Rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność uchwały Nr XVII/80/16 Rady Gminy Tuczna z dnia 3 czerwca 2016 r. w sprawie zatwierdzenia taryf za

Transkrypt

1 WOJEWODA LUBELSKI PN-II Lublin, dnia 8 lipca 2016 r. Rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność uchwały Nr XVII/80/16 Rady Gminy Tuczna z dnia 3 czerwca 2016 r. w sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, w części obejmującej pkt 1 powtórzonej numeracji załącznika do przedmiotowej uchwały, określający taryfy za przyjęcie ścieków do gminnej oczyszczalni Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446) stwierdzam nieważność uchwały Nr XVII/80/16 Rady Gminy Tuczna z dnia 3 czerwca 2016 r. w sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, w części obejmującej pkt 1 powtórzonej numeracji załącznika do przedmiotowej uchwały, określający taryfy za przyjęcie ścieków do gminnej oczyszczalni. Uzasadnienie Uchwała została doręczona organowi nadzoru w dniu 9 czerwca 2016 r. Rada Gminy Tuczna w przedmiotowej uchwale zatwierdziła taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. W podstawie prawnej uchwały powołany został m.in. art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2015 r. poz. 139, ze zm.). Zgodnie z powołanym w podstawie prawnej uchwały art. 24 ust. 1 ww. ustawy, taryfy podlegają zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy, z wyjątkiem taryf zmienionych w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, w terminie 70 dni przed planowanym dniem wejścia taryf w życie, przedstawia wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wniosek o ich zatwierdzenie (art. 24 ust. 2). Do wniosku o zatwierdzenie taryf przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne dołącza szczegółową kalkulację cen i stawek opłat oraz aktualny plan (art. 24 ust. 3).

2 Następnie, zgodnie z art. 24 ust. 4 ww. ustawy wójt (burmistrz, prezydent miasta) sprawdza, czy taryfy i plan zostały opracowane zgodnie z przepisami ustawy i weryfikuje koszty, o których mowa w art. 20 ust. 4 pkt 1, pod względem celowości ich ponoszenia. Kolejno, stosownie do art. 24 ust. 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, rada gminy podejmuje uchwałę o zatwierdzeniu taryf, w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2, albo o odmowie zatwierdzenia taryf, jeżeli zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami. Szczegółowy sposób określania taryf, a także wzór wniosku o zatwierdzenie taryf oraz niezbędny zakres informacji zawartych w uzasadnieniu taryf określa rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. Nr 127, poz. 886). Należy podkreślić, iż ustawodawca nie uzależnia stosowania przepisów normujących wprowadzanie taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków w zależności od tego, czy w gminie działa wyodrębnione przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Jeżeli takiego przedsiębiorstwa nie ma, wniosek o zatwierdzenie taryf opracowuje urząd gminy. Zatem w sytuacji gdy gmina świadczy usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, należy ją traktować jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Powyższe stanowisko potwierdza w wyroku z dnia 21 lipca 2005 r., sygn. akt OSK 1741/04 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdzając, iż prowadząc faktycznie działalność usługową w zakresie dostarczania wody oraz odprowadzania ścieków gmina, posiadająca osobowość prawną z mocy art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, usytuowała się w takiej samej sytuacji, jak każdy inny dostawca prowadzący działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Jak wynika z wyżej przytoczonych przepisów, złożenie przez przedsiębiorstwo czy też urząd gminy wniosku o zatwierdzenie taryf wszczyna postępowanie, które powinno być zakończone podjęciem przez radę gminy stosownej uchwały. Rada Gminy Tuczna w celu prawidłowego wypełnienia upoważnienia z art. 24 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków winna podjąć uchwałę w sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe odprowadzanie ścieków, zgodnie z procedurą określoną w ustawie. Zatwierdzone taryfy winny zaś zostać sporządzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności przepisami ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ww. rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. 2

3 W załączniku do uchwały Nr XVII/80/2016 Rada Gminy w pkt 1 (powtórzonej numeracji) określiła w formie tabeli, taryfę za przyjęcie ścieków do gminnej oczyszczalni. Zgodnie z tabelą Rada określiła taryfę za przyjęcie ścieków: - z terenu gminy - cena za 1 m 3 w wysokości 20,00 zł netto (21,60 zł brutto z podatkiem VAT); - spoza terenu gminy - cena za 1 m 3 w wysokości 40,00 zł netto (43,20 zł brutto z podatkiem VAT). W ocenie organu nadzoru powyższe regulacje zostały podjęte z istotnym naruszeniem art. 24 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 20 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 20 tej ustawy, zbiorowe odprowadzanie ścieków to działalność polegająca na odprowadzaniu i oczyszczaniu ścieków. Prowadzenie działalności polegającej na zbiorowym odprowadzaniu ścieków odbywa się przy pomocy urządzeń kanalizacyjnych. W myśl art. 2 pkt 14 ustawy, urządzeniami kanalizacyjnymi są sieci kanalizacyjne, wyloty urządzeń kanalizacyjnych służących do wprowadzania ścieków do wód lub ziemi oraz urządzenia podczyszczające i oczyszczające ścieki i przepompownie ścieków. Zbiorniki bezodpływowe, w których gromadzone są nieczystości ciekłe, pozostają w posiadaniu właścicieli nieruchomości i nie stanowią urządzeń kanalizacyjnych w ww. rozumieniu. W art. 2 pkt 12 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków zawarta jest natomiast definicja taryfy. Zgodnie z tą definicją taryfa oznacza zestawienie ogłoszonych publicznie cen i stawek opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków oraz warunki ich stosowania. Zgodnie z 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków taryfy, w zależności od ich rodzaju i struktury, dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców zawierają cenę za m 3 odprowadzonych ścieków w rozliczeniach z odbiorcami za ilość odprowadzonych ścieków, ustaloną na podstawie wskazań urządzenia pomiarowego lub zużycia wody określonego zgodnie ze wskazaniami wodomierza lub na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody (podkreślenie moje). Z przytoczonych regulacji prawnych wynika, iż ustawodawca nie przewiduje możliwości wprowadzenia taryfy za dostarczenie ścieków wozem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków oraz w inny sposób niż za pośrednictwem sieci kanalizacyjnej, czyli przewodów kanalizacyjnych wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Ponadto, w myśl przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (art. 2 pkt 3 w związku z art. 6 ust. 2 i 4) 3

4 odbiorcą usług jest osoba, której nieruchomość została przyłączona do sieci i która wystąpiła z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy. Tymczasem w toku badania legalności przedmiotowej uchwały organ nadzoru ustalił, iż postanowienia zawarte w kwestionowanej tabeli, określające taryfy za przyjęcie ścieków do gminnej oczyszczalni ścieków - zatwierdzone przez Radę Gminy dotyczą odbiorców nie posiadających podłączenia do sieci kanalizacyjnej, a których ścieki są odbierane i następnie przyjmowane do oczyszczalni ścieków za pomocą wozów asenizacyjnych. Zatem, zatwierdzone przez Radę Gminy taryfy obejmują stawki opłat za usługi, które nie mieszczą się w ustawowym pojęciu taryf określonym w art. 2 pkt 12 i 20 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, co w istotny sposób narusza prawo. Z powyższym stanowiskiem korespondują wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 16 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Go 818/10 i z dnia 29 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Go 817/10. Ponadto należy wskazać, że z kwestionowanych regulacji uchwały wynika, iż przyjęta przez Radę Gminy Tuczna taryfa za przyjęcie ścieków do gminnej oczyszczalni ścieków została ustalona dla odbiorców usług zarówno z terenu Gminy Tuczna, jak i spoza terenu tej Gminy. Zdaniem organu nadzoru przyjęcie przez Radę Gminy Tuczna takiego zróżnicowania wysokości taryf nie znajduje podstaw prawnych. Jak wywiedziono w orzecznictwie sądowym, określone na podstawie art. 24 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków stawki taryfowe mogą odnosić się wyłącznie do odbiorców usług wodociągowo-kanalizacyjnych z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków z terenu danej gminy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2005 r., sygn. akt II OSK 385/05, ONSAiWSA 2006/4/118). Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Gmina wykonuje więc to zadanie w sposób określony w tej ustawie na własnym obszarze. Z wykonywaniem zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków ściśle wiąże się kwestia ustalenia cen za wodę i odprowadzanie ścieków w formie taryf w trybie określonym ustawą. Aby umożliwić organom gminy kontrolę wysokości stosowanych cen i opłat za usługi świadczone przez przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne na terenie gminy, ustawodawca powierzył tym organom kompetencje do zatwierdzania taryf stosowanych przez te przedsiębiorstwa. Unormowania art. 24 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, stanowiące o trybie zatwierdzania taryf przez radę gminy, mają chronić interes odbiorców usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowokanalizacyjne na terenie gminy. 4

5 Zatwierdzana przez radę gminy taryfa ma zatem charakter terytorialny i związana jest z obszarem gminy. Gmina sprawuje władztwo publiczne wyłącznie na swoim terytorium, a akty prawne stanowione przez organy gminy mogą odnosić się jedynie do terytorium danej gminy. Przenosząc powyższe rozważania na płaszczyznę badanej uchwały należy stwierdzić, że Rada Gminy Tuczna, przy podejmowaniu przedmiotowej uchwały nie jest upoważniona do zatwierdzenia taryfy i stawki opłat dla odbiorców usług spoza terenu gminy, bowiem wszelkie akty uchwalane przez Radę Gminy Tuczna mogą dotyczyć jedynie obszaru tej gminy. Za tym, że zatwierdzona taryfa może dotyczyć wyłącznie odbiorców usług przemawiają także przepisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Wskazana ustawa określa relacje pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym na terenie gminy a odbiorcami usług w tej gminie. Powołana ustawa nie reguluje zatem stosunków między odbiorcami usług a przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi w różnych gminach, zaś art. 24 tej ustawy nie daje podstaw do tego, aby rada gminy na mocy tego przepisu zatwierdzała taryfy opłat w odniesieniu do usług z tego zakresu świadczonych na terenie innej gminy (zob. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 30 października 2008 r., sygn. akt II SA/Gl 683/08). Ponadto, z art. 2 pkt 13 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków wynika, iż określenie "taryfowa grupa odbiorców" oznacza "odbiorców wyodrębnionych na podstawie charakterystyki zużycia wody lub odprowadzanych ścieków, warunków zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, a także na podstawie sposobu rozliczeń za świadczone usługi". Wśród wskazanych w powyższym przepisie kryteriów wyodrębnienia taryfowych grup odbiorców nie mieści się kryterium miejsca siedziby lub zamieszkania odbiorcy. Zróżnicowania takiego nie zawierają także przepisy rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków. Reasumując, brak jest podstaw prawnych do zatwierdzenia w trybie art. 24 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków taryf obowiązujących dostawców ścieków z terenów spoza gminy. Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, iż podstawę prawną do ustalania przez radę gminy wysokości opłat za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego, w tym oczyszczalni ścieków stanowi art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236, ze zm.). 5

6 Stosownie do tego przepisu, rada gminy postanawia o wysokości cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego. Mając na uwadze powyższe, w przypadku gdy oczyszczalnia ścieków należy do jednostki samorządu terytorialnego, wysokość opłat za korzystanie z usług świadczonych przez tę oczyszczalnię może zostać ustalona przez radę gminy jedynie w oparciu o art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej. Z treści analizowanej uchwały Rady Gminy Tuczna nie wynika jednak, że przedmiotem regulacji w niej zawartych jest ustalenie wysokości opłat za korzystanie z urządzeń użyteczności publicznej stosownie do upoważnienia z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej. Przeciwnie, zarówno powołana podstawa prawna, jak i postanowienia uchwały świadczą jednoznacznie, że wolą Rady było zatwierdzenie taryf za zbiorowe odprowadzanie ścieków. W świetle powyższego należy podnieść, iż przepisy regulujące tryb i zasady wprowadzania taryf za zbiorowe odprowadzanie ścieków nie przewidują kompetencji Rady Gminy do zatwierdzania taryfy obowiązującej dostawców ścieków z terenu innej gminy ani też do różnicowania wysokości taryf ze względu na siedzibę dostawcy ścieków na terenie albo poza terenem danej gminy. W tym stanie rzeczy, stwierdzenie nieważności uchwały we wskazanym zakresie jest uzasadnione. Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, złożona za moim pośrednictwem, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia. WOJEWODA LUBELSKI Przemysław Czarnek /podpisano elektronicznie/ Otrzymują: 1) Wójt Gminy Tuczna 2) Przewodniczący Rady Gminy Tuczna Potwierdzam zgodność kopii z dokumentem elektronicznym: Identyfikator dokumentu Nazwa dokumentu RN - RG Tuczna - zatwierdzenie taryf za 6

7 ścieki.pdf Tytuł dokumentu RN - RG Tuczna - zatwierdzenie taryf za ścieki.pdf Sygnatura dokumentu PN-II Data dokumentu :00:00 Skrót dokumentu DAB3BF3F24F472C2DD327AFD7A370BF F4 Wersja dokumentu 1.3 Data podpisu :56:22 Podpisane przez Przemysław Czarnek wojewoda lubelski EZD Data wydruku: :08:56 Autor wydruku: Staroch Marta inspektor wojewódzki 7