Pan Mieczysław Bertek Starosta Miechowski ul. Racławicka Miechów. Wystąpienie pokontrolne

Transkrypt

1 NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w KRAKOWIE KRAKÓW, ul. Łobzowska 67 (0-12) , , Fax (0-12) Kraków, dnia czerwca 2008 r. P/08/063 LKR /08 Pan Mieczysław Bertek Starosta Miechowski ul. Racławicka Miechów Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie przeprowadziła kontrolę Starostwa Powiatowego w Miechowie w zakresie sprawowania nadzoru przez starostów nad stacjami kontroli pojazdów (SKP), dopuszczającymi pojazdy samochodowe do ruchu drogowego w latach W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokole podpisanym przez Pana Starostę w dniu 13 maja 2008 r. i omówiono na naradzie pokontrolnej w dniu 30 maja 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne. NIK negatywnie ocenia działania Starostwa w zakresie realizacji zadań nadzorczych i kontrolnych wobec SKP, wydawania uprawnień do wykonywania badań technicznych pojazdów, a takŝe w zakresie funkcjonowania kontroli wewnętrznej w Starostwie. PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące ustalenia i oceny szczegółowe: 1. Starostwo nie przeprowadziło w 2006 r. Ŝadnej kontroli w pięciu SKP, działających na terenie powiatu. Zaniechanie to stanowiło naruszenie art. 83b ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.). Wyniki kontroli wskazują, Ŝe tylko w 2007 r. kontrolą objęto wszystkie 5 SKP, a w latach przeprowadzono jedynie po 1-2 kontroli w SKP. NIK nie podziela stanowiska Pana

2 2 Starosty wyraŝonego w wyjaśnieniach, Ŝe powodem nieprzeprowadzania co najmniej raz w roku kontroli kaŝdej SKP było przeprowadzenie kontroli SKP przez pracowników Transportowego Dozoru Technicznego (TDT) 2 kontroli w 2005 r. oraz 3 kontroli w 2006 r., gdyŝ nie były to kontrole związane z wypełnianiem przez Starostwo obowiązku wynikającego z przepisów ww. ustawy. Kontrole te przeprowadzone przez pracowników TDT na wniosek przedsiębiorców, w celu uzyskania przez nich poświadczeń zgodności wyposaŝenia i warunków lokalowych z wymaganiami dotyczącymi prowadzonych badań technicznych pojazdów. 2. NIK negatywnie ocenia niecofnięcie uprawnień 2 diagnostom, pomimo nieprawidłowego przeprowadzenia przez nich badań technicznych. W protokołach kontroli SKP w KsiąŜu Wielkim i Miechowie odnotowano 3 przypadki świadczące o wydaniu przez diagnostów zaświadczenia o wyniku badania technicznego pojazdów, pomimo braku numerów rejestracyjnych i dowodów rejestracyjnych. Dotyczyło to ciągnika rolniczego Władimiriec (kontrola SKP w KsiąŜu Wielkim - 27 listopada 2007 r.) oraz ciągnika rolniczego Ursus i samochodu Polonez Caro (kontrola SKP w Miechowie z 11 grudnia 2007 r.). Zgodnie z protokołami z tych kontroli, diagności nie sprawdzili zgodności faktycznych danych z zapisami w dowodzie rejestracyjnym oraz prawidłowości oznaczeń i stanu tablic rejestracyjnych, do czego byli zobowiązani 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (Dz.U z 2003 r. Nr 227 poz ze zm.), Zgodnie z art. 84 Prawo o ruchu drogowym, w przypadku wydania przez diagnostę zaświadczenia albo dokonania wpisu w dowodzie rejestracyjnym niezgodnie ze stanem faktycznym, ponosi on odpowiedzialność za przestępstwo wynikające z art. 271 kodeksu karnego, a wg art. 84 ust. 3 ww. ustawy Prawo o ruchu drogowym, stwierdzenie popełnienia ww. czynu, zobowiązuje starostę do wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie cofnięcia uprawnień. W ocenie NIK działania podjęte wobec obu diagnostów były pobłaŝliwe (potraktowano je jako uchybienia). Jak oświadczył Pan Starosta na naradzie pokontrolnej, dalsze uchybienia w pracy wskazanych SKP będą skutkować wszczęciem postępowania o cofnięcie uprawnień. Na uwagę zasługuje, Ŝe przy stwierdzeniu analogicznej nieprawidłowości przy wykonaniu badania technicznego ciągnika Władimiriec przez diagnostę nr TJE/D/0008 z SKP w KsiąŜu Wielkim oraz w wyniku poinformowania przez Naczelnika Wydziału Komunikacji, Transportu i Dróg

3 3 (WKTiD Starosty Jędrzejowskiego, Starosta ten wszczął postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia uprawnień. Wyniki kontroli wskazują równieŝ, Ŝe w Prokuraturze Rejonowej w Miechowie zakończono w badanym okresie 2 postępowania, z których jedno dotyczyło poświadczenia nieprawdy przez diagnostę w SKP w Charsznicy. Jedno postępowanie zostało umorzone natomiast w drugim przypadku skierowano akt oskarŝenia do Sądu Rejonowego w Miechowie. Do maja 2008 r. postępowanie sądowe nie zostało jeszcze zakończone, ale w ocenie NIK, oba przypadki powinny zwrócić uwagę Pana Starosty na wykonywanie obowiązków przez diagnostów zatrudnionych w SKP na terenie powiatu miechowskiego. 3. NIK negatywnie ocenia niewyegzekwowanie przez ponad rok zwrotu pieczęci SKP i diagnostów zatrudnionych w SKP w Kozłowie, po ograniczeniu zakresu badań na wniosek przedsiębiorcy dotyczący rezygnacji z badań motocykli i motorowerów. Zmianę zakresu działania SKP wprowadzono do rejestru przedsiębiorców w dniu 25 maja 2006 r. i Naczelnik WKTiD w tym dniu zezwolił na wykonanie nowych pieczątek dla SKP i diagnostów, nie domagając się zwrotu poprzednich pieczątek. Zwrot pieczątek dla SKP i uprawnień diagnostów o rozszerzonym zakresie badań nastąpił dopiero po upływie przeszło roku, tj. w dniu 11 lipca 2007 r. Naczelnik WKTiD w swoich wyjaśnieniach stwierdził, Ŝe było to wynikiem niedopatrzenia pracownika i dla sprawdzenia czy były uŝywane nieaktualne pieczątki została przeprowadzona kontrola w SKP w wyniku której stwierdzono, Ŝe nie były wykorzystywane pieczątki w okresie utraty ich waŝności. 4. W latach Pan Starosta nie powierzał czynności kontrolnych w SKP Dyrektorowi TDT, pomimo moŝliwości zawarcia w tym zakresie porozumienia, wynikającej z art. 83b ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Działanie takie byłoby jednak zasadne, poniewaŝ pracownicy Starostwa wykonujący kontrole SKP nie posiadali ku temu odpowiednich kwalifikacji, tj. nie posiadali wykształcenia technicznego oraz praktyki zawodowej w zakresie badań technicznych pojazdów. NaleŜy podkreślić, Ŝe w ocenie Ministerstwa Transportu, przesłanej starostom i prezydentom miast w piśmie z dnia 19 października 2007 r., powierzenie Dyrektorowi TDT obowiązków kontrolnych wynikających z nadzoru Starosty nad działaniami SKP, o których mowa w art. 83b ust.1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, z załoŝenia przyczynia się do częstszego monitorowania SKP i rzetelności w badaniu pojazdów oraz moŝe zobligować stacje diagnostyczne do przestrzegania i śledzenia zmian w obowiązujących przepisach prawa, jak równieŝ wpłynąć na poprawę jakości świadczonych przez nie usług. Jak wyjaśnił Pan

4 4 Starosta, choć przepis art. 83b ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym dopuszcza taką moŝliwość, to nie ma obowiązku zawarcia porozumienia w tej sprawie z Dyrektorem TDT i tylko część starostów skorzystała z tej moŝliwości. 5. W badanym okresie nie egzekwowano od przedsiębiorców prowadzących SKP realizacji zaleceń pokontrolnych, których nie formułowano w postępowaniu pokontrolnym, ale w samym protokole z kontroli. Tym samym nie formułowano zaleceń pokontrolnych oraz nie określano terminów złoŝenia przez przedsiębiorców informacji o sposobie ich wykonania. W ocenie NIK, niewyznaczenie terminu usunięcia stwierdzonych naruszeń w formie zaleceń pokontrolnych, do czego zobowiązuje art. 83b ust. 2 pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym, pozbawia Pana Starostę moŝliwości wydania decyzji o ewentualnym zakazie wykonywania badań przez SKP i wszczęcia procedury w sprawie wykreślenia SKP z rejestru. 6. ZastrzeŜenia i uwagi NIK dotyczą równieŝ: działalności kontroli wewnętrznej - gdyŝ Zespół Kontrolny Starostwa nie planował, jak równieŝ nie przeprowadził Ŝadnej kontroli rzetelności działań pracowników WKTiD w badanym okresie; niepełnego określenia zadań dla pracowników WKTiD wykonujących zadania z zakresu nadzoru nad SKP, co przejawiało się m.in. w niedostosowaniu i niezaktualizowaniu ich zakresów czynności do aktualnie obowiązujących przepisów prawnych oraz Regulaminu Organizacyjnego Starostwa. W zakresach czynności odpowiednich pracowników nie przypisano zadań dotyczących kontroli SKP, czego przykładem jest brak określenia jakichkolwiek zadań dla pracownika, który gromadził dokumentację SKP i diagnostów, przygotowywał decyzje administracyjne i brał udział w kontrolach SKP; nadania uprawnień diagnosty osobie, która nie spełniła, w ocenie NIK, warunku określonego w 2 punkt 3 rozporządzenia z 4 listopada 2004 r. w sprawie wymagań dot. diagnostów 1 tj. posiadania, co najmniej 4 lat praktyki na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów w stacji obsługi pojazdów lub zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów. Wyniki kontroli wskazują, Ŝe w dniu 2 sierpnia 2007 r. tj. w dniu złoŝenia wniosku przez zainteresowanego, Naczelnik WKTiD nadał uprawnienia diagnosty 1 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dz. U. z 2004 r. Nr 246 poz.2469)

5 5 osobie, która posiadając wyŝsze wykształcenie techniczne o specjalności innej niŝ samochodowa, zamiast udokumentowania 4 lat praktyki na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów wyłącznie w stacji obsługi pojazdów lub zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów, przedstawił zaświadczenie o pracy przez 4 lata na stanowisku mechanik samochodowy w Firmie Handlowo-Usługowo-Produkcyjnej Kajzerka. Jak wyjaśnił Pan Naczelnik WKTiD, z orzecznictwa przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym w podobnych sprawach wystarczającym był fakt zatrudnienia na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów, a nie miejsce wykonywania tej pracy, tj. stacja obsługi lub zakład naprawy pojazdów. Ponadto diagnosta ten zdał egzamin kwalifikacyjny, co wskazuje, ze spełniał on kryteria do pracy w charakterze diagnosty; kontrole SKP wykonane w 2007 r. przez pracowników WKTiD obejmowały najistotniejsze zagadnienia dotyczące działalności SKP, stosownie do ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz przepisów wykonawczych, niemniej jednak w ocenie NIK w protokołach kontroli brak było ustaleń pozwalających na właściwą ocenę prawidłowości wykonywania przez diagnostów badań technicznych pojazdów, w aspekcie ich rzetelności tj. obejmowania wszystkich zagadnień określonych w 3 i 4 rozporządzenia w sprawie badań pojazdów w SKP. Ponadto w protokołach z kontroli brak było m.in. danych o prowadzeniu rejestru zastępczych tabliczek znamionowych i naniesionych numerów podwozia/ramy, dokonywaniu korekt błędnie wystawionych zaświadczeń, prawidłowości opłat za przeprowadzone badania, potwierdzaniu wpisów w dokumentacji pieczątką SKP oraz datą, pieczątką i podpisem diagnosty; braku procedur dotyczących prawidłowego przeprowadzania przez pracowników WKTiD kontroli SKP, tj. nieopracowania w formie pisemnej wytycznych prowadzenia takich kontroli i niewprowadzenia ich do stosowania Zarządzeniem Starosty. 6. NIK nie wnosi uwag do sporządzania rejestru przedsiębiorców prowadzących SKP oraz rejestru decyzji o nadaniu uprawnień diagnostom, jak równieŝ do sposobu gromadzenia i przechowywania dokumentacji w tym zakresie.

6 6 Przedstawiając powyŝsze uwagi i oceny, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Egzekwowanie od pracowników WKTiD przeprowadzania, co najmniej jeden raz w roku, kontroli kaŝdej SKP lub rozwaŝenie zlecenia czynności kontrolnych Dyrektorowi TDT, na podstawie stosownego porozumienia, w związku z przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym. 2. RozwaŜenie wszczęcia postępowań administracyjnych o cofnięcie uprawnień 2 diagnostom w SKP w Miechowie, których dotyczyły nieprawidłowości w wykonywaniu badań technicznych pojazdów stwierdzone w wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu 11 grudnia 2007 r. 3. Zapewnienie pracownikom WKTiD prowadzącym kontrole SKP uzupełnienia kwalifikacji poprzez szkolenia dotyczące sposobu prowadzenia wymaganej dokumentacji, prawidłowego wykonywania badań technicznych oraz spełniania kryteriów w zakresie wyposaŝenia SKP. 4. Uzupełnienie zakresów czynności pracowników WKTiD o realizację zadań związanych z nadzorem nad SKP i ich zaktualizowanie do obecnie obowiązujących przepisów i Regulaminu Organizacyjnego Starostwa. 5. Egzekwowanie rzetelnego sporządzania protokołów kontroli SKP poprzez dokładne określanie zbadanych spraw i wyników badań oraz kierowanie do przedsiębiorców zaleceń pokontrolnych z określeniem terminu wykonania i złoŝenia informacji o sposobie realizacji. 6. RozwaŜenie podjęcie ściślejszej współpracy z organami Policji, Prokuratury Rejonowej i Wojewódzkiej Inspekcji Transportu Drogowego pozwalającej na analizowanie przyczyn zakwestionowania dowodów rejestracyjnych pojazdów w powiązaniu z terminem i miejscem wykonania badań technicznych oraz na ocenę rzetelności tych badań przez diagnostów. 7. Objęcie kontrolą wewnętrzną działalności WKTiD w zakresie sprawowanego nadzoru nad SKP. O sposobie wykorzystania przedstawionych uwag i wniosków oraz podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia, proszę poinformować NajwyŜszą Izbę Kontroli Delegaturę w Krakowie w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia lub w przypadku

7 7 zgłoszenia zastrzeŝeń od daty otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie ich rozstrzygnięcia, zgodnie z art. 62 cytowanej ustawy o NIK. Równocześnie informuję, Ŝe Panu Staroście przysługuje zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK prawo zgłoszenia na piśmie, do Dyrektora NIK Delegatury w Krakowie, umotywowanych zastrzeŝeń do zawartych w niniejszym wystąpieniu ocen, uwag i wniosków, w terminie 7 dni od daty jego otrzymania. 1. Adresat 2. Departament Komunikacji i Systemów Transportowych NIK 3. A/a