Współczesne technologie i narzędzia informatyczne a wypożyczanie międzybiblioteczne. Anna Gogiel-Kuźmicka Biblioteka Politechniki Białostockiej

Transkrypt

1 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne a wypożyczanie międzybiblioteczne Anna Gogiel-Kuźmicka Biblioteka Politechniki Białostockiej Olsztyn

2 Społeczeństwo informacyjne - definicje Społeczeństwo informacyjne to społeczeństwo, które się właśnie kształtuje, gdzie technologie gromadzenia i transmisji informacji i danych są powszechnie dostępne po niskich kosztach. Powszechnemu użyciu informacji i danych towarzyszą organizacyjne, komercyjne, społeczne i prawne zmiany, które głęboko zmieniają życie, pracę i społeczeństwo jako takie. Społeczeństwo informacyjne - [ang. Information society] - nowy system społeczeństwa, kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w usługach, a stopień rozwoju wymaga stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania, przekazywania i użytkowania informacji.

3 Wypożyczanie międzybiblioteczne podstawowe kryteria szybkość dostarczania dokumentów lub kopii; obniżenie kosztów przesyłania publikacji; wyższa jakość przesyłanych dokumentów.

4 Wypożyczanie międzybiblioteczne podstawowe kompetencje Pracownik Wypożyczalni Międzybibliotecznej (WM), podobnie jak broker informacji pełni rolę pośrednika między zasobami informacji, a swoimi klientami. Często dokonuje weryfikacji opisów zamówionych publikacji tzn. uściśla dane bibliograficzne, aby przekazać właściwą informację (w tym wypadku dokument) swojemu czytelnikowi. Powinien zatem posiadać kompetencje w zakresie: posługiwania się nowoczesnymi technologiami i narzędziami informatycznymi, znajomość języka informacyjno-wyszukiwawczego, wiedza, gdzie szukać.

5 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne Poczta elektroniczna Urządzenia do digitalizacji Oprogramowania do pracy z dokumentami cyfrowymi System biblioteczne Serwisy elektronicznego dostarczania dokumentów Internet (wyszukiwarki internetowe, katalogi biblioteczne, bazy danych, repozytoria cyfrowe)

6 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne Poczta elektroniczna zwiększa szybkość przepływu informacji rewersy tradycyjne zostały zamienione na rewersy elektroniczne, wysyłane za pomocą poczty elektronicznej lub też generowane z bibliotecznego systemu; biblioteka przyjmująca zamówienie może szybko poinformować, czy dane zamówienie zostanie zrealizowane czy też nie; dzięki tej nowoczesnej formie komunikacji, już po paru godzinach osoba składająca zamówienie w WM może otrzymać zamówioną publikację na swoją skrzynkę elektroniczną; WM oferują też swoim czytelnikom składanie zamówień bezpośrednio na adres mailowy lub też przy pomocy gotowego formularza umieszczonego na stronach domowych bibliotek.

7 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne Urządzenia do digitalizacji zastosowanie skanerów to oszczędność czasu i zmniejszenie kosztów dostarczenia kopii dają możliwość zamiany obrazu analogowego na postać cyfrową i zapisania powstałego dokumentu elektronicznego w wybranym formacie. zapis cyfrowy generowany przez skanery jest łatwy do rozpowszechnienia

8 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne Oprogramowania do pracy z dokumentami cyfrowymi umożliwiają poprawę jakości przeskanowanych kopii Adobe Acrobat służy do tworzenia i ewentualnego formatowania plików (wstawianie stron, obracanie stron, ustawianie zabezpieczeń dokumentu) w najpopularniejszym formacie PDF. Dokumenty w tym formacie przegląda się za pomocą bezpłatnej aplikacji Adobe Reader; CorelDraw, Adobe Photoshop i in. programy pomagają dokonać graficznej korekty dokumentów elektronicznych; programy Winzip czy Winrar pomagają zmniejszyć rozmiary dużych plików.

9 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne Systemy biblioteczne z modułem międzybibliotecznym pozwalają na rejestrację i skracają czas obsługi zamówień Bibliotekarz w module wprowadza zamówienie do odpowiednich formularzy (formularz na książkę, czasopismo, materiały konferencyjne) i wysyła je z systemu (rewers elektroniczny) bez konieczności dublowania tego samego w mailu; Moduł ten jest powiązany z modułem udostępnień, który z kolei posiada bazy z danymi czytelników. Czytelnik z modułu otrzymuje informację o wpływie zamówionych materiałów, o terminie zwrotu; Niektóre z bibliotek dają też możliwość założenia konta innym WM.

10

11 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne Serwisy elektronicznego dostarczania dokumentów sprawiają, że zamówione artykuły trafiają do odbiorcy sprawnie i szybko Doc@med to polski system służący do przesyłania publikacji z zakresu medycyny w formie kopii artykułów ( w PDF-ach) z czasopism polskich i zagranicznych. Czas realizacji do 48 godz. Liczba tytułów czasopism 5239; Subito - to niemiecki serwis służący do elektronicznego zamawiania i dostarczania książek i artykułów z bibliotek niemieckich, austriackich i szwajcarskich. Oferuje 1 mln. tytułów, a zamówione publikacje przesyłane są w terminie do 3 dni.

12

13

14 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne Internet - jedno z podstawowych źródeł informacji Wyszukiwarki internetowe pozwalają szybko dotrzeć do potrzebnej informacji ukrytej w zasobach Internetu; Katalogi biblioteczne dają możliwość bezpośredniego wglądu do zbiorów własnej biblioteki, bibliotek krajowych i bibliotek zagranicznych; Bazy danych zawierają opisy bibliograficzne, niekiedy abstrakty, a czasem pełne teksty; Repozytoria cyfrowe zawierają pełne teksty dokumentów różnego rodzaju.

15 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne WYSZUKIWARKI INTERNETOWE Wyszukiwarki (Google, Altavista, Szukacz) Metawyszukiwarki (MetaCrawler, Metasearch) Wyszukiwarki specjalistyczne (SCIRUS, Google Scholar, Google Books) Lista czasopism A to Z

16

17

18

19

20 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne KATALOGI BIBLIOTECZNE Katalog własny Katalogi innych bibliotek, w tym katalogi kartkowe on-line Katalogi zbiorcze Karo, Nukat, KVK, WorldCat GBL CKCZ BN CKKZ, BN CKCzZ

21

22

23

24 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne BAZY DANYCH Bazy pełnotekstowe (Elsevir, Springer, IEEE) Bazy bibliograficzno -abstraktowe (BazTECH, Compendex Engineering Village, INSPEC) Bazy bibliograficzne (SYMPO, SYNABA, Kartoteka IT)

25

26

27

28 Współczesne technologie i narzędzia informatyczne REPOZYTORIA CYFROWE Biblioteki Cyfrowe (FBC, PBC, Europeana, Dart-Europe, itp.) Zasoby Open Access (EMIS, ENY, AMUR) Czasopisma OA (DOAJ, Open J-Gate, E-journals.org, The Elektronische Zeitschriftenbibliothek EZB)

29

30

31

32 Wnioski końcowe Wykorzystanie w WM współczesnych technologii i narzędzi informatycznych: skróciło czas oczekiwania na zamówione publikacje; ułatwiło rejestrację zamówień i sposób przesyłania dokumentów; zmniejszyło koszty związane z dostawą kopii zamówionych materiałów; zwiększyło wskaźnik realizacji zamówień.

33 Dziękuję za uwagę! Dobrze jest mieć właściwe narzędzie pracy!