuje się w celu wspomagania odpowiednio uczniów lub słuchaczy w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. Zajęcia prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści.

15 A ponadto Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce rozpoznają odpowiednio indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz indywidualne możliwości psychofizyczne uczniów, w tym ich zainteresowania i uzdolnienia. 2. Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści prowadzą w szczególności: ( ) 3) w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej doradztwo edukacyjno-zawodowe.

16 A jeśli nie ma doradcy zawodowego? W przypadku braku doradcy zawodowego w szkole lub placówce, dyrektor szkoły lub placówki wyznacza nauczyciela, wychowawcę grupy wychowawczej lub specjalistę planującego i realizującego zadania z zakresu doradztwa edukacyjnozawodowego.

17 WSDZ powinien obejmować: UCZNIÓW RODZICÓW NAUCZYCIELI INSTYTUCJE WSPOMAGAJĄCE

18 Strategie realizacji Dwie strategie realizacji doradztwa zawodowego w szkole: Akcja Doradztwo zawodowe proces

19 Co powinien zawierać dokument (statut) opisujący WSDZ? Podstawa prawna Cele ogólne i szczegółowe Obszary działania Działania ogólnoszkolne Działania realizowane na poziomie klas (I, II, III) Metody i formy oddziaływań Osoby odpowiedzialne Zasady współdziałania z PPP, oraz innymi instytucjami środowiska lokalnego Spodziewane efekty i sposoby ewaluacji

20 Główne cele WSDZ Przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru zawodu, drogi dalszego kształcenia (gimnazjum) Przygotowanie do dalszego kształcenia, do roli pracownika na współczesnym rynku pracy (szkoła ponadgimnazjalna) Wzmacnianie myślenia o karierze zawodowej w perspektywie procesu podejmowania decyzji Rozszerzanie perspektywy na to, co jest po ukończeniu szkoły Kształtowanie proaktywnych postaw wobec zmiany

21 Aktywizowanie i podnoszenie kompetencji nauczycieli do prowadzenia orientacji i doradztwa zawodowego w szkole. Rozwijanie aktywności poznawczej uczniów w kierunku właściwej samooceny swoich możliwości psychofizycznych. Poznawanie przez młodzież własnej osobowości w określaniu przydatności zawodowej. Przygotowanie uczniów do konstruowania realistycznych planów kariery edukacyjno zawodowej Inspirowanie młodzieży do poznawania kierunków kształcenia i wymagań edukacyjnych w szkołach wyższych.

22 Rozwijanie umiejętności pracy zespołowej, przełamywanie barier środowiskowych oraz kształtowanie właściwych relacji społecznych. Poznawanie zawodów przyszłości w kraju i w Unii Europejskiej. Aktywizowanie rodziców w proces wychowawczy dziecka dotyczący wyboru dalszej drogi edukacyjneji właściwej szkoły wyższej. Włączanie placówek, instytucji i zakładów pracy w proces orientacji i doradztwa zawodowego w szkole. Prowadzenie indywidualnego i grupowego doradztwa zawodowego na terenie szkoły.

23 Przygotowanie młodzieży do podjęcia trafnych decyzji o dalszym kształceniu i aktywności zawodowej, Określenie predyspozycji i zainteresowań ucznia, Przygotowanie ucznia do roli pracownika na obecnym rynku pracy, samodzielności w różnych sytuacjach życiowych, Tworzenie i aktualizacja bazy edukacyjno informacyjnej o świecie zawodów, Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu przez nie decyzji edukacyjnych i zawodowych, Pomoc nauczycielom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach lekcji przedmiotowych i wychowawczych, Współpraca z Urzędem Pracy, Akademickim Biurami Karier,FMP, NBP, OHP Wzrost świadomości u uczniów dotyczący odpowiedzialności za własną przyszłość zawodową.

24 Cele szczegółowe Cele szczegółowe doradztwa zawodowego wszkole ponadgimnazjalnej można sformułować odrębnie dla trzech różnych bloków tematycznych.

25 Moduły do realizacji Samopoznanie: zainteresowania, umiejętności, praca w zespole Rynek edukacji i pracy: kierunki studiów, zawody przyszłości, postawy wobec edukacji i pracy, wartości, analiza rynku pracy, podejmowanie działalności gospodarczej Podejmowanie decyzji: wyznaczanie celów, etapy, tworzenie różnych ścieżek edukacyjno-zawodowych Planer Kariery, dokumenty aplikacyjne Uczeń

26 Realizowane treści Moduł I-samopoznanie Asertywność Komunikacja Cele szczegółowe

27 Założenie WSDZ Wybór zawodu nie jest pojedynczym, decyzyjnym aktem, ale procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni kilku lat Preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu Na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki emocjonalne, rodzaj, poziom wykształcenia,wpływ środowiska WSDZ obejmuje pracę indywidualną i grupową z uczniami, rodzicami, nauczycielami, ma charakter działań planowych.

28 Formy oddziaływań (pracy) -UCZNIOWIE...

29 Formy oddziaływań -NAUCZYCIELE...

30 Formy oddziaływań-rodzice...

31 Formy oddziaływań instytucje współpracujące...

32 Metody...

33 W ramach zajęć dodatkowych i lekcji wychowawczych-metody Warsztaty Projekty edukacyjne Wykłady Pogadanki Prezentacje Aktywizujące Testowe Audiowizualne

34 Dyrektor Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń Opis ról i zadań osób realizujących WSDZ Doradca zawodowy ( opis zadań doradcy zawodowego, jego rola w WSDZ) Wyznaczony koordynator zespół Pedagog, psycholog Nauczyciel przedsiębiorczości Nauczyciel-bibliotekarz-gromadzenie aktualnych publikacji Pozostali nauczyciele uczący różnych przedmiotów-korelacja Podział zadań wg. kompetencji, wiedzy, doświadczenia i umiejętności w zakresie orientacji zawodowej

35 Plan (harmonogram) działań w ramach WSDZ na kolejne lata Zadania Sposób realizacji Miejsce realizacji Terminy Odpowiedzialni (realizatorzy) Odbiorcy (adresaci) Oczekiwane efekty

36 W ramach lekcji przedmiotowych Przedmiot Podstawy przedsiębiorczości Geografia Wiedza o społeczeństwie Możliwe treści do realizacji Rynek pracy Prawo pracy PDG Struktura zatrudnienia w regionie Migracja zarobkowa Elementy prawa pracy Informatyka Język polski Wyszukiwanie informacji Wzory pism urzędowych Pisanie CV i listu motywacyjnego

37 Roczny Plan Realizacji Lp. Rodzaj Przedsięwzięcia Forma realizacji Osoba odpowiedzialna Realizator Uczestnicy Termin Zawody przyszłości Pogada nka Prezent acja Koordynator doradztwa zawodowego Wychowa wca Nauczycie l przedsiębi orczości Uczniowie kl.ii Wrzesie ń 2015

38 Lp. Rodzaj Przedsięwzięcia Roczny Plan Realizacji Forma Osoba realizacji Moduł II Rynek Pracy odpowiedzialna Realizator Uczestnicy Termin

39 Korzyści -efekty Uczeń Rodzic Szkoła Pracodawcy

40 Ewaluacja działań realizowanych w ramach WSDZ Ewaluacja działań realizowanych w ramach WSDZ Ankiety: Pytania powinny dotyczyć tego, czy WSDZ: Uwzględnia potrzeby rozwojowe uczniów, rodziców, nauczycieli Rozwija ich wiedzę i umiejętności Kształtuje postawy i zachowania Buduje kompetencje osobiste i społeczne Angażuje wszystkich pracowników szkoły Angażuje instytucje zewnętrzne, rodziców. Analiza prowadzonej dokumentacji uczniów korzystających z porad i informacji zawodowych.

41 WSDZ efekt końcowy Kształtowanie odpowiednich postaw, zachowań, umiejętności i wiedzy Lepsze przygotowanie młodzieży do świadomego planowania kariery Świadomy wybór zawodu

42 Konstrukcja WSDZ - dokument Tytuł-nazwa( nie musi być WSDZ, niestandardowe zatytułowanie dokumentu- pozytywne wobec doradztwa zawodowego skojarzenia) Podstawy prawne Wstęp ( założenia ) Cele ogólne i szczegółowe Adresaci Koordynator i osoby odpowiedzialne za realizację programu Treści i czas realizacji,organizacji programu Metody i formy pracy doradczej Współpraca Przewidywane rezultaty (efekty) Ocena i ewaluacja Załączniki: Scenariusze zajęć

43 Dziękuję za uwagę! Małgorzata Polkowska