Posmakuj Małopolski. Taste Małopolska. luty 2012 (03) zeskanuj!

Transkrypt

1 m a g a z i n e luty 2012 (03) Miesięcznik Pasażerów eurolot.com / eurolot.com Passengers monthly Egzemplarz bezpłatny / Free copy Posmakuj Małopolski Taste Małopolska zeskanuj!

2 Freemont. Cały świat w jednym samochodzie. przeglądy co km 32 konfiguracje siedzeń 5-7 miejsc siedzących spalanie 6,4 l/100 km (cykl mieszany) silnik Diesla 170 KM 2 Prezentowany samochód jest jedynie ilustracją. Prezentowany kolor karoserii nie jest dostępny w aktualnej ofercie. Emisja CO 2 dla silnika Diesla 170 KM wynosi 169 g/km. Szczegóły w salonach.

3 Start powitanie / welcome Szanowni Państwo, Ladies and gentlemen, styczeń i luty to czas, który dla wielu szczególnie najmłodszych jest długo wyczekiwanym okresem zimowego wypoczynku. Niektórzy spośród Państwa zimowe urlopy mają już może za sobą, być może to właśnie z nami polecieli Państwo w Tatry nie ma bowiem szybszej, wygodniejszej i bardziej bezpiecznej drogi w polskie i słowackie góry niż droga lotnicza... Tych z Państwa, którzy zimowe ferie dopiero planują, zachęcam zaś do skorzystania z połączeń do Popradu. Oferujemy je z Warszawy dwa razy w tygodniu, a z Gdańska, w okresie ferii, nawet trzy razy. Z pewnością jest jeszcze szansa, by zamiast wielu godzin na nie zawsze odśnieżonych drogach, w półtorej godziny znaleźć się w Popradzie, czy może kilkadziesiąt minut później, lotniskowym busem w Zakopanem i okolicy. Nasza oferta dla Pasażerów obejmuje bowiem nie tylko przeloty. Z myślą o Państwa wygodzie dbamy o rozwój dodatkowych usług transfery w góry oferujemy także z lotniska w Krakowie. Już dziś myślimy też, by Pasażerów, którzy latem wylądują w Gdańsku przewieźć na Hel. Ze Szczecina planujemy uruchomić regularne połączenia busem do Świnoujścia i Kołobrzegu. To ostatnie miasto zmieniło się na przestrzeni kilku lat nie do poznania. Kto był w Kołobrzegu wiele lat temu, nie pozna spacerowej alejki i ulicy biegnącej wzdłuż brzegu, gdzie dziś stoją nowoczesne hotele i ośrodki SPA. Teraz łatwiej dotrzeć tam dzięki naszym lotom do Szczecina, a wiele hoteli podobnie jak na południu Polski już teraz oferuje swoim Gościom, a naszym Pasażerom, transfery z lotniska. Zanim jednak dotrą Państwo do celu niezależnie czy jest nim ośrodek narciarski na południu Polski lub nad Bałtykiem, biznesowe spotkanie w Poznaniu albo we Wrocławiu, a może romantyczny Walentynkowy weekend w Krakowie zachęcam do lektury naszego Magazynu. Z pewnością umili czas spędzony w samolocie. Proponuję też zabrać go ze sobą, by zawsze mieć pod ręką ciekawe i aktualne źródło informacji o naszych usługach. Zachęcam również Państwa do skorzystania z naszej promocji Zakochani w Eurolocie, o której piszemy wewnątrz magazynu. Serdecznie zapraszam do planowania ferii i Walentynek z Eurolot i życzę Państwu bezpiecznego wypoczynku! Mariusz Dąbrowski Prezes Zarządu January and February is the time that, for many especially the youngest, is a long awaited period of winter rest. Some of you may already have had your winter holidays behind, and perhaps you chose us to fly to the Tatra Mountains for there is no faster, more comfortable and more secure way to get to the Polish and Slovak mountains than by air... Therefore, I encourage those of you who are planning winter holidays now to take advantage of our connections to Poprad. We provide them from Warsaw twice a week, and from Gdańsk, during the winter break, even three times. Certainly, it is still possible to find yourself in Poprad in an hour and a half instead of spending many hours on snowy roads, or perhaps even a few dozen minutes later to get to Zakopane and the surrounding area by our bus. Our offer for passengers includes not only flights. With your comfort in mind we care about the development of additional services we also offer transfers to the mountains from the airport in Kraków. Already today we are thinking of how to carry Passengers who will land in Gdańsk in the summer. We are planning to operate a regular shuttle service from Szczecin to Świnoujście and Kołobrzeg. The latter city has changed over several years out of the recognition. One who was in Kołobrzeg many years ago will not recognize the alley and street that run along the shore, where today there are modern hotels and SPA centres. Now it is easier to get there thanks to our flights to Szczecin, and a lot of hotels just like in the Southern Poland already offer their guests, and our passengers, transfers from the airport. But before you reach your destination whether it is the ski resort in the south, or the Baltic, or a business meeting in Poznań or Wrocław, or perhaps a romantic Valentine's weekend in Kraków, I encourage you to read our magazine. Definitely, it will amuse you during the flight. I also suggest taking it with you to always have near at hand an interesting and up-to-date source of information about our services. I also would like to inspire you to take advantage of our promotion, "In love with Eurolot" that we write about inside the Magazine. We cordially invite you to plan your winter break and Valentine's Day with Eurolot and I wish you to have a safe holiday! Mariusz Dąbrowski President & CEO eurolot.com magazine Miesięcznik Pasażerów eurolot.com eurolot.com Passengers monthly Biuro Zarządu / Management office: info@eurolot.com.pl tel.: fax: Wydawca / Publisher: V5group ul. Śląska 4, Poznań redakcja@v5group.pl Redaktor naczelny: Tomasz Hilbert tomasz.hilbert@v5group.pl Reklama / Advertising: reklama@v5group.pl tel.: mobile: Redakcja zastrzega sobie prawo do skrótu i opracowania redakcyjnego tekstów nadesłanych do magazynu. The editorial staff reserves the right to reduce and edit the texts sent to the magazine. Okładka / Cover: Fot. Piotr Droździk 3

4 Start spis treści / table of contents START DESTYNACJA DESTINATION ODERWIJ SIĘ TAKE OFF KLASA BIZNES BUSINESS CLASS KULTURALNE LĄDOWANIE CULTURAL LANDING WITAJ W DOMU! WELCOME HOME! KOKPIT COCKPIT Powitanie / Welcome 3 Eurolot news 6 Bagażowe nowości na luty Baggage novelties for February 8 Posmakuj Małopolski! / Taste Małopolska! 10 Terma BUKOVINA moc płynąca z natury Terma Bukovina the power that comes from nature 14 Wieczne. Kochane. Niepokonane. Eternal. Loved. Unbeaten. 18 Wywiad / Interview: Julia Michalska i Magdalena Fularczyk 20 Frecce Tricolori mistrzowska dziesiątka The Frecce Tricolori the masterful ten 22 De-icing 24 Myanmar, czyli... / Myanmar means 26 Wywiad / Interview: Bożena Lublińska-Kasprzak 2012: Rok dobrego zarządzania 2012: The year of good management 30 Przymusowe umorzenie udziałów w spółce z o.o. Compulsory redemption of shares in limited liability companies 34 Newsletter przedsiębiorcy / Business Newsletter 36 Do walizki. Recenzje / Into the suitcase! 38 Rezerwuj luty / February events 40 Wielki powrót sukienki Great comeback of a dress 42 Rady, które ułatwią Państwu podróż Some advice which will help you travel with us 44 Nasze samoloty / Our fleet 46 Taryfy eurolot.com / eurolot.com fares 47 Rozkład lotów luty 2012 / Flight schedule February Miłego eurolotu / Have a nice eurolot 50 Zaproszenie na krótki trening The short training invitation Kiedy piszę ten tekst, Justyna Kowalczyk próbuje dogonić Marit Bjørgen i swój czwarty w karierze Puchar Świata (jeszcze 62 pkt!). Piłkarze ręczni walczą o półfinał (dzisiaj!). W lutym, kiedy gdzieś między Gdańskiem a Popradem przeczytają Państwo te słowa, sportowych emocji będzie jeszcze więcej. Codziennie zbliżamy się do Euro 2012 i XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Londynie. Czas więc potrenować trzymanie kciuków. Można to zrobić w trakcie lektury wywiadu z naszymi olimpijskimi reprezentantkami. Strona 20 i trzymamy: raz jeden, raz drugi! Tomasz Hilbert Redaktor naczelny As I am writing this text, Justyna Kowalczyk is trying to catch up with Marit Bjørgen and at the same time the fourth World Cup in her career (62 points are to gain!). Handball players are fighting for the semi-final (today!). In February, when you are reading these words somewhere between Gdańsk and Poprad, sport events will be even more emotional. Every day we are closer to Euro 2012 and the XXX Summer Olympics in London. So it is high time to practice keeping fingers crossed. You can do this while reading an interview with our Olympic representatives. Page 20, and cross them once again, once the left one, once the right one. Tomasz Hilbert Editor-in-chief 4

5 5

6 Start newsroom Eurolot news Nowy, wygodny transfer! Poprad Zakopane Poprad New, convenient transfer! Poprad Zakopane Poprad Fot. Fotolia/Marta 19 stycznia 2012 roku uruchomiliśmy usługę transferu z portu lotniczego w Popradzie do Zakopanego i z Zakopanego do lotniska w Popradzie. Teraz Pasażerowie eurolot.com mogą bez problemu dostać się również na polską stronę Tatr: do Zakopanego i okolicznych miejscowości. Godziny transferu skoordynowano z rozkładem lotów eurolot.com na trasach Warszawa-Poprad-Warszawa i Gdańsk-Poprad-Gdańsk. Cena przejazdu w jedną stronę w przypadku zakupu z wyprzedzeniem wynosi 40 PLN. W miarę dostępności wolnych miejsc będzie możliwy również zakup biletów u kierowcy w cenie 70 PLN. Bilety na przejazd sprzedajemy za pośrednictwem Contact Center, pod numerem telefonu Bus będzie podstawiany tylko w przypadku potwierdzonych rezerwacji na dany przejazd, dlatego zachęcamy Państwa do wcześniejszego zakupu biletów. Szczegółowe informacje na w sekcji Przed podróżą Dojazd na lotnisko. On 19 th January 2012 we launched a shuttle bus service from the Poprad Airport to Zakopane and from Zakopane to the Poprad Airport. Since then, eurolot.com s Passengers may reach easily also the Polish side of the Tatra Mountains, to Zakopane and surrounding towns. Shuttle hours are coordinated with timetables of eurolot. com s flights on routes Warsaw-Poprad-Warsaw and Gdańsk-Poprad-Gdańsk. The price for a single ticket when purchasing in advance is 40 PLN. As free seats are available, there is also possibility of purchasing tickets from the driver for 70 PLN. Tickets are sold through our Contact Centre by calling The bus is put on to take tourists only in case of confirmed booking for a certain route, so we encourage you to purchase tickets in advance. Detailed information on in the section: "Before the flight Arrival at the airport". Oryginalny kalendarz Eurolot na rok 2012 / Original Eurolot calendar for 2012 Po raz pierwszy w swej piętnastoletniej historii Eurolot wydał oryginalny kalendarz, na którego 12 stronach znalazły się nasze urocze stewardesy. Pasażerowie mogli wygrać go w konkursie ogłoszonym na profilu Facebook przewoźnika. Kalendarze były dosłownie rozchwytywane, jako że na potrzeby konkursu zostawiliśmy ich dokładnie tyle, ile przewidziano nagród, nie możemy mimo wielu próśb powtórzyć konkursu. Kolejny kalendarz Eurolotu już za rok, a w międzyczasie na Facebooku mnóstwo innych atrakcyjnych nagród dla naszych fanów. Zapraszamy! For the first time in its fifteen-year history Eurolot issued the original calendar featuring our charming flight attendants on its 12 pages. Our Passengers had the opportunity to win it in the contest announced on our Facebook profile. Calendars were literary much in demand since we provided for the competition s need exactly as many of them as prizes. Despite numerous requests, we cannot repeat the contest. The next Eurolot calendar will be already in a year, and in the meantime there is going to be a lot of other great prizes for our fans on Facebook. Welcome to Walentynkowa promocja Zakochani w Eurolocie / Valentine s promotion In Love with Eurolot Czternaście dni przed Walentynkami startuje promocja Zakochani w Eurolocie. Naszym zakochanym Pasażerom oferujemy (tysiąc czterysta dwa) bilety na wybrane trasy w stałej cenie 150 PLN. Jak zawsze w eurolot.com, cena zawiera wszystkie opłaty. Sprzedaż promocyjnych biletów rozpoczyna się r. o g , a kończy r. o g Promocyjne bilety będą obowiązywały na połączenia rozpoczynające się od przedwalentynkowego weekendu (piątek, ) do końca lutego. Zapraszamy Państwa do udziału w promocji! Szczegóły na Fourteen days before the Valentine's Day we start the promotion In Love with Eurolot. We offer our Passengers in love (one thousand four hundred and two) tickets for selected routes in a fixed price of 150 PLN. As always in eurolot.com, the fare includes all fees. The sale of promotional tickets starts on 1/02/2012 at a.m., and ends on 14/02/2012 at p.m. Promotional tickets will be valid for flights departing at the pre-valentine's Day weekend (Friday, 10/02/2012) until the end of February. We invite you to participate in the promotion! Details on 6

7 Ferie! Uruchamiamy dodatkowe rejsy do Popradu Winter Holidays! We are launching additional flights to Poprad W związku z dużym zainteresowaniem w okresie ferii zimowych lotami z Gdańska do Popradu, eurolot.com uruchomił dodatkowe rejsy sobotnie. 4 i 11 lutego dodatkowy samolot z Gdańska będzie startował o godzinie 9:00 (rejs K2103), by na tatrzańskim lotnisku Poprad pojawić się o 10:45. W drogę powrotną uda się o godzinie 11:30 (rejs K2104), w Gdańsku lądując o 13:15. Również z myślą o Pasażerach spragnionych białego szaleństwa w Tatrach, gwarantujemy w każdym rejsie wykonywanym z Warszawy trzykrotnie więcej biletów niż zwykle w najniższej taryfie 195 zł. Z Warszawy do Popradu latamy też w czwartki i w niedziele. Oferta eurolot.com to także atrakcyjne zniżki dla dzieci do lat 14, które za przelot samolotem płacą połowę ceny biletu! W najbardziej atrakcyjnej taryfie bilet dla dziecka kosztuje zaledwie 97,50 PLN. Oczywiście maluchy do lat dwóch podróżują zawsze za darmo. Szczegółowy rozkład wszystkich lotów eurolot.com w lutym znajdą Państwo na stronie 48. Due to the increased interest in winter flights from Gdańsk to Poprad, eurolot.com has launched additional Saturday flights. On 4 th and 11 th of February, an additional aircraft from Gdańsk takes off at 9:00 am (flight K2103) and reaches the Tatra Poprad Airport at 10:45 am. On the way back the take off is at 11:30 am (flight K2104), and the aircraft reaches Gdańsk at 1:15 am. Having in thought our Passengers who long for the snow frenzy in the Tatra Mountains we guarantee three times more tickets at the lowest fare 195 PLN on each route starting from Warsaw. From Warsaw to Poprad we also fly on Thursdays and Sundays. Eurolot.com also proposes substantial discounts for children under the age of 14 who fly with us for a half price! The most attractive fare includes a child fare of just PLN. Of course, toddlers up to two years always travel for free. A detailed February schedule of all eurolot.com s flights can be found on page 48 Górali zapraszamy nad morze! / Highlanders are welcomed to the seaside Samolotem do Kołobrzegu? To już możliwe. Dzięki współpracy Eurolot z Fundacją Kołobrzeg Polskie Centrum SPA oraz Wolski Travel, wystarczy wsiąść do samolotu i już po trzech godzinach można znaleźć się w kameralnym hotelu, tuż nad brzegiem morza. Wystarczy w terminie wykupić pakiet pobytowy i udać się na lotnisko Kraków-Balice. Pakiety pobytowe w Kołobrzegu obejmują przelot w obie strony na trasie Kraków-Szczecin, transfery drogowe z portu lotniczego Szczecin-Goleniów do hotelu oraz, w drodze powrotnej, z hotelu na lotnisko, noclegi, wyżywienie i zabiegi zdrowotne. W lutym i w marcu powietrze nad Bałtykiem jest wyjątkowo bogate w leczniczy jod. Ofertę zdrowego i wygodnego wypoczynku w Kołobrzegu oraz listę hoteli, które przystąpiły do akcji, znajdą Państwo na stronie A flight to Kołobrzeg? It is already possible. Thanks to the cooperation between Eurolot, Kołobrzeg Polskie Centrum Spa foundation and Wolski Travel, just get on the plane and after three hours you can find yourself in a cosy hotel, right by the sea. It s enough to buy a stay and flight package between , and head to the Kraków-Balice airport. Kołobrzeg packages include a round flight on the route Kraków-Szczecin, a bus transfer from the Szczecin-Goleniów Airport to the hotel and the way back to the airport, board and lodging as well as health care treatments. In February and March, healthy air over the Baltic Sea is particularly rich in therapeutic iodine. For the offer of a healthy and comfortable recreation in Kołobrzeg and a list of hotels that have joined the programme, please visit Transfer do Zakopanego również z lotniska Kraków-Balice Transfer to Zakopane also from the Kraków-Balice Airport Przypominamy, że od grudnia 2011 roku, we współpracy z firmą przewozową VIA VISTULA, oferujemy również usługę transferu pomiędzy portem lotniczym Kraków-Balice a Zakopanem i innymi miejscowościami na Podhalu. Przewóz odbywa się w systemie od drzwi do drzwi, tzn. z parkingu przed terminalem krajowym portu lotniczego Kraków-Balice pod wskazany adres, tak samo w drodze powrotnej. Transfery skoordynowane są z rejsami eurolot.com na trasie Gdańsk- Kraków-Gdańsk. Cena przejazdu wynosi 69 PLN od osoby (w relacjach do miejscowości w powiatach tatrzańskim, nowotarskim i suskim), 49 PLN (w relacjach do miejscowości w powiecie myślenickim). Przewóz bagażu jest bezpłatny. W przypadku przejazdu grupowego cena biletu jest obniżana dla 2 i 3 osoby o 10%, dla 4-8 osoby o 20%. Dla najmłodszych Pasażerów w busie zamontowane zostaną foteliki wystarczy wcześniej powiadomić o tym przewoźnika. Rezerwacja przejazdu oraz informacje: We remind you that since December 2011 in cooperation with VIA VISTULA shipping, we have been offering a bus shuttle service between the Kraków- Balice Airport and Zakopane and other destinations in Podhale. The company provides "door to door" service, i.e. from the domestic terminal parking at the Airport Kraków-Balice to a specified address. The same concerns the way back. VIA VISTULA transfers are coordinated with Eurolot Kraków- Gdańsk and Gdańsk-Kraków connections. The fixed fare is 69 PLN per person (to destinations in the Tatra district, Sucha Beskidzka district and Nowy Targ district), 49 PLN (to any town in the Myślenice district). The carriage of luggage is free. In case of a group travel, ticket price is reduced by 10% for 2-3 people or by 20% for 4-8 people. For the youngest passengers the child seats can be installed it s just necessary to notify the carrier in advance. Booking and information at: 7

8 Start odprawa / check-in W Lutym: leć do niej, leć do niego! In February: fly to her, fly to him! Zwłaszcza 14 lutego pamiętaj o osobie, którą kochasz. Leć do niej lub do niego i nie zapomnij spakować do bagażu czegoś od serca. Oto kilka naszych propozycji: / Especially on the 14 th of February, remember about the person you love. Fly to her or to him and do not forget to pack a gift from the heart into your luggage. Here are some of our suggestions: Leć do niej na kawę Fly to her for coffee Dobra kawa i dwa porcelanowe termokubki MENU Nordic Wool z serii Dining Unplugged to gwarancja niezmiennie gorącej atmosfery spotkania. / Good coffee and two porcelain Nordic Wool thermo cubs of Dining Unplugged series by MENU is a guarantee of continuously hot atmosphere of the meeting. Cena / price 137 PLN Po prostu leć do niej Just fly to her Szybka decyzja. Tylko bagaż podręczny! Wszystko zmieścisz w torbach z kolekcji SELECTION by s.oliver. / Quick decision. Only carry-on luggage! You manage to put all your stuff into SELECTION bags by S.Oliver. Cena od / price from 299 PLN s.oliver Lećcie razem na narty Fly together to ski resorts Może do Popradu? Dla niej model Dynastar Exclusive Reveal (1299 PLN), dla niego Dynastar Outland 80 (1899 PLN) / Maybe Poprad? For her the Dynastar Exclusive Reveal (1299 PLN), for him the Dynastar Outland 80 (1899 PLN). SkiTeam 8

9 Leć do niego o północy Fly to him at midnight Zapach Lancôme TRÉSOR MIDNIGHT ROSE będzie Twoją tajemniczą bronią. Kandyzowana róża miłości zmysłowo otula i uzależnia. / TRÉSOR MIDNIGHT ROSE by Lancôme will be your secret weapon. The candied rose of love sensually wraps you around and makes you addicted. Cena / price 195 PLN (30 ml) L'Oréal Polska Leć do niej 25 lutego Fly to her on February 25 th Bez okazji daj całusa, zrób dobrą kolację, a przy okazji podaruj jej apaszkę z kolekcji SELECTION by s.oliver. Kochaj nie tylko w Walentynki! / Give a kiss without cause, make a good dinner, and just by the way give her a scarf from SELECTION by S.Oliver. Love, not only on the Valentine's Day! Cena / price 159 PLN s.oliver r e k l a m a 9

10 Destynacja / Destination euroregion Posmakuj Małopolski! Taste Małopolska! Poznając atrakcje turystyczne Krakowa i Małopolski jednego z najpiękniejszych zakątków Polski warto wybrać na miejsce postoju regionalną karczmę. While discovering numerous attractions of Kraków and Małopolska one of the most beautiful corners of Poland, it s worth choosing a regional inn for a stopover. Elżbieta Tomczyk-Miczka Fot. Piotr Droździk 10

11 Jedzenie przyprawione jest tu atmosferą przenoszącą w dawne wieki, gdy karczma była miejscem spotkań wędrowców, świąt rodzinnych, sprawowania urzędów i kształtowania polityki. Małopolskie trasy turystyczne, przebiegające wśród skarbów przyrody i kultury, oferują posiłek w niejednym wyjątkowym obiekcie. Do odwiedzin zachęca oryginalny wygląd, nawiązujący z reguły do tradycyjnej bryły z drewnianych bali, ze spadzistym dachem, wewnątrz zaś urzekają nas rzeźbione stropy, belki, kominki i ławy oraz dawny sprzęt gospodarski, babcine zapaski i chusty, haftowane serwety, dziergane ręcznie zazdrostki. The food here is flavoured with the atmosphere that carries us out into old ages, when the inn used to be a meeting place for wanderers, a place for family holidays, for authorities and policymaking. Małopolska s tourist routes that traverse among the treasures of nature and culture offer an exceptional meal in more than one object. Their original look of the traditional structure of logs with a sloping roof encourages to visit them, whereas carved ceilings, beams, fireplaces and benches as well as old farming equipment, "granny s" aprons and shawls, embroidered tablecloths and hand-knitted tiny curtains captivate us on the inside. Większość karczm regionalnych leży na terenach górskich. Lokalny folklor wyraża się w żywej góralskiej muzyce, barwnych strojach ludowych obsługi, glinianej czy drewnianej zastawie. W karcie dań znajdziemy potrawy wywodzące się z kuchni regionalnej, o tradycyjnych gwarowych nazwach. W samym Zakopanem kultowej stolicy Tatr, w Nowym Targu i wioskach pod Tatrami piyknie pytajom, czyli zapraszają górale podhalańscy, w baranich serdaczkach, białych portkach wyszywanych w parzenice i kapeluszach z muszelkami. W Pieninach, pomiędzy Czorsztynem i Krościenkiem a uroczym kurortem Szczawnicą-Zdrojem, spotkamy górali pienińskich w szafirowych kamizelkach, przewożących turystów przełomem rzeki Dunajec na drewnianych tratwach. Okolice Jeziora Czorsztyńskiego, u stóp Zamku w Niedzicy, to obszar Most regional taverns are located in mountain areas, the local folklore is expressed there in living Highlanders music, in the staff s colourful costumes, in clay or wooden tableware. In the menu, we will find dishes originated from the regional cuisine, with their names written in the distinctive Highlander dialect. In the heart of Zakopane the cult capital of the Tatra Mountains, in Nowy Targ and other villages in the Tatras, Highlanders from the Podhale Region in sheep jerkins, white trousers embroidered with heart-shaped patterns and hats with shells "piyknie pytajom", which means, they invite us to visit them. In the Pieniny Mountains, between Czorsztyn, Krościenko and a charming resort Szczawnica Zdrój, we may meet Pieniny Highlanders in sapphire jackets carrying tourists on wooden rafts down the gorge of the Dunajec river. 1 2 kulturowy Spiszu, noszącego wiele cech węgierskich, co widać w ubiorach i lokalnych potrawach. W Zawoi, graniczącej z Orawą, słucha się opowieści o karpackich zbójnikach i Babiej Górze, zwanej Diablakiem. Wizytówką kuchni terenów górskich, gdzie wypasa się owce, są wyroby z owczego mleka, wśród nich słynny serek wędzony oscypek z certyfikatem Unii Europejskiej, a także jagnięcina i górskie pstrągi. Cenioną specjalnością są moskole placki pieczone na blasze i kwaśnica zupa z kapusty na wędzonce z ziemniakami. Na północ od Podhala i Pienin ciągną się łagodne pasma Gorców, Beskid Sądecki i Wyspowy, z kuchnią Lachów i Pogórzan. Okolice Nowego Sącza obfitują w sady owocowe oraz pasieki, stąd w specjałach tutejszej kuchni pojawiają się naturalne soki, suszone śliwki oraz owocowe nalewki i ciasta. Krynica-Zdrój perła polskich uzdrowisk, z willami zdobionymi drewnianą snycerką w stylu szwajcarskim, to przedmurze Łemkowszczyzny, obecnej dziś w Beskidzie Niskim. Grupa etniczna Łemków czerpie koloryt z elementów Czorsztyn Lake s surroundings, at the foot of the Castle in Niedzica, are the culture area of Spisz that shares a lot of Hungarian characteristics as seen in costumes and local dishes. In Zawoja, bordering with Orava, one can listen to stories about the Carpathian highland robbers and Babia Mountain called Diablak (Devil s Mountain). The showpiece for the cuisine of mountain areas, where sheep are grazed, are the products made of sheep s milk, amongst them, the most famous is a smoked cheese made of salted sheep s milk oscypek with a certificate of the European Union, as well as lamb and mountain trout. Moskole cakes baked on a baking tray and kwaśnica a cabbage soup with smoked bacon and potatoes are also valued specialties. To the north of Podhale and Pieniny there are the gentle ranges of the Gorce Mountains, Beskid Sądecki and Beskid Wyspowy, with the cuisine of Lendians 1. Karczma Przykiec koło Jordanowa. / "Przykiec" Inn next to Jordanów. 2. Karczma widokowa Szymkówka w Bukowinie Tatrzańskiej. / "Szymkówka" Observation Inn in Bukowina Tatrzańska. Zdjęcia pochodzą z archiwum Małopolskiej Organizacji Turystycznej / Photos come from the archives of Małopolska Tourist Organisation 11

12 Destynacja / Destination euroregion (Lachowie) and Polish Uplanders (Pogórzanie). The vicinity of Nowy Sącz abounds in orchards and apiaries, hence natural juices, dried plums, fruit liqueurs and cakes appear in the local cuisine s specialties. Krynica Zdrój the pearl of Polish health resorts, with villas decorated with woodcarving in a Swiss style, is a foreland of the Lemkos Land, present till today in Beskid Niski. The ethnic group of Lemkos (Łemkowie) draws its colour from Russian and Ukrainian elements, along with the magic of wooden Orthodox churches, cross-stitch and inscriptions plotted in the Cyrillic. Lemkos inns in Krynica and Wysowa are famous for their cheese called homyłki and a sourdough soup kysełyca. 1 Not all Małopolska s inns focus on folklore some refer to historical events and legends. In the oldest of them the inn "Rome" in Sucha Beskidzka, according to the poet Adam Mickiewicz, the devil tempted the alchemist, Mr Twardowski. The old brick inn of the imperial mail in Krzywaczka witnessed Frederic Chopin leaving to emigrate, "Bartna Cottage" in Stróże is surrounded rosyjskich i ukraińskich, wraz z magią drewnianych cerkiewek, haftów krzyżykowych i napisów kreślonych cyrylicą. Karczmy łemkowskie w Krynicy i Wysowej słyną m.in. z serków zwanych homyłkami i zupy na zakwasie kysełycy. Nie wszystkie karczmy małopolskie stawiają na folklor niektóre nawiązują do historycznych zdarzeń i legend. W najstarszej z nich karczmie Rzym w Suchej Beskidzkiej, jak pisał poeta Adam Mickiewicz, czart kusił alchemika, Pana Twardowskiego. Murowany dawny zajazd poczty cesarskiej w Krzywaczce pamiętać może wyjeżdżającego na emigrację Fryderyka Chopina, Bartną Chatę w Stróżach otacza niezwykły skansen pszczelarstwa, historyczny Stary Dom Zdrojowy w Wysowej zdaje się być przeniesiony wprost z epoki kuracjuszek w długich sukniach i kuracjuszy w melonikach. Niezależnie od położenia karczmy w karcie dań znajdziemy wybór lokalnych specjalności, mięsiwa, pierogi i kluski, a także dania sezonowe wykorzystujące owoce leśnie, grzyby i zioła z miejscowych lasów i łąk. 3 by a bee keeping museum, an extraordinary historic "Old Spa House" in Wysowa seems to be transferred directly from the age of health resort visitors wearing long dresses and bowler hats. Regardless of the location of the inn, we will find in the menu a selection of local specialties, meat, dumplings and noodles as well as seasonal dishes with fruits, mushrooms and herbs from local forests and meadows. 1. Karczma Przy Młynie w Zakopanem / "Przy Młynie" Inn in Zakopane. 2. Karczma Regionalna w Czarnym Potoku koło Krynicy-Zdroju / Regional Inn in Czarny Potok, next to Krynica-Zdrój. 3. Jadło z góralskiej karczmy / Food from the Highlanders inn. 2 Zdjęcia pochodzą z archiwum Małopolskiej Organizacji Turystycznej Photos come from the archives of Małopolska Tourist Organisation Małopolska Trasa Smakoszy obejmuje 42 rekomendowane obiekty gastronomiczne, oznaczone Certyfikatem Regionalna Karczma Małopolski Szczegóły na stronie: Odwiedź Małopolskę! "The Route of Małopolska s Gourmets" includes 42 recommended catering facilities granted with the "Małopolska Regional Tavern" Certificate Details on: Visit Małopolska! 12

13 13

14 Destynacja / Destination euromiasto / eurocity Terma BUKOVINA moc płynąca z natury Terma Bukovina the power that comes from nature Fot. Terma Bukovina Gdy na początku lat 90. ubiegłego wieku powstał w Bukowinie Tatrzańskiej odwiert wody termalnej, prawie nikt nie wierzył w sukces tak odważnej inicjatywy. / When in the early 90s of the last century the first thermal water borehole was drilled in Bukowina Tatrzańska, almost no one believed in success of such a bold initiative. Monika Ciślak Nikt, poza mieszkańcami tej niewielkiej podhalańskiej miejscowości. To oni założyli w 2001 roku Bukowiańskie Towarzystwo Geotermalne, które zajęło się eksploatacją podziemnych wód. Tak powstał jeden z najnowocześniejszych w Europie kompleksów basenów termalnych, spa & wellness. Czym jest podziemny skarb Bukowiny Tatrzańskiej? To woda termalna wydobywana z głębokości ok metrów. Jej temperatura znacznie przekracza średnią temperaturę roczną, utrzymującą się w okolicy miejsca jej wydobycia. Terma BUKOVINA korzysta z wody termalnej wydobywanej z odwiertu, którego otwór znajduje się w północno-zachodnim zboczu Wysokiego Wierchu, w odległości około 6 km od brzegu Tatr tłumaczy prof. Józef Chowaniec z Oddziału Karpackiego Państwowego Instytutu Geologicznego w Krakowie, instytucji, która zajmowała się wykonaniem odwiertu. Do eksploatacji podziemnych No one from outside believed in it, besides the inhabitants of this small highland village. In 2001, they formed Bukowiańskie Geothermal Association, which dealt with the exploitation of underground water. It was the beginning of one of the most modern complex of thermal pools, spa & wellness in Europe. What is this underground treasure of Bukowina Tatrzańska? It is thermal water extracted from the depth of 2500 meters. The water temperature is well over the average annual temperature of a place where it s extracted. Terma Bukovina uses thermal water taken from the borehole located in the north-western slope of Wysoki Wierch, approximately 6km from the Tatra Mountains explains prof. Józef Chowaniec of the Carpathian Branch of the Polish Geological Institute in Cracow, the institution which has dealt with drilling the borehole wells. For the operation of underground thermal water reserves extraction there has 14

15 Fot. Terma Bukovina złóż bukowiańskiej wody termalnej użyte zostały najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne, które gwarantują jej ekonomiczne i w pełni ekologiczne wykorzystanie. Właściwości ciepłych wód znalazły zastosowanie nie tylko w termach, ale także m.in. w systemie ogrzewania kompleksu BUKOVINA Terma Hotel Spa. Zanim jednak woda trafi do basenu, zostaje ona specjalnie schłodzona, natomiast po oddaniu reszty energii cieplnej w wymiennikach ciepła i w basenach kąpielowych jest odprowadzana do płynącego w sąsiedztwie potoku Poroniec. Bukowiańska woda termalna jest nie tylko krystalicznie czysta, ale i wysoce zmineralizowana, dzięki czemu korzystnie wpływa na stan naszego zdrowia. Wyróżnia ją unikalny skład mikroelementów i pierwiastków. Zawiera ona tak wartościowe składniki jak sód (Na), wapń (Ca), chlor (Cl), potas (K), siarka (S), magnez (Mg) czy chrom (Cr). Jej niska zasadowość oraz odpowiedni stopień twardości, been applied the latest technology that guarantees its full economic and ecological use. Properties of warm water have found a use not only in the baths, but also in the heating system of Bukovina Terma Hotel Spa. However, before the water flows into the swimming pool, it s specially cooled, and after transferring the rest of thermal energy to heat exchangers and swimming pools, it is discharged to the Poroniec stream that flows in the neighbourhood. Bukowiańska thermal water is not only crystal clear, but also highly mineralised, therefore it has a beneficial effect on our health. What makes its unique is the composition of minerals and elements. It contains valuable components such as Sodium (Na), Calcium (Ca), Chlorine (Cl), Potassium (K), Sulphur (S), Magnesium (Mg) or Chromium (Cr). Its low alkalinity and appropriate hardness, provide unique healing and rehabilitation benefits. The advantages of thermal water have been known for ages. Its proper mineralisation improves 15

16 Destynacja / Destination euromiasto / eurocity gwarantują wyjątkowe właściwości lecznicze oraz rehabilitacyjne. O dobroczynnych właściwościach wód termalnych wiadomo nie od dziś, odpowiednia mineralizacja sprawia, że kąpiel w nich poprawia komfort psychiczny i niweluje stres. Ponadto wpływa wspomagająco na układ krążenia, gospodarkę hormonalną oraz bóle stawów. Chroni m.in. przed chorobą Alzheimera i Parkinsona. Wody termalne są również powszechnie wykorzystywane w kosmetologii ze względu na silne działanie łagodzące, regenerujące i antyoksydacyjne. W spokojnej i malowniczej Bukowinie Tatrzańskiej, w samym sercu Tatr odnaleźć można magiczne miejsce BUKOVINA Terma Hotel Spa. To tutaj górski pejzaż ukrywa prawdziwy podziemny skarb: lecznicze wody termalne. Bukowiańskie Termy to prawdziwe centrum aktywnej rozrywki. W skład obiektu wchodzi 20 basenów mieszczących się na 4 ha, otoczonych lasami i szczytami Tatr. Temperatura wody w basenach wynosi od 28 do 36 C i umożliwia kąpiele przez cały rok. Kompleks jest idealnym miejscem wypoczynku dla całej rodziny. Z myślą o dzieciach wybudowano tu specjalne zjeżdżalnie oraz pływalnie. Szczególną atrakcją są baseny zewnętrzne, z których skorzystać warto zwłaszcza w zimie. Na terenie kompleksu znajduje się także 8 rodzajów saun m.in. rzymska, fińska, góralska, kwiatowa, na podczerwień, a także niespotykana w Polsce sauna śródziemnomorska. Właściciele obiektu chcieli, by miejsce to nawiązywało do tradycji i kultury Podhala, dlatego też zarówno nazwy basenów, jak i atrakcji sfery wellness & spa wywodzą się z góralszczyzny, psychological comfort and reduces stress. In addition, it has an adjuvant effect on the cardiovascular and endocrine systems as well as joint pains. It protects among others against Alzheimer's and Parkinson's. Thermal water is also commonly used in cosmetics because of its strong soothing, regenerating and antioxidant effect. In the tranquil and picturesque landscape of Bukovina Tatrzańska, in the heart of the Tatra Mountains, you can find a magical place Bukovina Terma Hotel Spa. The mountain terrain hides real underground treasure here: healing thermal water. Bukowiańskie Baths are the centre of active entertainment. The facility includes 20 swimming pools located in 4 hectares area, surrounded by forests and peaks of the Tatra Mountains. The temperature of water in pools ranges from 28 to 36 C and allows for swimming all year round. The complex is the ideal place for the whole family leisure entertainment. Thinking about the children, there are special slides and pools created. A special attraction is the outdoor pool, which is worth going for a dip, especially in the winter time. In the complex, there are also 8 types of saunas including Roman, Finnish, highlander, flower, infrared, and the unique in Poland Mediterranean sauna. The owners has wanted the place to refer to the tradition and culture of Podhale, that is why names of pools and attractions of this wellness & spa zone come alike from the highland culture, so we have, among others: bonior basisty a recreational pool in the shape of the bass, bulgotnik a hydrotherapy pool, jaskinia nad 16

17 Fot. Terma Bukovina mamy tu m.in.: bonior basisty basen rekreacyjny w kształcie basu, bulgotnik basen z hydromasażem, jaskinia nad Porońcem grota skalna i basen zewnętrzny, mocydełko brodzik dla dzieci, a także zjeżdżalnie: wartko ruła, łostry śwung oraz krynconka. Natomiast w położonych na terenie Bukowiańskich Term restauracjach serwuje się dania kuchni regionalnej. Tuż przy basenach termalnych wybudowano luksusowy, czterogwiazdkowy Hotel Bukovina przeznaczony do całorocznego wypoczynku w sercu polskich Tatr. Porońcem (the cave over the Poroniec) a grotto and an outdoor swimming pool, mocydełko - a wading pool for children. There are also water slides: wartko rula (rapid tube), and łostry śwung (double sharp) and krynconka (curly slide). In restaurants located within Bukowiańskie Terms, the regional cuisine is served. Next to the thermal baths, there is a luxury four-star Bukovina Hotel designed for year-round relaxation in the heart of the Polish Tatra Mountains. r e k l a m a 17

18 Oderwij się / Take off bujanie w obłokach / heads in the clouds Wieczne. Kochane. Niepokonane. Eternal. Loved. Unbeaten. Zanim trafią do wybranki serca i zostaną jej najlepszymi przyjaciółmi, muszą przebyć drogę, która trwa czasami nawet 4 miliardy lat. To podróż ekstremalna, tak jak miłość. Before they find their way to your beloved one and become her best friends, they must travel a long distance that sometimes takes up 4 billion years. This is an extreme journey, just like love. Tomasz Hilbert Fot. Fotolia/Igor Kali Niezwykłe fizyczne cechy diamentów od zawsze były źródłem niesamowitych legend i mitów dotyczących ich powstania. W Indiach, znane od ponad 3000 lat, zawsze towarzyszyły bóstwom. Noszonym w średniowieczu na lewym ramieniu diamentom przypisywano moc, która chroniła właściciela od nieprzyjaciół, dzikich bestii i trucizn. Przez lata jedni wierzyli, że ich powstanie zawdzięczamy boskiej interwencji, inni, jak Platon, twierdzili, że narodziły się w gwiazdach... Faktycznie, niektóre formy diamentów, takie jak karobonado (czarny diament), przyleciały do nas z kosmosu. Filozof i chemik Robert Boyle uważał, że formowały się w krystalicznie czystej wodzie, a ich kolor i właściwości wywodzą się z metalicznego ducha. Mityczną otoczkę z magicznego kamienia zdjął dopiero Antoine Lavoisier, spalając po prostu diament przy użyciu skupionych przez soczewkę promieni słonecznych. Od tego momentu wiemy, że to czysty węgiel, którego zachwycającą ludzi formę i wytrzymałość kształtowały niezwykłe warunki. Unusual physical properties of diamonds have always been a source of incredible legends and myths concerning their origin. In India, they have been known for over 3000 years, and they have always accompanied the deities. In the Middle Ages, diamonds worn on the left shoulder were attributed powers that protected the owner from enemies, wild beasts and poisons. Over the years, some people believed that we owed their origins to a divine intervention, others, like Plato, argued that the stones were born in stars... Indeed, some forms of diamonds, such as carbonado (black diamond), arrived to us from space. Philosopher and chemist, Robert Boyle speculated that they were formed in the crystal clear water, and their colour and properties were derived from the "metal spirit". The mythical halo of magic stone was not taken off until Antoine Lavoisier who simply burnt a diamond using sunbeams focused through a lens. Since then, we have known that it is pure carbon, whose stunning form and strength developed in extraordinary conditions. 18

19 Fot. Fotolia/Glenn Young Początek: ekstremalne narodziny Litosfera, płaszcz ziemski, kraton. Jesteśmy 190 km pod ziemią. Tu przy ciśnieniu przekraczającym kg na cm 2 i temperaturze nawet 1300 C węgiel krystalizuje się tworząc niesamowicie twardą strukturę diamentu. Im dłużej kryształ przebywa w tej kołysce, tym większa jest jego waga. Największym dotychczas znalezionym na Ziemi diamentem jest Cullinan. Zanim poddano go obróbce ważył aż 3106 karatów (621,2 g). Podróż wulkaniczną windą Niezwykła twardość przydaje się diamentom w trakcie ich podróży na powierzchnię. Nie ma zbyt wielu możliwości wydostania się z płaszcza Ziemi. Jedynym środkiem lokomocji są głębokie erupcje wulkaniczne, a te zdarzają się bardzo rzadko. Kiedy już utworzy się taki głęboki krater, zwany kominem wulkanicznym, magma oraz materiał skalny zawierający uformowane diamenty przedostaje się na powierzchnię Ziemi. Tu, w warunkach, które łatwiej nam już sobie wyobrazić, zastygła magma ulega erozji. Odsłonięte w wyniku tego procesu diamenty mogą, porwane przez wodę lub wiatr, podróżować daleko od macierzystego krateru. Czas, woda i wiatr Złoża diamentów tworzą skały zwane kimberlitem. To właśnie zastygłe pozostałości głębokich kominów wulkanicznych, którymi kamienie podróżowały w kierunku powierzchni, są bogactwem Republiki Południowej Afryki. Wspomniana erozja skał sprawia, że diamenty trafiają także do koryt rzek, czasem podróżując aż do ich ujścia. Pierwsze niepokonane kamienie ludzie znajdowali właśnie w rzekach. Tak zwane złoża wtórne, w pobliżu łożysk i tarasów rzek współczesnych i dawnych, są eksploatowane przemysłowo m.in. w Indiach, Australii, Kongo i Brazylii. Ostra selekcja i finał przy ladzie Rocznie wydobywa się ponad 26 ton diamentów, ale tylko 20% z nich trafia do produkcji biżuterii. Pozostałe wykorzystuje przemysł. Wybrańcy poddawani są precyzyjnej obróbce, w wyniku której tracą sporą część swojej pierwotnej masy. Następnie wycenia się kamienie biorąc pod uwagę ich kolor, czystość, masę oraz szlif. Dokąd więc udać się po ten jedyny? Światową stolicą diamentów jest Antwerpia, gdzie w Diamentowej Dzielnicy działa 380 warsztatów. Kto chce, może udać się do miasta Surat w Indiach, gdzie obrabia się 92% światowej produkcji. Najlepiej jednak wybrać salon któregoś z rodzimych sprzedawców. Może pamięć o niezwykłej ziemskiej drodze, którą przeszedł diament, pozwoli Wam przymknąć oko na jego kosmiczną cenę. Beginning: the extreme birth. The lithosphere, the Earth's mantle, the craton. We are 190 km under the ground level. Here, at pressure higher than 70,000 kg per cm 2 and at a temperature of over 1300 C, carbon crystallizes to form an extremely rigid structure of diamond. The longer the crystal is in the "cradle", the larger size it becomes. The largest one found on the Earth so far is the Cullinan diamond. Before it was handled, it weighed 3106 carats (621.2 g). Travelling with the volcanic "lift" Extreme hardness of diamonds comes in useful to them while travelling onto the surface. There are not many opportunities to get out of the Earth's mantle, the only "means of transportation" are deep volcanic eruptions, and these occur very rarely. Once a deep crater, called volcanic pipe, is being created, magma and rock material containing formed diamonds push out to the Earth s surface. Here, in conditions which are easier to imagine for us now, solidified magma erodes. Diamonds exposed as aresult of this process, swept away by water or wind, might travel a long way from the parent crater. Time, water and wind The deposits of diamonds form a rock called kimberlite. These deep frozen residues of volcanic pipes, through which the stones went onto the surface, are the wealth of the Republic of South Africa. The erosion of rocks mentioned above makes diamonds go to some river bottoms as well, and sometimes they even travel up to their mouth. The first "invincible" stones were found just in rivers. The so-called secondary deposits, near the riverbeds and terraces of present and former rivers are used industrially e.g. in India, Australia, Congo and Brazil. Acute selection and final at the counter Every year over 26 tonnes of diamonds are mined on the Earth, but only 20% of them go to the production of jewellery. Other are used by the industry. The selected ones are subjected to precise machining, and as a result of it they lose much of their original mass. Then the stones are valued in terms of their colour, clarity, weight and cut. So where to go for this only one? The world capital of diamonds is Antwerp, where in the Diamond District there are 380 workshops. Who wants, can even go to the Surat City in India, where there is treated 92% of world diamonds production. Better yet, choose a room of one of native merchants. Perhaps the knowledge of the unusual way the diamond went onto the Earth will allow you to turn a blind eye to its cosmic price. 19

20 Oderwij się / Take off wywiad olimpijski / olympic interview Julia Michalska Magdalena Fularczyk Wioślarki. Dwójka podwójna. Mistrzynie Świata z Poznania z 2009 roku. Na ubiegłorocznych MŚ w Bled były piąte i uzyskały kwalifikację olimpijską. O czym marzą reprezentantki Polski przed Igrzyskami Olimpijskimi w Londynie? Co wezmą w podróż? Co przywiozą? / Oarswomen. Double sculls. Poznań 2009 World Champions. Last year at the World Rowing Championships in Bled they were the fifth and gained Olympic qualification. What are the representatives of Poland dreaming about before the Olympic Games in London? What are they going to take for a trip? What will they bring along? Dokąd lecicie? Teraz i przez całe życie. Julia Michalska: Po marzenia! Styl mojego życia sprawia, że dużo latam, by móc je spełniać. Najbliższe marzenie związane jest z występem na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie, tym razem na dwójce podwójnej z Magdaleną. Magdalena Fularczyk: Tak, teraz staramy się dolecieć na Igrzyska Olimpijskie w Londynie. Prywatnie, każda z nas leci przez życie, by być zdrową, szczęśliwą i spełnioną osobą. Dwójka podwójna, czyli pewnie wiele czasu spędzacie razem? JM: Nasza łódka na wodzie, jak i na lądzie przechodziła przez różne wyzwania, dzięki temu teraz ta znajomość jest bardziej dojrzała. Znamy się już 10 lat i przechodziłyśmy przez kolejne etapy rozwoju razem lub osobno, ale zawsze starałyśmy się mocno wspierać. MF: Razem głównie na gruncie sportowym. Spędzamy ze sobą około 300 dni w roku i widzimy się częściej niż z bliskimi. Kiedy mamy wolne lub przerwę między sezonami, po prostu od siebie odpoczywamy, by później lepiej nam się pracowało! Który z Waszych sportowych sukcesów uważacie za najważniejszy? JM: Mistrzostwo Świata z Poznania z 2009 roku. MF: Mistrzostwo, ale za równie wielki sukces uważam też nasz powrót po poważnych kontuzjach w 2010 roku. Wówczas świat nam się załamał, czekały nas 4 miesiące przerwy, a w perspektywie Mistrzostwa Świata i Europy. Na szczęście trafiłyśmy na odpowiednich ludzi, którzy pomogli nam wrócić do pełni zdrowia. Co zabierzecie ze sobą w podróż na Olimpiadę? JM: Bagaż, głównie ze strojem sportowym, ale tym razem wyjątkowym, bo olimpijskim! Do tego kilka książek oraz filmy, by móc odpowiednio zrelaksować się przed startem. MF: Jeśli wszystko się ułoży w naszych przygotowaniach do Igrzysk, to głównie zamierzam zabrać ze sobą dobre samopoczucie, wiarę w siebie, w nas i w sukces. Poza tym, wezmę wszystkie niezbędne rzeczy do trenowania i startów, dobrą książkę i twardy dysk z dużą ilością filmów. A co zamierzacie przywieźć z Londynu? JM: Spełnienie marzenia każdego sportowca MF: Mam nadzieję, że wrócę z walizką pełną cudownych wspomnień, emocji i przeżyć, gdyż będą to moje pierwsze Igrzyska w karierze. Oczywiście, będę trzymać duuużo miejsca w tej walizce na ten najważniejszy cel, którym jest medal! Where are you flying? Now and throughout your life. Julia Michalska: To fulfil my dreams! My lifestyle makes me fly a lot to make my dreams come true. The nearest dream is related to the performance at the Olympic Games in London, this time in the double scull with Magdalena. Magdalena Fularczyk: Yes, now we are trying to fly to the Olympic Games in London. Privately, each of us is flying through her life to be healthy, happy and satisfied. The double scull, so probably you spend a lot of time together, don t you? JM: Our boat on the water and on land has faced different challenges, so thanks to it this acquaintance is now more mature. We have known each other for ten years and gone together or separately through the stages of our personal development, but we have always tried hard to support each other. MF: Together mainly on the sports ground. We spend jointly about 300 days a year, and we see each other more often than we see our families. When we have a vacation or seasonal break, we just rest from each other to work better afterwards! Which of your sports successes do you consider the most important? JM: The World Championship in Poznań in MF: The Championship, but I also find our return after serious injuries in 2010 very successful. Our world had broken down those days; we had gone through four months of a break, and we had been aware to have the European World Championships in prospect. Fortunately, we met the right people who helped us to get back to full health. What are you going to take with you for a journey to the Olympic Games? JM: Mainly sports gear, but this time unique, because the outfit is dedicated to the Olympics! Additionally, I ll take a couple of books and movies to relax a bit before the start. MF: If everything works out during our preparations for the Games, basically I am going to take my well-being, self-confidence and belief in our success. Besides, I'll take all necessary things for training and starts, a good book and a hard disk with lots of movies. And what are you hoping to bring along from London? JM: The fulfilment of every sportsman s dream. MF: I hope to come back with a suitcase full of wonderful memories, emotions and experiences, because they are going to be the first Olympics in my career. Of course, I'll keep lots of space in my suitcase for the most important goal, which is a medal! 20

21 Fot. Adam Nurkiewicz Jak wygląda transport Waszego sprzętu sportowego? Czy wiosła mieszczą się w bagażu podręcznym? JM: Łódki i wiosła oraz reszta sprzętu niezbędna do treningu, jak np. rowery bądź ergometry wioślarskie, są transportowane na przyczepie wioślarskiej ciągniętej przez busa. Jeżeli zawody odbywają się na innym kontynencie, przyczepa jest ładowana do kontenera i łódki dopływają do miejsca docelowego. MF: W takim transporcie przewożone są również nasze niezbędne rzeczy startowe, także wiosła, więc nie ma szans, byśmy przewoziły je jako bagaż podręczny (śmiech). Liczy się każdy kilogram. Zdradźcie nam, co robicie podczas wielu godzin lotu? Koncentrujecie się na starcie czy podziwiacie widoki? JM: Kiedy lot jest bardzo długi, jak np. zeszłoroczny do Nowej Zelandii, podziwiam widoki, ale przede wszystkim czytam książki, oglądam filmy lub robię porządek na swoim komputerze. MF: Nasze loty zwykle nie trwają zbyt długo, gdyż najczęściej zgrupowania mamy w Europie. Podczas takiego lotu nadrabiam prasówkę lub czytam dobrą książkę. To nie czas na myślenie o starcie (śmiech). Co czujecie, gdy wracacie do domu? JM: Świadomość, że będę miała chwilę na odpoczynek i nadrobienie domowych zaległości. MF: Czuję wielką radość, że spotkam się z narzeczonym, bliskimi, spędzę z nimi czas, pożyję trochę jak normalny człowiek, ugotuję obiad, posprzątam dom. Sprawia mi to ogromną radość. Tak ładuję akumulatory na następny ważny wyjazd. Kiedy znów będziecie w chmurach? W jakim celu? JM: 5 lutego, lecąc na kolejny 3-tygodniowy obóz, tym razem do Livigno, przez Zurych. MF: To obóz wysokogórski, będziemy tam głównie pracować nad wytrzymałością i siłą. Większość czasu spędzimy na nartach biegowych. Niebo bezchmurne, lądujemy! Czas na kilka słów do Pasażerów eurolot.com: JM: W tym jakże bogatym w sportowe wydarzenia roku życzymy Państwu samych niezapomnianych wrażeń! Najpierw w wykonaniu polskich piłkarzy i gospodarzy Euro 2012, a następnie polskich olimpijczyków, którzy będą bardzo potrzebowali Państwa wsparcia podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie. MF: Mamy nadzieję, że dowiedzieli się Państwo czegoś więcej o nas i o naszej dyscyplinie. Zachęcamy do trzymania kciuków i kibicowania naszej reprezentacji w Londynie! Życzymy Państwu wszystkiego, co najlepsze, a przede wszystkim samych cudownych podróży z eurolot.com! What does the transportation of your sports facilities look like? Are oars transported as hand luggage? JM: Boats and oars, and the rest of the equipment needed for training, such as bicycles or rowing machines are transported on a rowing trailer towed by a van. If the competition takes place on another continent, the trailer is loaded into the container and the boats sail to the destination. MF: This way there are also carried our things necessary for the start, the oars as well, so there s no chance for us to transport them as hand luggage (laughs). Every kilogram counts. Tell me your secret, what do you do during many hours of flight? Do you focus on the takeoff or admire the views? JM: When a flight is very long, like last year s to New Zealand, I admire the views, but above all, read books, watch movies or organize my notebook. MF: Our flights usually do not last too long for most clusters take place in Europe. During such flight I catch up on the press or read a good book. This is not time to think about the competition (laughs). What do you feel when you get back home? JM: The awareness that I ll have a moment to rest and catch up on the backlog of household chores. MF: I feel great joy that I will meet my fiancé, the loved ones, spend some time with them, and live for a while like a "normal person", cook dinner, clean up the house. This gives me great joy. This is the way I charge my batteries for the next important trip. When are you going to be in the clouds again? For what purpose? JM: On February the 5th, we are flying for another 3-week camp, this time to Livigno via Zurich. MF: It's a mountain camp; we will work there mainly on endurance and strength. Most of the time we will spend on cross-country skiing. Cloudless sky, we are landing! Time for a few words to eurolot.com s Passengers: JM: In this year, exceptionally rich in sports events, we wish you unforgettable impressions! Firstly, given by the Polish football players and hosts of Euro 2012, then by Polish Olympians, who will really need your support during the Olympic Games in London. MF: We hope you learn something more about us and our discipline. We encourage you to keep your fingers crossed and to support our team in London! We wish you all the best, and most of all, more and only miraculous flights with eurolot.com! 21

22 Oderwij się / Take off hangar / hangar Frecce Tricolori mistrzowska dziesiątka The Frecce Tricolori the masterful ten Włoski zespół akrobacyjny Frecce Tricolori należy do ścisłej czołówki najlepszych grup akrobacyjnych świata. Jest też najliczniejszym zespołem latającym na odrzutowcach. W pokazach tej grupy bierze bowiem udział aż 10 samolotów. / The Frecce Tricolori, an Italian aerobatic demonstration team, belongs to the forefront of the world's best aerobatic groups. It is also the most numerous group of flying jets. As many as 10 aircraft take part in its shows. Marcin Sigmund Obecnie Frecce Tricolori latają na 10 szkolno-treningowych włoskich odrzutowcach Aermacchi MB-339. Nazwa grupy, w tłumaczeniu na polski: Trójkolorowe Strzały, jest nawiązaniem do włoskich barw narodowych. W marcu 1961 roku na lotnisku Rivolto powołano do życia 313 Gruppo Addestramento Acrobatico (313 Szkolny Dywizjon Akrobacyjny) Frecce Tricolori. Trzonem jednostki stali się piloci rozwiązanych dwóch mniejszych zespołów akrobacyjnych: Diavoli Rossi (Czerwone Diabły) i Tigri Bianche (Białe Tygrysy). Do 1963 roku zespół występował na 6 samolotach Canadair CL13 (F-86E) Sabre, które w grudniu tego roku zaczęły być zastępowane przez włoskie odrzutowce Fiat G.91. Wraz z wprowadzeniem rodzimych samolotów, grupa przygotowała dwa rodzaje programów pokazu wysoki i niski. 22

23 Fot. Marcin Sigmund Program wysoki wykonywany jest przy dobrej pogodzie i dzięki figurom pionowym, polegającym na wznoszeniu się i opadaniu grupy samolotów lub solisty, jest niezwykle widowiskowy. Program niski wykonywany jest przy niskiej podstawie chmur i obejmuje akrobacje na tej samej, niedużej wysokości. Podczas 18 lat występów na samolotach Fiat G.91 grupa opracowała szereg własnych popisowych figur akrobacyjnych i weszła do ścisłej światowej czołówki zespołów akrobacyjnych. W 1982 roku na wyposażenie grupy trafiły doskonałe włoskie odrzutowce szkolno-treningowe Aermacchi MB-339PAN, na których zespół lata do dziś. Wprowadzenie nowego samolotu zbiegło się z powiększeniem liczby występujących maszyn do 10 (9 samolotów grupy i solista). Dodatkowe dwa samoloty tego typu stanowią zapas na wypadek awarii. Około półgodzinny pokaz grupa zaczyna w składzie 10 maszyn, od których po pewnym czasie oddziela się solista. Kulminacją są dynamiczne mijanki formacji 4 i 5 samolotów oraz solisty, a także finalna mijanka solisty z 9 samolotami grupy, lecącymi w formacji odwróconej litery V. W ubiegłym roku zespół świętował 50-lecie istnienia, ale jego tradycje sięgają lat 20. ubiegłego wieku, gdy z inicjatywy płk Rino Corso Fougier we Włoszech powstała grupa akrobacyjna na myśliwcach Fiat CR.20. Po II wojnie światowej włoskie siły powietrzne miały kilka niewielkich grup akrobacyjnych, latających na bojowych odrzutowcach, takich jak Cavallino Rampante (Harcujące Koniki), Getti Tonanti (Grzmiące Odrzutowce), Diavoli Rossi (Czerwone Diabły), Tigri Bianche (Białe Tygrysy) i Lanceri Neri (Czarni Ułani), których miejsce w 1961 roku zajął sławny na cały świat zespół Frecce Tricolori. W Polsce grupa Frecce Tricolori gościła dwukrotnie podczas Air Show w Radomiu w 2001 i 2011 roku, za każdym razem wywołując zachwyt publiczności. Perfekcja pilotażu, widowiskowość figur akrobacyjnych i dynamika pokazów sprawiają, że występy Frecce Tricolori są zapierającym dech w piersi podniebnym baletem na najwyższym poziomie, który zachwyci każdego i który z pewnością przynajmniej raz w życiu warto zobaczyć. Currently, the Frecce Tricolori flies 10 Italian Aermacchi MB-339 military trainers. The group s name translated into English means Three-coloured Arrows and is a reference to the Italian national colours. In March 1961, at Rivolto airfield, the 313 GruppoAddestramento Acrobatico (the 313th Aerobatic Training Group) Frecce Tricolori was brought to life. The pilots of two smaller aerobatic teams that had been disbanded earlier on: Diavoli Rossi (Red Devils) and Tigri Bianche (White Tigers) became the core of the unit. Until 1963, the team performed with six Canadair CL13(F-86E) Sabre airplanes, which began to be replaced with Italian Fiat G.91 jets in December of that year. With transition to Italian-made aircraft, the group prepared two types of air show programs high and low. The high program is carried out in good weather conditions and is very spectacular thanks to vertical figures, consisting of rising and falling of the group of aircraft or a soloist. The low program is executed at the low cloud base and includes aerial stunts at the same, not high, altitude. During 18 years of performing with Fiat G.91 airplanes, the group managed to develop a series of own spectacular aerobatic figures and entered the world s leading edge of aerobatic teams. In 1982, the group was equipped with fine Italian Aermacchi MB-339PAN military trainers and has been using them ever since. The introduction of new aircraft coincided with the increase in number of performing machines up to 10 (9 aircraft and a soloist). Two additional aircraft of this type are kept in reserve in case of emergency. An approximately half an hour show begins at full strength of 10 aircraft, and after some time the soloist separates from them. The culmination is a dynamic passage of the formation of 4 and 5 aircraft and the soloist, as well as the final soloist turnout with 9 aircraft taking up an inverted V formation. Last year the team celebrated the 50th Anniversary, but its tradition dates back to the 1920s of the previous century. Back then in Italy, on the initiative of Colonel Rino Corso Fougier, the aerobatic group of FiatCR.20 fighters was formed. After the World War II, the Italian Air Force had several small aerobatic groups of combat jets, such as Cavallino Rampanta (Prancing Horse), Getti Tonanti (Thundering Jets), Diavoli Rossi (Red Devils), Tigri Bianche (White Tigers) and Lanceri Neri (Black Lancers). In 1961 the world famous team, the Frecce Tricolori took their place. The Frecce Tricolori has visited Poland twice at the Radom Air Show in 2001 and Each time the audience was transported with delight. The excellence in pilotage, impressiveness of aerobatic figures and dynamics of the show make the Frecce Tricolori s performance a breathtaking sky ballet at the highest level that delights everyone and is worth seeing at least once in a lifetime. Na zdjęciu / In pictures: Od 30 lat grupa Frecce Tricolori lata na świetnych włoskich odrzutowcach Aermacchi MB-339PAN. For 30 years, the Frecce Tricolori has been flying great Italian Aermacchi MB-339PAN jets. 23

24 Oderwij się / Take off hangar / hangar De-icing Zapewne zauważyli Państwo, że w sezonie zimowym, często przed startem samolot polewany jest dziwnym płynem. To specjalna substancja, która dokładnie usuwa wszelkie pozostałości zmarzniętego śniegu, lodu i szronu, w żargonie nazywane zanieczyszczeniami. / You have probably noticed that in the winter season before a plane takes off, it is poured with strange liquid Every aircraft before taking off must be thoroughly cleaned of all residues of frozen snow, ice and frost, which in the jargon are called "the debris". Fot. Steven Hirst Michał Petrykowski Ich obecność na elementach płatowca przyczynia się do wzrostu oporu i ciężaru maszyny oraz utraty własności aerodynamicznych. Może też spowodować spadek osiągów, a w skrajnych przypadkach jest przyczyną niesterowności samolotu. Zamarznięte pozostałości mogą blokować poszczególne elementy (np. stery, klapy) lub dostać się do wlotów powietrza do silników, powodując ich uszkodzenie. Start samolotu, na którym znajduje się warstwa śniegu czy lodu jest niebezpieczny, a czasem wręcz niemożliwy. Nic więc dziwnego, że wraz z rozwojem transportu lotniczego, stosowane są coraz doskonalsze metody walki z oblodzeniem. Początkowo śnieg i lód usuwane były wyłącznie mechanicznie, za pomocą szczotek, lin przerzucanych nad kadłubem i skrzydłami czy przy pomocy ciepłego powietrza nadmuchiwanego na płatowiec (popularną na wschodzie metodą było usuwanie pozostałości lodu i śniegu przy pomocy gazów wylotowych z wycofanego z eksploatacji silnika odrzutowego, zamontowanego na podwoziu pojazdu). Na początku lat 60., wraz z rozwojem ery odrzutowej, do linii lotniczych na zachodzie trafiły pierwsze płyny przeznaczone do usuwania zanieczyszczeń były to roztwory na bazie glikolu. Środki te charakteryzowały się niską temperaturą zamarzania, po ich zastosowaniu należało odczekać pewien czas, zanim warstwa śniegu lub lodu uległa rozpuszczeniu. Their presence on airframe components contributes to increased resistance and weight as well as loss of aerodynamics. It also leads to decrease in performance, and in extreme cases, makes the plane non-controllable. Frozen remains on the aircraft may block elements (such as flaps, rudders). They can get into engine air inlets causing their damage etc. Starting the plane with a layer of snow or ice on it is dangerous or even impossible. No wonder that with the development of air transport, there are used more and more perfect methods of struggling with icing on the ground. Initially, snow or ice was removed only mechanically, using brushes, ropes thrown over the fuselage and wings, or by means of hot air blown on the airframe (the popular method in eastern countries was to remove residual snow and ice using the exhaust gases from a jet engine that was taken out of service and mounted on the chassis of a vehicle). In the early 1960s, with the development of "jet" airlines, the first liquid designed to remove impurities began to be used by airlines in western countries they were glycol-based solutions. These fluids were characterized by a low freezing point, and after their use, one had to wait some time before snow or ice would dissolve. The cold solutions of mentioned liquids and water were initially sprayed on surfaces of the airframe with standard equipment used every day in the agricultural industry. 24

25 Zimne roztwory środków i wody początkowo natryskiwane były na powierzchnie płatowca przy pomocy zwykłych urządzeń stosowanych na co dzień w przemyśle rolniczym. A jak w praktyce wygląda odladzanie w dniu dzisiejszym? Podstawowe metody nie zmieniły się warstwy śniegu mogą być usuwane z powierzchni samolotu mechanicznie, a w przypadku niektórych elementów, zgodnie z zaleceniami producenta, za pomocą ciepłego powietrza (np. z łopat śmigieł, wentylatorów w silnikach odrzutowych, elementów podwozia). Do odladzania stosowana jest niekiedy podgrzana woda oraz specjalne płyny. Wydawać by się mogło, że odlodzony samolot, z którego powierzchni zniknęły pozostałości śniegu, szronu, lodu czy innych osadów, gotowy jest do bezpiecznego startu. Jego powierzchnia teoretycznie pozbawiona jest wszelkich substancji zwiększających opór i pogarszających własności aerodynamiczne. Niestety, w przypadku ujemnych temperatur (oraz opadów) rozpuszczone na powierzchni płatowca pozostałości mogą ponownie zamarzać, po raz kolejny tworząc warstwę lodu, zmarzniętego śniegu lub błotnistą mieszaninę śniegu i wody. Ponieważ krytyczne powierzchnie samolotu muszą być czyste, wydawać by się mogło, że do znudzenia możemy powtarzać czynność odladzania. Niekoniecznie. Wraz z rozwojem technologii na rynku pojawiły się środki, służące do zabezpieczania powierzchni samolotów przed zamarzaniem pozostałości opadów atmosferycznych. Podobnie jak substancje stosowane od lat 60., zawierają one glikol oraz inne dodatki, dzięki którym płyn tworzy na powierzchni płatowca gęstą warstwę chroniącą poszycie przed bezpośrednim kontaktem z zanieczyszczeniami. Substancje te charakteryzują się bardzo niską temperaturą zamarzania (nawet poniżej -40ºC) i noszą nazwę płynów zabezpieczających. Podzielone są na cztery typy, różniące się przede wszystkim lepkością, gęstością, temperaturą zamarzania, skutecznością, ceną i tzw. czasem ochrony (holdover time). Ten ostatni parametr w praktyce oznacza czas, przed upływem którego samolot musi rozpocząć start (później płyn lub jego roztwór traci swoje własności i warstwa wilgoci, znajdująca się na samolocie ponownie może zamarznąć). Czy warstwa relatywnie gęstego płynu o grubości nawet kilku milimetrów, dodatkowo zmieszana np. z padającym śniegiem nie pogarsza charakterystyk samolotu? Niestety tak. Ale właśnie tu warto wspomnieć o pewnej specyficznej właściwości płynów zabezpieczających. Ich lepkość (naprężenie wewnętrzne) nie jest stała, lecz spada wraz z prędkością (tarciem). Podczas rozbiegu samolotu, wskutek tarcia powietrza, przy pewnej prędkości płyn zaczyna w sposób gwałtowny tracić lepkość i spływa z powierzchni płatowca. Środek zabezpieczający jest dobrany tak, aby zdążył spłynąć z powierzchni samolotu przed jego oderwaniem się od ziemi (stosowane środki wymagają prędkości oderwania rzędu km/h). Reasumując zabezpieczenie przed oblodzeniem wykonywane jest na odlodzonym (czystym) płatowcu i stosowane wtedy, gdy chcemy zapobiec osadzaniu się i zamarzaniu na powierzchni samolotu zanieczyszczeń. Niekiedy odladzanie i zabezpieczanie wykonywane są łącznie, na tym samym etapie. W każdym przypadku operację wykonuje wyłącznie przeszkolony personel obsługi naziemnej, przy wykorzystaniu pojazdów wyposażonych w specjalne dysze rozprowadzające płyn. So what does de-icing look like in practice today? Basic methods have not changed the layer of snow can be removed mechanically from the plane s surface, and in case of certain elements, according to the manufacturer s recommendations, with the use of warm air (for example from propeller blades, fans in jet engines, chassis components). Sometimes heated water and special fluids are sometimes applied to de-icing the aircraft as well. It would seem that a de-iced plane free of residues of snow, frost, ice or other "slush" is ready for its safe take off. Its surface is theoretically free of any substances that increase the resistance and deteriorate aerodynamics. Unfortunately, in case of negative temperature (and precipitation), residues dissolved at the surface of the airframe may refreeze, creating once again a layer of ice, frozen snow, or a "slushy" mixture of snow and water. As the aircraft critical surfaces must be "clean", it would seem that we could repeat the de-icing operation ad nauseam. Not necessarily. With the development of technology there have appeared on the market some liquids that protect aircraft surfaces from freezing of precipitation residues. Just as the substances used since the 1960s, they contain glycol and other additives, so that the fluid forms on the surface of airframe a dense layer that protects against direct contact with dirt. These substances have very low freezing point (even below -40 C) and are called protective fluids. They are divided into four types that differ primarily in viscosity, density, a freezing point, efficiency, price and the so called holdover time. In practice, the last parameter specifies the time within which an aircraft must start its take off (after that, the liquid or solution lose their properties and the precipitation layer located on the plane may freeze again). Does not it (i.e. the relatively dense fluid layer with the thickness up to several mm for example, additionally mixed with the fallen snow) deteriorate the characteristic of the aircraft? Unfortunately, it does. But right here we should mention the specific protective properties of fluids. Their viscosity (internal tension) is not constant, but decreases with speed (friction). During the take-off, at a certain speed, as an effect of air friction, the fluid begins to rapidly lose its viscosity and runs down from the surface of the airframe. The preventive is selected so that it could drain from the surface of the aircraft before its detachment from the earth (preventives in use require separation speed of km/h). Summing up the protection against icing is performed on an de-iced ("pure") airframe and is used when we want to prevent the surface of aircraft from the deposition of impurities as well as from their freezing. Sometimes de-icing and protecting are performed together, in one step. In either case, the operation is performed only by trained ground personnel using vehicles equipped with special nozzles for distributing the liquid. So if before the start you will ever witness an additional few-minute stopover during which the aircraft is poured with a strange substance remember that the captain has decided to perform the action only for your safety. Jeżeli więc kiedykolwiek przed startem będziecie Państwo świadkami dodatkowego kilkuminutowego postoju, podczas którego samolot polewany jest dziwną substancją pamiętajcie, że kapitan zdecydował o tej operacji wyłącznie dla Waszego bezpieczeństwa. 25

26 Oderwij się / Take off fotoreportaż / photo reportage Myanmar, czyli... Myanmar means Myanmar należy do tych krajów, których nazwy podczas lekcji geografii wprowadzają uczniom mętlik w głowach. / Myanmar is one of those countries over whose names students get into a muddle during a geography lesson. Marek Pietrowicz Konia z rzędem temu, kto słowo Myanmar kojarzy z krajem leżącym na wschód od Indii, trzy razy większym od Polski i o podobnej liczbie mieszkańców. Gdyby powiedzieć: Birma, wszystko byłoby jasne. Generałowie, którzy rządzą tam od 1989 roku, postanowili odrzucić stare nazwy, nadane jeszcze przez angielskich kolonizatorów, i wrócić do tych, które są najbardziej zbliżone do języka birmańskiego. Dlatego stolicą Myanmar jest dziś Yangun, a nie Rangun. Istny galimatias! Cudowna złota kraina tak Myanmar w swoich wspomnieniach opisuje mój imiennik, Marco Polo, który jako jeden z pierwszych europejskich podróżników dotarł w te okolice. Patrząc na kopuły tysięcy buddyjskich świątyń, często musiałem mieć na nosie bardzo ciemne okulary przeciwsłoneczne, by ocalić wzrok tak silny był blask promieni słonecznych, które odbijając się od złotych iglic i kopuł, zwielokrotniały swoją moc. Z dziesiątek tysięcy świątyń w Birmie największa jest ta w stolicy Shwedagon Pagoda. By ogarnąć bogactwo, jakie się tam znajduje, podam suche fakty: 40 ton złota wykorzystano do dnia dzisiejszego na pozłocenie wszystkiego, co się dało. Na głównej kopule umiejscowiono 2000 diamentów i ponad 4000 innych kamieni szlachetnych. Czy teraz już możecie ją sobie lepiej wyobrazić? 26

27 Half the kingdom to anyone who associates the word "Myanmar" with the country placed in the east of India, three times greater than Poland and at the same time with a similar number of inhabitants. If I say Burma, everything is clear. The generals who have ruled the country since 1989 has decided to reject old names given by English colonists and have returned to those that are most similar to the Burmese language. Therefore, the capital of Myanmar is today Yangun, not Rangoon. What a jumble! The wonderful golden land as was Myanmar described in memories of Marco Polo, my namesake, who as one of the first European travellers arrived in the area. Looking at the domes of thousands of Buddhist temples I often had to wear very dark sunglasses just to save my sight so strong was the sunlight, which reflecting from the golden cupolas and spires multiplied its power. With tens of thousands of temples in Burma, the largest one is placed in the capital Shwedagon Pagoda. In order to embrace the richness of the place I will give some cold facts: 40 tonnes of gold were used to the present day for gilding everything that was possible. There are located 2000 diamonds and over 4000 other gemstones on the main dome. And now, can you imagine it more easily? 27

28 Oderwij się / Take off fotoreportaż / photo reportage To spróbujcie zrobić to samo z Pagan, położoną na płaskowyżu wioską, do której ciągną podróżnicy, by zmierzyć się z potęgą jednej z największych cywilizacji w Azji. Na terenie 40 km 2 znajdują się tysiące świątyń zbudowanych od IX do XI wieku, kiedy dynastie birmańskich królów niepodzielnie rządziły tą częścią Azji. Świątynie poświęcone są bóstwom hinduistycznym i buddyjskim, jedne świetnie zachowane, ze złoconymi wierzchołkami, z drugich zostały tylko ruiny. Do dziś pamiętam zachód słońca w Paganie. Z góry budynki świątyń wyglądały jak gigantyczne mrowiska. W łoskocie melodii wygrywanych przez cykady gigantyczna, pomarańczowa kula majestatycznie chowała się za rzekę Irrawaya, podświetlając spóźnionych rybaków. Na łodziach napędzanych trójkątnymi żaglami starali się jeszcze przed zmierzchem dotrzeć do swoich liściastych domków. Tak, zachody słońca w Myanmar (czyli w Birmie) są piękne. Ale przecież i polskie mogą też choć przez chwilę oczarować nas swoją magią i pięknem. Tylko spójrzcie. So try to do the same with Pagan, a village situated on a plateau which attracts travellers to face the power of one of the greatest civilizations in Asia. On the surface of 40 km 2, there are thousands of temples built from the ninth to the eleventh century, when the dynasties of Burmese Kings reigned absolutely in this part of Asia. Temples are dedicated to Hindu and Buddhist deities, some are well-preserved, with gilt tops, others are only ruins. I still remember the sunset in Pagani. From above, the buildings of temples looked like giant anthills. With cicadas playing melodies, an enormous orange ball was majestically hiding in the Irrawaya River shedding light on late fishermen. On the triangular sail boats, they were trying to reach their leafy homes before dusk. Yes, the sunsets in Myanmar (or Burma) are beautiful. But also Polish sunsets can charm us for a while with their magic and beauty. Just take a look. 28

29 Marek Pietrowicz. Podróżnik, odwiedził 150 krajów na wszystkich kontynentach, łącznie z Antarktydą, 7 razy przejechał dookoła świata. Od 11 lat prowadzi biura podróży incentive. Strona autora: Marek Pietrowicz. The traveller, has visited 150 countries on all continents, including Antarctica, and 7 times travelled around the world. For 11 years he has been running his travel agencies Incentive. Author's website: KONKURS! THE COMPETITION! Zdobądź tytuł Euro Spotter 2011 i wygraj bilety od eurolot.com! Przez cały 2011 rok robiłeś zdjęcia lotnicze? Masz ich dużo? Wyślij kolekcję zdjęć na adres eurospotter2011@v5group.pl do r. Jury nagrodzi 2 najlepsze kolekcje. Prace zdobywcy tytułu pokażemy w marcowym numerze magazynu. 1. Nagroda: Tytuł Euro Spotter 2011, publikacja i 2 bilety na dowolne połączenia eurolot.com w dwie strony 2. Nagroda: 1 bilet na dowolne połączenie eurolot.com w dwie strony Get The Euro Spotter 2011 title, and win tickets from eurolot.com! Throughout the 2011 year you have been doing aerial photographs? You have a lot of them? Send a collection of these photos till on eurospotter2011@v5group.pl mail. The jury will award two best collections. The works of the winner will be show in our Magazine in March. First Prize: Title Spotter Euro 2011, publication, and 2 eurolot.com return tickets to any eurolot.com s destination Second Prize: One eurolot.com return ticket for any eurolot.com s destination Regulamin na / Terms and conditions of the competition on: 29

30 Klasa biznes / Business class asy biznesu / aces in business 2012: Rok dobrego zarządzania 2012: The year of good management Mikroprzedsiębiorstwa nie odczuwają potrzeby posiadania spisanej strategii działania. Większość z nich nie potrafi nawet określić, czy posiadanie takiego dokumentu stanowi szansę na podniesienie konkurencyjności firmy. Dlatego podjęliśmy decyzję o ogłoszeniu roku 2012 Rokiem dobrego zarządzania tłumaczy Bożena Lublińska-Kasprzak, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). / Micro-enterprises do not feel the need to have a written strategy. Most of them cannot even determine whether the possession of such document provides an opportunity to improve competitiveness of companies. Therefore, we decided to declare 2012 the Year of good management explains Bożena Lublińska-Kasprzak, President of the Polish Agency for Enterprise Development. Jaka jest wizja rozwoju PARP na najbliższe lata? Chcemy być innowacyjną administracją dla innowacyjnych przedsiębiorców. Jesteśmy jedyną instytucją centralną, która przyjmuje elektronicznie poprzez Internet wnioski do konkursów na unijne dofinansowanie projektów. Napisaliśmy strategię Agencji, wdrożyliśmy zarządzanie procesowe, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością ISO Strategia zawiera precyzyjnie sformułowaną wizję, misję oraz priorytety strategiczne Agencji na najbliższe lata. Te priorytety to: tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw, wzmocnienie roli Agencji jako partnera na rzecz tworzenia warunków rozwoju przedsiębiorczości, tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju wzorców zrównoważonej produkcji i konsumpcji oraz zapewnienie jakości oraz efektywności działań prowadzonych przez Agencję. Przeważającą większość przedsiębiorstw w UE stanowią mikro-, małe i średnie firmy... Identyczna sytuacja jest w Polsce, gdzie spośród 1,67 mln firm podmioty sektora MSP stanowią zdecydowaną większość (99,8%), przy czym w Polsce sektor ten w większym stopniu niż w UE jest zdominowany przez mikrofirmy, których udział w całkowitej liczbie przedsiębiorstw (96%) przewyższa średnią europejską (91,8%). Udział małych firm w liczbie MSP w Polsce (2,8%) jest o ponad połowę mniejszy od średniej dla UE-27 (6,9%). Pomimo tego średnioterminowe trendy pokazują, że struktura firm w Polsce, choć powoli, zmierza w kierunku podobnej do UE spada udział mikrofirm, a wzrasta udział pozostałych grup przedsiębiorstw. Tempo tych przemian wskazuje, że największe problemy ze wzrostem i przekształceniem się w małe podmioty mają mikroprzedsiębiorstwa. What is the vision of the development of PARP in the coming years? We want to be innovative administration for innovative entrepreneurs. We are the only central institution that electronically accepts via the Internet applications sent for the EU grants. We have written the strategy for the Agency, implemented process management, project management, quality management ISO The strategy contains a precisely articulated vision, mission and strategic priorities for the Agency in the coming years. These priorities are the creation of favourable conditions for the development of innovative enterprises, strengthening the Agency's role as a partner to create the conditions for business development, creation of advantageous conditions for the development of sustainable production and consumption and ensuring the quality and effectiveness of activities conducted by the Agency. The vast majority of enterprises in the EU are micro, small and medium businesses... The same situation is in Poland, where among 1,67 million companies the companies of the SME sector are the vast majority (99.8%), and at the same time in Poland this sector is dominated to a greater extent by micro companies than in the EU, and their share in the total number of enterprises (96%) is higher than the European average (91.8%). The share of small companies in the number of SMEs in Poland (2.8%) is less than half the average for the EU-27 (6.9%). Despite this, the medium-term trends show that the structure of companies in Poland is moving, although slowly, in the direction which is similar to the EU the share of micro enterprises is declining, and the share of other groups of companies is increasing. The rate of the changes indicates that microenterprises have the biggest problems with growth and transformation into small entities. 30

31 Chcemy być innowacyjną administracją dla innowacyjnych przedsiębiorców. We want to be innovative administration for innovative entrepreneurs. Fot. PARP Fot. PARP 31

32 Klasa biznes / Business class asy biznesu / aces in business Fot. PARP Dobre zarządzanie przedsiębiorstwem jest jednym z kluczowych działań zwiększających szansę na odniesienie sukcesu w procesie prowadzenia działalności gospodarczej. Good corporate management is one of the key actions that increase the chance of success in the process of doing business. Czyli poziomem przedsiębiorczości nie odstajemy od reszty Europy? Nie, ale sądzę, że mamy jeszcze w Polsce ogromny potencjał wzrostu, jeśli chodzi o liczbę firm. Choćby z tego względu, że młodzi ludzie, a także nieaktywne zawodowo kobiety deklarują zainteresowanie zakładaniem własnej działalności gospodarczej. Dużą rezerwę dla rozwoju firm widać także w strukturze polskiej przedsiębiorczości mikro-, małe i średnie firmy mogą powiększać obroty i zatrudnienie. W PARP staramy się identyfikować bariery i ograniczenia, a także wdrażać instrumenty publicznej interwencji, które przyczyniają się do rozwoju firm. Tak rozumiemy naszą misję. Jaki wpływ na kondycję polskich przedsiębiorstw powinna mieć, Pani zdaniem, jakość zarządzania? Dobre zarządzanie przedsiębiorstwem jest jednym z kluczowych działań zwiększających szansę na odniesienie sukcesu w procesie prowadzenia działalności gospodarczej. Czy polskie firmy dobrze sobie radzą z zarządzaniem? Z naszych badań wynika, że zdecydowana większość nowo powstających firm to mikroprzedsiębiorstwa (o liczbie pracujących do 9 osób). Wśród właścicieli mikroprzedsiębiorstw dominują mężczyźni (64,3%), osoby w wieku produkcyjnym, najczęściej z przedziału lat (56%), ponadprzeciętnie So, we do not stand out from the rest of Europe as regards to the level of entrepreneurship, don t we? No, we don t, but I think that we still have a huge potential for growth in Poland with respect to the number of companies. At least for the reason that young people, as well as economically inactive women, declare their interest in setting up their own business. A large reserve for enterprise development is also reflected in the structure of Polish entrepreneurship micro, small and medium-sized businesses may increase sales and employment. PARP tries to identify barriers and constraints, as well as implement instruments such as public intervention, which contribute to the development of companies. That s how we understand our mission. What impact should have the quality of management on the condition of Polish companies? Good corporate management is one of the key actions that increase the chance of success in the process of doing business. Can Polish companies cope well with the management? Our research shows that the vast majority of newly established companies are micro enterprises (employing up to 9 people). Most of the owners of micro enterprises are males (64.3%), people of working age, usually in 32

33 wykształcone, z wyższym licencjackim lub magisterskim wykształceniem (60,1%). Większość nowych firm (67,5%) jest rejestrowana przez osoby w wieku do 39 lat, w tym 33% przez osoby w wieku do 30 lat. Ta właśnie grupa dominuje w tworzeniu podmiotów w dziedzinie: informacja i komunikacja (70,9%), zaś osoby w wieku lat zarejestrowały najwięcej firm w branży: działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, a więc w obszarach niezwykle istotnych dla innowacyjności gospodarki. To wszystko relatywnie młode osoby, które nie dysponują jednak ani długim doświadczeniem zawodowym, ani funduszami na nadanie rozmachu swojej działalności. Co tacy przedsiębiorcy powinni zrobić? Wydaje się, że oni już posiadają inne (konkurencyjne) zalety, które pozwalają im funkcjonować na rynku lepszą orientację w uwarunkowaniach nowoczesnej gospodarki, znajomość języków obcych, większą otwartość na relacje z otoczeniem zewnętrznym. Generalnie jednak w większości przedsiębiorstw sposób działania, w tym strategia funkcjonowania firmy, odbywa się intuicyjnie, w reakcji na pojawiające się bodźce. Ponad jedna czwarta (26,3%) mikrofirm nie dokonała nawet wstępnej analizy kosztów i korzyści, szans i zagrożeń związanych z rozpoczęciem działalności. Pozostali przedsiębiorcy robili to we własnym zakresie (72,9%), a tylko bardzo nieliczni zlecali taką analizę na zewnątrz (0,8%). Ale przedsiębiorcy na ogół nie planują i nie działają perspektywicznie, lecz dostosowują się do zastanych warunków i zajmują występującą na rynku niszę. W przypadku pojawienia się konkurencji przyjmują zwykle postawę pasywną i nie podejmują żadnych działań lub konkurują ceną. To prawda. Mikroprzedsiębiorstwa nie odczuwają potrzeby posiadania spisanej strategii działania. Większość z nich nie potrafi określić, czy posiadanie dokumentu strategicznego stanowi szansę na podniesienie konkurencyjności firmy. Wobec tych wyzwań w PARP podjęliśmy decyzję m.in. o ogłoszeniu roku 2012 Rokiem dobrego zarządzania. Zintensyfikujemy działania informacyjne, promocyjne oraz bezpośrednie wsparcie skierowane do MSP w tym zakresie. Dobre zarządzanie firmą, w tym zasobami ludzkimi, jest szczególnie ważne wobec wielkich wyzwań, w tym starzejącego się społeczeństwa, a co za tym idzie wobec zmian w obszarze zasobów ludzkich. Agencja swoimi działaniami wspiera przedsiębiorców we wdrażaniu nowych metod zarządzania zmianą, wiedzą, informacją i zasobami ludzkimi. Wprowadzamy również zasady dobrego zarządzania w codziennej pracy Agencji. Przeszliśmy na elektroniczny nabór wniosków składanych przez przedsiębiorców. Napisaliśmy strategię działania Agencji, wdrożyliśmy zarządzanie procesowe, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością ISO 9001, wdrażamy elektroniczny obieg dokumentacji. Wprowadziliśmy nowoczesne sposoby informowania i komunikowania się z przedsiębiorcami (czaty, transmisje online). Jakiej najważniejszej rady na 2012 rok udzieliłaby Pani polskim przedsiębiorcom? W Polsce ponad 50 procent firm nie ma strategii, planów. Przedsiębiorcy działają intuicyjnie, z dnia na dzień. Jeśli nagle przedsiębiorca, działający latami bez planów, decyduje się skorzystać z dotacji, która tak naprawdę jest planem strategicznym, to pojawiają się kłopoty, bo wtłoczono go w pewne ramy. Trzeba przestrzegać harmonogramu projektu i nie da się już działać ad hoc. To jedna z przyczyn narzekań firm. Warto więc pracować nad zarządzaniem strategicznym w firmach. I my to robimy. Najlepiej ten problem widać w przypadku sławnych już e-dotacji, czyli nowych projektów internetowych młodych przedsiębiorców. To ich pierwsze kroki w biznesie i często to my uczymy ich, jak działać. the range of years (56%), with above average education, and with bachelor s or master s qualifications. (60.1%). Most new companies (67.5%) are established by people up to 39 years, including 33% of them by persons under the age of 30. This very group predominates in creating entities in the area of information and communication (70.9%), while those aged have started up the largest number of companies in the professional industry, research and technical business, so in areas extremely relevant to innovation of the economy. These are all relatively young people who have neither long professional experience, nor the funds to provide the momentum to their businesses. What such entrepreneurs should do? It seems that they already have other (competitive) advantages that allow them to operate in the market a better understanding of the conditions of the modern economy, knowledge of foreign languages, greater openness to relations with the external environment. Generally, however, in most companies the mode of operation, including the strategy of the company, is intuitive, in response to emerging stimuli. More than a quarter of micro enterprises (26.3%) did not even preliminary analyse their costs, benefits, opportunities and threats associated with the start-up. Other entrepreneurs did so on their own (72.9%), and only very few of them outsourced such analysis (0.8%). Other entrepreneurs did so on their own (72.9%), and only very few of them outsourced such analyses (0.8%). But entrepreneurs usually do not plan and do not act in a long-term perspective; they just adapt to the conditions and occupy a niche in the market. If there is competition, they usually adopt a passive attitude and do not take any action besides setting competitive prices. It's true. Micro-entities do not feel the need to have a written strategy. Most of them cannot determine whether a formal strategy document provides an opportunity to increase business competitiveness of their company. Facing with these challenges, we made a decision to announce the Year 2012 "The year of good management". We will intensify activities in information, promotion and direct support targeted at SMEs in this area. Good management of the company, including human resources, is particularly important to the great challenges, including the ageing population, and consequently, to changes in the area of human resources. The Agency with its actions supports businesses in implementing new methods of change, knowledge, information and human resources management. We implement the principles of good management in everyday operation. We have changed the way of accepting applications into those sent via the Internet. We have written the strategy of the Agency, implemented process management, project management, quality management ISO 9001, and we have applied the electronic circulation of documents. We have introduced modern methods of informing and communicating with entrepreneurs (chats, online broadcasts). What is the most important advice you would give to Polish entrepreneurs for 2012? In Poland, over 50 percent of companies do not have strategies, plans. Businesspersons work intuitively, from day to day. If suddenly the entrepreneur who has been running business without plans for years has decided to take advantage of the grant, which is in fact a strategic plan, there are some problems to arise, because he feels to have been pressed into a certain framework. You have to respect the timetable of the project and can no longer run your business ad hoc. This is one of the reasons why companies do complain. Therefore, it is worth working on strategic management in companies. And we do it. This problem is best seen in case of already famous e-grants or new web projects for young entrepreneurs. This is their first steps in business and it is often us who teach them how to act. na zdjęciach / in pictures: Bożena Lublińska-Kasprzak, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości / President of the Polish Agency for Enterprise Development 33

34 Klasa biznes / Business class błękitne strony / blue pages Przymusowe umorzenie udziałów w spółce z o.o. sposobem na uniknięcie opodatkowania czystego zysku? Compulsory redemption of shares in limited liability companies a way to avoid the taxation of net profit? Opodatkowanie przymusowego umorzenia udziałów w spółkach kapitałowych, będących własnością osób fizycznych dość istotnie różni się od opodatkowania umorzenia udziałów, mającego charakter dobrowolny. / Taxation of compulsory redemption of shares in companies owned by individuals differs significantly from tax redemption of shares, that is of voluntary nature. Natalia Jabłońska Doradca podatkowy w Kancelarii prawnej MAJCHRZAK BRANDT I WSPÓLNICY Tax advisor at MAJCHRZAK BRANDT AND PARTNERS Legal Office Różnice te uwidocznią się jednak dopiero w sytuacji, gdy umarzane udziały zostały uprzednio nabyte w drodze darowizny lub spadku od osób blisko spokrewnionych, o których mowa w art. 4a Ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wówczas przymusowe umorzenie udziałów nie będzie rodzić jakiegokolwiek opodatkowania dochodu udziałowca, podczas gdy umorzenie dobrowolne będzie skutkować opodatkowaniem dochodu według stawki PIT równej 19%. Instytucja umorzenia udziałów została uregulowana m.in. w art. 199 KSH. Zgodnie ze wskazanym przepisem udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb umorzenia przymusowego muszą zostać określone w umowie spółki oraz ewentualnie dodatkowo doprecyzowane w uchwale wspólników. Natomiast warunkiem dokonania dobrowolnego umorzenia udziałów jest dopuszczenie umorzenia udziałów w umowie spółki oraz wyrażenie zgody przez wspólnika, którego udziały mają być umarzane. Kolejną istotną różnicą pomiędzy ww. dwoma rodzajami umorzeń jest to, że w przypadku przymusowego umorzenia wspólnik, którego udziały są umarzane, musi otrzymać od spółki w zamian choć minimalne wynagrodzenie (nie niższe od wartości przypadających na jego udział aktywów netto, szczegółowo określonego postanowieniami KSH). Z kolei umorzenie dobrowolne może być dokonane bez konieczności zapłaty wynagrodzenia za umarzane udziały, jeżeli wspólnik i Spółka dojdą w tym względzie do porozumienia. Z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: Ustawa o PIT), zarówno w przypadku odpłatnego przymusowego, jak i odpłatnego dobrowolnego umarzania udziałów, wspólnicy mogą zrealizować zysk. Zyskiem jest dodatnia różnica pomiędzy przychodem (którym jest wynagrodzenie za umorzenie udziałów danej spółki), a kosztem, czyli, co do zasady, wydatkiem poniesionym przez wspólnika na nabycie ww. udziałów. These differences, however, become apparent only in a situation when the redeemed shares have been previously acquired by way of donation or inheritance from persons closely related, as referred to in Art. 4a of the Act on tax on inheritances and donations. Consequently, compulsory redemption of shares does not give rise to any taxation of the shareholder's income, while voluntary redemption results in taxation of income at the rate of 19%. The institution of redemption of shares is regulated among others by Article 199 of the Commercial Companies Code (CCC). According to the said provision, the share may be redeemed with the consent of the shareholder by acquisition of shares by the company (voluntary redemption) or without the consent of the shareholder (compulsory redemption). Conditions and procedures for compulsory redemption must be specified in the company s contract and may be additionally clarified in the shareholders resolution. Voluntary redemption of shares requires entering the possibility of redeeming shares into the company s contract as well as giving the consent by the shareholder whose shares are to be redeemed. Another important difference between the above mentioned two kinds of redemption is the fact that in case of compulsory redemption the shareholder whose shares are redeemed must receive from the company at least a minimum remuneration (not lower than the value of net assets attributable to their share, specified in detail by provisions of the CCC). On the other hand, voluntary redemption may be made without paying the remuneration for redeemed shares, if the shareholder and the company reach an agreement in this regard. From the standpoint of provisions of the Personal Income Tax Act (hereinafter: the PIT Act), in both cases, paid compulsory and paid voluntary redemption of shares, shareholders may realize profits. The profit is generated by positive difference between income (which is paid for redemption of shares of a given company), and cost i.e., as a rule, an expenditure 34

35 W interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r. inaczej określa się zasady opodatkowania dobrowolnego umorzenia udziałów. Przed powyższą datą, umorzenie dobrowolne i przymusowe były traktowane przez organy podatkowe identycznie. Powyższe zróżnicowanie poglądów organów podatkowych wynika ze zmian wprowadzonych do Ustawy o PIT z dniem 1 stycznia 2011 r. Począwszy od tej daty, wprowadzono zmiany do przepisu art. 24 ust. 5 Ustawy o PIT, tj. do przepisu regulującego zasady opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Wcześniej, w art. 24 ust. 5 Ustawy o PIT istniały dwa punkty: 1 i 2. Pierwszy odnosił się do dochodów z tytułu umorzenia udziałów, natomiast drugi do dochodów z tytułu zbycia udziałów na rzecz spółki w celu umorzenia. Po 1 stycznia 2011 r. punkt 2 został skreślony. Organy podatkowe zinterpretowały tę zmianę w ten sposób, iż uznały, że począwszy od 1 stycznia 2011 r. dochód uzyskany z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów nie jest już dochodem z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, lecz jest dochodem ze zbycia praw majątkowych (o którym mowa w art. 30b ust. 1 i ust. 2 pkt 4 Ustawy o PIT). Natomiast dochód z umorzenia przymusowego udziałów w dalszym ciągu jest przez organy podatkowe traktowany jako dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 Ustawy o PIT), czyli dochód analogiczny do dywidendy. Porównanie treści ww. art. 30a i 30b Ustawy o PIT skutkuje wnioskiem, iż stawka podatku dla opodatkowania dochodu z umorzenia udziałów, traktowanego jako zbycie praw majątkowych, oraz dochodu z umorzenia udziałów, traktowanego jako zysk kapitałowy, jest identyczna wynosi 19%. Również koszty są w ww. sytuacjach ustalane w zasadzie identycznie. Zgodnie bowiem z art. 30b ust. 1 i ust. 2 pkt 4 Ustawy o PIT, dochód z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (w tym z tytułu zbycia ich na rzecz Spółki w celu dobrowolnego umorzenia) ustalany jest jako różnica między przychodem uzyskanym ze zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38. Natomiast stosownie do art. 24 ust. 5d Ustawy o PIT: dochodem z umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38. Jedyną różnicą jest zdanie drugie, zawarte w art. 24 ust. 5d, przewidujące, iż: jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. W powyższym zdaniu przewidziano, że kosztem może być wartość umarzanych udziałów, jaką miały one w dniu ich nabycia w drodze spadku lub darowizny. Mówi ono jedynie o wartości, nie uzależniając możliwości potrącenia tej wartości jako kosztu od uprzedniego, faktycznego opodatkowania udziałów podatkiem od spadków lub darowizn. A zatem wartość darowanych udziałów może być kosztem również i wtedy, gdy obdarowany skorzystał z pełnego zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn udziałów (np. tego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dla darowizn i spadków dokonywanych pomiędzy wstępnymi, zstępnymi, małżonkami, macochą, ojczymem, rodzeństwem). W przepisie art. 30b regulującym zasady opodatkowania zbywania udziałów na rzecz Spółki w celu dobrowolnego ich umorzenia, według organów podatkowych brak jest analogicznych ustaleń co do sposobu ustalania kosztu. W przypadku otrzymania ich w drodze darowizny, możliwym jest jedynie zastosowanie ogólnego zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 105 Ustawy o PIT. Przepis ten pozwala na zwolnienie z opodatkowania dochodu uzyskanego ze zbycia udziałów otrzymanych w drodze spadku albo darowizny, ale jedynie w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Jeśli zatem ww. podatek nie był zapłacony, opodatkowaniu będzie podlegać cały zysk uzyskany przez udziałowca, który dobrowolnie swoje udziały umorzył. Sygnalizując istniejącą sytuację faktyczno-prawną, wypada nadmienić, że powyższe zróżnicowanie opodatkowania na korzyść umorzenia przymusowego może skłaniać podatników będących udziałowcami spółek kapitałowych do takiego kształtowania stosunków prawnych, zarówno z osobami spokrewnionymi, jak i ze spółką, aby wykorzystać różnicę w traktowaniu przymusowego i dobrowolnego umorzenia udziałów spółek z o.o. incurred by the shareholder to acquire the above mentioned shares. In individual interpretations issued by tax authorities as of 1 January 2011, taxation rules for voluntary redemption of shares are defined differently. Previously, voluntary and compulsory redemption were treated identically by tax authorities. These differences in views of tax authorities result from amendments to the PIT Act with effect from 1 January Since that date, amendments to Art. 24 item 5 of the Act on PIT (i.e. to the provision that governs the taxation of income from capital gains of legal persons) have been introduced. Previously, there were two points 1 and 2 in Article 24 item 5 of the Act on PIT. The first one referred to the income from redemption of shares, while the second one referred to the income from sale of shares for redemption. After 1 January 2011, section 2 has been deleted. Tax authorities have interpreted the amendment in such a way that they have recognized that as of 1 January 2011, the income generated in respect of voluntary redemption of shares is not the income from capital gains of legal persons, but the income from the sale of property rights (referred to in Art. 30b item 1 and 2 point 4 of the Act on PIT). The income from compulsory redemption of shares is still treated by tax authorities as the income from capital gains of legal persons (referred to in Art. 30a item 1 point 4 of the Act on PIT), this is the income similar to dividends. Content comparison of the above mentioned Art. 30a and 30b of the Act on PIT results in the conclusion that the tax rate for taxable income from redemption of shares, treated as a transfer of property rights, and the income from redemption of shares, treated as a capital gain is the same equals to 19%. Costs in the above situations are basically determined in the same way. According to Art. 30b 1 and 2 point 4 of the Act on PIT, the income from sale of shares (including, from the sale to the Company for the purpose of voluntary redemption) is calculated as the difference between the income from sale and cost of revenues determined on the basis of Art. 22 item 1f or Art. 23 item 1 paragraph 38. Pursuant to Article 24 item 5d of the Act on PIT, "income from redemption of shares in companies with legal personality is a surplus of income received in connection with redemption of deductible costs calculated in accordance with Art. 22 item 1f or Art. 23 item 1 paragraph 38. The only difference is the second sentence of Article 24 item 5d, which provides that "if the acquisition was by way of inheritance or donation the cost is fixed to the value of inheritance or donation". The above sentence provides that the cost may be the value of redeemed shares which they had on the day of their acquisition by inheritance or donation. It only mentions the value and does not link the possibility of the deduction of that value as a cost with actual taxation of shares prior to the tax on inheritances or donations. Thus, the value of donated shares may be the cost also in a situation when the recipient has benefited from a full exemption from the tax on inheritance and donations of shares (e.g., under Article 4a of the Act on tax on inheritance and donations for gifts and inheritances made between ancestors, descendants, spouses, a stepmother, a stepfather, siblings). According to tax authorities, Article 30b governing the taxation rules for sale of shares to the company for voluntary redemption lacks similar directions applying to the method of determining the cost. In case of receiving them by donation, it is only possible to use a general exemption referred to in Art. 21 item A point 105 of the Act on PIT. This provision allows for an exemption from taxation of income from sale of shares received by inheritance or donation, but only in proportion to the amount of tax paid on inheritance and donations. So, if the above mentioned tax has not been paid, all profits earned by the shareholder who voluntarily redeemed their shares will be subject to taxation. Indicating the existing factual and legal situation, it is worth mentioning that the above tax differentiation in favour of compulsory redemption may encourage taxpayers who are shareholders of companies to form a legal relationship in such a way, both with relatives as well as with companies, to exploit the difference in treatment between compulsory and voluntary redemption of shares of limited liability companies. 35

36 Klasa biznes / Business class błękitne strony / blue pages Newsletter przedsiębiorcy Przegląd najnowszego orzecznictwa i zmian w prawie Business Newsletter The review of recent judicial decisions and changes in legislation Krzysztof Rubas Aplikant radcowski w Kancelarii prawnej MAJCHRZAK BRANDT I WSPÓLNICY Trainee solicitor at MAJCHRZAK BRANDT AND PARTNERS Legal Office Z wokandy Wygórowane opłaty za przechowanie towaru w depozycie urzędu celnego sprzeczne z Konstytucją Wyrokiem z dnia 15 listopada 2011 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że wysokości opłat za przymusowe przechowywanie zajętego przez urząd celny towaru są niezgodne z Konstytucją. Swoje rozstrzygnięcie Trybunał uzasadnił między innymi faktem, iż opłaty za przymusowe umieszczenie towaru w depozycie urzędu celnego mają charakter daniny publicznej i w związku z tym ich górna i dolna wysokość musi zostać określona w ustawie, a nie w akcie wykonawczym. Trybunał zdecydował, że art. 93 ust. 2 Prawa celnego, w zakresie, w jakim został uznany za niezgodny z Konstytucją, utraci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, natomiast z dniem ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw zabraknie podstawy prawnej do ustalania opłaty minimalnej za przechowanie towaru niewspólnotowego w depozycie prowadzonym przez organ celny (sygn. akt: P 29/10). źródło: Odsetki od kredytu zaciągniętego na wypłatę dywidendy w spółce z o.o. nie są kosztem podatkowym Odsetki oraz inne wydatki związane z kredytem zaciągniętym przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością na wypłatę dywidendy należnej jej udziałowcom, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), nie są kosztem uzyskania przychodów tej spółki. Takie stanowisko zaprezentował NSA w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów w dniu 12 grudnia 2011 roku (sygn. akt: II FPS 2/11). Uzasadniając swoje stanowisko, NSA wskazał, iż zaciągnięcie kredytu na wypłatę dywidendy dla udziałowców nie ma związku z działalnością i przychodami spółki wypłacającej, wobec czego odsetki od kredytu i wydatki, jakie spółka wypłacająca ponosi w związku z zaciągnięciem kredytu, nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu. źródło: Etat zamiast umowy cywilnoprawnej dla pracownika tymczasowego Dnia 12 grudnia 2011 roku SN podjął uchwałę, w której przesądził, iż zastosowanie art k.p. nie jest wyłączone w odniesieniu do zatrudnienia osób skierowanych do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego (art. 26 ust. 2 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych Dz. U. Nr 166, poz ze zm.). Tym samym, jeżeli warunki From the cause list Exorbitant fees for storage of goods in customs custody unconstitutional In a verdict of 15 November 2011 the Constitutional Court ruled that fees for compulsory storage of seized goods by the customs office are inconsistent with the Constitution. The Court justified its decision, inter alia, with the fact that the fees for compulsory" storage of the goods in custody of the customs office are of public tribute nature, and therefore, their upper and lower limit must be specified in the act, and not in the secondary legislation. The Court decided that article 93 item 2 of the Customs Act, to the extent that was declared unconstitutional, will expire at the end of 12 months from its publication in the Journal of Laws, whereas since the day the judgement has been published in the Journal of Laws, there will be no legal basis for determining the minimum fee for storing non-community goods in custody maintained by the customs authority (file: P 29.10). source: Interest on the loan taken to pay dividends in the Ltd. company are not a tax expense Interest and other expenses associated with the loan taken out by a limited liability company to pay dividends payable to its shareholders in accordance with article 15 item 1 of the Act of 15 February 1992 on Corporate Income Tax (Journal of Laws of 2000 No. 54, item 654 as amended) are not tax deductible expense of the company. This position was adopted by the Supreme Administrative Court in the composition of seven judges in its resolution on 12 December 2011 (ref. no: II FPS 2/11). Justifying its position, the Supreme Administrative Court indicated that borrowing to pay dividends to shareholders is not related to the activity and income of the company, so that interest on the loan and expenses borne by such company in connection to taking out a loan cannot be considered as tax deductible expenses. source: Full Time Equivalent instead of a civil-law contract for a temporary employee On 12 December 2011 the Supreme Court passed a resolution in which it decided that the application of art. 22 item 1 1 of the Labour Code is not excluded with respect to employment of people assigned to work temporarily under a civil-law contract (art. 26 item 2 of the Act of 9 July 2003 on the employment of temporary workers Journal of Laws No. 166, item 1608 as 36

37 wykonywania pracy przez pracownika tymczasowego zatrudnionego na podstawie umowy cywilnoprawnej będą odpowiadały kryteriom określonym w treści art k.p., jego zatrudnienie zostanie uznane za zatrudnienie na podstawie stosunku pracy (sygn. akt: I UZP 6/11). źródło: Zmiany w prawie Spółki Dnia 1 stycznia 2012 roku weszła w życie ustawa z dnia 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 92, poz. 531) wprowadzająca uproszczony tryb zakładania spółek z ograniczoną odpowiedzialnością zakładający m.in. posługiwanie się wzorcem umowy spółki udostępnianym w Internecie i skrócenie do jednego dnia terminu na rozpoznanie przez sąd wniosku o wpis tak zawiązanej spółki do rejestru. Wraz z ustawą wszedł w życie również pakiet aktów wykonawczych określający m.in. tryb zakładania konta w systemie teleinformatycznym celem zawiązania spółki, tryb składania wniosku o wpis spółki do rejestru oraz wzorzec umowy spółki. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej Dnia 1 stycznia 2012 roku weszły w życie przepisy ustawy z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 131, poz. 764) tworzące w CEDIG rejestr pełnomocników upoważnionych do prowadzenia spraw przedsiębiorców. Przedsiębiorca będzie mógł wpisać swojego pełnomocnika do CEDIG z określeniem zakresu spraw, które obejmuje udzielone przez niego pełnomocnictwo, jeżeli pełnomocnictwa udzielił i zgłosił informację o jego udzieleniu przy składaniu wniosku o wpis do CEDIG. Ubezpieczenie rentowe Dnia 1 lutego 2012 roku weszła w życie ustawa z dnia 21 grudnia 2011 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 291, poz. 1706). Ustawa dokonuje podwyższenia o 2% składki na ubezpieczenie rentowe w części finansowanej przez płatników. Wskutek zmiany, składka wzrośnie do 8% i będzie finansowana na niezmienionym poziomie 1,5% przez ubezpieczonego, a na poziomie 6,5% przez płatnika. Nowelizacja przywraca dla pracodawców poziom finansowania przez nich składki rentowej z pierwszej połowy 2007 roku. Podniesienie stopy procentowej składki na ubezpieczenia rentowe ma doprowadzić do zmniejszenia deficytu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie funduszu rentowego. Ubezpieczenia obowiązkowe Dnia 11 lutego 2012 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1210). Do najważniejszych z wprowadzanych zmian należą: rozwiązanie problemu tzw. podwójnego ubezpieczenia poprzez przyznanie posiadaczowi pojazdu mechanicznego możliwości wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC, która na skutek automatyzmu ustawy została przedłużona na kolejny okres; zobowiązanie zakładów ubezpieczeń do przesyłania ubezpieczającym, w zakresie ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, informacji o ubezpieczeniu na kolejny okres ubezpieczenia; rezygnacja z zasady automatycznego odnawiania się umowy ubezpieczenia OC w przypadku sprzedaży pojazdu lub innej formy przeniesienia prawa własności (umowa ubezpieczenia zawarta przez dotychczasowego posiadacza, w przypadku braku jej wypowiedzenia przez nowego posiadacza pojazdu w określonym terminie będzie ważna jedynie do końca okresu, na jaki została zawarta przez dotychczasowego posiadacza); wykreślenie przepisów dotyczących zasad zwrotu składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia. amended.) Thus, if the conditions of work carried out by a temporary employee contracted under civil-law contract will match the criteria of article 22 item 1 1 of the Labour Code, their employment will be considered as employment on the basis of the employment relationship (file: I PPO 6 / 11). source: Changes in the law Companies On 1 January 2012 the Act of 1 April 2011 on amending the act the Commercial Companies Code and certain other acts came into force (Journal of Laws No. 92 item 531) introducing a simplified mode of setting up a limited liability company. The mode assumes, among others, the use of a company contract model available on the Internet as well as it shortens the period within which the court has to process the application of a company set up in this way for the entry into the register to one day. The package of executive acts that specify among others the mode of setting up an account in the computer system in order to set up a company, the mode of applying for entry into the register and the contract model entered into force along with the Act. Business Activity Central Register and Information Record On 1 January 2012, the provisions of the Act of 13 May 2011 amending the Act on Freedom of Economic Activity and certain other acts (Journal of Laws No. 131 item 764) entered into force. They form a register of agents authorized to conduct business affairs within the Central Register. Entrepreneurs may now enter their agent in the Central Register specifying the scope of issues within the authority granted by them to such an agent, provided that they gave power of attorney and submit adequate information in this regard when applying for the entry into the Central Register. Retirement annuity On 1 February 2012 the Act of 21 December 2011 amending the Act on Social Insurance System (Journal of Laws No. 291, item 1706) entered into force. TheAct makes a 2% increase in premiums for pension insurance in part financed by taxpayers. As a result of the changes, the premium rises to 8% and is financed at the same level of 1.5% by the insured and 6.5% by the payer. The amendment restores the level of financing of pension premiums contributed by employers to the level in the first half of Increase in theinterest rate for pension premiums is supposed to lead to a reduction in the deficit of the Social Insurance Fund within the pension fund. Compulsory insurance On 11 February 2012 the Act of 19 August 2011 amending the Act on Compulsory Insurance, the Insurance Guarantee Fund and the Polish Motor Insurers Bureau and some other acts (Journal of Laws No. 205, item 1210) will enter into force. The most significant changes include: solution to the problem known as the double insurance by giving the holder the option of canceling a motor vehicle liability insurance contract, which as a result of automatism of the Act has been extended for another period; obligation for insurance companies to submit information, within the scope of a liability insurance for owners of motor vehicles, to the policy holder about insurance for the next period; abandonment of the automatic renewal of a contract liability insurance in case of sale of the vehicle or other transfer of ownership (an insurance contract concluded by the previous holder, if the new holder of a vehicle has not cancelled it within a specified period, will be valid only until the end of the period for which it was previously concluded by the previous holder); deletion of provisions concerning reimbursement of premiums for the unused period of insurance. Newsletter is for informational purpose only. Newsletter is based on official information and justification for projects of legal acts available on the websites of the relevant ministries, the Sejm and the President. Newsletter ma charakter wyłącznie informacyjny. Do opracowania newslettera wykorzystano informacje urzędowe i uzasadnienia projektów aktów prawnych udostępnione na stronach internetowych właściwych resortów, Sejmu i Prezydenta RP. Błękitne strony w eurolot.com magazine opracowują specjaliści w doradzaniu przedsiębiorcom z Kancelarii prawnej MAJCHRZAK BRANDT I WSPÓLNICY. Więcej na Blue pages in eurolot.com magazine are developed in cooperation with experts on providing legal advice for entrepreneurs at MAJCHRZAK BRANDT AND PARTNERS, Legal Office. Read more on 37

38 Kulturalne lądowanie / Cultural landing do walizki / into the suitcase Do walizki / Into the suitcase: płyta CD książka book Monika Borzym Girl talk Sony Music Entertainment Leonard Cohen Old Ideas Sony Music Entertainment Euro. Miasta i areny w Polsce 2012 Euro. Cities and Arenas in Poland 2012 BOSZ 2012 Fot. Sony Music Entertainment Fot. Sony Music Entertainment Fot. Bosz Jedna z artystek, które koncentrują na sobie uwagę wszystkich od pierwszych dźwięków występu i trzymają za gardło w emocjach, dopóki nie zejdą ze sceny. To objawienie wokalistyki nie tylko na skalę kraju, ale także świata. Płyta jednak ma formę bardzo przystępną, nie skierowaną wyłącznie do wielbicielu jazzu. Na album składają się interpretacje znanych utworów muzyki popularnej, takich wokalistek jak Estelle, Bjork, Dido, Erykah Badu, Amy Winehouse czy Joni Mitchell. To 12 wyjątkowych interpretacji piosenek, które na przestrzeni lat wykonywały wokalistki reprezentujące różne gatunki muzyczne i szerokości geograficzne. One of the artists who focuses everyone s attention on herself and has a stranglehold on the audience from the very first sound till she leaves the stage. This is a revelation of the vocal art not only in Poland but also worldwide. The album has an intelligible structure yet not only directed towards jazz devotees. It consists of interpretations of wellknown songs by popular music singers such as Estelle, Bjork, Dido, Erykah Badu, Amy Winehouse, or Joni Mitchell. It s 12 unique interpretations of songs that have been performed over the years by these vocalists who represent various musical genres and latitudes. kk Pierwszy od ośmiu lat album najsłynniejszego poety piosenki Leonarda Cohena Old Ideas ukazał się 30 stycznia 2012 roku. Wszystkie 10 utworów na płycie porusza dylematy ludzkiej egzystencji podążanie za niedoścignionymi celami, obsesję miłości, seksualność, utratę bliskiej osoby. Old Ideas, jeden z najbardziej uduchowionych albumów w karierze artysty, skłania do przemyśleń, ale puszcza też oko do słuchacza: czasem pozwala sobie na stonowany żart, czasem żartuje wręcz z samego siebie ( Going Home ). Charakterystyczny baryton Cohena oraz melodyjne aranżacje przywołują na myśl Ten New Songs (2001) najpopularniejszy album Cohena z ostatnich dekad. W niektórych kawałkach usłyszymy też dawno niesłyszaną gitarę akustyczną, a nawet... banjo! The first album in eight years of the most famous poet of song Leonard Cohen "Old Ideas" was released on 30 January All 10 compositions touch the dilemmas of human existence pursuit of unattainable goals, obsession about love, sexuality, loss of a loved one. One of the most spiritual albums in the career of the artist, "Old Ideas" inclines listeners to think things over, but it also gives them a wink: the artist sometimes allows himself for a moderate joke, and sometimes makes fun even of himself ("Going Home"). Cohen's distinctive baritone and melodic arrangements are reminiscent of "Ten New Songs" (2001) his most popular album of the last decades. In some songs, we may also listen to the long unheard sound of the acoustic guitar and even... the banjo! kk Euro. Miasta i areny w Polsce 2012 to przewodnik nie tylko dla entuzjastów futbolu. Zawiera niezbędnik kibica, czyli pełną informację o układzie grup eliminacyjnych i o harmonogramie rozgrywek. Prezentowane są również wszystkie polskie stadiony przygotowane na Euro 2012 oraz strefy kibica. Przejrzysty projekt książki, zwarte opisy, piękne fotografie oraz praktyczne plany i mapki sytuacyjne. Dodatkowo każdy rozdział poświęcony jednemu miastu uzupełniono o informator praktyczny ( Wybrane hotele, hostele i campingi, Warto zobaczyć kulturalnym szlakiem, Rozrywka i rekreacja ). Przewodnik o poręcznym formacie i racjonalnej objętości na pewno nie obciąży kieszeni kibica. "Euro. Cities and Arenas in Poland 2012" is a guidebook not only for football enthusiasts. It includes a "must-have for fans", or full information about the system of qualifying groups and the schedule of football games. There are also presented all Polish stadiums prepared for Euro 2012 and "fan zones". The book stands out with clear design, compact descriptions, beautiful photographs, practical situational plans and maps. In addition, each chapter is devoted to one city and is supplemented with a practical handbook ("selected hotels, hostels and camping", "things worth seeing the cultural trail", "entertainment and recreation"). A guidebook in a handy format and reasonable volume will not charge expenses to fans. kk 38

39 wybitny / excellent bardzo dobry / very good może być / good słaby / weak unikać / better to avoid premiery kinowe cinema releases Umberto Eco Cmentarz w Pradze The Prague Cemetery Oficyna Literacka Noir sur Blanc 2011 Żelazna Dama The Iron Lady Dystrybucja / Distribution: BestFilm Premiera: 10 lutego 2012 Release date: 10 th of February 2012 Idy marcowe The Ides of March Dystrybucja / Distribution: Kino Świat Premiera: 3 lutego 2012 Release date: 3 th of February 2012 Fot. Oficyna Literacka Noir sur Blanc Fot. BestFilm Fot. Kino Świat Cmentarz w Pradze to powieść intrygująca, wielowątkowa, niepokojąca. Simonini główny bohater powieści to osobnik stojący w cieniu mechanizmów historii, a zarazem te mechanizmy poruszający. Jest wcieleniem spiskowych teorii rządzących światem. Umberto Eco lubi znaki o podwójnym znaczeniu i fikcję, którą miesza z rzeczywistością. Akcja powieści rozgrywa się w XIX wieku, a jej bohaterem jest Simone Simonini, cyniczny fałszerz, który świadczy usługi wywiadom wielu krajów. Obsesyjny antysemita, nienawidzący również jezuitów, masonów i... kobiet. Eco opisuje jego historię, odwołując się do najlepszych wzorów XIX-wiecznej powieści przygodowej mamy więc wartką akcję (fałszerstwa, spiski i zamachy), ciekawą intrygę o zaskakującym rozwiązaniu, a wszystko opowiedziane barwnym, potoczystym językiem. "The Prague Cemetery" is an intriguing, multithreaded, disquieting novel. Simonini the chief character of the novel, is a person who stands in the shadow of the mechanisms of history, and at the same time a person who moves them. This is an incarnation of conspiracy theories which rule the world. Umberto Eco likes characters with a double meaning and fiction that is mixed with the reality. The novel s plot takes place in the nineteenth century, and its hero is Simone Simonini, a cynical fabricator who provides his services for many countries. An obsessive anti-semite who hates the Jesuits, Freemasons and... women. Eco describes his story by referring to the best practice of a nineteenth-century adventure novel so we have a fast-paced action (frauds, conspiracies and coups), an interesting plot with a surprising solution, and all is told in colourful, flowing language. kk Królów było wielu, Żelazna Dama tylko jedna. Miała piskliwy głos, własny pogląd na każdy temat i niezwykły tupet. Zanim stała się jedną z najbardziej wpływowych postaci współczesnego świata, jej kapelusz i nieodłączne perły budziły pobłażliwy uśmiech. Na naszych oczach z pyskatej Maggy rodzi się Żelazna Dama, której czarna torebka do dziś jest symbolem rządów silnej ręki. Margaret Thatcher (Meryl Streep) to kobieta, która postanawia przebić się przez barierę płci i klasy. Pragnie zwrócić na siebie uwagę w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Bohaterka, aby dojść do władzy, musi zapłacić za to wysoką cenę. There were many kings, but only one Iron Lady. She had a squeaky voice, her own view on every subject and unusual nerve. Before becoming one of the most influential figures of the modern world, her hat and pearls were of an inherent indulgent smile. In our eyes, sassy Maggie turns into the Iron Lady, whose black handbag till today is a symbol of strong-arm rule. Margaret Thatcher (Meryl Streep) is a woman who decides to break through the barriers of gender and class. She wants to attract attention in a world dominated by men. The heroine must pay a high price to come to power. kk Thriller w reżyserii George a Clooneya, którego światowa premiera uświetniła otwarcie Festiwalu Filmowego w Wenecji Trzymająca w napięciu historia pokerowej rozgrywki kandydata na prezydenta USA Mike Morrisa (w tej roli sam reżyser, nagrodzony Oscarem za kreację w Syrianie ) z czyhającymi na każde jego potknięcie przeciwnikami i wszędobylskimi dziennikarzami. Szanse na elekcję pretendenta o bujnej przeszłości staną pod znakiem zapytania, kiedy w jego sztabie pojawi się asystentka, emanująca młodzieńczym entuzjazmem i erotyzmem (Evan Rachel Wood). Dziewczyna szybko zawróci w głowie młodemu, błyskotliwemu doradcy Morrisa (Ryan Gosling) i pozna najskrzętniej skrywane tajemnice kampanii. Prasa jednogłośnie okrzyknęła Idy Marcowe pewniakiem Oscarów i Złotych Globów ze względu na osiągnięcia reżyserskie Clooneya oraz imponujący dorobek gwiazd. A thriller directed by George Clooney with the world premiere honoured to open the Venice Film Festival A captivating story of the poker game of the U.S. presidential candidate Mike Morris (played by the director, the Oscar winner for his performance in "Syriana"), with his opponents waiting for his every slip-up and intrusive journalists. The chances of election of the candidate with the wild past become questionable when a female assistant, emanating youthful enthusiasm and eroticism (Evan Rachel Wood) appears among his staff. The girl quickly attracts his brilliant advisor Morris (Ryan Gosling), and learns the carefully hidden campaign secrets. The press unanimously hailed "The Ides of March" as a certain Oscar and Golden Globe winner because of Clooney's cinematic direction achievement and the impressive achievements of its stars. kk 39

40 Kulturalne lądowanie / Cultural landing rezerwuj luty / february events W lutym zabawa trwa! The fun continues throughout February W najzimniejszym i najkrótszym miesiącu roku karnawałowe szaleństwo trwa Luty obfituje w wydarzenia muzyczno-taneczne. Niezawodnie lądujemy w samym sercu kulturalnych propozycji. / In the coldest and shortest month of the year, the carnival madness continues... February is full of music and dance events. Undoubtedly, we land in the heart of the cultural offer. Katarzyna Kawczyńska 9 lutego / 9 th of February Fot. materiały organizatora Musical HAIR HAIR the Musical w Warszawie / in Warsaw Kultowy musical uwielbiany przez publiczność i chwalony przez krytyków na całym świecie. Rewelacyjna muzyka i treści: afirmacja wolności, miłości i pokoju, negacja wszystkiego, co człowieka zniewala począwszy od narkotyków, kończąc na ingerencji państwa w życie obywateli. Ponadczasowe jest też przesłanie mówiące o tym, jak wchodząc w dorosłe życie rezygnujemy bez walki ze swych marzeń i ideałów. Hair skłania do refleksji, olśniewa, bawi i wzrusza. A przede wszystkim jest olbrzymią dawką wspaniałej muzyki i energii. /Agencja Impress-Art/ The cult musical adored by audiences and praised by critics worldwide. Superb music and content: the affirmation of freedom, love and peace, the negation of everything that enslaves a man from drugs to state interference in citizens' everyday lives. Is also a timeless message about how we give up our dreams and ideas without a fight when going into adult life. "Hair" encourages reflection, dazzles, entertains and moves. And above all, it is a huge dose of great music and energy. /Agencja Impress-Art/ 9 11 lutego / 9 th 11 th of February Fot. materiały organizatora Koncert Symfoniczny z udziałem Rachel Barton Pine Symphonic concert with Rachel Barton Pine w Krakowie, Wrocławiu i Warszawie / in Cracow, Wrocław and Warsaw Jedna z najbardziej utalentowanych i charyzmatycznych amerykańskich skrzypaczek młodego pokolenia. Od początku swej kariery współpracowała z najwybitniejszymi dyrygentami, tj. Zubinem Mehta, Erichem Leinsdorfem, Placido Domingo, Charlesem Dutoit. Laureatka wielu międzynarodowych konkursów. W programie: J. Sibelius Peleas and Melisande, op. 46, A. Vivaldi Cztery pory roku. Skrzypaczce towarzyszyć będzie Orkiestra Akademii Beethovenowskiej pod batutą Michała Nesterowicza. 09 lutego Kraków 10 lutego Wrocław 11 lutego Warszawa /Fundacja Bielecki Art/ One of the most talented and charismatic American violinists of the younger generation. Since the beginning of her career, she has worked with well distinguished conductors such as Zubin Mehta, Erich Leinsdorf, Placido Domingo and Charles Dutoit. She is a winner of many international contests. The program contains J. Sibelius "Peleas and Melisande", Op 46, A. Vivaldi "The Four Seasons". The violinist will be accompanied by Beethoven Academy Orchestra under the baton of Michał Nesterowicz. The 9 th of February Cracow The 10 th of February Wrocław The 11 th of February Warsaw /Bielecki Art Foundation/ 40

41 11 lutego / 11 th of February Fot. materiały organizatora The Beatles i Queen widowisko taneczne The Beatles and Queen dance show w Warszawie / in Warsaw Dwa muzyczne żywioły, z jednej strony różne od siebie, z drugiej w podobny sposób zyskujące miano muzycznego fenomenu, nieporównywalnego z niczym w historii popkultury. Dwie legendy, których pozycja na scenie muzycznej znacznie wykroczyła poza sferę gwiazdorstwa, zmieniając na zawsze obraz świata masowej rozrywki. Dwie ikony, związane z różnymi czasami, ale zdecydowanie wyrastające ponad swoją epokę, rozpoznawalne zawsze i wszędzie. The Beatles i Queen dwa najbardziej legendarne zespoły w historii muzyki popularnej. Dla jednych będzie to nostalgiczna wyprawa w przeszłość, dla innych opowieść o tym, jak muzyka przekracza granice między pokoleniami. Dla wszystkich wieczór pełen niezapomnianych wrażeń. /Promoton Biuro Promocji Kultury i Reklamy/ Two musical elements, on the one hand totally different from each other, on the other in a similar way gaining the musical phenomenon title that is incomparable to anything in the history of pop culture. Two legends whose position in the firmament of the popular music went well beyond the realm of musical stardom, and changed the image of the world of mass entertainment forever. Two icons associated with different times, but definitely growing over their time, are recognized always and everywhere. The Beatles and Queen the two most legendary bands in the history of popular music. For some, this will be a nostalgic trip into the past, for others a story about how music crosses the boundaries between generations. For all an evening full of unforgettable memories. /Promoton Office of Culture Promotion and Advertising/ Rock in Arena 2012 w Poznaniu / in Poznań Po raz trzeci, w sobotę 11 lutego w poznańskiej Hali Arena zagości rockowe święto! Wystąpi czołówka polskiej rockowej sceny oraz najważniejsi przedstawiciele młodego muzycznego pokolenia. Zagrają: Kult, Hey, Armia, Star Guard Muffin, Luxtorpeda, Snowman oraz Magnificent Muttley! Rock in Arena 2010 oraz Rock in Arena 2011 spotkały się z doskonałym przyjęciem mediów oraz publiczności obie imprezy zostały wyprzedane. Kolejna edycja tego wydarzenia zapowiada się równie ekscytująco! /Agencja Go Ahead/ For the third time in Poznań, on Saturday the 11 th of February, the festival of rock will visit the Arena Hall. The top of Polish rock scene and key representatives of the younger generation of music will give their performance! There will perform: Cult, Hey, Armia, Star Guard Muffin, Luxtorpeda, Snowman and the Magnificent Muttley! Rock in Arena 2010 and Rock in Arena 2011 met with great reception from the media and the public both events were sold out! The next edition of this event promises to be equally exciting! /Agencja Go Ahead/ 11, 18, 26 lutego / 11 th, 18 th, 26 th of February Fot. materiały organizatora Michael Jackson symfonicznie Symphonic Michael Jackson w Poznaniu, Warszawie i Krakowie / in Poznań, Warsaw and Cracow To widowisko to połączenie genialnego popowego brzmienia z subtelnością barw i dźwięków, jakie można uzyskać tylko za pomocą orkiestry symfonicznej. To nowe spojrzenie na dorobek artysty, łączące rozmach wspaniałego show. Podczas widowiska: muzyka na żywo, 50-osobowa orkiestra symfoniczna, 6-osobowy popowy band, 8 wokalistów, tancerze, aktorzy, chór, nowoczesne rozwiązania multimedialne, potężne symfoniczne brzmienie, międzynarodowa obsada, prawie 2 godziny fantastycznej zabawy, niezapomniane artystyczne doznania. MJS to w sumie prawie 100 artystów w niepowtarzalnym spektaklu muzycznym! Poznań Warszawa Kraków /Royal Art/ The show is a combination of brilliant pop sounds with subtle colours and sounds that can be obtained only by means of a symphony orchestra. This is a new insight into the achievements of the artist, as well as a wonderful show with great panache. During the performance the audience is given: live music, 50-man symphony orchestra, six-piece pop band, eight vocalists, dancers, actors, choir, modern multimedia solutions, powerful symphonic sound, international cast, almost 2 hours of fun, unforgettable artistic experience. MJS is a total of nearly 100 artists in a unique musical performance! Poznań Warsaw Cracow /Royal Art/ Fot. materiały organizatora 28 lutego / 28 th of February Raphael Saadiq w Warszawie / in Warsaw Światowa gwiazda i muzyczny fenomen! Koncert legendarnego producenta, wokalisty i instrumentalisty. Jedyny koncert w Polsce zagra jedna z największych gwiazd muzyki soul, funk i r&b, legendarny kompozytor, wokalista i producent muzyczny Raphael Saadiq. Jego koncerty to eksplozja pozytywnych emocji oraz wielki muzyczny hołd dla klasyków muzyki soul, funk i hip-hop. W trakcie swojej wieloletniej kariery produkował nagrania i występował m.in. z takimi wykonawcami jak: Prince, Whitney Houston, Joss Stone, Mary J. Blige, The Roots, Erykah Badu, Jill Scott, Macy Gray, Angie Stone, Snoop Dogg, Lionel Richie, Marcus Miller, Stevie Wonder. Artysta słynie w szczególności z żywiołowych i niezapomnianych występów na żywo. /Agencja Jamboree/ The world star and musical phenomenon! The concert of a legendary producer, singer and instrumentalist. Raphael Saadiq one of the biggest stars of music, soul, funk and R&B, a legendary composer, singer and music producer will perform the only concert in Poland. His concerts are an explosion of positive emotions and a great musical tribute to classic soul music, funk and hip-hop. During his long career, he has produced recordings and performed with stars such as: Prince, Whitney Houston, Joss Stone, Mary J. Blige, The Roots, Erykah Badu, Jill Scott, Macy Gray, Angie Stone, Snoop Dogg, Lionel Richie, Marcus Miller, Stevie Wonder. He is particularly known for his exuberant and unforgettable live performances. /Agency Jamboree/ 41

42 Witaj w domu / Welcome home fashion on board! Wielki powrót sukienki Great comeback of a dress Fot. Fot. Fot. DIOR CHANEL DIOR Po latach zamknięcia w szafie, wyparta przez dżinsy i t-shirty, wraca do łask sukienka, najbardziej kobieca część damskiej garderoby. W wiosenno-letnim sezonie 2012 będzie święcić prawdziwe triumfy, ale wystąpi odświeżona i odmłodzona. / After years of confinement in the closet, supplanted by jeans and T-shirts, the dress the most feminine part of woman's wardrobe returns to the graces. In the spring-summer season of 2012 a refreshed and rejuvenated dress is to celebrate a true triumph. Barbara Sauer, stylistka Allora Collection / the stylist for Allora Collection 42

43 Zapominamy więc o falbankach, zakładkach, marszczeniach i drapowaniach. Projektanci, zainspirowani minimalistycznym stylem lat 60. i ikoną ówczesnej popkultury Twiggy, stworzyli małe, proste w formie, ale bardzo kobiece sylwetki. Geometryczne cięcia, pocięte płaszczyzny materiałów, kontrafałdy, stebnowania i miękkie, plastyczne tkaniny pozwalają doskonale formować sylwetki i, gdy to jest konieczne, ukrywać niedoskonałości naszego ciała. Skóra była modową bohaterką jesieni i zimy, ale będzie obecna w naszej garderobie także w sezonie letnim. Zaskakująco łączy się ją z surowym jedwabiem, organzą, a nawet z koronką. W kolekcjach światowych kreatorów dominują świeże kolory lata: uwielbiany przez projektantów błękit l eau de Nil, różne odcienie oranżu, kamienny beż, nude, turkus, nasycona głęboka zieleń, biel i żółty. Let s forget about frills, tucks, creases and ruffles. Designers, inspired by the minimalist style of the 1960s and Twiggy, a contemporary pop culture icon, have created small, simple in form, but very feminine silhouettes. Geometric cuts, simple planes of materials, double folds, quilting stitches and soft plastic fabrics allow for a perfect figure forming, and when necessary, hide the imperfections of our bodies. Leather was the fashion star in the autumn and winter, but it is bound to be present in our wardrobes in the summer season as well. Surprisingly, it is combined with raw silk, organza, and even lace. Fresh summer colours like l'eau de Nil blue so adored by designers, as well as various shades of orange, stone beige, nude, turquoise, deep saturated green, white and yellow dominate in the collections of the world's top fashion designers. Fot. Fot. Fot. CACHAREL CHANEL CACHAREL Kobiety w tym sezonie będą minimalistyczne, ale też romantyczne. Otulone naturalnymi materiałami, zwiewnym jedwabiem, organzą i najdelikatniejszą wełną poczują się kobieco i wygodnie. Rano, długo nie zastanawiając się, wybieramy sukienkę, wkładamy ją, poprawiamy włosy, jeszcze tylko rzut okiem w lustro i dumne z siebie wybiegamy z domu na spotkanie dnia. Ach, te sukienki In the coming season women are minimalist, but romantic. Wrapped in natural materials, ethereal silk, organza and the most delicate wool they feel feminine and comfortable. In the morning, we do not hesitate to choose a dress, put it on, play our hair a bit, and after a quick glimpse at the mirror and being proud of ourselves we may run out of the house to meet the day. Oh those dresses... Poznańskie studio mody Allora Collection sprawia, że kobiety w nowych szatach czują się lepiej. Od 15 lat zajmuje się krawiectwem miarowym z pięknych tkanin. Więcej na Poznan Fashion studio Allora Collection "makes every woman feel better in a new outfit." For 15 years she has been making bespoke garments using fine materials. More 43

44 Kokpit / Cockpit informator pokładowy / onboard travel guide Rady, które ułatwią Państwu podróż Some advice which will help you travel with us Proszę sprawdzić numer swojego miejsca przed wejściem do samolotu (miejsca AB znajdują się po lewej stronie kabiny, CD po prawej, miejsca A i D są miejscami przy oknach). Proszę zwrócić uwagę, że wejście do samolotu znajduje się z tyłu, zatem miejsca w pierwszych rzędach znajdują się z przodu kabiny. Jeżeli mają Państwo bagaż podręczny, proponujemy zostawić go przy schodkach samolotu (bagaż zostanie wówczas załadowany do przedziału bagażowego, otrzymają go Państwo po wyjściu z samolotu bagaż będzie się znajdował przy schodach). Jeżeli Państwa miejsce znajduje się przy oknie awaryjnym, personel pokładowy poprosi o umieszczenie całego bagażu na półce nad siedzeniem. Większy bagaż podręczny prosimy umieścić pod poprzedzającym fotelem, a na półce kładziemy mniejsze przedmioty oraz odzież. Telefony komórkowe i wszelkiego rodzaju urządzenia nadawczo- -odbiorcze muszą być wyłączone podczas całego lotu (po lądowaniu telefony komórkowe mogą zostać włączone dopiero po całkowitym zatrzymaniu samolotu i wyłączeniu znaku zapiąć pasy ). Pozostałe urządzenia elektroniczne muszą być wyłączone zawsze, gdy podświetlona jest sygnalizacja zapiąć pasy. Personel pokładowy udzieli informacji, z jakich urządzeń będzie można korzystać podczas lotu. Proszę zwrócić uwagę, czy miejsce, które Państwo zajmują, nie znajduje się w pobliżu wyjścia awaryjnego. Jeżeli tak, należy wówczas zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa. W przypadku ewentualnej sytuacji awaryjnej personel pokładowy może poprosić Państwa o pomoc przy otwieraniu wyjścia awaryjnego. Przed startem samolotu personel pokładowy zapozna Państwa z zasadami bezpieczeństwa. Proszę zwrócić szczególną uwagę na sposób zapinania i rozpinania pasów bezpieczeństwa, lokalizację wyjść awaryjnych, oświetlenie awaryjne, sposób zakładania kamizelki ratunkowej. Na czas startu i lądowania proszę umieścić wszelkie przedmioty w kieszeni fotela przed Państwem. Nad Państwa głową znajduje się przycisk wezwania personelu pokładowego. Proszę użyć go, kiedy będą Państwo potrzebowali pomocy obsługi na pokładzie. Bufet oraz toaleta znajdują się z tyłu samolotu. Zawsze, kiedy zajmują Państwo swoje miejsce, proszę zapinać pasy bezpieczeństwa. Please check your assigned seat number before you enter the aircraft (seats AB are located on the left side of the cabin and CD are on the right side; places A and D are window seats). Please pay attention when boarding the aircraft that the entry door is located at the rear of the plane. That is why in the first rows are located in the front. If you have any hand luggage please leave it by the airstairs (it will be then loaded into the luggage compartment, you will receive it after leaving the aircraft the baggage will be placed by the door). If your seat is located by the emergency exit a cabin crew member will ask you to put all your hand luggage into the overhead locker. If your hand luggage is bigger it can be placed under the seat in front of you. Smaller luggage and clothes should be also placed in the overhead lockers. Mobile phones and all radio transmitting devices have to be switched off during the whole flight (mobile phones can be switched on again after landing when the plane stops completely and when the fasten seatbelt sign is turned off). Other electronic devices must be turned off always when the fasten seatbelt sign is on. The cabin crew will inform you which devices can be used during the flight. If your seat is located next to the emergency window you should be aware of the safety card because in case of emergency you can be asked to open the emergency exit window. Before take off the cabin crew will demonstrate safety rules. Please take note of emergency lightning system, location of the nearest emergency exits, usage of life vest and way the safety belt is opened and closed. All your belongings should be located in the seat pockets in front of you during the take-off and landing. If you need any help during the flight please press the flight attendant call button located over your head. Buffet and toilet are located in the back of the plane. You also should have your seat belt fastened always while seated. 44

45 Prosimy nie przemieszczać się po pokładzie, kiedy znak zapiąć pasy jest włączony. Prosimy, by zajmowali Państwo swoje miejsca zawsze podczas kołowania (po lądowaniu proszę pozostać na swoim miejscu do czasu wyłączenia znaku zapiąć pasy ). Jeżeli podróżują Państwo z dzieckiem do lat 2, na czas lotu personel pokładowy przekaże Państwu specjalny pas dla niemowląt. Pomoże on w prawidłowym przypięciu dziecka i zapewni w ten sposób bezpieczeństwo maluszka. Dokumenty potrzebne w podróży. Pasażerowie odbywający podróż lotniczą z Eurolot na trasach krajowych powinni posiadać przy sobie następujące dokumenty: dokument tożsamości (aktualny dowód osobisty lub ważny paszport), wydrukowaną kartę pokładową lub numer rezerwacji uzyskany drogą elektroniczną. You should not leave your seat while the plane is taxiing (after landing please remain seated until the fasten seat belt sign is turned off). If you are travelling with children under 2 years old you will be given a special belt for children. Make sure that your child is fastened correctly and safe. Documents needed for travel. Passengers travelling on domestic Eurolot routes should carry the following documents: identity document (ID card or current valid passport), printed boarding card or booking number obtained electronically Fot. M. Sigmund Uwaga: prawo jazdy nie jest dokumentem tożsamości i nie jest honorowane przy kontroli bezpieczeństwa i dokumentów. Dokumenty dla dziecka. Dzieci podróżujące rejsami w ruchu krajowym muszą posiadać przy sobie dokument potwierdzający ich tożsamość. Wynika to z obowiązujących przepisów. niemowlęta w wieku 0-2 lat oraz dzieci w wieku 2-7 lat odbywające podróż pod opieką rodziców lub opiekunów muszą posiadać dowód osobisty, paszport lub akt urodzenia; dzieci w wieku szkolnym odbywające podróż pod opieką rodziców lub opiekunów muszą posiadać dowód osobisty, paszport lub legitymację szkolną; dzieci podróżujące samodzielnie pod opieką personelu pokładowego i dzieci powyżej 12 lat podróżujące bez opieki muszą posiadać, niezależnie od wieku, ważny dowód osobisty, paszport lub legitymację szkolną. Informujemy, że na wszystkich naszych rejsach obowiązuje całkowity zakaz palenia. Note: The driving license is not a document of identity and is not honoured at security and documents checks. Documents for children. Children travelling on domestic routes must carry a document certifying their identity. This is due to current regulations. infants and small children aged 0-2 years and children aged 2-7 years flying with parents or with guardians must have an identity card, passport or birth certificate; children aged over 6 years travelling with parents or guardians must carry either identity card, passport or school ID; children travelling alone under the supervision of our crew and children over 12 years travelling without any supervision, no matter their age, should either have valid ID, passport or school ID. We kindly inform you that smoking in our planes is strictly forbidden. Miłej podróży! Have a nice flight! 45

46 Kokpit / Cockpit leć z nami / fly with us Nasze samoloty Our fleet W naszych barwach latają samoloty ATR i ATR Oba to pasażerskie górnopłaty z dwoma turbośmigłowymi silnikami. Produkowane są przez europejskie konsorcjum lotnicze ATR (Avions de Transport Régional). Eurolot jest także właścicielem Embraerów 175. Dwa z nich, w barwach narodowych, odbywają rejsy z najważniejszymi osobami w państwie. / In our colours fly ATR and ATR Both are passengers turbotrops with two engines. They are produced by European aviation consortium ATR (Avions de Transport Régional). Eurolot is also the owner of Embraer 175, two of them, painted in national colours operate flights with the most important people in our country. Czy wiesz, że? / Did you know? Około 20% struktury płatowca samolotów ATR wykonanych jest z kompozytów głównie włókien węglowych. Dzięki temu ATR należą do najlżejszych samolotów turbośmigłowych w swojej klasie. Ciężar pustego ATR 72 bez paliwa i załogi to ok kg. Approximately 20% of the ATR aircraft airframe structure is made from composite materials mainly carbon fiber. Owing to the fact, the ATR aircraft belong to the "lightest" turboprop aircraft in its class. Empty ATR 72 aircraft without fuel and the crew weighs around kg. ATR eurolot.com Wymiary / Dimensions: Długość / Length Rozpiętość / Span Wysokość / Height Powierzchnia skrzydeł / Wing area Szer. kabiny pasażerskiej / Cabin width Wys. kabiny pasażerskiej / Height of cabin Ciężary / weights: Maksymalny ciężar do startu Maximum weight for take-off Ciężar samolotu pustego Aircraft empty weight Udźwig maksymalny Maximum capacity Pojemność zbiorników paliwa Fuel tank capacity Silniki / Engines: 2 Pratt & Whitney Moc maksymalna / Maximum power Długość drogi do startu The length of the road to start Pułap maksymalny / Maximum ceiling Zasięg (zależny od udźwigu) Range (depending on capacity) Prędkość przelotowa / Cruising speed Liczba pasażerów Number of passengers ATR ,67 m 24,57 m 7,59 m 54,5 m 2 2,57 m 1,91 m kg kg 4700 kg 4500 kg PW127E 2400 KM 1165 m ok. / approx m 1500 km 556 km/h 45/47 ATR ,17 m 27,05 m 7,65 m 61 m 2 2,57 m 1,91 m 21500/22000 kg kg 6400 kg 5000 kg PW124B 2400 KM 1400 m ok. / approx m 1500 km 515 km/h 64/66 46