UMIEJĘTNOŚCI JĘZYKOWE UCZNIÓW KLAS TRZECICH SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Transkrypt

1 UMIEJĘTNOŚCI JĘZYKOWE UCZNIÓW KLAS TRZECICH SZKOŁY PODSTAWOWEJ

2 BADANE KATEGORIE UMIEJĘTNOŚCI JĘZYKOWYCH Umiejętności narzędziowe Umiejętności komunikacyjne Umiejętności badawczo-twórcze

3 I. Umiejętności narzędziowe Odczytywanie wyrazów w i zdań - rozpoznawanie wyrazów - przepisywanie wyrazów w i zdań - tworzenie nowych wyrazów w z sylab - tworzenie kolejnych wyrazów w z zachowaniem porządku alfabetycznego Tworzenie poprawnych gramatycznie i ortograficznie wypowiedzeń w tekstach opowiadań.

4 Przykłady zadań 1. Rozpoznawanie wyrazów z określonymi literami na początku i na końcu Przekreśl słowa rozpoczynające się literą a i kończące s. krokodyl albatros astronauta awans wiewiórka awers Australia komoda susza klops

5 Zaznaczone wyrazy % rozwiązań Brak odpowiedzi 0,4 Błędnie zaznaczone wyrazy Jeden, dwa wyrazy poprawnie Wszystkie wyrazy poprawnie zaznaczone 19,9 1,4 78,3

6 Lokalizacja szkoły % poprawnych rozwiązań wiejska 75,8 wiejsko-miejska 77,3 miejska 81,0

7 2. Przepisywanie wyrazów z określoną trudnością ortograficzną Odczytaj wszystkie wyrazy, wybierz z nich po dwa wyrazy z ó, ż i ch. Zapisz je w odpowiednich linijkach. samochód, futro, wróżka, hipopotam, chusteczka, żaba, helikopter, muchomor, choinka, hulajnoga, pszczoła, jaskółka, karuzela, wieża, staw, chaber, lustro ó... ż... ch...

8 Przepisywanie wyrazów rozkład procentowy wskaźników Poziomy wykonania zadania Rodzaje trudności ortograficznych Ó Ż CH Brak odpowiedzi 1,2 1,2 1,3 Większość wyrazów przepisana z błędami (w tym przypadkowe) 22,1 18,4 24,5 Jeden lub dwa wyrazy 7,4 5,3 5,4 (z błędami) Dwa poprawne wyrazy 69,3 75,2 68,8

9 3. Zastosowanie znajomości alfabetu w tworzeniu kolejnych wyrazów rozpoczynających się literami B, O, Z Poniżej znajdują się trzy fragmenty stron ze słownika. Jakie mogą być kolejne wyrazy na tych stronach. Wpisz po dwa przykłady. B O Z bar opis zmrok bark orbita znak barka osa Zofia

10 Tworzenie wyrazów w porządku alfabetycznym Kategoria rozwiązania Wyrazy rozpoczynające się literami B O Z Brak odpowiedzi 3,1 4,0 5,3 Błędne 2 wyrazy 25,5 47,4 49,7 Poprawny 1 wyraz 46,0 30,0 33,3 Poprawne wyrazy 25,3 18,6 11,7

11 Dopisywanie wyrazów zgodnie z porządkiem alfabetycznym rozkład procentowy poprawnych odpowiedzi 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% 6 B O Z wiejska miejsko-wiejska miejska

12 II. Umiejętności komunikacyjne Kategoria umiejętności komunikacyjnych obejmowała umiejętności szczegółowe czytanie ze zrozumieniem tekstu popularnonaukowego czytanie ze zrozumieniem tekstu użytkowego tworzenie wyrazów o podobnym znaczeniu do podanych tworzenie zdań z tym samym wyrazem, ale w różnym znaczeniu.

13 Czytanie ze zrozumieniem tekstu popularnonaukowego Przeczytaj uważnie tekst o delfinach. Odpowiedz na pytania. Delfiny jak wszystkie ssaki oddychają płucami. Nabierają powietrza, wyskakując nad powierzchnię wody. Następnie zanurzają się ponownie do wody idłuższy czas mogą spędzać w jej głębi. Nie mają ani dobrego wzroku, ani węchu. Stwierdzono, że w celu poruszania się w wodzie i rozpoznania warunków delfiny posługują się ultradźwiękami tzn. dźwiękami, których ucho ludzkie nie może usłyszeć. Nie zbadano jeszcze dokładnie, w jaki sposób delfiny wysyłają te dźwięki i odbierają ich echo. Naukowcy przypuszczają, że delfiny odbierają dźwięki wysokie i niskie. Pozwalają one orientować się im w przestrzeni. Stwierdzono, że z daleka mogą doskonale rozróżnić dwie ryby takiej samej wielkości, ale innego gatunku. Skierują się do tej, która im bardziej odpowiada. Ciąża delfinów trwa tygodni. Noworodek ma długość centymetrów. Tuż po urodzeniu matka wynosi noworodka na powierzchnię wody, aby mógł wykonać pierwszy oddech. Jak oddychają delfiny? (podkreśl właściwą odpowiedź) nabierają powietrza głęboko pod wodą i wolno je wydychają oddychają przy pomocy skrzeli jak wszystkie ryby nabierają powietrza nad powierzchnią wody nabierają powietrza tuż pod powierzchnią wody Czy delfiny dobrze widzą pod wodą? (podkreśl właściwą odpowiedź) mają świetny wzrok delfiny mogą z daleka zobaczyć dwie ryby nic nie widzą pod wodą delfiny nie widzą dobrze pod wodą Co ułatwia delfinom poruszanie się w wodzie? (podkreśl właściwą odpowiedź) mają doskonały węch i wyczuwają różne zapachy mają specjalne czujniki na ciele, które pozwalają omijać przeszkody wysyłają ultradźwięki, które ułatwiają orientację w przestrzeni wysyłają głośny dźwięk, który może usłyszeć człowiek

14 Rozumienie tekstu popularnonaukowego ,4 49,8 55,0 44 wiejska miejsko-wiejska miejska

15 Czytanie ze zrozumieniem tekstu zaproszenia Przeczytaj uważnie tekst. Przekreśl w nim zbędne wyrazy. W sobotę w nocy 14 stycznia 2006 roku o godzinie odbędzie się w szkole bal karnawałowy. Zapraszamy wszystkich pełnych zainteresowanych uczniów i wcale ich znajomych. Zapewniamy wspaniałą zabawę. Warto założyć pantofle ciekawy strój, bo będzie wąski konkurs na najciekawszy kostium dziewczynki i chłopca. Zwycięzcy otrzymają wspaniałe próbne nagrody.

16 Czytanie ze zrozumieniem tekstu zaproszenia rozkład procentowy poprawnych rozwiązań ,6 57,7 59,5 50 wiejska miejsko-wiejskie miejska

17 Tworzenie zdań z tym samym wyrazem, ale w różnych znaczeniach Niektóre wyrazy mają wiele znaczeń. Na przykład wyraz bal oznacza zabawę taneczną i klocek drewna. Ułóż dwa zdania z wyrazem zamek używając go w różnych znaczeniach.

18 Tworzenie zdań z tym samym wyrazem w różnym znaczeniu rozkład procentowy poprawnych rozwiązań ,7 37,8 49,5 wiejska miejsko-wiejska miejska

19 Tworzenie wyrazów o podobnym znaczeniu do podanych Przeczytaj wszystkie wyrazy, wpisz obok wyrazy o podobnym znaczeniu. kolorowy... ciepły... głośno. mokry smaczna.. odważny. duży.. smutny zdziwiony. szybko.. piękna. szorstka..

20 Poziomy wykonania zadania Brak odpowiedzi lub powtórzenie wyrazu WYRAZY kolorowy mokry duży szybko ciepły smaczna 16,3 13,4 6,2 13,2 7,9 9,5 Wyraz niepoprawny 36,3 27,8 14,4 24,5 17,8 17,9 Wyraz w stopniu wyższym lub dodanie bardzo lub prze 4,2 5,9 9,1 33,0 8,4 8,9 Wyraz przeciwstawny 9,4 18,4 19,2 2,2 18,1 14,2 Wyraz poprawny 33,8 34,5 51,1 27,1 47,8 49,5 Poziomy wykonania zadania WYRAZY smutny piękna głośno odważny zdziwiony szorstka Brak odpowiedzi lub powtórzenie wyrazu 13,8 8,6 17,1 19,5 27,3 24,4 Wyraz niepoprawny 27,2 15,9 21,7 29,2 35,8 28,0 Wyraz w stopniu wyższym lub dodanie bardzo lub prze 10,7 11,6 11,9 9,8 3,9 3,8 Wyraz przeciwstawny 20,5 17,2 21,4 14,1 9,1 19,0 Wyraz poprawny 27,8 46,8 27,8 27,4 24,1 24,8

21 III. Umiejętności badawczo-twórcze Umiejętność czytania ze zrozumieniem sprawdzano poprzez: rozumienie zdań wyjaśnianie znaczenia wybranych zwrotów frazeologicznych rozumienie tekstu z wyeksponowaniem wydobywania znaczeń wyrazów i zwrotów z kontekstu. Umiejętność samodzielnego konstruowania wypowiedzi pisemnej sprawdzano poprzez: formułowanie pytań do tekstu popularnonaukowego pisanie opowiadania na podstawie obrazka o treści fantastycznej.

22 Wyjaśnianie znaczenia zwrotów frazeologicznych Zwroty Poziomy wykonania Brak odpowiedzi Błędna odpowiedź Dosłowne rozumienie Poprawne rozumienie Szukać guza Mieć gęsią skórkę Czuć się jak ryba w wodzie Mieć głowę na karku Trzymać w napięciu 13,1 6,1 12,5 19,4 25,4 51,5 8,3 42,9 53,8 67,3 10,7 8,4 10,5 5,0 3,5 24,8 77,3 34,0 21,9 3,8

23 Tworzenie pytań do tekstu popularnonaukowego rozkład procentowy poprawnych rozwiązań Lokalizacja szkoły % poprawnych rozwiązań wiejska 44,5 miejskowiejska 53,4 miejska 60,7

24 Samodzielne tworzenie dłuższej wypowiedzi pisemnej (opowiadanie) Przyjrzyj się uważnie rysunkowi. Napisz o tym własne opowiadanie. Zrób to tak, aby zainteresować innych. Nadaj tytuł swojemu opowiadaniu.

25 Cechy narracji z podziałem na trzy środowiska szkolne Cechy opowiadania Lokalizacja szkoły (% rozwiązań) wiejska miejskowiejska miejska Tytuł opowiadania 82,9 84,0 85,0 Spójność linii narracji 67,1 64,3 70,3 Pole narracji 31,9 30,3 41,5 Struktura epizodu narracyjnego 45,3 46,5 49,0 Pejzaż akcji 47,0 48,1 48,4 Pejzażświadomości 32,8 35,5 37,7 Środki artystyczne 35,5 30, Typy zdań: oznajmujące 85,0 84,2 85,1 Typy zdań: oznajmujące, pytające, wykrzyknikowe 9,2 11,0 10,3

26 Długość tekstu opowiadania Długość tekstu opowiadania % rozwiązań 1-3 wypowiedzenia 29,3 4-6 wypowiedzeń 33, wypowiedzeń 23,0 powyżej 10 wypowiedzeń 8,6

27 ŚREDNIE WYNIKÓW W KATEGORIACH UMIEJĘTNOŚCI JĘZYKOWYCH W TRZECH BADANYCH ŚRODOWISKACH Kategorie umiejętności językowych Umiejętności narzędziowe Umiejętności komunikacyjne Umiejętności twórcze Środowisko Liczba badanych N Rozkład procentowy średnich wyników wiejskie ,6 wiejsko-miejskie ,0 miejskie ,2 razem ,7 wiejskie ,5 wiejsko-miejskie ,7 miejskie ,6 razem ,4 wiejskie ,0 wiejsko-miejskie ,1 miejskie ,5 razem ,3