Wzrost odpadów selektywnie zbieranych po zmianie przepisów problemy z wydajnością linii do doczyszczania surowców

Transkrypt

1 Mechaniczno biologiczne przetwarzanie odpadów r. Białka Tatrzańska Wzrost odpadów selektywnie zbieranych po zmianie przepisów problemy z wydajnością linii do doczyszczania surowców Lucyna Perlicka Zakład Zagospodarowania Odpadów Nowy Dwór Sp. z o.o.

2 Dzień 1 lipca 2013 r. to początek nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Gminy przejmują władztwo nad wytwarzanymi odpadami na swoim terenie. Następują zmiany w wielkości i jakości strumienia wytwarzanych odpadów komunalnych. Powstają Regionalne Instalacje Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK).

3 Cele do osiągnięcia postawione w zmienionych przepisach to m.in.: Uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami Prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów u źródła Zwiększenie ilości nowoczesnych instalacji do odzysku Całkowite wyeliminowanie nielegalnych składowisk Prowadzenie właściwego monitorowania sposobu postępowania z odpadami komunalnymi

4 JAKIE CZYNNIKI WPŁYWAJĄ NA OSIĄGNIĘCIE PRZEDSTAWIONYCH CELÓW???

5 CEL Nr 1: Na uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami mają wpływ takie czynniki jak: luki prawne i błędy w sposobie przeprowadzenia przetargów na odbiór lub na odbiór i zagospodarowanie odpadów; kontrola przewoźników przez gminy; funkcjonujące sortownie przewoźników nie będących RIPOKami; funkcjonujące instalacje zastępcze.

6 Cel Nr 2: Prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów u źródła realizowane poprzez: Uchwalenie regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminach; Wprowadzenie obowiązku selektywnej zbiórki odpadów; Kontrola deklaracji złożonych przez właścicieli nieruchomości.

7 Cel Nr 3: Zwiększenie ilości nowoczesnych instalacji do odzysku. Obecnie instalacje pracujące posiadają różniące się między sobą rozwiązania techniczne i technologiczne. Większość instalacji to sortownie, gdzie sortuje się odpady komunalne zmieszane i później doczyszcza odpady zbierane selektywnie. W przypadku zmiany strumienia odpadów, gdzie pojawia się więcej odpadów selektywnie zbieranych powstaje problem z przepustowością.

8 Cel Nr 4: Całkowite wyeliminowanie nielegalnych składowisk Problem tzw. dziur w ziemi do których ciągle trafiają odpady (niekoniecznie z regionu w którym powstały). Szacuje się, że ginie w ten sposób około 10 15% strumienia odpadów, który powinien trafić do RIPOKów.

9 Cel Nr 5: Prowadzenie właściwego monitorowania sposobu postępowania z odpadami komunalnymi: RIPOK; przewoźnicy; samorządy.

10 WPŁYW ZMIANY PRZEPISÓW NA WIELKOŚĆ STRUMIENIA ODADÓW KOMUNALNYCH TRAFIAJĄCYCH DO RIPOKów

11 Pierwszy rok (2013) działania systemu to nieznaczny spadek wytworzonych odpadów komunalnych z 12 mln ton do 11,2 mln ton; Drugi rok (2014) działania systemu to wzrost wytworzonych odpadów komunalnych (szczególnie frakcji zbieranych selektywnie).

12 ,00 Wielkość strumienia odpadów komunalnych zmieszanych , , , , , , , ,00 0,00 ZZO nr 1 ZZO nr 2 ZZO nr 3 ZZO nr 4 ZZO nr 5 ZZO nr 6 ZZO nr 7 ZZO nr 8 ZZO nr 9 ZZO nr 10 ZZO nr r r.

13 w Mg Odpady zbierane selektywnie ZZO nr 1 ZZO nr 2 ZZO nr 3 ZZO nr 4 ZZO nr 5 ZZO nr 6 ZZO nr 7 ZZO nr 8 ZZO nr 9 ZZO nr 10 ZZO nr r r.

14 Problemy z wydajnością linii do doczyszczania

15 W związku z faktem, że projekty związane z tworzeniem RIPOK-ów powstały znacznie wcześniej niż zmiana ustawy o utrzymaniu i czystości w gminie siłą rzeczy zaplanowane i wybudowane w ramach RIPOK-ów instalacje nie w pełni wpasowały się w utworzony przez poszczególne gminy system zbierania i dostarczania odpadów do tych instalacji. RIPOK-i głównie nastawione są na odbieranie odpadów komunalnych w postaci zmieszanej z głównym przeznaczeniem sortowni odpadów na rozdzielenie otrzymywanego strumienia odpadów na kilka strumieni w tym odpady biodegradowalne o frakcji 0-80 mm przeznaczone do procesu kompostowania i frakcję nadsitową, która na sortowni poddawana jest procesowi wysortowania odpadów surowcowych. Reszta po procesie sortowania stanowi na dzień dzisiejszy balast, który w większości instalacji w Polsce jest składowany. Po 1 stycznia 2016 roku ten proces składowania będzie niemożliwy.

16 Wydajności poszczególnych instalacji sortowni w kraju policzone zostały i zaprojektowane głównie na zmieszany strumień odpadów. Wzrastający obecnie stopień selektywnego zbierania odpadów sprawia, że niektóre instalacje wymagać będą przebudowy tak, aby były w stanie przetworzyć w sposób gwarantujący najwyższy poziom odzysku odpady surowcowe. Bez tego zagrożone może być osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu odpadów surowcowych opakowaniowych takich jak szkło, papier, karton, tworzywa sztuczne, aluminium, drewno i metale, które w roku 2020 osiągnąć ma 50%.

17 Rewolucja śmieciowa z roku 2013 zmieniła bardzo istotnie strumień kierowanych do instalacji odpadów. Projektanci nie przewidzieli, że zmiana strumienia (w tym znaczny przyrost ilości odpadów selektywnie zbieranych) spowoduje takie kłopoty technologiczne. Ciężar nasypowy odpadów selektywnie zbieranych jest znacznie niższy wynosi od 90 do 200 kg/m 3 przy ciężarze odpadów zmieszanych wynoszącym nawet 350 do 400 kg/m 3. Powoduje to, że wydajność sortowania spada i to znacznie. Instalacje przerabiające na godzinę ok. 15 ton odpadów zmieszanych przy sortowaniu odpadów selektywnie zbieranych (zwłaszcza tworzyw sztucznych) osiągają wydajność maksymalnie 4-5 ton.

18 Podstawowy cel reformy śmieciowej polega wszak na wymuszeniu na właścicielach nieruchomości selektywnego gromadzenia odpadów. Należy jednak podkreślić, że jest to problem wielu zakładów, gdzie pomimo pracy na trzy zmiany instalacja nie jest w stanie właściwie przerobić odpadów zbieranych selektywnie. Wynika to z faktu, że budując instalacje nazywane dzisiaj RIPOK-ami nie istniał jeszcze obecnie obowiązujący system gospodarowania odpadami. Projektanci instalacji (szczególnie odczuło to województwo pomorskie, gdyż jako pierwsze przystąpiło i zakończyło budowę instalacji do przetwarzania odpadów) w chwili projektowania zakładów dysponowali danymi, które obecnie niestety nie są już prawdziwe.

19 Dodatkowo po sortowaniu odpadów zmieszanych aby przestawić linię na sortowanie odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki należy linię każdorazowo czyścić tak aby nie uległy zabrudzeniom surowce wtórne rozsortowywane na tej samej linii. To znacznie skraca efektywny czas pracy linii sortowniczej. Jedynym rozwiązaniem jest rozbudowa linii sortowniczej tak aby równolegle możliwe było sortowanie odpadów zmieszanych i selektywnie zbieranych. RIPOK-i przystępują do takich modernizacji. Jeżeli gminy chcą uzyskać do roku 2020 wymagane prawem współczynniki recyklingu odpadów opakowaniowych takich jak makulatura, karton, tworzywa sztuczne, metale i szkło należy intensywnie wymuszać wzrost ilości odpadów opakowaniowych zbieranych selektywnie i rozbudować istniejące linie sortownicze w funkcjonujących instalacjach regionalnych.

20 Odpady z selektywnej zbiórki, których ilość wzrosła pomiędzy rokiem 2013 i 2014 są jednak o znacznym stopniu zabrudzenia. Wszelkie odpady trafiające na linię sortowniczą instalacji powodują, że pracuje ona już dzisiaj na maksymalnych obrotach. Dalszy wzrost ilości odpadów selektywnie zbieranych może spowodować, że instalacja do sortowania odpadów nie przerobi wszystkich trafiających do zakładu odpadów komunalnych.

21 Wzrost odpadów selektywnie zbieranych po zmianie przepisów problemy z wydajnością linii do doczyszczania surowców w RIPOK Nowy Dwór

22 RIPOK ZZO Nowy Dwór

23 Z chwilą uruchomienia RIPOK ZZO Nowy Dwór zamknięto 15 lokalnych składowisk. Przyniosło to natychmiastowy efekt w postaci bardzo dużego przyrostu ilości przyjmowanych do instalacji odpadów komunalnych zmieszanych a po wejściu w życie zmienionych przepisów dotyczących gospodarki odpadami także odpadów selektywnie zbieranych.

24

25 Województwo pomorskie jako pierwsze w Polsce zakończyło tworzenie Regionów Gospodarowania Odpadami oraz budowy wszystkich instalacji regionalnych. Na dzień dzisiejszy powstały i rozpoczęły działalność wszystkie dziesięć instalacji regionalnych. Lp. REGIONY RIPOKI 1 Region Północny RIPOK CZARNÓWKO, RIPOK CHLEWNICA 2 Region Północno Zachodni RIPOK BIERKOWO, RIPOK SIERZNO 3 Region Eko Dolina RIPOK EKO DOLINA 4 Region Południowo Zachodni RIPOK NOWY DWÓR 5 Region Wschodni RIPOK TCZEW, RIPOK GILWA 6 Region Szadółki RIPOK SZADÓŁKI 7 Region Południowy RIPOK STARY LAS

26 Ilość odpadów trafiająca do RIPOK Nowy Dwór w latach , , , ,88 0 odpady komunalne zmieszane odpady selektywnie zbierane

27 Zestawienie danych o rodzajach i ilościach odpadów poddanych odzyskowi w instalacji sortowni ZZO Nowy Dwór w latach 2013 i 2014 L.p. Kod odpadu Rodzaj odpadów ZZO Nowy Dwór Masa w [Mg] Opakowania z papieru i tektury 21,87 7, Opakowania z tworzyw sztucznych 32,36 11, Zmieszane odpady opakowaniowe 868, , Papier i tektura 0,14 1, Tworzywa sztuczne 0,00 5, Metale 0,00 0, Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne , ,11 RAZEM: , ,99

28 Z zestawienia za lata 2013 i 2014 widać wyraźny wzrost ilości odpadów komunalnych poddawanych sortowaniu z ,91 ton do ,990 ton rocznie. Na ten wzrost składa się jednak głównie przyrost ilości odpadów komunalnych zmieszanych o 8 008,08 ton, co stanowi wzrost o 33,96%. Wzrost ilości odpadów selektywnie zebranych i poddawanych sortowaniu na linii sortowniczej jest jeszcze wyraźniejszy bo o 101,51% a wyrażony w masie odpadów poddanych sortowaniu z 922,990 ton do 1859,880 ton w roku 2014.

29 A tak na tle województwa pomorskiego kształtuje się nasza instalacja regionalna w Nowym Dworze w poziomie recyklingu frakcji surowcowych odpadów komunalnych takich jak papier, metale, tworzywa sztuczne i szkło. Lp. RIPOK Osiągnięty poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła 1 Region Północny 31,2 2 Region Północno-Zachodni 30,4 3 Region Eko Dolina 28,7 4 Region Południowo-Zachodni 25,5 5 Region Wschodni 22,6 6 Region Szadółki 21,5 7 Region Południowy 12,7

30 Średnia dla Regionu Południowo Zachodniego wynosi 25,5% i jest o 1% niższa niż średnia dla województwa ale trzeba pamiętać, że w roku 2014 minimalny wskaźnik odzysku wynosił 14% w roku 2015 będzie już wymagany wskaźnik 16% recyklingu a w roku 2020 musi osiągnąć poziom 50%.

31 Problemy z wydajnością linii do doczyszczania surowców Niedoszacowany strumień odpadów konsekwencja brak wolnych mocy przerobowych wybudowanej linii sortowniczej; Wzrost strumienia odpadów kierowanego do sortowni konsekwencja zmian w przepisach prawnych Linia główna z baypasem do doczyszczania selektywnej zbiórki odpadów Efekt: Brak zdolności przerobowych dla odpadów selektywnie zbieranych w ilości obecnie dostarczanej do RIPOK.

32 Plan modernizacyjny linii sortowniczej

33 Stan obecny

34 Projektowane zmiany: rozdzielenie dotychczasowej linii do przetwarzania odpadów komunalnych zmieszanych i selektywnych (rezygnacja z baypasa); wybudowanie nowej niezależnej linii do doczyszczania odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki.

35 Wnioski: Możliwości rozbudowy jest wiele, tak jak i technologii zapewniających efektywne rozsortowanie odpadów. Nie wszystkie instalacje posiadają możliwości sortowania automatycznego (przykładowo sortery optyczne, które znacznie zwiększają efektywność sortowania i rozdziału poszczególnych odpadów opakowaniowych na typy tworzyw i np. na kolory). Należy jednak uniknąć błędu z czasów budowy instalacji regionalnych i plany rozbudowy instalacji muszą być ściśle skorelowane ze zmianami systemów zbierania odpadów w gminach. Należy dążyć do ujednolicenia systemów we wszystkich gminach związanych z daną instalacją regionalną. Zapewni to możliwość efektywnego zagospodarowania odpadów w sortowniach instalacji regionalnych. Zakres ich rozbudowy powinien być skoordynowany z planowanym przyrostem ilości selektywnie zbieranych odpadów. Linia sortownicza powinna być technologicznie wyposażona w możliwość pracy z tzw. bypassami aby kierownik sortowni elastycznie reagował na dowożony strumień odpadów do sortowania.

36 Wnioski cd.: 1. Należy podjąć radykalne kroki w kierunku rozbudowy linii sortowniczych dostosowanych do zwiększonej ilości selektywnie zbieranych odpadów surowcowych takich jak np.: papier, szkło, metale i tworzywa sztuczne. Będzie to podstawą do osiągnięcia właściwych poziomów odzysku i recyklingu w kolejnych latach; 2. Dążyć do ujednolicenia systemu zbiórek selektywnych odpadów surowcowych na terenie gmin obsługiwanych przez RIPOKi w celu ujednolicenia strumienia odpadów trafiających do instalacji; 3. Wszelkie te poczynania muszą być konsultowane pomiędzy gminami a instalacją regionalną.

37 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ