Rafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1)"

Transkrypt

1 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 3, str Rafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1) OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA WYBRANYCH GRUP POPULACJI DOLNOŚLA SKIEJ 50-LATKOWIE Katedra i Zakład Bromatologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Kierownik: prof. dr hab. J. Biernat 1) Kierownik merytoryczny Programu Profilaktyki Chorób Sercowo-Naczyniowych, z upoważnienia Wydziału Zdrowia Urzędu Miejskiego Wrocławia Oceniono sposób żywienia 50-letnich mieszkańców Wrocławia. Ogółem przebadano 850 osób, w tym 502 kobiety i 348 mężczyzn. Średnie całodzienne racje pokarmowe zarówno kobiet jak i mężczyzn charakteryzowały się zbyt wysoka wartościa współczynnika aterogenności Keysa. Stwierdzono niewystarczaja ca podaż błonnika, jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz nadmierne spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i zbyt duży udział energii z tłuszczów w dietach obu badanych płci. Hasła kluczowe: ocena sposobu żywienia, choroby układu krążenia, wywiad żywieniowy, 50-latkowie. Key words: assessment of dietary intake, cardiovascular diseases, dietary recall, 50-years-old people. Choroby układu krążenia (ChUK) są najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów w większości populacji europejskich. Pomimo malejących trendów umieralności z powodu ChUK, które są obserwowane w Polsce od początku lat 90. XX wieku, standaryzowane na wiek wskaźniki umieralności na ChUK w Polsce w 2002 r. były prawie dwukrotnie wyższe niż w innych krajach Unii Europejskiej (1). Zdrowa dieta wpływa na zmniejszenie ryzyka występowania ChUK poprzez: redukcję masy ciała, obniżenie ciśnienia tętniczego, wpływ na stężenie lipidów i kontrolę glikemii oraz zmniejszenie skłonności do powikłań zakrzepowych (2). Celem pracy była ocena sposobu żywienia 50-letnich mieszkańców Wrocławia w aspekcie profilaktyki przeciwmiażdżycowej. MATERIAŁ I METODY Od 1999 r. Wydział Zdrowia Urzędu Miejskiego Wrocławia realizuje Program Profilaktyki Chorób Sercowo-Naczyniowych skierowany do 50-letnich mieszkańców Wrocławia. Celem programu jest obniżenie umieralności na ChUK wśród mieszkańców Wrocławia. Co roku do programu zapraszana jest wybrana losowo z systemu PESEL reprezentatywna grupa 50-latków. Grupę badaną stanowili 50- latkowie uczestniczący w w/w programie, którzy wyrazili zgodę na rozszerzone badanie oceniające sposób żywienia. Badanie prowadzono w latach Ogółem zbadano 850 osób, w tym 502 kobiety i 348 mężczyzn. Charakterystykę badanych osób przedstawiono w tab. I. Sposób żywienia badanych osób oceniano metodą wywiadu żywieniowego z ostatnich 24 godz. poprzedzających badanie.

2 294 R. Ilow i inni Nr 3 Tabela I Charakterystyka antropometryczna badanych 50-latków Table I The antropometric characteristic of the 50-year-old women and men Kobiety n = 502 Mężczyźni n = 348 średnia SD mediana P10 P90 średnia SD mediana P10 P90 Wzrost (cm) 161,0 5,6 160,0 154,0 168,0 174,9 6,3 175,0 167,0 182,3 Masa ciała (kg) 69,1 12,5 67,0 55,0 86,0 83,5 13,5 82,0 68,7 99,0 BMI (kg/m 2 ) 26,6 4,6 25,9 21,5 32,9 27,3 4,0 26,9 22,9 31,4 Talia (cm) 84,3 11,8 82,0 70,0 101,0 96,6 9,6 96,0 86,0 108,3 Biodra (cm) 104,3 9,2 103,0 94,0 116,0 103,1 6,7 103,0 95,0 111,0 WHR 0,8 0,1 0,8 0,7 0,9 0,9 0,1 0,9 0,9 1,0 SD odchylenie standardowe; P10, P90 percentyle; BMI body mass index wskaźnik masy ciała; WHR waist/ hip ratio stosunek obwodu talii do obwodu bioder. Wywiady żywieniowe były zbierane przez przeszkolone do tego celu pielęgniarki, które korzystały z Albumu fotografii produktów i potraw, opracowanego w Instytucie Żywności i Żywienia (IŻŻ) w Warszawie (3). Zebrane wywiady żywieniowe poddano analizie przy pomocy programu komputerowego Nutritionist IV amerykańskiej firmy First DataBank, z polską bazą danych, opracowaną na podstawie aktualnych publikacji, monografii i tablic żywieniowych (4, 5). Obliczono wartość energetyczną średniej całodziennej racji pokarmowej (CaRP) oraz zawartość takich składników odżywczych jak: białko ogółem, węglowodany ogółem, błonnik, tłuszcze ogółem, nasycone kwasy tłuszczowe (NKT), jednonienasycone kwasy tłuszczowe (JNKT), wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT), cholesterol oraz zawartość wybranych składników mineralnych i witamin. Obliczono procentowy udział energii z: białka, tłuszczów, węglowodanów i alkoholu. Wyniki porównano ze średnimi normami na bezpiecznym poziomie spożycia (6), obliczonymi jako średnia ważona. W obliczeniach uwzględniono: wiek, płeć, masę ciała i aktywność fizyczną badanych osób. Odstępstwa od zaleceń ± 10% nie były kwestionowane. W pracy przyjęto, że zawartość błonnika w diecie powinna wynosić 30 g/dzień, a NKT; JNKT i WNKT powinny dostarczać odpowiednio 8%; 15%; 7% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Do oceny aterogenności diety zastosowano współczynnik P/S, czyli stosunek WNKT/NKT oraz współczynnik Keysa (7), którego wartość obliczano z następującego wzoru: Współczynnik Keysa = 1,35 (2 %NKT %WNKT) + 1,5 (Chol/1000 kcal) %NKT procent energii z NKT, %WNKT procent energii z WNKT, Chol cholesterol pokarmowy (mg). Do statystycznej analizy wyników użyto programu Statistica 6.0 PL firmy StatSoft. Inc., USA. Poziom istotności statystycznej ustalono przy p < 0,05. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE W tab. II i III przedstawiono średnią zawartość energii i składników odżywczych w CaRP badanych kobiet i mężczyzn w porównaniu z normami. Średnia CaRP kobiet miała zbyt niską wartość energetyczną. Występował niedobór takich składników pokarmowych jak: węglowodany ogółem, błonnik pokarmowy, jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, tiamina, niacyna, pirydoksyna, a także była niedostateczna podaż takich składników mineralnych jak: K, Ca, Fe, Zn i Cu. Średnia CaRP mężczyzn nie wypełniała zapotrzebowania na energię oraz na następujące składniki odżywcze: węglowodany ogółem, błonnik pokarmowy, jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, Ca, Mg, Zn, Cu oraz tiaminę i ryboflawinę. Średnia CaRP zarówno kobiet jak i mężczyzn miała nieprawidłową strukturę energetyczną, ponieważ procentowy udział energii z tłuszczów był zbyt wysoki (odpowiednio 35,4% i 37,3%). Średnia wartość P/S wynosiła zarówno w grupie kobiet jak i mężczyzn 0,6 i była niższa od zalecanej. Porównując zawartość energii i składników odżywczych w średniej CaRP mężczyzn

3 Nr 3 Ocena sposobu żywienia populacji dolnośląskiej 50-latków 295 i kobiet, stwierdzono, że większość składników występowała statystycznie istotnie (p < 0,05) w większej ilości w dietach mężczyzn niż kobiet za wyjątkiem procentu energii z węglowodanów. Nie stwierdzono różnicy statystycznie istotnej w zawartości witaminy A, odsetku energii z białka oraz wartości współczynników: P/S i Keysa. Średnia zawartość energii i składników odżywczych w CaRP badanych kobiet była zbliżona do wyników uzyskanych w grupie kobiet w wieku lat w badaniu Pol-MONICA BIS Warszawa (8) Tabela II Średnia wartość energetyczna oraz zawartość składników odżywczych w całodziennych racjach pokarmowych badanych kobiet (n = 502) Table II The average energy value and content of selected nutrients in daily food rations of studied women (n = 502) L.p. Energia i składniki odżywcze Jedn. Średnia ± SD Mediana Norma % Normy 1 Masa g 2205,2 ± 657,3 2100,0 2 Energia kcal 1677,2 ± 594,1 1536,5 2139,7 78,4 2a Energia MJ 7,0 ± 2,5 6,4 9,0 78,4 3 Białko ogółem g 60,2 ± 22,6 56,7 54,0 111,5 4 Węglowodany ogółem g 223,9 ± 81,7 209,9 320,1 70,0 5 Błonnik pokarmowy g 18,5 ± 7,5 17,5 30,0 62,7 6 Tłuszcze ogółem g 67,2 ± 32,3 59,8 71,5 94,0 7 Nasycone kwasy tłuszczowe g 23,6 ± 12,4 21,0 19,0 124,2 8 Jednonienasycone kwasy tłuszczowe g 26,3 ± 14,1 23,1 35,7 73,7 9 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe g 11,8 ± 8,0 9,7 16,6 71,1 10 P/S 0,6 ± 0,5 0,5 11 Współczynnik Keysa 43,3 ± 14,8 42,3 12 Cholesterol mg 270,7 ± 206,6 194,5 < 300,0 90,2 13 Potas mg 3051,6 ± 1090,3 2958,5 3500,0 87,2 14 Fosfor mg 981,5 ± 392,7 903,2 650,0 151,0 15 Wapń mg 603,5 ± 364,9 530,0 800,0 75,4 16 Magnez mg 250,9 ± 97,5 233,3 280,0 89,6 17 Żelazo mg 10,9 ± 5,2 9,7 14,0 77,9 18 Cynk mg 8,5 ± 3,3 7,9 10,0 85,0 19 Miedź mg 1,1 ± 0,5 5551,0 2,0 2,5 55,0 44,0 20 Witamina A μg 1006,6 ± 870,6 751,5 600,0 167,8 21 Witamina E mg 10,0 ± 5,9 8,3 8,0 125,0 22 Witamina B1 tiamina mg 1,0 ± 0,4 0,9 1,6 62,5 23 Witamina B2 ryboflawina mg 1,4 ± 0,8 1,2 1,5 93,3 24 Niacyna mg 14,7 ± 7,3 12,9 17,8 82,6 25 Witamina B6 pirydoksyna mg 1,5 ± 0,6 1,4 1,7 88,2 26 Witamina C mg 102,8 ± 82,6 74,1 60,0 171,3 27 % energii z białka % 14,6 ± 3,6 14,3 28 % energii z tłuszczów % 35,4 ± 8,7 34,9 29 % energii z węglowodanów % 49,4 ± 9,3 50,0 30 % energii z alkoholu % 0,5 ± 2,1 0,0 SD odchylenie standardowe; P/S stosunek kwasów tłuszczowych wielonienasyconych do nasyconych.

4 296 R. Ilow i inni Nr 3 T a b e l a III Średnia wartość energetyczna oraz zawartość składników odżywczych w całodziennych racjach pokarmowych badanych mężczyzn (n = 348) T a b l e III The average energy value and content of selected nutrients in daily food rations of studied men (n = 348) L.p. Energia i składniki odżywcze Jedn. Średnia ± SD Mediana Norma % Normy 1 Masa g 2631,0 ± 759,7 2509,5 2 Energia kcal 2341,3 ± 851,7 2158,0 2754,5 85,0 2a Energia MJ 9,8 ± 3,6 9,0 11,5 85,0 3 Białko ogółem g 83,9 ± 32,7 78,9 63,5 132,1 4 Węglowodany ogółem g 288,9 ± 99,2 271,2 419,3 68,9 5 Błonnik pokarmowy g 22,6 ± 9,4 21,0 30,0 75,3 6 Tłuszcze ogółem g 100,4 ± 53,2 87,8 91,5 109,7 7 Nasycone kwasy tłuszczowe g 35,2 ± 21,4 29,9 24,5 143,7 8 Jednonienasycone kwasy tłuszczowe g 40,4 ± 23,0 34,7 45,9 88,0 9 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe g 17,1 ± 10,3 14,5 21,4 79,9 10 P/S 0,6 ± 0,4 0,5 11 Współczynnik Keysa 44,5 ± 14,4 43,7 12 Cholesterol mg 374,8 ± 273,3 289,4 < 300,0 124,9 13 Potas mg 3745,7 ± 1336,3 3640,5 3500,0 107,0 14 Fosfor mg 1284,1 ± 496,8 1212,5 650,0 197,6 15 Wapń mg 701,4 ± 423,2 562,7 800,0 87,7 16 Magnez mg 308,9 ± 113,1 287,7 350,0 88,3 17 Żelazo mg 14,0 ± 6,4 12,7 11,0 127,3 18 Cynk mg 12,0 ± 4,9 11,0 14,0 85,7 19 Miedź mg 1,3 ± 0,5 5551,2 2,0 2,5 65,0 52,0 20 Witamina A μg 1022,1 ± 901,8 827,7 700,0 146,0 21 Witamina E mg 12,5 ± 7,1 10,8 8,0 156,3 22 Witamina B1 tiamina mg 1,5 ± 0,7 1,3 1,7 88,2 23 Witamina B2 ryboflawina mg 1,7 ± 1,0 1,5 2,3 73,9 24 Niacyna mg 20,8 ± 9,7 19,9 19,9 104,5 25 Witamina B6 pirydoksyna mg 2,0 ± 0,8 1,9 2,1 95,2 26 Witamina C mg 101,1 ± 88,9 66,6 60,0 168,5 27 % energii z białka % 14,6 ± 3,8 14,1 28 % energii z tłuszczów % 37,3 ± 8,9 37,2 29 % energii z węglowodanów % 46,6 ± 9,3 46,8 30 % energii z alkoholu % 1,5 ± 4,0 0,0 SD odchylenie standardowe; P/S stosunek kwasów tłuszczowych wielonienasyconych do nasyconych. i badaniu WOBASZ (1), szczególnie dużą zbieżność odnotowano w zawartości składników energetycznych. Stwierdzono dużą różnicę między badaniem własnym a badaniem Pol-MONICA BIS Warszawa (8) i WOBASZ (1) w zawartości wapnia (603,5 g vs 456,0 g vs 437,3 g). Średnia zawartość żelaza w CaRP wrocławianek była wyższa o ok. 18% od zawartości tego pierwiastka w dietach kobiet w badaniu Pol-MONICA Warszawa (8) i WOBASZ (1). Porównując średnią zawartość składników pokarmowych w CaRP badanych mężczyzn z wynikami badania POL-MONICA BIS Warszawa (8)

5 Nr 3 Ocena sposobu żywienia populacji dolnośląskiej 50-latków 297 (mężczyźni w wieku lata) stwierdzono zbieżność w zawartości: energii, białka, węglowodanów, błonnika, tłuszczów, cholesterolu, Fe, Mg, tiaminy, ryboflawiny. CaRP warszawian (8) dostarczały średnio 59% więcej witaminy A niż CaRP wrocławian, natomiast wapnia ok. 31% mniej. Średnia CaRP mężczyzn w wieku lata uczestniczących w ogólnopolskim badaniu WOBASZ (1) dostarczała 1629 kcal, natomiast średnia CaRP wrocławian 2341,3 kcal, spowodowało to, że zawartość wielu składników pokarmowych była wyższa w badaniu wrocławskim niż ogólnopolskim. Porównując strukturę energetyczną średniej CaRP badanych mieszkańców Wrocławia z wynikami badania Pol- MONICA BIS Warszawa (8) i WOBASZ (1) stwierdzono, że średni odsetek energii z tłuszczów w/w badaniach był prawie identyczny. Zalecenia żywieniowe polskie jak i europejskie mówią, że spożycie tłuszczów powinno pokrywać nie więcej niż 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Zalecenia żywieniowe dla Amerykanów z 2005 r. (9) mówią, że tłuszcze powinny dostarczać od 20 do 35% energii. Ważne jest, aby spożywane tłuszcze zawierały głównie jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Konsensus dotyczący diety śródziemnomorskiej (10) stwierdza, że w diecie tej spożywa się nieduże ilości tłuszczów nasyconych (< 7 8% zapotrzebowania energetycznego), przy nieokreślonej całkowitej podaży tłuszczów (zależnie od regionu od < 25% do > 35% zapotrzebowania energetycznego). Średnia wartość współczynnika aterogenności diety Keysa wynosiła w grupie kobiet 43,3, a w grupie mężczyzn 44,5. Porównując uzyskane wyniki do wartości pożądanych współczynnika (odpowiednio: 30 i 28), stwierdzono, że tylko ok. 17% CaRP kobiet i ok. 12% CaRP mężczyzn można uznać za prawidłowe. Gdyby zmienić założenia i do wzoru Keysa wprowadzić 10% energii z NKT zamiast 8% to odsetek prawidłowych CaRP kobiet wzrósłby do 30,2%, a mężczyzn do 23,6%. W badaniu WOBASZ (1) stwierdzono, że średnia wartość współczynnika Keysa w grupie kobiet i mężczyzn wieku lat wynosiła odpowiednio 45,3 i 46,6. W badaniu oceniającym sposób żywienia 40-letnich mieszkańców Wrocławia (11) średnia wartość współczynnika aterogenności diety wynosiła w grupie kobiet 40,0, a w grupie mężczyzn 42,2. WNIOSKI Sposób żywienia 50-letnich mieszkańców Wrocławia w aspekcie profilaktyki przeciwmiażdżycowej jest nieprawidłowy ze względu na wysoką aterogenność diety ocenioną współczynnikiem Keysa i współistniejący deficyt błonnika pokarmowego. Niewystarczająca podaż jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz nadmierne spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i zbyt duży udział energii z tłuszczów w dietach obu badanych płci, mogą wpłynąć na rozwój chorób układu krążenia w ocenianej populacji. R. I l o w, B. R e g u l s k a-i l o w, J. B i e r n a t, A. K o w a l i s k o THE ASSESSMENT OF DIETARY INTAKE OFTHE SELECTED GROUPS FROM LOWER SILESIA POPULATION 50-YEAR-OLD Summary The dietary intake of 50-year-old inhabitants of Wroclaw were assessed. The study was conducted in Dietary intake was assessed in the group of 850 people (502 women and 348 men) by using 24-hour recall method. An average daily food ration (DFR) for women had an inadequate energy value as well as insufficient total content of carbohydrates, dietary fibre, mono- and polyunsaturated fatty acids, K, Ca, Fe, Zn, Cu, vitamins B 1,B 6 and niacin. The average DFR for men had an inadequate amounts of: energy, total carbohydrates, dietary fibre, mono- and polyunsaturated fatty acids, Ca, Mg, Zn, Cu and vitamins: B 1,B 2. Average DFRs, both for women and men, were characterised by excessive atherogenic key scores. The inadequate contents of dietary fibre, mono- and polyunsaturated fatty acids as well as excessive intake of saturated fatty acids and too high energy value provided by fats in DFRs of both investigated groups can result in elevated incidence of cardiovascular diseases among the studied population.

6 298 R. Ilow i inni Nr 3 PIŚMIENNICTWO 1. Praca zespołowa: Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności Program WOBASZ. Stan zdrowia populacji polskiej w wieku lata w okresie Instytut Kardiologii, Warszawa De Backer G. i współpr.: European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: third joint task force of European and other societies on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur. J. Cardiovasc. Prevention Rehab., 2003; 10 (Suppl 1): S1-S Szponar L., Wolnicka K., Rychlik E.: Album fotografii produktów i potraw. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych. Prace IŻŻ 85, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa Nadolna I., Kunachowicz K., Iwanow K.: Potrawy, skład i wartośćodżywcza. Prace IŻŻ 65, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa Ziemlański Ś.: Normy żywienia człowieka. Podstawy fizjologiczne. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa Waśkiewicz A., Sygnowska E., Jasiński B., Kozakiewicz K., Biela U., Kwaśniewska M., Głuszek J., Zdrojewski T.: Wartość energetyczna i odżywcza diety dorosłych mieszkańców Polski. Wyniki programu WOBASZ. Kardiol. Pol., 2005; 63 (supl. 4): S1-S7. 8. Praca zespołowa: Program Pol-MONICA Bis Warszawa. Stan zdrowia ludności Warszawy w roku Cz. II. Podstawowe wyniki sposobu żywienia. Biblioteka Kardiologiczna No 80, Instytut Kardiologii, Warszawa, Department of Health and Human Services and the Department of Agriculture, Dietary Guidelines for Americans, strona internetowa: Barringer T.A.: Diety śródziemnomorskie a choroby układu sercowo-naczyniowego. Medycyna po Dyplomie, 2002; 1: Ilow R., Regulska-Ilow B., Biernat J., Kowalsko A.: Ocena sposobu żywienia wybranych grup populacji dolnośląskiej 40-latkowie. Żyw. Człow. Metab., 2007; 34: Adres: Wrocław, pl. Nankiera 1.

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA LICEALISTÓW Z OLEŚNICY

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA LICEALISTÓW Z OLEŚNICY BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 598 603 Bożena Regulska-Ilow, Rafał Ilow, Dorota Sarzała-Kruk, Jadwiga Biernat OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA LICEALISTÓW Z OLEŚNICY Katedra i Zakład Bromatologii i

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 610 614 Anna Harton, Joanna Myszkowska-Ryciak OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE Katedra Dietetyki Wydziału

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA 50-LETNICH MIESZKAŃCÓW WROCŁAWIA W LATACH

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA 50-LETNICH MIESZKAŃCÓW WROCŁAWIA W LATACH BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 4, str. 1210 1218 Rafał Ilow 1), Bożena Regulska-Ilow 2), Dorota Różańska 2), Jadwiga Biernat 3), Alicja Kowalisko 4) OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA 50-LETNICH MIESZKAŃCÓW WROCŁAWIA

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 240-244 Elżbieta Sygnowska, Anna Waśkiewicz OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ Zakład Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW

OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 173 179 OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW EVALUATION OF FATTY ACIDS AND CHOLESTEROL INTAKE BY A GROUP OF STUDENTS Agata Wawrzyniak,

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 327-332 JOANNA WYKA, ALICJA ŻECHAŁKO-CZAJKOWSKA OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU ASSESING THE FOOD INTAKE IN FIRST YEAR STUDENTS OF AGRICULTURAL

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009

OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 723 727 Danuta Czapska, Lucyna Ostrowska, Ewa Stefańska, Jan Karczewski OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty

Bardziej szczegółowo

Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska

Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 285 290 Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ I KALORYCZNEJ JADŁOSPISU DLA DOROSŁYCH Z CUKRZYCĄ TYPU II PROPONOWANEGO W JEDNEJ Z PORADNI

Bardziej szczegółowo

ROLA SUPLEMENTACJI W UZUPEŁNIANIU NIEDOBORÓW WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE POLAKÓW, OBJĘTYCH BADANIEM WOBASZ**

ROLA SUPLEMENTACJI W UZUPEŁNIANIU NIEDOBORÓW WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE POLAKÓW, OBJĘTYCH BADANIEM WOBASZ** BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 28, 3, str. 34 Elżbieta Sygnowska, Anna Waśkiewicz* ROLA SUPLEMENTACJI W UZUPEŁNIANIU NIEDOBORÓW WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE POLAKÓW, OBJĘTYCH BADANIEM WOBASZ**

Bardziej szczegółowo

OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III.

OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 2, str. 117 122 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ ODŻYWCZA DIETY KOBIET W WIEKU ROZRODCZYM ZAMIESZKAŁYCH NA TERENIE POLSKI

WARTOŚĆ ODŻYWCZA DIETY KOBIET W WIEKU ROZRODCZYM ZAMIESZKAŁYCH NA TERENIE POLSKI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 252-256 Anna Waśkiewicz, Elżbieta Sygnowska WARTOŚĆ ODŻYWCZA DIETY KOBIET W WIEKU ROZRODCZYM ZAMIESZKAŁYCH NA TERENIE POLSKI Zakład Epidemiologii, Prewencji

Bardziej szczegółowo

odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I

odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I Niedźwiedzka-Stadnik Probl Hig Epidemiol 2013, M i wsp. 94(4): Zawartość 773-779składników odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I 773 Zawartość składników odżywczych w dietach wybranej

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z NOWOTWOREM PŁUC. WARTOŚĆ ENERGETYCZNA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W CAŁODZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ. CZ.

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z NOWOTWOREM PŁUC. WARTOŚĆ ENERGETYCZNA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W CAŁODZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ. CZ. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 1, str. 45 51 Katarzyna Zabłocka, Marcin Gołecki 1), Rafał Ilow, Irena Porębska 1), Monika Kosacka 1), Jadwiga Biernat, Renata Jankowska 1) OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka Ćwiczenie nr 4 Temat: Normy żywienia 1. Badania stosowane

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 699 703 Wioleta J. Charkiewicz, Renata Markiewicz, Maria H. Borawska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU Zakład

Bardziej szczegółowo

ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY

ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 363-370 MARLENA PIEKUT, JUSTYNA ZWIERZYK ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY FULFILLING NUTRITION NEEDS

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska

Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 2008, 4, str. 987 991 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska WARTOŚĆ ENERGETYCZNA ORAZ ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 1, str. 89 94 Katarzyna Cieloszczyk, Małgorzata E. Zujko, Anna Witkowska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2 Zakład Technologii i Towaroznawstwa Żywności

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA GIMNAZJALISTÓW Z OLEŚNICY

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA GIMNAZJALISTÓW Z OLEŚNICY ROCZN. PZH 2008, 59, NR 3, 335-341 RAFAŁ ILOW, BOŻENA REGULSKA-ILOW, KATARZYNA PŁONKA, JADWIGA BIERNAT OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA GIMNAZJALISTÓW Z OLEŚNICY ASSESSMENT OF DIETARY INTAKE OF LOWER SECONDARY SCHOOL

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM

OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Elżbieta Karpińska*, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska Zakład Bromatologii Uniwersytetu Medycznego

Bardziej szczegółowo

NORMY ŻYWIENIA INSTYTUTU ŻYWNOSCI I ŻYWIENIA W WARSZAWIE

NORMY ŻYWIENIA INSTYTUTU ŻYWNOSCI I ŻYWIENIA W WARSZAWIE Załącznik nr 6 do SIWZ Znak sprawy: 13/IK/13pn/07 NORMY ŻYWIENIA INSTYTUTU ŻYWNOSCI I ŻYWIENIA W WARSZAWIE źródło: www.izz.waw.pl/wwzz/normy.html I. ENERGIA Tabela 1. Normy na energię dla niemowląt i dzieci

Bardziej szczegółowo

Aterogenność diety a profil lipidowy u pacjentów poradni kardiologicznej w Szczecinie

Aterogenność diety a profil lipidowy u pacjentów poradni kardiologicznej w Szczecinie Bogacka Probl Hig A Epidemiol i wsp. Aterogenność 2018, 99(2): diety 155-161 a profil lipidowy u pacjentów poradni kardiologicznej w Szczecinie 155 Aterogenność diety a profil lipidowy u pacjentów poradni

Bardziej szczegółowo

STOPIEŃ REALIZACJI NORM ŻYWIENIOWYCH U KOBIET O RÓŻNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA WAGOWO-WZROSTOWEGO

STOPIEŃ REALIZACJI NORM ŻYWIENIOWYCH U KOBIET O RÓŻNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA WAGOWO-WZROSTOWEGO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVI, 2013, 2, str. 171 177 Elżbieta Głodek, Marian Gil STOPIEŃ REALIZACJI NORM ŻYWIENIOWYCH U KOBIET O RÓŻNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA WAGOWO-WZROSTOWEGO Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) Dz.U.07.137.967 2010.01.22 zm. Dz.U.2010.9.63 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) (Dz. U. z dnia 31 lipca 2007 r.) Na

Bardziej szczegółowo

parametrów biochemicznych (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL,

parametrów biochemicznych (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL, 1. STRESZCZENIE W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na zaburzenia psychiczne, między innymi takie jak depresja i schizofrenia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prognozuje, że choroby te

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH GŁÓWNE ŹRÓDŁA W DIECIE MĘŻCZYZN W OKRESIE 21-LETNIEJ OBSERWACJI

ZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH GŁÓWNE ŹRÓDŁA W DIECIE MĘŻCZYZN W OKRESIE 21-LETNIEJ OBSERWACJI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 420-427 Angelika Edyta Charkiewicz, Bogusław Poniatowski, Maria Karpińska, Janusz Korecki, Jacek Jamiołkowski, Andrzej Szpak ZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH

Bardziej szczegółowo

Zasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku.

Zasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku Zasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku. inż. Agnieszka Świątkowska Zgodnie z zaleceniami racjonalnego żywienia przyjęto,

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH KOBIET O PRAWIDŁOWEJ MASIE CIAŁA ORAZ Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ

OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH KOBIET O PRAWIDŁOWEJ MASIE CIAŁA ORAZ Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 2, str. 127 133 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Małgorzata Kardasz Milena Kozioł OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA

OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA ROCZN. PZH 2008, 59, NR 3, 343-349 LUCYNA OSTROWSKA, EWA STEFAŃSKA, DANUTA CZAPSKA, JAN KARCZEWSKI OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA ASSESSMENT

Bardziej szczegółowo

OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z AUGUSTOWA (WOJ. PODLASKIE) W OPARCIU O PODAŻ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH

OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z AUGUSTOWA (WOJ. PODLASKIE) W OPARCIU O PODAŻ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 332 336 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Ewa Granacka, Jan Karczewski OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY LICEALNEJ Z BURSY SZKOLNEJ

WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY LICEALNEJ Z BURSY SZKOLNEJ BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 398-403 Renata Markiewicz-Żukowska, Katarzyna Mystkowska 1), Wioleta J. Omeljaniuk, Maria H. Borawska WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY

Bardziej szczegółowo

POZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W POZNANIU

POZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W POZNANIU BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 455 460 Izabela Bolesławska, Ilona Górna, Juliusz Przysławski POZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W TŁUSZCZACH W DZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ OSÓB Z NYSY I OKOLIC

ZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W TŁUSZCZACH W DZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ OSÓB Z NYSY I OKOLIC BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 692 698 Elżbieta Grochowska-Niedworok 1, Marta Misiarz 1, Joanna Wyka 1,2, Ewa Malczyk 1,Beata Całyniuk 1, Aleksandra Mamala 1 ZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH

Bardziej szczegółowo

PRACE ORYGINALNE. Ocena sposobu żywienia osób po 60. roku życia pochodzących z Jodłowa i Nadziejowa

PRACE ORYGINALNE. Ocena sposobu żywienia osób po 60. roku życia pochodzących z Jodłowa i Nadziejowa PRACE ORYGINALNE Piel. Zdr. Publ. 2014, 4, 3, 219 226 ISSN 2082-9876 Copyright by Wroclaw Medical University Ewa Malczyk A G, Marzena Zołoteńka-Synowiec A, E, F, Beata Całyniuk A, E, F, Wioleta Guzik A

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET W OKRESIE OKOŁOMENOPAUZALNYM W ASPEKCIE ZAGROŻENIA CHOROBAMI CYWILIZACYJNYMI SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET W OKRESIE OKOŁOMENOPAUZALNYM W ASPEKCIE ZAGROŻENIA CHOROBAMI CYWILIZACYJNYMI SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 6 (55), 359 368 MONIKA BRONKOWSKA, BEATA SADOWSKA OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET W OKRESIE OKOŁOMENOPAUZALNYM W ASPEKCIE ZAGROŻENIA CHOROBAMI CYWILIZACYJNYMI SPOŻYCIE

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty

Bardziej szczegółowo

Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski

Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 2, str. 131 135 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA OCENA ŻYWIENIA STUDENTÓW UCZELNI SPORTOWEJ Zakład Higieny i Epidemiologii

Bardziej szczegółowo

SPOSÓB ŻYWIENIA OSÓB Z HIPERCHOLESTEROLEMIĄ STOSUJĄCYCH ODPOWIEDNIĄ DIETĘ I NIESTOSUJĄCYCH DIETY

SPOSÓB ŻYWIENIA OSÓB Z HIPERCHOLESTEROLEMIĄ STOSUJĄCYCH ODPOWIEDNIĄ DIETĘ I NIESTOSUJĄCYCH DIETY BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 608 613 Elżbieta Sygnowska, Anna Waśkiewicz SPOSÓB ŻYWIENIA OSÓB Z HIPERCHOLESTEROLEMIĄ STOSUJĄCYCH ODPOWIEDNIĄ DIETĘ I NIESTOSUJĄCYCH DIETY Zakład Epidemiologii,

Bardziej szczegółowo

SKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA TERENIE POWIATU SOKÓLSKIEGO

SKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA TERENIE POWIATU SOKÓLSKIEGO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 3, str. 293 299 Robert Szczerbiński, Renata Markiewicz-Żukowska 1), Jan Karczewski 2) SKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA

Bardziej szczegółowo

POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY MODEL ŻYWIENIA*

POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY MODEL ŻYWIENIA* BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 615 619 Izabela Bolesławska, Juliusz Przysławski, Marian Grzymisławski 1) POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY ZDROWIA W BIAŁYMSTOKU

OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY ZDROWIA W BIAŁYMSTOKU BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 704 708 Katarzyna Socha, Maria H. Borawska, Renata Markiewicz, Wioleta J. Charkiewicz 1) OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY

Bardziej szczegółowo

SPOSÓB ŻYWIENIA WYBRANEJ GRUPY MŁODYCH KOBIET W ASPEKCIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

SPOSÓB ŻYWIENIA WYBRANEJ GRUPY MŁODYCH KOBIET W ASPEKCIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 6, 3, str. 479 484 Anna Harton, Joanna Myszkowska-Ryciak, Danuta Gajewska SPOSÓB ŻYWIENIA WYBRANEJ GRUPY MŁODYCH KOBIET W ASPEKCIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA Katedra

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW AKADEMII ROLNICZEJ W SZCZECINIE W 2006 ROKU. CZ. I. SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH I STAN ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW AKADEMII ROLNICZEJ W SZCZECINIE W 2006 ROKU. CZ. I. SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH I STAN ODŻYWIENIA ROCZN. PZH 2009, 60, Nr 1, 59-64 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW AKADEMII ROLNICZEJ W SZCZECINIE W 2006 ROKU. CZ. I. SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH I STAN ODŻYWIENIA NUTRITION MODE EVALUATION

Bardziej szczegółowo

Słowa kluczowe: wartość odżywcza, potrzeby żywieniowe, domy opieki, mężczyźni, osoby starsze

Słowa kluczowe: wartość odżywcza, potrzeby żywieniowe, domy opieki, mężczyźni, osoby starsze 195 G E R I A T R I A 2013; 7: 195-202 Akademia Medycyny ARTYKUŁ ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Otrzymano/Submitted: 05.08.2013 Zaakceptowano/Accepted: 20.09.2013 Ocena realizacji potrzeb żywieniowych starszych

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIEWCZĄT 16 18-LETNICH Z WROCŁAWIA I OKOLIC W ASPEKCIE ZAGROŻENIA CHOROBAMI ŻYWIENIOWOZALEŻNYMI

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIEWCZĄT 16 18-LETNICH Z WROCŁAWIA I OKOLIC W ASPEKCIE ZAGROŻENIA CHOROBAMI ŻYWIENIOWOZALEŻNYMI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 1, str. 39 48 Ewa Piotrowska, Jolanta Mikołajczak, Jadwiga Biernat, Alicja Żechałko-Czajkowska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIEWCZĄT 16 18-LETNICH Z WROCŁAWIA I OKOLIC W ASPEKCIE

Bardziej szczegółowo

GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie)

GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie) 1. Czym jest GDA? GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie) to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie zostały wyznaczone przez naukowców dla przeciętnego

Bardziej szczegółowo

Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie?

Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie? Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie? Dorota Szostak-Węgierek Zakład Dietetyki Klinicznej Warszawski Uniwersytet Medyczny Zalecenia dla osób dorosłych, które mogą odnieść korzyść z

Bardziej szczegółowo

Aterogenność diety a profil lipidowy krwi młodych mężczyzn

Aterogenność diety a profil lipidowy krwi młodych mężczyzn P R A C A O R Y G I N A L N A ISSN 1734 3321 Małgorzata Szczuko, Teresa Seidler, Mariusz Mierzwa Zakład Podstaw Żywienia Człowieka Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie Aterogenność

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I ODŻYWCZEJ POSIŁKÓW PRZEDSZKOLNYCH

OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I ODŻYWCZEJ POSIŁKÓW PRZEDSZKOLNYCH ROCZN. PZH, 2003, 54, NR 4, 417 425 HALINA GRAJETA, RAFAŁ ILOW, ANNA PRESCHA, BOŻENA REGULSKA-ILOW, JADWIGA BIERNAT OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I ODŻYWCZEJ POSIŁKÓW PRZEDSZKOLNYCH EVALUATION OF ENERGY

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI

ANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 711 717 Halina Weker 1, 3, Małgorzata Więch 1, Marta Barańska 2, Hanna Wilska 3 ANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) /...

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) /... KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.6.2017 r. C(2017) 3664 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) /... uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ.

WARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 236 240 Barbara Ratkovska, Krystyna Iwanow, Agata Gorczakowska, Beata Przygoda, Anna Wojtasik, Hanna Kunachowicz WARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI

Bardziej szczegółowo

Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie

Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki

Bardziej szczegółowo

Sposób żywienia ludzi starszych mieszkających w małym mieście Twardogórze

Sposób żywienia ludzi starszych mieszkających w małym mieście Twardogórze 494 Probl Hig Epidemiol 2013, 94(3): 494-502 Sposób żywienia ludzi starszych mieszkających w małym mieście Twardogórze Food intake of elderly inhabitants of a small town Twardogora Dorota Różańska 1/,

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola

SPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola 3 SPIS TREŚCI 1. Znaczenie nauki o żywieniu 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu................................................8 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka.............................................9

Bardziej szczegółowo

Ocena sposobu żywienia kobiet z poronieniem samoistnym

Ocena sposobu żywienia kobiet z poronieniem samoistnym 94 Probl Hig Epidemiol 2011, 92(1): 94-98 Ocena sposobu żywienia kobiet z poronieniem samoistnym Estimation of nutrition of women with miscarriage Wioleta J. Charkiewicz 1/, Maria H. Borawska 1/, Tadeusz

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI

OCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 604 609 Zbigniew Marzec, Wojciech Koch, Agnieszka Marzec OCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI Katedra

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH STUDENTEK UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO O RÓŻNYM POZIOMIE WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ

WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH STUDENTEK UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO O RÓŻNYM POZIOMIE WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 4, str. 1202 1209 Elżbieta Głodek, Marian Gil WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH STUDENTEK UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO O RÓŻNYM POZIOMIE WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości ocena spożycia energii i wybranych składników pokarmowych

Zaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości ocena spożycia energii i wybranych składników pokarmowych 652 Probl Hig Epidemiol 2011, 92(3): 652-656 Zaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości ocena spożycia energii i wybranych składników pokarmowych Disorders of

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAWARTOŚCI MAKROSKŁADNIKÓW W DIECIE MĘŻCZYZN W WIEKU ŚREDNIM ORAZ STOPNIA REALIZACJI ICH POTRZEB ENERGETYCZNYCH

OCENA ZAWARTOŚCI MAKROSKŁADNIKÓW W DIECIE MĘŻCZYZN W WIEKU ŚREDNIM ORAZ STOPNIA REALIZACJI ICH POTRZEB ENERGETYCZNYCH BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 620 624 Dariusz Włodarek, Agnieszka Gurtatowska OCENA ZAWARTOŚCI MAKROSKŁADNIKÓW W DIECIE MĘŻCZYZN W WIEKU ŚREDNIM ORAZ STOPNIA REALIZACJI ICH POTRZEB ENERGETYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA POZIOMU SPOŻYCIA WYBRANYCH WITAMIN WŚRÓD MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJ MIASTA POZNANIA NA TLE WYNIKÓW INNYCH BADAŃ

OCENA POZIOMU SPOŻYCIA WYBRANYCH WITAMIN WŚRÓD MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJ MIASTA POZNANIA NA TLE WYNIKÓW INNYCH BADAŃ BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 4, str. 1183 1189 Juliusz Przysławski, Izabela Bolesławska, Anna Kaźmierczak OCENA POZIOMU SPOŻYCIA WYBRANYCH WITAMIN WŚRÓD MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJ MIASTA POZNANIA NA

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ WITAMIN W DIETACH KOBIET Z CHOROBĄ HASHIMOTO

ZAWARTOŚĆ WITAMIN W DIETACH KOBIET Z CHOROBĄ HASHIMOTO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 539 543 Renata Markiewicz-Żukowska 1), Sylwia K. Naliwajko 1), Emilia Bartosiuk 2), Elżbieta Sawicka 2), Wioleta J. Omeljaniuk 1), Maria H. Borawska 1) ZAWARTOŚĆ

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO

ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 181-185 ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO ENERGY AND SELECTED NUTRIENTS CONTENT IN PRE-SCHOOL CHILDREN DIET OF

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAWARTOŚĆI WITAMIN W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH KOBIET O PRAWIDŁOWEJ MASIE CIAŁA ORAZ Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ

OCENA ZAWARTOŚĆI WITAMIN W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH KOBIET O PRAWIDŁOWEJ MASIE CIAŁA ORAZ Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (65), 286 294 EWA STEFAŃSKA, 1 LUCYNA OSTROWSKA, DANUTA CZAPSKA, JAN KARCZEWSKI OCENA ZAWARTOŚĆI WITAMIN W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH KOBIET O PRAWIDŁOWEJ

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI

WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 3, str. 287 292 Zbigniew Marzec, Wojciech Koch, Agnieszka Marzec WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE

Bardziej szczegółowo

KATARZYNA PYSZ-IZDEBSKA, TERESA LESZCZYŃSKA, ANETA KOPEĆ, ESTERA NOWACKA, BARBARA BUGAJ

KATARZYNA PYSZ-IZDEBSKA, TERESA LESZCZYŃSKA, ANETA KOPEĆ, ESTERA NOWACKA, BARBARA BUGAJ ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 6 (73), 239 254 KATARZYNA PYSZ-IZDEBSKA, TERESA LESZCZYŃSKA, ANETA KOPEĆ, ESTERA NOWACKA, BARBARA BUGAJ POKRYCIE ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ I WYBRANE SKŁADNIKI

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 187-192 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ASSESSMENT OF DIETARY HABITS IN STUDENTS OF THE MEDICAL UNIVERSITY

Bardziej szczegółowo

OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM SUPLEMENTACJI.

OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM SUPLEMENTACJI. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 212, 3, str. 28 284 Zbigniew Marzec, Agnieszka Marzec, Lucyna Wyszogrodzka-Koma, Aleksandra Buczek OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI

Bardziej szczegółowo

OCENA POBRANIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI Z CRP PENSJONARIUSZEK DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ

OCENA POBRANIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI Z CRP PENSJONARIUSZEK DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 576 580 Zbigniew Marzec 1, Maria Łukasiewicz 2, Agnieszka Marzec 3, Lucyna Wyszogrodzka-Koma 1 OCENA POBRANIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI Z CRP PENSJONARIUSZEK

Bardziej szczegółowo

PODAŻ WYBRANYCH WITAMIN ORAZ SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH OSÓB ZATRUDNIONYCH W PRZEMYŚLE CIĘŻKIM

PODAŻ WYBRANYCH WITAMIN ORAZ SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH OSÓB ZATRUDNIONYCH W PRZEMYŚLE CIĘŻKIM BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 3, str. 372 381 Monika Bronkowska, Jadwiga Biernat, Magdalena Wojciechowska PODAŻ WYBRANYCH WITAMIN ORAZ SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA I SUPLEMENTACJI U LUDZI STARSZYCH Z CHOROBAMI SERCOWO-NACZYNIOWYMI Z TERENU WARSZAWY

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA I SUPLEMENTACJI U LUDZI STARSZYCH Z CHOROBAMI SERCOWO-NACZYNIOWYMI Z TERENU WARSZAWY ROCZN. PZH 2008, 59, NR 4, 467-472 ANDRZEJ TOKARZ, AGNIESZKA STAWARSKA, MAGDALENA KOLCZEWSKA OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA I SUPLEMENTACJI U LUDZI STARSZYCH Z CHOROBAMI SERCOWO-NACZYNIOWYMI Z TERENU WARSZAWY

Bardziej szczegółowo

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 2, 40-47 2009

Bardziej szczegółowo

SPOŻYCIE JODU W WYBRANYCH GRUPACH MŁODZIEŻY SZKOLNEJ Z REJONU POMORZA*

SPOŻYCIE JODU W WYBRANYCH GRUPACH MŁODZIEŻY SZKOLNEJ Z REJONU POMORZA* BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 734 738 Katarzyna Stoś, Mirosław Jarosz, Zbigniew Szybiński, Aneta Głowala, Maciej Ołtarzewski 3), Marzena Zakrzewska SPOŻYCIE JODU W WYBRANYCH GRUPACH MŁODZIEŻY

Bardziej szczegółowo

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 2, 48-53 2009

Bardziej szczegółowo

OCENA POBRANIA FLAWONOIDÓW Z DIETĄ PRZEZ STUDENTÓW AKADEMII MEDYCZNEJ WE WROCŁAWIU W LATACH 2005-2007

OCENA POBRANIA FLAWONOIDÓW Z DIETĄ PRZEZ STUDENTÓW AKADEMII MEDYCZNEJ WE WROCŁAWIU W LATACH 2005-2007 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 469-473 Rafał Ilow 1), Bożena Regulska-Ilow 2), Sabina Tangermann 1), Dorota Różańska 2) OCENA POBRANIA FLAWONOIDÓW Z DIETĄ PRZEZ STUDENTÓW AKADEMII MEDYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

WYBRANE NORMY ŻYWIENIA

WYBRANE NORMY ŻYWIENIA WYBRANE NORMY ŻYWIENIA DLA POPULACJI POLSKIEJ WEDŁUG INSTYTUTU ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA ENERGIA TAB. 1 NORMY NA ENERGIĘ DLA DZIECI I MŁODZIEŻY, USTALONE NA POZIOMIE ZAPOTRZEBOWANIA ENERGETYCZNEGO GRUPY (EER).

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników mineralnych w diecie mężczyzn w wieku 45-54 lat zamieszkałych region białostocki

Zawartość składników mineralnych w diecie mężczyzn w wieku 45-54 lat zamieszkałych region białostocki Charkiewicz Probl Hig Epidemiol AE i wsp. 2013, Zawartość 94(4): składników 905-909 mineralnych w diecie mężczyzn w wieku 45-54 lat... 905 Zawartość składników mineralnych w diecie mężczyzn w wieku 45-54

Bardziej szczegółowo

SPOSÓB ŻYWIENIA 13-LETNIEJ MŁODZIEŻY Z MAŁEGO MIASTA

SPOSÓB ŻYWIENIA 13-LETNIEJ MŁODZIEŻY Z MAŁEGO MIASTA ROCZN. PZH 2009, 60, Nr 3, 235-239 SPOSÓB ŻYWIENIA 13-LETNIEJ MŁODZIEŻY Z MAŁEGO MIASTA NUTRITION EVALUATION OF 13 YEARS OLD ADOLESCENTS FROM A LITTLE TOWN Danuta Figurska-Ciura, Dorota Wencel, Karolina

Bardziej szczegółowo

Cukier 1/3 łyżki (5 g) Jaja kurze - JEDNO średnie jajko 2 i 1/3 sztuki (120 g) Pomidor 1 sztuka (170 g) Szpinak, świeży 8 garści (200 g)

Cukier 1/3 łyżki (5 g) Jaja kurze - JEDNO średnie jajko 2 i 1/3 sztuki (120 g) Pomidor 1 sztuka (170 g) Szpinak, świeży 8 garści (200 g) Poniedziałek Jaja kurze - JEDNO średnie jajko 2 i 1/3 sztuki (120 g) Pomidor 1 sztuka (170 g) Szpinak, świeży 8 garści (200 g) 1 łyżka (10 ml) Wołowina, rostbef, polędwiczka 2 i 3/4 sztuki (200 g) 1 łyżka

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH I SUPLEMENTÓWI DIETY NA SPOŻYCIE WITAMINY C

WPŁYW NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH I SUPLEMENTÓWI DIETY NA SPOŻYCIE WITAMINY C BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 754 758 Katarzyna Mystkowska 1, Renata Markiewicz-Żukowska, Elżbieta Karpińska, Anna Puścion 1, Maria H. Borawska WPŁYW NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH I SUPLEMENTÓWI DIETY

Bardziej szczegółowo

(Dz.U. L 55 z , str. 22)

(Dz.U. L 55 z , str. 22) 1996L0008 PL 20.06.2007 001.001 1 Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość B DYREKTYWA KOMISJI 96/8/WE z dnia 26 lutego

Bardziej szczegółowo

Robert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2)

Robert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2) BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 3, str. 299 306 Robert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2) PODSTAWOWE SKŁADNIKI ODŻYWCZE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJA CEJ W

Bardziej szczegółowo

UWARUNKOWANIA ŻYWIENIOWE OTYŁOŚCI WŚRÓD DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW Z WROCŁAWIA

UWARUNKOWANIA ŻYWIENIOWE OTYŁOŚCI WŚRÓD DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW Z WROCŁAWIA ROCZN. PZH 2007, 58, NR 3, 541-548 JOANNA WYKA, LARYSA HIRSCHBERG, ALICJA ŻECHAŁKO-CZAJKOWSKA UWARUNKOWANIA ŻYWIENIOWE OTYŁOŚCI WŚRÓD DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW Z WROCŁAWIA NUTRITIONAL DETERMINATION OF OBESITY

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU ODŻYWIENIA I PODAŻY WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH OSÓB ZATRUDNIONYCH W PRZEMYŚLE CIĘŻKIM

OCENA STANU ODŻYWIENIA I PODAŻY WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH OSÓB ZATRUDNIONYCH W PRZEMYŚLE CIĘŻKIM BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 2, str. 184 193 Monika Bronkowska, Jadwiga Biernat, Magdalena Wojciechowska OCENA STANU ODŻYWIENIA I PODAŻY WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH

Bardziej szczegółowo

OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W STOŁÓWCE AKADEMICKIEJ

OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W STOŁÓWCE AKADEMICKIEJ ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (65), 259 263 MARIA DYMKOWSKA-MALESA 1, ALDONA BAĆ 1, AGNIESZKA PLAWGO 2, KAZIMIERA ZGÓRSKA 2 OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOŻYCIA WYBRANYCH WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH WŚRÓD KOBIET W WIEKU 40 73 LAT W ODNIESIENIU DO RYZYKA CHORÓB UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO

OCENA SPOŻYCIA WYBRANYCH WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH WŚRÓD KOBIET W WIEKU 40 73 LAT W ODNIESIENIU DO RYZYKA CHORÓB UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVI, 2013, 1, str. 27 32 Katarzyna M. Terlikowska, Bożena Dobrzycka 1), Anna Witkowska, Małgorzata E. Zujko OCENA SPOŻYCIA WYBRANYCH WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH WŚRÓD KOBIET

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SPOŻYCIA WYBRANYCH MONO- I DWUCUKRÓW W GRUPIE MŁODYCH KOBIET

ANALIZA SPOŻYCIA WYBRANYCH MONO- I DWUCUKRÓW W GRUPIE MŁODYCH KOBIET BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 593 597 Joanna Myszkowska-Ryciak, Anna Harton, Danuta Gajewska ANALIZA SPOŻYCIA WYBRANYCH MONO- I DWUCUKRÓW W GRUPIE MŁODYCH KOBIET Katedra Dietetyki, Wydział

Bardziej szczegółowo

UDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM

UDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 1, str. 51 59 Jadwiga Hamułka, Agata Wawrzyniak, Ewa Starzak-Jankowska UDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Zakład Oceny

Bardziej szczegółowo

Ocena żywienia za pomocą wywiadu żywieniowego przez Internet

Ocena żywienia za pomocą wywiadu żywieniowego przez Internet Sochacka-Tatara Probl Hig Epidemiol E, Pac 2010, A, Majewska 91(1): 77-82 R. Ocena żywienia za pomocą wywiadu żywieniowego przez Internet 77 Ocena żywienia za pomocą wywiadu żywieniowego przez Internet

Bardziej szczegółowo

Zróżnicowanie umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia w Polsce w 2007 roku.

Zróżnicowanie umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia w Polsce w 2007 roku. Zróżnicowanie umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia w Polsce w 2007 roku. Objaśnienia. Materiałem badawczym były informacje zawarte w kartach zgonów, które przeniesione zostały na komputerowy

Bardziej szczegółowo

OCENA SKUTECZNOŚCI ZALECEŃ DIETETYCZNYCH U OTYŁYCH PACJENTÓW PO PRZESZCZEPIE NERKI ZAGROŻONYCH CHOROBAMI UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO

OCENA SKUTECZNOŚCI ZALECEŃ DIETETYCZNYCH U OTYŁYCH PACJENTÓW PO PRZESZCZEPIE NERKI ZAGROŻONYCH CHOROBAMI UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 2, str. 117 126 Bożena Regulska-Ilow, Dominika Jezior 2), Rafał Ilow 1), Agnieszka Bieda 1) Magdalena Krajewska 2), Marian Klinger 2) OCENA SKUTECZNOŚCI ZALECEŃ DIETETYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 4, 469-475 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ASSESSMENT OF DIETARY INTAKE OF LOWER SECONDARY SCHOOL

Bardziej szczegółowo

Plan żywieniowy: TYDZIEŃ 3 - SZKOŁA CHRZANÓW

Plan żywieniowy: TYDZIEŃ 3 - SZKOŁA CHRZANÓW Plan żywieniowy: TYDZIEŃ 3 - SZKOŁA CHRZANÓW Ile dni: 5 Termin rozpoczęcia: 2017-01-16 Posiłki: 1. obiad Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla podanej grupy: Wybrane posiłki mają zapewnić %

Bardziej szczegółowo

Ocena aktywności fizycznej i sposobu żywienia osób z chorobami sercowo-naczyniowymi

Ocena aktywności fizycznej i sposobu żywienia osób z chorobami sercowo-naczyniowymi 346 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(2): 346-351 Ocena aktywności fizycznej i sposobu żywienia osób z chorobami sercowo-naczyniowymi Physical activity and dietary intake assessment among patients with cardiovascular

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAWARTOŚCI TŁUSZCZU W DIETACH STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO

OCENA ZAWARTOŚCI TŁUSZCZU W DIETACH STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 4, str. 1190 1196 Elżbieta Głodek, Marian Gil, Mariusz Rudy OCENA ZAWARTOŚCI TŁUSZCZU W DIETACH STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU LAT Z TERENU WROCŁAWIA*)

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU LAT Z TERENU WROCŁAWIA*) BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 4, str. 718 723 Dominika Mazurek, Joanna Wyka, Anna Broniecka, Ewa Piotrowska, Monika Bronkowska, Jadwiga Biernat OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU 10 12 LAT Z

Bardziej szczegółowo