MIEJSKI PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA NA 2007 ROK

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do uchwały Nr IV/37/2007 Rady Miasta Legionowo z dnia 24 stycznia 2007 r. MIEJSKI PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA NA 2007 ROK Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia) - definicja przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia, nie poprzestaje na samym negującym ujęciu, że zdrowie jest brakiem choroby, ale bardzo mocno akcentuje, że zdrowie ma w sobie aktywny aspekt, którym jest dobrostan. Oznacza to, że w kwestiach zdrowia nie mamy jedynie koncentrować się na chorobach i próbach ich zwalczania, ale powinniśmy zwłaszcza koncentrować się na samym zdrowiu - na jego wzmacnianiu. Pojawia się zatem bardzo duża rola prewencji - zapobiegania chorobom. Aby zbliżyć się do absolutnego zdrowia, czyli osiągnąć w pełni swój potencjał zdrowia, każdy człowiek, we wszystkich okresach swojego życia, powinien starać sie o swoje zdrowie: 1) chronić i utrzymać zapobiegać chorobom (profilaktyka); 2) doskonalić umacniać, poprawiać, zwiększać jego potencjał (promocja zdrowia); 3) przywracać w przypadku choroby (leczenie i rehabilitacja). Narodowy Program Zdrowia na lata uwzględnia te trzy obszary aktywności i określa zadania dla państwa, samorządów lokalnych, organizacji pozarządowych aby pomagać ludziom w podejmowaniu tych działań. Nadrzędnym długofalowym celem strategicznym programu jest: poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności. Polska jest jednym z krajów Europy o wysoce niekorzystnych wskaźnikach środowiskowych, zdrowotnych i demograficznych. Medycyna naprawcza nie jest w stanie w pełni zapewnić polepszenia zdrowotności i zmniejszenia zachorowalności społeczeństwa. Jest to możliwe jedynie poprzez podjęte przez całe społeczeństwo, kompleksowe działania w zakresie promocji zdrowia. Integralnymi składnikami promocji zdrowia są: edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom i lokalna polityka zdrowotna. Narodowy Program Zdrowia określa priorytetowe kierunki działań w zakresie: 1

2 umacniania zdrowia i wyrównywania różnic terytorialnych i społecznych poprzez wpływ na styl życia a także wyrównywania szans osób starszych i niepełnosprawnych; wczesnego wykrywania i leczenia chorób najczęściej występujących w odwracalnych ich stadiach ze szczególnym uwzględnieniem świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej i pomocy doraźnej w stanach zagrożenia życia; ochrony zdrowia ludności przed najczęstszymi zagrożeniami. Najważniejsze kierunki działań priorytety na rzecz poprawy stanu zdrowia mieszkańców województwa mazowieckiego zostały opisane w dwóch podstawowych dokumentach: w Mazowieckim Programie Zdrowia oraz w Wojewódzkim Programie Rozwoju Regionalnego Mazowsza na lata Zgodnie z założeniami Mazowieckiego Programu Zdrowia dla osiągnięcia poprawy stanu zdrowia mieszkańców województwa konieczne jest: Ograniczenie występowania chorób cywilizacyjnych, społecznych, niepełnosprawności, przedwczesnej umieralności, poprzez profilaktykę i leczenie oraz otoczenie pacjentów ciągłą i skuteczną opieką. Miejski Program Promocji Zdrowia na 2007 rok jest spójny z Narodowym i Mazowieckim Programem Zdrowia i wyznacza trzy główne kierunki do osiągnięcia celu: 1) zmniejszenie różnic w dostępie do świadczeń specjalistycznej opieki zdrowotnej; 2) kształtowanie prozdrowotnego stylu życia; 3) tworzenie środowiska życia, pracy i nauki sprzyjającemu zdrowiu. Realizacja Miejskiego Programu Promocji Zdrowia wynika z zadań własnych gminy określonych w art. 7 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U Nr 142 poz z późn. zm.) oraz zadań własnych gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, określonych w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U Nr 210 poz z późn. zm.). Do zadań tych należy: 1) opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów zdrowotnych wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców Legionowa; 2) przekazywanie powiatowi legionowskiemu informacji o realizowanych programach zdrowotnych; 3) inicjowanie i udział w wytyczaniu kierunków przedsięwzięć lokalnych zmierzających do zaznajamiania mieszkańców z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia oraz ich skutkami; 4) podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb zdrowotnych i stanu 2

3 zdrowia mieszkańców Legionowa. Realizacja zadań i ich finansowanie odbywać się będzie zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz z późn. zm.), po wyborze realizatora programu zdrowotnego w drodze konkursu ofert ogłoszonego przez Prezydenta Miasta Legionowo. Zasady konkursu na realizatorów programów zdrowotnych w ramach Miejskiego Programu Promocji Zdrowia na rok 2007r. zostaną ogłoszone na co najmniej 30 dni przed dokonaniem wyboru ofert, przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta Legionowo oraz w Biuletynie Informacji Publicznej pod adresem Kompletna oferta konkursowa składać się będzie z wypełnionego formularza ofertowego opracowanego przez Referat Zdrowia Publicznego i Spraw Społecznych oraz: w przypadku zakładów opieki zdrowotnej: aktualnego wypisu z rejestru wojewody lub Ministra Zdrowia, aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego z części dotyczącej rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej ważnego do 3 miesięcy od daty wystawienia, lub kserokopie tych dokumentów potwierdzone za zgodność z oryginałem, kserokopię statutu potwierdzoną za zgodność z oryginałem, opatrzoną aktualną datą, pieczęcią oraz podpisem osoby upoważnionej do składania oświadczeń woli w imieniu organizacji pozarządowej lub podmiotu, w przypadku oferentów prowadzących działalność gospodarczą: oryginał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub kserokopię wpisu, ważnego do 3 miesięcy od daty wystawienia, potwierdzoną za zgodność z oryginałem, opatrzoną aktualną datą, pieczęcią oraz podpisem osoby upoważnionej do składania oświadczeń woli w imieniu podmiotu. w przypadku oferentów składających ofertę jako organizacja pozarządowa funkcjonująca na podstawie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie: kserokopię statutu, potwierdzoną za zgodność z oryginałem, opatrzoną aktualną datą, pieczęcią oraz podpisem osoby upoważnionej do składania oświadczeń woli w imieniu organizacji pozarządowej lub podmiotu, kserokopię odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego ważnego do 3 miesięcy od daty wystawienia, potwierdzoną za zgodność z oryginałem, opatrzoną aktualną datą, pieczęcią oraz podpisem osoby upoważnionej do składania oświadczeń woli w imieniu organizacji pozarządowej lub podmiotu, oryginał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub kserokopię wpisu, potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez organ wydający dokument, 3

4 w przypadku osoby fizycznej, będącej specjalistą z zakresu tematu objętego programem: kserokopie dyplomów, certyfikaty szkoleń, rekomendacje. Wyboru ofert dokona Prezydent Miasta Legionowo na podstawie oceny dokonanej przez Komisję Konkursową. I. Sytuacja zdrowotna mieszkańców Legionowa Skala problemów zdrowotnych mieszkańców Legionowa jest podobna do sytuacji ogólnokrajowej. Stwierdzić można, że mieszkańcy Legionowa borykają się z licznymi problemami zdrowotnymi wśród których wymienić należy: 1. Niekorzystny dla zdrowia styl życia (mała aktywność fizyczna, nieprawidłowy sposób odżywiania, palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu, używanie substancji psychoaktywnych, brak umiejętności radzenia sobie ze stresem), 2. Choroby układu krążenia, 3. Nowotwory złośliwe, 4. Urazy (głównie w wyniku wypadków drogowych), 5. Choroby układu oddechowego (choroby przewlekłe płuc) i trawiennego, 6. Zaburzenia psychiczne, 7. Choroby zakaźne (WZW typu B, gruźlica, AIDS), 8. Niepełnosprawność, która spowodowana jest głównie schorzeniami narządu ruchu, chorobami układu krążenia, urazami i chorobami przewlekłymi. Sytuacja społeczno ekonomiczna Polaków jest trudna, ponieważ nasze społeczeństwo musi borykać się z takimi problemami jak: bezrobocie, ubóstwo oraz różnego rodzaju dysfunkcje rodzinne. Oferta badań i konsultacji medycznych zapewniona przez Narodowy Fundusz Zdrowia jest niewystarczająca i trudno dostępna. Na bezpłatne konsultacje u lekarza specjalisty trzeba oczekiwać miesiącami. Zła sytuacja materialna nie pozwala najuboższym mieszkańcom miasta korzystać z prywatnych wizyt lekarskich, które są niestety bardzo kosztowne. Wychodząc naprzeciw problemom mieszkańców, Gmina Legionowo wprowadza różnego rodzaju programy zdrowotne przeznaczone dla ubogich mieszkańców miasta oraz dla dzieci i młodzieży z legionowskich szkół, mając nadzieję, że dzięki nim podniesie się świadomość zdrowotna mieszkańców Legionowa oraz polepszy ich stan zdrowia. 4

5 II. Założenia Miejskiego Programu Promocji Zdrowia Gmina Legionowo kontynuować będzie Samorządowy Program Promocji Zdrowia w Zakresie Prewencji Chorób Nowotworowych. Ta część Programu realizowana będzie przez Starostwo Legionowskie w ramach porozumienia samorządów Powiatu Legionowskiego. Gmina Legionowo zamierza również realizować wybrane zadania własne określone w Miejskim Programie Promocji Zdrowia na 2007 r. współpracując z organizacjami pozarządowymi, zakładami opieki zdrowotnej i innymi podmiotami. Prezydent Miasta Legionowo będzie wydawał decyzje w sprawach świadczeniobiorców innych niż ubezpieczeni, potwierdzając ich prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Decyzje takie wydaje się po zgromadzeniu następujących dokumentów: potwierdzenie posiadania przez świadczeniobiorcę obywatelstwa polskiego, zamieszkiwanie przez świadczeniobiorcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przeprowadzenie u świadczeniobiorcy rodzinnego wywiadu środowiskowego. W ramach wywiadu zostaje ustalone czy świadczeniobiorca spełnia kryterium dochodowe, zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, ponadto pracownik socjalny ustala czy nie zachodzi dysproporcja między udokumentowaną przez świadczeniobiorcę wysokością dochodu, a sytuacją majątkową świadczeniobiorcy. W miarę możliwości zakupywany będzie sprzęt rehabilitacyjny oraz materiały pomocnicze dla instytucji użyteczności publicznej, w celach poprawy stanu zdrowia mieszkańców Legionowa, a także ułatwienia im kompleksowego funkcjonowania w miejskiej społeczności. III. Zadania realizowane w Programie. Samorządowy Program Promocji Zdrowia w Zakresie Prewencji Chorób Nowotworowych, realizowany przez Powiat Legionowski przy ścisłej współpracy z Urzędem Miasta Legionowo. W ramach programu realizowana będzie edukacja oraz badania profilaktyczne: 1) badania mammograficzne + USG (w wypadkach koniecznych); 2) badania cytologiczne; 3) badania PSA pod kątem wyeliminowania nowotworu prostaty dla mężczyzn od 50 życia; 4) badania jelita grubego. Program skierowany jest na profilaktykę: 1) raka sutka; 2) raka macicy; 3) raka gruczołu krokowego; 5

6 4) raka jelita grubego. Adresaci programu: Kobiety w wieku rok życia, w przypadku badań przesiewowych raka sutka. Kobiety w wieku rok życia, w przypadku badań przesiewowych raka macicy. Mężczyźni w wieku powyżej 50 roku życia, w przypadku badań przesiewowych raka gruczołu krokowego. Kobiety i mężczyźni w wieku rok życia, w przypadku badań przesiewowych raka jelita grubego. Gmina Legionowo dotować będzie powyższe zadania, po podpisaniu porozumienia ze Starostwem Powiatowym w Legionowie. PROGRAMY REALIZOWANE BEZPOŚREDNIO PRZEZ URZĄD MIASTA LEGIONOWO 1. Program Mały Ratownik - upowszechnianie zasad udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej Celem programu jest nauka podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej poprzez specjalistyczne szkolenia dla dwóch grup odbiorców. 1. Zajęcia z pomocy przedlekarskiej zrealizowane zostaną w legionowskich szkołach. Adresatami zajęć będą uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, których nie objęto tym programem w latach Celem programu będzie nauka podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia życia, pomocy w zadławieniach, w urazach kończyn, w złamaniach, urazach kręgosłupa, krwawieniach zewnętrznych. Zajęcia prowadzić będzie kadra medyczna posiadająca zaświadczenie o ukończeniu kursu pomocy przedlekarskiej zgodnie ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej. 2. Szkolenie dla osób które zawodowo pracują z klientami zagrożonymi utratą zdrowia i życia (kadra medyczna, strażnicy miejscy, strażacy, policjanci, pracownicy samorządowi oraz pracownicy jednostek organizacyjnych gminy). Zajęcia prowadzić będzie kadra medyczna posiadająca zaświadczenie o ukończeniu kursu pomocy przedlekarskiej zgodnie ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej. 6

7 2. Programy edukacyjne: 1. Bezdech - śmiertelne niebezpieczeństwo dla niemowląt; 2. Zasady pielęgnacji i karmienia niemowląt i małych dzieci Programy skierowane są do rodziców oczekujących narodzin potomstwa, rodziców posiadających dzieci i członków ich rodzin, którzy sprawują opiekę nad małymi dziećmi. Celem programu Bezdech - śmiertelne niebezpieczeństwo dla niemowląt; jest przedstawienie mechanizmu zaburzeń, poznanie sposobów jak zmniejszyć zagrożenie? Profilaktyka i nauka podstawowych umiejętności ratunkowych. Realizacja programu Zasady pielęgnacji i karmienia niemowląt i małych dzieci ma na celu naukę pielęgnacji niemowląt, przedstawienie wiedzy na temat prawidłowego odżywiania dzieci, oraz konsekwencji zdrowotnych wynikających z wadliwego, lub niebezpiecznego żywienia. 3. Program szczepień ochronnych przeciwko grypie populacji z grupy szczególnego ryzyka (powyżej 65 r. ż.) znajdujących sie w trudnej sytuacji materialnej Celem szczepień przeciwko grypie jest nie tylko uniknięcie zachorowania na samą grypę, ale przede wszystkim uniknięcie poważnych powikłań pogrypowych, takich jak: zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego czy zapalenie mózgu stanowiących bezpośrednie zagrożenie życia. Badania naukowe w zakresie szczepień przeciwko grypie wskazują ich wysoką skuteczność u osób w wieku lata, w tym znaczną redukcję liczby hospitalizacji z powodu zapalenia płuc, innych schorzeń układu oddechowego oraz znaczny spadek liczby przypadków śmiertelnych powikłań po grypie. 4. Zajęcia choreoterapeutyczne dla grupy mieszkańców Legionowa potrzebujących wsparcia psychicznego niezbędnego podczas procesów zdrowienia Program przeznaczony jest dla osób starszych lub z problemami zdrowotnymi (psychosomatycznymi), potrzebujących dodatkowych zajęć mogących spowodować wzmacnianie procesów zdrowienia i dawanie wsparcia psychicznego zwiększającego możliwość przezwyciężania choroby. Program zajęć wchodzi w skład szeroko pojętej profilaktyki zdrowia opartej na wiedzy psychologicznej, choreoterpeutycznej i medycznej. 5. Program Białe Soboty - bezpłatne i bez skierowania konsultacje i badania diagnostyczne W ramach programu Białe Soboty zorganizowany będzie cykl bezpłatnych profilaktycznych badań lekarskich (konsultacji oraz badań diagnostycznych) skierowanych do 7

8 odbiorów z różnych grup wiekowych, społecznych i zawodowych. W szczególności: wczesne zapobieganie chorobom układu krążenia prowadzenie badań profilaktycznych i przesiewowych (m.in.: ciśnienia tętniczego krwi, EKG, poziomu cholesterolu we krwi całkowity, HDL i trójglicerydy, poziomu cukru we krwi); wykrywanie i zapobieganie rozwojowi chorób układu oddechowego, wad postawy (w przypadku dzieci). Akcje Białe Soboty realizowane będą w dni wolne od pracy: na terenie zakładu opieki zdrowotnej, w ogniskach wychowawczych (TPD lub Caritas DWP) tj. w bezpośrednim środowisku przebywania dzieci i młodzieży z rodzin ubogich i niewydolnych wychowawczo, akcja ta przeznaczona jest dla podopiecznych organizacji pozarządowych zajmujących się pracą profilaktyczno wychowawczą, podczas imprez ogólnomiejskich, np. Dni Legionowa, tak aby mogło w nim uczestniczyć jak najwięcej mieszkańców naszego miasta. Założeniem programu jest objęcie badaniami wykonywanymi przez lekarzy specjalistów najuboższych mieszkańców miasta, szczególnie dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych patologiami społecznymi. 6. Prowadzenie zajęć z zakresu orientacji w terenie dla osób niedowidzących i niewidomych szczególnie tych, którzy zrzeszeni są w Polskim Związku Niewidomych Celem programu jest rehabilitacja społeczna osób niewidomych i niedowidzących, mających trudności w komunikowaniu się z otoczeniem. U ludzi niewidomych i słabowidzących ograniczenie swobodnego poruszania się jest najbardziej widoczną "barierą" życiową. Prowadzi do utraty poczucia własnej wartości, utrudnia zdobycie różnego rodzaju doświadczeń, uzależnia od przewodnika i otoczenia. Swobodne poruszanie się wzbogaca sferę poznawczą i daje możliwość samodzielnego poznawania przedmiotów i zjawisk. Nauka orientacji pozwala odczuć satysfakcję po samodzielnym pokonaniu wyznaczonej trasy. Dzięki opanowaniu tej umiejętności niewidomy czy słabowidzący nie musi korzystać z pomocy przewodnika, staje się bardziej zaradny życiowo. Założeniem programowym jest wspieranie działań zmierzających do wyrównywania szans osób niewidomych i niedowidzących, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez zwiększenie dostępu do dóbr i usług umożliwiających im pełne uczestnictwo w życiu społecznym, kulturalnym oraz integracja środowiska osób niepełnosprawnych. 8

9 7. Krzewienie idei krwiodawstwa wśród mieszkańców Legionowa Realizacja zadania ma na celu organizowanie akcji poboru krwi i edukację społeczeństwa w celu zapewnienia krwi wszystkim potrzebującym. Krew jest bowiem najpotężniejszym lekiem, jakim dysponuje dzisiejsza medycyna, lekiem niezastąpionym, którego nie potrafi wyprodukować żadne laboratorium. Wiele transfuzji i stosowanie leków krwiopochodnych jest możliwe dzięki wspaniałej grupie osób, czyli Honorowym Dawcom Krwi. Propagowanie i popularyzowanie wśród mieszkańców Legionowa idei honorowego krwiodawstwa poprzez organizowanie akcji zbiorowego i indywidualnego oddawania krwi, otaczanie należytą troską i opieką honorowych dawców krwi, organizowanie otwartych imprez kulturalno oświatowych i turystyczno sportowych dla honorowych dawców krwi oraz propagowanie idei honorowego krwiodawstwa w środkach masowego przekazu. 8. Program edukacyjny Jak żyć z cukrzycą? Program skierowany do chorych na cukrzycę oraz ich rodzin. Celem programu jest poprawa jakości życia poprzez działania edukacyjne. Badania naukowe dowodzą, że Edukacja jest w cukrzycy jedną z metod leczenia - tak jak przyjmowanie leków czy insulinoterapia (twierdzi prof. Jacek Sieradzki - Prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego). Bez możliwości zdobycia kompleksowej i rzetelnej wiedzy o chorobie, pacjent który właśnie dowiedział się, że ma cukrzycę, nie poradzi sobie w życiu codziennym. 9. Program edukacyjno - profilaktyczny dla mieszkańców miasta, szczególnie dzieci i młodzieży szkolnej promujący zdrowy styl odżywiania Założeniem programu jest edukacja szczególnie dzieci i młodzieży szkolnej w zakresie zdrowego odżywiania oraz przybliżenie zagrożeń jakie produkty w naszej diecie są najbardziej szkodliwe dla zdrowia. W społeczeństwach o najwyższym rozwoju cywilizacyjnym najczęstszą przyczyną chorób i śmierci stały się choroby wynikające z zaburzeń przemian metabolicznych jak: cukrzyca, miażdżyca i choroby nowotworowe. Jedną z głównych przyczyn ich powstawania jest zbyt duże spożycie wysokokalorycznych pokarmów zawierających tłuszcze i białka. Medycyna kliniczna leczy skutki tych chorób, dietetyka dostarcza informacji do opracowania zasad zdrowego odżywiania, które w połączeniu z odpowiednim trybem życia są najskuteczniejszą metodą zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. W każdej z legionowskich szkół będą się odbywały spotkania młodzieży z dietetykiem, który 9

10 przekaże podstawowe informacje na temat zdrowego stylu odżywiania i wskaże zagrożenia jakie może nieść za sobą nieprzestrzeganie tych zasad dla dalszego rozwoju organizmu. Zorganizowane zostanie również spotkanie edukacyjne dla mieszkańców miasta uczące zdrowego stylu odżywiania. 10. Mammografia - program mający na celu wykrycie w jak najwcześniejszym stadium raka piersi u kobiet W ramach tego zadania nastąpi sprowadzenie mammobusu na wykonanie mammografii w ramach ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia, badania dla kobiet w wieku lat, które będą chciały wykonać badanie po raz pierwszy, dla kobiet które w roku 2006 otrzymały wskazanie do wykonania badania po upływie 12 miesięcy (w ramach Programu Profilaktycznego) jak również dla kobiet, które nie wykonały badania w ciągu ostatnich 2 lat. Badania dla mieszkanek miasta w wieku lat, zostaną sfinansowane z budżetu Gminy Legionowo. IV. Metody realizacji Bezpośrednia realizacja zadań należeć będzie do podmiotów wyłonionych w drodze konkursu ofert, a zaangażowanie organizacji pozarządowych i zakładów opieki zdrowotnej pozwoli na optymalizację kosztów, to jest osiągnięcie zakładanych w programie celów przy użyciu mniejszych środków finansowych i rzeczowych. V. Koordynacja programu. Koordynację programu prowadzi Referat Zdrowia Publicznego i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Legionowo. W realizację włączone są: Starostwo Legionowskie, zakłady opieki zdrowotnej, szkoły, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe w tym Polski Czerwony Krzyż, Polski Związek Niewidomych, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, specjaliści i wolontariusze, media. VI. Finansowanie programu. Środki finansowe na realizację zadań wydzielone zostały w budżecie Gminy Legionowo w ramach Miejskiego Programu Polityki Zdrowotnej. Przewodniczący Rady Wiesław Karnasiewicz 10