STRUKTURA I WŁASNOŚCI STALI CHROMOWO- -MOLIBDENOWYCH EKSPLOATOWANYCH W PODWYśSZONYCH TEMPERATURACH
|
|
- Mikołaj Stachowiak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 IZABELA PIETRYKA STRUKTURA I WŁASNOŚCI STALI CHROMOWO- -MOLIBDENOWYCH EKSPLOATOWANYCH W PODWYśSZONYCH TEMPERATURACH STRUCTURE AND MECHANICAL PROPERTIES OF 1Cr-0.5Mo STEELS AFTER IN HIGH TEMPERATURE EXPLOITATION S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W niniejszym artykule przedstawiono przemiany strukturalne zachodzące w strukturze stali energetycznych eksploatowanych w podwyŝszonych temperaturach. Przemiany te prowadzą do spadku własności uŝytkowych, które warunkują okres bezawaryjnej pracy. Zamieszczono obserwowane struktury oraz wyniki badań własności uŝytkowych stali chromowo-molibdenowych z gatunku 13CrMo4-5. Słowa kluczowe: stale dla energetyki, struktura, udarność, odporność na pękanie The structure of Cr-Mo steels and phase transformations during exploitation were strongly influenced on the save their life time. Results of structure investigations more over tests on functional properties the chromium-molybdenum steel (13CrMo4-5 type) are shown. Keywords: steels used in energetics, structure, impact strength, notch sensitivity Dr inŝ. Izabela Pietryka, Instytut InŜynierii Materiałowej, Wydział Mechaniczny, Politechnika Krakowska.
2 Wstęp Stale chromowo-molibdenowe stanowią grupę stali szeroko stosowanych do budowy urządzeń i maszyn energetycznych, tj. kotłów i przewodów pary, zbiorników, turbin parowych i gazowych turbospręŝarek, armatur. Stale te zawierają 0,08 0,20% C, 0,8 2,5% Cr, i 0,4 1,1 Mo. Stanowiły one do niedawna podstawowe materiały do wyrobu rur na przewody pary i elementy kotłów parowych. Wiele takich konstrukcji pracuje nadal w energetyce. Własności mechaniczne w podwyŝszonej temperaturze stali o osnowie ferrytycznej zaleŝą od wielu czynników [1]: składu chemicznego, udziału składników strukturalnych, umocnienia wydzieleniowego, substruktury osnowy i stopnia jej zdefektowania. Długotrwała eksploatacja w warunkach działania temperatury i napręŝenia wywołuje zmiany w strukturze materiału, które prowadzą do spadku własności uŝytkowych i postępu procesu niszczenia. W wypadku urządzeń i konstrukcji stosowanych w energetyce obserwujemy istotne pogorszenie własności uŝytkowych w czasie eksploatacji. Powoduje to wzrost częstotliwości występowania awarii, co jest równoznaczne z podniesieniem kosztów eksploatacji tych instalacji. Konieczne są bowiem bieŝące naprawy, a takŝe remonty. MoŜna ich uniknąć, stosując system kompleksowej wymiany elementów po określonym czasie eksploatacji. Niestety, koszty takiej operacji są wysokie, a ocena momentu, w którym jest ona ekonomicznie bardziej opłacalna niŝ bieŝące naprawy, nie jest łatwa. Powszechnie stosuje się tzw. obliczeniowy czas pracy jako kryterium wyznaczające moment wymiany elementów instalacji energetycznych. Znane są jednak przypadki urządzeń, które uległy awarii z powodu utraty własności uŝytkowych materiału przed upływem obliczeniowego czasu pracy, a takŝe urządzeń, które mimo Ŝe ich czas eksploatacji znacznie przekroczył ten parametr dobrze spełniały swoje zadania. Stąd w wielu ośrodkach podjęto prace nad ustaleniem lepszych kryteriów określenia dopuszczalnego czasu eksploatacji materiału stosowanego na elementy urządzeń instalacji energetycznych. Prace te, to z jednej strony poszukiwanie odpowiedniego sposobu oceny zmian zachodzących w strukturze tych materiałów, a z drugiej opracowanie nowych metod badawczych. 2. Procesy strukturalne zachodzące w stalach chromowo-molibdenowych podczas eksploatacji Zmiany własności, które ograniczają trwałość, są spowodowane w głównej mierze występującymi procesami strukturalnymi: wydzielaniem i przemianami węglików, rozpadem obszarów perlit/bainit, zmianami morfologii węglików, stopniem zuboŝenia osnowy głównie w chrom i molibden, segregacją fosforu do granic ziaren, uboŝeniem obszarów przygranicznych w wydzielenia. Węgliki typu M 2 C obserwowano dopiero podczas eksploatacji w podwyŝszonych temperaturach [2, 3]. Są one widoczne jako igły w ferrycie. Stwierdzono równieŝ występowanie węglików M 2 C w ziarnach ferrytu w stanie wyjściowym [4]. Węgliki te w wyniku eksploatacji stali w podwyŝszonej temperaturze zmieniają kształt i wielkość równolegle do przebiegu sferoidyzacji cementytu w bainicie. Baker i Nutting [5] określili sekwencję wydzielania się węglików w czasie wygrzewania stali 2,25Cr-1Mo w zakresie h. Zaproponowali oni następujący schemat przemian wydzielania się węglików w stali 10H2M:
3 w bainicie 101 w ferrycie węglik ε M3C M7C3 + M3C + M23C6 + M3C Mo2C M6C Mo 2 C M 6 C Zmiany składu fazowego węglików w stali 1% Cr-0,5% Mo po normalizowaniu i odpuszczaniu przedstawiono w pracy [9] M 3 C M 3 C + M 2 C M 3 C + M 2 C + M 23 C 6 (+M 7 C 3 ) M 3 C +M 2 C + M 23 C 6 +M 6 C (+M 7 C 3 ) Według Bojarskiego [7, 8] zasadniczymi fazami węglikowymi rozmieszczonymi w osnowie ferrytycznej są węgliki typu M 23 C 6 i M 6 C. Węgliki M 23 C 6 zawierają chrom i Ŝelazo, a węgliki M 6 C molibden, Ŝelazo i niewielkie ilości chromu. Podczas długotrwałego wyŝarzania stali chromowo-molibdenowych obserwowano nie tylko procesy wydzielania z roztworu stałego, ale równieŝ procesy rozpuszczania się węglików [9]. Bukowiecki [10] w badaniach nad stalami 10H2M zaobserwował silną tendencję do zaniku struktury bainitycznej z równoczesnym wydzielaniem się węglików i powstawaniem struktury ferrytyczno-węglikowej. Podobne wyniki uzyskano dla stali 13CrMo44, a analiza rentgenograficzna wykazała, Ŝe są to węgliki (Fe, Cr) 3 C, (Mo, Cr) 23 C 6, (Mo, Cr) 2 C [11]. W badaniach nad stalą 15HM Adelt [12] ujawnił znaczne róŝnice w zawartości chromu i molibdenu w fazie węglikowej w stanie wyjściowym. W badaniach prowadzonych nad stalami chromowo-molibdenowymi [13, 14] obserwowano znaczne uboŝenie osnowy w chrom i molibden; największym zmianom podlegał podział molibdenu pomiędzy ferryt a fazy węglikowe. W pracy [14] stwierdzono, Ŝe zawartość chromu i molibdenu w fazach węglikowych rośnie szybciej pod obciąŝeniem niŝ w tych samych temperaturach bez obciąŝenia. Liczne prace badawcze [15 17] dowodzą, Ŝe w stalach tych zachodzi zjawisko segregacji fosforu do granic ziaren, jak i powierzchni międzyfazowych węglik/ferryt. Szerokość przygranicznych obszarów ziaren wzbogaconych w fosfor wzrasta wraz z zawartością tego pierwiastka w stali. ZaleŜy ona równieŝ od zawartości chromu i molibdenu. Chrom zwiększa skłonność do segregacji, natomiast molibden skłonność tę spowalnia [18, 19]. Dyfuzja fosforu do obszarów przygranicznych ferrytu oraz powierzchni międzyfazowych ferryt/węglik jest procesem wtórnym, spowodowanym wcześniejszym wydyfundowaniem z tych obszarów atomów pierwiastków węglikotwórczych. Dyfuzja atomów chromu i molibdenu do granic ziaren wytwarza w obszarach przygranicznych gradient stę- Ŝeń wakansów, a to wywołuje krótkozakresową dyfuzję wakansową. Ze względu na wyŝszą aktywność powierzchniową atomy fosforu są uprzywilejowane w lokowaniu się w wakansach utworzonych przez pierwiastki węglikotwórcze [20]. Charakterystyczną cechą struktury w stanie poeksploatacyjnym jest mniejsza ilość węglików w obszarach przygranicznych ziaren ferrytu, a większa ich ilość na granicach ziaren. Silne zuboŝenie w węgliki obszarów przygarnicznych ziaren wskazuje na przyspieszony, w porównaniu z wnętrzem ziaren, proces koagulacji węglików oraz odmienny jego przebieg. Wyniki badań nad procesami strukturalnymi zachodzącymi w trakcie
4 102 eksploatacji stali Cr-Mo wskazują na występowanie róŝnych sposobów przebiegu przemian fazowych. Odmienne procesy przemian fazowych mogą wynikać z wielu przyczyn. W wypadku krótkich czasów mogą być spowodowane róŝnicami w obróbce cieplnej. Wpływ mogą mieć wahania w składzie chemicznym, jak równieŝ inna zawartość pierwiastków domieszkowych [21]. Szczególnie istotny wpływ wydają się mieć wahania temperatury zachodzące w sposób niekontrolowany w trakcie eksploatacji. 3. Materiał i metodyka badań Badania zostały przeprowadzone na stalach chromowo-molibdenowych z gatunku 13CrMo4-5 niskostopowych przeznaczonych do pracy w podwyŝszonej temperaturze. Stal oznaczona literą A pochodziła z komory zbiorczej pary przegrzanej eksploatowanej ok. 150 tys. h przy temperaturze C i ciśnieniu 12 MPa. Stal B pochodziła z rurociągu przesyłowego pary eksploatowanego ok. 250 tys. h przy temperaturze nominalnej 530 C i ciśnieniu 12 MPa. Badania obejmowały analizę składu chemicznego, obserwacje mikroskopowe, badania dyfraktometryczne izolatów oraz badanie własności wytrzymałościowych, udarności i odporności na pękanie. Obserwacje przeprowadzono za pomocą mikroskopu skaningowego Jeol JSM-5510LV (rys. 2 6). Analizę wyekstrahowanych faz węglikowych wykonano na dyfraktometrze rentgenowskim TUR-M62. Statyczną próbę rozciągania przeprowadzono na podstawie normy PN-EN :2002. Pomiary realizowano na maszynie wytrzymałościowej EU20, stosując zakres pomiarowy N; badania przeprowadzono na próbkach cylindrycznych pięciokrotnych o średnicy pomiarowej d o = 5 mm. Badania udarności przeprowadzono na próbkach wykonanych zgodnie z normą PN-EN :1994 jako próbki ISO Charpy V. Próbki poprzeczne łamano młotem wahadłowym o energii 150 J. Badania odporności na pękanie zrealizowano metodą ASPEF [22]. Zaproponowana przez Czobolego metoda pozwala ocenić odporność stali na pękanie wyraŝoną całką Rice a. 4. Wyniki badań i ich dyskusja Wyniki analizy chemicznej przeprowadzonej za pomocą spektrometru marki SPECTROLAP przedstawiono w tab. 1. Skład chemiczny badanych stali T a b e l a 1 Stal Zawartość pierwiastków w procentach [% wag.] C Mn Si P S Ni Cr Cu Mo A 0,148 0,580 0,230 0,019 0,031 0,078 0,979 0,090 0,412 B 0,162 0,428 0,186 0,014 0,022 0,094 0,443 0,205 0,974
5 103 Fot. 1. Mikrostruktura stali A trawiona. Pow. 500 Photo 1. Microstructure of A steel after etching Fot. 2. Mikrostruktura stali B trawiona Photo 2. Microstructure of B steel after etching Fot. 3. Mikrostruktura stali A Photo 3. Microstructure of A steel after etching Fot. 4. Mikrostruktura stali A Photo 4. Microstructure of A steel after etching Fot. 5. Mikrostruktura stali stal B Photo 5. Microstructure of B steel after etching Fot. 6. Mikrostruktura stali stal B Photo 6. Microstructure of B steel after etching
6 104 Stal A charakteryzuje się strukturą ferrytyczno-bainityczną o duŝym rozrzucie wielkości ziaren zarówno ferrytu, jak i bainitu. JuŜ przy powiększeniach stosowanych na mikroskopie optycznym widoczne były wydzielenia węglikowe w ziarnach ferrytu (fot. 1). Charakterystyczną cechą struktury w stanie poeksploatacyjnym jest mniejsza ilość węglików w obszarach przygranicznych. Liczne wydzielenia węglikowe widoczne w ferrycie przedstawiono na fot. 3. Koagulacja cementytu widoczna jest w ziarnach bainitu, co moŝna zobaczyć na fot. 4. Wielkość ziaren ferrytu i bainitu odpowiada 7 i 6 klasie wg normy ASTM. W wyniku rentgenowskiej analizy fazowej wyekstrahowanych faz węglikowych zidentyfikowano Fe 2 MoC, Fe 3 C oraz węglik typu M 7 C 3 (Cr 2,5 Fe 4,3 Mo 0,1 )C 3. Obserwacje stali B prowadzone na mikroskopie skaningowym ujawniły ziarna ferrytu o róŝnej ilości i kształcie wydzieleń węglikowych (fot. 2, 5). Koagulacja wydzieleń w ziarnach bainitu, widoczna na fot. 6, powoduje zanik struktury ferrytyczno-bainitycznej. Wielkość ziaren zarówno ferrytu, jak i bainitu odpowiada 6 klasie wg normy ASTM. W wyniku rentgenowskiej analizy fazowej wyekstrahowanych faz węglikowych zidentyfikowano Fe 2 MoC oraz węglik typu M 7 C 3 (Cr 2,5 Fe 4,3 Mo 0,1 )C 3. Re Rm Rm min Re min Rys. 1. Własności po eksploatacji i wymagania wytrzymałości dla nowych materiałów zaznaczone linią przerywaną Fig. 1. Mechanical properties after exploitation Uzyskane w statycznej próbie rozciągania wartości dla stali A to odpowiednio: wytrzymałość na rozciąganie 453 N/mm 2 i granica plastyczności 285 N/mm 2 oraz wydłuŝenie A 5 = 27,5%. Natomiast dla materiału B Rm = 557 N/mm 2 i Re =337 N/mm 2, A 5 = 24,2%. Otrzymane wyniki przedstawiono na rys. 1. Na rysunku 2 natomiast zamieszczono wartości udarności i odporności na pękanie. Udarność stali A wynosiła ok. 14,3 J/cm 2. Odporność na pękanie, wyraŝona współczynnikiem intensywności napręŝeń, to ok. 62,5 MPa m 1/2. Udarność stali B wynosiła ok. 6,2 J/cm 2. Odporność na pękanie wyraŝona współczynnikiem intensywności napręŝeń to ok. 61,3 MPa m 1/2. W wypadku badanych stali nie były znane własności materiału przed eksploatacją. Dlatego za stan odniesienia przyjęto wymagania norm dla materiałów nowych. Z badań wynika, Ŝe długotrwała eksploatacja przy temperaturze C nie spowodowała istotnego spadku własności wytrzymałościowych. Potwierdzają to dane zamieszczone w literaturze przedmiotu [20, 13, 23]. Badane stale spełniają wymagania norm odnośnie do Rm, A 5 dla nowych elementów. Natomiast Re stali A nie spełniała załoŝonego minimum wymaganego przez normę (rys. 1).
7 105 Rys. 2. Udarność i odporność na pękanie Fig. 2. Impact strenght and notch sensitivity after exploitation KIC [MPa m 1/2 ], KVC [J/cm 2 ] Badane stale miały niŝszą udarność niŝ wymaga tego norma dla materiałów nowych. Pękały krucho, charakteryzowały się zbyt małą ilością pochłanianej energii ze względu na zbyt małe odkształcenie plastyczne poprzedzające to pęknięcie. Oba materiały wykazywały mieszane przełomy. Dominujący udział miał przełom transkrystaliczno-łupliwy. 5. Podsumowanie Prowadzone badania potwierdziły brak istotnych zmian własności wytrzymałościowych stali typu Cr-Mo w trakcje eksploatacji. Obserwowane zmiany struktury przedmiotowych stali wraz z zachodzącymi procesami wydzieleń faz węglikowych wpływają przede wszystkim na zmianę ciągliwości. Obserwowano to w badaniach zarówno udarności, jak i odporności na pękanie wyraŝonej przez K IC. W wypadku stali A z wyŝszą zawartością Cr zachodzące zmiany strukturalne wywołały obniŝenie Re poniŝej wartości dopuszczalnej. MoŜe to świadczyć o tym, Ŝe ten składnik stopowy łatwiej dyfunduje z osnowy do faz węglikowych. NaleŜy zatem uznać, Ŝe ograniczenie czasu eksploatacji stali energetycznych moŝna szacować, obserwując postęp procesu zmian strukturalnych i rodzaj wydzielonych faz węglikowych przy jednoczesnym monitorowaniu odporności na pękanie. L i t e r a t u r a [1] H e r n a s A., InŜynieria Materiałowa 4 5, 1992, [2] T o m a k i K., S u z u k i J., Res. Rep. Fac. Eng. Mie. Univ. 7, 1982, 39. [3] Z i e l iński Z., K u r z y d ł o w s k i K., G r a b s k i M.W., Prace VI Konferencji Mikroskopia Ciała Stałego, 1981, 195. [4] C o l l i n s M.J., A f r o u z A., P i l k n g t o n R., Met. Technol. 12, 1983, 461. [5] B a k e r R.G., N u t t i n g J., Iron Steel Inst. 192, 1959, 257. [6] B a r b a c k i A., K a c h l i c k i T., W a c h o w i a k A., InŜynieria Materiałowa 4, 1987,
8 106 [7] B o j a r s k i Z., Prace Instytutu Hutnictwa 15, 1963, 109. [8] B o j a r s k i Z., Prace Instytutu Hutnictwa 17, 1965, 35. [9] B e r e z i n a T.G., J u d i n a A.G., Fizyka Miett. Miettałow 49, 1980, 91. [10] B u k o w i e c k i R., B u k a ł a C., S z y m a n e k M., Dozór Techniczny 2, 1979, 9. [11] W a l d e r V., Hutnickie Aktuality, 1986, 6. [12] A d e l t J., Biuletyn Instytutu Energetyki 3/4, 1974, 24. [13] W i e l g o s z R., Zeszyt Naukowy 8, Kraków [14] K e l l e r H., K r i s c h A., Archiv fur das Eisenhuttenwessen 48, 1977, 49. [15] B r i a n t C.L., Acta Metallurgica Materialia 31, 1983, 257. [16] M c L e a n D., Grain Boundaries in Metals, Oxford Univ. Press, London [17] V i e f h a u s H., R i c h r z B., Mater. Corrosion 46, 1995, 306. [18] S t a c h u r a S., T r z e s z c z yński J., InŜynieria Materiałowa 6, 1997, [19] S t a c h u r a S., InŜynieria Materiałowa 6, 1998, [20] S t a c h u r a S., Energetyka 2, 1999, [21] S t e v e n s R.A., F l e w i t t P.E.J., Acta Metallurgica Materialia 5, 1986, 849. [22] C z o b o l y E., H a v a s J., Poper in Proc of Symp. on Absorbend Spec. Energy Strain Energy Density, Budapest [23] P i e t r y k a I., Politechnika Krakowska, praca doktorska, Kraków 2005.
WPŁYW TEMPERATURY HARTOWANIA NA MIKROSTRUKTURĘ I WŁASNOŚCI MECHANICZNE STALI DP
KRZYSZTOF MIERNIK, RAFAŁ BOGUCKI, STANISŁAW PYTEL WPŁYW TEMPERATURY HARTOWANIA NA MIKROSTRUKTURĘ I WŁASNOŚCI MECHANICZNE STALI DP EFFECT OF HARDENING TEMPERATURE ON MICROSTRUCTURE AND MECHANICAL PROPERTIES
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu. Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach
Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach Wpływ róŝnych rodzajów
Bardziej szczegółowoSTABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI
PL0400058 STABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI Instytut Metalurgii Żelaza im. S. Staszica, Gliwice
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE DYFRAKCJI RENTGENOWSKIEJ DO OCENY ZUśYCIA MATERIAŁU POBRANEGO Z ELEMENTÓW KOTŁA PAROWEGO
JANUSZ LISAK ZASTOSOWANIE DYFRAKCJI RENTGENOWSKIEJ DO OCENY ZUśYCIA MATERIAŁU POBRANEGO Z ELEMENTÓW KOTŁA PAROWEGO ADAPTATION OF THE XRD METHOD FOR WEAR AND TEAR EVALUATION OF PRESSURE VESSEL ELEMENTS
Bardziej szczegółowoPróby udarowe. Opracował: XXXXXXX studia inŝynierskie zaoczne wydział mechaniczny semestr V. Gdańsk 2002 r.
Próby udarowe Opracował: XXXXXXX studia inŝynierskie zaoczne wydział mechaniczny semestr V Gdańsk 00 r. 1. Cel ćwiczenia. Przeprowadzenie ćwiczenia ma na celu: 1. zapoznanie się z próbą udarności;. zapoznanie
Bardziej szczegółowoBadania wytrzymałościowe
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. A.Meissnera w Ustroniu Badania wytrzymałościowe elementów drucianych w aparatach czynnościowych. Pod kierunkiem naukowym prof. V. Bednara Monika Piotrowska
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU SZYBKOŚCI CHŁODZENIA NA STRUKTURĘ I WŁASNOŚCI STALIWA L21HMF PO REGENERUJĄCEJ OBRÓBCE CIEPLNEJ
73/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(2/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA WPŁYWU SZYBKOŚCI CHŁODZENIA NA STRUKTURĘ I WŁASNOŚCI
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 7. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 7 Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STALIWA Cr Mo V PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI
76/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA STALIWA Cr Mo V PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Opracowali: dr inŝ. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka
Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INśYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium InŜynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 8 Opracowali: dr
Bardziej szczegółowoSTALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali: stale spawalne o podwyższonej
Bardziej szczegółowoSTALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE
STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Podział stali stopowych ze względu na zastosowanie: stale konstrukcyjne stale narzędziowe stale o szczególnych właściwościach STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali:
Bardziej szczegółowoStale niestopowe jakościowe Stale niestopowe specjalne
Ćwiczenie 5 1. Wstęp. Do stali specjalnych zaliczane są m.in. stale o szczególnych własnościach fizycznych i chemicznych. Są to stale odporne na różne typy korozji: chemiczną, elektrochemiczną, gazową
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA
Bardziej szczegółowoNIEKTÓRE WŁASNOŚCI SPAWANYCH ZŁĄCZY MIESZANYCH STALI P91 ZE STALĄ 13HMF W STANIE NOWYM I PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI
PL0000383 NEKTÓRE WŁASNOŚC SWANYCH ZŁĄCZY MESZANYCH STAL P91 ZE STALĄ W STANE NOWYM PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJ MROSŁAW ŁOMOZK nstytut Spawalnictwa, Zakład Badań Spawalności i Konstrukcji Spawanych, Gliwice
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 6. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INśYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński Laboratorium InŜynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 6 Opracował: dr
Bardziej szczegółowoWykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania
Wykład 8 Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Nagrzewanie stopów żelaza powyżej temperatury 723 O C powoduje rozpoczęcie przemiany perlitu w austenit
Bardziej szczegółowoTRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT
TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT Aneta MIKULSKA 1 staliwa stopowe udarność w ujemnej temperaturze WPŁYW SKŁADU CHEMICZNEGO NA UDARNOŚĆ STALIWA
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI STOPOWE W STALACH. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stal stopowa stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2% węgla i pierwiastki
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 5. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 5 Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe i specjalne. Łódź 2010 1 S t r
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoCr+Cu+Mo+Ni P235GH 1.1 EN ,16 0,35 1,20 0,025 0,020 0,020 c 0,30 0,30 0,08 0,01 b 0,30 0,04 b 0,02 b 0,70
MATERIAŁ (1) skład chemiczny (analiza wytopu), w % masy a / część I Nazwa stali Grupa stali wg CR ISO 15608 Numer C Si Mn P S Al całk. Cr Cu Mo Nb Ni Ti V Inne Cr+Cu+Mo+Ni P235TR2 1.1 EN 10216-1 1.0255
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE
59/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKU MANGANU NA STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI SPIEKÓW Fe-Cr-Mo
ANETA SZEWCZYK-NYKIEL WPŁYW DODATKU MANGANU NA STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI SPIEKÓW Fe-Cr-Mo THE EFFECT OF MANGANESE ADDITION ON STRUCTURE AND PROPERTIES OF Fe-Cr-Mo SINTERED MATERIALS S t r e s z c z e n i
Bardziej szczegółowo6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA
6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA 6.1. Cel ćwiczenia Zapoznanie się z rodzajami obróbki cieplno plastycznej i ich wpływem na własności metali. 6.2. Wprowadzenie Obróbką cieplno-plastyczną, zwaną potocznie
Bardziej szczegółowoStal - definicja Stal
\ Stal - definicja Stal stop żelaza z węglem,plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11% co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali
Bardziej szczegółowoMIKROMECHANIZMY PĘKANIA NISKOWĘGLOWEJ STALI BAINITYCZNEJ FRACTURE MICROMECHANISMS OF LOW CARBON BAINITIC STEELS
STANISŁAW PYTEL, WIOLETTA TOMASZEWSKA-GÓRECKA ** MIKROMECHANIZMY PĘKANIA NISKOWĘGLOWEJ STALI BAINITYCZNEJ FRACTURE MICROMECHANISMS OF LOW CARBON BAINITIC STEELS S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t
Bardziej szczegółowoSILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co
18/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co PIETROWSKI Stanisław, Instytut
Bardziej szczegółowoJanusz Dobrzański, Adam Zieliński. Trwałość resztkowa i resztkowa rozporządzalna. Instytut Metalurgii Żelaza, Gliwice. /t r
Janusz Dobrzański, Adam Zieliński Instytut Metalurgii Żelaza, Gliwice Diagnostyka materiałowa elementów części ciśnieniowej kotłów i rurociągów parowych pracujących w warunkach pełzania znacznie poza obliczeniowym
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU
Bardziej szczegółowoNowoczesne stale bainityczne
Nowoczesne stale bainityczne Klasyfikacja, projektowanie, mikrostruktura, właściwości oraz przykłady zastosowania Wykład opracował: dr hab. inż. Zdzisław Ławrynowicz, prof. nadzw. UTP Zakład Inżynierii
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego WPŁYW CHŁODZENIA NA PRZEMIANY AUSTENITU Ar 3, Ar cm, Ar 1 temperatury przy chłodzeniu, niższe od równowagowych A 3, A cm, A 1 A
Bardziej szczegółowoWPŁYW ALUMINIUM NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ STALIWA
23/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW ALUMINIUM NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ STALIWA J. KILARSKI
Bardziej szczegółowoMECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl. CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT
ANNA KADŁUCZKA, MAREK MAZUR MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W niniejszym artykule
Bardziej szczegółowoBADANIE WYDZIELEŃ W STALIWIE RUR KATALITYCZNYCH PRZY POMOCY MIKROSKOPU SKANINGOWEGO
33/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIE WYDZIELEŃ W STALIWIE RUR KATALITYCZNYCH PRZY POMOCY MIKROSKOPU SKANINGOWEGO
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale niestopowe, stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe, specjalne. Łódź 2010
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 22 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoWPŁYW WANADU I MOLIBDENU ORAZ OBRÓBKI CIEPLNEJ STALIWA Mn-Ni DLA UZYSKANIA GRANICY PLASTYCZNOŚCI POWYŻEJ 850 MPa
7/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2003, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 2003, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WANADU I MOLIBDENU ORAZ OBRÓBKI CIEPLNEJ STALIWA Mn-Ni DLA UZYSKANIA
Bardziej szczegółowoSILUMIN OKOŁOEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co
17/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SILUMIN OKOŁOEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co PIETROWSKI Stanisław,
Bardziej szczegółowoOCENA STANU MATERIAŁU ELEMENTÓW KRYTYCZNYCH CZĘŚCI CIŚNIENIOWEJ KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH Z FERRYTYCZNEJ STALI 12Cr-lMo-V PRACUJĄCYCH W WARUNKACH PEŁZANIA
PL0400062 OCENA STANU MATERIAŁU ELEMENTÓW KRYTYCZNYCH CZĘŚCI CIŚNIENIOWEJ KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH Z FERRYTYCZNEJ STALI 12Cr-lMo-V PRACUJĄCYCH W WARUNKACH PEŁZANIA JANUSZ DOBRZAŃSKI Instytut Metalurgii Żelaza
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Opracowali: dr inż. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka
Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 8 Opracowali: dr inż.
Bardziej szczegółowoRECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Artura Jasińskiego pt.
Dr hab. inż. Grzegorz Golański, prof. PCz Częstochowa, 05 marzec 2019 r. Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów Politechnika Częstochowska RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Artura Jasińskiego
Bardziej szczegółowoAustenityczne stale nierdzewne
Stowarzyszenie Stal Nierdzewna ul. Ligocka 103 40-568 Katowice e-mail: ssn@stalenierdzewne.pl www.stalenierdzewne.pl Austenityczne stale nierdzewne Strona 1 z 7 Skład chemiczny austenitycznych stali odpornych
Bardziej szczegółowoRys. 1. Próbka do pomiaru odporności na pękanie
PL0500343 METODY BADAWCZE ZASTOSOWANE DO OKREŚLENIA WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH, NA PRZYKŁADZIE NOWEJ WYSOKOWYTRZYMAŁEJ STALI, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ODPORNOŚCI NA PĘKANIE JAN WASIAK,* WALDEMAR BIŁOUS,*
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 2/N. 9. Stopy aluminium z litem: budowa strukturalna, właściwości, zastosowania.
Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inż. A. Weroński POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium Materiały Metaliczne II ĆWICZENIE Nr 2/N Opracowali:
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI STOPOWE W STALACH
PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych właściwości, otrzymany w
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 Stanisław JURA Roman BOGUCKI ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Streszczenie: W części I w oparciu o teorię Bittera określono
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA Próba statyczna rozciągania jest jedną z podstawowych prób stosowanych do określenia jakości materiałów konstrukcyjnych wg kryterium naprężeniowego w warunkach obciążeń statycznych.
Bardziej szczegółowo43/59 WPL YW ZA W ARTOŚCI BIZMUTU I CERU PO MODYFIKACJI KOMPLEKSOWEJ NA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE ŻELIW A NADEUTEKTYCZNEGO
43/59 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 P AN -Katowice PL ISSN 0208-9386 WPL YW ZA W ARTOŚCI BIZMUTU I CERU PO
Bardziej szczegółowoObróbka cieplna stali
OBRÓBKA CIEPLNA Obróbka cieplna stali Powstawanie austenitu podczas nagrzewania Ujednorodnianie austenitu Zmiany wielkości ziarna Przemiany w stali podczas chłodzenia Martenzytyczna Bainityczna Perlityczna
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI: Przedmowa Spawalność stali Definicja spawalności stali Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19
SPIS TREŚCI: Przedmowa 11 1. Spawalność stali 13 1.1. Definicja spawalności stali 13 1.2. Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19 2. Pękanie połączeń spawanych 23 2.1. Pęknięcia gorące 23 2.1.1.
Bardziej szczegółowo1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH
1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH Zgodnie z Normami Europejskimi obowiązują dwa systemy oznaczania stali: znakowy (według PN-EN 10027-1: 1994); znak stali składa się z symboli literowych i cyfr;
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9
50/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3.
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3. WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE Definicja obróbki cieplnej Dziedzina
Bardziej szczegółowoBADANIA WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH 1. Próba rozciągania metali w temperaturze otoczenia (zg. z PN-EN :2002)
Nazwisko i imię... Akademia Górniczo-Hutnicza Nazwisko i imię... Laboratorium z Wytrzymałości Materiałów Wydział... Katedra Wytrzymałości Materiałów Rok... Grupa... i Konstrukcji Data ćwiczenia... Ocena...
Bardziej szczegółowoObróbka cieplna stali
Obróbka cieplna stali Obróbka cieplna stopów: zabiegi cieplne, które mają na celu nadanie im pożądanych cech mechanicznych, fizycznych lub chemicznych przez zmianę struktury stopu. Podstawowe etapy obróbki
Bardziej szczegółowoStale austenityczne. Struktura i własności
Stale austenityczne Struktura i własności Ściśle ustalone składy chemiczne (tablica) zapewniające im paramagnetyczną strukturę austenityczną W celu uzyskania dobrej odporności na korozję wżerową w środowisku
Bardziej szczegółowo24 l i s t o p a d - g r u d z i e ń Obróbka
Numeryczne obliczanie własności mechanicznych stali do ulepszania cieplnego prof. dr hab. inż. Henryk Adrian (adrian@agh.edu.pl) kierownik pracowni metalografii ilościowej i modelowania obróbki cieplnej
Bardziej szczegółowoMateriały metalowe. Wpływ składu chemicznego na struktur i własnoci stali. Wpływ składu chemicznego na struktur stali niestopowych i niskostopowych
i własnoci stali Prezentacja ta ma na celu zaprezentowanie oraz przyblienie wiadomoci o wpływie pierwiastków stopowych na struktur stali, przygotowaniu zgładów metalograficznych oraz obserwacji struktur
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. I. Wyżarzanie
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. I. Wyżarzanie Przemiany przy nagrzewaniu i powolnym chłodzeniu stali A 3 A cm A 1 Przykład nagrzewania stali eutektoidalnej (~0,8 % C) Po przekroczeniu temperatury A 1
Bardziej szczegółowoSTAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO
STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO Stal BÖHLER W360 ISOBLOC jest stalą narzędziową na matryce i stemple do kucia na zimno i na gorąco. Stal ta może mieć szerokie zastosowanie, gdzie wymagane są wysoka
Bardziej szczegółowoTemat 1 (2 godziny): Próba statyczna rozciągania metali
Temat 1 (2 godziny): Próba statyczna rozciągania metali 1.1. Wstęp Próba statyczna rozciągania jest podstawowym rodzajem badania metali, mających zastosowanie w technice i pozwala na określenie własności
Bardziej szczegółowoBADANIE DRUTÓW ORTODONTYCZNYCH W ASPEKCIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ BADANIE DRUTÓW ORTODONTYCZNYCH W ASPEKCIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE Praca dyplomowa napisana w Katedrze Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Protetycznych pod kierunkiem
Bardziej szczegółowoMikrostruktura i właściwości mechaniczne złącza spawanego stali 12HMF po długotrwałej eksploatacji
Grzegorz Golański Izabela Pietryka Jacek Słania Joanna Jasak Paweł Urbańczyk Mikrostruktura i właściwości mechaniczne złącza spawanego stali 12HMF po długotrwałej eksploatacji Microstructure and mechanical
Bardziej szczegółowoWPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH
WOJCIECH WIELEBA WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH THE INFLUENCE OF FRICTION PROCESS FOR CHANGE OF MICROHARDNESS OF SURFACE LAYER IN POLYMERIC MATERIALS
Bardziej szczegółowoWYNIKI BADAŃ zaleŝności energii dyssypacji od amplitudy i prędkości obciąŝania podczas cyklicznego skręcania stopu aluminium PA6.
WYNIKI BADAŃ zaleŝności energii dyssypacji od amplitudy i prędkości obciąŝania podczas cyklicznego skręcania stopu aluminium PA6. Przedstawione niŝej badania zostały wykonane w Katedrze InŜynierii Materiałowej
Bardziej szczegółowoUDARNOŚĆ STALIWA L15G W TEMPERATURZE -40 C. RONATOSKI Jacek, ABB Zamech Elbląg, GŁOWNIA Jan, AGH Kraków
35/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN KATOWICE PL ISSN 0208-9386 UDARNOŚĆ STALIWA L15G W TEMPERATURZE -40 C RONATOSKI Jacek, ABB Zamech Elbląg,
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228 (21) Numer zgłoszenia: 331212 ( 13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 04.07.1997 (86) Data i numer zgłoszenia
Bardziej szczegółowoBADANIE ZMIAN ZACHODZĄCYCH W MASACH Z BENTONITEM POD WPŁYWEM TEMPERATURY METODĄ SPEKTROSKOPII W PODCZERWIENI
BADANIE ZMIAN ZACHODZĄCYCH W MASACH Z BENTONITEM POD WPŁYWEM TEMPERATURY METODĄ SPEKTROSKOPII W PODCZERWIENI BADANIE ZMIAN ZACHODZĄCYCH W MASACH Z BENTONITEM POD WPŁYWEM TEMPERATURY METODĄ SPEKTROSKOPII
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 6 Temat: Stale w stanie ulepszonym cieplnie Łódź 2010 Cel ćwiczenia Zapoznanie się
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA SILUMINU AK12. Ferdynand ROMANKIEWICZ Folitechnika Zielonogórska, ul. Podgórna 50, Zielona Góra
43/55 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 P AN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA SILUMINU AK12 Ferdynand
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 6. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował dr inż.
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 6 Opracował dr inż. Sławomir
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6
12/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6
Bardziej szczegółowoMikrostruktura i właściwości stali HS poddanej procesowi wymrażania kriogenicznego
ALEKSANDER CISKI Mikrostruktura i właściwości stali HS6-5-2-5 poddanej procesowi wymrażania kriogenicznego WPROWADZENIE Zastosowanie wymrażania kriogenicznego wynika nie tylko z potrzeby zmniejszenia zawartości
Bardziej szczegółowoSTALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA GORĄCO
Ćwiczenie 9 Stale narzędziowe STALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA ZIMNO DO PRACY NA GORĄCO SZYBKOTNĄCE NIESTOPOWE STOPOWE Rysunek 1. Klasyfikacja stali narzędziowej. Ze stali narzędziowej wykonuje się narzędzia
Bardziej szczegółowoBADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM. Klaudia Radomska
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu Wydział InŜynierii Dentystycznej BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM Klaudia Radomska Praca dyplomowa napisana
Bardziej szczegółowoWyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera ANALIZA POŁĄCZENIA WARSTW CERAMICZNYCH Z PODBUDOWĄ METALOWĄ Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Tadeusz Zdziech CEL PRACY Celem
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA SILUMINU AK20. F. ROMANKIEWICZ 1 Politechnika Zielonogórska,
42/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA SILUMINU AK20 F. ROMANKIEWICZ
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA
POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Instytut Inżynierii Materiałowej Stale narzędziowe do pracy na zimno CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze składem chemicznym, mikrostrukturą, właściwościami mechanicznymi
Bardziej szczegółowoBADANIA NAD WYTWARZANIEM RDZENI PODKALIBROWYCH POCISKÓW PRZECIWPANCERNYCH KALIBER 120MM
prof. dr hab. inŝ. Mieczysław KACZOROWSKI mgr inŝ. Waldemar NOWAK mgr inŝ. Paweł SKOCZYLAS mgr inŝ. Mirosław RAFALSKI Politechnika Warszawska BADANIA NAD WYTWARZANIEM RDZENI PODKALIBROWYCH POCISKÓW PRZECIWPANCERNYCH
Bardziej szczegółowoBADANIA ŻELIWA Z GRAFITEM KULKOWYM PO DWUSTOPNIOWYM HARTOWANIU IZOTERMICZNYM Część II
14/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA ŻELIWA Z GRAFITEM KULKOWYM PO DWUSTOPNIOWYM HARTOWANIU IZOTERMICZNYM
Bardziej szczegółowoOdpuszczanie (tempering)
Odpuszczanie (tempering) Nagrzewanie zahartowanej stali (o strukturze martenzytycznej) celem zwiększenia jej plastyczności Podczas nagrzewania występuje wydzielanie węglików i zdrowienie struktury dyslokacyjnej
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA MIKROSTRUKTURĘ SILUMINÓW
18/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA MIKROSTRUKTURĘ SILUMINÓW STRESZCZENIE R. GOROCKIEW
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW NIKLU PO OBRÓBCE CIEPLNEJ
4-2011 T R I B O L O G I A 43 Bogdan BOGDAŃSKI *, Ewa KASPRZYCKA *,**, Jerzy SMOLIK ***, Jan TACIKOWSKI *, Jan SENATORSKI *, Wiktor GRZELECKI * WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW
Bardziej szczegółowoANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND
18/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND T. CIUĆKA 1 Katedra
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
KATEDRA MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Instrukcja przeznaczona jest dla studentów następujących kierunków: 1. Energetyka - sem. 3
Bardziej szczegółowoMIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA
MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 4 Żeliwa. Stale wysokostopowe dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żeliw o o o Żeliwo szare Żeliwo sferoidalne Żeliwo białe Grafityzacja żeliwa
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY WYŻARZANIA NA WIELKOŚĆ ZIARNA
WPŁYW TEMPERATURY WYŻARZANIA NA WIELKOŚĆ ZIARNA AUSTENITU W STALI HARDOX 450 Katarzyna Pawlak 1,* 1 Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Katedra Materiałoznawstwa, Wytrzymałości i Spawalnictwa,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA MATERIAŁOWA PRODUKCYJNEGO ŻELIWA SFEROIDALNEGO. Al. Jana Pawła II 37, Kraków, 2 Odlewnia Żeliwa Ciągliwego S.A.
74/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁOWA PRODUKCYJNEGO ŻELIWA SFEROIDALNEGO A. TABOR
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 193
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 193 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15, Data wydania: 8 października 2015 r. AB 193 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoPARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI STOPOWYMI Ni, Mo, V i B
45/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 PARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO
Bardziej szczegółowoSTAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO
STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO Jakościowe porównanie głównych własności stali Tabela daje jedynie wskazówki, by ułatwić dobór stali. Nie uwzględniono tu charakteru obciążenia narzędzia wynikającego
Bardziej szczegółowoZakres tematyczny. Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy:
STAL O SPECJALNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH Zakres tematyczny 1 Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy: - odporne na korozję, - do pracy w obniżonej temperaturze, - do pracy
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI PLASTYCZNEJ NA GORĄCO NA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE STOPÓW NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ Fe 3 Al
123/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (2/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI PLASTYCZNEJ NA GORĄCO NA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE
Bardziej szczegółowośeliwa 3 Fe + C grafit
śeliwa śeliwa są stopami Ŝelaza z węglem o zawartości węgla powyŝej 2% (zazwyczaj w zakresie 2 6,7%). Dzięki temu ich temperatury topnienia są niŝsze niŝ stali i wynoszą ok. 1200 C. Są szeroko rozpowszechnione
Bardziej szczegółowoBADANIA URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH ELEMENTEM SYSTEMU BIEŻĄCEJ OCENY ICH STANU TECHNICZNEGO I PROGNOZOWANIA TRWAŁOŚCI
BADANIA URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH ELEMENTEM SYSTEMU BIEŻĄCEJ OCENY ICH STANU TECHNICZNEGO I PROGNOZOWANIA TRWAŁOŚCI Opracował: Paweł Urbańczyk Zawiercie, marzec 2012 1 Charakterystyka stali stosowanych w energetyce
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE LABORATORIUM WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji SPRAWOZDANIE B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych Wydział Specjalność.. Nazwisko
Bardziej szczegółowo