PARTNERZY W NAUCE Katowice, ul. Bankowa 5, pok. 224, (32)

Transkrypt

1

2 Uniwersytet od zawsze był miejscem spotkań ludzi o różnych poglądach, opiniach, otwartym na konstruktywne dyskusje i wytyczanie nowych wizji i kierunków myślenia i działania. Jednocześnie, będąc ośrodkiem spotkań i dyskusji jest także elementem integrującym i konsolidującym środowisko akademickie i jego otoczenie. Ta rola Uniwersytetu, jako ośrodka integrującego środowiska akademickie makroregionu i bardzo aktywnie współpracującego z szeroko rozumianym otoczeniem, tak edukacyjnym, samorządowym jak przemysłowym i biznesowym, jest jednym z kluczowych zadań, jakie stoją w najbliższym czasie przed naszą Uczelnią. Oczywiście, rola integrująca Uniwersytetu nie ogranicza się tylko do środowisk naszego regionu i będzie także wykraczać poza jego granice; już teraz prowadzimy intensywne rozmowy, które pozwolą, mamy nadzieję, na stworzenie informatycznego zagłębia południa Polski, naszej "doliny krzemowej", skupiającego potencjał naukowy m.in. Małopolski, Górnego Śląska, Śląska Opolskiego i Dolnego Śląska. Wytyczanie nowych wizji i kierunków myślenia i działania, które jest inherentną cechą uniwersytetu, związane jest z aktywnym tworzeniem i przekształcaniem rzeczywistości oraz z gotowością na zmiany. Nowe czasy - coraz bardziej zglobalizowany i konkurencyjny świat - tworzą nowe wyzwania i potrzebę odpowiedniego zmienienia naszego sposobu działania tak w obrębie Uniwersytetu, jak i w organizmach, takich jak sieci, związki uczelni czy też mega uczelnie, mogące powstawać w wyniku działań integracyjnych odpowiedzi na pytania dnia jutrzejszego, rodzą się dzisiaj", jak głosi jedno z haseł VII Programu Ramowego EU. JM Rektor prof.zw. dr hab. Wiesław Banyś Na poziomie ponadgimnazjalnym szczególnie istotnym zadaniem systemu edukacji jest uwypuklenie relacji szkoła-edukacja a świat-rynek pracy. Za tym celem musi iść koncentracja na kulturze ogólnej, rozwój przydatności do zatrudnienia i zdolności do efektywności ekonomicznej oraz strategia uczenia się przez całe życie. Istotnym celem projektu jest przezwyciężanie indywidualnej rutyny i waloryzowanie tego, co wspólne oraz stworzenie czasu i okazji do udziału nauczycieli i uczniów w działaniach umożliwiających poznanie partnerów z innych regionów i budowanie świadomości makroregionalnej. Projekt Partnerzy w nauce został opracowany jako odpowiedź Uniwersytetu na potrzebę wsparcia młodzieży w procesie kształtowania kompetencji kluczowych: matematycznych, naukowo-technicznych, informatycznych, przedsiębiorczości i inicjatywności. Oferta projektu, zróżnicowana dla poszczególnych grup beneficjentów (uczniów, nauczycieli, dyrektorów szkół i przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego) ma na celu także stworzenie warunków do wymiany doświadczeń i prezentacji własnych dokonań uczniów i nauczycieli. prof. zw. dr hab. Jerzy Zioło, Koordynator merytoryczny projektu 2

3 PARTNERZY W NAUCE Projekt PARTNERZY W NAUCE opracowany został jako odpowiedź Uniwersytetu na misję własną jako ośrodka wiedzy, otwartego dla wszystkich. Rolą szkolnictwa wyższego jest torowanie dróg innowacyjnym metodom umożliwiającym poszukiwanie nowych grup potencjalnych studentów, budowanie społeczeństwa, w którym każdy człowiek będzie miał możliwość uczenia się na najwyższym poziomie, a przede wszystkim wypracowania kompetencji niezbędnych do osiągnięcia życiowego sukcesu. Kształcenie na poziomie szkoły średniej powinno być okresem, w którym ujawniają się i rozkwitają talenty młodych ludzi. Ten czas powinien być poświęcony na wzbogacanie i aktualizowanie wiedzy z uwzględnieniem rosnącej globalizacji zjawisk, konieczności rozumienia międzykulturowego (makroregion) i wykorzystania wiedzy w służbie trwałego rozwoju ludzkiego. Istotą powinno być przygotowanie młodych ludzi do życia w szybko zmieniającym się świecie, często pozostającym pod przemożnym wpływem technologii. Należy kształtować zalety charakteru i umysłu, które w przyszłości będą im potrzebne do świadomego uczestnictwa w życiu społeczeństwa, do elastycznego podejścia do zmian. Głównym celem projektu jest kształtowanie u uczniów szkół ponadgimnazjalnych kompetencji kluczowych w uczeniu się matematyki, fizyki, biologii, informatyki i przedsiębiorczości. Oferta projektu skierowana jest do 80 szkół ponadgimnazjalnych zlokalizowanych na terenie województw śląskiego, małopolskiego, opolskiego i łódzkiego, a działania projektowe obejmą następujące grupy odbiorców: uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy szkół, a także przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego prowadzącego szkołę. Łącznie w projekcie weźmie udział 3040 osób. Dla każdej z grup zaplanowano odmienną, odpowiadającą na specyficzne potrzeby, ścieżkę udziału w projekcie. 3

4 Działania przewidziane dla uczniów Szkolne Filie Uniwersyteckiego Towarzystwa Naukowego W każdej ze szkół powstanie Szkolna Filia Uniwersyteckiego Towarzystwa Naukowego z trzema sekcjami problemowymi: 1) naukowo-techniczna (ze szczególnym uwzględnieniem łączenia elementów matematyki, fizyki i biologii), 2) informatyczna 3) przedsiębiorczości. Każda z sekcji będzie miała swojego opiekuna nauczyciela przedmiotu powiązanego tematycznie z sekcją. Filie UTN tworzyć będą zespoły uczniów pracujących metodą projektową nad ciekawymi zagadnieniami naukowo-technicznymi. Wybrane tematy będą łączyły obszarowo matematykę, fizykę i biologię z elementami wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjnych. Każda z Filii zostanie wyposażona w nowoczesne materiały do prowadzenia eksperymentów, badań i realizacji projektów o charakterze naukowym. Przykładowe tematy zajęć: Warsztaty podejmujące temat inżynierii biomedycznej i zastosowaniu w niej technologii informatycznej- Turnieje robotów LegoMindstorms Konkursy technologii internetowych (projektowanie i tworzenie witryn internetowych) Zajęcia będą odbywały się w szkole, w wymiarze około 12 godzin miesięcznie. Festiwale Nauki Święto nauki organizowane przez Szkolne Filie Uniwersyteckiego Towarzystwa Naukowego w formie pikniku dla całej społeczności szkolnej i zaproszonych przez młodzież gości z otoczenia szkoły (rodzina, sąsiedzi, przedstawiciele zaprzyjaźnionych instytucji itd.). Zaplecze organizacyjne (uzyskanie zgody dyrekcji, wybór terminu, opracowanie zaproszeń i plakatów oraz materiałów) stanowić będą członkowie Filii w danej szkole przy wsparciu nauczyciela i przedstawicieli Uniwersytetu Śląskiego. Z budżetu projektu zapewnione zostaną materiały i środki niezbędne do realizacji imprezy (artykuły papiernicze, środki dydaktyczne, materiały) oraz poczęstunek. Na każdym z Festiwali obecny będzie przedstawiciel Uniwersytetu Śląskiego, a jego rolą będzie wsparcie merytoryczne na etapie opracowywania programu imprezy, pełnienie roli autorytetu w trakcie festiwalu, a także wspólna z uczniami prezentacja omawianych zagadnień. Przykład: Festiwal pod hasłem Dzień Darwina : popularyzacja idei nowoczesnego ewolucjonizmu - mechanizm działania doboru naturalnego i jego wykorzystanie w różnych dziedzinach do wyjaśnienia zjawisk, jakie obserwujemy w przyrodzie, życiu społecznym i rozwoju poszczególnych ludzi (genetyka, ekologia, epidemiologia, socjologia). Szkolenie Warsztat Aktywności Własnej Cykl dwudniowych szkoleń wyjazdowych (organizowanych w ośrodkach wypoczynkowych poza miejscem zamieszkania) umożliwiających nabycie umiejętności planowania ścieżki kariery (edukacyjnej, a w przyszłości zawodowej), określenie potencjału, zbudowanie Indywidualnego Planu Aktywności (określenie kolejnych etapów rozwoju, metod pełnego wykorzystania własnych zdolności, dokonania wyboru kolejnych etapów edukacji np. kierunku studiów). W trakcie zajęć prowadzonych przez doświadczonych doradców zawodowych, pedagogów i psychologów wykorzystane zostaną testy i kwestionariusze służące poznaniu siebie, zbadaniu swoich możliwości i preferencji. Wycieczki naukowe Wycieczki organizowane będą do instytucji i firm łączących w swojej działalności naukę i jej osiągnięcia z aspektem gospodarczym i przemysłowym oraz w miejsca atrakcyjne ze względu na bogactwo świata przyrodniczego. Tematyka wycieczki będzie stanowiła kontynuację zajęć realizowanych w ramach Szkolnych Filii Uniwersyteckiego Towarzystwa Naukowego będzie nawiązaniem do pojawiających się problemów badawczych. W trakcie wycieczek analizowane będą powiązania między światem nauki a gospodarki, będzie to okazja do poznania nowoczesnych przyrządów i aparatur umożliwiających maksymalizację efektywności produkcji, procesów nowoczesnych technologii wytwarzania, narzędzi informatycznych wykorzystywanych w gospodarce. W ramach wycieczek uczniowie odwiedzą szczególnie ciekawe muzea i instytucje powiązane z nauką i techniką. Każda z wycieczek będzie organizowana w innym województwie, co zapewni ponadregionalny charakter wyjazdów. Opiekę merytoryczną zapewnią nauczyciele akademiccy z Uniwersytetu Śląskiego. 4

5 Obozy naukowe PARTNERZY W NAUCE Tygodniowe obozy naukowe są odpowiedzią na jeden z filarów edukacji uczyć się, aby żyć wspólnie. Koncepcja wspólnych obozów naukowych (realizowanych w regionie innym niż ten zamieszkania) zakłada umożliwienie uczniom zrealizowania projektu o charakterze naukowym w ponadregionalnym zespole. Temat projektu będzie wynikiem działań realizowanych w ramach Ponadregionalnych Warsztatów Naukowych. Obozy realizowane będą głównie w okresie wakacyjnej przerwy w nauce. Przewidziane dla wszystkich uczniów, organizowane będą tak, aby umożliwiały wspólny wyjazd reprezentantom co najmniej 3 regionów. Przykład tematu wiodącego obozu: GENialny świat genów! Genetyka jako silnie rozwijająca się dziedzina wiedzy o znacznym wpływie ma rzeczywistość społeczną - teoretyczne podstawy genetyki, inżynierii genetycznej, wpływu genów na ostateczny kształt organizmu ludzkiego i jego kompetencji (np.: geny a zdolności poznawcze, wydolność fizyczna, stan zdrowia itp.), stereotypy związane z wykorzystaniem genetyki i opartej na niej medycyny terapie genowe, klonowanie terapeutyczne i rozrodcze, ksenotransplantacje. Dyskusje na tematy etyczne. Analiza własnego genotypu (jakie cechy są dominujące, jakie cechy przekazali nam nasi rodzice, jakie przekażemy dzieciom wpływ przodków nas, próby stworzenia obrazu naszych przyszłych potomków). Wsparcie i Pomoc Zajęcia wspierające w nadrobieniu zaległości w nauce realizowane w grupach 3-osobowych, w godzinach popołudniowych lub w weekendy. Każdy z uczniów zakwalifikowanych do udziału w WIP otrzyma do wykorzystania Bon Edukacyjny VIPa. Dokument ten będzie umożliwiał wykorzystanie 12 godzin miesięcznie na zajęcia wyrównawcze z jednego z przedmiotów: matematyka, fizyka, biologia. Uczeń będzie samodzielnie dokonywał wyboru, z jakiego przedmiotu potrzebuje wsparciastymulować to będzie rozwój postawy aktywnej i przedsiębiorczości. Wybór nauczycieli prowadzących zajęcia zostanie dokonany m.in. w oparciu o opinie uczniów tak, aby współpraca przynosiła maksymalne efekty. Rolą nauczyciela prowadzącego zajęcia będzie również wskazanie miejsc i sposobów szukania pomocy w sytuacji, kiedy zaległości są wyjątkowo trudne do nadrobienia samodzielnie. Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Celem jest prezentacja działań i sukcesów uczniów działających w Szkolnych Filiach UTN, ranking osiągnięć, wybór ponadregionalnych kierunków działań-zespołowe podejmowanie zadań. Warsztaty realizowane będą w formie jednodniowych zjazdów w Uniwersytecie Śląskim. Zakres działań zostanie zaproponowany przez kadrę UŚ w porozumieniu z opiekunami Filii UTN oraz z uczniami za pośrednictwem strony internetowej i biuletynu. Sesje prowadzone będą przez wykładowców akademickich przy wsparciu studentów danego wydziału. Przykłady: 1. Prezentujemy i wykonujemy wielkie, historyczne eksperymenty naukowe Eksperyment Erathostenesa mierzymy średnicę kuli ziemskiej z wykorzystaniem internetu i współpracą szkoły leżącej na innej szerokości geograficznej Eksperyment z Półkulami Magdeburskimi ci snienie atmosferyczne Wahadło Foucaulta Ziemia się kręci 2. Turniej Liczby Pi - w turnieju udział wezmą cztery pięcioosobowe drużyny. W skład każdej z drużyn wejdą trzej uczniowie liceów oraz dwaj studenci jednego z wydziałowych kierunków. Drużyny reprezentujące dane kierunki utworzone zostaną drogą losowania (uczniowie wylosują kierunek, który będą reprezentować, w ten sposób drużyna zostanie uzupełniona przez studentów danego kierunku). Drużyny startujące w turnieju zmierzą się w 10 konkurencjach wymagających wiedzy (na poziomie szkoły średniej) z matematyki, fizyki i informatyki, a także logicznego myślenia, zręczności oraz sprawności manualnej i fizycznej. Konkurs z nagrodami W ramach projektu ogłoszony zostanie konkurs, w którym będą brały udział zespoły uczniów z minimum 3 województw. Dokładny regulamin zostanie ogłoszony przez Kierownika merytorycznego projektu. Stworzenie pracy konkursowej będzie wymagało połączenia wiedzy z zakresu nauk ścisłych i informatyki. Szczególną formą nagrody, obok nagród rzeczowych, dla 30 finalistów będzie udział w profesjonalnej sesji zdjęciowej 30 artystycznych portretów stworzy wystawę, która będzie promowała projekt oraz jego idee (wystawa prezentowana będzie w 4 miastach wojewódzkich, w tym w Uniwersytecie Śląskim). Każdy ze sportretowanych finalistów otrzyma na pamiątkę swój portret. Współredagowanie ponadregionalnego biuletynu internetowego W ramach projektu stworzony zostanie specjalnie dla uczniów Biuletyn naukowy (wersja elektroniczna, dostępna na specjalnej podstronie projektu, z newsletterem dla wszystkich zainteresowanych). Zamieszczane w nim będą artykuły, publikacje, raporty przygotowane przez zadaniowe zespoły ponadregionalne. 5

6 Działania przewidziane dla nauczycieli Warsztaty Kształtowanie kompetencji kluczowych w nauczaniu przedmiotów Celem 64-godzinnych warsztatów jest przygotowanie nauczycieli do kształtowania umiejętności kluczowych w trakcie realizacji przedmiotów nauczania. Prowadzone będą odrębne warsztaty dla nauczycieli poszczególnych przedmiotów: matematyka, biologia, fizyka, informatyka, przedsiębiorczość. Zajęcia obejmowały będą również zagadnienia związane z metodami przekazywania uczniom wiedzy z wybranych zagadnień informatyki i technologii informacyjnej. Nauczyciele będą mieli okazję do zapoznania się z najnowocześniejszymi narzędziami ICT oraz dostępnymi na rynku technologiami. Bardzo ważnym elementem zajęć będzie opracowanie przykładowych projektów, ćwiczeń, zadań, eksperymentów do zastosowania przez nauczycieli w czasie lekcji i zajęć realizowanych w ramach projektu. Programy warsztatów dla poszczególnych przedmiotów opublikowane są na stronie internetowej projektu Warsztaty Budowanie aktywności edukacyjnej ucznia 6 Warsztaty Kształtowanie kompetencji kluczowych w nauczaniu przedmiotów 64 godziny zajęć, 4 zjazdy Warsztaty Budowanie aktywności edukacyjnej ucznia 32 godziny zajęć, 2 zjazdy Warsztaty Narzędzia pedagogiczne w kształtowaniu środowiska edukacyjnego 32 godziny zajęć, 2 zjazdy Konsultacje e-learningowe z zakresu kompetencji kluczowych Współredagowanie biuletynu naukowego Realizacja zajęć (finansowanych ze środków projektu) w szkołach w ramach Szkolnych Sekcji Uniwersyteckiego Towarzystwa Naukowego, udział w Festiwalach Nauki i zajęciach Wsparcie i Pomoc oraz wycieczkach i obozach naukowych Warsztaty zorientowane będą na doskonalenie przez nauczycieli umiejętności prowadzenia zajęć stymulujących w zakresie kompetencji kluczowych, prowadzone będą przez nauczycieli akademickich, z zastosowaniem metod aktywizujących. Realizowane będą m.in.. bloki: Przemiany cywilizacyjne i ich wpływ na edukację. Nowe trendy w kształceniu - konstruktywistyczne środowisko uczenia się w kontekście rozwoju nauk kognitywnych. Środowisko szkolne w kontekście przemian świadomość i wola działań innowacyjnych. Kształtowanie postaw aktywnych wobec procesu uczenia się metody wspierania uczniów w osiąganiu kompetencji kluczowych na lekcjach. Wspieranie uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Warsztaty Narzędzia pedagogiczne w kształtowaniu środowiska edukacyjnego Celem warsztatów jest zapewnienie nauczycielom biorącym udział w projekcie wsparcie merytoryczne i metodyczne w procesie kształtowania warunków i działań szkolnych do optymalizacji procesu edukacji. W ramach warsztatów realizowane będą m.in. bloki: Efektywność procesu nauczania i uczenia się analiza determinantów wkontekście oczekiwanych kompetencji kluczowych. Metody nauczania i uczenia się oraz formy organizacyjne kształcenia uczniów w konstruktywistycznym środowisku kształcenia. Kształtowanie aktywności poznawczej uczniów, metody i techniki aktywizujące w nauczaniu metodyczny warsztat nauczyciela konstruktywisty. Charakterystyka metod i technik aktywizujących, metodyka stosowania metod aktywizujących. Konsultacje e-learningowe dot. kształtowania kompetencji kluczowych Konsultacje przeznaczone dla nauczycieli, którzy ukończyli warsztaty realizowane w ramach projektu, opiekunów Szkolnych Filii UTN, nauczycieli zaangażowanych w organizację Festiwali Nauki. Poprzez platformę e-learningową każdy z beneficjentów-nauczycieli będzie mógł nawiązać kontakt z jednym z pięciu konsultantów ds. kompetencji kluczowych (w podziale na przedmioty: matematyka, fizyka, biologia, informatyka, przedsiębiorczość). Kontakt za pośrednictwem strony internetowej oraz poczty elektronicznej (konsultanci będą mieli założone osobne skrzynki poczty elektronicznej i będą pełnili ciągły dyżur na odległość) będzie służył wyjaśnianiu wątpliwości dot. kwestii prowadzenia lekcji z danego przedmiotu (np. jakie ćwiczenia aktywizujące zaproponować uczniom w trakcie lekcji z fizyki dot. prawa Archimedesa), organizacji Festiwali (np. pytania o budowę programu, specjalistyczne artykuły, najnowsze badania, opis eksperymentów itp.) i wycieczek/obozów naukowych. Jeżeli nauczyciel będzie oczekiwał kontaktu bezpośredniego (np. demonstracji konkretnego eksperymentu) konsultanci będą zapraszali na spotkania w Uniwersytecie Śląskim.

7 Nauczyciele, którzy ukończą warsztaty realizowane w ramach projektu zaproszeni zostaną do współpracy w zakresie realizacji działań, finansowanych ze środków projektu, przewidzianych dla uczniów na terenie danej szkoły. Współredagowanie ponadregionalnego biuletynu internetowego W ramach projektu stworzony zostanie Biuletyn naukowy (wersja elektroniczna, dostępna na specjalnej podstronie projektu, z newsletterem dla wszystkich zainteresowanych), który zapewni nauczycielom możliwość opublikowania swoich koncepcji dot. kształtowania kompetencji kluczowych, artykułów, prac o charakterze naukowym. Działania przewidziane dla dyrektorów szkół i przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego Warsztaty Nowoczesna szkoła aktywne społeczeństwo Warsztaty staną się okazją do nawiązania współpracy i wypracowanie planów modernizacji oferty edukacyjnej szkół, zachęcenia władz szkolnych i przedstawicieli JST do korzystania z nowoczesnych rozwiązań ICT, jak również aktywnego prezentowania w Internecie swojej oferty oraz osiągnięć. Zajęcia obejmowały będą takie tematy jak: Charakterystyka działań marketingowych w oświacie i odbiorców usług edukacyjnych. Elementy marketingu i ich znaczenie dla funkcjonowania szkoły ponadgimnazjalnej Kompozycja marketingu mix w usługach. Rola pracowników oświaty w tworzeniu spójnej kompozycji marketingu. Określenie celów, aktualnej i przyszłej sytuacji placówki jako punkt zwrotny w jej działaniach. Komunikacja marketingowa. Instrumenty komunikacji marketingowej. Otoczenie szkoły. Otoczenie wewnętrzne. Otoczenie zewnętrzne. Otoczenie opiniotwórcze. Współpraca szkoły ze środowiskiem. Miejsce i rola szkoły ponadgimnazjalnej w środowisku. Współpraca ze szkołami wyższymi, placówkami naukowymi, badawczo-rozwojowymi Zasady uzyskiwania środków finansowych przeznaczonych na działalność edukacyjną. Dyrektorzy szkół zostaną ponadto zaproszeni do udziału w komisji rekrutacyjnej, której zadaniem będzie zatwierdzenie ostateczną listę uczestników projektu (uczniów z danej szkoły). 7

8 Uniwersytet Śląski to jedna z największych państwowych uczelni wyższych w Polsce i Europie, kształci ponad 41 tys. studentów z kraju i zagranicy na kilkudziesięciu kierunkach studiów dziennych, zaocznych i wieczorowych, oferuje również studia międzywydziałowe, podyplomowe i doktoranckie. Wiele kierunków studiów posiada Certyfikat potwierdzający najwyższą jakość kształcenia przyznany przez Konferencję Rektorów Uniwersytetów Polskich, a na wszystkich kierunkach wprowadził Europejski System Transferu Punktów (ECTS). Uniwersytet Śląski aktywnie uczestniczy w badawczych i edukacyjnych programach międzynarodowych prowadząc ożywioną współpracę międzynarodową, tworzy także nowe wydziały, kierunki i specjalności - w tym unikatowe w skali kraju - stale dostosowując swą ofertę edukacyjną do zmieniających się potrzeb rynku. Uniwersytet Śląski jest szczególnie przyjazny studentom - umożliwia realizowanie pasji naukowych, sportowych i artystycznych, wspiera studentów niepełnosprawnych, pomaga studentom i absolwentom w sprawnym i efektywnym poruszaniu się po rynku pracy. Udział w projekcie pozwoli na zaprzyjaźnienie się z naszą uczelnią i przygotowanie się do roli studenta Uniwersytetu Śląskiego. Biuro Projektu: Wszechnica Śląska Uniwersyteckie Centrum Umiejętności Uniwersytet Śląski ul. Bankowa 5, pok. 224, Katowice, tel. (032) projekt@partnerzy.us.edu.pl slaskie@partnerzy.us.edu.pl lodzkie@partnerzy.us.edu.pl malopolskie@partnerzy.us.edu.pl opolskie@partnerzy.us.edu.pl Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego