Krakowska Ksi¹ ka Miesi¹ca

Transkrypt

1 ISSN ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR Xl 2008 nr 11 (59) R. V Krakowska Ksi¹ ka Miesi¹ca Andrzej Mleczko Seks, myd³o i powid³o Wydawnictwo Iskry Najnowszy zbiór rysunków Andrzeja Mleczki. Czytelnik mo e siê po nim spodziewaæ tematyki o rozmaitym charakterze, w tym œciœle zwi¹zanej z wiosn¹ i szeroko rozumianym budz¹cym siê yciem. Czy jednak aby na pewno autor wie o yciu wystarczaj¹co du o? Jako Kozioro ec o osobach urodzonych pod tym znakiem Zodiaku pisze, i : z najwiêkszym trudem nawi¹zuj¹ kontakty z otoczeniem. Nie wzbudzaj¹ wiêkszej sympatii, s¹ bowiem nudne, zdystansowane i ma³o b³yskotliwe. Najlepiej czuj¹ siê w pracy zorganizowanej, monotonnej, o sta³ym rytmie. Najbardziej wskazany dla nich zawód to ksiêgowy, wojskowy lub rolnik. Karierê robi¹ bardzo rzadko, poniewa brak im elastycznoœci, obrotnoœci i wdziêku. S¹dzimy wiêc, e taki baga osobowoœciowy gwarantuje zadowalaj¹cy poziom zarówno dystansu w yciu, jak i satyry w rysunkach. Andrzej Mleczko urodzi³ siê w 1949 roku w Tarnobrzegu. Studiowa³ na Wydziale Architektury w Krakowie. Od 1971 roku rozpocz¹³ wspó³pracê z pismami polskimi i zagranicznymi, w których opublikowa³ ponad dwadzieœcia tysiêcy grafik i rysunków. Prezentowa³ swoje prace na 134 wystawach indywidualnych w Polsce i 21 za granic¹. Zajmuje siê przede wszystkim rysunkiem satyrycznym, ale tak e ilustracj¹ ksi¹ kow¹, grafik¹ reklamow¹ i scenografi¹. W 1983 roku otworzy³ w Krakowie swoj¹ Galeriê Autorsk¹, któr¹ prowadzi do dzisiaj. Seks, myd³o i powid³o to ju szósty album wydany przez Iskry i poœwiêcony twórczoœci artysty. Poprzednie to Rysunki i aforyzmy, Wiersze i rysunki, Tylko dla doros³ych, Seks i polityka oraz Rozmówki polsko-polskie. Na spotkanie z Autorem i wrêczenie Nagrody zapraszamy 24 XI do Œródmiejskiego Oœrodka Kultury. W serii Poeci Krakowa ukaza³ siê najnowszy tomik El biety Zechenter-Sp³awiñskiej pt. Grudka soli pod powiek¹. Zapraszamy do lektury! Program listopad XI, godz Polsko-esperancka Scena Areno zaprasza na monodram Promieniotwórczoœæ. Maria Sk³odowska-Curie wed³ug materia³ów biograficznych Marii, Piotra i Ewy Curie oraz autorów wspó³czesnych: Szczerbaka, Vernadskij'ego i innych. Realizacja i wykonanie: Jadwiga Gibczyñska W yciu Marii Curie tyle jest cech wielkich, e chcia³oby siê je opowiadaæ jak legendê. (...) zawsze cierpia³a skrycie nad tym, i œwiat chce j¹ widzieæ inn¹ ni ona jest w istocie. A tak by³a pod tym wzglêdem wra liwa i nieprzejednana, e nie umia³a do koñca ycia przybraæ adnej z owych postaw sztucznych, jakie na ogó³ wielkim ludziom narzuca ich s³awa. (...) Nie umia³a byæ s³awn¹. Ewa Curie Pani Curie jest ze wszystkich ludzi na œwiecie jedynym nie zepsutym przez s³awê cz³owiekiem. Albert Einstein 4 XI, godz Krakowski Klub Wegetarian yj i pozwól yæ innym zaprasza na spotkanie z Marzen¹ Góreck¹ pt. Etyka wyzwolenia zwierz¹t wg Petera Singera. Prowadzenie: Renata Fia³kowska 5 XI, godz Salonik Pani Ewy Wieczór ze znanym, znakomitym basem Leonardem Andrzejem Mrozem Prowadzenie: Ewa Warta-Œmietana, Jacek Chodorowski Wstêp: 5 z³ 6 XI, godz Krakowski Klub Podró ników. W³odzimierz Musia³ Nowa Zelandia krajobrazy na koñcu œwiata W³odzimierz Musia³, podró nik, fotograf, pilot wycieczek. Od 1999 roku realizuje swoje podró nicze pasje, do chwili obecnej odby³ ponad 50 dalekich wypraw, odwiedzi³ ponad 40 dalekich krajów. Slajdy z Nowej Zelandii s¹ plonem trzech wypraw do Kraju Kiwi ( ). Piêkno przyrody, ró norodnoœæ krajobrazów, surowa natura tym wszystkim zachwyca Nowa Zelandia: od wulkanów i gejzerów poprzez lasy deszczowe do alpejskich szczytów, fiordów i lodowców. Zapraszamy w podró do jednego z najpiêkniejszych obszarów na Ziemi. 7 XI, godz Charles Péguy Przedsionek Tajemnicy Drugiej Cnoty dylematy t³umacza. O dylematach t³umacza opowie prof. Leon Zarêba, który przet³umaczy³ poemat Przedsionek Tajemnicy Drugiej Cnoty Charles'a Péguy'ego (pierwsze wydanie w Polsce). Prowadzenie: prof. dr hab. Barbara Sosieñ, prof. UJ, specjalistka od literatury francuskiej. Fragment poematu Pieœñ o nocy w formie muzycznej wykona Janusz Grzesz. Recytacja po polsku Stanis³aw Michno, po francusku Leon Zarêba. Przedsionek Tajemnicy Drugiej Cnoty jest poematem o nadziei francuskiego poety i mistyka, jest jego duchowym testamentem. To najwa niejsze z dzie³ Péguy'ego ( ) ukazuje dzia³anie Bo ej nadziei i ³aski w yciu ka dego cz³owieka. Autor poprzez œwiadectwo przemiany w³asnego ycia uczy, jak odnajdywaæ je w trudach dnia codziennego. Dziêki niemu odkrywamy, e Bóg jako pierwszy pok³ada w cz³owieku nadziejê, a dopiero póÿniej cz³owiek w Bogu i w swoim bliÿnim. 10 XI, godz Przystanek marzenie Józef Baran Wiersze czytaj¹: Anna Dymna i Józef Baran. Piosenki z tekstami Józefa Barana i kompozycjami Andrzeja Zaryckiego zaœpiewaj¹: Kinga Rataj, El bieta Wojnarowska i Julia Zarycka z zespo³em. Przy fortepianie: Konrad Masty³o. Prowadzenie: redaktor Wac³aw Krupiñski Przystanek Marzenie to kontynuacja bardzo dobrze przyjêtego przez czytelników i krytykê dziennika z prze³omu wieków pt. Koncert dla nosoro - ca. W Przystanku Marzenie liryzm i humor, literacka anegdota i oryginalna refleksja egzystencjalna, to co osobiste i to co uniwersalne 1,,

2 splataj¹ siê w jedno, tworz¹c barwny gobelin narracyjny, podobnie jak plastyczne opisy podró y do Singapuru, Indonezji, Maroka, Londynu przemieszane z impresjami z ycia bohemy artystycznej Krakowa i obrazkami z kraju lat dziecinnych autora. Józef Baran przekonuje, e nasze istnienia ogo³ocone z marzeñ by³yby o wiele ubo sze.wspó³organizator: Zysk i S-ka Wydawnictwo Józef Baran, urodzony w Borzêcinie. Mieszka od wielu lat w Krakowie. Jego pierwsze tomiki poetyckie ciep³o przyjê³y takie autorytety krytyczne, jak Jerzy Kwiatkowski, Artur Sandauer czy Zbigniew Bieñkowski. Nastêpne ugruntowa³y wysok¹ pozycjê i wprowadzi³y wiersze Barana do podrêczników i programów szkolnych oraz antologii. Za swe ksi¹ ki otrzyma³ m.in. Nagrodê Fundacji Koœcielskich w Genewie (1980), wyró nienie PEN West USA w Los Angeles (2002) i Nagrodê Sto³ecznego Królewskiego Miasta Krakowa (2004). Popularnoœæ przynios³y mu wiersze œpiewane m.in. przez Stare Dobre Ma³ eñstwo. 12 XI, godz Jesienne nastroje program poetycko-muzyczny w wykonaniu Marii i Andrzeja Mrozów, Anny Szaleñcowej i Andrzeja Krzysztofa Torbusa. Anna Szaleñcowa mi³oœniczka fotografii (kilka wystaw fotograficznych na koncie), filmowiec-amator i podró nik. Kocha kulturê basenu Morza Œródziemnego, antyk i wspó³czesnoœæ. Tym razem Anna Szaleñcowa wyst¹pi w roli œpiewaczki! Anna Lankosz-Mróz z wykszta³cenia botanik, doktor nauk przyrodniczych, zwi¹zana z Ogrodem Botanicznym UJ. Autorka zdjêæ przyrodniczych i krajobrazowych. Andrzej Mróz autor pe³nych nastroju piosenek i wierszy. Bard piosenki turystycznej. Z wykszta³cenia metalurg absolwent AGH. Z pasji harcerz, muzyk, tekœciarz, przewodnik beskidzki, fotografik (od 1996 roku cz³onek Zwi¹zku Polskich Fotografików Przyrodniczych). Wystawy autorstwa Andrzeja Mroza prezentuj¹ m.in. kolekcje, roœliny i pejza e krakowskiego Ogrodu Botanicznego. Andrzej Krzysztof Torbus poeta, prozaik, autor ksi¹ ek dla dzieci, autor tekstów piosenek. Studiowa³ filologiê polsk¹ na Uniwersytecie Jagielloñskim. Laureat wielu nagród literackich i konkursów poetyckich, Ogólnopolskiej Studenckiej Gie³dy Piosenki Turystycznej oraz Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Wspó³za³o yciel legendarnej krakowskiej grupy literackiej Tylicz. Opublikowa³ kilkanaœcie ksi¹ ek, w tym siedem tomików poetyckich. 13 XI, godz Wystêp uczniów Szko³y Wokalno-Aktorskiej pod kierunkiem Bogdana Kalarusa. Przy fortepianie Anna Wrona 15 XI, godz Klub Przyjació³ Kota Filemon zaprasza na spotkanie pt: Otwórz okienko dla kota. Prowadzenie: Renata Fia³kowska 15 XI, godz Koncert flamenco zespo³u Tajo de Plata Zespó³ flamenco dzia³aj¹cy od 1999 r., pod kierunkiem Ma³gorzaty Drza³, w sk³adzie: Ma³gorzata Drza³ choreografia, taniec, œpiew, palmas, Maria Magdalena Gierat taniec, palmas, Anna Karpierz taniec, palmas, Marta Godlewska taniec, Grzegorz Guzik gitara, cajon, palmas, œpiew. Goœcinnie w zespole wystêpuj¹: Micha³ Czachowski cajon, gitara, palmas, Dominika Topolska taniec, Edyta Galarowicz taniec, Anna Weremczuk taniec, Anna Ab³amowicz taniec, œpiew, palmas, Jagoda Romanowska taniec hinduski. W repertuarze tanecznym i muzycznym grupy s¹ nastêpuj¹ce formy flamenco: alegrias, bulerias, guajira, fandangos de Huelva, tangos, tangos de Malaga, tientos, garrotin, sevillanas, solea, zorongo, siguiriya, solea por buleria, taranta i petenera. W tañcu wykorzystywane s¹ wachlarze, kapelusze i chusty. 17 XI, godz Spotkanie z piosenkami Jagi Wroñskiej Jaga Wroñska (œpiew), Jacek Bylica (fortepian), Agata Pó³torak (skrzypce) wykonaj¹ piosenki autorskie, do muzyki kompozytorów krakowskich, piosenki francuskie, ydowskie. Jaga Wroñska wokalistka zwi¹zana z krakowsk¹ formacj¹ Loch Camelot. Regularnie wystêpuje z recitalem Na wyspie Kraków. Nazywana jest polsk¹ Edith Piaf. Stypendystka Prezydenta Miasta Krakowa w 2008 r. 18 XI, godz Filmowy Klub Historyczny zaprasza na film Doniesienie na Wojty³ê Dziêki uprzejmoœci krakowskiego oddzia³u Instytutu Pamiêci Narodowej zapraszamy na pokaz filmu po³¹czonego z wyk³adem, a dotycz¹cym historii inwiligacji biskupa kardyna³a Karola Wojty³y. Historia oparta zosta³a na badaniach Marka Lasoty, historyka IPN, a zarazem dyrektora krakowskiego oddzia³u. W filmie wykorzystano unikalne fotografie ze zbiorów krakowskiego Muzeum Historii Fotografii. 19 XI, godz Tea Time (dawniej Five o'clock) Spotkanie z Wand¹ Bargie³owsk¹-Bargie³³o, solistk¹ Teatru Wielkiego w Warszawie. Prowadzenie: Ewa Warta-Œmietana, Jacek Chodorowski Wstêp: 5 z³ 2 Marek Cienkiewicz Najwy ej w Rumunii Ze wspomnieñ podró nika Góry Fogaraskie (Fogarasze, Munþii Fagaraº) to dach Rumunii. D³ugi na kilkadziesi¹t kilometrów ³añcuch górski, rozci¹gaj¹cy siê z zachodu na wschód, ogranicza Transylwaniê od po³udnia, jest najwy sz¹ czêœci¹ Karpat Po³udniowych, s¹ to te najwy sze góry Rumunii (Moldoveanu, 2544 m n.p.m.). Aby wyprawa w Fogarasze mia³a sens, mo na j¹ zaplanowaæ na dwa sposoby. Sposób pierwszy: oko³o oœmiodniowa wyprawa przejœcie ca³ego grzbietu g³ównym szlakiem koloru czerwonego. Ca³y ekwipunek trzeba nosiæ na plecach: namiot, œpiwór, karimatê, ubrania i jedzenie. Schroniska fogaraskie, aczkolwiek istniej¹, s¹ w wiêkszoœci po³o one na wysokoœci ok metrów, wiêc codzienne zejœcie z grzbietu œrednio jakieœ 500 metrów w pionie i pokonanie tego odcinka nastêpnego ranka jest zbyt du ym wyzwaniem. Sposób drugi podobny jest do pierwszego w sensie wyposa enia, ale krótszy i ³atwiejszy. Na prze³omie lat 60- i 70-tych wybudowano z polecenia Ceauºescu (dyktator chcia³ zbudowaæ posiad³oœæ dla siebie w centralnej czêœci gór) szosê, zwan¹ obecnie Transfogarask¹, która przecina te góry w samym œrodku, dok³adnie z pó³nocy na po³udnie. Droga ta jest majstersztykiem in ynierii od pó³nocy wznosi siê nieustannie, w koñcowym odcinku wije siê kilkunastoma 180-stopniowymi serpentynami, coraz wy ej i wy ej, przekraczaj¹c górskie potoki, dolinki i rumowiska g³azów. Najwy szy jej punkt to jezioro Bâlea Lac, 2030 m n.p.m. Tam, na du ym parkingu, mo na zostawiæ pojazd i udaæ siê na kilkudniow¹ wêdrówkê: na zachód w stronê Negoiu (2535 m) lub w kierunku wschodnim na Moldoveanu (2544 m) dwa najwy sze szczyty fogaraskie. Ten wariant niestety zwi¹zany jest z czêœciowym wracaniem siê po w³asnych œladach, do pozostawionego samochodu. Szosa Transfogaraska przekracza grzbiet tu za Bâlea Lac wybitym w skale tunelem, a potem prowadzi ju tylko w dó³, na po³udnie, szaleñczymi zakrêtami, coraz bli ej i bli ej doliny Dunaju. Nasza wyprawa opiera³a siê na sposobie drugim. Postanowiliœmy zostawiæ samochód w³aœnie obok Bâlea Lac i jeœli tylko pogoda dopisze zdobyæ obydwa znacz¹ce szczyty, czyli Negoiu i Moldoveanu, w miarê mo liwoœci na lekko, pozostawiaj¹c wiêkszoœæ rzeczy w biwaku na dole. Co tu kryæ tak w³aœnie siê sta³o. Wycieczka trwa³a 4 dni, w ca³oœci przebiegaj¹c w rejonie grzbietu, który w tym rejonie, miêdzy Negoiu i Moldoveanu, nie schodzi poni ej 2000 m. Szlak ma charakter wysokogórski: gdzieœ daleko w dole pozosta³y górnoreglowe œwierczyny, dró ka wije siê pomiêdzy skupiskami omsza³ych g³azów i przez trawiaste hale. W znacznej czêœci szlak trawersuje kolejne szczyty. Czêsto wêdrowaliœmy potê nym zboczem o nachyleniu 30 stopni, widz¹c parêset metrów ni ej dno doliny a niedaleko wy- ej szczyty... i potem ju tylko niebo.

3 Najtrudniejszym technicznie odcinkiem jest rejon Negoiu. Szlak w tym rejonie porównywany jest przez polskich turystów do tatrzañskiej Orlej Perci i faktycznie: s¹ ³añcuchy, ekspozycje, niebezpieczne nachylenia. Spor¹ trudnoœæ mo e sprawiæ leb Drakuli: kilkaset metrów wspinaczki w górê na ³añcuchach w¹skim kominem, gdzie nierzadko trzeba przecisn¹æ siê przez zwê enia ska³... W drodze powrotnej, w dó³, jest znacznie trudniej. Ale za to po 45- minutowym napiêciu miêœni i umys³u, po wyjœciu ze lebu, rozpoœciera siê przed nami morze gór, po horyzont plany wy sze, ni sze, nieco zamglone a tu nad nami samo Negoiu. Aby z tego miejsca dojœæ do najwy szego szczytu Rumunii potrzeba dwóch, a nawet trzech dni. Moldoveanu od zachodu (równie od wschodu) ma kszta³t namiotu lub trapezu, d³ugoœci piêciuset metrów, po³o onego na linii pó³noc-po³udnie. Wêdrowiec wchodzi od strony pó³nocnej i staje jakby na ostrzu brzytwy. Po lewej i po prawej opadaj¹ bardzo stromo zbocza. Eksponowana dró ka prowadzi w stronê szczytu, 2544 m n.p.m. Na szczycie umieszczony jest krzy i tabliczka z nazw¹ miejsca i... ju wy ej w Rumunii siê nie da byæ. Wszêdzie dooko³a góry a my nad nimi. I to w³aœnie w Fogaraszach jest najpiêkniejsze: wêdruj¹c przez kilka dni bez ustanku na dwóch tysi¹cach metrów zapominamy, e gdzieœ w dole jest inny œwiat. Tu nie ma drzew (drzewa? co to s¹ drzewa?), s¹ góry dooko³a (i daleko gdzieœ p³askowy Siedmiogrodu), s¹ kruki szybuj¹ce jeszcze wy ej (albo te ni ej) i jest przestrzeñ. Jedynym problemem w Górach Fogaraskich, który mo e brutalnie sprowadziæ na ziemiê, s¹... sami turyœci. Wêdruj¹c przez kilka dni g³ówn¹ czêœci¹ grzbietu, pomiêdzy Negoiu a Moldoveanu, nocuje siê w kilku logicznych miejscach, tam, gdzie robi to wiêkszoœæ osób. Niestety, nie ma tam zagospodarowania, nie ma turystycznych toalet, wiêc zanieczyszczenia biologiczne s¹ wszêdzie dooko³a biwaków. Najgorsze s¹ jednak œmieci: ludzie po prostu zostawiaj¹ konserwy, worki, papierki, szmatki, butelki, a nawet zu yte kartrid e po gazie do kuchenek. Szczególnie przykro by³o zauwa yæ polskie konserwy turystyczne z Tesco, worki po polskich kaszkach Nestle i zupkach z Winiary To oczywiœcie psuje du ¹ czêœæ przyjemnoœci, podobno jednak tak jest w³aœnie tylko na g³ównym odcinku miêdzy Negoiu a Moldoveanu, w skrajnych czêœciach tych gór jest lepiej, bo tam dociera znacznie mniej turystów. W Fogaraszach powszechne jest pasterstwo. Stada owiec pêdzone s¹ na sam grzbiet, nierzadko trzeba przebijaæ siê przez w³ochate morze, które upatrzy³o sobie nasz szlak na miejsce postoju po³¹czonego z konsumpcj¹. Pasterze obserwuj¹ turystów z pewnym pob³a aniem, ale chêtnie prosz¹ o zigaretten, nie pogardz¹ te jedzeniem. Owce szczególnie atrakcyjnie wygl¹daj¹ w stadzie z dalszej odleg³oœci, z góry, z trawersu: wtedy bia³a plama powoli posuwa siê w dole, wypuszczaj¹c odnogi w jedn¹ stronê i wci¹gaj¹c je z drugiej, przykrywaj¹c i odkrywaj¹c teren pod sob¹ a do bacówki, która ulokowana jest tu nad górn¹ granic¹ lasu, a wiêc na oko³o 1500 metrów. Pewnego razu taki kierdel ulokowal siê dok³adnie na szlaku, owieczki posiada³y znu one i monotonnie prze uwa³y wyskubane trawy a my w naszej delikatnoœci chcieliœmy obejœæ to stado. Za nami sz³a kilkuosobowa grupa rumuñskich turystów. Mê czyzna na przodzie widz¹c, e schodzimy, zawo³a³ na nas, póÿniej zaœ wszed³ w owce z energicznym pokrzykiwaniem i wymachami r¹k. Zwierzêta powstawa³y ale tylko te bezpoœrednio le ¹ce na œcie ce i powoli odesz³y na bok robi¹c miejsce. Skorzystaliœmy zatem z okazji i przemknêliœmy za przygodnymi towarzyszami w wêdrówce i teraz ju wiemy, jak postêpowaæ z owcami. Fogarasze mo na traktowaæ jako dobr¹ szko³ê ycia. Wycieczki jednodniowe tu siê nie sprawdz¹ (za krótki czas), tutaj przyje d a siê na co najmniej kilka dni i liczyæ trzeba na to, co na plecach, na towarzyszy wêdrówki i na dobr¹ pogodê. W naszym przypadku wszystko siê sprawdzi³o, a na œmieci na biwakach trzeba po prostu nie zwracaæ uwagi. 20 XI, godz Drugi Wieczór Komedii Improwizowanej. Wyst¹pi Kabaret PUK i zaproszone zespo³y. Przedstawienie, które proponuj¹ krakowscy artyœci z Kabaretu PUK i innych zaproszonych zaprzyjaÿnionych zespo³ów to cykl scenek i gier aktorskich tworzonych na bie ¹co, w oparciu o sugestie widowni. Ka da scenka ma w³asne zasady i schemat dzia³ania. Do schematu widownia dok³ada brakuj¹ce elementy postacie, które maj¹ odegraæ aktorzy; miejsce akcji lub pojedyncze kwestie. Inspiracj¹ dla imprezy jest amerykañskie show Whose line is it anyway. W³aœnie z tego programu zaczerpniêta zosta³a koncepcja improwizowanych gier i scenek, które kabareciarze przedstawi¹ w ŒOKu. Publicznoœæ bêdzie mia³a wp³yw na ka dy z tworzonych na ywo skeczy bêdzie mog³a wybraæ miejsce akcji, postacie, które maj¹ w nim wzi¹æ udzia³ czy te nawet wtr¹ciæ niektóre kwestie. Koncepcjê takiej formy widowiska stworzyli w XX wieku teoretycy teatru Keith Johnston i Viola Spolin (pracowali zupe³nie niezale - nie od siebie). Bilety: 10 z³. 21 XI, godz Grudka soli pod powiek¹ El bieta Zechenter-Sp³awiñska. Spotkanie z Autork¹ Prowadzenie: Wojciech Ligêza Oprawa muzyczna: Agnieszka Roesner i Edward Zawiliñski Promocja najnowszego tomiku wierszy El biety Zechenter-Sp³awiñskiej wydanego w ramach serii Poeci Krakowa Œródmiejskiego Oœrodka Kultury w Krakowie. (...) fotografie dawnych uczuæ, zapisy wspomnieñ, kroniki spraw przegranych, rejestry projektów, które siê nie spe³ni³y, strony a³obne, wanitatywne medytacje. (...) Wiersze El biety Zechenter-Sp³awiñskiej ucz¹ dystansu potwierdzonego przez autoironiê, obrony w³asnych prawd, có z tego, e s³abszych od wrzawy ca³ego œwiata, dzielnoœci, która przyjmuje wszystko, co siê wydarza, bez upiêkszeñ, z³udzeñ i mitów. Raz po raz powraca czu³oœæ, odzywa siê czysty liryzm. W elegijnym œwietle wyostrzaj¹cym kontury rzeczy w sposób intensywny odczuwa siê piêkno krajobrazów i miejsc, bardziej wyrazisty staje siê zwi¹zek z ca³ym istnieniem, wiêcej znacz¹ miêdzyludzkie wiêzi. Utrwalone w poezji debiutantki pierwsze intuicje i rozpoznania, zachwyty i refleksje teraz wzbogacone zostaj¹ o doœwiadczenie i m¹droœæ Wojciech Ligêza 23 XI, godz Ludzie estrady œpiewane rozmowy z Krzysztofem Cwynarem. Teatr Groteska, ul. Skarbowa 2 Bilety w cenie 30 i 25 z³ do nabycia w ŒOK. 24 XI, godz Krakowska Ksi¹ ka Miesi¹ca Andrzej Mleczko Seks, myd³o i powid³o. Spotkanie z Autorem i wrêczenie Nagrody. Prowadzenie: Wac³aw Krupiñski. 25 XI, godz Koncert pt.: Niegasn¹ca mi³oœæ Fortepian, gitara i œpiew Aleksandra Kopyto Nostalgiczny wieczór, podczas którego mi³oœæ i przemijanie wzajemnie siê przenikaj¹, a wszystko dziêki m³odej utalentowanej piosenkarce i zarazem autorce tekstów swoich piosenek. Aleksandra Kopyto, m³oda piosenkarka, zwi¹zana jest z muzyk¹ od dzieciêcych lat najpierw uczy³a siê w szkole muzycznej, póÿniej œpiewa³a jako pierwszy sopran w chórze miejskim, nastêpnie miêdzynarodowym In Terra Pax ( ). Jej pasj¹ jest œpiew, gra na gitarze klasycznej, muzyka gospel, ró norodne style od soul, etno jazz'u, po funky i rock. Obecnie absolwentka geografii na Uniwersytecie Jagielloñskim. 26 XI, godz Krakowski Teatr Faktu zaprasza na monodram Niegdyœ Ofelia oparty na motywach utworu Stanis³awa Wyspiañskiego Œmieræ Ofelii. Projekt i wykonanie: Nina Repetowska Spektakl powsta³ w Roku Stanis³awa Wyspiañskiego i stanowi³ ho³d aktorki z³o ony Wielkiemu Mistrzowi Sztuki. Spektakl rozpoczyna szum deszczu i wtargniecie na salê wzburzonej kobiety - aktorki, której nie przyznano roli Ofelii w przygotowywanym w³aœnie przez jej mê a spektaklu. A przecie, któ w tej roli mo e byæ lepszy od niej?! Aktorka przeistacza siê z chwili na chwilê w postaæ popadaj¹c¹ w szaleñstwo, podobnie jak Ofelia. Hipnotyzuje publicznoœæ gestem, s³owem, spojrzeniem. Jaki bêdzie fina³ tego spektaklu mo na siê przekonaæ ju wkrótce. Premiera monodramu odby³a siê 8 paÿdziernika 2007 roku w Œródmiejskim Oœrodku Kultury. 27 XI, godz Poprzez Kresy. Zdjêcia i komentarz: Piotr Korpanty Przez Zbara, Krzemieniec i Poczajów. Druga czêœæ relacji z wycieczki na kresy bêdzie obejmowaæ przejazd przez tereny po³o one na pó³noc od Tarnopola, bêd¹cym w Polsce miêdzywojennej miastem wojewódzkim. Pierwsza miejscowoœæ na trasie to Zbara, który by³ miejscem oblê enia przez wojska Chmielnickiego w 1649 roku. Obrona polskiego obozu warownego zosta³a przedstawiona przez Henryka Sienkiewicza w Ogniem i mieczem, a niedawno w wersji filmowej Jerzego Hoffmana. Obejrzeliœmy dok³adnie fortyfikacje zamku zbaraskiego, a tak e umoc- 3

4 nienia przegródka. Zobaczyliœmy tak e koœció³ Bernardynów, który podnosi siê ze zniszczeñ z czasów sowieckich. W Wiœniowcu, bêd¹cym miejscem pochodzenia Jeremiego Wiœniowieckiego, pozosta³ zespó³ zamkowo-pa³acowy nale ¹cy do jego rodziny, a póÿniej do Mniszchów. Du o czasu poœwiêciliœmy na zwiedzenie Krzemieñca, w którym starost¹ w XVI wieku by³a królowa Bona, a najbardziej znan¹ osob¹ stamt¹d siê wywodz¹c¹ by³ Juliusz S³owacki. Bardzo du ¹ atrakcj¹ turystyczna w tym rejonie jest ³awra w Poczajowie nazywana prawos³awn¹ Czêstochow¹. Jej piêkne po³o enie, bogate i pe³ne z³oceñ wyposa enie wnêtrz oraz czczone przez wiernych œwiêtoœci robi¹ ogromne wra enie na turystach z Polski. W kolejnym dniu zaplanowane by³o zwiedzanie Tarnopola, co bêdzie tematem nastêpnego grudniowego spotkania. 27 XI, godz , Ani-yun-wiya czyli Klub Mi³oœników Rdzennej Ludnoœci Ameryki Pó³nocnej i Po³udniowej zaprasza na wyk³ad Izabeli Nawrot-Adamczyk pt. Obraz Indianina w kanadyjskiej kulturze. Izabela Nawrot doktorantka w Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ w Zak³adzie Kanady. Specjalizuje siê w kulturze i historii z elementami spo³ecznymi tubylczych Kanadyjczyków. 27 XI, godz Krakowski Klub Podró ników. Natalia Figiel Na dachu Kaukazu Natalia Figiel, przewodnik górski, geograf, chodzi po górach, wspina siê, podró- uje, swoj¹ pracê te zwi¹za³a z górami. Wszystko po to, by ci¹gle byæ trochê wy ej nad poziomem morza. Z gór zielonych w koñcu trafia siê w góry bia³e tak w³aœnie zrodzi³ siê pomys³ by zdobyæ Elbrus. W szybkim tempie, bo urlopu ma³o, przy niesamowicie sprzyjaj¹cej pogodzie, w ponoæ szczêœliwy dzieñ z trzema ósemkami w dacie uda³o siê stan¹æ na dachu Kaukazu. 28 XI, godz Promocja ksi¹ ki Miêdzymiasto Agnieszki Ga³uszki Prowadzenie: Marek Górka Miêdzymiasto to pozycja szczególna, dotykaj¹ca pragnienia odwiecznej wêdrówki. Podró e, przemieszczanie pomiêdzy miastami, dworce, stacje, poci¹gi stanowi¹ t³o tej lektury. Agnieszka Ga³uszka: absolwentka historii na UJ, w yciu ima³a siê ró nych profesji, by³a opiekunk¹ zwierz¹t w ogrodzie zoologicznym, szatniark¹ w teatrze a wreszcie zaw³adnê³y ni¹ nowe technologie czyli bran a informatyczna. Nade wszystko lubi podró owaæ i to nie tylko tu po okolicy, mia³a okazjê poznaæ równie Syberiê, Himalaje, Kubê, Indie czy Gruzjê. Wielu j¹ zna jako wêdrowca œwiata, a teraz mamy mo liwoœæ zobaczyæ j¹ w roli debiutuj¹cej pisarki. Klub KAZIMIERZ ul. Krakowska 13, Kraków, tel klub.kazimierz@op.pl 3-20 XI Wystawa fotografii Jerzego Baranowskiego,,Pejza e. 3 XI, godz Spotkanie z Jerzym Baranowskim dla uczestników warsztatów fotograficznych,,podró e z fotografi¹. Jerzy Baranowski, znany i uznany twórca fotografii, jest laureatem kilkudziesiêciu konkursów fotografii artystycznej. Za twórczoœæ artystyczn¹ otrzyma³ tytu³ honorowy Miêdzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej,,Artiste FIAP, a przez Photographic Society of America zosta³ zakwalifikowany do,,class star. Wyda³ albumy krajoznawcze:,,wielkie Jeziora Mazurskie,,,Pojezierze Kaszubskie,,,Wêdrówki,,,Polskie krajobrazy,,,z biegiem rzek,,,nad szczytami Tatr,,,Ma³opolska,,,Scenic and Castles. 3 i 17 XI, godz Grupa rozwoju osobistego pracuj¹ca metod¹ psychodramy. Zajêcia prowadzi Barbara Sokó³ i Monika Œcibak. 3, 10, 17, 24 XI, godz.19.00,,przygoda z fotografi¹ warsztaty prowadz¹ Ma³gorzata Pióro i Zygmunt Novak. 6 XI, godz ,,Ajurweda medycyna naturalna obszaru Indii i Sri Lanki prelekcja Marty Kostki w ramach spotkañ Grupy Kobiet Alternatywnych. 18 XI, godz Turniej Klubowy Krakowskiego Klubu Szaradzistów,,Agora przygotowany przez Marcina Radonia. 19 XI, godz.18.00,,m³odzi muzycy seniorom koncert fortepianowo-skrzypcowy w wyk. uczniów OSM I st. 20 XI, godz ,,Jak wzmocniæ odpornoœæ organizmu. Naturalne suplementy ywnoœci wyk³ad z cyklu spotkañ z przedstawicielami Kliniki Zdrowia,,Korona. 4 Most nad Popradem przep³ywaj¹cym przez miasteczko z ryneczkiem, które z pewnej wysokoœci, na przyk³ad ze szczytu Kiciarza, mo na przykryæ kapeluszem. Pada³o przed kilka dni, teraz siê rozpogodzi³o. Paj¹ki korzystaj¹c z ³adnej pogody zak³adaj¹ wieczorem sieci na muszki. Te sieci s¹ rozwieszone podstêpnie na przês³ach mostu tu przy lampkach, do których zlatuj¹ siê ca³ymi chmarami zwabione œwiat³em æmy i muszki. Pracowite paj¹ki ca³ymi godzinami nawlekaj¹ na przês³a koronki nici. Do niektórych przyklejonych jest mnóstwo muszek. Inne sieci maj¹ jeszcze za du e oka, tak e muszki przelatuj¹ przez nie i lec¹ do dalej. Wre praca. Dziesi¹tki, setki paj¹ków: du ych, mniejszych, malutkich, wszystkie uwijaj¹ siê przy robocie, o ywione wielk¹ nadziej¹ na pyszn¹ biesiadê. Znajoma, z któr¹ obserwujemy gor¹czkow¹ pracê paj¹ków, wyraÿnie bierze ich stronê, cieszy siê, e za chwilê bêd¹ mog³y siê najeœæ do syta, strofuje mnie, gdy mam ochotê popsuæ im dzie³o, urwaæ parê nitek z muszkami i zawiesiæ je w innym miejscu, gdzie paj¹kom nie idzie polowanie. Jest wieczór, w dole p³ynie rzeka przypominaj¹c, e wszystko przemija i zmienia siê: panta rei... S³ychaæ zagadkowy szmer fal, które opowiadaj¹ sobie tajemne sprawy. Tej nocy rozszala³a siê nad miasteczkiem burza z b³yskawicami i ulew¹. Kiedy na drugi dzieñ rano wszed³em znowu na podwieszany most nad Popradem, zobaczy³em istne pobojowisko pajêcze. Nieliczne nici zerwane, fruwaj¹ce na wietrzyku, tu i tam wisia³y strzêpy, jakieœ pojedyncze nitki z przylepionymi do nich pojedynczymi trupami twórców tych sieci. Prawie wszystkie paj¹ki wyginê³y tej nocy, niektóre pospada³y do rzeki, potopi- ³y siê, inne zginê³y od ulewy, jak od szalej¹cego tsunami. Ich wielki trud, ich mozolna praca, ich gor¹czkowa nadzieja - wszystko spe³z³o, zblak³o, nic z tego nie pozosta³o. Józef Baran TSUNAMI Pomyœla³em, e tak samo bywa z naszymi codziennymi marzeniami, nadziejami, kaprysami, które tkamy misternie, podobni paj¹kom, ukryci w naszych wewnêtrznych œwiatach. A potem przychodzi zewnêtrzna ulewa, apokalipsa, tsunami i nic z tego, czym skrycie siê radowaliœmy, nie ma szans na przetrwanie. Ale przecie liczy siê moment o ywiaj¹cej nas nadziei, ta chwila, gdy wierzymy, e warto jeszcze, jeszcze!, warto wiêcej wiêcej!, choæ naprawdê ma³o z owej z³udnej wiary pozostaje, spe³ni siê, ziœci......na koñcu jednego z przêse³ para ocala³ych paj¹ków, którym widocznie uda³o siê przetrwaæ tsunami w szczelinach wsporników. Ich widok przy pracy nape³nia otuch¹ i bezinteresownym wzruszeniem e znów rozpoczynaj¹ taniec z nici¹ prowadz¹cy do utkania nowej, wielkiej pajêczej sieci. Od pocz¹tku, od zera, od jednej nitki decyduj¹ siê stwarzaæ na nowo swój œwiat. Jak cz³owiek... Piwniczna, sierpieñ 2007 (Fragment ksi¹ ki Przystanek marzenie, która uka e siê w tych dniach w wyd. Zysk i S-KA w Poznaniu) Na spotkanie z Autorem i promocjê ksia ki Przystanek marzenie zapraszamy 10 XI o godz do Œródmiejskiego Oœrodka Kultury

5 Dokumentalny film autorstwa Dariusza Walusiaka, omawiaj¹cy inwigilacjê metropolity krakowskiego, arcybiskupa Karola Wojty³ê, zosta³ oparty na badaniach Marka Lasoty, historyka, od listopada 2007 r. dyrektora krakowskiego Oddzia³u Instytutu pamiêci Narodowej. Mechanizmy pañstwa totalitarnego zawsze s¹ to same ze zniewoleniem oraz podporz¹dkowaniem jednostki w celu jej kontrolowania. Niezbêdny jest do tego rozbudowany i wszechmocny aparat przemocy. W PRL na stra y komunistycznego systemu sta³o okryte z³¹ s³aw¹ UB (Urz¹d Bezpieczeñstwa), przemianowane nastêpnie na SB (S³u ba Bezpieczeñstwa), które nie tylko rozpracowywa³o, ale te zwalcza³o wszelkich wrogów w³adzy ludowej. Poza niszczeniem podziemia niepodleg³oœciowego (lata ), niezale nych ruchów studencko-robotniczych ( ), szczególnym zainteresowaniem SB by³ objêty Koœció³ katolicki wraz z duchowieñstwem. Do walki z nim komuniœci utworzyli w ramach aparatu bezpieczeñstwa specjalny IV departament. Najlepsz¹ metod¹ w walce z Koœcio³em by³o podwa anie jego autorytetu, jak i próby rozbijania jednoœci duchowieñstwa (np. tzw. ksiê a patrioci), szukanie wœród nich s³abych jednostek, które szanta em mo na zmusiæ do wspó³pracy b¹dÿ skompromitowaæ. Takim dzia³aniom by³ poddany tak e Karol Wojty³a, któremu za³o ono teczkê ju w 1945 roku, gdyzaœ w 1958 r. zosta³ biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej, bezpieka nasili³a dzia³alnoœæ inwigilacyjn¹. Film, oparty na ksi¹ ce Marka Lasoty ( Donos na Wojty³ê. Karol Woj- Doniesienie na Wojty³ê Zabaw siê w szaradzistê Warto zobaczyæ... ty³a w teczkach bezpieki, Kraków 2006), pokazuje strach w³adz komunistycznych przed dynamicznym, charyzmatycznym kap³anem, ale te bezsilnoœæ aparatu bezpieczeñstwa wobec bezkompromisowej postawy biskupa krakowskiego. Dzia³alnoœæ SB spowodowa³a jedynie wiêksz¹ wolê i determinacjê wszelkich dzia³añ zwi¹zanych z pos³ug¹ kap³añsk¹, jak i spo- ³eczn¹ biskupa Karola Wojty³y. To dziêki niemu, jak i innym niez³omnym ksiê- om, komunistom nie uda³o siê zniewoliæ naszego spo³eczeñstwa. Koœció³ by³ ostatnim szañcem wolnej Polski, miejscem, gdzie szukali wsparcia i pomocy dzia³acze opozycji antykomunistycznej. Gdyby w³adzy ludowej uda³o siê zniszczyæ ten ostatni bastion, to prawdopodobnie nie mielibyœmy ani sierpnia 1980 r., ani roku 1989 i oddania w³adzy w pierwszych wolnych i demokratycznych wyborach. Dlatego zapraszam do przyjœcia i obejrzenia filmu, poznania mechanizmów funkcjonowania aparatu bezpieczeñstwa, a nade wszystko zobaczenia, e prawda o tamtych szarych czasach, gdzie sumienie nieraz by³o wystawione na próbê, nie mo e byæ zapomniana oraz przemilczana choæby po to, aby dawni oprawcy nie byli bezkarni. Marek Górka Zapraszamy do Œródmiejskiego Oœrodka Kultury 18 XI o godz ,do Filmowego Klubu Historycznego na film dokumentalny pt.: Doniesienie na Wojty³ê. Krzy ówki rozwi¹zuje wiêkszoœæ Polaków. S¹ wœród nich i tacy, których nudz¹ panoramy, szukaj¹ wiêc zadañ trudniejszych, ciekawszych i bardziej ró norodnych. To czytelnicy pism Rozrywki, szaradziœci rozproszeni po wsiach i miasteczkach, czêsto nieœwiadomi tego, e w pobli u mieszka s¹siad podzielaj¹cy ich pasjê. Hobbyœci zrzeszeni w klubach wiedz¹ ju, e wystarczy raz odwa yæ siê na udzia³ w szaradziarskiej imprezie, by poczuæ siê cz³onkiem rodziny szaradzistów i nabraæ ochoty na kolejne podobne spotkania. Do wszystkich szaradzistów, tak e i tych uprawiaj¹cych dot¹d swoje hobby tylko w zaciszu domowym, kierujê ten tekst i zaproszenie od klubu Agora na otwarte Mistrzostwa Krakowa, które odbêd¹ siê 29 listopada br. o godz , w Krakowie przy ul. Miko³ajskiej 2 (Œródmiejski Oœrodek Kultury). Mi³oœnicy ambitnych rozrywek umys³owych! PrzyjdŸcie, sprawdzicie samych siebie, poznacie innych szaradzistów i autorów znanych wam dot¹d jedynie z nazwiska, a byæ mo e i niektórych redaktorów Rozrywki. Serdecznie zapraszamy! Barbara Sudo³ 21 XI, godz Wernisa wystawy fotografii: Janiny Wieczorek,,Irlandia Jakuba Chodurskiego,,Lustra witra owe Janina Wieczorek po ukoñczeniu studiów w Krakowskiej Akademii Sztuk Piêknych na Wydziale Grafiki u prof. M. Wejmana, podjê³a pracê w Politechnice Krakowskiej w Zak³adzie Fotografii Naukowej przy Wydziale Architektury. Ukoñczy³a te studia in ynierskie, pracuj¹c równoczeœnie w Instytucie Ochrony Œrodowiska PK. Pochodzi z Krynicy, wiêc wychowa³a siê w zielonych lasach i ³¹kach. Prawie od urodzenia autorkê ci¹gnê³o w kolorowy Wielki Œwiat... Marzenia spe³ni³y siê, gdy uda³o jej siê zwiedziæ ju spor¹ jego czêœæ. Obecnie zajmuje siê grafik¹, malarstwem i fotografi¹. Bra³a udzia³ w kilku wystawach zbiorowych w kraju i za granic¹. W swoim dorobku ma 11 wystaw indywidualnych. Nale y do Krynickiego Towarzystwa Fotograficznego. Jakub Chodurski, ur. w 1979 roku w Krynicy Zdrój, ukoñczy³ studia na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, gdzie studiowa³ Sztukê Sakraln¹. Swoje prace prezentowa³ na 3 wystawach indywidualnych fotografia, malarstwo olejne. Obecnie od dwóch lat zajmuje siê witra ownictwem. Projektuje i wykonuje witra e o tematyce sakralnej oraz witra e stanowi¹ce wyposa enie wnêtrz (zdobienia okien, drzwi, mebli, dekoracje œcienne, sufitowe). Projektuje i wykonuje równie bi uteriê ze szk³a witra owego. Na niniejszej wystawie prezentuje fotografie nowej serii luster witra owych. 24 XI, godz Buen Camino Preregrino! czyli na piechotê do Santiagio de Compostella. Potem choæby i na koniec œwiata wyk³ad Micha³a Nowaka. Opowieœæ, po³¹czona z prezentacj¹ slajdów, z pieszej wêdrówki starym szlakiem pielgrzymim Camino de Santiago.,,Rok temu przeszed³em niezbyt jeszcze popularne Camino del Norte, wzd³u pó³nocnego wybrze a Hiszpanii. Nastêpnie w Oviedo skrêci³em na po³udnie, by najstarsz¹, górsk¹ œcie k¹ dotrzeæ do Santiago de Compostella. Trasa liczy³a oko³o 800 km i zajê³a mi pó³tora miesi¹ca. Z wielk¹ przyjemnoœci¹ opowiem o swoich przygodach na tej drodze, ciekawych ludziach tam poznanych i byæ mo e zachêcê kogoœ do takiego sposobu poznawania œwiata. Micha³ Nowak, ur. ponad trzydzieœci lat temu. Student V roku psychologii na wydziale filozoficznym UJ, ale przede wszystkim mi³oœnik gór i podró y. Jego pasj¹ jest wspinanie i... joga. Okreœla siebie jako osobê poszukuj¹c¹. Najlepiej czuje siê bêd¹c w drodze. 29 XI, godz Ogólnopolskie Szaradziarskie Mistrzostwa Krakowa (organizator KKS,,Agora ) ZAJÊCIA STA E: Klub Bryd owy wtorek pi¹tek Klub Szachowy wtorek pi¹tek Klub Seniora wtorek pi¹tek Klub Szaradzistów Krakowskich Agora wtorek, godz Chór Hejna³ œrody i pi¹tki, godz Próby duetu Retro Max czwartki, godz Warsztaty teatralne (Dzieci Kazimierza) œrody, czwartki, godz Warsztaty teatralne m³odzie y pi¹tek, Zajêcia TAI CHI wtorki, czwartki Spotkania fotografików,, Grupy 7 poniedzia³ek godz Biblioteka codziennie Klub Strych ul. Masarska 14, Kraków tel , klubstrych@interia.pl ZAJÊCIA STA E KLUB INTERNETOWY STRYCH czynny: poniedzia³ek czwartek, godz pi¹tek, godz KRAKOWSKI KLUB KOMIKSU * porady dla tworz¹cych komiksy * dyskusje o komiksach z innymi fanami spotkania: czwartek, godz KO O MANGA ANIME YOKAI * pokazy anime, co miesi¹c program pokazów * przygotowanie programu i wyjazdy na konwenty i imprezy mangowe spotkania: œroda, godz KO O FANTASTYKI DRAMA * gra fabularna na ywo spotkania: poniedzia³ek, godz KO O GIER STRATEGICZNYCH * rozgrywanie bitew, kampanii i specjalnych scenariuszy klubowych do Warhammera, Warzone, Main Panzera, Mordheima, Konfrontacji i Warmachine: Hordes * dysponujemy gotowymi sto³ami do gry i szerokim asortymentem makiet * spotkania: wtorek, czwartek godz KO O GIER PLANSZOWYCH 5

6 * rozgrywki we wspó³czesne gry planszowe: negocjacyjne, familijne, ekonomiczne, strategiczne, historyczne spotkania: pi¹tek godz KO O PLASTYCZNE * spotkania integracyjne ró nych grup spo³ecznych, w tym osób niepe³nosprawnych * zajêcia plastyczne prowadzone przez absolwentów ASP spotkania: pi¹tek godz IMPREZY: 4 27 XI Liga gry strategicznej Infinity 4 27 XI Liga gry strategicznej Main Panzer Klub Muzyki Wspó³czesnej Malwa ul. Dobrego Pasterza 6, Kraków tel./faks , klubmw@poczta.onet.pl Klub czynny jest od poniedzia³ku do pi¹tku w godz XI Dni Ignacego Jana Paderewskiego z okazji 90. rocznicy odzyskania niepodleg³oœci pod patronatem Przewodnicz¹cej Rady Miasta Krakowa Pani Ma³gorzaty Radwan-Ballady Program: 6 XI, godz Klub Muzyki Wspó³czesnej Malwa Projekcja filmu dokumentalnego o Ignacym Janie Paderewskim. S³owo wstêpne Ma³gorzaty Perkowskiej-Waszek 7 XI, godz Park im. dr Henryka Jordana w Krakowie Z³o enie kwiatów pod pomnikiem I.J. Paderewskiego przez uczestników VIII Miêdzynarodowego Turnieju Gimnastyki Artystycznej O Srebrnego Soko³a. Wystêp Chóru Mêskiego Krakowskiego Towarzystwa Œpiewackiego ECHO pod dyrekcj¹ Zbigniewa Huptysia 11 XI, godz Dom Polonii, Rynek G³ówny 14 w Krakowie Recital fortepianowy Adama Dobrowolskiego Muzyka Polska S³owo o Ignacym Janie Paderewskim 13 XI, godz Studio Koncertowe Radia Kraków, al. S³owackiego 22 Koncert poœwiêcony twórczoœci I.J. Paderewskiego z udzia³em: Tadeusza Domanowskiego fortepian, Aleksandry Rusin œpiew, Orkiestry kameralnej Orfeusz pod dyr. Jana Bary³y S³owo o Ignacym Janie Paderewskiem dr Ma³gorzata Perkowska-Waszek z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagielloñskiego Wstêp za zaproszeniami, które mo na otrzymaæ w sekretariacie Klubu Malwa lub w Œródmiejskim Oœrodku Kultury 6-13 XI, godz Instytut Muzykologii UJ, ul. Westerplatte 10 Wystawa poœwiêcona yciu i dzia³alnoœci I.J. Paderewskiego 19 XI, godz Dom Pogodnej Jesieni, ul. Korczaka Koncert pieœni patriotycznych 23 XI, godz Salon Artystyczny Dettloffów Spotkanie z Leszkiem Aleksandrem Moczulskim z udzia³em Jacka Zieliñskiego. Prowadzenie: Jacek Wojs Wstêp za zaproszeniami, które mo na otrzymaæ w sekretariacie Klubu Malwa 30 XI, godz Muzykolandia. Cegie³ki Muzykolandii koncert dla dzieci Wstêp 5 z³. Bilety do nabycia przed koncertem. Wykonawcy: Katarzyna S³ota-Marciniec - œpiew, prowadzenie Uczniowie Studium Muzyki KMW Malwa Muzykolandia to cykl koncertów umuzykalniaj¹cych dla dzieci. Cykl tegorocznych koncertów zatytu³owany jest Cegie³ki Muzykolandii, poznawaæ bowiem bêdziemy elementy muzyki takie jak, artykulacja, rytm, dynamika, kolorystyka dÿwiêkowa. Podczas koncertów odbywaj¹ siê konkursy i zabawy dydaktyczne. Wstêp: 5 z³. Bilety do nabycia przed koncertem ZAJÊCIA STA E Studium Muzyki kursy gry na instrumentach (dla dzieci): fortepianie, skrzypcach, flecie, gitarze, saksofonie, keyboardzie). Zajêcia indywidualne, zajêcia umuzykalniaj¹c, koncerty umuzykalniaj¹ce Muzykolandia. 6 8 Krakowskie Kalendarium Rocznicowe 5 listopada 1828 r. zmar³ hrabia Emeryk Zachariasz Miko³aj Seweryn Hutten-Czapski herbu Leliwa (urodzony r.). Znany kolekcjoner, numizmatyk. Pochowany zosta³ na Cmentarzu Rakowickim. 6 listopada 1928 r. urodzi³ siê w odzi Waldemar Krygier (zmar³ w Be³chatowie). Artysta malarz, grafik, scenograf i re yser teatralny. Za³o yciel i dyrektor Teatru 38 w Krakowie. 10 listopada 1898 r. urodzi³ siê Tadeusz Kudliñski (zmar³ 8 paÿdziernika 1990 r.), prozaik i krytyk teatralny. Represjonowany przez polskie w³adze komunistyczne. Po wyjœciu z wiêzienia w 1955 r. zwi¹za³ siê redakcj¹ Tygodnika Powszechnego. 13 listopada 1938 r. urodzi³a siê w Krakowie Roma Ligocka, malarka i pisarka. We wrzeœniu 2001 r. za ksi¹ kê Dziewczynka w czerwonym p³aszczyku uhonorowana zosta³a przez nasz Oœrodek Nagrod¹ Krakowska Ksi¹ ka Miesi¹ca. 18 listopada 1888 r. zmar³ Walery Rzewuski (urodzony r.), fotograf, uczestnik powstania styczniowego, radny miasta Krakowa. W 1857 za³o y³ jedno z nowoczeœniejszych atelier fotograficznych. Zas³yn¹³ z fotografii portretowych oraz widoków Krakowa i okolic. Jest patronem Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. 18 listopada 1958 r. zmar³ prof. Witold Budryk (urodzony w Bia³ymstoku r.), in ynier górnictwa, rektor AGH. 19 listopada 1928 r. urodzi³ siê w Krakowie prof. Kazimierz Nowacki (zmar³ r.). Historyk sztuki, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, prezes Towarzystwa Sztuk Piêknych w Krakowie, pracownik naukowy Zak³adu Teatrologii UJ. Spoczywa na Cmentarzu Rakowickim. 21 listopada 1908 r. w Samborze urodzi³ siê Tadeusz Pankiewicz (zmar³ r.), farmaceuta, w³aœciciel apteki Pod Or³em, za pomoc ydom w krakowskim gettcie uhonorowany medalem Sprawiedliwy Wœród Narodów Œwiata autor s³ynnej wspomnieniowej ksi¹ ki Apteka w gettcie krakowskim. 24 listopada 1908 r. urodzi³a siê w Starym Samborze Maria Jarema, (zmar³a 1 listopada 1958 r.). Znana artystka malarka, rzeÿbiarka i scenograf, wspó³za³o ycielka Grupy Krakowskiej, wspó³pracowa³a z teatrami Tadeusza Kantora Cricot i Cricot 2. jmp Drugi, paÿdziernikowy numer kwartalnika FRAGILE poœwiêciliœmy nowym technologiom. Mo na przeczytaæ m.in. o eksperymentalnej poezji stochastycznej, literaturze nowomedialnej, blogomanii, cyberpunku, krakowskich Intermediach, kreacji w dobie nowych mediów cyfrowych, rewolucjach w muzyce, wspó³czesnym teatrze japoñskim. Publikujemy wywiady z Codemanipulatorem, z indyjskim poet¹ Aœokiem WadŸpeji, kompozytork¹ Ew¹ Trêbacz. Wypowiedzieli siê dla nas Ewa Wójtowicz, Patryk Ga³uszka, Krzysztof Maækowski. Pismo FRAGILE w cenie 5 z³ do nabycia w biurze Œródmiejskiego Oœrodka Kultury i w wybranych ksiêgarniach w Polsce. Wiêcej 9

7 7 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR listopad 2008 LUDZIE ESTRADY ROZMOWY ŒPIEWANE 23 Listopada Krzysztof Cwynar bêdzie goœciem Niny Repetowskiej Urodzony w Wilnie w trzeciej kamienicy od Ostrej Bramy... Krzysztof Cwynar Znany, lubiany i szanowany kompozytor, piosenkarz, poeta, re yser, animator kultury. Œpiewaj¹c swoje piosenki jest wiarygodny, bo czyni to z mi³oœci¹ do tych, którzy go s³uchaj¹! W jego repertuarze znaleÿæ mo na piosenki liryczne, dramatyczne, ballady, które œpiewa z ekspresj¹ i co wa ne na ywo!. Brawurowo nawi¹zuje kontakt z ka d¹ publicznoœci¹, jest zawsze sob¹. Jego dewiza yciowa to wszechstronnoœæ i samowystarczalnoœæ. W swym przebogatym yciu artystycznym zetkn¹³ siê z wieloma znakomitymi artystami, jak choæby ze Zbigniewem Namys³owskim, W³odzimierzem Korczem, Bogus³awem Klimczukiem. Œpiewa³ z najlepszymi orkiestrami: Henryka Debicha, Edwarda Czernego, Jerzego Miliana. Komponowa³ i nadal komponuje piosenki dla swych œpiewaj¹cych kole anek i kolegów, m.in. dla: Anny German, Ireny Santor czy Jerzego Po³omskiego. Wystêpowa³ z ogromnymi sukcesami na Festiwalach Piosenki w Opolu, Sopocie, Ko³obrzegu, a tak e Rostocku, Wilnie i Albenie. Odby³ podró artystyczn¹ prawie po wszystkich Republikach Radzieckich. Wystêpowa³ równie w Europie Zachodniej, USA i Kanadzie. Ci¹gle œpiewa, komponuje, nagrywa p³yty, wystêpuje na estradach w radiu i TV. Niespo yty, niespokojny, ci¹gle coœ wymyœlaj¹cy, proponuj¹cy, twórczy. Co mu daje te si³y? Moim zdaniem misja jak¹ spe³nia od 1992 r. To praca z uzdolnionymi artystycznie osobami niepe³nosprawnymi. Stworzy³ wêdruj¹c¹ Scenê Integracji i podró uje ze swymi podopiecznymi po ca³ej Polsce, a tak e poza jej granicami. W 2002 r. podj¹³ kolejn¹ piêkn¹ wspó³pracê z utalentowanymi muzycznie ludÿmi bezdomnymi. Wystêpuj¹ razem, œpiewaj¹, nagrywaj¹ p³yty i s¹ szczêœliwi. Te przepiêkne inicjatywy Krzysztofa Cwynara wzruszaj¹ publicznoœæ która go bezgranicznie kocha. Najbardziej w odzi, gdzie mieszka od wielu lat. Wkrótce odwiedzi Kraków i pewnie zaœpiewa nam nasze ulubione piosenki Po egnania na peronach, Cyganka, Zawstydzona, Bia³e konie dnia 23 listopada 2008 r., w cyklu Ludzie estrady rozmowy œpiewane. Nina Repetowska - Krakowski Teatr Faktu Patronat honorowy Ksi¹dz Infu³at Jerzy Bry³a Patroni medialni: TVP 3 Kraków, Dziennik Polski, Radio Kraków Ma³opolska, Karnet, Echo miasta, Miasto kobiet. Sponsorzy: Hotel Campanile, Towarzystwo S³owaków w Polsce, Kuchnia Staropolska U Babci Maliny, Aryton Salon Firmowy, Hotel Ostoya Palace Projekt zrealizowano przy udziale finansowym Wydzia³u Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzêdu Miasta Krakowa Taniec dla dzieci œroda, (grupa I), (grupa II) Gimnastyka dla pañ poniedzia³ek, godz Klub Seniora I czwartek miesi¹ca, godz Klub Zau³ek ul. Poselska 9, Kraków 4 XI, godz Relacja z poœwiêcenia nowego koœcio³a w Tarnopolu Anna Madej 6 XI, godz Renesans jako powrót do tradycji imperialnej staro ytnego Rzymu wyk³ad dra Piotra Krasnego 10 XI, godz Konsultacje plastyczne Urszula Tatrzañska 13 XI, godz Renesans jako zerwanie tradycji sztuki chrzeœcijañskiej wyk³ad dra Piotra Krasnego 20 XI, godz Starochrzeœcijañskie odrodzenie wyk³ad dra Piotra Krasnego 21 XI, godz Enzymatyczna dieta Gersona Krystyna urek 27 XI, godz Sztuka nowo ytna wobec dziedzictwa sztuki bizantyñskiej wyk³ad dra Piotra Krasnego 27 XI, godz Techniki fotograficzne technika albuminowa c.d. Miros³aw Dylski koncerty 23 XI, godz Koncert ku czci œw. Cecylii (msza Cheriona i antyfony) Zespó³ Muzyki Dawnej Canticum Novum, koœció³ Œwiêtej Trójcy ojców Bonifratrów, ul. Krakowska X, godz Koncert z cyklu Œwiêty szlak Almae Matris Zespó³ Muzyki Dawnej Canticum Novum - œpiew, komentarz s³owny - Stanis³aw Dziedzic, koœció³ ojców Bernardynów, ul. Bernardyñska 2 wystawy 3-30 XI, godz Lwów wystawa fotografii Romana Weso³owskiego spotkania klubowe poniedzia³ki godz nauka gry na fortepianie godz Stowarzyszenie Plastyków Nieprofesjonalnych Ziemi Krakowskiej godz Bractwo Rycerskie Zakon Soko³a nauka tañca dawnegoœrody godz nauka gry na fortepianie godz Polskie Towarzystwo Ziemiañskie œrody i pi¹tki godz próby i nabór do Zespo³u Canticum Novum czwartki godz grupa fotografików KontraZ pi¹tki godz rozmówki angielskie 7 XI, godz Klub Z³oczowski 4 XI, godz Towarzystwo Mi³oœników Lwowa i Kresów P³d. - Wsch. 11 XI, godz Ko³o TML - Tarnopol i Ko³o TML - Stryj 18 XI, godz Stowarzyszenie Mi³oœników Jaros³awia 21 XI, godz spotkanie sympatyków diety niskowêglowodanowej 25 XI, godz Macierz Ziemi Cieszyñskiej 28 XI, godz Stowarzyszenie M³odych Pisarzy Oœrodek Dokumentacji i Inicjatyw Artystycznych Piwnica pod Baranami ul. œw. Tomasza 26, tel , 15, 22, 29 XI, godz Kabaret Piwnica pod Baranami 26 XI, godz Recital Agaty Œlazyk 7

8 Zaproszenia * * * Zaproszenia * * * Zaproszenia * * * Zaproszenia Charles Peguy Przedsionek tajemnicy drugiej cnoty (fragmenty poematu) t³umaczenie: prof. dr hab. Leon Zarêba Nocy, jesteœ œwiêta, Nocy jesteœ wielka, Nocy jesteœ piêkna. Nocy wielkim otulona p³aszczem Kocham ciê Nocy i ciê pozdrawiam i wys³awiam ciê jesteœ moj¹ wspania³¹ cór¹ i moim stworzeniem. O piêkna nocy, nocy ogromnym otulona p³aszczem, p³aszczem usianym gwiazdami Przypominasz mi, mnie samemu przypominasz tê wielk¹ ciszê jaka panowa³a Zanim otworzy³em niewdziêcznoœci œluzy. I zapowiadasz mi, mnie samemu zapowiadasz tê wielk¹ ciszê jaka siê stanie Kiedy je zamknê. O s³odka, wielka, œwiêta, piêkna nocy mo e z moich cór najœwiêtsza, nocy sukni¹ wspania³¹ okryta sukni¹ z gwiazd utkan¹ Przypominasz mi tê wielk¹ ciszê jaka panowa³a na œwiecie Przed rozpoczêciem w³adania cz³owieka. Zapowiadasz mi tê wielk¹ ciszê jaka bêdzie Po zakoñczeniu w³adania cz³owieka, kiedy podejmê moje ber³o. I myœlê czasem o tym z wyprzedzeniem bo ten cz³owiek naprawdê robi du o szumu. Lecz przede wszystkim, ma Nocy, przywodzisz mi na myœl noc tamt¹. (...) Ogrodniku królewski, ogrodniku kwiatów i owoców, ogrodniku dusz Ludu ty jesteœ moim ogrodnikiem. Ogrodnikiem w sadzie, ogrodnikiem w warzywniku ogrodnikiem w ogrodzie. Ogrodnikiem na polach. Ludu ogrodników, ludu szlachetny, ludu uczciwy, Ludu prawy. Twoje lasy bardziej s¹ zadbane ni sam park królewski Twoje lasy (najdziksze) bardziej s¹ zadbane ni królewskie sady. Twoje pola i twoje doliny bardziej s¹ zadbane ni ogrody króla. Na twych polach rozleg³ych nie widzê ni jednego chwastu. Ludu pracowity na pró no siê rozgl¹dam twoje pola s¹ czyste jak zadbany ogród Twe doliny co w dali faluj¹ ³agodnie P³odnoœci pe³ne, tajemnych zag³êbieñ. Nabrzmiewaj¹ pod dotkniêciem rêki. Ludu gorliwy p³ug ni brona ni walec, ni ³opata ni grabie ni kopaczka ni motyka ni ko³ek do sadzenia czy sznurek mierniczy Nie nudz¹ siê w twym rêku. Nie pró nuj¹ w twej d³oni. Nie boisz siê ich dotykaæ. Nie patrzysz siê na nie z daleka krêc¹c nosem. Ale z p³uga z brony z walca ³opaty kopaczki motyki czy rydla Robisz dobre i uczciwe robotnice, narzêdzia uczciwego cz³owieka. Nie boisz siê do nich zbli aæ. D³oñ twojej rêki wyg³adza stylisko narzêdzia, nadaje mu piêkny po³ysk drewna. Na spotkanie z t³umaczem poematu Charlesa Peguy Przedsionek tajemnicy drugiej cnoty, prof. dr hab. Leonem Zarêb¹ zapraszamy 7 listopada o godz Krzysztof Graboñ Krzysztof Graboñ rocznik 1984, urodzi³ siê w Brzozowie na Podkarpaciu, mieszka w Turzym Polu. Zwi¹zany ze œrodowiskami literackimi Podkarpacia. Prezentowane wiersze pochodz¹ z jego debiutanckiego tomiku Wschód i zachód (Oficyna Wydawnicza Apla, Krosno 2008). Romuald Rosiñski we wstêpie napisa³: W jego poezji ka de s³owo ma umotywowane miejsce. Spotykamy elementy turpizmu i mizerabilizmu, konsekwentne d¹ enie do tradycji awangard. Cenn¹ cech¹ jest swobodna gra wyobraÿni interesuj¹ce metafory, odleg³e skojarzenia, trafne puenty. Warto te nadmieniæ, i jego wiersze zosta³y przet³umaczone na jêzyk serbski przez mieszkaj¹c¹ w Dukli Olgê Laliæ-Krowick¹, która goœci³a te na ³amach naszego pisma. 8 Cz³owiek pracy obok bazaru kontemplowa³em Renata M wróci³a z Niemiec odwiedzi³a rodzinê zarabia³a na nastêpny Krosno 28 kwietnia 2007 Marzenie Lodowiec ma³ej dziewczynki jak tonie wezbrana woda w oparach wiecznej mg³awicy stuka obcasami tul¹c biednego ch³opca spogl¹da z zapytaniem o porzucone liœcie przerywaj¹ce wszystkie rozsypane na niebie nici w Kroœcienku Wy nym ko³o Krosna s¹ wszystkie jesienne liœcie pouk³adane drzewa stoj¹ na bacznoœæ chyba zasypiaj¹ za chwilê wszystko zostanie przykryte stworzonka bêd¹ szukaæ miejsca widzia³em przez szybê anio³a w kurtce 9 listopada 2007 Prezentacje * * * Prezentacje * * * Prezentacje Zmarnowana wierzy³em jak dzieciak szansie bezowocnie przecieraj¹cej mi okulary wskazuj¹cej na prawym nadgarstku tykaj¹cy miernik mordercy

9 Na progach ludzkiej egzystencji Ukaza³ siê niedawno kolejny, dwunasty ju tomik poezji, wydawany w ramach serii Poeci Krakowa. W zbiorku pt. Grudka soli pod powiek¹ mamy szansê zapoznaæ siê z poezj¹ El biety Zechenter-Sp³awiñskiej, poetki, t³umaczki, autorki prozy. Epitafium dla biedronki (Kraków 1962), Zagin¹³ pies (Kraków 1987), Czapka niewidka (Kraków 1996), Pod gwiaÿdzistym niebem (Kraków 2004), Malinowy tort. Witold Zechenter po latach (Kraków 2007), to zaledwie czêœæ spoœród bogatego dorobku literackiego autorki. W wydanym przez Œródmiejski Oœrodek Kultury w Krakowie zbiorze, obok tych znanych ju czytelnikowi utworów (Wiersze wybrane ), przeczytaæ mo emy wiersze ca³kiem nowe (Wiersze nowe ), drukowane po raz pierwszy, w których dostrzec mo - na nie spotykane wczeœniej akcenty, zwi¹zane z biografi¹ autorki. Poezja El biety Zechenter-Sp³awiñskiej mówi o sprawach wa nych, egzystencjalnych, pojawia siê tutaj lêk przed przemijaniem, przed œmierci¹. Poetka przybiera w tych kwestiach czêsto ton lekki, niefrasobliwy, czasem ironiczny, próbuje zbagatelizowaæ dramatyzm ludzkiej obecnoœci w œwiecie, jednak próby te zostaj¹ natychmiast zdemaskowane. Sprzeciw wobec przemijania okazuje siê nieskuteczny, podobnie jak próba zaklinania œmierci. A pisze ona nie tylko o œmierci fizycznej, t¹ bowiem znieœæ ³atwiej, zw³aszcza wówczas, gdy oswajamy siê z ni¹ za ycia, ale te o œmierci zwanej zapomnieniem: Zasadz¹ w ziemi ch³odnej moje m¹dre cia³o i wyroœnie najwy sze zapomnienie o mnie (Nierównoœæ) Ironia pojawia siê równie w innych wierszach, gdy stwierdza na przyk³ad, e nurt krwi jest ko³em b³êdnym, jest b³êdem pope³nionym przez ycie / w chwili gdy zamieszka³o we mnie / ale jest to b³¹d do naprawienia (***Krew jest podskórn¹ rzek¹...). Kto ten b³¹d mo e naprawiæ? Tylko, pozostawiona w domyœle, œmieræ. Jest ona ostatnim z progów, które trzeba nam pokonaæ, byæ mo e naj³atwiejszym. Trudniej przejœæ te wczeœniejsze: koniec dzieciñstwa i pocz¹tek staroœci. Osobiœcie bli sze s¹ mi te utwory mówi¹ce o nieuchronnej utracie dzieciñstwa na rzecz doros³oœci, o utracie owej mitycznej krainy, pe³nej bezpieczeñstwa i zabaw na kolanach ojca. Doros³oœæ, to porzucenie beztroskiej dziewczynki w czapce z pomponem (*** Ci¹gnê za sob¹ tê chud¹ dziewczynkê...), która sama siê ju tego domaga, to zrozumienie, e nie wszyscy musz¹ mnie kochaæ (Dziêki Tobie), to trudne rozstania z idea³ami, marzeniami i najbli szymi (cykl liryków poœwiêconych ojcu), to wreszcie skorygowanie mitów z rzeczywistoœci¹: ale nie by³o wysp szczêœliwych i gwiazdy nie wpada³y w d³onie i coraz trudniej by³o p³yn¹æ przez s³owa, myœli i pokoje (Podró ) M¹droœæ, któr¹ osi¹ga siê z wiekiem, wcale nie pomaga, jest dla autorki powodem do gorzkich stwierdzeñ: m¹droœæ yciowa / ze wszystkich najg³upsza (Contradictio in adiecto), podobnie jak czas, który nie leczy ran, a uczy nas rezygnacji, któr¹ zwie m¹droœci¹ / i pomniejsza z dnia na dzieñ nasze wielkie sprawy (***Mówisz mi: poczekajmy...). ju przyzwyczaimy siê do maski na³o onej nam przez ycie, oswoimy siê z now¹ rol¹, ca³kiem znienacka przychodzi staroœæ, która w wierszach poetki jest czasem walki z w³asnym cia³em morderc¹, w którym czuje siê obco: Od jakiegoœ czasu mieszkam w cudzej skórze jakbym przebra³a siê na chwilkê a wszystko co moje gdzieœ przepad³o (Zdziwienie) Staroœæ, to kolejny etap samotnoœci, kiedy ju nie tylko ludzie staj¹ siê obcy, ale i ca³y otaczaj¹cy œwiat: Coraz wiêcej umar³ych mieszka w moim mieœcie / a wœród ywych coraz wiêcej nieznajomych (Spacer. Kraków 2000), Spotka³a znajomego, / ca³kiem m³ody cz³owiek, / ko³o szeœædziesi¹tki, / i dobrze wychowany - / nie skry³ zdziwienia./ Wszyscy zd¹ yli umrzeæ. (Zbyt D³ugo). Zbyt d³ugi ywot staje siê, w mniemaniu poetki, nietaktem, bo przecie trzeba wiedzieæ kiedy wstaæ i wyjœæ z rautu zwanego yciem. Poezja El biety Zechenter-Sp³awiñskiej pe³na jest wa nych spostrze- eñ, czasem spostrze eñ - przestróg. Zauwa a ona i zmusza do pochylenia siê nad sprawami, z punktu widzenia zabieganego doros³ego, b³ahymi. Zwraca nasz¹ uwagê na przechodz¹ce przez jezdniê liœcie, na samochody we mgle, ale przede wszystkim na to, jak wa na jest podró w g³¹b samego siebie. Barbara Serwatka El bieta Zechenter-Sp³awiñska, Grudka soli pod powiek¹, Seria Wydawnicza: Poeci Krakowa, t. 13, Wydawca: Œródmiesjki Oœrodek Kultury w Krakowie. Zaproszenia * * * Zaproszenia * * * Zaproszenia El bieta Zechenter-Sp³awiñska Szczêœcie S¹ k³opoty z ustaleniem jego to samoœci nie wiadomo, e jest, gdy jest. Dopiero poniewczasie daje siê badaæ i rozumieæ Mówi: tak, to ja, pamiêtam tê bystr¹ rzekê, psa, nios¹cego dumnie ga³¹ÿ, trzy osoby id¹ce drog¹ trzy pokolenia i to, e nikt z was (prócz psa) nie zwraca³ na mnie uwagi. Czasem jednak pozwala siê rozpoznaæ samo rozdaje wizytówki za które wystawia nam potem s³ony rachunek ³ez. Drugie prawo termodynamiki Jest takie prawo dotycz¹ce ciep³a: e stygnie wszystko w zimnym otoczeniu bo ch³ód jest zaraÿliwy obojêtnoœæ tak e wiêc dlatego i myœli które rodz¹ s³owa czêsto marzn¹ nie w porê jak za wczesne ptaki wiosn¹ kalendarzow¹ formaln¹ i cierpk¹ Myœl o tym Myœl o tym i powtarzaj i stale pamiêtaj: mog¹ byæ wiêksze deszcze i d³u sza posucha ból bardziej dojmuj¹cy i milczenie g³êbsze a to co jest daleko umkn¹æ mo e dalej Myœl o tym i powtarzaj i pamiêtaj stale Na spotkanie z autork¹ i promocjê jej najnowszej ksi¹ ki Bry³ka soli pod powiek¹ zapraszamy 21 XI 2008 r. o godz

10 Laureaci XVI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego Daæ Œwiadectwo XVI Ogólnopolski Konkurs Poetycki Daæ Œwiadectwo organizowany przez Œródmiejski Oœrodek Kultury w Krakowie zosta³ rozstrzygniêty 28 maja 2008 r. Jury w sk³adzie: Krzysztof Lisowski, Adam Ziemianin, Janusz Paluch sekretarz jury, po przeczytaniu 167. zestawów wierszy postanowi³o przyznaæ Nagrodê G³ówn¹ czyli wydanie tomu poezji Agnieszce Kotei z Zakopanego, za zestaw wierszy opatrzonych god³em Nieszka. I Nagrodê Milenie Rytelewskiej z Myszkowa, za zestaw wierszy opatrzonych god³em Erta, II Nagrodê Robertowi Miniakowi z odzi, za zestaw wierszy opatrzonych god³em panta³yk, III Nagrodê Dorocie Ni yñskiej ze Strzelc Opolskich, za zestaw wierszy opatrzonych god³em Waxwing. Przyznano równie trzy równorzêdne wyró nienia: Aleksandrze Zbierskiej z Poznania za zestaw wierszy opatrzonych god³em Mak Nab, Krzysztofowi Bieleniowi z Biecza za zestaw wierszy opatrzonych god³em Okr¹g i Piotrowi Macierzyñskiemu z odzi za zestaw wierszy opatrzonych god³em Nó do otwierania listów owych. Dotychczas prezentowaliœmy wiersze Agnieszki Kotei (numer wakacyjny) i Mileny Rytelewskiej (wrzesieñ). Dorota Ni yñska happening impresjonizm przyt³umiony gwar t³ok ludzie siê przepychaj¹ na œcianach otwarte kolorowe okna obrazów wci¹ przybywaj¹ pielgrzymki do impresjonizmu z odleg³ych miast i œwiatów równoleg³ych jedni jeszcze dziœ rano prowadzili g³êbokie rozmowy o istocie sztuki przy kawie na Montmartrze inni zatrzymali siê tylko na chwilê po drodze do Moulin Rouge prosto z Musée d Orsay biegnê do Marmottan by odwiedziæ Przyjazd poci¹gu na stacjê Moneta zawodowo bowiem studiujê zapis wra eñ na wernisa u wystawiono jej najnowsze dzie³o wielki t³um podziwiaj¹cy wielki transparent z jednej strony transparent wisia³ zupe³nie bia³o tu wszyscy stali tak jakby klaskali z drugiej strony ociekaj¹cy czerwon¹ farb¹ napis by³ wo³aniem o pomoc tu wszyscy stali tak jakby milczeli potem jedni i drudzy odeszli ktoœ jeszcze wróci³ po rêkawiczki i rzuci³ jej w twarz dobrze wychowanym s³owem jeszcze póÿniej kiedy zosta³a zupe³nie sama pociê³a transparent na banda e zimowy mroÿny dzieñ nagie drzewa wzd³u parkanu lokomotywa mru y oczy prychaj¹c k³êbami dymu przyt³umiony gwar t³ok ludzie siê przepychaj¹ ustawiaj¹ walizki na peronie egnaj¹ siê i witaj¹ zawiadowca gwi d e wiêkszoœæ zas³ania mi parkan lecz artysta stoi tam na przodzie i patrzy uwa nie stare czasy kiedy przyjazd poci¹gu oznacza³ tylko pocz¹tek lub koniec podró y mijaj¹ ze zgrzytem lokomotywa zbli a siê jak ciemne dzikie zwierzê ó³te oczy hipnotyzuj¹ mê czyznê który skamienia³y tkwi przed obrazem bez ruchu mo e od kwadransa od wczoraj od miesiêcy mo e lata ca³e mija go op³ywaj¹c jak ska³ê klasa grzecznych uczniów z drewnianymi kasetami na farby z teczkami szkiców id¹ teraz na lekcjê w plenerze w upalne popo³udnie bêd¹ malowaæ wra enia jakie wywiera na nich œwiat rozcieñczaj¹c czyste barwy w strumieniu swoich myœli na przedramieniu mê czyzny zamienionego w kamieñ sinoniebieski tatua obozowy numer z koñcówk¹ 44 przyt³umiony gwar t³ok ludzie siê przepychaj¹ przymarzniêty do obrazu mê czyzna s³yszy na peronie w œwiecie równoleg³ym ujadanie esesmañskich psów pojedyncze strza³y i chrapliwe rzê enie dobijanych rannych t³um zostaje z trzaskiem rozdarty na dwie czêœci mê czyÿni osobno kobiety osobno (rzeczy te osobno) a potem jeszcze selekcja na ywych i umar³ych klasa grzecznych uczniów zostaje w œwiecie równoleg³ym natychmiast zapakowana na ciê arówkê do krematorium kasety z farbami i teczki rzucone na stertê walizek jak teraz opisz¹ wra enia jakie wywiera na nich œwiat Tenochtitlan; Artyœci, specjaliœci od ozdób z piór, to nasi wrogowie (poezja Nahuatl) przegl¹daj¹c star¹ ksiêgê œwiata widzê jak Aztecki poeta Ayocuan Quetzpaltzin wchodzi po stopniach piramidy kamienne stopnie s¹ wytarte przez lata u ywania kiedy jest na szczycie zak³ada koronê i p³aszcz z drogocennych ptasich piór mozaika na p³aszczu opowiada o stworzeniu œwiata rozk³ada szeroko skrzyd³a i s³yszy szelest z jakim przesuwaj¹ siê po niebie gwiazdozbiory obrêcze wszystkich dróg Wszechœwiata przecinaj¹ siê w jego sercu widzi kamienne miasto otulone mg³¹ nocy skazane na zag³adê wszystko do najmarniejszej istoty w szczelinie muru schowanego œwierszcza i widzi w ciemnej komórce na pos³aniu z liœci kukurydzy jak poeta Ayocuan Quetzpaltzin zas³ania z³o onymi rêkami swoje serce bo s³yszy we œnie zbli aj¹ce siê kroki kamieñ potr¹cony jego stop¹ stacza siê po stopniach piramidy przebija jak ostrze z obsydianu skórê snu i spada przed tob¹ stare kamienne schody s¹ wytarte przez lata u ywania umiem czytaæ znaki wspomnienia i sny w których przeraÿliwie zielone pióro quetzala opada wolno w szczelinie czasu ó³te oczy gasn¹ stacja Auschwitz Dorota Ni yñska ur r. Jej wiersze i przek³ad Poematu na urodziny S. Plath ukaza³y siê w Zeszytach Literackich, dwa wiersze w antologii Daæ œwiadectwo, poœwiêconej wzajemnym inspiracjom poezji i fotografii wydanej przez wydawnictwo BOSZ w 2007 r., kilka innych utworów autorki opublikowano w tomach pokonkursowych. Otrzyma³a 2. miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim O liœæ konwalii im. Zbigniewa Herberta w 2004 r. oraz 2. miejsce w XIII Ogólnopolskim Konkursie 10 Poetyckim Daæ œwiadectwo w 2005 r. 11

11 Czasy to ca³kiem nieodleg³e, a i w pamiêci ludzi doskonale zapisane. Hen, tam na dole w wioskach ycie toczy³o siê swoim torem, a na górze, na halach, w lasach i w potokach pe³no by³o zjaw i mar przeró - nych. Nigdy nie zdarzy³o siê, aby ktoœ z jednego œwiata chcia³ na sta³e przenikn¹æ do drugiego. Ot, zdarza³o siê, e id¹c po wodê do strumienia, ten i ów ujrza³ ju to boginkê, ju to topielicê, lecz zarówno jedna, jak i druga istota ucieka³a zaraz sp³oszona mocno i przez d³ugi czas w tym miejscu nie œmia³a siê pokazaæ. Zdarza³o siê te, e dom nawiedzi³ p³anetnik, lecz goœcinnie przyjêty, nie tylko krzywdy adnej gospodarzowi nie czyni³, a nawet w opiekê swoj¹ bra³. Ludzie byli, co prawda biedni, lecz jak mawiali: Goœæ w dom Bóg w dom. Co kto tam mia³, tym rad goœcia przyjmowa³ i czêstowa³. Ziemia by³a tu licha i nieurodzajna i nie lada trudu wymaga³a, by odda³a swe owoce. Jedynie ci, którzy zajmowali siê wypasem owiec, yli niejako w tych dwóch œwiatach jednoczeœnie. Przez zimê mieszkali w wioskach, a wiosn¹, gdy trawa soczysta pokry³a stoki wyruszali z owcami na wypas. By³a to ciê ka i odpowiedzialna robota, ale dawa³a jakieœ dochody. Dawno górale mówili: Kto ma owce, ten ma, co chce. Ale nie ka dy móg³ pasaæ owce. Musia³ to byæ cz³owiek uczciwy, a pracowity i szanuj¹cy prawa tego drugiego œwiata. Niejeden z tych, którzy poszli z owcami w góry, a nie spodoba³ siê komuœ stamt¹d wraca³ z pustymi rêkami. Owce marnia³y mu w oczach i zaraza je jakaœ dusi³a. Resztkê stada wilcy rozgoni³y, a on sam wróciwszy na dó³, ku swoim, na samo gór wspomnienie, trz¹s³ siê niczym liœæ na wietrze. Bo te i straszno by³o w górach W takich to czasach przysz³o bacowaæ Bulandzie na Jaworzynie Kamienieckiej. Ch³op by³ to wielki i mocarny, a przy tym wielkiego i dobrego serca. Redyk ledwie na halê wygnawszy ju by³ ukl¹k³ i pomodli³ siê do Panienki Najœwiêtszej prosz¹c, aby i jego, i jego owce mia³a w swojej opiece. Nastêpnie roz³o ywszy na bia³ym p³ótnie ró aniec wgania³ swe owce do zagrody, aby jako te ró añcowe paciorki zawsze trzyma³y siê razem, a nigdy nie rozchodzi³y. Rozmawia³ te czêsto z wiatrem chwal¹c go za to, e go ch³odzi, ze s³oñcem, e go grzeje, dziêkowa³ trawie, e jest dobra i soczysta. Sza³as chc¹c dla siebie zbudowaæ, mówi³: Hej smreki, braciszkowie moi kochani pozwólcie, e wezmê sobie kilka waszych ramion ga³êzi na dach do sza³asu. Wszystko to by³o mi³e dla mieszkañców drugiego œwiata. Wiedzieli, e Bulanda zna obyczaj pasterski, a przy tym dobry jest nad podziw dla innych. Tote odp³acali mu siê jak umieli tam, gdzie Bulanda pasa³ owce, trawa zawsze by³a soczysta, a w niej zió³ wszelakich pe³no, co sprawia- ³o, e jego oscypki by³y najlepsze, a i owce, które na œw. Marcina zgania³ z gór by³y najt³ustsze i we³nê mia³y gêst¹, a obfit¹. Bulandê wczeœnie osieroci³a matka. Jego ojciec o eni³ siê po raz drugi, lecz macocha nie by³a dla niego przychylna. Wychowaniem ch³opaka zajê³a siê babka, która by³a znan¹ zielark¹. Od niej te ch³opak nauczy³ siê rozpoznawaæ zio³a, jak te pozna³ ich moc. Oj, nas³ucha³ siê opowieœci o dawnych czasach Bulanda, nas³ucha³. Od babki samej, jak i od kum, które j¹ odwiedza³y. I to nie tylko opowieœci o drugim œwiecie, ale te o zbójach, którzy napadali na kupców, jak i o skarbach ukrytych przez nich na górskich stokach. Zdarza³o siê, bowiem, e a tutaj uciekali zbójnicy przed o³nierzami czy te hajdukami dworskimi, a nie maj¹c ju z nik¹d ratunku, skarby zrabowane zakopywali i oddawali w opiekê duchom podziemnym pankom. Nikt te inny nie móg³ do tych skarbów przyst¹piæ, jak tylko ten, co je odda³ pod opiekê. A, e zbójnicy czêsto ze sob¹ tajemnice do grobu zabierali, przeto skarbów tu by³o bez liku, ino nikt do nich przyst¹piæ nie móg³, a ich ruszyæ. Pasa³ owiecki Bulanda, a e przy tem zajêciu czasu sporo mia³ tote i zajmowa³ siê zio³ami. A jako, e koœci z³amane w ³upki umia³ wk³adaæ, a i stawy wybite naci¹ga³, to i s³awa jego jako znachora ros³a niezmiernie. Ludzie, którym pomóg³, czy to na jarmarkach czy te na odpustach, wielkie rzeczy mówili o nim, a s³awa jego ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR listopad 2008 Patrycja Sobczak Legenda o Bulandzie zwanym ostatnim czarodziejem szybko poza góry urasta, a hen do samego Krakowa siêgaj¹c. Uwa ali te ludzie Bulandê za cz³owieka m¹drego i roztropnego, bo te i niejednemu poradzi³ w wa nej sprawie. Gdy wiêc k³opot jakiœ mieli, a czy choroba ich dopad³a i do ziemi przydusi³a, przychodzili zewsz¹d po leki lub dobre s³owa, a Bulanda, jak umia³, tak pomaga³. Pewnego s³onecznego dnia z lasu wyszed³ cz³owiek i szed³ wprost do sza³asu Bulandy. Stary baca by³ trochê zdziwiony, bo te ani nie s³ysza³, aby ktoœ siê zbli a³ ani te psy nikogo nie wyczu³y. Baca spojrza³ na przybysza raz i drugi, i uœmiechn¹³ siê pod nosem. Wiedzia³, kto zacz, lecz nie zna³, z czym przychodzi. Ani chybi, by³ to p³anetnik. Œwiadczy³ o tym jego strój portki i koszula by³y z p³ótna bia³ego, a prócz tego adnego innego odzienia. P³anetnik ani chybi. Byli to ludzie mieszkaj¹cy w ni nym niebie, którzy wykonywali wszystkie prace gospodarcze - a to lód trzeba pokruszyæ na grad lub œnieg, czy te chmurê deszczem ciê arn¹ przenieœæ nad wierchem, czy te pioruny miotaæ. Ktokolwiek ³askê sobie ich zaskarbi³, móg³ byæ pewien, e nie spotka go nic z³ego, bo przyjacielscy byli ogromnie. Widz¹c id¹cego, siêgn¹³ baca za siebie, wyj¹³ kawa³ek p³ótna, a otrzepawszy go, po³o y³ na trawie. Na nim po³o y³ du y kawa³ oscypka, ukroiwszy wczeœniej kilka plastrów sera no em, obok nó, kawa³ek chleba, co mu jeszcze pozosta³ i kubek z mlekiem. Przybysz, pochwaliwszy imiê Bo e, spojrza³ na Bulandê i mówi: Nie wiedzieliœcie, ktom jest, a ledwiem z lasu siê wychyli³ ju gotowaliœcie poczêstunek dla mnie? Jak- e to? A czy te mo e spotkaæ mnie coœ z³ego od kogoœ, z kim dzielê siê ostatkiem chleba? Toæ eœcie przecie cz³owiek, a nie zwierz jakiœ. Wiecie Bulanda, ja tu do was w wa nej sprawie. S³uchajcie mnie uwa nie, boæ powtarzaæ nie bêdê Lat temu wiele, uchodzi³o têdy przed hajdukami dwóch zbójów. Z³ota nagrabili tyle, e unieœæ im by³o nie³acno, przeto wziêli si³¹ do pomocy ch³opaka a z Mizernej. D³ugo uchodzili, a wreszcie tutaj hajducy ich dopadli. Jeden ze zbójów utopcem w kamienieckiem potoku, a drugi ukrywszy z³oto, kl¹twê na panka, któremu z³oto powierzy³, rzuci³. Ch³opakowi zaœ kaza³ poprzysi¹c, e nikogo do z³ota nie doprowadzi, po czym œci¹³ mu g³owê. Tak to jeszcze przed sw¹ œmierci¹, dwie istoty uczyni³ nieszczêœliwe panka i Ondrasza. al mi ich obu, a zw³aszcza ch³opaka, boæ wcale nie zawini³, a karê straszn¹ ponosi. Ano poczekajcie Ÿdziebko przerwa³ Bulanda i wzi¹wszy kozik sera kilka plastrów odkroi³. Wiedzia³, co p³anetnik adnego elaza do rêki nie weÿmie, boj¹c siê, i z powrotem do nieba unieœæ siê móg³ nie bêdzie, a ser, jako widaæ smakuje mu okrutnie. A p³anetnik jedz¹c ser, zacz¹³ mówiæ dalej: Rzeknê wam tak, na œw. Jana, gdy utopce swej mocy nie maj¹, musicie pójœæ za zjaw¹ Ondrasza. Nie bójcie siê go, krzywdy wam adnej nie uczyni, bo i sam du o wycierpia³. Jak siê zatrzyma, zaczniecie kopaæ, a jak tylko z³oto ujrzycie, ³apcie ³añcuch, co na wierzchu le y; wartko leæcie do kamienieckiego potoku i ciœnijcie w utopca. WeŸcie wody z potoku i zanieœcie pankowi. On wam wtedy z³oto wyda, ale zabraæ go bêdziecie mogli dopiero jak redyk skoñczycie na œwiêtego Micha³a. Czekaæ bêdziecie musieli, coby z³oto z krzywdy ludzkiej oczyœciæ siê mog³o. Zaduma³ siê stary Bulanda, nic nie mówi, tylko siê po g³owie drapie, a po w¹sach sumiastych g³adzi. Chrzeœcijañska to rzecz duszê od zatraty wieczystej ratowaæ, ino jak to zrobiæ, by samemu jej nie straciæ? Utopiec ³atwo siê nie podda, a wystarczy, e wod¹ pryœnie, ju em w jego mocy, a i panka, choæ krzywdy ludziom adnej nie robi, uraziæ ³acno. To przecie i p³anetnik mówi³, e bym siê do nich, do roboty nada³. Gotów mnie jeszcze zabraæ ze sob¹ kiejbym odmówi³. Co pocz¹æ? Co robiæ? Mo e jakoœ, z Bo ¹ pomoc¹ z takimi to myœlami zostawi³ p³anetnik Bulandê, a sam ku niebu ulecia³. W noc œwiêtego Jana zrobi³ Bulanda tak, jak mu p³anetnik radzi³. Kotlik szybko odgrzeba³, a z³apawszy ³añcuch, pêdem siê rzuci³ ku kamienieckiemu potokowi. Rzuci³ Bulanda ³añcuch z³oty, hen, pod kamieñ, tam gdzie najwiêksza g³êbia by³a. Topielec za nim, za ³añcuchem, za z³otem. Na szyje sobie za³o y³, ustroi³ siê piêknie, lecz ³añcuch ciê ki i udÿwign¹æ go nie mo e, tak e na dnie le eæ musi. Utopiec siê miota, wody chce broniæ i ³añcucha nie chce straciæ. Woda tylko bulgoce i pieni siê z tego gniewu i wœciek³oœci. Zanurzy³ baca d³onie w wodzie, zaczerpn¹³ wody, ile tylko w garœcie da³o siê nabraæ i zaniós³ spragnionemu pankowi, a ten od z³ota odst¹pi³. Kotlika tylko z ziemi wyci¹gn¹æ nie móg³, jakby go jakaœ si³a tam trzyma³a. Natê a³ siê Bulanda, chwyta³ kotlik raz z tej, raz z innej strony, a ci¹gn¹³ ku górze. Pot mu czo³o zalewa³ i poczerwienia³ ca³y z wysi³ku. Wreszcie kotlik wylecia³ w górê. Rozsypa³y siê talary. Patrzy Bulanda, jako czêœæ do potoku siê toczy, druga na trawê pad³wszy, ku lasu bie y, a wszystko œwieci i ywym ogniem siê pali. Ziemia z hukiem siê rozwar³a, ska³y rozst¹pi³y i czêœæ z³ota poch³onê³y. Chichot jakiœ, nie ludzki, a diabelski raczej siê ozwa³. Chwyci³ Bulanda kotlik, i z³oto, co siê w nim osta³o i szybko do swej zagrody zaniós³. Tej nocy oka nie zmru y³, a chichot szyderczy ci¹gle s³ysza³, bo powraca³ on stale, echem zwielokrotniony. Dziwowali siê potem ludzie, co do bacy po zio³a przyszli, e z kot³a blask jakiœ bije, a para siê unosi, choæ pod nim p³omienia nie by³o adnego. A e ka dy z tych ludzi chory by³, gdy dosta³ zio³a, a wyzdrowia³, szybko o tym zapomina³. Sto roków mia³ Bulanda, kiej zszed³ z redykiem ku swoim. W góry ju wiêcej nie wyszed³, ino raz, aby kapliczkê na hali, gdzie owce pasa³ wybudowaæ. Bardzo chcia³, aby dusze zagubione mia³y gdzie chwa³ê Bo ¹ s³awiæ i grzechy odkupiæ. Pewnego dnia zaprosi³ do cha³upy swoich s¹siadów. Gdy ju pojedli, i popili, i pogadali o gospodarskich sprawach wyszed³ Bulanda przed cha³upê i mówi: Dziêkujê ci s³oneczko, coœ mnie grza³o i œwieci- ³o, i wam gwiazdy te dziêkujê. I tobie wietrzyku dziêkujê, coœ mnie ch³odzi³ i obwiewa³ wedle potrzeby. I wam lasy dziêkujê, coœcie mi swoj¹ pieœñ œpiewa³y, i tobie strumyku, coœ mi szemra³. I wam góry dziêkujê, boœcie mnie godnie przyjê³y. A do was mówiê tu zwróci³ siê do gospodarzy nie trapcie siê. Widno Pan Bóg ma ju dla mnie redyk przyrychtowany. Tej nocy Bulanda zmar³ Dzieñ nasta³ piêkny i s³oneczny. Na d³ugo przed œwitem na polach rozdzwoni³y siê skowronki. Dziwowali siê ludzie, e tak piêknie dziœ œpiewaj¹. Tylko paru z nich wiedzia³o, co to za dzwonki dzwoni¹. Toæ to stary Bulanda szed³ z redykiem na niebiañskie hale, a sam Archanio³ Micha³ juhasem u niego by³ Zmar³ stary Bulanda, a wraz z nim ca³y drugi œwiat utopce, zjawy, wró ki, dziwo ony, p³anetniki, panki Zniknê³o wszystko. Wszystko. Pozosta- ³a tylko legenda, któr¹ ktoœ czasem próbuje przywróciæ do ycia ten zapomniany drugi œwiat, ale czy tylko legenda? Jak wyt³umaczyæ niepokój, gdy idziesz dnem jaru w starodrzewiu œwierkowym? A mo e gdzieœ zza drzewa obserwuje ciê panek, zazdroœnie strzeg¹cy swoich skarbów, czy te p³anetnik? Mówisz, e to bajanie jakieœ Masz przecie namacalny dowód Bulandowa kapliczka na Jaworzynie Kamienieckiej. Chocia ja bardziej inn¹ nazwê wolê kapliczka ostatniego czarodzieja. Praca nagrodzona w I Ma³opolskim Konkursie Literackim dla M³odzie y U stóp Kaliope. 11

12 Galeria Lamelli Julita Malinowska Gesty Wernisa : 15 X 2008, godz Wystawa czynna do 7 listopada Julita Malinowska ukoñczy³a w 2005 roku, dyplomem z wyró nieniem, Wydzia³ Malarstwa ASP w Krakowie. Studiowa³a tak e na Uniwersytecie w Wolverhampton w Wielkiej Brytanii oraz na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Marii Curie-Sk³odowskiej w Lublinie. W 2005 roku zajê³a II miejsce w konkursie Samsung Art Master, w 2006 roku otrzyma³a Stypendium Twórcze Miasta Krakowa, a w 2008 roku Stypendium Fundacji Pro Artibus Artist in residence (Tammisaari, Finlandia). Adam Czekañski Malarstwo Wernisa : 13 XI 2008, godz Wystawa czynna do 3 grudnia Mini Galeria Jakub Gujda Zaduma Wernisa : 23 paÿdziernika, godz Wystawa czynna do 6 listopada Jakub Gujda ukoñczy³ w 1994 roku Akademiê Sztuk Piêknych w Krakowie. Pracê magistersk¹ wykona³ pod kierunkiem prof. Zofii Medweckiej na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzie³ Sztuki. Od tamtego czasu aktywnie wykonuje prace konserwatorskie, najczêœciej malowide³ nowo ytnych. Prezentowane prace stanowi¹ wybór z bogatego zbioru drzeworytów autora. Barwne lub czarnobia³e grafiki cechuj¹ siê siln¹ ekspresj¹ w³aœciw¹ technice i szczególnym humorem. S¹ obrazami, które jakby przypadkowo wypadaj¹ z g³owy autora przygodne myœli, wspomnienia, sny, teksty z obszaru religii i kultury. Z³y sen jest bliski abstrakcji. Obraz przecinaj¹ ukoœne linie, pomiêdzy którymi dostrzec mo na zarys twarzy. Ostroœæ kresek, które tn¹ twarz i umys³ postaci, odpowiada za dramaturgiê przedstawienia. Niemal fizyczny ból oddzia³uje tak e z prac Przemiana czy Portret pamiêciowy. Erotyk IV i Erotyk stanowi¹ dwie odmienne reprezentacje sytuacji erotycznej. Zaduma nad ni¹ ujawnia ca³¹ gamê odczuæ, które dobrze wyra- aj¹ zarówno formy ob³e i kanciaste. Mêskie atrybuty w sposób zabawny podkreœlaj¹ wyci¹gniête jêzyki ca- ³oœæ mog³aby ilustrowaæ wspó³czesne wydanie ksi¹ ki Markiza de Sade. Arka, Kobieta w kapeluszu, B³êkitny kompresor wci¹ pojawiaj¹ce siê na nowo, warte zadumy nad ich form¹, obrazy mog¹ uwa nego obserwatora przyprawiæ o powa ny ból g³owy. Ból g³owy i krawat w paski jest ma³¹, humorystyczn¹ grafik¹. Zniekszta³cona forma, która tylko dziêki zaznaczeniu oczu, ust i nosa mo e byæ uto samiona z g³ow¹, zaopatrzona zosta³a w krawat, potencjaln¹ przyczynê cierpienia. Anna Widawska Dzieci innego boga - portret Indii Wernisa : 14 listopada, godz Wystawa czynna do 5 grudnia Prezentowane fotografie ukazuj¹ ludzi zamieszkuj¹cych obszar pó³nocno-zachodni i œrodkowy Indii, wraz z ró - norodnoœci¹ kulturowo-religijn¹. Znajduje ona odzwierciedlenie w ró nych formach stroju, obrzêdów, architektury, która stanowi t³o, jednoczeœnie bêd¹c istotnym elementem odniesienia dla grup religijnych, etnicznych. To ojczyzna hindusów, sikhów i buddystów. Wêdrówkê rozpoczynamy w Delhi, stolicy Indii. Brud i bieda ulicy przeplataj¹ siê z barwnoœci¹ oferowanych w malutkich sklepikach towarów, zwojów materia³ów misternie okrywaj¹cych hinduskie kobiety. Wyciszenie odnajdujemy w Dharamsala wiosce tybetañskiej, usytuowanej u podnó a szczytów himalajskich. Kontemplacja czasu, miejsca, celu do którego cz³owiek zmierza jest codziennoœci¹ mieszkañców buddystów. Armitsar jest domem dla Œwiêtej Ksiêgi i najœwiêtszym miejscem dla Si- khów ludu wojowników indyjskich.to jest teren œwi¹tynny, tu ka - dy jest pielgrzymem, niezale nie od wyznania, ka dy znajdzie wytchnienie i wypoczynek, po ywienie i wodê, ciszê i skupienie oraz swojego Boga. Dom Œiwy Varanasi, stoi rzêdem ghat nad brzegiem œwiêtej rzeki Ganges. ycie przeplata siê ze œmierci¹, praca z modlitw¹, radoœæ ze smutkiem, pocz¹tek z koñcem, w promieniach wschodz¹cego i zachodz¹cego nad ghatami s³oñca. Wêdrowca otacza nastrój tajemnicy istnienia i jego koñca, zaczyna balansowaæ miêdzy Fot. Ewa Szponar œwiatem rzeczywistym, który go otacza i duchowym, który go zewsz¹d przenika. Jaipur koniec wêdrówki. Dooko³a toczy siê codzienne ycie; kobiety odziane w barwne sari przenosz¹ na g³owach misy lub dzbany, mê czyÿni jad¹ na s³oniach - indyjskiej atrakcji turystycznej. Indie œwiat kontrastów, które na pozór nie mog¹ istnieæ obok siebie, tu staj¹ siê fascynuj¹cym obrazem codziennoœci. Jest to œwiat, gdzie szare i ubogie ulice egzystuj¹ wraz z czystymi, bia³ymi marmurami miejsc œwiêtych. Gdzie brud ulicy zanika wobec potêgi barw sari. Gdzie na pozór ludzie maj¹ tak niewiele, a posiadaj¹ to co nas zachwyca i wzbudza podziw radoœæ ycia, wewnêtrzny spokój, poczucie wartoœci i sensu w³asnego istnienia. To œwiat pe³en magii. Sztuka buddyjska Cykl wyk³adów prowadzony przez kustosza Muzeum Narodowego w Krakowie, Urszulê Imamura. 20 XI 2008, godz Theravada najstarsza odmiana buddyzmu i jego sztuka Celem spotkañ jest zaznajomienie zainteresowanych osób z najwa niejszymi zjawiskami z historii sztuki krajów azjatyckich, których kultura i sztuka ukszta³towa³a siê pod wp³ywem religii buddyjskiej. FOTOGRAFIA MIESI CA Œródmiejski Oœrodek Kultury, Kraków, ul. Miko³ajska 2 tel. (+12) , , fax , lamelli@lamelli.com.pl; Numer przygotowali: Magdalena Jankosz, Teresa Feliks, Anna Koœciuszko (red. str. 8-11), Agnieszka Kwiecieñ, Janusz M. Paluch. Drukarnia Towarzystwa S³owaków w Polsce, ul. œw. Filipa 7, Kraków, tel.: (+12) ISSN Fot. Joanna B¹k (Kurs Fotografii Artystycznej) 6