ADHORTACJA APOSTOLSKA OJCA ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II O ZADANIACH RODZINY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM

Transkrypt

1 ADHORTACJA APOSTOLSKA OJCA ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II O ZADANIACH RODZINY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM Familiaris consortio Omawiany Dokument Kościelny składa się z czterech części poświęconych rodzinie: Część Pierwsza: Blaski i cienie rodziny w dobie obecnej. Część Druga: Zamysł Boży względem małżeństwa i rodziny. Część Trzecia: Zadania rodziny chrześcijańskiej. Część Czwarta: Duszpasterstwo rodziny: etapy, organizacja, pracownicy i okoliczności. Papież Jan Paweł II w dokumencie zaznaczył, że Kościół, świadomy tego, że małżeństwo i rodzina stanowią jedno z najcenniejszych dóbr ludzkości, pragnie nieść swoją naukę i zaofiarować pomoc tym, którzy znając wartości małżeństwa i rodziny, starają się pozostać im wierni; tym, którzy w niepewności i niepokoju poszukują prawdy; i tym, którzy niesłusznie napotykają na przeszkody w realizowaniu własnej wizji rodziny. ( ) Kościół pragnie służyć każdemu człowiekowi, zatroskanemu o losy małżeństwa i rodziny. Ojciec Święty zauważył, że rodzina w dzisiejszych czasach znajduje się pod wpływem szybkich zmian społecznych i kulturowych. Dlatego należy świadomie zrozumieć, rozpoznać własne powołanie i podjąć wysiłek zrozumienia relacji międzyosobowych, opartych na miłości i sprawiedliwości. W trzeciej części tego dokumentu Autor przedstawia zadania rodziny chrześcijańskiej. Ojciec Święty mówi, że istota i zadania rodziny są ostatecznie określone przez miłość. Rodzina dlatego otrzymuje misję strzeżenia, objawiania i przekazywania miłości, będącej żywym 1

2 odbiciem i rzeczywistym udzielaniem się miłości Bożej ludzkości oraz miłości Chrystusa Pana Kościołowi, Jego oblubienicy. Wyróżniono więc cztery podstawowe zadania rodziny: 1. tworzenie wspólnoty osób, 2. służbę życiu, 3. udział w rozwoju społeczeństwa, 4. uczestnictwo w życiu i posłannictwie Kościoła. Tworzenie wspólnoty osób opiera się na zasadzie miłości i mocy komunii, niepodzielnej jedności małżeńskiej oraz szanowaniu i popieraniu rozwoju każdego z członków. Rodzina składa się z małżonków, rodziców, dzieci i krewnych. Trwałym elementem ją spajającym jest miłość ożywiana i podtrzymywana przez wewnętrzny, nieustający dynamizm, prowadzący rodzinę do coraz głębszej i mocniejszej komunii, która jest fundamentem i zasadą wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej. Małżeństwo polega na pogłębianiu więzi pomiędzy sobą na każdym poziomie: na poziomie związku ciał, charakterów, serc, umysłów i dążeń, związku dusz, ukazując w ten sposób Kościołowi i światu nową komunię miłości jako dar łaski Chrystusowej. Należy jednocześnie pamiętać, iż Dar tego sakramentu jest powołaniem i przykazaniem dla małżonków chrześcijańskich, aby pozostali sobie wierni na zawsze, ponad wszelkie próby i trudności Jan Paweł II wskazuje, iż dawanie świadectwa bezcennej wartości nierozerwalności i wierności małżeńskiej jest jednym z najcenniejszych i najpilniejszych zadań małżonków chrześcijańskich naszych czasów. Podstawowym czynnikiem budowania wspólnoty rodziny jest wymiana wychowawcza na płaszczyźnie rodzice dzieci i odwrotnie. Dzieci wnoszą szczególny, niezastąpiony wkład w tworzenie rodziny. Wkład oparty na szacunku, miłości i posłuszeństwie. Należy jednak pamiętać, że tworzenie wspólnoty rodziny wymaga wszelkiej gotowości i poświęcenia każdego z jej członków. Szczególną uwagę poświęcił Autor kobiecie. Podkreślił, że godność i odpowiedzialność kobiety, równe są godności i odpowiedzialności mężczyzny. Obowiązki kobiety i mężczyzny są takie same, realizują się w poświęcaniu się drugiemu małżonkowi i dotyczą opieki nad dziećmi. Nie ulega wątpliwości, że kobiety mają również takie same prawa jak mężczyźni do pełnienia funkcji publicznych i społecznych. W dalszej części dokumentu Autor określa również rolę mężczyzny w rodzinie i świecie współczesnym. Mężczyzna powołany jest do zabezpieczenia równego rozwoju wszystkim 2

3 członkom rodziny. Spełni to zadanie przez wielkoduszną odpowiedzialność za życie poczęte pod sercem matki, przez troskliwe pełnienie obowiązku wychowania, dzielonego ze współmałżonką, przez pracę, która nigdy nie rozbija rodziny, ale utwierdza ją w spójni i stałości, przez dawanie świadectwa dojrzałego życia chrześcijańskiego, które skutecznie wprowadza dzieci w żywe doświadczenie Chrystusa i Kościoła. Ojciec Święty wskazuje, iż podstawowym zadaniem rodziny jest przekazywanie życia czyli służba życiu. Jednak w dobie społeczeństwa konsumpcyjnego młodzi ludzie są tak pochłonięci staraniem o ciągłe zwiększanie dóbr materialnych, że to zadanie schodzi na dalszy plan. Kościół opowiada się za życiem i uważa nawet gdy słabe i cierpiące, jest zawsze wspaniałym darem Bożej dobroci. Potępia wszelkie poczynania zmierzające do ograniczenia wolności małżonków w podejmowaniu decyzji co do potomstwa. Jan Paweł II wskazuje więc misję Kościoła w ukazywaniu płciowości jako wartości i zadań dla kobiety i mężczyzny. Wskazuje małżonkom jeśli stosując się do okresów niepłodności, szanują nierozerwalny związek znaczenia jednoczącego i rozrodczego płciowości ludzkiej, postępują jako słudzy zamysłu Bożego i korzystają z płciowości zgodnie z pierwotnym dynamizmem obdarowania całkowitego, bez manipulacji i zniekształceń. Kościół chce pomagać w rozwiązywaniu trudności małżeńskich jest bowiem przekonany, że nie może zachodzić prawdziwa sprzeczność pomiędzy prawami Bożymi co do przekazywania życia, a obowiązkiem pielęgnowania autentycznej miłości małżeńskiej. Chce być również pomocny w budzeniu przekonań i ofiarowania konkretnej wiedzy tym, którzy pragną przeżywać ojcostwo i macierzyństwo w sposób odpowiedzialny. Kolejnym ważnym aspektem poruszanym w Adhortacji jest prawo obowiązek rodziców do wychowania. Rodzina jest pierwszą jednostką, w której odbywa się nauka prawdziwej sprawiedliwości, godności osobistej, poczucia prawdziwej miłości czy bezinteresownej służby wobec drugiego. Wychowując rodzice kształtują również osobowość dzieci z punktu widzenia chrześcijańskiego i kościelnego. Ojciec Święty pragnie, aby to wychowywanie odbywało się w rodzinie jak również w wybranych i kontrolowanych ośrodkach wychowawczych ( duszpasterstwo organiczne ). Wskazuje na Kościół i potwierdza prawo pomocniczości, które ( ) obowiązany jest przestrzegać, współpracując w wychowaniu seksualnym, w takim samym duchu, jaki ożywia rodziców. Podkreśla również, że Kościół sprzeciwia się informowaniu o życiu seksualnym w oderwaniu od zasad moralnych. Autor Adhortacji podkreśla, że Państwo i Kościół mają obowiązek służenia rodzinom wszelkimi możliwymi formami pomocy w wypełnianiu swych zadań wychowawczych. 3

4 Rodzice powinni mieć również zagwarantowane prawo do wyboru wzorca wychowania zgodnie ze swoją wiarą. Przed rodziną chrześcijańską stoją również zadania społeczne. Choć do jej głównych zadań społecznych należy prokreacja i wychowanie, to jednak może się ona realizować przez służbę społeczną na rzecz biednych, głodnych, bezdomnych czy chorych, angażując do współpracy wszystkich członków rodziny. W dalszej części dokumentu Ojciec Święty ukazuje rodzinę w wymiarze światowym. W dobie szerzących się problemów społecznych rodzina staje wobec zupełnie nowego rozszerzenia zakresu zadań, które ma wypełnić dla rozwoju społeczeństwa: chodzi tu także o współpracę w tworzeniu nowego ładu międzynarodowego. Duchowa solidarność rodzin chrześcijańskich stanowi wewnętrzną energię, która rodzi i szerzy sprawiedliwość, pojednanie, braterstwo i pokój między ludźmi. Czwartą ważną rolą rodziny chrześcijańskiej, na którą Papież zwraca uwagę, są zadania kościelne. Zadania te głównie dotyczą uczestnictwa w życiu i posłannictwie Kościoła, poprzez słuchanie Słowa Bożego i głoszenie go z pełną ufnością. Wierne odkrywanie i wypełnianie zamysłu Bożego powinno odbywać się we wspólnocie rodzinnej i małżeńskiej. Dlatego Kościół Domowy potrzebuje ewangelizacji czyli ciągłego wychowania w wierze. Posługa ewangelizacyjna rodziców chrześcijańskich jest swoista i nie do zastąpienia: nabiera ona cech typowych dla życia rodzinnego, na które winny się składać miłość, prostota, konkretne i codzienne świadectwo. Rodziny chrześcijańskie dają szczególny wkład w sprawę misyjną Kościoła, pielęgnując powołania misyjne wśród swoich synów i córek oraz, w ogólniejszy sposób, poprzez całe dzieło wychowania, które przysposabia dzieci od najmłodszych lat do coraz lepszego poznawania miłości Boga ku wszystkim ludziom. Rodzina chrześcijańska jest włączona w Kościół, lud kapłański: poprzez sakrament małżeństwa, z którego wyrasta i z którego czerpie pokarm, jest stale ożywiana przez Chrystusa Pana i przez Niego wzywana i zobowiązana do dialogu z Bogiem poprzez życie sakramentalne, ofiarę życia i modlitwę. Tę funkcję Ojciec Święty nazwał zadaniem kapłańskim, które realizuje się w wewnętrznej jedności Kościoła z codziennym życiem rodziny. Jan Paweł II podkreśla, że właściwym źródłem i pierwotnym środkiem uświęcenia oraz założenia rodziny jest sakrament małżeństwa. Sakrament ten umacnia małżeństwo i rodzinę, także zbliża ich do świętości. Zadanie uświęcenia rodziny chrześcijańskiej ma swe 4

5 pierwsze źródło w chrzcie świętym, znajduje zaś swój najpełniejszy wyraz w Eucharystii ( ), która uobecnia przymierze miłości Chrystusa z Kościołem Ważnym zadaniem ewangelizacyjnym rodziny jest wspólna modlitwa, do której Ojciec Święty gorąco namawia. Modlitwa rodzinna ma swoje cechy charakterystyczne. Jest modlitwą wspólną męża i żony, rodziców i dzieci. Komunia w modlitwie jest jednocześnie owocem i wymogiem owej komunii, otrzymanej w sakramentach chrztu i małżeństwa. Ważnym elementem Kościoła domowego jest stworzenie dzieciom warunków do naturalnego wprowadzenia w modlitwę, modlitwę liturgiczną. Stąd konieczność uczestnictwa wszystkich członków rodziny w Mszy Świętej, zwłaszcza w niedzielę i święta. W ostatniej części omawianego fragmentu dokumentu Jan Paweł II podkreśla, iż podstawą każdej rodziny jest miłość, życie w godności i szacunku oraz służba drugiemu człowiekowi. Adhortacja Apostolska Ojca Świętego Jana Pawła II O zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym jest ważnym dokumentem kościelnym, który normalizuje i porządkuje wszystkie elementy życia współczesnej rodziny. Dokument został opublikowany w roku 1981 i zawiera wiele uniwersalnych prawd na temat wspólnoty rodzinnej, aktualnych do dziś. Jan Paweł II dokonuje dogłębnej analizy rodziny chrześcijańskiej. Omawia rolę rodzinę jako wspólnoty tworzących ją osób, opartej na miłości. Zwraca uwagę na ogromną rolę powoływania do życia nowych członków rodziny. Jednak rodzina nie jest oderwaną jednostką, doskonale funkcjonuje w otaczającym ją świecie i społeczeństwie. Rodzina chrześcijańska jest również ważnym ogniwem Kościoła, która uczestniczy w Jego Życiu i bierze czynny udział w misji Kościoła i kapłaństwie. W dobie załamania się wszelkich autorytetów ten dokument jest doskonałą nauką dla młodych pokoleń. Dziś, po śmierci Jana Pawła II ma on zupełnie inny wymiar, może stać się swoistą ściągawką jak powinna wyglądać prawdziwa chrześcijańska rodzina. Mam nadzieję, iż wielu młodych ludzi w okresie poszukiwań dotrze do tego dokumentu kościelnego i będzie mogła czerpać wzorce godne do naśladowania. Opracowanie : Elżbieta Przybył 5