Zbiory Orzecznictwa Becka. Prawo karne. część ogólna. Orzecznictwo. Wprowadzenie Michał Królikowski. Michał Królikowski, Krzysztof Szczucki (red.

Transkrypt

1 Zbiory Orzecznictwa Becka Prawo karne część ogólna Orzecznictwo Wprowadzenie Michał Królikowski Michał Królikowski, Krzysztof Szczucki (red) 2 wydanie CHBeck

2 ZBIORY ORZECZNICTWA BECKA Prawo karne część ogólna Orzecznictwo

3 W sprzedaży: A Marek PRAWO KARNE, wyd 11 Studia Prawnicze L Gardocki PRAWO KARNE, wyd 19 Podręczniki Prawnicze M Królikowski, M Ostrowski PRAWO KARNE ORZECZNICTWO CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA, wyd 2 Zbiory Orzecznictwa Becka PRAWO KARNE W PIGUŁCE Prawo w Pigułce KODEKS KARNY, wyd 4 Orzecznictwo Aplikanta KK, KPK, KKW, KSKU, wyd 29 Edycja Sądowa wwwksiegarniabeckpl

4 Prawo karne część ogólna Orzecznictwo 2 wydanie Wprowadzenie Michał Królikowski Redakcja Michał Królikowski Krzysztof Szczucki Wydawnictwo CHBeck Warszawa 2016

5 Aktualizacja: Marek Antas, Mikołaj Iwański, Karol Sala Wydawca: Joanna Ablewicz Redakcja: Ksenia Rzepka Korekta: Irena Gajdul Wydawnictwo CHBeck 2016 Wszelkie prawa zastrzeżone Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autorów Wydawnictwo CHBeck nie ponosi odpowiedzialności za zawarte w niej informacje Wydawnictwo CHBeck Sp z oo ul Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: CK Studio Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN : ISBN e-book

6 Wykaz skrótów Wprowadzenie XXIII Część ogólna Kodeksu karnego 1 Rozdział I Zasady odpowiedzialności karnej 1 1 Czyn jako podstawowa przesłanka odpowiedzialności 1 2 Nullum crimen sine lege według EKPCz 2 3 Wymóg opublikowania aktu w dzienniku urzędowym 3 4 Ograniczone konsekwencje zasady nullum crimen sine lege 4 5 Dopuszczalność odwoływania się do sformułowań ocennych 6 6 Zasada określoności czynu karalnego 7 7 Zasada nullum crimen sine lege w przepisach Konstytucji RP 9 8 Dopuszczalność doprecyzowania znamion w aktach rangi podustawowej 10 9 Dopuszczalność doprecyzowania znamion w aktach wykonawczych Obiektywna aspołeczność czynu Konieczność wykazania, że czyn narusza istotne wartości społeczne Karygodność konkretnego czynu, a nie typu zachowania Relacja pomiędzy karygodnością a zasługiwaniem na karę Zwiększenie niebezpieczeństwa dla dobra chronionego prawem Włączenie się do łańcucha przyczyn okoliczności od sprawcy niezależnych Urzeczywistnienie się niebezpieczeństwa w skutku Wymóg ścisłego związku kinetyczno-funkcjonalnego ze skutkiem Związek przyczynowy w przypadku kolizji drogowej Odpowiedzialność w oparciu o zasadę obiektywnego przypisania skutku Gwarant zapobiegnięcia skutkowi Zaniechanie następstwem bezprawnych zachowań wielu osób Obiektywne przypisanie skutku gwarantowi Stosowanie kary z uwzględnieniem zasady humanitaryzmu Zasada humanitaryzmu a przeludnienie zakładów karnych Zasada humanitaryzmu a poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego skazanego Dostosowanie kary do granic zagrożenia przewidzianego we względniejszej kwalifikacji prawnej Dostosowanie kary do granic zagrożenia przewidzianego we względniejszej kwalifikacji prawnej O uznaniu ustawy za względniejszą decyduje nie tylko surowość kary (I) O uznaniu ustawy za względniejszą decyduje nie tylko surowość kary (II) Nakaz dokonywania oceny zindywidualizowanej i zrelatywizowanej Brak obowiązku automatycznego polepszenia sytuacji oskarżonego Wpływ zmiany stanu prawnego na wydanie wyroku łącznego (I) 37 XIX V

7 33 Wpływ zmiany stanu prawnego na wydanie wyroku łącznego (II) Wymóg uwzględnienia okoliczności konkretnej sprawy Znaczenie zwrotu chce dla umyślności Okoliczności przedmiotowe w procesie ustalania zamiaru sprawcy Analiza całokształtu okoliczności zajścia podstawą stwierdzenia zamiaru ewentualnego Różnica między świadomością nieumyślną, a zamiarem ewentualnym Pojęcie przeciętnej ostrożności Zagadnienie wyznaczenia górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane nieletniemu przestępstwo Zbieg kumulatywny, gdy znamiona czynności wykonawczych są częściowo identyczne Zakres stosowania reguł wyłączania wielości ocen w prawie karnym Przyjęcie konstrukcji czynu ciągłego, jeżeli jeden z elementów czynu stanowi uprzywilejowany typ przestępstwa Bezpośrednie powiązanie stosowania instytucji z art 12 KK ze spełnieniem przesłanek przewidzianych w ustawie Brak podstaw do uznania, iż oskarżony dopuścił się przestępstwa ciągłego w zakresie zarzucanym w akcie oskarżenia Wykładnia przesłanki krótkie odstępy czasu oraz problem tożsamości sposobu dokonania wszystkich zachowań Interpretacja przesłanek czynu ciągłego Kilkumiesięczne przedziały czasowe mogą być traktowane jako krótkie odstępy czasu Prawomocne skazanie za czyn ciągły a zasada ne bis in idem Czas popełnienia czynu ciągłego a problem ukończenia przez sprawcę 17 roku życia 56 Rozdział II Formy popełnienia przestępstwa Wyznaczenie granic karalnego usiłowania Ocena działań sprawców w kontekście zwrotu bezpośrednio zmierza użytego w art 13 1 KK Ocena postaci zamiaru sprawcy w przypadku usiłowania Ocena ukończenia lub nieukończenia usiłowania Wyjaśnienie różnicy pomiędzy przygotowaniem a usiłowaniem Ocena możliwości popełnienia podżegania w formie usiłowania Ocena charakteru środka nienadającego się do popełnienia czynu zabronionego w kontekście art 13 2 KK Ocena charakteru nieprzydatności środka do realizacji celu Ocena usiłowania obiektywnie możliwego, którego realizacja stała się niemożliwa w trakcie wykonywania czynności w wyniku włączenia się niesprzyjających okoliczności Ocena przyjęcia konstrukcji usiłowania nieudolnego przy przestępstwach o złożonym charakterze Wymiar kary za usiłowanie Ocena możliwości nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia w przypadku usiłowania nieudolnego Ocena dobrowolności odstąpienia od usiłowania Ocena dobrowolności odstąpienia od dokonania czynu w świetle art 15 1 KK Rodzaj usiłowania a możliwość dobrowolnego odstąpienia od dokonania czynu Ocena dobrowolności odstąpienia od dokonania czynu zabronionego pod wpływem dezaprobaty wyrażonej przez osobę trzecią Ocena możliwości posłużenia się innymi osobami w celu odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego dobru prawnemu Ocena dopuszczalności uznania odwrócenia skutku przestępnego przy pomocy innych osób Karalność sprawcy za przestępstwa, których znamiona zostały zrealizowane przed zapobiegnięciem nastąpieniu zamierzonego skutku 73 VI

8 69 Warunki karalności przygotowania Odbicie odstąpienia od przygotowania w konkretnych okolicznościach faktycznych Przesłanki sprawstwa Istota współsprawstwa Odpowiedzialność za eksces drugiego ze współsprawców Ocena stopnia zrealizowania znamion typu czynu zabronionego dla przypisania współsprawstwa Ocena własnoręcznego realizowania znamion czynu zabronionego dla przyjęcia współsprawstwa Współsprawstwo osoby niebiorącej czynnego udziału w czynności sprawczej Ocena formy zawarcia porozumienia pomiędzy współdziałającymi Współsprawstwo sukcesywne Istota sprawstwa kierowniczego i polecającego Ocena okoliczności wyłączających odpowiedzialność bezpośredniego wykonawcy dla odpowiedzialności sprawcy kierowniczego lub polecającego Istota sprawstwa kierowniczego Ocena momentu, w którym sprawca kierowniczy musi faktycznie kierować wykonaniem znamion czynu dla przypisania sprawstwa Ocena postaci nakłaniania, które może zostać uznane za podżeganie Ocena podżegania osoby już posiadającej zamiar popełnienia przestępstwa Ocena zmierzania do wywołania zamiaru popełnienia przestępstwa osoby biorącej udział w przygotowaniu do jego popełnienia Ocena skutkowego charakteru podżegania Umyślność podżegania Pomoc psychiczna Podżeganie w formie posłużenia się osobą trzecią w roli pośrednika Dopuszczalność podżegania w formie zaakceptowania propozycji osoby trzeciej gotowości do dokonania czynu zabronionego Odpowiedzialność podżegacza Zamiar podżegania Odpowiedzialność za podżeganie do czynu dokonanego następnie przez podżegacza Podstawa prawna wymiaru kary za usiłowanie podżegania do dokonania czynu zabronionego Stosunek odpowiedzialności pomocnika do odpowiedzialności sprawcy wykonawczego Ocena zamiaru pomocnika Czas dokonania czynności pomocnika Ocena konieczności znajomości przez pomocnika personaliów osoby, względem działań której podejmowane były przez pomocnika czynności Pomocnictwo przez zaniechanie Pomocnictwo psychiczne (I) Pomocnictwo psychiczne (II) Podstawa prawna nadzwyczajnego złagodzenia kary przy skazaniu za pomocnictwo Okoliczności dotyczące określonych współsprawców Stosunek okoliczności wyłączających odpowiedzialność wykonawcy bezpośredniego a odpowiedzialność sprawcy kierowniczego lub polecającego Okoliczności osobiste sprawcy bezpośredniego a odpowiedzialność pomocnika Możliwość zastosowania art 23 1 KK do podżegającego inną osobę do współdziałania w dokonaniu czynu zabronionego, który zamierza popełnić, jeśli dobrowolnie odstąpi od dokonania i zapobiegnie dokonaniu tego czynu 103 Rozdział III Wyłączenie odpowiedzialności karnej Bezpośredniość a prawdopodobieństwo zamachu Zamach a niebezpieczeństwo Powtórzenie ataku a bezpośredniość zamachu Obrona konieczna a możliwość uniknięcia ataku Bezprawność zamachu a zachowanie prowokujące 107 VII

9 107 Przekroczenie granic kryteria Niebezpieczne narzędzie a przekroczenie granic obrony koniecznej Działanie w obronie koniecznej a element podmiotowy Zakres uprawnień broniącego się Aktywna obrona konieczna Samoistność obrony koniecznej Charakter obrony koniecznej w razie godzenia w życie napastnika Stopień społecznej szkodliwości Dodatkowy element legalizujący obronę konieczną Obrona konieczna a bójka Dopuszczalność uwolnienia lekarza od odpowiedzialności za zmianę zakresu zabiegu operacyjnego bez zgody pacjenta na podstawie stanu wyższej konieczności Źródło stanu wyższej konieczności Względność pojęcia konieczności czas wojny Wyjątkowy charakter stanu wyższej konieczności niwelowanie dysproporcji majątkowych Stan wyższej konieczności, jako okoliczność wyłączająca bezprawność czynu Ryzyko jako podstawa ekskulpacji Zakres uzasadnionego ryzyka Niezbędność zgody uczestnika eksperymentu badawczego Błąd prawnie istotny Błąd a czynnik subiektywny Błąd co do znamion a skala wartościowania sprawcy Błąd co do znamion a nieumiejętność zrozumienia treści przepisu Błąd co do jednego znamienia Zboczenie działania Charakter prawny błędu co do kontratypu Zniesławienie w obronie społecznie uzasadnionego interesu a błąd co do kontratypu Nieusprawiedliwiona nieświadomość bezprawności Nieświadomość bezprawności a strona podmiotowa; obiektywny charakter kryteriów Obiektywno-subiektywny charakter usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności Konieczność ustalenia świadomości bezprawności Ocena całokształtu okoliczności Istota bezprawności Nieświadomość bezprawności a osobowość sprawcy Niepoczytalność a wina Opinia sądowo-psychiatryczna Inne zakłócenia o charakterze niepatologicznym Schizofrenia a niepoczytalność Wymagania wiedzy medycznej do stwierdzenia zaburzenia psychicznego Różnorodność natężenia stanów poczytalności ograniczonej Inne zaburzenia czynności psychicznych a silne wzburzenie 142 Rozdział IV Kary Charakter kary 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotniego pozbawienia wolności Możliwość wymierzenia kary dożywotniego pozbawienia wolności Orzeczenie kary poniżej dolnej granicy sankcji Zobowiązanie skazanego do przeproszenia pokrzywdzonego Niedopuszczalność orzekania zbiorczej kary grzywny Stopniowanie kary grzywny Orzeczenie kary grzywny obok kary pozbawienia wolności 151 VIII

10 154 Możliwość orzekania grzywny kumulatywnej (I) Możliwość orzekania grzywny kumulatywnej (II) Dolna granica grzywny Orzekanie kary grzywny na podstawie ustawy szczególnej Brak wskazania sposobu wykonywania kary ograniczenia wolności Brak wskazania celu społecznego, na jaki mają być przekazywane potrącenia przy karze ograniczenia wolności Podstawa orzeczenia kary ograniczenia wolności oraz dodatkowych obowiązków z niej płynących wobec oskarżonego niepełniącego w dniu wydania wyroku służby wojskowej Orzeczenie kary ograniczenia wolności Obowiązek wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy Orzeczenie kary w niedopuszczalnym wymiarze Brak oznaczenia w przepisie typizującym górnej granicy kary 162 Rozdział V Środki karne Środki karne funkcja i charakter prawny Środki karne zbieg kumulatywny Środki karne odpowiednie stosowanie przepisów o wymiarze kary do wymiaru środków karnych w przypadku ciągu przestępstw Niedopuszczalność orzekania środka karnego niewskazanego we wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy Nieuzgodnienie środka karnego jako negatywna przesłanka skazania bez przeprowadzenia rozprawy Przesłanki pozbawienia praw publicznych Umyślność oraz motywacja zasługująca na szczególne potępienie jako przesłanki pozbawienia praw publicznych Pojęcie motywacji zasługującej na szczególne potępienie Pozbawienie praw publicznych termin początkowy zakazu korzystania z praw publicznych Sposób określenia działalności w orzeczeniu zakazującym prowadzenia działalności gospodarczej Zakres czynności objętych zakazem prowadzenia działalności gospodarczej Dopuszczalność orzeczenia zakazu wykonywania funkcji płatnika składek na ubezpieczenie społeczne Brak określenia w wyroku czasu, na jaki orzeczono zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym i zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego Zakres terytorialny zakazu wstępu na imprezy masowe Przesłanki orzekania zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych Brak określenia w wyroku czasu, na jaki orzeczono nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego z pokrzywdzonym Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (I) Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (II) Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (III) Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (art 42 1 KK) pojazdy, do których prowadzenia nie są potrzebne uprawnienia stwierdzone dokumentem Niedopuszczalność zakazu prowadzenia rowerów na podstawie art 42 2 KK Wymiar czasowy zakazu prowadzenia pojazdów Okoliczności istotne dla wymiaru zakazu prowadzenia pojazdów Zaliczenie okresu zatrzymania prawa jazdy na podstawie Prawa o ruchu drogowym na poczet zakazu prowadzenia pojazdów Zaliczenie okresu faktycznego zatrzymania dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu na poczet zakazu prowadzenia pojazdów 208 IX

11 190 Zatrzymanie prawa jazdy a początek biegu zakazu prowadzenia pojazdów Początek okresu, na jaki orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów Numerus clausus zdarzeń skutkujących przerwanie biegu okresu, na jaki orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów Termin spełnienia świadczenia pieniężnego orzekanego jako środek karny Niedopuszczalność orzeczenia świadczenia pieniężnego w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego o przestępstwo skarbowe Podstawa prawna podania wyroku do publicznej wiadomości Niedopuszczalność publikacji wizerunku skazanego wraz z podaniem wyroku do publicznej wiadomości 224 Rozdział Va Przepadek i środki kompensacyjne Pojęcie przedmiotu pochodzącego z przestępstwa Własność sprawcy jako przesłanka orzeczenia przepadku narzędzi służących do popełnienia przestępstwa Przepadek korzyści pochodzącej z przestępstwa przeniesionej na inny podmiot Przedmiot czynności wykonawczej a przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa (I) Przedmiot czynności wykonawczej a przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa II) Przedmiot czynności wykonawczej a przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa (III) Pojęcie korzyści uzyskanej z przestępstwa Zwrot pokrzywdzonemu korzyści uzyskanej w zamian za przedmiot przestępstwa Wzajemna relacja środków z art 46 1 KK oraz z art 44 1 KK i art 45 1 KK Przepadek korzyści ze sprzedaży narkotyków Niedopuszczalność orzeczenia przepadku z powodu śmierci oskarżonego Orzeczenie przepadku korzyści pochodzącej z przestępstwa wobec współsprawców Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o orzeczenie środka karnego obowiązku naprawienia szkody Częściowe naprawienia szkody przed skazaniem a zakres obowiązku naprawienia szkody (I) Częściowe naprawienia szkody przed skazaniem a zakres obowiązku naprawienia szkody (II) Możliwość jednoczesnego orzeczenia obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę Możliwość nałożenia solidarnego obowiązku naprawienia szkody na podstawie art 46 KK Ubezpieczenie sprawcy szkody a możliwość orzeczenia obowiązku jej naprawienia Niedopuszczalność nawiązki w przypadku warunkowego umorzenia postępowania Obowiązek naprawienia szkody a nawiązka Umyślność jako przesłanka orzeczenia nawiązki na podstawie art 47 KK Wysokość nawiązki obowiązek określenia wysokości nawiązki w wyroku 277 Rozdział VI Zasady wymiaru kary i środków karnych Zarzut naruszenia dyrektyw wymiaru kary Zarzut naruszenia dyrektyw wymiaru kary (II) Podobieństwo przestępstw a wymiar kary Elementy znamion typu czynu zabronionego a wymiar kary Dyrektywy i zasady wymiaru kary a ciąg przestępstw Wymiar kary a społeczne poczucie sprawiedliwości Kara grzywny a zasady i dyrektywy sądowego wymiaru kary 286 X

12 226 Kryteria oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu a okoliczności wpływające na wymiar kary Cele wychowawcze kary Nadzwyczajne złagodzenie kary w przypadku zbrodni popełnionej w warunkach recydywy specjalnej Nadzwyczajne złagodzenie kary a warunkowe zawieszenie jej wykonania Nadzwyczajne złagodzenie kary (I) Nadzwyczajne złagodzenie kary (II) Poczytalność ograniczona a nadzwyczajne złagodzenie kary Przebaczenie oskarżonemu przez pokrzywdzonego a nadzwyczajne złagodzenie kary Niska wartość przedmiotu przestępstwa a nadzwyczajne złagodzenie kary Fakt podjęcia współpracy z organami ścigania a możliwość zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary Przesłanki stosowania obligatoryjnego, nadzwyczajnego złagodzenia kary Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary (II) Ujawnienie informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstw oraz istotnych okoliczności jego popełnienia (I) Ujawnienie informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstw oraz istotnych okoliczności jego popełnienia (II) Odwołanie przez oskarżonego dotychczasowych wyjaśnień a możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary Obligatoryjne a fakultatywne nadzwyczajne złagodzenie kary Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary Możliwość zastosowania nadzwyczajnego obligatoryjnego złagodzenia kary a dozowanie istotnych informacji, o których mowa w art 60 3 KK Lojalność procesowa oskarżonego chcącego skorzystać z instytucji nadzwyczajnego obligatoryjnego złagodzenia kary Obrona oskarżonego a możliwość skorzystania z instytucji nadzwyczajnego obligatoryjnego złagodzenia kary Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary Czyn ciągły a nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary Nadzwyczajne złagodzenie kary a czyn ciągły Nadzwyczajne złagodzenie kary a ciąg przestępstw Nadzwyczajne złagodzenie kary Złożenie wyjaśnień w swojej sprawie a nadzwyczajne złagodzenie kary Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary Naprawienie szkody i ujawnienie istotnych okoliczności dotyczących przestępstwa a odstąpienie od wymierzenia kary Odstąpienie od wymierzenia kary Zaliczenie na poczet orzeczonej kary okresu rzeczywistego pozbawienia wolności a możliwość uzyskania odszkodowania lub zadośćuczynienia za ten okres Rzeczywiste pozbawienie wolności w sprawie a zatrzymanie administracyjne (porządkowe) Zaliczenie pobytu oskarżonego w zamkniętym szpitalu psychiatrycznym na poczet wymierzonej kary Nadzwyczajne obostrzenie kary 336 Rozdział VII Powrót do przestępstwa Art 64 1 KK jako podstawa wymiaru kary Prawomocne zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej w zawieszeniu a warunek odbycia kary pozbawienia wolności Przesłanki spełnienia warunku odbycia kary w przypadku aresztu tymczasowego, amnestii i ułaskawienia 339 XI

13 262 Przestępstwo umyślne jako przesłanka recydywy zwykłej Pobyt w schronisku dla nieletnich lub zakładzie poprawczym a warunek skazania Odbycie zastępczej kary pozbawienia wolności a warunek skazania na karę pozbawienia wolności i jej odbycia Odbycie kary pozbawienia wolności za granicą a recydywa Wymiar poszczególnych odbytych kar pozbawienia wolności a multirecydywa Pojęcie ponownego popełnienia przestępstwa a multirecydywa (I) Pojęcie ponownego popełnienia przestępstwa a multirecydywa (II) Pojęcie ponownego popełnienia przestępstwa a multirecydywa (III) Pojęcie przestępstwa przeciwko mieniu popełnionego z użyciem przemocy a multirecydywa Recydywa jako immanentny element kwalifikacji prawnej przestępstwa Uczynienie sobie z przestępstwa stałego źródła dochodu (I) Uczynienie sobie z przestępstwa stałego źródła dochodu (II) Udział w zorganizowanej grupie przestępczej a możliwość zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności 352 Rozdział VIII Środki związane z poddaniem sprawcy próbie Orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania, a domniemanie niewinności Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania stopień społecznej szkodliwości czynu Przyznanie się oskarżonego, a możliwość warunkowego umorzenia postępowania (I) Przyznanie się oskarżonego, a możliwość warunkowego umorzenia postępowania (II) Niebudzące wątpliwości okoliczności popełnienia czynu jako podstawa warunkowego umorzenia Okoliczności popełnienia czynu, a możliwość warunkowego umorzenia postępowania Niekaralność za przestępstwo umyślne jako przesłanka warunkowego umorzenia postępowania Badanie winy przy warunkowym umorzeniu postępowania Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody przy warunkowym umorzeniu postępowania Świadczenie pieniężne lub zakaz prowadzenia pojazdów, a warunkowe umorzenie postępowania Zakaz prowadzenia pojazdów, a warunkowe umorzenie postępowania Termin naprawienia szkody przy warunkowym umorzeniu postępowania Kara łączna a warunkowe zawieszenie wykonania kary Zawieszenie wykonania kary łącznej Dodatnia prognoza jako przesłanka warunkowego zawieszenia wykonania kary Obowiązek każdorazowego badania przesłanek warunkowego zawieszenia wykonania kary Wzajemna relacja przesłanek warunkowego zawieszenia wykonania kary Obowiązek badania możliwości zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary Skutki zawieszenia wykonania kary łącznej pozbawienia wolności Okoliczności decydujące o względach prognostycznych przy orzekaniu warunkowego zawieszenia orzeczonej kary Pozytywna prognoza jako przesłanka warunkowego zawieszenia wykonania kary (II) Kryteria ustalania okresu próby (I) Kryteria ustalania okresu próby (II) Warunkowe zawieszenie wykonania kary wobec młodocianego Orzeczenie kary grzywny przy warunkowym zawieszeniu postępowania Relacja przepisów art 33 2 KK i art 71 1 KK (I) Relacja przepisów art 33 2 KK i art 71 1 KK (II) 379 XII

14 302 Integralny związek kary grzywny z orzeczeniem o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności Obowiązek wykonywania ciążącego obowiązku łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci Zobowiązanie pełnoletniego oskarżonego do kontynuowania nauki Nakładanie obowiązku powstrzymywania się od nadużywania alkoholu Orzeczenie obowiązku probacyjnego w postaci zobowiązania skazanego do wykonania orzeczenia zapadłego w sądowym postępowaniu cywilnym Nakładanie obowiązku naprawienia szkody Obowiązek naprawienia szkody, a wymiar kary Zakres obowiązku naprawienia szkody Solidarność obowiązku naprawienia szkody Zakres obowiązku naprawienia szkody (II) Niemożność orzeczenia obowiązku naprawienia szkody wynikająca z art KPK Obowiązek orzeczenia dozoru Możliwość zwolnienia z dozoru orzekanego obligatoryjnie Możliwość odmowy zastosowania przepisu uznanego za niekonstytucyjny o odroczonym skutku derogacyjnym Zarządzenie wykonania kary z powodu uchylania się od nałożonych obowiązków Wyjazd za granicę, a wykonywanie dozoru Zarządzenie wykonania kary z powodu uchylania się od obowiązku naprawienia szkody Termin do zarządzenia wykonania kary Uchylanie się od obowiązku naprawienia szkody Cesja przysługujących pokrzywdzonemu roszczeń wynikających z przestępstwa na rzecz innej osoby a wykonanie obowiązku naprawienia szkody Przesłanki zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności Ocena zgodności z Konstytucją RP art 77 1 KK Warunkowe przedterminowe zwolnienie sprawców przestępstw nieumyślnych Warunkowe przedterminowe zwolnienie jako etap resocjalizacji Warunkowe przedterminowe zwolnienie przesłanki (I) Warunkowe przedterminowe zwolnienie przesłanki (II) Fakultatywność warunkowego przedterminowego zwolnienia (I) Fakultatywność warunkowego przedterminowego zwolnienia (II) Kryteria prognozy kryminologicznej (I) Kryteria prognozy kryminologicznej (II) Zakaz ponownego badania charakteru przestępstwa w kontekście okoliczności mających wpływ na ustalenie prognozy kryminologicznej Warunkowe zwolnienie a zastępcza kara pozbawienia wolności Prognoza zachowania skazanego wymogi merytoryczne Pozytywna prognoza zachowania skazanego jako przesłanka warunkowego przedterminowego zwolnienia Charakter popełnionego przestępstwa jako przesłanka warunkowego przedterminowego zwolnienia Stosowanie warunkowego przedterminowego zwolnienia do sprawców przestępstw w warunkach recydywy szczególnej Obostrzenie w wyroku możliwości warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary Kognicja sądu powszechnego o rozpoznanie wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary aresztu Przerwa w karze a okres odbywania kary pozbawienia wolności Termin orzekania w sprawie odwołania warunkowego zwolnienia Uznanie środka karnego za wykonany 425 XIII

15 Rozdział IX Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych Kary zastępcze a kara łączna Łączenie środków karnych Kara zastępcza przy łączeniu kar Wpływ zatarcia skazania na karę łączną Łączenie kar ograniczenia wolności Sposób wyznaczenia kary łącznej grzywny w wyroku łącznym Wyrok łączny a pogorszenie sytuacji skazanego Zasada absorpcji i kumulacji przy wymiarze kary łącznej Łączenie kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności Wpływ warunkowego zawieszenia na karę łączną Orzeczenie kary łącznej a kara zastępcza Kara łączna w wypadku zbiegu kary 25 lat pozbawienia wolności i dożywotniego pozbawienia wolności Wymiar kary łącznej Zasada absorpcji przy wydawaniu wyroku łącznego Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej pozbawienia wolności Ustalenie działania sprawcy w ramach ciągu przestępstw a wymiar kary Zasady orzekania kary w wypadku ciągu przestępstw Ciąg przestępstw a nadzwyczajne złagodzenie kary Ciąg przestępstw a orzeczenie środków karnych Ciąg przestępstw a zakaz reformationis in peius Podstawa prawnej kwalifikacji ciągu przestępstw 453 Rozdział X Środki zabezpieczające Sprawstwo jako przesłanka dopuszczalności orzeczenia o umieszczeniu w zakładzie psychiatrycznym Zasada proporcjonalności pozbawienia wolności do wagi czynu w kontekście umieszczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym Ocena społecznej szkodliwości czynu w kontekście orzekania o zastosowaniu środka zabezpieczającego Obligatoryjność postępowania dowodowego przy orzekaniu środka zabezpieczającego Badanie przesłanek przedłużenia stosowania środka zabezpieczającego Ocena prawdopodobieństwa ponownego popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego o znacznym stopniu społecznej szkodliwości Możliwość uchylenia środka zabezpieczającego w czasie między uprawomocnieniem się wyroku a osadzeniem w zakładzie psychiatrycznym Przesłanki ponownego umieszczenia sprawcy w zakładzie psychiatrycznym Niedopuszczalność stosowania środków zabezpieczających przewidzianych w Kodeksie karnym w postępowaniu w sprawie o wykroczenie Dopuszczalność pozbawienia wolności w ramach środka zabezpieczającego w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka 464 Rozdział XI Przedawnienie Ocena przedawnienia karalności przestępstw po wejściu w życie Kodeksu karnego z 1997 r Ocena przedawnienia karalności przestępstw po wejściu w życie Kodeksu karnego z 1997 r Ocena przedawnienia karalności po nowelizacji przepisów Kodeksu karnego z 1997 r Skutek przestępstwa a przedawnienie Ustanie karalności przestępstwa w dzień wolny od pracy Przedawnienie przewinień dyscyplinarnych będących przestępstwami 469 XIV

16 381 Przedawnienie a wyrok łączny i kwestie procesowe Określenie początku biegu przedawnienia a procesowa zasada in dubio pro reo Objęcie ściganiem publicznym przestępstwa prywatnoskargowego przez prokuratora a przedawnienie karalności Termin przedawnienia karalności przy kumulatywnej kwalifikacji czynu Ocena zgodności przepisów regulujących kwestię przedawnienia z przepisami Konstytucji RP Przedawnienie karalności a kwestia wszczęcia postępowania Data początkowa okresu przedawnienia w sprawach o przestępstwa z oskarżenia prywatnego Ocena przedawnienia karalności przy przestępstwach ściganych z oskarżenia prywatnego Przedawnienie karalności przestępstw popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych w latach w czasie lub w związku z pełnieniem funkcji Przedawnienie wykonania kary Spoczywanie okresu przedawnienia w przypadku istnienia przeszkody prawnej Zakres przedmiotowy przepisów wyłączających przedawnienie karalności Odżywanie okresu przedawnienia na skutek zmiany przepisów Uzależnienie długości terminu przedawnienia od wysokości ustawowego zagrożenia za określone przestępstwo 481 Rozdział XII Zatarcie skazania Ustalenie terminu zatarcia skazania na podstawie daty rzeczywistego wykonania, darowania lub przedawnienia Wpływ grzywny, orzeczonej obok kary pozbawienia wolności, na zatarcie skazania Zatarcie skazania osoby warunkowo przedterminowo zwolnionej Niestosowanie się do orzeczonego środka karnego wpływ zatarcia skazania, którym ten środek nałożono Wpływ zatarcia skazania na możliwość ustalenia, że popełnienie kolejnego przestępstwa nastąpiło w warunkach recydywy Kompetencja sądu pracy do ustalenia, że z mocy prawa nastąpiło zatarcie skazania Wpływ zatarcia skazania na możliwość dokonywania ustaleń w postępowaniu administracyjnym 487 Rozdział XIII Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą Wyłączenie procedury przekształcenia kary przewidzianej w art KK ze względu na związanie sądu wymiarem orzeczonej kary Pierwszeństwo norm unijnych określających moc prawną orzeczeń zapadłych w państwach członkowskich UE przed zasadą wynikającą z art KK Ściganie za obrót narkotykami w przypadku działania sprawcy poza granicami Polski 491 Rozdział XIV Objaśnienie wyrażeń ustawowych Możliwość doprecyzowania znamion ustawowych w aktach rangi podustawowej w świetle art 42 ust 1 Konstytucji RP Możliwość doprecyzowania znamion ustawowych w aktach rangi podustawowej w świetle art KK Zasada ustawowej określoności znamion typu czynu zabronionego Ocena charakteru prawnego definicji zawartych w art KK Sposób oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu Okoliczności brane pod uwagę przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu wskazanego w art KK Ocena zachowania pokrzywdzonego bezpośrednio wiążącego się z czynem sprawcy, z punktu widzenia kryteriów oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu sprawcy Kryteria wpływające na stopień społecznej szkodliwości czynu 500 XV

17 413 Ustalenie stopnia społecznej szkodliwości czynu w kontekście oceny pozostałych znamion czynu przestępnego Sposób ustalania stopnia społecznej szkodliwości czynu Zarzuty obrazy prawa materialnego przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sposób oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu sprawcy przestępstwa rozboju Podrobienie podpisu w świetle oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu Wpływ poszczególnych faktorów na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu w świetle art KK Naruszenie zasad ostrożności, z punktu widzenia oceny stopnia społecznej szkodliwości czynów nieumyślnych, w świetle art KK Wpływ zagrożenia ustawowego za dany czyn na ocenę jego stopnia społecznej szkodliwości w świetle art KK Ocena nagminności przestępstwa, z punktu widzenia stopnia społecznej szkodliwości czynu, w świetle art KK Ocena niezdolności żołnierza do służby wojskowej, w świetle oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu ustalanej na podstawie art KK Ocena stopnia społecznej szkodliwości zbrodni rozboju w świetle art KK Wykładnia językowa zawartego w przepisie art KK zwrotu przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia Interpretacja kodeksowego pojęcia przestępstw podobnych z art KK Przesłanka tożsamości rodzajowej przy ocenie podobieństwa przestępstw w świetle art KK Okoliczności przesądzające o jednorodzajowości przestępstw Kryterium podobieństwa przestępstw w świetle art KK (I) Kryterium podobieństwa przestępstw w świetle art KK (II) Kryterium podobieństwa przestępstw w świetle art KK Definicja pojęcia korzyści majątkowej w świetle art KK Definicja pojęcia korzyści osobistej w świetle art KK Ocena znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w świetle art KK Metoda obliczania wartości mienia w świetle art i 6 KK (I) Metoda obliczania wartości mienia w świetle art i 6 KK (II) Nabycie statusu młodocianego w świetle art KK Okres obowiązywania statusu sprawcy młodocianego znaczenie określenia orzekanie w I instancji Pozostawanie we wspólnym pożyciu osób tej samej płci, w ujęciu art KK Kurator społeczny funkcjonariuszem publicznym, w świetle art KK Ocena, czy strażnik gminny (miejski) jest funkcjonariuszem publicznym, w świetle art pkt 4 KK Osoba uprawniona do kontroli biletów w pojazdach publicznego transportu zbiorowego jako funkcjonariusz publiczny Ocena statusu prawnego lekarza zatrudnionego w publicznej służbie zdrowia, w świetle wymogów dotyczących funkcjonariusza publicznego określonych w art KK Ocena pełnienia funkcji asesora komorniczego, w świetle wymogów dotyczących funkcjonariusza publicznego Ocena wpisu w dokumentacji medycznej, z punktu widzenia wymogów określonych w art KK Ocena tablic rejestracyjnych pojazdu, z punktu widzenia wymogów dokumentu określonych w art KK Sposób oceny pisma procesowego, skierowanego do organu państwowego, z punktu widzenia wymogów dokumentu zawartych w art KK Ocena faktury VAT jako dokumentu na gruncie Kodeksu karnego 541 XVI

18 448 Ocena pism sporządzonych na drukach przygotowanych do wypełnienia ich określoną treścią, z punktu widzenia art KK Ocena dokumentu, z punktu widzenia art KK Ocena pisma nadanego faksem, w świetle karnoprawnych wymagań dotyczących dokumentu Konstytucyjne pojęcie osób pełniących funkcje publiczne Definicja pojęcia kodeksowego osoba pełniąca funkcję publiczną Pełnienie funkcji publicznej przez nauczyciela akademickiego Pełnienie funkcji publicznych przez ordynatora oddziału szpitalnego Pełnienie funkcji publicznej przez osobę kierującą przedsiębiorstwem państwowym Pełnienie funkcji publicznych przez pracownika banku 552 XVII

19

20 Wykaz skrótów 1 Źródła prawa EKPCz ETS FundEmerytU KC KK KKS KKW KKWP Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z r (DzU z 1993 r Nr 61, poz 284 ze zm) Europejski Trybunał Sprawiedliwości ustawa z r o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tekst jedn DzU z 2016 r poz 291 ze zm) Kodeks cywilny Kodeks karny Kodeks karny skarbowy Kodeks karny wykonawczy Kodeks karny Wojska Polskiego KKW z 1969 r Kodeks karny wykonawczy z 1969 r KK z 1969 r Kodeks karny z 1969 r Konstytucja RP KPW KRO KSH KW PNarkU PPU PrDrog PrUSP PWKK ustawa z r Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (DzU Nr 78, poz 483 ze sprost i ze zm) Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Kodeks rodzinny i opiekuńczy Kodeks spółek handlowych Kodeks wykroczeń ustawa z r o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn DzU z 2016 r poz 224 ze zm) ustawa z r o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jedn DzU z 2013 r poz 1384 ze zm) ustawa z r Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn DzU z 2012 r poz 1137 ze zm) ustawa z r Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn DzU z 2015 r poz 133 ze zm) ustawa z r Przepisy wprowadzające Kodeks karny (DzU Nr 88, poz 554 ze zm) 2 Organy orzekające ETPC NSA SA Europejski Trybunał Praw Człowieka Naczelny Sąd Administracyjny Sąd Apelacyjny XIX