MODELE ODPOWIEDZI I SCHEMATY PUNKTOWANIA

Transkrypt

1 MODELE ODPOWIEDZI I SCHEMATY PUNKTOWANIA Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Tolerancja Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różną formę językową, ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia należy stosować punktację z modelu. Uwaga: Za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną wskazaną w rubryce punkty cząstkowe. Nie należy przyznawać połówek punktów. Za brak odpowiedzi lub odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów. W nawiasach podane są odpowiedzi synonimiczne. Nr zadania Odpowiedzi 1. wyrozumiałość w stosunku do odmiennych przekonań poszanowanie wierzeń, upodobań, zwyczajów innych ludzi niedyskredytowanie ludzi tylko dlatego, że są inni brak uprzedzeń (dopuszcza się odpowiedzi sformułowane w postaci czasowników, np. szanuje, akceptuje itd.) Maksymalna liczba punktów Punkty cząstkowe 2. C 3. stereotypowe myślenie (stereotyp myślowy, stereotypy) 4. postrzeganie świata przez pryzmat własnych uprzedzeń, schematycznych poglądów 5. wyzwalają w człowieku negatywne emocje izolują od ludzi myślących inaczej lub w jakiś sposób innych prowadzą do fałszywego obrazu rzeczywistości, stworzonego na podstawie cudzych opinii i przekonań wyzwalają agresję wobec przedmiotu uprzedzeń nie pozwalają właściwie funkcjonować w rzeczywistym świecie 6. rywalizacja o pracę lub szerzej - konflikt ekonomicznospołeczny (napięcia społeczne, dyskryminacja ekonomiczna) niski poziom wykształcenia środowisko rodzinne, dostarczające negatywnych wzorów zachowań 2 (za podanie 3 argumentów) 1 (za 2 argumenty) 2 1 po 1 punkcie za każdy prawidłowo wymieniony czynnik 7. B 8. bezsilny z powodu braku możliwości lub chęci obrony wyróżniający się na tle grupy, inny nielubiany w grupie 9. należy stanąć w jego obronie 1

2 Nr zadania Odpowiedzi 10. płaszczy się wobec przełożonych (silniejszych) jest bezwzględny dla ludzi (słabszych) zależnych od niego (dzieci i podwładnych), chętnie ich karze nie toleruje przejawów słabości (u siebie i innych) jest podejrzliwy wobec innych i stale nastawiony na atak nie przyjmuje argumentów innych ludzi, ponieważ nie potrafi zmienić własnych poglądów bez sprzeciwu przyjmuje wszystkie uznane przez grupę społeczną konwencjonalne wartości (akceptuje siłę zbiorowości) 11. uległość wobec obowiązujących norm (np. w celu uzyskania korzyści) upodabnianie się w zachowaniu i sposobie myślenia do otoczenia nieumiejętność przeciwstawienia się uprzedzeniom posługiwanie się wiedzą czerpaną z błędnych informacji interesowność 12. np. prymitywizm, prostactwo i głupotę (wystarczy 1 przykład) Maksymalna liczba punktów Punkty cząstkowe 2 1 po 1 pkt. za 2 poprawne odpowiedzi 2 (za podanie 3 przyczyn) 1 (za podanie 2 przyczyn)) 13. D 14. Związek stały być przez kogoś manipulowanym, być narzędziem w czyimś ręku, poddawać się komuś nie znając dokładnie jego zamiarów, być marionetką 2 1 (za jedną część odpowiedzi) 15. C RAZEM 20 2

3 MODELE ROZWINIĘCIA TEMATU I SCHEMAT PUNKTOWANIA Temat 1:. Romantyczna koncepcja poety jako przywódcy narodu. Zinterpretuj podany fragment, odwołując się do swojej wiedzy o Konradzie bohaterze III cz. Dziadów Adama Mickiewicza I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów; model zawiera wszystkie przewidywane konstatacje, ich liczba jest większa niż wymagana; kolejność stwierdzeń w pracy ucznia może być inna) Interpretacja fragmentu Bohater sceny Konrad: 1. bojownik o sprawę narodową, 1 p. 2. więzień oskarżony w procesie filomatów i filaretów, 1 p. 3. romantyczny poeta (bohater romantyczny). 1 p. Określenie sytuacji: 4. improwizacja (spontaniczny akt twórczy), 1 p. 5. rozmowa z Bogiem (pozorność dialogu milczący adresat), 1 p. 6. forma apostrofy ( O Ty! ). 1 p. Portret Konrada jako poety i przywódcy: 7. podkreślanie dystansu wobec Stwórcy ( o którym mówią ), 1 p. 8. dostrzeżenie ironii, 1 p. 9. samotność poczucie niezrozumienia przez ludzi, 1 p. 10. porównywanie własnej potęgi twórczej z boską, ( widzisz jaka ma potęga! ), 1 p. 11. deklaracja miłości do całego narodu ( ja kocham cały naród ), 1 p. 12. poszukiwanie sposobu na pomoc narodowi ( nie mam sposobu i tu przyszedłem go dociec ), 1 p. 13. zdefiniowanie istoty postawy prometejskiej, 1 p. 14. deklaracja nieograniczonych możliwości twórczych poczucie dumy, 1 p. 15. pogarda wobec świata ( gardzę budową, którą gmin światem zowie ), 1 p. 16. żądanie władzy nad ludzkimi duszami od Boga ( daj mi rząd dusz! ), 1 p. 17. utożsamienie się z losem narodu ( ja i ojczyzna to jedno ), 1 p. 18. koncepcja cierpienia jako nieodłącznego elementu miłości do ojczyzny. 1 p. Interpretacja fragmentu w kontekście całości utworu 19. kontekst autobiograficzny: Konrad jest więźniem oskarżonym w procesie filomatów i filaretów (podobnie jak Mickiewicz), 1 p. 20. metamorfoza romantycznego kochanka z IV cz. Dziadów w bojownika o sprawę narodową w cz. III. 1 p. Konrad jako romantyczny poeta-indywidualista: 21. nieśmiertelność Boga tożsama z nieśmiertelnością poezji Konrada, 1 p. 22. pogarda wobec innych twórców, nieuznawanie żadnych autorytetów, 1 p. 23. nazywanie siebie najbardziej czującym na ziemskim padole (romantyczna wrażliwość). 1 p. Konrad jako przywódca: 24. zarzut wobec Boga o złe urządzenie świata romantyczny bunt 1 p. 25. przypisywanie Bogu mądrości, zarzut braku miłości do ludzi, 1 p. 26. przekonanie o posiadanym talencie przywódczym, 1 p. 27. projekcja władzy Konrada jako despoty, 1 p. 28. klęska jego koncepcji. 1 p. 3

4 Wnioski: 29. pełne podsumowanie (jest to poeta indywidualista na czele zbiorowości konflikt romantyczny, powodem skrajnego buntu Konrada jest miłość do ojczyzny; w imię tej miłości bohater wyrzeka się szczęścia osobistego; od czynu nie jest go w stanie odwieść nawet świadomość potępienia); (4 p.) 30. częściowe podsumowanie (wskazanie, że powodem buntu Konrada poety jest miłość do ojczyzny oraz podkreślenie indywidualizmu bohatera), (2 p.) 31. próba podsumowania (dostrzeżenie indywidualizmu lub patriotyzmu bohatera (poety romantycznego). (1 p.) II. III. IV. KOMPOZYCJA podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym, (5 p.) uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części, (3 p.) wskazująca na podjęcie próby uporządkowania myśli, na ogół spójna. (1 p.) STYL jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka, (5 p.) zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka, (3 p.) na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe. (1 p.) JĘZYK język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia, fleksja, interpunkcja i ortografia, (15 p.) język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja, w większości poprawne ortografia (naruszenie normy w zakresie błędów drugorzędnych) i interpunkcja, (12 p.) język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne składnia, słownictwo, frazeologia, ortografia (sporadyczne błędy różnego stopnia) i interpunkcja, (9 p.) język w całej pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych (słownictwo i frazeologia), fleksyjnych, ortograficznych (różnego stopnia) i interpunkcyjnych, (5 p.) język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, leksykalnych, ortograficznych (różnego stopnia) i interpunkcyjnych.(2 p.) V. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (0 4 p.) 4

5 Temat 2: Różne oblicza heroizmu. Na podstawie podanych fragmentów Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej wyjaśnij symbolikę dwóch mogił. I. ROZWINIĘCIE TEMATU ((można uzyskać maksymalnie 25 punktów; model zawiera wszystkie przewidywane konstatacje, ich liczba jest większa niż wymagana; kolejność stwierdzeń w pracy ucznia może być inna)) Mogiła Jana i Cecylii Prezentacja bohaterów 1. pochodzenie z różnych stanów społecznych, 1 p. 2. miłość zmuszająca ich do ucieczki z domów rodzinnych, 1 p. 3. osiedlenie w puszczy, 1 p. 4. założenie rodziny i osady dzięki wytrwałej i mozolnej pracy. 1 p. Symbolika nazwiska nadanego przez króla Zygmunta Augusta 5. nadanie szlachectwa jako wyraz podziwu dla bohaterstwa Jana i Cecylii, 1 p. 6. uznanie przez króla, że bohaterstwo to odwaga codziennej pracy, zmagania się z trudnościami życia, 1 p. 7. docenienie przez króla ludzi tworzących nowe wartości, budujących nową cywilizację, 1 p. 8. podkreślenie patriotyzmu protoplastów rodu ojczyźnie bogactwa przymnażając. 1 p. Symbolika mogiły Jana i Cecylii 9. pozytywistyczna koncepcja bohaterstwa heroizm pracy, 1 p. 10. pozytywistyczne rozumienie patriotyzmu praca dla ojczyzny, a nie walka, 1 p. 11. podkreślenie znaczenia pracy w życiu człowieka. 1 p. Mogiła powstańców Wspomnienie czasów powstania styczniowego 12. Mogiła miejsce ostatniej, tragicznej bitwy, 1 p. 13. powstanie styczniowe jako wydarzenie kształtujące dzieje bohaterów powieści. 1 p. Mogiła jako symbol najszlachetniejszych cech i dążeń narodu polskiego 14. patriotyzm, heroizm walki, 1 p. 15. solidaryzm społeczny, 1 p. 16. szacunek dla tradycji. 1 p. 17. Pamięć o Mogile i otaczanie jej czcią miarą patriotyzmu. 1 p. 18. Mogiły miejsca otoczone czcią i pamięcią (sacrum), 1 p. 19. Mogiły Jana i Cecylii jako symbole głównych wartości epoki. 1 p. Wykorzystanie kontekstów 20. Poszanowanie tradycji rodowej źródłem wartości moralnych rodu Bohatyrowiczów. 1 p. 21. Zainteresowanie mogiłą bohaterów doceniających wartość pracy. (np. Justyna, Witold). 1 p. 22. Krytyka i szyderstwo wobec pasożytów i darmozjadów (Zygmunt, Kirło, Emilia, Różyc). 1 p. 23. Walka Jerzego Bohatyrowicza i Andrzeja Korczyńskiego wyrazem dawnej przyjaźni i wspólnoty ideałów. 1 p. 24. Traktowanie pracy przez pozytywnych bohaterów jako warunku osiągnięcia szczęścia i odnalezienia sensu życia. 1 p. 25. Brak zrozumienia dla tradycji powstania wyrazem tchórzostwa i kosmopolityzmu. 1 p. 5

6 26. Indywidualizacja języka (zwrócenie uwagi na język (np. sposób mówienia Anzelma gdzieściś, sposób mówienia Jana, np. posłyszeli my...,do dworu korczyńskiego lecieć... 1 p. 27. snucie opowieści w sposób baśniowy Aż pewnego razu..., szyk przestawny). 1 p. Wnioski 28. Pełny (dostrzeżenie dwóch rodzajów heroizmu, łączących się z nową koncepcją patriotyzmu oraz wskazanie najważniejszych kryteriów oceny człowieka w powieści: stosunek do pracy i ojczyzny). (4 p.) 29. Częściowy (mogiły symbolizują kult pracy i ojczyzny, stosunek do nich określa wartości moralne bohaterów). (2 p.) 30. Próba podsumowania (mogiły symbolizują kult pracy i ojczyzny, są symbolem przeszłości). (1 p.) III. III. IV. KOMPOZYCJA podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym, (5 p.) uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części, (3 p.) wskazująca na podjęcie próby uporządkowania myśli, na ogół spójna. (1 p.) STYL jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka, (5 p.) zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka, (3 p.) na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe. (1 p.) JĘZYK język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia, fleksja, interpunkcja i ortografia, (15 p.) język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja, w większości poprawne ortografia (naruszenie normy w zakresie błędów drugorzędnych) i interpunkcja, (12 p.) język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne składnia, słownictwo, frazeologia, ortografia (sporadyczne błędy różnego stopnia) i interpunkcja, (9 p.) język w całej pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych (słownictwo i frazeologia), fleksyjnych, ortograficznych (różnego stopnia) i interpunkcyjnych, (5 p.) język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, leksykalnych, ortograficznych (różnego stopnia) i interpunkcyjnych. (2 p.) V. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (0 4 p.) W wypracowaniu krótszym niż około 250 słów ocenia się tylko rozwinięcie tematu, styl, kompozycja i język pracy nie są oceniane. 6