Lista 1. Prawdopodobieństwo klasyczne i geometryczne

Transkrypt

1 Metody statystyczne. Lista 1. 1 Lista 1. Prawdopodobieństwo klasyczne i geometryczne 1. Jakie jest prawdopodobieństwo, że (a) z talii zawierającej 52 karty wybierzemy losowo asa? (b) z talii zawierającej 52 karty wybierzemy losowo króla kier? (c) w rzucie symetryczną kostką wypadnie 6? (d) liczba wybrana losowo spośród liczb 1,..., 100 jest parzysta? (e) liczba wybrana losowo spośród liczb 1,..., 100 jest podzielna przez 3? (f) wybrany losowo dzień roku przestępnego jest w kwietniu? (g) suma oczek w rzucie dwoma symetrycznymi kostkami jest nieparzysta? (h) w każdym z sześciu rzutów symetryczną monetą wypadnie orzeł? 2. Siedem opon samochodowych zostało ponumerowanych liczbami od 1 do 7 w zależności od ich jakości (1 to najlepsza opona, a 7 najgorsza). Klient wybrał losowo bez zwracania cztery opony. Jakie jest prawdopodobieństwo, ze najlepsza z wybranych opon ma jakość Hasło potrzebne do uzyskania połączenia w sieci komputerowej składa się z dwóch cyfr i następnie czterech dużych liter alfabetu angielskiego. Znaleźć prawdopodobieństwo, że osoba postronna odgadnie hasło, jeśli wiadomo, ze pierwsza cyfra jest nieparzysta, a wsród liter są dokładnie dwie litery A. 4. Z pudełka zawierającego 90 śrub dobrych i 10 wadliwych wyjęto 10 śrub. Jakie jest prawdopodobienstwo, że wszystkie one są dobre? W rozwiązaniu okreslić precyzyjnie przestrzeń probabilistyczną, modelującą podaną sytuację. 5. Z talii kart wyciągnięto cztery karty. Znaleźć prawdopodobieństwo, że będą wśród nich dokładnie dwa asy. 6. W skrzynce znajduje się 47 żarówek dobrych i 3 przepalone. Wyciągamy losowo pięć żarówek. Jakie jest prawdopodobieństwo, że będą wśród nich najwyżej dwie przepalone? 7. Co jest bardziej prawdopodobne: wyrzucenie sumy oczek równej 8 w dwóch czy też w trzech rzutach symetryczną kostką? 8. Winda rusza z siedmioma pasażerami i zatrzymuje się na dziesięciu piętrach. Jakie jest prawdopodobieństwo, że każdy z pasażerów wysiądzie na innym piętrze? 9. Wśród 40 książek stojących na półce w losowej kolejności jest słownik trzytomowy. Obliczyć prawdopodobieństwo tego, że tomy słownika stoją obok siebie w rosnącej kolejności od lewej do prawej. 10. Zakładając, że urodzenia chłopca i dziewczynki są jednakowo prawdopodobne, obliczyć prawdopodobieństwo tego, że w rodzinie z dwójką dzieci jest co najmniej jeden chłopiec.

2 Metody statystyczne. Lista Rzucamy raz trzema kostkami do gry. Obliczyć prawdopodobieństwo tego, że: a) dwa oczka wypadną tylko na jednej kostce, b) trzy oczka wypadną przynajmniej na jednej kostce. 12. Na odcinku [0, 1] umieszczono losowo punkty L i M. Jaka jest szansa, że a) środek odcinka łączącego te punkty należy do [0, 1/3]? b) z L jest bliżej do M niż do zera? 13. Patyk został złamany w dwóch losowych miejscach. Jakie jest prawdopodobieństwo, że z powstałych trzech kawałków można zbudować trójk at. 14. Dwie osoby umawiają się na spotkanie. Każda z nich przychodzi w losowej chwili między godzina 16 a 17 i czeka 15 min. Jakie jest prawdopodobieństwo, że się spotkają? Ile czasu powinna czekać każda z osób, aby prawdopodobieństwo spotkania było większe niż 0.75?

3 Metody statystyczne. Lista 2. 3 Lista 2. Prawdopodobieństwo warunkowe 1. Załóżmy, że E i F są zdarzeniami takimi, że Pr(E) = 1/3, Pr(F ) = 1/2, a Pr(E F ) = 2/5. Znaleźć Pr(F E). 2. Jakie jest prawdopodobieństwo warunkowe, że w w pięciu rzutach symetryczną monetą pojawią się cztery reszki, jesli wiadomo, że w pierwszym rzucie wypadła reszka? 3. Pierwsze pudełko zawiera dwie białe piłki i trzy niebieskie, a w drugim są cztery białe piłki i jedna niebieska. Frida najpierw losuje jedno z dwóch pudełek, a następnie wybiera z niego piłkę. Jakie jest prawdopodobieństwo, że Frida wybrała piłkę z pierwszego pudełka, jeśli wiadomo, że ta piłka jest niebieska? 4. Załóżmy, że 8% kolarzy używa sterydów. Pozytywny wynik testu na doping ma 96% kolarzy zażywających sterydy oraz 9% kolarzy, którzy tego nie robią. Jakie jest prawdopodobieństwo, że losowo wybrany kolarz, który ma pozytywny wynik testu na obecność sterydów, jest na dopingu? 5. Jedna osoba na ludzi ma rzadkie genetyczne uszkodzenie. Test, wykrywający tę chorobę, daje wynik pozytywny u 99.9% pacjentów mających to uszkodzenie i u 0.02 % osób zdrowych. Jakie jest prawdopodobieństwo, że (a) osoba mająca dodatni wynik testu, jest chora? (b) osoba mająca ujemny wynik testu, jest zdrowa? 6. Przypuśćmy, że 5 wiadomości na 7 zawiera spam. Załóżmy ponadto, że prawdopodobieństwo wystąpienia słowa ekscytujący jest równe 0.08, gdy wiadomość jest spamem i w przeciwnym razie. Jakie jest prawdopodobieństwo, że wiadomość zawierająca słowo ekscytujący, zostanie uznana za spam?

4 Metody statystyczne. Lista 3. 4 Lista 3. Niezależność zdarzeń. Schemat Bernoulliego. 1. Załóżmy, że prawdopodobieństwo, że dziecko jest chłopcem wynosi 0.51 i że płcie dzieci urodzonych w rodzinie są niezależne. Jakie jest prawdopodobieństwo, że w rodzinie z pięciorgiem dzieci (a) są dokładnie trzej chłopcy? (b) jest co najmniej jeden chłopiec? (c) jest co najmniej jedna dziewczyna? (d) wszystkie dzieci tej samej płci? 2. Prawdopodobieństwo, że 4 pojawia na pierwszej kostce wynosi 2/7, a prawdopodobieństwo, że 3 pojawia na drugiej kostce to 2/7. Inne wyniki dla każdej z obu kostek pojawiają się z prawdopodobieństwem 1/7. Jakie jest prawdopodobieństwo uzyskania sumy 7 w rzucie tymi dwoma kostkami? 3. Znajdź prawdopodobieństwo, że w rodzinie z pięciorgiem dzieci nie ma chłopca, jeśli płcie dzieci są niezależne i jeśli (a) prawdopodobieństwo, że urodzi się chłopiec jest równe 0.5, (b) prawdopodobieństwo, że urodzi się chłopiec jest równe p, gdzie p jest ustaloną liczbą z przedziału (0, 1). (c) prawdopodobieństwo, że i-te dziecko jest chłopcem jest równe p i (i/100). = Test składa się z 25 pytań. Odpowiadając na każde z nich można wybrać jedną z 4 możliwych odpowiedzi, przy czym trzy z nich są błędne. Zakładając, że student zgaduje odpowiedzi obliczyć prawdopodobieństwo, że odpowie on poprawnie na: (a) co najmniej 20 pytań, (b) mniej niż 5 pytań. 5. Pewne lekarstwo leczy 90% przypadków pewnej choroby. Poddajemy kuracji 20 losowo wybranych chorych. Znajdź prawdopodobieństwo tego, że wyleczymy (a) wszystkich chorych w naszej próbie, (b) wszystkich oprócz jednego, (c) dokładnie 18 chorych, (d) dokładnie 90% chorych w naszej próbie. 6. Pewne lekarstwo uszkadza wątrobę u 1% pacjentów. Testujemy lekarstwo na 50 pacjentach. Oblicz prawdopodobieństwo, że (a) żaden pacjent nie dozna uszkodzenia choroby, (b) co najmniej jeden pacjent dozna uszkodzenia wątroby. 7. Wyznacz prawdopodobieństwo każdego z poniższych zdarzeń w n doświadczeniach ze schematu Bernoulliego z prawdopodobieństwem sukcesu p:

5 Metody statystyczne. Lista 3. 5 (a) nie pojawi się żadna porażka, (b) pojawi się co najmniej jedna porażka, (c) pojawi się co najwyżej jedna porażka, (d) pojawią się dokładnie dwie porażki. 8. Znajdź prawdopodobieństwo, że losowo wygenerowany ciąg bitów długości 10 zaczyna się od 1 i kończy się na 00, jeśli bity są generowane niezależnie i jeśli (a) bity 0 i 1 są równie prawdopodobne, (b) prawdopodobieństwo, że bit jest równy 1 wynosi 0.6. (c) prawdopodobieństwo tego, że jest i-ty bit równy 1 wynosi 1, dla i = 1,..., 10. 2i 9. W meczu piłki nożnej z prawdopodobieństwem 1 6 wygrywają goście, z 1 2 gospodarze, a z prawdopodobieństwem 1 będzie remis. Obliczyć prawdopodobieństwo, że w 14 3 meczach będzie 7 zwycięstw gospodarzy i 3 remisy.

6 Lista 4. Dyskretne zmienne losowe 6 Lista 4. Dyskretne zmienne losowe. 1. Zmienna losowa X przyjmuje wartości 2, 3, 5, 8 z prawdopodobieństwami odpowiednio równymi 2/10, 4/10, 3/10, 1/10. Wyznaczyć dystrybuantę tej zmiennej i obliczyć (a) P (X 3), (b) P (X 2.5), (c) P (2.7 X < 5.1), (d) E(X), (e) Var(X). 2. Zmienna losowa X ma rozkład dwumianowy B(n, p) z n = 10 i p = 1/2. Obliczyć (a) P (X = 5), (b) P (X 9), (c) P (3 X < 6), (d) E(X), (e) Var(X). 3. Jaka jest oczekiwana suma oczek w rzucie trzema symetrycznymi kostkami? 4. Jaka jest oczekiwana liczba orłów w pięciu rzutach symetryczna monetą? 5. Jaka jest oczekiwana liczba szóstek w dziesięciu rzutach symetryczną kostką? 6. Jaka jest oczekiwana suma oczek w dwóch rzutach kostką, która nie jest symetryczna i 3 pojawia się dwa razy częściej od pozostałych liczb? 7. Rzucamy symetryczna kostką tak długo az pojawi się szóstka lub wykonamy 10 rzut. Jaka jest oczekiwana liczba rzutów? 8. Rzucamy symetryczna monetą tak długo az pojawią się dwa orły lub wykonamy szósty rzut. Jaka jest oczekiwana liczba rzutów? 9. Rzucamy symetryczną kostką tak długo, aż wypadnie 6. (a) Jakie jest prawdopodobieństwo, że trzeba będzie wykonać n rzutów? (b) Jaka jest oczekiwana liczba wykonanych rzutów? 10. Jaka jest wariancja liczby orłów, wyrzuconych w 10 rzutach symetryczną monetą? 11. Jaka jest wariancja liczby szóstek, wyrzuconych w 10 rzutach symetryczną kostką?

7 Lista 5. Ciągłe zmienne losowe 7 Lista 5. Ciągłe zmienne losowe. 1. Zmienna losowa X ma rozkład jednostajny na przedziale ( 1, 1). (a) Obliczyć P ( 0, 5 < X 0, 75). (b) Wyznaczyć liczbę x, dla której P ( x < X < x) = Czas potrzebny do przeprowadzenia pewnego testu krwi ma rozkład jednostajny na przedziale (50, 75) s. Jaki procent testów (a) trwa dłużej niż 70 s.? (b) kończy się przed upływem minuty? 3. Zmienna losowa X ma rozkład normalny wykładniczy z parametrem λ = 2. Wyznaczyć prawdopodobieństwa P (X > 1), P (X 3), P (1 X < 3), P ( 5 < X < 2). 4. Zmienna losowa X ma rozkład normalny N(10, 2 2 ). Wyznaczyć prawdopodobieństwa P (X < 13), P (X > 9), P (6 < X < 14), P (2 < X < 4). 5. Wykorzystując odpowiednie tablice wyznaczyć kwantyle rzędu 1 α dla rozkładu (a) N(0, 1); (b) chi-kwadrat z v stopniami swobody; (c) t-studenta z v stopniami swobody. Przyjąć, że α {0.005, 0.025, 0.05} i v {1, 10, 20}.

8 Lista 6. Wstępna analiza danych. 8 Lista 6. Wstępna analiza danych. 1. Zmierzono grubość (w µm) warstwy krzemu nanoszonej przez pewien automat otrzymując: 5.2, 4.6, 6.1, 6.0, 5.0, 5.3, 4.0, 4.0, 5.4, 6.1, 7.2, 5.0, 4.0, 5.4, 6.0, 4.0, 3.5, 6.2, 5.0, 6.2, 5.0, 7.1, 5.0,5.0, 5.1, 5.0, 4.0, 5.0, 6.1, 5.0, 5.2, 5.0, 5.0, 3.0, 6.0, 5.0, 4.0, 6.0, 4.3, 4.0. Dla podanej próby: (a) zbudować szereg rozdzielczy; (b) narysować histogram i dystrybuantę empiryczną; (c) wyznaczyć średnią, wariancję, odchylenie standardowe i współczynnik zmienności w próbie; (d) wyznaczyć medianę, kwartyl dolny i górny, rozstęp miedzykwartylowy i modalną w próbie; (e) sporządzić wykres ramkowy, (f) ocenić symetrię i skośność histogramu. 2. Oblicz odchylenie standardowe, wariancję i średnią z próby dla każdej z poniższych fikcyjnych próbek. Korzystaj z definicji a nie gotowych funkcji na kalkulatorze. a) 16, 13, 18, 13; b) 38, 30, 34, 38, 35; c) 1, 1, 5, 1; d) 4, 6, 1, 4, 2. Jak zmienią się te parametry, gdy każdą z powyższych wartości wyrazimy w nowych jednostkach, przyjmując że dla pewnych ustalonych liczb a i b zachodzi: nowa wartość = a*stara wartość+b. 3. Farmakolog zmierzył ilość dopaminy w mózgu u siedmiu szczurów i otrzymał następujące wyniki w (w molach/g): 6.8, 5.3, 6.0, 5.9, 6.8, 7.4, 6.2. Oblicz (a) średnią i odchylenie standardowe z próby, (b) medianę oraz pierwszy i trzeci kwartyl z próby. Jak zmienią się te parametry, gdy zamiast wartości 6.2 pojawi się wartość 100? 4. Całkowitą ilość protein produkowanych przez krowy mleczne możżna ocenić okresowo badając ich mleko. W tabeli zawarto wartośći całkowitej rocznej produkcji protein (lb.) dla 28 krów rasy Holstein. Dieta i inne warunki były takie same dla wszystkich krów. 425, 481, 477, 434, 410, 397, 438, 545, 528, 496, 502, 529, 500, 465, 539, 408, 513, 496, 477, 445, 546, 471, 495, 445, 565, 499, 508, 426. Wyznacz rozkład częstości i przedstaw go w postaci tabeli, histogramu i wykresu łodyga liście. Za przedziały klasowe przyjmij: [380, 410), [410, 440), [440, 470), [470, 500), [500, 530), [530, 560), [560, 590). 5. Obserwowano przyrost wagi u byków podczas 140 dniowego okresu testowego. Przeciętny dzienny przyrost wagi (lb./dzień) 13 byków na tej samej diecie jest zawarty w poniższej tabeli: 3.89, 3.51, 3.97, 3.31, 3.21, 3.36, 3.67, 3.24, 3.27, 3.48, 3.52, 3.77, Oblicz średnią i medianę tej próby. Ustal kwartyle i wykonaj wykres pudełkowy.

9 Lista 6. Wstępna analiza danych Badanie długości czasu T bezawaryjnej pracy 200 elementów danego typu pewnego urządzenia dało następujące wyniki: przedział liczba przedział liczba obserwacji obserwacji [0,300) 53 [1800,2100) 9 [300, 600) 41 [2100,2400) 7 [600, 900) 30 [2400,2700) 5 [900, 1200) 22 [2700,3000) 3 [1200, 1500) 16 [3000,3300) 2 [1500, 1800) 12 [3300, ) 0 (a) oszacuj wartość oczekiwaną i wariancją zmiennej T, tzn. parametry E(T ) i Var(T ), (b) oszacuj P( T [600, 1200) ), tzn. prawdopodobieństwo tego, że zmienna T przyjmie wartość z przedziału [600, 1200). (c) naszkicuj histogram i porównaj go z wykresem wykresem funkcji { λ exp( λt), t 0, f(t) = 0, t < 0 przyjmując, że nieznany parametr λ ma wartość 1 X. Uwaga. W obliczeniach przyjmij, że wszystkie obserwacje z ustalonego przedziału leżą w środku tego przedziału. Rysunek wykonaj za pomocą pakietu Excel. 7. Suma opadów (w mm) w Warszawie w lipcu w kolejnych latach poczynając od roku 1811 do roku 1960 wynosiła: 35, 82, 48, 75, 77, 123, 117, 75, 92, 101, 116, 113, 42, 44, 36, 71, 9, 74, 114, 49, 83, 94, 223, 28, 57, 46, 33, 86, 85, 74, 72, 104, 37, 229, 41, 50, 73, 40, 76, 100, 171, 41, 160, 120, 144, 46, 143, 105, 29, 92, 138, 44, 26, 80, 50, 84, 78, 74,53, 51, 76, 30, 48, 6, 54, 63, 20, 74, 81, 45, 50, 174, 82, 18, 139, 31, 47, 78, 173, 71, 72, 20, 85, 19, 35, 39, 120, 92, 172, 98, 37, 77, 143, 26, 96, 13, 132, 109, 116, 132, 37, 32, 91, 101, 77, 87, 99, 181, 166, 68, 5, 122, 33, 84, 66, 64, 149, 23, 20, 115, 71, 108, 55, 166, 124, 115, 53, 71, 49, 73, 93, 76, 113, 53, 77, 37, 78, 124, 84, 44, 68, 26, 65, 136, 154, 82, 88, 38, 80, 159. (a) Obliczyć średnią, wariancję, medianę i rozstęp międzykwartylowy w tej próbie. (b) Sporządzić histogram i wykres ramkowy (box-plot). (c) Odrzucić po 15% skrajnych wyników i ponownie wyznaczyć średnią w próbie. 8. Dla danych z poprzedniego zadania rozważyć oddzielnie sumy opadów z lat oraz z lat Wyznaczyć wykresy ramkowe i histogramy dla tych danych i ocenić, czy po 100 latach zmienił się rozkład sumy opadów w lipcu.

10 Lista 7. Przedziały ufności dla średniej i proporcji. 10 Lista 7. Przedziały ufności dla średniej i proporcji. Oznaczenia: Średnia, wariancja i odchylenie standardowe w próbie x 1, x 2,..., x n to x = 1 n x i, s 2 = 1 n (x i x) 2, s = 1 n (x i x) n n 1 n 1 2. i=1 i=1 1. Dla danych 0.1, 0.15, 0.1, 0.05, oszacować na poziomie ufności 1 α = 0.9 wartość oczekiwaną przyjmując, że rozkład jest normalny oraz σ = Z populacji o rozkładzie normalnym N(m, σ 2 ) pobrano próbę pięcioelementową: 2.15, 2.08, 2.17, 1.95, Znaleźć przedział ufności dla wartości oczekiwanej na poziomie ufności 1 α = 0.9, wiedząc że σ = 1/ Średni czas świecenia lampy, obliczony na podstawie próby losowej rozmiaru n = 100, wynosi 1000 godzin. Na poziomie ufności 1 α = 0.95 wyznaczyć przedział ufności dla średniego czasu świecenia lampy z całej partii, jeśli wiadomo, że odchylenie standardowe długości świecenia lampy wynosi σ = 40 godzin. 4. Wytrzymałość pewnego materiału budowlanego ma rozkład normalny N(m, σ 2 ). Próba n = 5 elementowa wylosowanych sztuk tego materiału dała wyniki: x = 20.8 N/cm 2, s = 2.8N/cm 2. (a) Na poziomie ufności 0.99 zbudować przedział ufności dla średniej m. (b) Na poziomie ufności 0.95 zbudować przedział ufności dla wariancji σ Struktura wieku osób zatrudnionych w firmie komputerowej jest następująca: Wiek w latach Liczba osób Zakładając, że wiek osób ma rozkład normalny N(m, σ 2 ), wyznaczyć przedział ufności dla wariancji wieku na poziomie ufności 0, Dokonano pomiarów zawartości pewnego enzymu w tkance 9 grzybów w pewnych ustalonych warunkach eksperymentalnych. Średnia z tych pomiarów wyniosła 5111 jednostek a odchylenie standardowe 818 jednostek. (a) Załóżmy, że zawartość badanego enzymu w populacji grzybów ma rozkład normalny. Skonstruuj 95% przedział ufności dla średniej zawartości tego enzymu w tkance grzybów. (b) Podaj interpretację skonstruowanego przedziału ufności. (c) W jaki sposób można zweryfikować założenie o normalności rozkładu. 7. Oblicz średnią, odchylenie standardowe i błąd standardowy średniej w pięcioelementowej próbie: 10.0, 8.9, 9.1, 11.7, 7.9. Skonstruuj 90% przedział ufności dla µ, przy założeniu, że obserwacje pochodzą z rozkładu normalnego. 8. Zoolog zmierzył długość ogona u 86 myszy leśnych. Średnia długość ogona wyniosła mm a odchylenie standardowe z próby 3.06 mm. 95% przedział ufności dla średniej długości ogona w tej populacji myszy wynosi [59.77, 61.09]. i=1

11 Lista 7. Przedziały ufności dla średniej i proporcji. 11 (a) Prawda czy fałsz (uzasadnij): Mamy 95% pewności, że średnia długość ogona w naszej próbie zawiera się między mm a mm. (b) Prawda czy fałsz (uzasadnij): Mamy 95% pewności, że średnia długość ogona w populacji myszy zawiera się w przedziale między mm a mm. 9. W celu sprawdzenia czy pewien lek obniża ciśnienie krwi u chorych na nadciśnienie, wylosowano n = 20 pacjentów i zmierzono im ciśnienie przed podaniem tego leku i po pewnym czasie po podaniu. Otrzymano następujące wyniki: Przed podaniem Po podaniu Przed podaniem Po podaniu Zakładając normalność odpowiedniego rozkładu skonstruuj 95% przedział ufności dla różnicy miȩdzy średnim ciśnieniem przed i po podaniu leku. 10. Na podstawie danych z dwóch niezależnych próbek o liczności n 1 = 10 i n 2 = 20, wylosowanych z populacji o rozkładach normalnych, otrzymano następujące wartości średnich z prób badanej cechy: x = 14.3 i ȳ = Wariancje cech w obu populacjach są znane i wynoszą σ 2 1 = 22, σ 2 2 = 18. Skonstruuj 99% przedział ufności dla różnicy miȩdzy średnim wartościami tych cech. 11. Cechy X i Y w dwóch populacjach mają rozkłady normalne o tej samej wariancji. Z dwóch niezależnych prób prostych o liczebnościach odpowiednio 100 i 120 obliczono x = 1.15, s 2 x = 2.4 oraz ȳ = 1.05, s 2 y = 2.3. Skonstruuj 95% przedział ufności dla różnicy miȩdzy średnim wartościami tych cech. Czy można twierdzić, że średnie w tych populacjach są takie same? 12. Przeprowadzono badanie krwi u 70 orangutanów i stwierdzono, że 14 z nich ma grupę krwi B. Skonstruuj 95% przedział ufności dla proporcji p wystȩpowania grupy krwi B u orangutanów. 13. Spośród 500 losowo wybranych mieszkańców Kalifornii 302 opowiedziało się za dopuszczalnością kary śmierci. Skonstruuj 99% przedział ufności dla oszacowania proporcji p wszystkich mieszkańców Kalifornii, którzy są za dopuszczalnością kary śmierci. 14. Spośród 296 losowo wybranych kobiet 63 stwierdziło, że przy kupowaniu koszul zwracają uwagę ma markę towaru. Wśród 251 mężczyzn 27 przyznało się do analogicznego zachowania. Skonstruuj 90% przedział ufności dla oszacowania różnicy p K p M między proporcjami kobiet i mężczyzn zwracających uwagę na markę kupowanych koszul.

12 Lista 8. Testy dla średniej i proporcji. 12 Lista 8. Testy dla średniej i proporcji. 1. Pewien automat w fabryce czekolady wytwarza tabliczki czekolady o nominalnej wadze 250 g. Wiadomo, że rozkład wagi produkowanych tabliczek jest normalny N(m, 5 2 ). Kontrola techniczna pobrała w pewnym dniu próbę losową 16 tabliczek czekolady i otrzymała średnią wagę 244 g. Czy można stwierdzić, że automat rozregulował się i produkuje tabliczki czekolady o mniejszej niż przewiduje norma wadze? Na poziomie istotności α = 0.05 zweryfikuj odpowiednią hipotezę. 2. Spośród pacjentów szpitala, leczonych na pewną chorobę, wylosowano próbę 26 chorych, którym następnie zmierzono ciśnienie tętnicze. Okazało się, że średnia i odchylenie standardowe z próby były równe x = 135 i s = 40. Zakładając, że ciśnienie ma rozkład normalny N(m, σ 2 ) zweryfikować hipotezę, że pacjenci pochodzą z populacji o średnim ciśnieniu tętniczym 120. Przyjąć poziom istotności α = Firma doradztwa inwestycyjnego zapewnia, że przeciętny przychód z akcji w pewnej gałęzi przemysłu wynosi 11, 5 %. Inwestor chce sprawdzić tę opinię, więc pobiera próbę złożoną z akcji 100 spółek należących do tej gałęzi i stwierdza, że średni przychód z akcji w próbie wynosi x = 10, 8 % przy odchyleniu standardowym z próby s = 3, 4 %. Czy inwestor ma dostateczne powody do odrzucenia zapewnienia firmy doradczej na poziomie istotności α = 0, 05? 4. W celu sprawdzenia czy pewien lek obniża ciśnienie krwi u chorych na nadciśnienie, wylosowano n = 20 pacjentów i zmierzono im ciśnienie przed podaniem tego leku i po pewnym czasie po podaniu. Otrzymano następujące wyniki: Przed podaniem Po podaniu Przed podaniem Po podaniu Sformułuj hipotezę zerową i hipotezę alternatywną, a następnie zweryfikuj je (a) zakładając normalność rozkładu (o rozkład jakiej zmiennej tu chodzi?), (b) nie zakładając normalności. Przyjmij poziom istotności α = Na podstawie danych z dwóch niezależnych próbek o liczności n 1 = 10 i n 2 = 20, wylosowanych z populacji o rozkładach normalnych, otrzymano następujące wartości średnich z prób badanej cechy: x = 14.3 i ȳ = Wariancje cech w obu populacjach są znane i wynoszą σ 2 1 = 22, σ 2 2 = 18. Na poziomie istotności 0.05 zweryfikować hipotezę o równości średnich, tzn. H : µ 1 = µ 2, wobec hipotezy alternatywnej K : µ 1 µ Cechy X i Y w dwóch populacjach mają rozkłady normalne o tej samej wariancji. Z dwóch niezależnych prób prostych o liczebnościach odpowiednio 100 i 120 obliczono x = 1.15, s 2 x = 2.4 oraz ȳ = 1.05, s 2 y = 2.3. Na poziomie istotności α = 0.05 zweryfikuj hipotezę o równości tych średnich, przyjmując alernatywę jednostronną.

13 Lista 8. Testy dla średniej i proporcji Czy chwasty zmniejszają plony kukurydzy? Spośród 8 poletek obsianych kukurydzą wybrano losowo 4 i całkowicie je wyplewiono. Pozostałych 4 poletka częściowo wyplewiono, pozostawiając po 3 chwasty na m 2 powierzchni. W poniższej tabelce przedstawiono informacje o uzyskanych zbiorach: Liczba chwastów na m 2 plony (w buszlach na akr) Sformułować hipotezę zerową H 0 i hipotezę alternatywną H 1, a następnie zweryfikować je na poziomie istotności α = 0, 05 (a) zakładając normalność rozkładów (o rozkłady jakich zmiennych tu chodzi?), (b) nie zakładając normalności. 8. Z dwóch dużych partii słupków betonowych wybrano próbki o liczebnościach n 1 = 90 oraz n 2 = 110. Średnie wytrzymałości na ściskanie osiowe obliczone z tych próbek wynosiły: x = kg/cm 2, ȳ = kg/cm 2, a odchylenia standardowe odpowiednio s x = 2 kg/cm 2 i s y = 1.7 kg/cm 2. Na poziomie istotności α = 0.05 zweryfikować hipotezę o jednakowej wytrzymałości słupków w obu partiach. 9. Pobrano dwie losowe próby ziaren fasoli dwóch gatunków i zmierzono długości tychże ziaren. Dla gatunku A otrzymano x = 12.3 mm, s x = 1.8 mm, natomiast dla gatunku B otrzymano y = 11.9 mm, s y = 2.1 mm. Wiedząc, że liczebności tych prób wynosiły odpowiednio n = 450 i m = 500, zweryfikować hipotezę o równości średnich długości ziaren obu gatunków fasoli. Przyjąć poziom istotności α = Przeprowadzono badanie krwi u 70 orangutanów i stwierdzono, że 14 z nich ma grupę krwi B. Niech p oznacza nieznaną proporcję wystȩpowania grupy krwi B u orangutanów. Na poziomie istotności α = 0.05 zweryfikować hipotezę że p = 0.25 przy hipotezie alternatywnej p < Spośród 296 losowo wybranych kobiet 63 stwierdziło, że przy kupowaniu koszul zwracają uwagę ma markę towaru. Wśród 251 mężczyzn 27 przyznało się do analogicznego zachowania. Na poziomie istotności α = 0.01 zweryfikuj hipotezę zerową o równości proporcji p K i p M kobiet i mężczyzn zwracających uwagę na markę kupowanych koszul.