Jerzy STuhr. Rowerem przez Karkonosze (s. 5) Szkoła Polska w Wiesbaden (s. 21) na festwalu filmowym GoEast w Wiesbaden

Transkrypt

1 czerwiec-lipiec 2015 rok 7 nr 34 Nakład: 7500 czasopismo bezpłatne TWOJE miasto P O L O N I J N Y M A G A Z Y N P u b l i c y s t y c z n o - K U L T U R A L N Y Hessen Baden- Württemberg Rheinland- Pfalz Nordrhein- Westfalen Jerzy STuhr na festwalu filmowym GoEast w Wiesbaden Rowerem przez Karkonosze (s. 5) Wygraj bilet na mecz Polska Niemcy (s. 3) Szkoła Polska w Wiesbaden (s. 21)

2 Rok założenia Annette Ballon Rechtsanwältin Damian Ballon Rechtsanwalt Mamy bogatą ofertę! AUTOKARY DO POLSKI prawo pracy, prawo drogowe, Kindergeld, prawo karne, utrata prawa jazdy, prawo cywilne, inkasso, sprawy powypadkowe PORADY I POMOC PRAWNA W JĘZYKU POLSKIM Telefon: (069) Poniedziałek do piątku: Sobota: Stuttgarter Straße GŁÓWNY DWORZEC KOLEJOWY WE FRANKFURCIE Am Hauptbahnhof Mainzer Landstraße telefon: 069 / fax: 069 / kanzlei@kanzleiballon.de ACP UNTERNEHMENSBERATUNG GmbH & Co. KG Gaugrafenstraße 34, Frankfurt am Main Fon: , office@acp-service.com ACP Unternehmensberatung GmbH & Co. KG to dla Państwa najlepszy adres, jeżeli chodzi usługi w zakresie księgowości, konsultingu, jak również kierowania zasobami ludzkimi. Nasze długoletnie doświadczenie gwarantuje Państwu profesjonalne usługi na najwyższym poziomie. Umożliwiamy założenie firmy bez zameldowania w Niemczech. Zakładanie firm: ~ doradztwo przy zakładaniu firmy ~ plan biznesowy / koncepcja firmy ~ planowanie inwestycji i rentowność Prowadzenie przedsiębiorstwa, serwis księgowy i biurowy: ~ księgowość finansowa (księgowanie bieżących zdarzeń gospodarczych) ~ obliczanie płac ~ prowadzenie konta pracownika ~ sporządzanie faktur i upomnień dla Państwa firmy ~ kierowanie odpowiednich meldunków do urzędu skarbowego w ramach ( 6 Nr. 3 i 4 StBerG). ~ prowadzenie bieżącej korespondencji, itd. Współpracujący z nami partnerzy: Najważniejszym naszym partnerem, z którym ściśle współpracujemy w sprawach prawnych i podatkowych, jest dla nas Rechtsanwalt Dominik Pacelt. Zobacz: Współpraca ta dotyczy w szczególności następujących zagadnień: ~ sporządzanie podatkowych rocznych rozliczeń ~ doradztwo z zakresu prawa podatkowego i prawa pracy ~ reprezentowanie przed organami skarbowymi ~ sprawy prywatne (np. pomocy przy składaniu wniosków zasiłku rodzinnego i wychowawczego wychowawczego, korespondencja, pomoc przy wypełnianiu formularzy)

3 Od redakcji W numerze: Twoje Miasto od kilku lat służy Polakom z czterech niemieckich landów. Służy informacjami o bieżących wydarzeniach w światku polonijnym, poradami z różnych dziedzin życia, informacjami sportowymi itd. Chcielibyśmy przekazywać naszym Czytelnikom jeszcze więcej informacji. Z pewnością istnieje taka potrzeba. Dzisiaj nie brakuje też tych, którzy chcą współpracować z redakcją jesteśmy jednak ograniczeni objętością naszego magazynu. Zwiększenie jej jest możliwe tylko poprzez zwiększenie ilości reklam, z których finansowane jest czasopismo. Chcemy zachować ograniczoną ilość reklam, aby nie doszło do tego, że będą one stanowiły ponad połowę zawartości gazety. Jako wyjście z tej sytuacji zastosujemy rozbudowę strony internetowej eu. Do tej pory na tej stronie zamieszczaliśmy dodatkowe informacje, dla których zabrakło miejsca na stronach magazynu. Już teraz wprowadzamy dodatkową informację o polskich mszach św. w kościołach w czterech landach. Większość z nas spotyka się z pewnością w niedzielę na polskich mszach św., dlatego wychodzimy naprzeciw zainteresowanym. W najbliższym czasie wprowadzimy też informacje o polskich sklepach w regionach, w których kolportowane jest Twoje Miasto. Z myślą o dalszej popularyzacji Twojego Miasta ogłaszamy konkurs otwarty na krótkie hasło reklamujące czasopismo. Swoje projekty można od zaraz przesyłać do redakcji na adres info@twojemiasto.eu do dnia 13 czerwca br. W tym dniu ogłosimy też wyniki konkursu na corocznym grillu, organizowanym przez SALONik w Darmstadt. Autor zwycięskiego hasła otrzyma ufundowaną przez redakcję nagrodę, bilet na mecz eliminacyjny ME Polska Niemcy, który odbędzie się we Frankfurcie. Redakcja zastrzega sobie prawa do nagrodzonego hasła oraz ewentualne nierozstrzygnięcie konkursu w przypadku, jeśli zdaniem redakcji żadne hasło nie będzie spełniało naszych oczekiwań. Christof Kochanski, Michael Kochanski s. 4 Turystyka: Jaskinia Dechenhöhle s. 5 Turystyka: Karkonosze na rowerze s. 6 Dobra książka: Maria Skłodowska- -Curie i jej córki Shelley Emling s. 7 Wieści polonijne: kroniki frankfurckie s. 8 Kultura zapowiedzi i zaproszenia s. 9 Wieści polonijne: statuetki Polonicus s. 10 Horoskop s. 11 Kalejdoskop kulinarny s Wywiad z Jerzym Stuhrem s. 14 Wywiad z Justyną Suwałą s. 15 Z pogranicza nauki s. 16 Gumowe ucho s. 17 Finanse i ubezpieczenia s. 18 Wspomnienia emigranta s. 18 Palcem w oko s. 19 Porady prawne s. 20 Historia: wizyta u weterana s. 21 Wieści polonijne: Szkoła Polska w Wiesbaden s. 22 Sport w Twoim Mieście s. 24 Tyskie konkurs przepisów kulinarnych TWOJE MIASTO możesz otrzymać w polskich sklepach w czterech niemieckich landach: Hessen, Baden-Württemberg, Rheinland-Pfalz, Nordrhein-Westfalen. W niedzielę pod polskimi kościołami: Frankfurt nad Menem, Offenbach, Hanau, Mainz, Wiesbaden, Darmstadt, Worms i Mannheim. Redakcja przyjmuje ogłoszenia/reklamy, pobierając opłatę naliczaną od 1 cm 2. 1 cm 2 = 1,00. Najmniejsza wielkość reklamy/ogłoszenia wynosi 50 cm 2. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, ponadto zastrzega sobie prawo do skrótów i adiustacji tekstów przyjętych do druku. Nie ponosi również odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Przedruki tylko za pisemną zgodą redakcji. Uwaga: Czytelnicy, którzy chcą zapewnić sobie dostarczenie magazynu Twoje Miasto do domu, proszeni są o przysłanie na adres redakcji prośby o wysyłkę pod wskazany adres i załączenie znaczka pocztowego wartości 1,45. W ramach takiego jednorazowego zamówienia wysyłamy, zgodnie z życzeniem od 1. do 5. egzemplarzy. Zamówienie należy powtórzyć przed kolejnym wydaniem (co dwa miesiące). TWOJE MIASTO Pallaswiesenstrasse Darmstadt Tel.: Fax.: info@twojemiasto.eu Skład graficzny gazety, korekta: FILIPson & Marek Urbaniak Wydawcy: Christof Kochanski Michael Kochanski W wydaniu zostały użyte fotografie autorstwa firmy Profesjonalne Studio Foto-Video FILIPson oraz z portalu 3

4 turystyka Jaskinia Dechenhöhle Miejscem dzisiejszej wyprawy będzie Iserlohn w rejencji Arnsberg, gdzie znajduje się Jaskinia Dechenhöhle. Już sama droga dojazdowa do tego miejsca jest bardzo przyjemna dla oka. Dojazd do Dechenhöhle jest oznakowany, więc powinniście trafić tam bez większego problemu. Podczas wjazdu na parking proponuję wybrać górny parking. Dojazd do pierwszego miejsca postoju jest dość wąski i często trzeba mijać się z innymi kierowcami o tzw. szerokość lusterka. Piękne widoki Jaskini Dechenhöhle zawdzięczamy dwóm robotnikom, którzy w 1868 r. podczas zabezpieczania skalnego odcinka trasy Letmathe Iserlohn zgubili swój młot. Schodząc po linie przez szczelinę, znaleźli się w grocie... Jak sami widzicie, czasami warto jest coś zgubić. Wejście do jaskini znajduje się 3 metry ponad linią kolejową. Gra świateł, prezentowana z rzutników oraz lamp, podkreśla tylko piękno tego miejsca i nadaje mu kolorytu. Samo wejście wyglądem przypomina sklepienie kopuły kościelnej. W tylnej części próżni skalnej znajdują się licznie połamane kamienie, jak i wapień naciekowy, który kształtem przypomina Świętą Rodzinę. Poprzez niski tunel (GLETSCHER- GROTTE) dotarliśmy do miejsca, gdzie widać kolumny z wapnia naciekowego. Nasza wyobraźnia sprawia, że mogą one przypominać domowe firanki. Tunel prowadzi nas dalej w kierunku zachodnim, aż do Groty Organowej. Wapień naciekowy osadzony na ścianie swoim kształtem oddaje kształt organów. Na dalszym odcinku naszej drogi widać dużo ukształtowanych obrazów z wapnia. Na południowej ścianie można było dostrzec bardzo wyraźne ławki wapienne, skierowane 70 na zachód. Przy wyjściu z Hali Królewskiej naszym oczom ukazują się dwa potężne stalagmity. Pośrodku sklepienia jaskini wisi wapienny żyrandol. Jest to najpiękniejsza grupa stalaktytów w Dechenhöhle. W kierunku południowym znajduje się wyjście z wieloma rozgałęzieniami. Schodami w górę przechodzimy z Groty Ambonowej do Groty Syreny. Znajduje się tam niewielkie oczko wodne, napełnione krystalicznie czystą wodą. Następnie przez kanion, schodami w dół, przejdziemy do krypty, gdzie wapń naciekowy spowodował, że nasza wyobraźnia dostrzega tam trumnę. Na tylnej ścianie Dechenhöhle Iserlohn Ceny biletów: normalny 7 ulgowy 4,5 widnieje wapienna firana z czerwonobrązowymi pasami. Zabrudzenie wskazuje na obecność w tym miejscu tlenku żelaza. Dalej droga prowadzi nas do Groty Palmowej, której ozdobą jest wysoka prawie na 3 metry kolumna palmowa. W oddali widać dużo basenów z wapnia naciekowego. Ściany Groty Kryształowej pokryte są skamieniałymi rafami wapiennymi, gąbkami wapiennymi i koralami. Na dole i po bokach basenu ukształtowały się tysiące małych kalcytów kryształowych. Prowadzący tunel ukształtowany jest poprzez wysadzania i wykopaliska. Na ścianach można zauważyć rozciągające się spieki, ukazujące się różne formacje kamienia wapiennego oraz odkładające się osady z ostatnich lat! Na zachodnim krańcu jaskini znajduje się szczelina wypełniona osadem i opadłymi blokami skalnymi. Do wyjścia na światło dzienne prowadzi nas 20-metrowa sztuczna sztolnia. Po wyjściu z jaskini będziemy mieli światłowstręt, jest to spowodowane przebywaniem przez ponad 40 minut w dużych ciemnościach. Na koniec wycieczki warto też odwiedzić lokalne muzeum, które funkcjonuje od 2006 r. Znajdziecie w nim eksponaty związane z tematyką jaskini, geologii, biologii, archeologii oraz aspekty historyczne. Prezentowane wystawy oraz filmy informują też o aktualnych poszukiwaniach i wykopaliskach. Marcin Koczorowski 4 więcej na:

5 turystyka Karkonosze alternatywa dla Alp Karkonosze to najwyższe pasmo górskie Sudetów Zachodnich (z najwyższym szczytem Śnieżką 1602 m n.p.m.), ciągnące się od Przełęczy Szklarskiej na zachodzie, po przełęcz Okraj na wschodzie. Góry te wyznaczają granicę polsko-czeską. Karkonosze charakteryzują się bogatą i urozmaiconą rzeźbą terenu. Występują tu gołoborza, liczne grupy skał o fantastycznych kształtach, rumowiska skalne, źródła, potoki, wodospady, jeziora górskie i cyrki polodowcowe. Bogactwo flory i fauny klasyfikuje Karkonosze na trzecim miejscu po Tatrach i Pieninach. Ze względu na panujący tu klimat europejskich gór wysokich, region ten jest doskonałym miejscem do zwiedzania zarówno latem, jak i zimą. Każdy turysta z pewnością odnajdzie tutaj coś dla siebie, na miarę swoich możliwości i zainteresowań. Ja, zgodnie ze swoim zamiłowaniem zapraszam na turystykę rowerową po Karkonoszach. Oferujemy setki kilometrów tras rowerowych zarówno po stronie polskiej, jak i czeskiej. Mają one różnorodne stopnie trudności i dlatego oznakowane są różnymi kolorami. Jednym z wielu punktów wypadowych naszych wycieczek może być Karpacz, miasto od lat znane wśród rowerzystów. Już od lat 80. odbywa się tutaj jedna z najstarszych imprez w kolarstwie górskim Wyścig w Kolarstwie Górskim na Śnieżkę o Puchar Burmistrza Miasta Karpacza, a od niedawna nazwa została zmieniona na Wyścig w Kolarstwie Górskim MTB Karpacz Śnieżka non stop Góra. Także w Karpaczu, przez wiele lat, kończył się jeden z etapów prestiżowego wyścigu Tour de Pologne. Równie atrakcyjne jak Karpacz są Kowary. To nie tylko dlatego, że właśnie tutaj się urodziłem i żyję do dziś. Kowary to malowniczo położona miejscowość z bogatym zapleczem turystycznym i atrakcyjnymi trasami rowerowymi. Kiedyś Kowary odwiedzał Wyścig Pokoju, a obecnie Tour de Pologne. Światowa elita kolarska uczestniczy też w wyścigu Byłtyk Karkonosze Tour. Etap prowadzi z Kowar do Przełęczy Okraj i jest to jazda na czas. Odwiedzający nasze miasto kolarze światowej klasy odciskają swoją dłoń w kowarskiej Alei Gwiazd Kolarstwa. Warto jeszcze wspomnieć o singletrackach, które są nowością w naszym regionie. Są to jednokierunkowe, wąskie ścieżki odpowiadające mniej więcej szerokości roweru. Trudność wytyczonych ścieżek jest zróżnicowana. W tym wypadku również każdy znajdzie coś dla siebie. Jazda na rowerze odbywa się z pełnym poszanowaniem przyrody. Miłośnicy singletracków porównują swoje przeżycia i wrażenia do poruszających się po lesie zwierząt. Entuzjastów tego sportu zapraszam do Świerardowa- Zdroju i jego okolic. Czeka na Was ponad 80 km tras, które przez Światowe Stowarzyszenie Kolarstwa Górskiego Medpol Reisen info@medpolreisen.de TYLKO U NAS! WYJAZDY POLONIJNE od Karkonoszy aż po Bałtyk IMBA zaliczane są do 7 najlepszych na świecie. Długo by pisać, zachwalać i reklamować, ale najlepiej zobaczyć i przeżyć na własnej skórze. Baz pobytowych i wypożyczalni sprzętu nie brakuje i zawsze możecie liczyć na fachową pomoc biura podróży Medpol Reisen. Do zobaczenia na trasach, Karkonosze zapraszają! Z zbigniew Olszewski Hotele - Pensjonaty - Kwatery - Kemping Turystyka rowerowa i piesza SEZON 2015 Kitesurfing - Windsurfing tel. +49 (0) mobil. +49 (0)

6 dobra książka Shelley Emling Maria Skłodowska-Curie i jej córki Kiedyś we Frankfurcie zapytałam syna znajomej, czy wie, kim była Maria Skłodowska-Curie. Odpowiedział: Ach! Maria Curie, to ta Francuzka, noblistka, odkryła rad i jeszcze chyba jakiś inny pierwiastek. Nawet mnie to nie zaskoczyło, ponieważ słyszałam już wcześniej od dzieci polskiego pochodzenia uczęszczających do niemieckich szkół, które twierdziły, że Maria Curie była Francuzką. Zdarzyło mi się też, kiedy zapytałam o pochodzenie Mikołaja Kopernika czy był Polakiem, czy Niemcem w odpowiedzi usłyszeć: A kto to był w ogóle Kopernik?. Jak to? No... Kopernik, to przecież wielki polski uczony odpowiedziałam. A może inaczej, Nikolaus Kopernikus? A tak, tak. Coś tam było o takim, zdaje się na fizyce, usłyszałam w odpowiedzi. Nie tylko polska młodzież powinna, choćby z ciekawości, dowiedzieć się więcej o wielkich polskich uczonych. Ja sama, czytając ostatnio książkę Shelley Emling Maria Skłodowska-Curie i jej córki, zdałam sobie sprawę, jak mało wiedziałam o tej niezwykłej kobiecie, której przyszło żyć w naprawdę trudnych czasach. W Polsce władze carskie zabraniały dziewczętom studiować, uczęszczała więc na tajne wykłady tzw. Latającego Uniwersytetu. Pracując jako guwernantka, przeżyła zawód miłosny. Rodzina narzeczonego nie pozwoliła na ślub, uważając ubogą Marię za niegodną ich syna. Upokorzona i odtrącona wyjechała do Paryża, miasta, które dawało jej możliwość dalszego kształcenia. Studiowała na Sorbonie, otrzymała stypendium naukowe, wyszła za mąż i... Większości z nas jej nazwisko kojarzy się z promieniotwórczością, z odkryciem pierwiastków: radu i nazwanego od łacińskiej nazwy Polski polonu, a także z dwoma Noblami. Muszę przyznać, że książka Shelley Emling bardzo mnie zafascynowała. To nie jest zwykła biografia naszej wielkiej uczonej. Jest to opowieść o wyjątkowej rodzinie naukowców. Autorka skupia się na ostatnich dwudziestu latach życia Marii. Dzięki wspomnieniom, udostępnionym listom i pamiętnikom jej jedynej wnuczki Helene Langevin- Joliot poznajemy nieznane dotąd fakty z jej życia prywatnego i zawodowego. Autorka opisuje życie Marii już po tragicznym wypadku jej męża, Piotra. Jako wdowa wplątała się w romans z żonatym mężczyzną. Społeczeństwo francuskie potępiło Marię za to uczucie, a jej karierę pomijano. Przyjaciele odwracali się od niej, traktowano ją jak niepożądanego gościa, a nawet groziło jej wydalenie z Francji. Spotykały ją nieprzyjemne sytuacje, choćby ta z przyznaniem drugiej nagrody Nobla. Maria rozstała się ostatecznie z Paulem Langevinem, ale do końca życia pozostali przyjaciółmi. Po latach wnuczka Marii i wnuk Langevina wzięli ślub... Christine Jolanta Brendler Buchhaltung, Firmenberatung Rödelheimer Landstr Zimmer 309 Tel.: Frankfurt-Rödelheim Fax: Mobil: brendler.wbb@t-onine.de 6 TWOJE Miasto Życie nie jest łatwe dla nikogo z nas. Ale co z tego? Musimy być wytrwali, a przede wszystkim wierzyć w siebie. Musimy wierzyć, że mamy do czegoś talent i że to coś należy osiągnąć za wszelką cenę. (Maria Curie) W czasie pierwszej wojny światowej, dzięki staraniom Marii, stworzono polową stację radiologiczną. W samochodach nazywanych żartobliwie les petites Curies prześwietlano rannych promieniami X. W ratowaniu tysięcy ludzkich istnień pomagała Marii córka Irena. Po wojnie brakowało funduszy na naukę, a i sama uczona żyła bardzo skromnie. Nie lubiła rozgłosu i nie przywiązywała wagi do pieniędzy, jednak nadal chciała prowadzić badania, a bez wsparcia finansowego nie miała na to szans. Wizyta w Ameryce, do której nakłoniła ją Mrs. William B. Meloney, sprawiła, że wracała do Francji bogatsza o gram radu, a nawet udało jej się zgromadzić dużo więcej, pieniądze na zakup sprzętu i wyposażenie laboratorium. Nadwyżkę zdeponowała jako Fundusz Radowy im. Marii Curie. Drugi raz popłynęła do Ameryki w 1929, w wieku sześćdziesięciu jeden lat, po drugi gram radu. Tym razem na budowę Instytutu Radowego w Warszawie. Maria bardzo się angażowała w sprawy publiczne i rozwój nauki. Przyjaźniła się z Albertem Einsteinem, który krótko przed śmiercią powiedział: Maria Curie była jedyną na świecie osobą, której nie zepsuła sława. Dużo pracowała, ale zaniedbywała wychowanie córek. Starsza Irena, ambitna, od najmłodszych lat interesowała się nauką. Wraz z mężem F. Joliot w 1935 roku otrzymała nagrodę Nobla. Młodsza Ewa, dusza artystyczna, pianistka, w czasie drugiej wojny światowej korespondentka wojenna, rzeczniczka kobiet, prowadziła audycje radiowe i udzielała się społecznie i charytatywnie. Maria oraz jej córki nigdy nie wyparły się polskich korzeni. Małgorzata Laska Źródła: Wikipedia i Maria Skłodowska- Curie i jej córki S. Emling

7 Do Heskiego Ministerstwa Oświaty w lutym br. wpłynęła petycja sformułowana w imieniu uczniów, rodziców i nauczycieli na temat nauczania języka polskiego w Hesji, podpisana przez wiele stowarzyszeń oświatowych i kulturalnych. Czekamy na odpowiedź ministerstwa i liczymy na to, że zaowocuje ona rozszerzeniem oferty nauczania i zapewnienia jego jakości w długoterminowej perspektywie. PETYCJA DO MINISTRA OŚWIATY HESJI 2015 dot. nauki języka polskiego w myśl Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Rzecząpospolitą Polską i Republiką Federalną Niemiec z dn. 17 czerwca 1991 r. Szanowny Panie Ministrze, Darmstadt, język polski, jako 1. lub 2. język obcy, nauczany jest od 1970 roku w dwóch w szkołach w Hesji (w Kassel i Frankfurcie n. Menem). Nauka j. polskiego, jako języka kraju pochodzenia, po licznych petycjach obywateli o polskich korzeniach jest oferowana dopiero od roku szkolnego 2009/2010 w trzech miejscowościach w Hesji, w bardzo ograniczonym zakresie. Jako rodzice, nauczyciele i członkowie rodzin widzimy konieczność działania ze strony Ministerstwa Oświaty Hesji, jako że dostępna oferta nauczania w dużej mierze nie odpowiada aktualnemu zapotrzebowaniu. Żądamy ewaluacji dotychczasowych działań oraz wypracowania koncepcji nauczania j. polskiego zorientowanej na przyszłość, która uczniom, ich rodzicom oraz nauczycielom wyznaczy perspektywę zachowania dwukulturowego potencjału oraz integracji osób z polskimi korzeniami mieszkających w Hesji. W ten sposób pragniemy zabezpieczyć społecznie ważne zasoby wielojęzyczności i wielokulturowości, do których Hesja zasadniczo się odwołuje i z których wynosi wiele korzyści, korzystając nie tylko w zakresie ekonomicznym z kapitału społecznego przybyszów i ich związków z krajami ojczystymi. Odwołujemy się przy tym również do korespondencji inicjatywy rodziców Polski do szkoły z Pańskimi poprzedniczkami na stanowisku ministra oświaty w latach W szczególności postulujemy, aby: wieści POLONIJNE PETYCJA DO MINISTRA OŚWIATY HESJI 1. stale informować wszystkie gremia zainteresowane nauką polskiego (uczniów, rodziców, nauczycieli, szkoły, polskoniemieckie stowarzyszenia kulturalne) o możliwościach nauki j. polskiego w ramach szkolnictwa heskiego (ponieważ np. od roku 2010 nie wydano broszury informacyjnej przygotowanej przez grupę roboczą przy Heskim Ministerstwie Oświaty); 2. oferować naukę j. polskiego jako obcego oraz języka kraju pochodzenia w szkołach heskich bez ograniczeń zawartych w dziennikach urzędowych (Amtsblatt) 8/2003, 9/2008 i 12/2009; 3. zwiększyć ilość godzin pracy nauczycieli przeznaczonych na ten cel; 4. stworzyć więcej niż dotychczas miejsc nauczania języka polskiego; 5. umożliwić naukę j. polskiego od 1. klasy szkoły podstawowej; 6. oceny z j. polskiego wpisywać na świadectwie i wliczać do ocen decydujących o promocji do następnej klasy oraz oferować możliwość zdawania pisemnego i ustnego egzaminu dojrzałości; 7. udostępnić, zarówno wszystkim publicznym, jak i prywatnym podmiotom zaangażowanym w nauczanie, program nauczania j. polskiego opracowany przez grupę roboczą Ministerstwa Oświaty Hesji w latach jako podstawę, aby nauczanie j. polskiego mogło odpowiadać standardom kompetencji, które są określone w unijnych standardach nauczania języków. 8. zlecić nauczanie j. polskiego wykształconym nauczycielom, których znajomość j. polskiego, kultury i elementów krajoznawstwa odpowiada wymaganiom nauczania języka kraju pochodzenia; 9. stworzyć przejrzyste struktury udzielania dotacji prywatnym ośrodkom edukacji oraz zaliczać na równi ze szkolnymi uzyskiwane tam przez uczniów oceny z języka polskiego. Powołujemy się na treść art. 20, 21 i 25 wspomnianego traktatu polsko-niemieckiego, na oświadczenia politycznych przedstawicieli Hesji wobec ich międzynarodowych partnerów oraz na Konwencję Praw Dziecka ONZ. W celu wyjaśnienia naszych postulatów prosimy o powołanie okrągłego stołu w sprawie nauki j. polskiego w Hesji z udziałem rodziców, nauczycieli i ekspertów. Z przyjemnością odpowiemy na wszelkie dodatkowe pytania. Niniejsza petycja została wystosowana w imieniu uczniów i rodziców zainteresowanych nauką j. polskiego w Hesji, szczególnie tych, którzy są zorganizowani w następujących organizacjach pożytku publicznego i inicjatywach obywatelskich: Deutsch-Polnischer Kultur- und Integrationsverein POLintegro e.v., Frankfurt/Main Deutsch-Polnische Elterninitiative zur Förderung der Zweisprachigkeit e. V., Frankfurt/Main Elterninitiative Polnisch in die Schule / Polski do szkoły im Rhein-Main-Gebiet, Deutsch-Polnischer Kulturverein SALONik e.v., Darmstadt Deutsch-Polnischer Verein Die Brücke e.v., Darmstadt Elterninitiative polnisch- und mehrsprachiger Familien in Darmstadt und Umgebung Freundschaftsverein Brücke/Most e.v., Heppenheim Bundesvereinigung der Polnisch-Lehrkräfte e.v., Berlin Katholisches Zentrum zur Förderung der polnische Sprache, Kultur und Tradition in Deutschland e.v. Frankfurt/Main Polnischschüler bei der Polnischen Katholischen Mission in Hanau 7

8 kultura Muza jazzowego wibrafonu w Jagdhofkeller w Darmstadt Izabella Effenberg to pierwsza Polka, która zdecydowała się studiować wibrafon jazzowy i poświęciła się grze na tym instrumencie. Artystka ukończyła Akademię Muzyczną w Poznaniu i Gdańsku w klasie instrumentów perkusyjnych. Po przyjeździe do Niemiec kontynuowała studia w Norymberdze, uzyskując Jazz Mallets Master. Należy do niewielu kobiet na świecie czynnie praktykujących jazzowy wibrafon. To między innymi dzięki jej inicjatywie organizuje się festiwale wibrafonowe Vibraphonissimo w Norymberdze. Jest beneficjentką wielu znaczących nagród, stypendiów i dotacji za działalność muzyczną. 14 czerwca 2015 roku o godzinie mamy możliwość wysłuchania Izabelli Effenberg i utworów (także jej własnych kompozycji) z wydanej w 2014 roku płyty Cuentame. Na zaproszenie Niemiecko-Polskiego Stowarzyszenia Die Brücke artystka i jej ensamble dadzą jednorazowy koncert w Jagdhofkeller w Darmstadt. Debiutancka płyta artystki jest koprodukcją ze studiem Radia Bayern w Norymberdze przy wsparciu finansowym urzędu Oferuję podnajem Pokój do wynajęcia dla psychologa, fizjoterapeuty albo kosmetyczki itp. (w praktyce lekarskiej). Do wynajęcia do wspólnego użytku jest: rejestracja, poczekalnia, kuchnia, WC. Koszty razem z ogrzewaniem, prądem, wywozem śmieci i sprzątaniem do ustalenia. Lokal znajduje się w: Zwingenberg (Bergstraße). Tel.: ds. kultury (Kulturreferat) miasta Norymbergii. Cuentame ( Opowiedz mi ) to podróż drogami własnej wyobraźni w towarzystwie poetycko brzmiącego wibrafonu i chromatycznej harfy. Muzyka opowiada różne historie i łączy style muzyczne w niemal intymnej atmosferze pływających tonów wibrafonu, wspartego o barwy wielu instrumentów pojawiających się w kolejnych utworach. Naszych sympatyków i przyjaciół, a także wszystkich tych, którzy chcą nas poznać, serdecznie zapraszamy do wspólnej zabawy w rodzinnej, beztroskiej atmosferze. Czekamy na Was z muzyką, tańcem, smakołykami polskiej kuchni i wieloma atrakcjami: Występ dzieci z Die Brücke Zespół Pieśni i Tańca KRAKOWIAK Ekscentryczna i Romantyczna (pokaz mody) Zespół muzyczny GAMA-BAND Kiermasz KSIĄŻEK STOISKA polskich usługodawców ZAMEK do skakania dla dzieci i wiele innych niespodzianek oraz bufet z polskimi specjałami Dla prawdziwych fanów piłki nożnej konkurs gazety Twoje Miasto! Wymyśl krótkie hasło reklamujące magazyn Twoje Miasto i wygraj bilet na mecz eliminacyjny ME Polska Niemcy ( , we Frankfurcie nad Menem). Więcej na eu/aktualności. 8 TWOJE Miasto Izabella Effenberg jest częstym gościem jazzowych audycji radiowych. 20 maja grała w Bayerische Rundfunk Bühne frei Studio 2. Nagrania tego koncertu można wysłuchać 5 czerwca w Jazztime BR Klassik. W Polsce spotkamy artystkę 5 czerwca na Tarnogórskich Spotkaniach Jazzowych z dwoma legendarnymi polskimi muzykami: Bernardem Maselim i Krzysztofem Ścierańskim. W sierpniu natomiast usłyszymy jej muzykę na Ystad Sweden Jazz Festival. Izabella Effenberg to osobowość niezwykle interesująca nie tylko od strony muzycznej. Przez wiele lat trenowała karate shotokan i zdobywała w tej dyscyplinie mistrzostwa Polski i Europy. Serdecznie polecam i zapraszam na muzyczną podróż z Izabellą Effenberg. Lucyna Simon Przewodnicząca Die Brücke e.v. diebruecke-darmstadt.de Bilety: 12 w przedsprzedaży (tel ) 14 w kasie przed koncertem izabellaeffenberg.com Festyn Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Kulturalnego SALONik e.v.

9 wieści polonijne Polonicus dla kogo, dlaczego? 2 maja br. po raz kolejny, w pięknej Sali Koronacyjnej Karola Wielkiego w ratuszu w Akwizgranie, odbyło się wręczenie statuetek Polonicus, przyznawanych przez europejską Polonię (przynajmniej tak twierdzą organizatorzy). Dwa razy uczestniczyłem w tych uroczystościach. Piękne miejsce, ładna oprawa artystyczna. Mimo to czułem się jak na akademii organizowanej ku czci... w czasach słusznie minionych. Kiedy pierwszy raz uczestniczyłem w tej uroczystości, pomyślałem, że może ja czegoś nie rozumiem. Kiedy wracałem z uroczystości po raz drugi, wiedziałem, że trzeci raz nie przyjadę. Sama idea nagradzania statuetką osób wykazujących szczególną aktywność w krzewieniu polskiej kultury, działających na rzecz integracji Polaków na emigracji itp. zasługuje na szacunek. Jednak w moim przekonaniu nagradzanie polityków czy tzw. zawodowych działaczy (mam na myśli osoby zawodowo zajmujące się pewnymi dziedzinami życia społecznego) wypaczają tę szczytną ideę. Przy pełnym szacunku dla twórczości Pana Wajdy czy Pani Jandy, nie bardzo mogę dopatrzeć się ich zasług dla Polonii niemieckiej czy europejskiej. Dla mnie, jako Polaka od lat zamieszkałego w Niemczech, więcej znaczy zaangażowanie osoby, która po swojej pracy zawodowej znajduje czas i energię na spotkania z przedszkolakami lub z młodzieżą pochodzenia polskiego i uczy ich języka kraju pochodzenia czy przekazuje im wiedzę dotyczącą historii Polski. Zawsze robią to bez wynagrodzenia lub za marne grosze. Działaczami na rzecz krzewienia kultury polskiej są osoby zawodowo pracujące w różnych firmach czy fabrykach, a w czasie wolnym organizują społecznie np. koncerty muzyki poważnej, kameralnej, przedstawienia teatralne w języku polskim, polskojęzyczne audycje radiowe, pokazy polskich filmów, spotkania z ludźmi polskiej kultury itp. Tak rozumie działalność na rzecz krzewienia kultury wielu naszych Czytelników, w tym wielu organizatorów różnych form życia polonijnego. Trudno nazwać działaczem na rzecz osoby zajmującej się tym zawodowo, nawet jeśli jest posłem lub na stanowisku ministra. Nagrodzenie Polonicusem stowarzyszenia Wspólnota Polska wywołało rozbawienie wśród nielicznej grupy Polonii, która zna to stowarzyszenie, a zdziwienie u pozostałych, którzy tej organizacji nie znają. Ocena działalności tej organizacji, skupiającej działaczy zawodowych, to temat na osobny artykuł. W tym roku nagrodę honorową Polonicusa otrzymała Telewizja Polonia. Dzięki temu przypomniano, że taka telewizja istnieje. Na 49 osób zapytanych tylko 2 osoby przyznały się, że od czasu do czasu włączają ten program no bo ile razy można oglądać Samych swoich, Stawkę większą niż życie czy Czterech pancernych i psa. Jednak okazało się, że są tacy, którzy wysoko cenią tę telewizję. Zdarzają się też nominacje trafione, jak np. laureaci Polonicusa 2013 Maria i Czesław Gołębiewscy, właściciele restauracji Gdańska z Oberhausen, organizatorzy imprez rozrywkowych, koncertów, recitali. Wybór bardzo trafny. Szkoda tylko, że tego typu wyróżnienia zdarzają się rzadko. Lepiej byłoby, gdyby wybory ludzi znanych wśród polonusów przybliżających polską kulturę w postaci dobrej muzyki, czy poezji, przynoszących wymierne korzyści były wyborami powszechnymi. Ewentualnie od czasu do czasu dla dobra sprawy nominację otrzymałby jakiś polityk czy zawodowy działacz. Niestety, jest odwrotnie. Poza tym samo przyznawanie nagrody owiane jest mgiełką tajemnicy. Jak twierdzą organizatorzy, Polonicus przyznawany jest przez europejską Polonię. Przypomina mi to, jak przed 40 laty nazywano szampan napojem klasy robotniczej pitym przez jej przedstawicieli. Polonia nie wie, ile i jakie kandydatury zostały zgłoszone, przez kogo i dlaczego wybrano do nagrody tych, a nie innych. Ja chętnie dowiedziałbym się, kto zgłosił kandydaturę Pana Komołowskiego czy TV Polonia, a jeszcze bardziej ciekawiłoby mnie uzasadnienie jurorów do tego wyboru. Wprowadzenie zmian i korekt w nominacjach do Polonicusa z całą pewnością podniosłoby rangę tej nagrody wśród Polonii europejskiej, a skądinąd trafiona idea, zasługująca na szacunek, zyskałaby popularność nie tylko w bardzo wąskim gronie. Christof Kochanski 9

10 horoskop Baran ( ) Byk ( ) Bliźnięta ( ) Rak ( ) Jeśli będziesz narzekać na samopoczucie, przyczyną dolegliwości ciała mogą okazać się złe emocje. To czas na zerwanie toksycznych układów towarzyskich i odseparowanie się od ludzi, którzy czerpią od Ciebie energię. Pod koniec czerwca w sprawach zawodowych wszystko ułoży się po Twojej myśli. Skorzystaj z zaproszeń na szkolenia i podnoś kwalifikacje. W sprawach sercowych gwiazdy są po Twojej stronie. Odkryjesz starą prawdę: cokolwiek dajesz innym, to samo do Ciebie powraca. Nie unikaj konfrontacji z kimś, kto irytuje Cię w pracy. Nie chowaj głowy w piasek! Z każdej opresji wyjdziesz obronną ręką, a nawet możesz oczekiwać rozwoju perspektyw na przyszłość. Większość sytuacji rozwinie się po Twojej myśli. Zaczniesz działać skuteczniej. W związkach czas pozytywnej transformacji. Pod koniec czerwca okazje do wymiany poglądów z ludźmi, spotkań z przyjaciółmi. Budzisz zaufanie i sympatię, to doskonały moment na nawiązywanie zawodowych kontaktów i poszukiwania pracy. Bardzo korzystny czas dla kariery wszystko, za co się weźmiesz, będzie przynosić dochody. Zadbaj o siebie, pokaż się z najlepszej strony. Pojawią się okazje do kształcących spotkań. Może wydarzy się coś, co spowoduje, że uwierzysz, jak pełne niespodzianek jest życie. W finansach potrzebne wyczucie, nie ulegaj pokusie posiadania. Sercowe dylematy najszybciej rozwiążesz, dając upust emocjom. Twoje życie rodzinne i sytuacja w domu może być pełna napięć i stresu w pierwszej połowie lipca. Kilka drobnych napięć spowoduje niepotrzebne zamieszanie. Naprawienie tej sytuacji będzie wymagało wiele cierpliwości. Chwilami będziesz chciał uciec gdzie pieprz rośnie. Więcej cierpliwości, wszystko skończy się dobrze. W drugiej połowie miesiąca Twoje życie stanie się bardziej aktywne i pełne odmiany, dokładnie tak, jak lubisz. Będziesz miał głowę pełną pomysłów i kreatywnych projektów. Wykorzystaj ten czas, bo gwiazdy nad Tobą czuwają. Lew ( ) Panna ( ) Waga ( ) Skorpion ( ) Jak wiele wody musi upłynąć, abyś zrozumiał, że praca to rzecz poważna. Nie wolno w niej ani zbijać bąków, ani też zbytnio z nią przesadzać. Warto się postarać, by zobaczyć, jak wiele można zyskać, uczciwie pracując. Wypad za miasto, popołudnie na zakupach, wieczór z przyjaciółmi to wszystko będzie musiało poczekać. Równowaga to jest to, co powinno towarzyszyć Ci w czerwcu. Zdziwisz się jak dużo można zrobić, pracując systematycznie dzień po dniu. W lipcu niespodziewane odwiedziny. Planety pomogą Ci dokonać ważnych i korzystnych zmian. To najlepszy moment, by wystartować w nowym kierunku. Choć potrafisz zręcznie lawirować na linie, wyrzuć ze swojego życia wszystko, co straciło okres ważności, a jedynie może zabierać Twój cenny czas. Pora pokazać, na co Cię stać. Masz ogromną szansę na urzeczywistnienie swoich marzeń, osiągnięcie sławy i uznania. Dobrze rozkładaj siły i rozglądaj się wokół siebie, a dojdziesz do celu. Możesz liczyć na przychylność bliskich osób. Wykorzystaj ten miesiąc na twórcze pomysły, nieraz trzeba zatrzymać się na chwilę, aby potem móc pójść dalej. Spotkania z innymi osobami pozwolą Ci na nowe spojrzenie na świat, inspiracja stanie się motorem napędowym nowych pomysłów. Warto, byś nie zapomniał potem podzielić się z nimi swoją mądrością. Dawanie daje tyle samo, jak nie więcej radości, co branie. Nie ominą Cię twórcze frustracje, będziesz musiał się dostosować i być gotowy do działania niezależnie od nich. Nie zapominaj o najbliższych, kochają Cię za Twoją kreatywność, ale od czasu do czasu chętnie by porozmawiali o czymś innym. Twój nastrój i forma będą trochę się wahać. Źródłem pozytywnych zmian staną się kontakty z bliskimi, poczucie, że jest obok Ciebie ktoś bezinteresowny. Teraz będziesz miał szanse na rozwiązanie swoich problemów, wiele spraw będzie mogło się wyjaśnić, atmosfera wokół nich się przejaśni. Tylko wobec rywali z pracy zachowaj dystans. Jeśli zdecydujesz się coś zakończyć, nie przeciągaj sprawy. Plany finansowe nabiorą realnych kształtów. Urodzonym w pierwszej dekadzie szykuje się miłość gorąca i namiętna. Strzelec ( ) Koziorożec ( ) Wodnik ( ) Ryby ( ) Jeśli czujesz, że nie stać Cię na pełne zaangażowanie w sprawy materialne, staraj się chwilowo nie szastać pieniędzmi. Z natłoku pilnych spraw wybieraj te najważniejsze i staraj się wyplątać z trudnych sytuacji, nie paląc za sobą mostów. W tym lipcu otworzą się nowe możliwości zawodowe. Może dostaniesz nowe propozycje, które otworzą przed Tobą drzwi do kariery. W stałych związkach warto dać pierwszeństwo emocjom, które sprawią, że wasze relacje staną się autentyczne. To poprawi atmosferę. Gdy myślałeś o swoich planach na przyszłość, nawet nie podejrzewałeś, że tak wiele może się zmienić w przeciągu jednego miesiąca. Teraz jest czas zmian, tylko od Ciebie zależy, czy wykorzystasz go dobrze dla siebie. Powinieneś skorzystać z rady przyjaciela nikt tak dobrze jak on nie zna tego, co Ci w duszy gra, a zarazem może z dystansem doradzić, co wybrać z tego, co przynosi los. Nie zaniedbuj bliskich, oni też chcą wiedzieć, co się dzieje. Pewne sprawy zaczną się komplikować. Staraj się unikać ryzykownych przedsięwzięć, bo podjęte plany mogą nie wypalić, interesy, które świetnie się zapowiadały, mogą nie przynieść oczekiwanych dochodów. Bądź czujny i ostrożny w swoich działaniach. W pracy musisz narzucić sobie większą dyscyplinę i nie bujać w obłokach. Przede wszystkim zajmij się zdrowiem, od niego zależą przyszłe sukcesy. Twój organizm potrzebuje odprężenia i relaksu. W stosunkach z partnerem może nastąpić przełom, zwłaszcza jeśli są między Wami niedopowiedzenia. 10 TWOJE Miasto Źródłem Twojej energii będzie rodzina. Spotkania z bliskimi dostarczą Ci wielu atrakcji i dadzą poczucie bezpieczeństwa. W drugiej połowie czerwca poświęć więcej czasu na spotkania towarzyskie. Brylowanie na imprezach sprawi Ci wiele radości, a dzięki przychylności gwiazd będzie okazja do poznania czarującej osoby. Będziesz mieć rozbudowaną wyobraźnię, zwiększoną intuicję i zdolność empatii. Dobry czas na współpracę i podpisywanie wszelkiego rodzaju dokumentów. Zadbaj o zdrowie.

11 Kalejdoskop kulinarny Lody śmietankowo-truskawkowe AGNIESZKA DOBRODZIEJ autorka bloga: kalejdoskopkulinarny.blogspot.de Proste i pyszne domowe lody truskawkowe, przygotowane na bazie śmietany kremówki i mleka (bez dodatku jajek). Kremowe, idealnie słodkie. Takie domowe lody są doskonałym orzeźwieniem podczas upalnych dni. Składniki na 10 porcji: 300 g truskawek 1/2 cytryny 80 g drobnego cukru 150 g śmietany kremówki 100 ml mleka WYKONANIE: Truskawki umyć, osączyć na sicie, usunąć szypułki. Pokroić na kawałki, a następnie zmiksować za pomocą blendera. Wycisnąć sok z cytryny i razem z cukrem dodać do purée z truskawek. Mieszać, aż cukier całkowicie się rozpuści. Na koniec dodać śmietanę i mleko, jeszcze raz dokładnie zmiksować całość za pomocą blendera. Przelać masę do maszyny do lodów i ukręcić lody wg dołączonej instrukcji. Za pomocą łyżki do lodów formować kulki i przekładać do wafelków lub pucharków. Lody można też przygotować bez użycia maszyny do lodów. Wystarczy gotową masę przelać do metalowego lub plastikowego pojemnika i zamrozić na co najmniej 4 godziny (co 30 minut, tak 2-3 razy, należy lody energicznie przemieszać widelcem lub zmiksować, aby rozbić powstające kryształki lodu). Zamrażać tak długo, aż lody uzyskają żądaną przez nas konsystencję. (inspiracja: Tanja Dusy Sommerküche ) Przygotowania już się zaczęły! Dziewczyny posadziły kwiatki na wianki i poprzymierzały długie sukienki... Panowie oswajają się z wodą, żeby sprawnie łowić wianki... Na łące świętojańskiej gęsto zielenieje trawa... Jury Konkursu na Najpiękniejszy Wianek przeciera już oczy, poeci pospiesznie piszą wiersze, świetliki się wykluwają, muzycy Benrose, Sławomir Olszamowski, Christoph Ptak Wróbel, Alexsandra Stehg, Margaux Kier & Henning Brand stroją się artysty... A ja, w imieniu całej tej magii, serdecznie wszystkich Was zapraszam! Pamiętajcie: 19 czerwca (piątek!) 2015 r. Schlesische Schänke w Solingen, godz. 19:00! Czarodziejska noc świętojańska, pełna poezji, muzyki, tańca i tradycji, jedyna taka w roku, już się zbliża! zobacz więcej na: 11

12 WYWIAD W TWOIM MIEŚCIE Obywatel to film o moim pokoleniu Z Jerzym Stuhrem rozmawiają polscy uczniowie frankfurckiej Elisabethenschule. Po raz kolejny grupa języka polskiego Elisabethenschule razem z POLintegto e.v. Przeprowadziła przygotowane na lekcjach wywiady z przedstawicielami polskiej sztuki filmowej. Podczas tegorocznego festiwalu filmowego GoEast w Wiesbaden uczniowie rozmawiali z debiutującą aktorką Justyną Suwałą oraz znanym aktorem i reżyserem Jerzym Stuhrem. Uczennice i uczniowie z pomocą koordynatorki projektu pani Marty Tadrowskiej opracowali pytania i odpowiedzi obu wywiadów. Oto rezultaty ich pracy! Gabrysia W.: Obejrzeliśmy na lekcjach j. polskiego Duże zwierzę i Pogodę na jutro. W jaki nurt Pana twórczości reżyserskiej wpisałby Pan oba te filmy? J.S.: Bardzo lubię film Duże zwierzę. Jest to jedyny naprawdę poetycki film, jaki zrobiłem. Opowiada o problemie tolerancji, ale opowiada w sposób poetycki, metaforyczny. To jest bajka o człowieku, który nagle zakochał się w wielbłądzie i ma kłopoty w małym polskim miasteczku. A Pogoda na jutro to sinusoida różnych wątków. Takie filmy chciałbym robić. Dzisiaj pokażę film bardzo podobny. Anastazja: Nie widzieliśmy jeszcze filmu Obywatel. Prosimy o krótkie określenie, o czym jest ten najnowszy Pana film? To film o moim pokoleniu, widzianym moimi oczyma, o najważniejszych polskich datach. Czyli okres stalinowski, okres buntów studenckich 1968 roku, potem trudny okres stanu wojennego, aż wreszcie wolne wybory i ostatnie 25 lat życia w Polsce, w nowym ustroju. Pomyślałem sobie, że tyle przeżyłem, tyle ustrojów politycznych, burz historycznych, że warto o tym zrobić film. Ale chciałem zrobić film komediowy. Może was, młodych ludzi, nie będzie to tak bardzo śmieszyć, bo nie znacie tamtych czasów, ale im starsza publiczność, tym bardziej żywiołowo reaguje, bo przypomina sobie, w jakich czasach żyli, jakie historie nami miotały. To film podsumowujący moje sześćdziesięcioletnie życie w Polsce. Ania: Los bohatera Obywatela wplątany jest w zawirowania polskiej historii. Czy Pańskim zamiarem była powtórka z historii dla młodych widzów, czy wyśmianie wad polskiego społeczeństwa? Przede wszystkim chciałem pokazać polską historię, tę z ostatnich 60 lat, i polskie wady, kompleksy, słabsze strony naszego polskiego charakteru. Ale tak, żeby się ludzie roześmiali. Nie zdenerwowali, nie pokłócili, jak to często u nas jeszcze bywa, nie obrazili się, tylko zaśmiali. Chyba mi się to udało, bo ponad półmilionowa widownia, która przyszła na ten niekomercyjny film autorski, to ogromna widownia. Gaby N.: Czy te i kilka innych Pańskich filmów to zamierzony cykl obrachunkowy z polską rzeczywistością? Nie, ja raczej myślę inaczej. Jak mnie coś boli, z czegoś się chcę wywnętrzyć, coś opowiedzieć, to wtedy przystępuję do filmu. Dlatego zrobiłem ich tylko siedem. To jest taka dla mnie szczęśliwa liczba. Siedem filmów, w których chciałem się z czegoś widzom zwierzyć. Czasem jestem bliżej mojego pokolenia, czasem jest to, jak Pogoda na jutro, troszkę o moich dzieciach, czasem, jak 12 TWOJE Miasto Duże zwierzę, jest o tolerancji, z którą też się trzeba uporać. Bo łatwo jest mówić, że jesteśmy tolerancyjni. Wszyscy jesteśmy bardzo tolerancyjni, a jak coś się dzieje tuż pod naszymi oknami, to nasza tolerancja bardzo szybko zanika. Gdyby na przykład Cyganie rozbili obóz przed naszym domem, to nasza tolerancja bardzo by się skurczyła. Krzysztof: W jednej z krytycznych recenzji Obywatela znaleźliśmy stwierdzenie, że trzeba mieć przynajmniej 50 lat, żeby zrozumieć, o co w tym filmie chodzi. Czy zgadza się Pan z tą tezą? Obawiam się, że trochę lepiej rozumieją go wasi rodzice. Ale ostatnio dużo z tym filmem jeżdżę, byłem w Talinie, w Kijowie, w Wiedniu, w Budapeszcie, dzisiaj jestem tutaj, a pojutrze będę w Amsterdamie. Takie mam teraz życie z tym Obywatelem. Pamiętam, że w Estonii wstała młoda dziewczyna w waszym wieku i powiedziała, że dziękuje za ten film, bo pokazał jej, w jakim absurdzie żyli jej rodzice. Tym to ja już jestem usatysfakcjonowany. Ale zaczynając film, próbując wyrazić twórczo jakąś myśl, nie wolno zastanawiać się nad tym, dla kogo to będzie. Nie może być tak, że od początku zakładasz: a, teraz zrobię coś dla młodych. Artysta tak nie może myśleć. Paula: Co w pracy nad scenariuszem Obywatela było dla Pana największym wyzwaniem? Forma. Jak opowiedzieć tę historię, te 60 lat. Najłatwiej jest opowiedzieć: urodził się, poszedł do szkoły. I jeszcze dodać daty. Łatwo. Jakoś za łatwo, myślę. A może trochę to skomplikować? Zacząć od tyłu, że to się dzisiaj zaczyna,

13 a kończy w brzuchu matki w latach 50.? Cały czas się głowiłem, co zrobić, żeby jednak widz rozumiał, w jakiej epoce jesteśmy. To jak układanie krzyżówki. To mi sprawiło najwięcej kłopotu. Ola: Po raz kolejny pracował Pan razem z synem. Jak tym razem układała się Panom współpraca na planie? Tym razem to on miał trudne zadanie. Nie grał jakiejś tam wymyślonej postaci, tylko miał zagrać mnie w młodym wieku. Ale on jest już bardzo doświadczonym aktorem, nie było więc żadnych problemów technicznych. A poza tym, jak to on mówi, tę rolę to on ćwiczył prawie 40 lat, podglądając mnie w domu, słysząc wielokrotnie różne dziwne rzeczy z mojego życia. Trochę mnie parodiował, ja na to patrzyłem, pozwalałem mu to robić. On ma dobre porozumienie z młodą widownią. Liczyłem, że przyciągnie tych młodszych widzów na mój film i tak się też stało. Paula: Czy, gdyby miał Pan dziś możliwość wprowadzenia zmian scenariusza Obywatela, techniki reżyserskiej, obsady czy gry aktorskiej zmieniłby Pan cokolwiek w tym filmie? To zawsze jest tak, że coś byś poprawił... Generalnie nie, bo ja nad tym scenariuszem pracowałem ponad 4 lata. 4 lata układania tej krzyżówki. Już bym sam nie wiedział, co zmieniać. No, może jakieś szczegóły, zbliżenia, trochę inne spojrzenie kamery. Ale nic innego. To tak, jak ułożona krzyżówka nie można jej zmienić, już tak musi zostać. Neila: Jaką rolę w Pana reżyserskiej działalności odgrywa profesjonalna krytyka filmowa i krytyka widzów, którzy w internecie i innych mediach komentują Pana filmy? To są bardzo różne działy. W Polsce ten film jest drażniący dla jednej i dla drugiej opcji politycznej, Polska jest bardzo drażliwa politycznie. W najpoważniejszych pismach otrzymałem recenzje... dogłębne, analizujące. Taką krytykę dopuszczam, jest mi potrzebna, żebym się dowiedział, co ludzie myślą. Potem była obraźliwa krytyka... A potem były kłamliwe tabloidy, no i internet i hejtowanie aż do tego stopnia, że radzili mi i synowi wyjazd z kraju. Jesteśmy już do tego przyzwyczajeni, nie czytam nawet tego, czasem mój syn informuje mnie, co gdzieś ktoś na nas nabazgrał. Jedno zauważyłem poczucie humoru krytyków bardzo się różni od poczucia humoru normalnych widzów. Konra: W Obywatelu wyśmiewa Pan wszystkie lub prawie wszystkie aspekty życia w PRL-u. Podróżuje Pan też i pracuje w Europie. Jacy są i jacy, Pana zdaniem, będą przyszli OBYWA- TELE Polski, a jacy Europy? To, co jest na początku, to jest właśnie ostatnie dwadzieścia pięć lat. I powiem Ci, że to jest najsmutniejsza część tego filmu. To jest o moim pokoleniu, które w nowym systemie nie potrafiło się odnaleźć. Mało, państwo o tych ludziach zapomniało. Zostawiło ich na boku, upokorzyło. Nie można powiedzieć, że film to tylko krytyka PRL-u. Czasem nawet, przekornie, ten PRL jest pokazywany z taką jakąś dziwną nutką sympatii. Jest tam sekwencja, w której, w bardzo skrótowej formie, pokazane są nasze największe osiągnięcia. Coś za tego PRL-u jednak się udało zrobić. Oczywiście są pokazane absurdy życia tamtego systemu, ale to jest moje życie. Dlatego tu siedzę między wami. Natasza: Gdyby nasza Pani od polskiego poleciła mi określić Pański film w kategoriach: komedia, dramat, film społeczno-obyczajowy, co by mi Pan podpowiedział? To komediodramat. Taki dziwny gatunek, w polskim filmie niezbyt popularny, w teatrze bardziej. Gabriela Zapolska była taka polska dramaturżka, która właśnie tak pisała, ale to się nazywało tragifarsa. I w tym gatunku jest film Obywatel. Smutne i poważne wydarzenia pokazane w sposób komediowy. Marlena: Jakie filmy trzeba robić, żeby polskie kino było również kinem w pełni światowym? Oj, to jest bardzo trudne pytanie. Niewielu polskim twórcom udało się zrobić film artystyczny i niekomercyjny. Czyli opowiadać o sobie, opowiadać o Polsce, opowiadać o swoim domu tak, by historia tego domu w Warszawie, Krakowie czy na wsi była zrozumiana w Brazylii, Urugwaju, Jerozolimie i w Chinach. Jak opowiedzieć swoją historię, aby stała się uniwersalną? Polski Sklep Niewielu się to udało. Był taki reżyser, mój nieżyjący już przyjaciel Krzysztof Kieślowski. On zrobił taki film Dekalog o dziesięciu przykazaniach, o tym, jak trudno czasem jest żyć według tych przykazań. Dziesięć historyjek o warszawskim osiedlu. I ten film jest znany i zrozumiały na całym świecie. Neila: Na koniec prosimy o szczerą odpowiedź na ostatnie pytanie: lubi Pan udzielać wywiadów? Czasem, jeśli pytania się powtarzają, to jest nudno. Ale generalnie wywiady są mi potrzebne. Po pierwsze, uczą zwięzłego formułowania i dyscypliny wypowiedzi, aby nie pleść bzdur, tylko jasno i prosto wyrazić swoją myśl. A po drugie, przez wywiady wiele dowiaduję się o ludziach, o was też się czegoś dowiedziałem co was interesuje, czego byście chcieli się od takiego starego artysty jak ja dowiedzieć. To jest dla mnie takie zapoznanie świata. Krzysztof: I jeszcze prywatne pytanie od Krzysztofa, który skończył dzisiaj 17 lat. Czy pamięta Pan swoje 17. urodziny? Wszystkiego najlepszego, ja miałem urodziny parę dni temu, a dzisiaj mam imieniny. Zastanówmy się, któryż to był rok... urodziłem się w 1947, a więc Co pamiętam? Zaczynała się u mnie wtedy taka trauma maturalna, ale pamiętam to raczej jako czas wyboru, wahałem się z wyborem kierunku studiów, pamiętam te nieustające rodzinne dyskusje... Co wybrać na życie? Aby się tylko nie pomylić! Co mnie interesuje, co leży mi najbardziej? Stałem, tak jak i wy teraz, przed wyborem drogi życiowej. Gaby N.: Dziękujemy za miłą i pouczającą rozmowę. Minirecenzja filmu: Obywatel Pan Niechcący Główny bohater autorskiego filmu Jerzego Stuhra przeżywa 60 lat życia jakby niechcący. Niechcący jest zamieszany w powojenną historię PRL-u ze wszystkimi jej absurdami. Niechcący też uczestniczy w przemianach ustroju, niechcący nie wybierając właściwej strony. Jak w Kubusiu Fataliście Diderota jest poczciwym, naiwnym maminsynkiem, gnębionym przez zawirowania polskiej rzeczywistości. Przedstawiony w komediowej, sympatycznej konwencji Obywatel wymaga przed obejrzeniem od młodych widzów, lub tych z nas, którzy, choć po 50, głośno deklarują, że nie interesują się polityką powtórki z najważniejszych wydarzeń powojennej historii Polski. Polecamy! Marta Tadrowski, POLintegro W naszym sklepie oferujemy Państwu szeroką gamę polskich specjałów najwyższej jakości, dostarczanych tylko od cenionych producentów a co ważne, wszystko w korzystnych cenach! Zapraszamy również na zakupy w naszym sklepie internetowym: Neumarkt Center, Beauner Platz, Bensheim, tel.: Godziny otwarcia: Mo. Fr , Sa

14 WYWIAD W TWOIM MIEŚCIE Body/Ciało albo o cielesnych emocjach Uczniowie Elisabethenschule we Frankfurcie w rozmowie odtwórczynią roli głównej Justyną Suwałą. Anastazja: Nie widzieliśmy jeszcze filmu. Prosimy o określenie jednym zdaniem, o czym jest Body/Ciało. J.S.: Trudno odpowiedzieć na to pytanie jednym zdaniem, ponieważ film jest wielowątkowy. Każdy znajdzie tam coś dla siebie. Dla mnie opowiada on o tym, jak łatwo emocjonalnie uwikłać się w sytuację pozornie bez wyjścia. Głównym wątkiem filmu jest trudna relacja ojca z córką, którzy nie do końca się lubią i akceptują. Natasza: Nie jest Pani zawodową aktorką. Jak doszło do tego, że dostała Pani jedną z głównych ról w filmie? Przypadkowo, przez Facebooka. Szukający kogoś do roli Olgi zwrócił się do naszej wspólnej znajomej, pytając, czy nie zna w Warszawie dziewcząt, które byłyby wysokie, szczupłe, miały aktorską twarz. Poszłam na kasting, spóźniona, zapłakana. Miałam raczej kiepski dzień, ale okazało się, że to nawet dobrze, bo pasowało do roli. Paula: Jak przygotowywała się Pani do zagrania roli bulimiczki? Dostałam osobistego trenera, trenerkę jogi oraz dietę. Przez 2 miesiące dostawałam do domu paczki z prezentami 5 posiłków dziennie. Mogłam jeść tylko to... Chodziłam 4 razy w tygodniu na treningi. Miały doprowadzić do tego, że nie tyle kilogramowo, co dla kamery moje ciało miało wyglądać na chudsze. Pracowaliśmy nad ciałem. Prób aktorskich czy rozmów na temat choroby postaci nie było, to ciało było ważne od samego początku. Krzysztof: Pracowała Pani ze znaną już w Europie panią reżyser i bardzo popularnymi polskimi aktorami. Prosimy o jednozdaniowe charakterystyki: Małgorzaty Szumowskiej, Janusza Gajosa i Mai Ostaszewskiej. Małgorzata Szumowska szalona, konkretna, wie czego chce, dla mnie wiecznie młoda. Janusz Gajos, hmm, trudno odpowiedzieć na to pytanie jednym zdaniem. Na pewno jest to genialny aktor, bardzo świadomy swojego ciała i swojego warsztatu, co widać było na planie tak, że nie mogłam oderwać wzroku od tego, jak on gra. Wystarczyła zmiana tonu, parę gestów, aby wcielił się w graną postać. Bardzo sympatyczny, opiekuńczy, wspaniały człowiek. Maja również opiekuńcza, również wiecznie młoda i kochana. I bardzo zaangażowana we wszystko, co robi. Wiktoria: Co w pracy na planie było dla Pani najtrudniejsze, a co najłatwiejsze? Paradoksalnie najtrudniejsze były dla mnie sceny, które nie wymagały emocji, takie najprostsze. Łatwiejsze, a czasem nawet przyjemne były te, które wymagały skrajnych emocji popłakać się było prościej niż udać normalną rozmowę. Aylin: Co się Pani najbardziej podoba w zawodzie aktora, a co najmniej? Za mało poznałam zawód aktora, żeby odpowiedzieć prosto na to pytanie. Najmniej, ale i najbardziej podoba mi się fakt, że pracujemy na emocjach i emocjami. To jest super, bo nawet negatywnych emocji można użyć w sposób konstruktywny, ale jednocześnie jest to bardzo męczące. Minirecenzja filmu: BODY/CIAŁO, czyli dla każdego coś cielesnego Czy Body/Ciało jest naprawdę filmem uniwersalnym? Na to pytanie widzowie muszą dopowiedzieć sami. Młoda, niesłychanie sympatyczna i charyzmatyczna debiutantka Justyna Suwała miała trudności z precyzyjnym określeniem tematu filmu. Jak się wyraziła, każdy może w nim znaleźć coś dla siebie. Czy w związku z tym film jest łatwy do odczytania dla światowego widza? Może jednak tak, bo poruszone w nim aspekty cielesności bytu są na tyle ogólnie przedstawione, że europejski czy światowy widz odnajdzie coś dla siebie. Najmniej uniwersalne jest Ciało-Polska, bo któż poza polską publicznością wie, co to jest śmigus-dyngus albo wielkanocne ludowe palemki? Marta Tadrowski, POLintegro 14 TWOJE Miasto Gabrysia W.: Czy po tym udanym debiucie będzie Pani kontynuowała przygodę z aktorstwem? Wczoraj miałam pierwszy dzień planu zdjęciowego do debiutu reżyserskiego, w którym biorę udział jako aktorka. Wzięłam tę rolę, bo jest dla mnie ważne, żeby spróbować drugi raz w innej rzeczywistości, z innymi ludźmi. To jest dla mnie taka próba, jak sobie z tym poradzę. Ania: Wielu młodych reżyserów wybiera do głównych ról nowe twarze, naturszczyków, niemających studiów aktorskich. Czy Pani zdaniem trzeba studiować aktorstwo, by zrobić karierę w tym zawodzie? Nie wiem, myślę, że niekoniecznie. Uważam, że ze szkołami artystycznymi jest tak mogą one, dając warsztat, podbudować talent albo go trochę stłamsić. Mnie się podoba naturalność. Małgosia nie szukała do tej roli osoby po szkole, bo się bała, że taka osoba będzie zbyt techniczna. Gaby N.: Czy jest już Pani rozpoznawalna na ulicy? Dwa razy mnie ktoś rozpoznał. Raz w kinie i to był też jeden z takich moich gorszych dni. Byłam w jakimś tam dresie, schowana gdzieś w cieniu i rozpoznał mnie aktor. A drugi raz na jakimś koncercie. Neila: Jakie filmy trzeba robić, żeby polskie kino było również kinem w pełni światowym? Myślę, że należy mieć dystans do tego, co znaczy polskie kino, polskość, Polska. Film Body opisuje polską rzeczywistość jednocześnie trochę od środka i troszkę jakbyśmy byli obserwatorami z zewnątrz. To nadaje mu jakiejś uniwersalności, że polskość to tylko jakaś cecha filmu, to jakby jeden z wielu wątków, którego można się złapać. Natasza: Czy lubi Pani udzielać wywiadów? Prosimy o szczerą odpowiedź. Przed wywiadami bardzo się stresuję, ale jak już się zacznie, to jest super. Sama zaczynam się nakręcać, mogę opowiadać i opowiadać.

15 Z POGRANICZA NAUKI O kolejnej książce Joanny Piłatowicz Książka, podobnie jak poprzednia, składa się z opowiadań z gatunku fantasy, być może zbyt surrealistycznych w swej wymowie dla niektórych czytelników. Nie są one kontynuacją pierwszej książki Opowieści z pogranicza światów poza jednym: Irenka. Tematyka nadal w formie metafor dotyczy ważnych spraw w egzystencji człowieka: kwestie wiary w przeznaczenie, w reinkarnację, w wyższą instancję, osobistej filozofii, złożoności psychiki człowieka, relacji z innymi i ze światem. Pociągi : Co, jeśli koncept, iż człowiek tworzy rzeczywistość własnymi myślami, sprawdza się i dobrymi myślami niejako automatycznie wsiada się do pociągu prowadzącego do nieba? Pociąg jest tu przenośnią drogi życiowej człowieka ku lepszemu bądź nie. Niebo nie ma tu nic wspólnego z pojęciem religijnym, ale raczej spełnieniem ludzkich marzeń. Dla każdego jest to oczywiście co innego. W innych wymiarach to opowiadanie o reinkarnacji, innych światach, wymiarach, prawach w uniwersum. Siske jest wojowniczką, która nie ma ochoty walczyć dla Rady prezentującej się jako dziwny, zacofany rząd, nie bardzo radzący sobie z utrzymywaniem porządku w Uniwersum. Przed Siske zatajone jest jej prawdziwe pochodzenie. Chcąc wiedzieć więcej, ucieka na Ziemię, gdzie jak słyszała może znaleźć odpowiedzi, których szuka. Nikt jej jednak nie powiedział, że zapomni nawet to, kim była do tej pory. Precz, demonie porusza tematykę opętań przez niepożądane byty. Pojęcie opętań rozumiane jest głównie przez religie, natomiast w psychiatrii uznawane jest za chorobę psychiczną. Najbardziej interesującym aspektem dla autora jest nie tyle nazwa odmiennego stanu świadomości, ale jaki ma to wpływ na człowieka, jego życie i co można z tym zrobić, kiedy trudno jest wytłumaczyć czy też zrozumieć coś, na co nie ma dowodu i skutecznego lekarstwa. Główna bohaterka Elvi nie ma poczucia humoru, zagubiona i wycieńczona szuka ucieczki od demona, który niezauważalnie wysysa z niej energię życiową. Głód wiedzy wykorzystuje imiona nawiązujące do religii, lecz nie jest odnośnikiem ani do historii, ani religii za bardzo, raczej zawiera koncept wiary w mit budowany o kimś przez ludzi. Bohaterka, przedstawiona z jednej strony jako naiwna dziewczynka, dążąca do spotkania Jezusa symbolu dobroci, miłości, mitu wedle religii świata syna bożego, a z drugiej strony młoda kobieta, którą pociąga ciemniejsza strona natury ludzkiej, manipulowanie rzeczywistością dla swoich własnych celów. Konflikt w jej duszy jest przenośnią konfliktu w każdej istocie ludzkiej między dobrem a złem, które to pojęcia w życiu nie są tak widoczne jako białe lub czarne. Saba, mała dziewczynka, spotyka Jezusa, który obiecuje po nią wrócić, jednak ona dorasta, a on nigdy nie wraca. Wykrada ona magiczne książki, by uczyć się tego, czego Jezus zdążył ją nauczyć. Ucieka, gdyż za kradzież grozi śmierć lub co najmniej obcięcie rąk. Saba wkracza na drogę wiedzy tajemnej, używając swoich talentów w nie najlepszych celach. Dawid w tej historii to nie król, lecz bogacz zajmujący się skupem kamieni szlachetnych. Saba zakochuje się w... kamieniach szlachetnych. Joanna Piłatowicz tancerka, pisarka, coach, malarka abstraktów. Urodzona w Warszawie obecnie mieszka w Mannheim, gdzie współpracuje z teatrem Nostos WESTERN UNION HOLDINGS, INC. All rights reserved. Teraz Western Union dostarcza pieniądze pod wskazany adres w Polsce! Bez dodatkowych opłat! Usługę można zamówić na stronie internetowej lub dzwoniąc pod numer (opłata za minutę połączenia zgodnie z cennikiem operatora) *W przypadku zamówienia usługi przez stronę pracownik InPost Finanse skontaktuje się z odbiorcą jak najszybciej, ale nie później niż w ciągu 24 godzin. Infolinia InPost Finanse pracuje od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 20:00. InPost Finanse doręcza przekazy pieniężne od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00 pod wskazany przez odbiorcę adres. W przypadku przekazów Next Day (odbiór po 12 godzinach) wypłata i dostarczenie przekazu może nastąpić jedynie wtedy, gdy przekaz jest już dostępny do wypłaty w systemie Western Union. Przekazanie środków może być opóźnione lub usługi mogą być niedostępne w zależności od określonych warunków przekazu, w tym wysłanej kwoty, kraju przeznaczenia, dostępności waluty, kwestii regulacyjnych, wymogów dotyczących identyfikacji, godzin urzędowania placówek agencyjnych, różnic w strefach czasowych, wyboru opcji o późniejszym terminie odbioru. Zastosowanie mogą mieć również dodatkowe ograniczenia. Aby uzyskać więcej szczegółów, zapoznaj się z Regulaminem Usługi. 15

16 Gumowe ucho Violetta Villas Starszym Czytelnikom to nazwisko jest doskonale znane i należy do popularnej niegdyś polskiej artystki. Niewiele polskich gwiazd było tak blisko światowej sławy jak ona. Podziwiano jej długie blond włosy, komentowano balowe stroje, kaprysy. Wróżono jej karierę operową, a posiadany przez nią głos był określany jako sopran koloraturowy o rozszerzonej skali. W okresie PRL-u występowała w Las Vegas i miała całą Amerykę u swoich stóp. Niestety, jak to często bywa, w życiu prywatnym nie zaznała szczęścia. Zmarła w całkowitej samotności, odcięta od najbliższej rodziny i świata, w 2011 r. Do ostatnich dni życia Villas opiekę nad nią sprawowała Elżbieta B., którą oskarża się o wszystkie nieszczęścia artystki. To ona odsunęła Violettę od jej jedynego syna, doprowadziła dom Villas do ruiny, rozkradła majątek artystki i co najważniejsze nie udzieliła chorej pomocy, co mogło być przyczyną jej śmierci. Na początku kwietnia zakończył się trwający od 2 lat proces o majątek Violetty Villas. Jedynym spadkobiercą został jej syn, Krzysztof Gospodarek. Niestety, po dawnym majątku mało co zostało. Winę za to ponosi sama Elżbieta B., którą widziano, jak całymi torbami wynosiła z domu rzeczy po zmarłej. Krzysztof Gospodarek w asyście policji i kamer TVN-u wszedł do domu matki w Lewinie Kłodzkim i przeżył szok. Syn marzy o przywróceniu w swoim rodzinnym domu dawnej świetności i zabezpieczeniu pozostałych po matce pamiątek. Marzy mu się dom pamięci o Violetcie Villas, a może powstanie filmu o jej życiu. My też chętnie dołączamy się do tych planów i życzymy wytrwałości. Rozwód roku? Kilka tygodni temu Beata Kozidrak wyprowadziła się z domu i zamieszkała u córki. Nie wiadomo dokładnie, co było powodem tej decyzji. Przypomnijmy, że małżeństwo w ubiegłym roku obchodziło 35. rocznicę ślubu. Pojawiły się pogłoski, że Andrzej Pietras, kierując karierą żony, za bardzo ingerował w jej muzyczne poczynania. Kozidrak nigdy nie wypierała się, że jej małżeństwo należy do burzliwych i że małżonkowie potrafią się kłócić jak włoskie małżeństwo. Osoby z otoczenia małżonków przyznają, że to nie pierwsza taka sytuacja i pewnie wszystko wróci do normy. Dodać należy, że oprócz długoletniego stażu małżonków trzymają przy sobie również pieniądze. Ze względów finansowych rozwód im się nie opłaca, a wojna w sądzie mogłaby być wyniszczająca dla obu stron. Kozidrak od lat nie kontroluje własnych kontraktów, bo wszystkimi sprawami zajmuje się jej mąż. Jak twierdzą tabloidy, podział tego majątku to byłaby walka, jakiej nie było jeszcze w Polsce. Pamiętajmy, że Bajm należy od lat do najlepiej zarabiających na polskim rynku, a o domach na całym świecie i majątku Beaty Kozidrak krążą legendy. A my i tak kochamy artystkę za jej piosenki, a nie nieruchomości. W skrócie: Dariusz Michalczewski ma pierwszą córkę! Przyszła na świat 18 dni za wcześnie, ale otrzymała 10 punktów w skali Apgar. Nel, bo tak się nazywa dziewczynka, jest 4. dzieckiem boksera. Ma on 6-letniego syna z obecną żoną, a z poprzedniego małżeństwa dwóch już dorosłych synów. Daria Widawska ( Prawo Agaty ) spodziewa się drugiego dziecka. Aktorka i jej mąż, operator filmowy Michał Jarosiński, mają już 7-letniego synka, który podobno bardzo cieszy się na rodzeństwo. Monika Olejnik została babcią! Trudno uwierzyć, bo dziennikarka wygląda znakomicie, a ostatnio zachwyca wszystkich świetnymi, nowoczesnymi i odważnymi stylizacjami. Jako nowoczesna i młodzieżowa babcia zapowiedziała rodzicom wnuka, by wychowali go tak, by mówił do swojej babci po imieniu. Plotkara 16 TWOJE Miasto

17 Czy polskie ubezpieczenie zdrowotne pokrywa koszty leczenia w Niemczech? Praktycznie nie ma problemu, jeśli chodzi o wyjazdy turystyczne. Narodowy Fundusz Zdrowia czy KRUS pokrywa koszty leczenia poza granicami Polski w przypadku nagłych wypadków, zachorowań, ale tylko do wysokości kosztów niezbędnej pierwszej pomocy. Od momentu podjęcia pracy lub działalności w innym państwie przestaje się podlegać ubezpieczeniu zdrowotnym w Polsce, nawet jeżeli nie dopełniło się obowiązku wyrejestrowania z Narodowego Funduszu Zdrowia i opłacało składki. W załączniku nr 1 do wniosku Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) stwierdza się, że Narodowy Fundusz Zdrowia podejmie wszelkie przewidziane prawem kroki w celu odzyskania poniesionych nienależnie kosztów leczenia od osoby, która skorzystała z opieki zdrowotnej na podstawie EKUZ, po utracie statusu osoby ubezpieczonej. Można dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie od kosztów leczenia, które może być poszerzone o świadczenia wypadkowe, ubezpieczenie bagażu itp. Jednak i to ubezpieczenie skutkuje tylko w przypadku wyjazdów turystycznych. O dwóch wyjątkach od tej zasady wspomnę poniżej. Niestety wiele osób, które mają w Niemczech zarejestrowaną działalność gospodarczą (Gewerbe), zawarło w Polsce tego typu ubezpieczenie turystyczne, pozostając w przekonaniu, iż są ubezpieczeni. Warto przed podjęciem takiej decyzji zapoznać się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia. Celem rozwiania wątpliwości przedstawiam, jak ten problem Finanse i Ubezpieczenia został uregulowany w ogólnych warunkach trzech największych polskich ubezpieczycieli: PZU, Warty i Allianz. 1. PZU ogólne warunki ubezpieczenia Wojażer. W rozdziale Wyłączenia odpowiedzialności w 15 pkt. 1 stwierdza się, że Odpowiedzialność PZU S.A. nie obejmuje kosztów leczenia i usług assistance, które powstały z tytułu lub w następstwie: ppk 27 leczenia na terenie RP i na terenie innego kraju stałego pobytu ubezpieczonego. Co to jest kraj stałego pobytu, wyjaśnia 6 pkt. 17: kraj stałego pobytu kraj, prócz RP, w którym ubezpieczony zamieszkuje nieprzerwanie przez okres co najmniej jednego roku i w którym koncentruje się jego życie osobiste, zawodowe; nie dotyczy osób przebywających w danym kraju w celu kształcenia się, osób oddelegowanych do pracy. Ostatnie zdanie to właśnie dwa wyjątki, o których wspomniałem. Oznacza to, że z ubezpieczenia turystycznego mogą korzystać studenci i osoby na kontraktach. Właśnie dlatego ubezpieczenie można poszerzyć o tzw. opcje praca dotyczy to pracowników na kontraktach. Jednak osoby mające stałe zameldowanie i pracujące na podstawie Gewerby, zgodnie z cytowanymi paragrafami, nie są objęci ubezpieczeniem, nawet jeśli opłacają składki. 2. WARTA Travel Ogólne warunki ubezpieczenia. Rozdział II Koszty leczenia, w 9 mowa jest o przypadku, kiedy Warta nie odpowiada za koszty leczenia za granicą. W pkt. 2 ppk. a tego paragrafu stwierdza się, że Warta nie odpowiada za koszty leczenia w następstwie zdarzeń związanych m.in. z wykonywaniem pracy za granicą. 3. Allianz Globtroter Ogólne warunki ubezpieczenia. W art. 6 mowa jest o kosztach leczenia i pomocy w podróży. W pkt. 3 tego artykułu ust. 3 stwierdza się, że zakres udzielonej ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje kosztów leczenia, transportu medycznego i innych usług świadczonych w podróży, jeżeli miałyby być świadczone na terenie RP lub kraju zamieszkania ubezpieczonego. Co to jest kraj zamieszkania, wyjaśnia art. 2 pkt. 17 definiowane jest to identycznie jak przez PZU. Warto też pamiętać o tym, że prawo Unii Europejskiej reguluje to zagadnienie w sposób jednoznaczny. Zgodnie z nim ubezpieczenie od kosztów leczenia musi być zawarte w kraju zameldowania i w którym toczy się życie zawodowe. Prawo niemieckie określa, jakim warunkom musi ono odpowiadać. Między innymi musi być zawarte na czas nieokreślony i zawierać tzw. Pflegeversicherung. Wyklucza tym samym wszelkie ubezpieczenia turystyczne, nawet niemieckie. Osoby nieubezpieczone podlegają karze do 5000 euro oraz mają obowiązek zapłacić składki wstecz, od momentu zameldowania w Niemczech (przy zastosowaniu odpowiednich zniżek). Czy warto ryzykować życiem, zdrowiem i portfelem? Christof Kochanski MAKLERZY FINANSOWI I UBEZPIECZENIOWI * rejestracja działalności gospodarczej na terenie Niemiec (Gewerbe) * * serwis biurowy (wypisywanie rachunków, korespondencja z urzędami itp.)* * obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne (Krankenversicherung) zgodne z prawem niemieckim * * ubezpieczenie samochodu z zaliczeniem zniżek polskich * * wykorzystanie dotacji państwowych i ulg podatkowych * * zasiłek na dzieci (Kindergeld) także na dzieci w Polsce * * lokaty w złocie i srebrze* * wyszukiwanie optymalnych form ubezpieczeń spośród wszystkich ofert na rynku niemieckim * * emerytura zamiast podatku * * kredyty inwestycyjne * * leasing * FINANCIAL SOLUTIONS DARMSTADT PALLASWIESENSTRASSE 63 Darmstadt ~ Christof Kochanski ~ tel.: ~ mobil: ~ c.kochanski@fsdarmstadt.de Frankfurt ~ Robert Waz ~ mobil: ~ waz@fsdarmstadt.de 17

18 Wspomnienia emigranta odc. XIX W poprzednich odcinkach: Choć w Polsce powodziło mi się finansowo nieźle, z racji stosunków gospodarczych i politycznych postanowiłam uciekać z kraju. Długo walczyłam o otrzymanie paszportu, aż wreszcie, gdy mi go przyznano i stałam w kolejce po odbiór, nagle zasłabłam i wylądowałam w szpitalu. Były jeszcze kolejne przeszkody, a stan wojenny odciął Polskę od reszty świata. W międzyczasie wyszłam za mąż i dopiero w 1985 r. udał nam się wyjazd z wizą turystyczną. Pierwsza wycieczka samolotem i powrót, druga podróż autobusem przez kraje socjalistyczne do Włoch. Gdy ktoś wracał z Zachodu, drugi raz otrzymywał paszport bez większego bólu. Tak więc znów jesteśmy we Włoszech, ale tym razem w obozie emigracyjnym. Z rezerwą podchodziliśmy do tej niespodzianki pierwszej nocy w obozie emigracyjnym. Z tą małą kartką z numerem osobowym skierowano nas z obozowej dyżurki do baraku, który z dala odstraszał. Miało się ku zachodowi, więc skupiliśmy się na formalnościach. Zarejestrowano nas i otrzymaliśmy pościel: poduszkę fabrycznie nową i koc czysty z pralni. Wskazano pomieszczenie całkiem puste, jedynie 3 żelazne łóżka z materacami, takimi dawnymi, małymi z morskiej trawy. Byliśmy już spokojniejsi o tę noc, ale dopóty, dopóki nam nie oświadczono, żeby przez całą noc pozostawić w pokoju zapalone światło, co nas uchroni od inwazji karaluchów. Nigdy nie widziałam karalucha, a pomimo to dreszcze przeszły mi po plecach. Dariusz oświadczył, że będzie czuwał, ja mam spać. Zmęczenie, przeżycia i upalny dzień dały się na tyle we znaki, że zasnęłam obok męża natychmiast. Po paru godzinach obudziłam się. Dariusz siedział na łóżku obok mnie. Postanowiłam, że teraz ja będę dyżurowała. Mąż się wzbraniał, ale gdy się położył, zasnął w mgnieniu oka. Rozglądałam się po pokoju, ale nie było na czym zawiesić oka. Pomarańczowe ściany, żadnej szafy, żadnego obrazka, tylko te 3 żelazne łóżka z gołymi materacami i jedno okno. W ciemności nocy małe szybki w oknie wyglądały jak czarne płytki, bezwietrzna pogoda nie poruszała nawet liści tych wysokich drzew eukaliptusowych, które zauważyłam wieczorem przed barakiem. Świateł z ulicy też nie było widać, po prostu ciemna noc. Co my tu robimy? Czy ta emigracja była dobrą decyzją? Czy damy radę wszystkim wyzwaniom losu i tej nowej rzeczywistości? Miałam sporo czasu do rana, więc i myśli przesuwały się jak film. Nie umiałam jednak marzyć na różowo. Myśli były przyziemne i szare, rzeczywistość zbyt harda, nieoczekiwana, smutna, prawie taka czarna, jak te szybki w oknie bez firanki. Po paru dniach dowiedzieliśmy się, że nowi emigranci przybywający na pierwszy nocleg w tymże baraku są napadani i rabowani. Przecież są jak na dłoni parter, światło w pokoju, brak szafy, a więc rzeczy stoją obok łóżek. Złodziej szybko może ocenić opłacalność i sposób napadu. Teraz już wiedzieliśmy, dlaczego w tej nocy złodzieje nas nie ruszyli. Otóż podczas zakwaterowania pytano nas o bagaże, pieniądze i cenne przedmioty mamy na nie uważać. My na to, że te 2 małe torby to nasza bielizna, a resztę przechowujemy u znajomych w mieście. Te słowa wyjaśniły im całkowicie, że nie jesteśmy warci uwagi złodziei. Pytającymi i przyjmującymi nas na ten pierwszy nocleg byli również emigranci na dyżurze, a ich szefem był przystojniak z Kosowa obwieszony złotem. Na swój sposób pragnął wzbudzać respekt. Gdy przeanalizowaliśmy te wiadomości o nocnych praktykach złodziei, byliśmy Bogu wdzięczni za pomysł pozostawienie u Lory naszych bagaży, pieniędzy, dokumentów i biżuterii. Noc w baraku była stosunkowo krótka, bo 30 maja słońce wschodzi wcześnie. Rano przed nami rejestracja w biurze obozowym dość sprawna. Zapisano personalia, otrzymaliśmy kwaterę, parę uwag porządkowych i kartę na posiłki. Dyżurka obozowa przekazała urzędnikom nasze paszporty pobrane od nas wieczorem i teraz widzieliśmy je, lądujące w sejfie. Pytanie tylko na jak długo? (cdn.) SGL 18 TWOJE Miasto Fot. FILIPson Palcem w oko Prawda o ADAC Największy w Europie automobilklub ADAC liczy prawie 19 mln członków. Do tej pory niewiele instytucji cieszyło się takim zaufaniem, jak ADAC. Wszystko zaczęło się zmieniać w ubiegłym roku. W styczniu ogłoszono, że czytelnicy Motorwelt (miesięcznik wydawany przez ADAC) wybrali Volkswagena Golfa jako ulubiony samochód Niemców. Wkrótce okazało się, że wyniki plebiscytu Żółty Anioł były, delikatnie mówiąc, nieco podrasowane. Na światło dzienne wyszły informacje, że między innymi prezes Peter Meyer traktował helikoptery ratunkowe ADAC jak taksówki powietrzne. Pisano też o tym, że pracownicy pomocy drogowej, kuszeni premiami, wciskali kierowcom korzystającym z ich pomocy nowe akumulatory. W efekcie ujawnionych afer prawie trzy czwarte Niemców straciło zaufanie do ADAC, które dzisiaj zajmuje się różnymi sprawami jak ubezpieczenia, działalność finansowa (Visa Karta ADAC), usługi turystyczne, inwestycje w nieruchomości itp. Członkowie tego automobilklubu woleliby, aby ADAC wróciło do swej pierwotnej działalności, czyli świadczenia pomocy drogowej. Czy może pomocy będzie trzeba szukać gdzie indziej? Obniżamy loty W ubiegłym roku padł rekord, jeśli chodzi o lotnicze przewozy pasażerskie w Polsce. Odprawiono 27,2 mln pasażerów. Jednak wzrost odprawionych pasażerów odnotowały tylko duże lotniska, jak Warszawa, Gdańsk, Poznań czy Kraków. Pozostałe wykazały spadek, czasem tak duży jak w Łodzi o 28%. Istnieją jeszcze lotniska widma. W maju ub. roku otwarto z wielką pompą lotnisko w Radomiu, wyposażone we wszystko, jak trzeba: sklepy, kawiarnie, VIP-room, granicę celną, najnowocześniejszy sprzęt itp. Obsługuje to 140 pracowników czekających na pasażerów. Tylko tych ostatnich jakoś nie widać. W odległości km od Radomia znajdują się cztery porty lotnicze Warszawa, Modlin, Łódź i Lublin. Port lotniczy w Babimoście koło Zielonej Góry obsługuje jedno połączenie dziennie do Warszawy i z Warszawy. Jest to około 20 pasażerów wylatujących i wracających. Obsługuje ich 30-osobowa załoga lotniska. Śmiesznie, ale może bogato, jak przystało na tygrysów Europy. Christof Kochanski

19 Wypadek samochodowy w Niemczech. Regulacja szkody Po wypadku drogowym nadchodzą pytania dotyczące regulacji powstałej szkody. Wiele osób popełnia przy tym błędy, z powodu których traci przynajmniej część należnego im odszkodowania. 1. Pierwsze kroki Niezwłocznie po wypadku należy zgłosić jego fakt ubezpieczycielowi przeciwnika. Bez konsultacji z adwokatem nie należy podpisywać jakichkolwiek formularzy lub składać oświadczeń wobec ubezpieczyciela sprawcy wypadku. W przypadku przekazania sprawy adwokatowi dokona on nie tylko zgłoszenia wypadku, lecz obliczy i zażąda w Państwa imieniu także należne odszkodowanie. W razie wypadku drogowego na terenie Niemiec zlecenie przeprowadzenia regulacji szkody adwokatowi bezpośrednio po wypadku nie generuje dodatkowych kosztów ze strony poszkodowanego, gdyż ubezpieczyciel sprawcy wypadku według prawa niemieckiego, w odróżnieniu do wielu innych państw Unii Europejskiej i Polski, jest zobligowany do zwrotu kosztów obsługi prawnej już w fazie przedprocesowej regulacji szkody. Także obywatele Polscy niemieszkający w Niemczech mogą bez problemu uzyskać kontakt z polskojęzycznymi niemieckimi adwokatami, którzy poprowadzą sprawę od samego początku. Listę adwokatów posiadają, np. polskie placówki dyplomatyczne znajdujące się na terenie Niemiec. Jeżeli odnieśli Państwo obrażenia, bezpośrednio po wypadku należy udać się do lekarza. Jest to ważne w kontekście dochodzenia takich roszczeń, jak zadośćuczynienie, koszty leczenia, rehabilitacja, renta itp. Kolejnym krokiem jest stwierdzenie powstałej szkody rzeczowej, czyli przede wszystkim kosztów naprawy pojazdu. Przy tzw. małych szkodach, zależnie od rejonu i sądów, do Do udowodnienia szkody wystarczający jest rachunek lub kosztorys z warsztatu samochodowego. W pozostałych przypadkach wskazane jest zlecenie sporządzenia opinii przez rzeczoznawcę. W Niemczech nie mają Państwo obowiązku zdania się na rzeczoznawcę wskazanego przez ubezpieczyciela przeciwnika. Państwa adwokat pomoże w znalezieniu niezależnego rzeczoznawcy w okolicy. Koszty sporządzenia opinii biegłego stanowią według prawa niemieckiego, w odróżnieniu np. od prawa polskiego, część szkody wynikającej z wypadku drogowego. Zostaną one zwrócone poszkodowanemu przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku. W przypadku wypadku niezawinionego OC przeciwnika musi zwrócić koszty rzeczoznawcy w całości. Przy winie wzajemnej zwracana jest ich odpowiednia część. 2. Rodzaje regulacji szkody Przy rozliczeniu szkody powstałej na skutek wypadku drogowego w Niemczech obowiązuje generalnie prawo niemieckie niezależnie od tego, z jakich państw pochodziły uwikłane w wypadek osoby lub pojazdy. Po wypadku na terenie Niemiec mogą Państwo regulować powstałą szkodę faktycznie, czyli na podstawie rachunku warsztatu po dokonaniu naprawy pojazdu, lub hipotetycznie, czyli na podstawie opinii biegłego lub kosztorysu warsztatu. Rozliczając szkodę na podstawie opinii biegłego lub kosztorysu, jako szkody można ubiegać się o zwrot wycenionego kosztu naprawy netto, czyli bez podatku VAT. Przy takim hipotetycznym rozliczeniu szkody nie istnieje obowiązek naprawy pojazdu, a jeżeli pojazd zostanie naprawiony, to wybór państwa i warsztatu, w których się to odbędzie, należy wyłącznie do właściciela pojazdu. Podatek VAT zwracany jest tylko wtedy, jeżeli pojazd zostanie naprawiony, oraz tylko w wysokości, w której faktycznie powstał. Według prawa niemieckiego poszkodowanemu przysługuje także prawo do zwrotu kosztów pojazdu zastępczego lub alternatywnie ryczałtowego odszkodowania z powodu niemożliwości użytkowania pojazdu na czas trwania jego naprawy. O tę część szkody można ubiegać się dopiero po dokonaniu naprawy pojazdu. Jacek W. Fischer RECHTSANWALT / KANCELARIA PRAWNA Doradzam i reprezentuję dwujęzycznie w następujących sprawach: dochodzenie wierzytelności w Niemczech i w Polsce prowadzenie procesów sądowych prawo ruchu drogowego (wypadki samochodowe, itp.) prawo karne i wykroczeń prawo administracyjne (np. niemiecki Kindergeld) prawo obcokrajowców sprawdzanie i sporządzanie umów (np. o dzieło, wynajmu) prawo pracy prawo spółek, handlowe i gospodarcze prawo spadkowe Rheinstr Pfungstadt tel. +49 / (0) fax +49 / (0) sekretariat@fischer-law.eu Porady prawne 3. Szkoda całkowita Polskie ubezpieczalnie zakładają tzw. szkodę całkowitą nawet w przypadkach, jeżeli koszt naprawy osiągnie 60-70% wartości pojazdu! Według orzecznictwa niemieckiego szkoda całkowita powstaje dopiero wówczas, gdy koszt naprawy wynosi ponad 100% wartości pojazdu. W przypadku szkody całkowitej należne odszkodowanie za szkodę powstałą na pojeździe obniża się do kwoty wynikającej z różnicy wartości pojazdu przed i po wypadku. Ubezpieczalnie często starają się obniżyć odszkodowanie, przez zawyżanie wartości pojazdu po wypadku, przesyłając nierealne oraz prawnie niewiążące oferty jego kupna. Czy taka oferta jest wiążąca i obniży skutecznie wysokość odszkodowania, oceni Państwa adwokat. Według sądów niemieckich prawo do zwrotu kosztów naprawy pojazdu istnieje nawet wtedy, gdy koszty te wynoszą do 130% wartości pojazdu. W tym przypadku poszkodowany może żądać zwrotu kosztów naprawy pojazdu tylko wtedy, jeżeli tego faktycznie dokona i posiada pojazd przez okres co najmniej sześciu miesięcy po wypadku. 4. Inne roszczenia odszkodowawcze Poza powyżej wymienionymi szkodami czyli szkodą powstałą na pojeździe, kosztami biegłego lub kosztorysu oraz kosztami przedprocesowej obsługi prawnej w ramach regulacji odszkodowania powypadkowego w Niemczech można domagać się między innymi kosztów leczenia, zadośćuczynienia, kosztów rehabilitacji, renty, odszkodowania za niemożliwość użytkowania pojazdu na czas naprawy lub zakupu pojazdu zastępczego, kosztów holowania i transportu, odszkodowania za zmniejszenie wartości pojazdu jako pojazdu powypadkowego, ryczałtu telekomunikacyjnego w wysokości co najmniej 25 i innych. O które z ww. pozycji mogą się Państwo ubiegać w razie wypadku w Niemczech oraz w jakiej wysokości, zależy od konkretnego przypadku. W ocenie tego pomoże Państwu adwokat biegły w tej materii. Rechtsanwalt Jacek W. Fischer Zawartość powyższego poradnika służy wyłącznie ogólnej informacji, nie stanowi doradztwa prawnego i nie może zastąpić doradztwa prawnego w indywidualnym przypadku! Wszelka odpowiedzialność autora lub wydawcy jest wykluczona. 19

20 Historia Jedno życie, lecz przeżyć na kilka... Młodzież w odwiedzinach u weterana II wojny światowej Pan Stanisław Płachecki herbu Jastrzębiec (John Stan Fleming) urodził się w 1923 roku. Przeżył II wojnę światową. Jego życie mogłoby być materiałem na kilka scenariuszy filmowych. Pan John Stan Fleming z żoną Irmą i Andrzejem Grodzkim, nauczycielem SPK we Frankfurcie Natalia Jones, tegoroczna absolwentka SPK we Frankfurcie, w rozmowie z panem Płacheckim W 1939 roku, po najeździe ZSRR na Polskę, wraz z rodziną uciekł z majątku Niewirków na Wołyń. Z Wołynia dotarł do Lwowa, gdzie został aresztowany i skazany na pięć lat ciężkich robót za spekulację (musiał utrzymywać rodzinę i handlował na czarnym rynku). Zesłany na Syberię, miesięczną podróż odbył wraz z innymi więźniami w bydlęcych wagonach. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej wraz z pięcioma innymi współwięźniami uciekł i przedarł się do Persji. Tam zgłosił się do polskiego wojska. Został przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich gen. Kopańskiego. Brał udział w obronie Tobruku. Po przerwaniu oblężenia twierdzy konwojował niemieckich jeńców wojennych, którzy na pokładzie liniowca Queen Mary byli transportowani do Stanów Zjednoczonych jeńców wraz z konwojentami płynęło dookoła Afryki (na Morzu Śródziemnym było zbyt niebezpiecznie) przez Suez, Republikę Południowej Afryki do Rio de Janeiro i dalej do Nowego Jorku. Po wyładowaniu jeńców i sześciotygodniowym pobycie w USA pan Stanisław został skierowany do Anglii. Tam dostał się do Królewskiej Akademii Wojskowej w Sandhurst (ta sama, którą kończył książę Walii Harry). Po ukończeniu kursu oficerskiego w stopniu podporucznika pan Stanisław walczył w szeregach 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka. Przeszedł z nią cały szlak bojowy od Falaise do Wilhelmshaven. Po wojnie służył w armii brytyjskiej. Tu przyjął nowe nazwisko John Stan Fleming. W ramach projektu Szukamy Świadków Historii uczniowie Szkolnego Punktu Konsultacyjnego we Frankfurcie nad Menem poznali życiorys naszego bohatera i przeprowadzili z nim wywiad. Lekcja żywej historii, okraszona anegdotami z żołnierskiego życia, była na pewno ciekawsza niż zwykłe wertowanie podręczników. Uczniowie z Frankfurtu, którzy chętnie zajmują się najnowszą historią Polski, planują nakręcenie filmu dokumentalnego o drodze życiowej pana Stanisława. Andrzej Grodzki DABROWSKI kancelaria adwokacka * Zeil Frankfurt am Main tel.: 0049 (69) fax: 0049 (69) mobil: 0176 / info@ra-dabrowski.de PRAWO PRACY (POMOC W DOCHODZENIU NIEWYPŁACONYCH WYNAGRODZEŃ) PRAWO BUDOWLANE PRAWO HANDLOWE ODSZKODOWANIA POWYPADKOWE PRAWO KARNE WINDYKACJA I EGZEKUCJA WIERZYTELNOŚCI Porzellanhofstraße Frankfurt am Main T:+49 (0) 69 / F:+49 (0) 69 / M:+49 (0) advocatus@badkowski-prestigiacomo.de Od czterdziestu lat reprezentujemy polskich klientów Nasza kancelaria udziela porad i usług m.in. w następujących dziedzinach prawa: prawo pracy prawo karne ogólne prawo cywilne prawo ubezpieczeniowe Udzielamy wszelkich porad prawnych w języku polskim, niemieckim, włoskim i angielskim. *zmarł w roku TWOJE Miasto

21 wieści polonijne Czuwam i strzegę skarbu polskiej mowy Szkoła Polska w Wiesbaden Czuwam i strzegę skarbu polskiej mowy, polskiego ducha, polskiego zwyczaju! - te właśnie słowa wybraliśmy i umieściliśmy dumnie na sztandarze naszej Szkoły Polskiej, który uroczyście przekazany został uczniom 2 grudnia 2014 r. w parafialnym kościele PMK w Wiesbaden. Sztandar już wcześniej, bo 29 listopada, poświęcił delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Emigracji ks. biskup Wiesław Lechowicz. Z uroczystością przekazania sztandaru połączona była ceremonia ślubowania pierwszoklasistów oraz uczniów klasy drugiej, którzy niedawno weszli do szkolnej społeczności. Na uroczystość przybył i głos zabrał pan wicekonsul Andrzej Dudziński z Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii. Sztandar ufundowany został przez Parafialne Stowarzyszenie Chrześcijańskiego Centrum Krzewienia Tradycji Kultury i Języka Polskiego Pro Cultura Christiana e.v. w Wiesbaden, które powstało 4 lipca 2009 r. i swą pierwszą decyzją powołało do istnienia Polską Szkołę. Swój pierwszy rok szkolny nasza Szkoła zainaugurowała, a tym samym rozpoczęła oficjalnie działalność 8 listopada 2009 r. Od samego początku pracę dydaktyczną w Szkole podjęły trzy wykwalifikowane nauczycielki, legitymizujące się dyplomami polskich wyższych uczelni, panie: Barbara Pieknioczka, Krystyna Maciejuk i Agnieszka Rzepka. Choć początki były jak zawsze trudne, to pilnie i sukcesywnie wszyscy uczyliśmy się, jak tworzyć naszą szkolną wspólnotę. Jak tworzyć grupy, a potem regularne klasy, jak zaopatrywać się w podręczniki i pomoce szkolne, jak informować rodziców i zachęcać nowych uczniów, jak przeprowadzać szkolne i religijne uroczystości i święta, jak najkorzystniej czasowo dla uczniów wpisać w plan lekcji zajęcia z języka polskiego i lekcje religii, jak i jakie wystawiać świadectwa. Dziś, kiedy zainaugurowaliśmy już szósty rok szkolny, wiemy dużo więcej. Wiemy, że do szkolnej braci należy 86 uczniów. Mamy czwartą panią nauczycielkę Małgorzatę Modrzewską, mamy grupę przedszkolną, zerówkę i osiem regularnych klas. Mamy stronę internetową, reklamową ulotkę i bagaż dobrego, mozolnie zdobytego doświadczenia. Nie byłoby jednak tego wszystkiego i nie byłoby dla kogo Sztandar szkoły został przekazany uczniom 2 grudnia 2014 r. się trudzić, gdyby nie nasi wspaniali rodzice i dzieci, nauczyciele i katecheci, którzy, żywo uczestnicząc w życiu szkoły, pragną z całego serca czuwać i bronić skarbu polskiej mowy, polskiego ducha, polskiego zwyczaju! Co wyróżnia naszą Szkołę? Nasza Szkoła jest instytucją katolicką, prowadzoną w duchu tradycji chrześcijańskiej oraz zasad wychowania katolickiego. Każdy uczeń oraz rodzice ucznia, który wchodzi do wspólnoty szkolnej, zobowiązują się do przestrzegania zasad i norm tutaj przyjętych. Szkoła jest nie tylko miejscem edukacji, ale również przyjazną przestrzenią rozwoju osobistego każdego ucznia. Dzieci ÜBERSETZUNGSBÜRO FÜR POLNISCH Zofia Morcillo Tłumacz przysięgły w Mannheim Buchener Str Mannheim morcillo@t-online.de Tel.: 0621/ Fax: 0621/ Mobil: 0171/ nawiązują tu kontakty z rówieśnikami, którzy są w podobnej sytuacji życiowej, co owocuje wymianą doświadczeń i przekonaniem, że nie jestem sam! Nauczanie w naszej Szkole ma charakter uzupełniający w stosunku do nauczania obowiązkowego w szkołach niemieckich. Nasi uczniowie otrzymują świadectwa ukończenia nauczania na poziomie danej klasy, a ocena z języka polskiego, na wniosek rodziców, może zostać również wpisana na świadectwo niemieckie (zostaje ona uwzględniona w dziale Wahlunterricht). Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej, by w ten sposób zapoznać się bliżej z naszą Szkołą. Znajduje się tam nie tylko aktualny plan lekcji, ale również wiele przydatnych informacji oraz ciekawe relacje z minionych uroczystości i planowanych szkolnych wydarzeń. Zapraszamy! ks. dr Adam Prorok proboszcz PMK Wiesbaden oraz dyrektor szkoły info@twojemiasto.eu LEKARZ RODZINNY I DZIECIĘCY Fachärztin für Allgemeinmedizin Dr. Hanna Magdalena Wambold ur. Gołembiewska Bahnhofstr Zwingenberg tel

22 Sport w Twoim Mieście stronę redaguje: Michał Kochański Pechowy Narodowy To miało być największe święto światowego speedwaya. Turniej Grand Prix na Stadionie Narodowym w Warszawie. Organizatorzy cyklu indywidualnych mistrzostw świata od lat stawiają na zawody w dużych miastach, takich jak Kopenhaga, Sztokholm, Praga. Ma to na celu popularyzację tego sportu i zdobywanie nowych kibiców. Wszystko zapowiadało się znakomicie, a na zawody sprzedano rekordową liczbę biletów. Ponad 50 tys. widzów chciało 18 kwietnia również pożegnać w SGP swojego największego idola, Tomasza Golloba. Jednak to wielkie żużlowe święto bardzo szybko przerodziło się w kompromitację. Jeszcze przed zawodami żużlowcy narzekali na zły stan toru i z tego powodu większość z nich odmówiła udziału w piątkowym treningu. Problemy z ułożeniem i utwardzeniem materiału żużlowego na bieżni stadionów są już znane od lat, a zawodnicy często narzekają, że jazda po nawierzchni, gdzie szybko powstają dziury i koleiny, jest dla nich zbyt niebezpieczna. Po nocnych pracach tor został co prawda poprawiony, ale po kilku wyścigach sobotniego turnieju okazało się, że nadal pozostawia wiele do życzenia. Na dodatek od początku zawodów źle działała taśma startowa i Grand Prix z każdą minutą coraz bardziej się opóźniało. Organizatorzy, po kilku nieudanych próbach naprawienia taśmy, zdecydowali, że zawodnicy będą ruszać na zielone światło. Nie obyło się bez protestów samych zawodników. Sytuację, gdzie psuje się taśma i brakuje zapasowej maszyny startowej, przypominali sobie tylko nieliczni zawodnicy i to ze startów w klubach juniorskich. Tu jednak, na oczach 50 tys. kibiców, zawodnicy byli dyskwalifikowani z kolejnych biegów, bo nie radzili sobie ze startem. Rywalizację kontynuowano do 12. biegu, ponieważ potem regulamin pozwalał na uznanie wyników turnieju. Zawodnicy, bojąc się upadków na tak źle przygotowanym torze, w końcu nie przerwali protestu. Najbardziej haniebny w oczach kibiców był jednak fakt, że nikt z organizatorów nie zdobył się na odwagę, by poinformować fanów o odwołaniu zawodów. W tej sytuacji spiker ogłosił, że zawody odwołano, a zwycięzcą został Słoweniec Matej Zagar, który zdobył osiem punktów. Po siedem punktów w trzech wyścigach zgromadzili: Brytyjczyk Chris Harris, Jarosław Hampel oraz Duńczyk Niels-Kristian Iversen. Podczas tej imprezy, trzeba przyznać, że strona polska po nauczce podczas słynnego meczu z Anglią przygotowała się znakomicie. Stadion był pięknie udekorowany. Natomiast cała odpowiedzialność za wielką klapę spoczywa na brytyjskiej firmie BSI, z Ole Olsenem na czele. Duńczyk porównywany jest do Franka Williamsa tego sportu. Tak jak w Formule 1, wiele mówi się o rozgrywkach Olsena przy zleceniach dla firm organizujących te zawody. Jednak do niedawna BSI nie miała w tej branży żadnej konkurencji. Ku radości kibiców żużlowych, w 2008 roku powstała polska firma One Sport, która powoli nabierała doświadczenia w organizacji imprez żużlowych na międzynarodowym poziomie. Od dwóch lat organizuje zawody indywidualnych mistrzostw Europy (SEC Speedway European Championships) oraz mistrzostw świata par (SBP Speedway Best Pairs). Zawody te są organizacyjnie mniej kontrowersyjne i można je oglądać na antenie niekodowanego programu Eurosport w całej Europie. Bayern w przebudowie 22 TWOJE Miasto Po ostatnim półfinałowym dwumeczu coraz głośniej mówi się o przebudowie zespołu z Monachium. Bawarczycy bez większego trudu zdobyli w tym roku mistrzostwo Niemiec. Zaplecze finansowe oraz personalne klubu ułatwia rywalizację na długim dystansie, jakim jest Bundesliga. Gorzej jednak ma się sytuacja podczas turniejów pucharowych. W takich rozgrywkach cały zespół musi skoncentrować się na jednym lub dwóch meczach. Faworyt przegrał półfinał Pucharu Niemiec i to ze swoim największym ligowym rywalem, Borussią Dortmund, która z kolei w tym sezonie poniosła absolutną klęskę w Bundeslidze. Natomiast w półfinale Ligii Mistrzów FC Barcelona praktycznie rozgromiła piłkarską dumę Niemiec. Przegrana w Barcelonie 3:0 dawała już po pierwszym meczu minimalną szansę na awans, tak więc wygrana mistrzów Niemiec na Allianz Arena 3:2 stała się zwycięstwem jedynie na otarcie łez. Znamienne jest także, że to zwycięstwo zagwarantowała głównie szarża dwóch piłkarzy Roberta Lewandowskiego i Thomasa Müllera którzy nie tylko przez 45 minut, ale cały dwumecz wyglądali na zdolnych do walki z tak rozpędzonymi rywalami, jak Messi, Neymar czy Luis Suarez. Prawdopodobnie trener Pep Guardiola otrzyma od działaczy mandat zaufania na kolejny rok, choć presja na zdobycie Pucharu Ligi Mistrzów będzie ogromna. Długie dyskusje o taktyce powinny zejść raczej na dalszy plan, by głównym punktem stała się jakość zawodników. Faktem jest, że zespół, który przejmował Guardiola po fantastycznym sezonie, mógł już się wypalić. Kadra z dziesięcioma trzydziestolatkami w składzie, w tym dwóch z nich najważniejszych na przeciągającym się L4. Tacy zawodnicy nie dają najwyraźniej rady nadążyć za zespołami z Barcelony czy z Dortmundu, stawiającymi na szybką grę. Drużyny te potrafią jednym czy dwoma szybkimi kontratakami doprowadzić do bramki, która w meczach pucharowych często przesądza o wyniku. W zespole Bayernu jeszcze poprzedniego lata mówiło się o budowaniu ofensywy wokół Francuza Francka Ribery'ego i Holendra Arjena Robbena, a teraz wiodącymi zawodnikami są Müller i Lewandowski. Ostatnio w Süddeutsche Zeitung zastanawiano się, dlaczego Philipp Lahm nie przypomina już dawnego siebie wygrywa ledwie połowę pojedynków, ma znikomy wkład w grę zespołu, ale nie dyryguje nim jak jeszcze przed rokiem. Zmęczenie? Kontuzje? A może ta najtrudniejsza odpowiedź to już ten etap jego wielkiej kariery? Uspokajająco brzmi jedynie wypowiedź Franza Beckenbauera, który zapewnia, że w klubie już wiedzą, jakie popełnili błędy i podjęto kroki, by ich uniknąć w przyszłości.

23 Jacek W. Fischer RECHTSANWALT / KANCELARIA PRAWNA Doradzam i reprezentuję dwujęzycznie w następujących sprawach: dochodzenie wierzytelności w Niemczech i w Polsce prowadzenie procesów sądowych prawo ruchu drogowego (wypadki samochodowe, itp.) prawo karne i wykroczeń prawo administracyjne (np. niemiecki Kindergeld) prawo obcokrajowców sprawdzanie i sporządzanie umów (np. o dzieło, wynajmu) prawo pracy prawo spółek, handlowe i gospodarcze prawo spadkowe Rheinstr Pfungstadt tel. +49 / (0) fax +49 / (0) sekretariat@fischer-law.eu BÜROSERVICE & PROMOTION Karolina Kochanski Gehaborner Straße 2a Griesheim Kompleksowa pomoc językowa przy wypełnianiu wniosków i formularzy dotyczących zasiłku rodzinnego w Niemczech. TEL: / FAX: / MOBIL: 0163 / Organizacja oraz przeprowadzanie promocji reklamowych. k.kochanski@gmx.de Obsługa stoisk reklamowych podczas targów.