ANALIZA WYNIKÓW BADA USZKADZALNO CI POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

Transkrypt

1 PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 98 Transport 2013 Grzegorz Feliczak Pa stwowa Wy sza Szko a Zawodowa im. Jana Amosa Kome skiego w Lesznie ANALIZA WYNIKÓW BADA USZKADZALNO CI POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH R kopis dostarczono, kwiecie 2013 Streszczenie: Artyku zawiera informacje dotycz ce zagadnienia uszkadzalno ci (usterkowo ci) pojazdów samochodowych. Przedstawiono wybrane organizacj zajmuj ce si badaniem uszkadzalno ci pojazdów samochodowych. Na wybranym przyk adzie przeprowadzono analiz wyników bada prowadzonych i opublikowanych przez wybrane organizacje, mi dzy innymi na stronach internetowych, wykazuj c podobie stwa i ró nice. Wskazano równie na potrzeb ujednolicenia bada i stworzenie jednej uniwersalnej metody bada i analiz omawianego zagadnienia. S owa kluczowe: samochody, uszkadzalno, ranking 1. USZKODZENIE POJAZDU SAMOCHODOWEGO Wa nym aspektem w dobie gwa townego rozwoju motoryzacji, jaki mo na zaobserwowa, staje si zagadnienie uszkadzalno ci, potocznie nazywane usterkowo ci. Bior c pod uwag definicj nieuszkadzalno ci podanej w pracy [2] jako uszkadzalno mo na rozumie w asno obiektu, charakteryzuj c jego tendencj do przej cia w stan niezdatno ci podczas wykonywania za o onego zadania. Uszkadzalno jest jak si wydaj jednym z wielu kryteriów, które jest brane pod uwag przez potencjalnego klienta podczas zakupu danego modelu samochodu. Na ca ym wiecie s organizacj prowadz ce rankingi uszkadzalno ci. Ich wyniki publikowane s corocznie, staj si swoist wyroczni dla osoby, która zamierza naby pojazd. Prowadz c jednak ich analiz mo na zauwa y, e w zale no ci od organizacji przeprowadzaj cej ranking, rezultaty nieco si ró ni od siebie. Tendencj tak mo na nawet zauwa y w ramach jednego modelu pojazdu. Jak wida, brakuje jednego spójnego modelu bada w tym zakresie.

2 150 Grzegorz Feliczak 2. BADANIA USZKADZALNO CI PROWADZONE PRZEZ WYBRANE ORGANIZACJE Badania uszkadzalno ci pojazdów samochodowych przeprowadza si corocznie na ca ym wiecie. Niestety w Polsce nie prowadzi si na szerok skale analiz w tym zakresie. W zwi zku z powy szym do analizy wybrano wyniki trzech niemieckich organizacji: TÜV, DEKRA i ADAC. Wybieraj c te organizacj kierowano si miedzy innymi faktem, e rynek niemiecki jest jednym z najbardziej rozwini tych rynków motoryzacyjnych w Europie, wyniki bada s kompatybilne oraz, e na terenie Niemiec zlokalizowanych jest wiele siedzib i przedstawicielstw wiatowych koncernów motoryzacyjnych BADANIA PROWADZONE PRZEZ TÜV Jedn z czo owych organizacji niemieckich prowadz cych mi dzy innymi dzia alno w omawianym zakresie jest TÜV (z niem.: Technische Überwachung Verein Stowarzyszenie Dozoru Technicznego). Rankingi uszkadzalno ci pojazdów samochodowych powstaj na podstawie wyników bada, które zbierane s przy okazji obowi zkowych okresowych bada technicznych przeprowadzanych na terenie stacji kontroli pojazdów. Organizacja ta wyniki swoich bada publikuje corocznie w postaci raportów, w których pojazdy dzieli na pi kategorii wiekowych. Pierwsza grupa to samochody w wieku do 3 lat, druga od 4 do 5 lat, trzecia od 6 do 7 lat, czwarta od 8 do 9 lat i pi ta od 10 do 11 lat od daty produkcji. By dana marka pojazdu mog a trafi do raportu, musi zosta przebadanych co najmniej 500 egzemplarzy danego modelu w jednej grupie wiekowej. Wynik publikowany jest jako warto procentowa istotnych uszkodze (usterek), jakie ujawniono w ród 100 przebadanych egzemplarzy danego modelu pojazdu. Poni ej w tablicy 1 podano wybrane wyniki pierwszych i ostatnich dziesi ciu miejsc dla pojazdów samochodowych opublikowane w roku 2003, dla grupy pojazdów do 3 lat. Pe ny raport mo na znale w [3]. Raport uszkadzalno ci TÜV z 2003 r. samochody do 3 lat [1,3] Miejsce w Marka/Model Uszkodzenia [%] raporcie Toyota Yaris 1,3 2 Mazda Demio 2,1 3 Toyota Corolla 2,2 4 Toyota Picnic 2,2 5 Toyota Avensis 2,3 6 Mercedes Benz SLK 2,5 7 Mazda MX-5 2,6 8 Subaru Legacy 2,7 Tablica 1

3 Analiza wyników bada uszkadzalno ci pojazdów samochodowych Toyota Starlet 2,7 10 Porsche 911 2,8 rednia uszkodze 2, Alfa Romeo 145/146 8,7 102 Suzuki Wagon R+ 8,7 103 Nissan Serena 8,9 104 Skoda Felicia 8,9 105 Ford Galaxy 9,0 106 Mitsubishi Galant 9,4 107 Peugeot ,4 108 Seat Alhambra 10,6 109 VW Sharan 11,1 110 Chrysler Voyager 14,7 rednia uszkodze 10,04 rednia uszkodze dla samochodów do 3 lat 5,2 c.d. tablicy BADANIA PROWADZONE PRZEZ DEKRA Organizacja DEKRA dzia a w podobnym zakresie co TÜV. Przeprowadza badania techniczne w stacjach kontroli pojazdów, prowadzi równie dzia alno w zakresie rzeczoznawstwa samochodowego, jak równie w swoim o rodku badawczym w Neumünster przeprowadza badania zderzeniowe. To w a nie na podstawie danych zebranych z ww. obszarów publikuje corocznie swój raport uszkadzalno ci pojazdów. W raportach dzieli DEKRA pojazdy na trzy grupy wiekowe: samochody do 3 lat, do 5 lat oraz samochody do 7 lat od daty produkcji. Dodatkowo z porównaniu z raportami TÜV, uzupe nia ona swoje raporty o szczegó owe zestawienie uszkodze dla konkretnych uk adów pojazdu samochodowego. Raporty publikowane w postaci tabel zawieraj podzia uszkodze (usterek) na trzy grupy: brak uszkodze, nieznaczne uszkodzenia i powa ne uszkodzenia. Poni e w tablicy 2 podano wyniki dla wybranej grupy pojazdów dla pierwszych dziesi ciu miejsc publikowane w 2002 r. Pe en raport mo na znale w [4]. Raport uszkadzalno ci DEKRA z 2002 r. samochody 3 letnie [1,4] Lp. Marka / model Brak uszkodze [%] Nieznaczne uszkodzenia [%] Powa ne uszkodzenia [%] Pierwsze dziesi miejsc w rankingu 1 Mercedes Benz klasy A 95,1 3,7 1,2 2 VW Golf IV 93,4 4,6 2,1 3 Porsche Boxster 88,9 6,4 4,6 4 Mazda ,7 7,9 3,4 5 Mercedes Benz CLK 88,6 7,9 3,5 6 Mazda ,9 8,5 3,6 Tablica 2

4 152 Grzegorz Feliczak c.d. tablicy 2 7 Jaguar XJ 87,1 9,6 3,4 8 VW Golf Cabrio 86,9 9,2 3,9 9 Porsche ,4 9,6 4,0 10 BMW Z3 86,3 9,3 4,4 rednia 88,93 7,67 3,14 Ostatnie dziesi miejsc w rankingu 1 Chrysler Voyager 62,6 20,3 17,1 2 Peugeot ,9 18,9 18,3 3 Mini 67,3 22,4 10,3 4 VW Caravelle 69,5 20,2 10,3 5 VW Multivan 69,5 20,2 10,3 6 Fiat Bravo 69,5 20,5 10,0 7 Fiat Brava 69,5 20,5 10,0 8 Alfa Romeo ,7 18,7 11,4 9 Alfa Romeo ,7 18,7 11,4 10 Range Rover 70,1 23,4 6,5 rednia 68,03 20,38 11, BADANIA PROWADZONE PRZEZ ADAC Kolejn analizowan organizacj jest niemieckie ADAC (niem. Allgemeine Deutsche Automobil Club). Organizacja zrzesza ok. 15 milionów cz onków. Jej g ównym zadaniem jest pomoc w przypadku wyst pienia awarii pojazdu na drodze. wiadczy ona us ugi w zakresie pomocy drogowej. Przy ka dej interwencji sporz dzany jest raport i to w a nie na ich podstawie publikowany jest corocznie raport uszkadzalno ci pojazdów samochodowych. Raporty te publikowane s w postaci tabel, w których podaje si liczb ujawnionych uszkodze w ród 1000 egzemplarzy danego modelu pojazdu. W porównaniu do raportów TÜV i DEKRA, ADAC grupuje badane pojazdy wg odpowiednich klas. Mamy tutaj: samochody ma e, samochody klasy ni szej redniej, samochody klasy wy szej redniej, samochody klasy wy szej i luksusowej oraz samochody typu VAN. Poni ej w tablicy 3 podano raport dla wybranej grupy pojazdów dla pierwszych dziesi ciu miejsc publikowane w 2003 r. Pe en raport mo na znale w [3]. Tablica 3 Raport uszkadzalno ci ADAC z 2003 r. samochody klasy ni szej redniej [1,3] Miejsce w raporcie Marka/Model Ilo uszkodze na 1000 pojazdów Uszkodzenia [%] 1 Toyota Starlet 6,8 0,68 2 VW Polo 13,5 1,35 3 Ford Fiesta 15,3 1,53 4 Peugeot ,4 1,54 5 Mitsubishi Colt/Ford Ka 15,8 1,58 6 Citroën Saxo 18,2 1,82 7 Opel Corsa 18,4 1,84 8 Suzuki Swift 20,1 2,01

5 Analiza wyników bada uszkadzalno ci pojazdów samochodowych Seat Cordoba 22,0 2,2 10 Seat Ibiza 22,8 2,28 11 Nissan Micra 23,3 2,33 12 Renault Twingo 30,5 3,05 13 Fiat Cinquecento 31,6 3,16 14 Renault Clio 31,9 3,19 15 Skoda Felicia 32,2 3,22 16 Fiat Punto 36,1 3,61 rednia 22,1 2,21 c.d. tablicy 3 3. ANALIZA WYNIKÓW BADA USZKADZALNO CI PROWADZONYCH PRZEZ WYBRANE ORGANIZACJE Wyniki bada uszkadzalno ci pojazdów samochodowych prowadzone przez trzy organizacj niemieckie wykazuj pewne ró nice. Sama procedura bada jest nieco odmienna. Szczególnie ró nice mo na wykaza mi dzy procedur zbierania wyników przez TÜV i DEKRA oraz ADAC. Ta ostatnia organizacja zbiera dane bezpo rednio z interwencji pomocy drogowej, a wi c w momencie zaistnienia uszkodzenia. Jednak mo na wykaza pewne podobie stwa: badania s prowadzone na tym samym obszarze (Niemcy), TÜV i DEKRA przeprowadzaj badania w warunkach stacji kontroli pojazdów, itd. Przedstawione w powy szych tablicach cz ciowe wyniki bada wybranych organizacji, które w ca o ci mo na znale mi dzy innymi w [1,3,4], opublikowane zosta y w okresie dwóch lat. Wyniki TÜV i ADAC pochodz z 2003 r. a DEKRA z 2002 r. Jest to okres zaledwie jednego roku i ró nice w wynikach bada b d nieznaczne. Najwa niejszym jest jednak fakt wykazania pewnych tendencji w rankingach publikowanych przez te organizacje. Celem przeprowadzenia porównania wyników bada wybrano trzy pojazdy, których wyniki uszkadzalno ci mo na znale we wszystkich trzech raportach. Wybrano pojazdy: Fiat Bravo/Brava, VW Golf oraz Toyota Corolla. S to jedne z najpopularniejszych modeli pojazdów, jakie mo na by o spotka na drogach europejskich w okresie przeprowadzania bada. Na poni szym rysunku zestawiono w formie wykresu wyniki ich bada.

6 154 Grzegorz Feliczak Uszkodzenia [%] ,2 30,5 Fiat Bravo/Brava VW Golf 22,7 6,7 3,91 3,5 1,6 2,2 0,97 Toyota Corolla TÜV Rys. 1. Porównanie wyników bada wybranych modeli pojazdów [1] Ró nice pokazane na powy szym rysunku s znaczne. Szczególnie aspekt ten uwidacznia si dla pojazdów marki Fiat i Toyota. Dla Fiata ró nica miedzy badaniami organizacji DEKRA i ADAC si ga prawie 27 %. Ró nica dla pojazdu marki Toyota mi dzy DEKRA a ADAC si ga prawie 22 %. Mo na jednak w badaniach TÜV i ADAC zauwa y pewne podobie stwa. Samochód marki Toyota Corolla wykaza najmniej uszkodze a samochód marki Fiat Bravo/Brava wykaza najwi cej uszkodze. Inn tendencj zauwa y mo na w wynikach organizacji DEKRA. W tym przypadku najmniej uszkodze wykaza samochodów marki Volkswagen Golf, najwi cej tak samo jak w poprzednich organizacjach samochód marki Fiat Bravo/Brava. Przeprowadzona analiza wyników bada uszkadzalno ci pojazdów samochodowych wykazuje potrzeb ujednolicenia metodologii przeprowadzania bada i ujednorodnienia sposobów przeprowadzania testów i metod uzyskiwania wyników. Celowym wydaje si stworzenie jednej metody, która bazowa aby na ogromnym do wiadczeniu wy ej wymienionych organizacji. Wyniki uzyskane za pomoc takiej metody mog yby pos u y jako podstaw do rozszerzenia bada i analiz w zakresie uszkadzalno ci pojazdów samochodowych. Bibliografia 1. Feliczak G.: Metoda oceny stosowania uk adów bezpiecze stwa w pojazdach samochodowych. Praca doktorska, Raport serii PRE- 10/05, PWr, Wroc aw Wa y ska Fiok K., Ja wi ski J.: Niezawodno systemów technicznych, PWN, Warszawa Auto wiat Katalog: Samochody U ywane Nr 2/2003 (24) ANALYSIS OF THE RESULTS OF VEHICLES DAMAGES Summary: This article contains information about issues of vehicles damages (failure). Presents selected organization dealing with research in vehicles damages. For example, an analysis of selected results of research conducted and published by the selected organizations, including websites, showing similarities and differences. It also indicated the need for harmonization of research and the creation of a universal method for testing and analysis of this issue. Keywords: vehicles, damages, ranking