Sprawozdanie z dzialalnosci POMORSKIEGO FORUM na rzecz WYCHODZENIA z BEZDOMNOSCI w roku 2004

Transkrypt

1 Sprawozdanie z dzialalnosci POMORSKIEGO FORUM na rzecz WYCHODZENIA z BEZDOMNOSCI w roku 2004 PIOTR OLECH Sekretarz Pomorskiego Forum Biuro Forum - ul. Przytockiego 4; Gdansk tel/fax ; tel. kom biuro@pfwb.org.pl; 1

2 Czesc 1. Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci jako organizacja 1.1. Status organizacji Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci jest plaszczyzna wspólpracy ponad dwudziestu organizacji pozarzadowych oraz instytucji sektora publicznego w sferze problemu bezdomnosci. Podmioty zrzeszone w Pomorskim Forum wspólpracuja na mocy Porozumienia o Wspóldzialaniu podpisanego 11 wrzesnia 2001 roku, sygnowanego przez ówczesna sekretarz stanu Ministerstwa Pracy i Polityki Spolecznej Joanne Starege - Piasek. Pomorskie Forum istniejace od 1997 r. nie posiada formy prawnej, srodki na dzialalnosc glównie koordynujaca uzyskuje poprzez organizacje czlonkowskie, które wystepuja i pozyskuja srodki na prace Forum. Czlonkostwo opiera sie na Porozumieniu o Wspóldzialaniu, formie umowy pomiedzy podmiotami. Instytucje czlonkowskie a jest ich obecnie 23 wnosza oprócz potencjalu merytorycznego, wklad w postaci nieodplatnych sal, sprzetu technicznego, poczestunków itp. Kazdego roku z odpowiednim wyprzedzeniem wybierana jest organizacja przewodniczaca Forum, podmiot ten wystepuje i formalnie reprezentuje sprawy Pomorskiego Forum. Organizacja przewodniczaca Forum w roku 2004 bylo Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Gdanskie. Organizacja reprezentujaca Forum do czasu powolania odrebnej, niezaleznej struktury bedzie Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Gdanskie. Organem koordynujacym dzialania Forum jest sekretariat Pomorskiego Forum usytuowany w Gdansku Wrzeszczu na ulicy Ks. J. Zator Przytockiego Organizacje czlonkowskie 1. Fundacja Edukacji Spolecznej FES w Gdansku 2. Fundacja Misja Chrzescijanska Oaza w Koscierzynie 3. Gminny Osrodek Pomocy Spolecznej w Kartuzach 4. Miejski Osrodek Pomocy Rodzinie w Slupsku 5. Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Czluchowie 6. Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Gdansku 7. Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Gdyni 8. Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Leborku 9. Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Sopocie 10. Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Starogardzie Gdanskim 11. Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Tczewie 12. Miejsko-Gminny Osrodek Pomocy Spolecznej w Debrznie 13. Miejsko-Gminny Osrodek Pomocy Spolecznej w Ustce 14. Stowarzyszenie Abstynencji Kaszuby w Kartuzach 15. Stowarzyszenie Dom Fides w Malborku 16. Stowarzyszenie Monar Pomorskie Centrum Pomocy Blizniemu w Gdansku 17. Stowarzyszenie na rzecz Bezdomnych i Niepelnosprawnych Wspólny Dom w Slupsku 18. Stowarzyszenie na rzecz Bezdomnych Agape Borowy Mlyn 19. Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta kolo Gdansk 20. Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta kolo Grudziadz 21. Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta kolo Slupsk 22. Wydzial Polityki Spolecznej Pomorski Urzad Wojewódzki w Gdansku 23. Zarzad Rejonowy PCK w Slupsku 2

3 1.3. Cele Celem wspólpracy w ramach Forum jest dazenie do uzyskania wplywu na tworzenie strategii rozwiazywania problemów spolecznych dotyczacych bezdomnosci na poziomie gminy, powiatu i województwa poprzez: monitoring i diagnoze zagrozen dotyczacych osób, srodowisk i zjawisk wynikajacych z szeroko rozumianego problemu bezdomnosci; opracowanie, wdrazanie i monitorowanie standardów uslug specjalistycznych w noclegowniach, schroniskach i domach socjalnych; wspólna realizacje projektów, które pozwola na weryfikacje i promowanie nowych rozwiazan merytorycznych; kreowanie spójnej polityki zrzeszonych Podmiotów wobec rozwiazywania problemów osób wchodzacych w krag problemu bezdomnosci; propagowanie sprawdzonych sposobów skutecznego rozwiazywania problemów zwiazanych z bezdomnoscia i jej skutkami; tworzenie spolecznego ciala dyskusyjno opiniodawczego; dazenie do uzyskania wplywu na kodyfikacje przepisów dotyczacych pomocy spolecznej w zakresie problemu bezdomnosci; wzajemne wspieranie dzialan zrzeszonych, w ramach Forum, organizacji i instytucji; edukacje spolecznosci lokalnych oraz srodowisk opiniotwórczych w celu rzetelnego rozumienia przyczyn, skutków oraz dróg wychodzenia z bezdomnosci Metody dzialan Formy dzialalnosci Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci to konsultacje merytoryczne, opiniowanie, organizowanie szkolen, badan socjologicznych, konferencji i seminariów a takze publikowanie wydawnictw dotyczacych bezdomnosci oraz szeroko rozumiana wspólpraca z mediami w tym zakresie. Praca Forum opiera sie na cyklicznych spotkaniach osób zawodowo zajmujacych sie problematyka spoleczna w szczególnosci bezdomnoscia. Spotkania maja forme robocza, dyskusyjna i seminaryjna. Odbywaja sie one w róznych placówkach, co daje mozliwosc przedstawienia osrodków i wzajemnej wymiany praktycznych doswiadczen. Na poczatku funkcjonowania, Forum obejmowalo swoim zasiegiem Trójmiasto i okoliczne gminy, obecnie cale Województwo Pomorskie. 3

4 Czesc 2. Historia oraz kontekst powstania Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci Historia powstania Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci zwiazana jest z realizowanym w Gdansku, jako jednym z pieciu miast w Polsce, pilotazowym projektem kontraktowania uslug organizacji pozarzadowych przez samorzad lokalny. Projekt ten w Gdansku byl przygotowany, realizowany i wspólfinansowany przez trzech partnerów: Miasto Gdansk, Fundacje Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarzadowych i UMBRELLA PROJECT. Jednym z elementów projektu bylo powolanie tematycznych zespolów roboczych, które w oparciu o dotychczasowe doswiadczenia zawodowe uczestników, przygotowac mialy grunt pod przyszle kontrakty finansowe ze srodków samorzadu. Sposród kilku uruchomionych zespolów roboczych, najbardziej zwarta i najtrwalsza okazala sie grupa zlozona ze specjalistów zajmujacych sie problematyka pomocy ludziom bezdomnym. Niezwykle istotnym aspektem poczatkowej dzialalnosci grupy bylo budowanie modelowej, opartej na partnerstwie, wspólpracy pomiedzy tak czesto rózniacymi sie podmiotami administracji rzadowej, samorzadowej a organizacjami sektora pozarzadowego. Najwazniejsze dzialania podejmowane w ramach Forum w roku 1997 i Poczawszy od pazdziernika 1997r. do grudnia 1998r. na spotkaniach roboczych grono pracowników Osrodków Pomocy Spolecznej oraz przedstawicieli organizacji pozarzadowych a takze przedstawicieli wojewody przy aktywnej wspólpracy Regionalnego Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarzadowych, opracowalo projekt dokumentujacy standardy jakie powinny spelniac placówki dla osób bezdomnych. Efektem spotkan i dyskusji byl projekt dokumentujacy wszelkie standardy, jakie powinny spelniac placówki dla osób bezdomnych. Standardy te dotycza zarówno pomieszczen mieszkalnych, jak i opieki specjalistycznej. Przykladem wdrozenia tych standardów jest schronisko Towarzystwa Pomocy im. sw. Brata Alberta w Gdansku Nowym Porcie. Forum monitoruje proces wprowadzania standardów do juz istniejacych placówek. Rok 1999 i 2000 Forum przez caly rok 1999 skupialo swoja energie na zmianie nastawienia mediów do problemu bezdomnosci. Media (zarówno prasa, radio jak i telewizja) dzieki odpowiedniemu ukierunkowaniu ze strony czlonków Forum przestaly sie jedynie skupiac na tropieniu kolejnych afer. Zwrócily uwage na sposoby pracy z osobami bezdomnymi, a takze na koniecznosc szeroko rozumianej wspólpracy przy wychodzeniu z tak trudnej sytuacji zyciowej. W Radiu Gdansk odbyl sie cykl rozmów z klientami, pracownikami MOPS oraz przedstawicielami organizacji pomocowych pod wspólnym tytulem Rozmowy noca. Powstal tez program telewizyjny o zasiegu krajowym pod tytulem Powiedz to glosno. Uczestnikami tego programu byly zarówno osoby bezdomne, jak i osoby zajmujace sie tematyka bezdomnosci profesjonalnie. Tematem wiodacym bylo Poczucie godnosci ludzkiej w bezdomnosci. Spotkania dotyczace opracowywania standardów uslug zaowocowaly równiez nowymi autonomicznymi projektami strategicznymi, które dotycza etapowej pracy z osoba bezdomna w zaleznosci od deklarowanego z jej strony poziomu wspólpracy z pracownikiem socjalnym, np. Gdynski Program Pomocy Osobom Bezdomnym oraz Gdanski Model Pracy z Osobami Bezdomnymi. Wspólpraca przy skonstruowaniu projektu swietlicy profilaktyczno - srodowiskowej dla dzieci przebywajacych w Noclegowni dla Bezdomnych MOPS w Gdansku. Swietlica ta umozliwila podjecie pracy systemowej z rodzina, w tym takze z rodzina niepelna - samotne matki, samotni ojcowie przebywajacy w Noclegowni. Konsultacje i wspóltworzenie Biura Przeciw Bezdomnosci Gdanskiego Kola Towarzystwa Pomocy im. sw. Brata Alberta, które pomaga osobom i rodzinom zagrozonym eksmisja w znalezieniu partnera dysponujacego mniejszym lokalem o nizszym standardzie a mogacego splacic zadluzenie. Biuro inicjuje i wspomaga wspólprace takich partnerów zapobiegajac drastycznym sytuacjom, gdy rodzina eksmitowana automatycznie staje sie rodzina bezdomna. Aktualni i potencjalni uczestnicy Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci odbyli staze zawodowe w dunskiej placówce przeznaczonej dla osób bezdomnych oraz wizytowali wiele placówek w Kopenhadze i innych 4

5 duzych miastach. Poznali oni system pracy w tych instytucjach oraz róznice prawne pomocy spolecznej pomiedzy naszymi krajami. Wspólpraca przy tworzeniu Projektu Barakowego. Projekt trójstronnej wspólpracy rozpoczety w 1999 roku a kontynuowany do dzis polegal na stworzeniu i prowadzeniu mieszkania treningowego dla osób wchodzacych w proces wychodzenia z bezdomnosci. Barak powstal we wspólpracy z Dunska instytucja Forsorgshjemmet Saxenhøj, Osrodkiem Pomocy Spolecznej w Gdansku a Towarzystwem. W projekcie tym zrealizowane byly dzialania w sferze pomocy psychologicznej, edukacji i aktywizacji spoleczno-zawodowej. Rezultatem projektu jest zakonczona pelnym sukcesem droga wyjscia z bezdomnosci dwóch osób (znalezienie pracy, terapia, uzyskanie wlasnego mieszkania), pierwszych mieszkanców baraku. Zmiana nazwy z Gdanskiego na Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci wraz z Regionalnym Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarzadowych dwukrotnie przygotowalo publikacje poswiecona bezdomnosci. Publikacje te zawieraly: Informator, w którym znajduje sie wykaz placówek udzielajacych pomocy osobom bezdomnym oraz pismo Pomost - O bezdomnosci bez leku. Dzialalnosc Forum zostala wyrózniona nagroda im. Lecha Badkowskiego przyznana przez Prezydenta Miasta Gdanska najlepszej Organizacji Pozarzadowej w roku Rok 2001 W roku 2001 odbylo sie 12 spotkan Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci, 9 spotkan Prezydium Forum i 6 spotkan Zespolów Roboczych i Komisji. Wypracowanie i zatwierdzenie Modelu Pracy Socjalnej. Opracowany model pracy z osobami bezdomnymi oparty jest na wspólpracy klienta, a zakres pracy socjalnej uzalezniony jest od etapu rozwiazywania problemu. Program zaklada, ze odpowiednikiem kazdego z etapów moze byc wyspecjalizowana placówka. Wobec powyzszego tworzy sie specyficzna hierarchizacje osrodków wsparcia. Pierwszym z nich jest noclegownia, placówka o najnizszym standardzie a kolejnymi schronisko, dom socjalny i mieszkanie kontraktowe. Powolanie sekretariatu Pomorskiego Forum oraz zatrudnienie sekretarza Forum. Podjecie kontaktów z litwinskimi przedstawicielami samorzadów oraz organizacji pozarzadowych, które równiez zaczely zmierzac sie z problemem bezdomnosci. Kontynuacja wspólpracy z instytucjami dunskimi (Forsorgscenter Syd, Fyns Amt oraz Forsorgshjemmet Saxenhøj z gminy Sakskøbing). Wizyta partnerów dunskich (2 instytucje) w Polsce oraz wizyta dwoch przedstawicieli Forum w Danii. Przygotowanie merytorycznej opinii do projektu rozporzadzenia MPiPS prosba wystosowana przez MPiPS. Podpisanie Porozumienia o Wspóldzialaniu. Myslac o uporzadkowaniu i usystematyzowaniu pracy Pomorskiego Forum, które jak dotychczas jest grupa nieformalna, uczestnicy spotkan Forum na drodze dialogu i kompromisu stworzyli Deklaracje Czlonkowska oraz forme umowy pomiedzy podmiotami uczestniczacymi w spotkaniach, nazwana Porozumieniem o Wspóldzialaniu. Nad jego tekstem pracowali wszyscy czlonkowie oraz osoby reprezentujace Podmioty nalezace do Pomorskiego Forum. Takie rozwiazanie w wydatny sposób ulatwilo prace a po czesci sformalizowalo dzialalnosc naszej organizacji. Oficjalna uroczystosc podpisania Porozumienia o Wspóldzialaniu nastapila 11 wrzesnia 2001r, sam dokument zostal sygnowany przez Sekretarz Stanu Minister Joanne Starege Piasek. Realizacja Badania Socjodemograficznego Portret zbiorowosci ludzi bezdomnych województwa pomorskiego. Sondaz ten posluzyl zdobyciu adekwatnej, rzetelnej a przede wszystkim autentycznej wiedzy o liczbie osób bezdomnych na terenie województwa Pomorskiego. Przeprowadzenie takiego badania okazalo sie ewenementem na skale krajowa, umozliwilo rzeczywiste, poprawne metodologicznie rozpoznanie liczby osób oraz charakteru bezdomnosci na terenie naszego województwa. Udzial w realizacji tego przedsiewziecia mialy Osrodki Pomocy Spolecznej (ponad 120 OPS zostalo poproszonych o udzial w badaniu) placówki dla osób bezdomnych (34), Policja, Straz Miejska, Inspektoraty Sluzby Wieziennej, SOK oraz grono wolontariuszy, badanie zostalo wykonane w przeciagu jednego dnia 12 grudnia 2001r. Czesc merytoryczna, narzedzia oraz procedure badawcza przygotowala Dr Anna Duracz Walczak, natomiast czesc praktyczna, zwiazana z koordynacja i przeprowadzeniem projektu, zorganizowalo Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci. Ksiazka W kregu problematyki bezdomnosci polskiej. Na przelomie roku opublikowana zostala ksiazka pod redakcja Anny Duracz-Walczak W kregu problematyki bezdomnosci polskiej. Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci jest wspólwydawca oraz wspólautorem wyzej wymienionej pozycji. Publikacja ta zawiera a jednoczesnie grupuje i porzadkuje róznorodne rozwazania, koncepcje, modele i podejscia do kwestii bezdomnosci, zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. Forum pozyskalo na realizacje projektów z róznych zródel srodki w wysokosci zl. Stworzono i przedlozono projekt o dotacje z programu PHARE ACCESS. 5

6 Rok 2002 Odbylo sie 13 spotkan Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci, 10 spotkan Prezydium Forum oraz 6 spotkan zespolów roboczych. Powolanie odrebnego sekretariatu Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci przy ulicy Przytockiego 4 (dotychczasowy sekretariat funkcjonowal w schronisku Brata Alberta). Doposazono sekretariat Pomorskiego Forum w niezbedny sprzet i materialy. Opracowanie regulaminu i wprowadzenie skladki czlonkowskiej. Interwencja Forum w sprawie nierzetelnych OPS naruszanie zasad wspólpracy z organizacjami pozarzadowymi. Stworzenie definicji bezdomnosci przedstawienie jej Ministerstwu Pracy i Polityki Spolecznej. Dystrybucja i promocja ksiazki W kregu problematyki bezdomnosci polskiej - organizacja stoiska podczas Tygodnia Organizacji Pozarzadowych organizowanego przez FIP w Warszawie; promocja i dystrybucja w internecie, uruchomienie calej procedury sprzedazy ksiazki; akcje promocyjne w województwie pomorskim. Wspólpraca i pomoc w realizacji spisu powszechnego wsród osób bezdomnych. Forum koordynuje wspólprace z Wojewódzkim Biurem Spisowym Urzedu Statystycznego, w oparciu o doswiadczenia z realizacji badania socjodemograficznego. Organizacja spotkania z przedstawicielem MPiPS, prezentacja potrzeb i problemów zwiazanych z systemem pomocy osobom bezdomnym. Rozpoczecie i realizacja projektu Partnerstwo wobec problemu bezdomnosci organizacja duzego spotkania Forum i przedstawicieli placówek dla bezdomnych nie zrzeszonych w Forum. Wylonienie tematów oraz powolanie szesciu grup standaryzacyjnych; spotkania tych grup; kwestie i tematy pracy grup model pracy socjalnej z osoba uzalezniona od alkoholu, profilaktyka bezdomnosci (eksmisje projekt MOPS Sopot, swietlice model funkcjonowania), finansowanie placówek, kwestia wieloletniej bezdomnosci, instytucje sprzyjajace tworzeniu sie bezdomnosci, wspólpraca org. pozarzadowych z samorzadem i mediami, bezrobocie i aktywizacja. W ramach projektu odbylo sie okolo 30 spotkan grup roboczych. Seria spotkan z przedstawicielami Policji i Strazy Miejskiej w sprawie projektu zebraczego; ustalenie celów i priorytetowych zalozen projektu; skonstruowanie projektu i aplikowanie do MPiPS. Realizacja dwudniowego szkolenia z zakresu syndromu bezdomnosci prowadzonego przez Marka Jazdzikowskiego. Szkolenie zrealizowano w Borowym Mlynie, uczestniczylo w nim prawie 40 osób. Opracowanie, druk i dystrybucja publikacji Informator o placówkach i O bezdomnosci bez leku. Publikacje zawieraly materialy opracowane w trakcie projektu Partnerstwo wobec problemu bezdomnosci a takze wyniki raportu merytorycznego z badania socjodemograficznego Rozpoczecie dyskusji o powolaniu odrebnego stowarzyszenia do obslugi formalnej i administracyjnej Pomorskiego Forum. Forum pozyskalo na realizacje projektów z róznych zródel srodki w wysokosci zl. Stworzono i przedlozono do rozpatrzenia 4 projekty o fundusze Europejskie. Rok 2003 Odbylo sie 9 spotkan Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci, 5 spotkan Prezydium Forum oraz 7 spotkan zespolów roboczych. Powolanie odrebnego sekretariatu Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci przy ulicy Przytockiego 4 (dotychczasowy sekretariat funkcjonowal w schronisku Brata Alberta). Doposazono sekretariat Pomorskiego Forum w niezbedny sprzet i materialy. Wizyta w Fundacji Pomocy Wzajemnej BARKA w Poznaniu W pazdzierniku przedstawiciele Forum mieli mozliwosc odbycia calodniowej wizyty studyjnej w Poznanskiej Barce. Ostatecznie uczestniczylo w niej 10 osób. Calosc spotkania zorganizowana przez pracowników Barki, ze szczególnym wkladem koordynacyjnym Pana Wojciecha Zarzyckiego. Publikacja POMOST - O bezdomnosci bez leku - publikacja wydana zostala w nakladzie 1000 egzemplarzy. Publikacja ta zostala poszerzona o raport Forum, oraz raport z badania Portret zbiorowosci ludzi bezdomnych województwa pomorskiego 2003 przygotowany przez Macieja Debskiego. Korekta wydawnictwa zostala wykonana w sekretariacie Forum. Sekretariat Forum byl miejscem obróbki danych i materialów do tych publikacji. Ksiazka W kregu problematyki bezdomnosci polskiej - w roku 2003 w dalszym ciagu dystrybuowana byla ksiazka pod redakcja Anny Duracz-Walczak W kregu problematyki bezdomnosci polskiej. Wspólpraca z partnerami dunskimi, wizyta Przewodniczacego Forum w Rosjii - kontynuowano wspólprace z partnerem dunskim, instytucja Saxenhoj. Marianne Petersen odwiedzila Polske i odbyto rozmowy w obszarze dalszej wspólnej wspólpracy. Ustalono priorytety dalszej kooperacji a takze zaprezentowano konkretne projekty. 6

7 Przewodniczacy Forum zostal, zaproszony do udzialu w seminarium wspólorganizowanym w Rosji przez zaprzyjazniona instytucje. Wizyta ta odbyla sie na poczatku grudnia 2003 roku. Podczas seminarium zaprezentowane zostaly m.in. doswiadczenia Forum. Projekty europejskie (Fundusz Wspólpracy, Komisja UE, PARP) i inne - w roku 2003 stworzono kilka duzych projektów m.in. Polityka spoleczna a wejscie polski do UE. Zostaly one przedlozone do rozpatrzenia. Zaden z powyzszych projektów nie otrzymal dofinansowania. W przypadku wspomnianego powyzej projektu zabraklo ledwie kilku punktów. Wspólpraca z Feantsa oraz Eurostat - sekretariat Forum dostarczyl wszelkich informacji w zakresie funkcjonowania, jak i doswiadczen Forum. Przedstawiciel Feantsa zaproponowal aplikowanie o czlonkostwo w tej organizacji. Zebrane zostaly i przeslane wszystkie wymagane dokumenty i materialy. Decyzja Rady Feantsy zapasc ma w styczniu 2004r. Inna organizacja, która zwrócila sie do Forum z propozycja wspólpracy byl EUROSTAT, Europejskie Biuro Statystyczne. W oparciu o informacje Feantsy odnosnie badania socjodemograficznego, poproszono Forum o wypelnienie szeregu kwestionariuszy. Narzedzia te dotyczyly przede wszystkim metodologii badania. Forum zostalo poproszone takze o udostepnienie do publikacji Eurostat u innych materialów z badania (raport). Formalizacja - czlonkowie Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci zatwierdzili propozycje statutu Fundacji wspierajacej Forum. Po zatwierdzeniu zostala ona przedlozona do konsultacji Zarzadowi Glównemu Towarzystwa Pomocy im. sw. Brata Alberta, jako ze gdanskie kolo ma byc fundatorem Fundacji. Powiekszenie zasobów biurowych siedziby Forum III Baltyckie Forum NGO s w Turku (Finlandia) - na zaproszenie Fundacji Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarzadowych w Gdansku, sekretarz Forum wyjechal wraz z okolo 20 osobowa polska reprezentacja na III Forum Baltyckich NGO s w Turku. Przedstawiciel Forum uczestniczyl w sesji zatytulowanej Od spolecznego wykluczenia do partycypacji. Jako jeden z prelegentów (jedyny z Polski) przedstawil 20 min. prezentacje multimedialna. Badanie Socjodemograficzne Sondaz ten, w trosce o rzetelne dane, zostal przeprowadzony w ciagu jednego dnia w placówkach dla osób bezdomnych, szpitalach, wiezieniach oraz miejscach niemieszkalnych takich jak np. dworce kolejowe, zsypy, kanaly cieplownicze. Badanie rozpoczelo sie o godzinie 20:00 w miejscach niemieszkalnych, w przypadku placówek mozliwe bylo, ze wzgledu na ilosc osób oraz ilosc personelu, wypelnianie ankiet w przeciagu tego jednego dnia (po godzinie 20 nastapila weryfikacja). Zostaly utworzone odpowiednie patrole w sklad, których weszli koordynatorzy, pracownicy socjalni, wolontariusze, pracownicy placówek Policja, Straz Miejska, SOK. W przygotowaniach i realizacji sondazu wzielo udzial okolo 400 osób. 12 grudnia o godzinie 20:00 na ulice wyszlo ponad 100 patroli badawczych. Do koordynacji dzialan polaczonych sil Osrodków Pomocy Spolecznej, organizacji pozarzadowych, Policji, Strazy Miejskiej oraz SOK 20 powiatach województwa pomorskiego wyznaczylismy 18 osób, glównie czlonków Pomorskiego Forum. Wszystkie Osrodki Pomocy Spolecznej na terenie województwa (ponad 120), ze wzgledu na najlepsza znajomosc oraz bliskosc lokalnych problemów zwiazanych z bezdomnoscia, zostaly poproszone o przeprowadzenie badania w miejscach niemieszkalnych. Sekretarz Forum byl odpowiedzialny za przeprowadzenie badania w placówkach dla bezdomnych oraz w placówkach penitencjarnych. Akcja zakonczyla sie okolo trzeciej w nocy. Material badawczy zostal zebrany przez koordynatorów, wyniki badania opracowane zostaly przez Macieja Debskiego i opublikowane w wydawnictwie POMOST O bezdomnosci bez leku. Polityka spoleczna a wejscie Polski do Unii Europejskiej projekt popularyzacji wiedzy o UE wsród bezdomnych 7

8 Czesc 3. Dzialania i projekty realizowane w roku 2004 Koordynacja dzialan Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci 1. Informacyjna, koordynacyjna i promocyjna dzialalnosc sekretariatu Miejscem skad koordynowany byl caly projekt jest sekretariat Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci. Organizacji nieformalnej zrzeszajacej 23 podmioty dzialajace w sferze pomocy bezdomnym w województwie pomorskim. Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Gdanskie jest liderem tego Forum, oraz organizacja reprezentujaca ta federacje, ponadto prowadzi ów sekretariat. W tym miejscu wdrazane byly wszystkie dzialania logistyczne zaplanowane w przedsiewzieciu. Aktywnosc sekretariatu, jako miejsca lub bazy koordynacyjnej, mialo decydujace znaczenie dla kwestii organizacyjnej calej inicjatywy, to w tym wlasnie miejscu odbywala sie cala faza przygotowawcza niemalze kazdego punktu projektu. Zadaniem Sekretarza Pomorskiego Forum bylo prowadzenie nieustannej dzialalnosci informacyjno koordynacyjnej pomiedzy partnerami w projekcie a takze podmiotami czlonkowskimi. Byl to zatem osrodek informacyjny, zbierajacy i przetwarzajacy wszelkie wiadomosci oraz przygotowujacy wszelkie dzialania od strony organizacyjnej. Do zadan sekretariatu Forum nalezalo takze przeprowadzenie akcji informacyjnej o projekcie. Sekretariat gwarantowal profesjonalizm pracy. Centrum koordynacyjne zebralo material merytoryczny, dokonalo jego weryfikacji i korekty, nadzorowalo i koordynowalo wspólprace w drukarni przy tworzeniu publikacji O bezdomnosci bez leku oraz Informator o placówkach. 2. Doposazenie centrum uslugowo-koordynacyjnego Forum Dotychczas prowizoryczny sekretariat miescil sie w placówce jednego z czlonków Forum. Od niedawna Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci dysponuje swoim pomieszczeniami przeznaczonym na potrzeby sekretariatu. Pomieszczenia te jednak byly niewystarczajaco wyposazone, aby mozna bylo w nim prowadzic zaplanowana dzialalnosc. Sekretariat Forum, aby mógl sluzyc w pelni jako centrum koordynacyjne doposazylismy w niezbedne materialy, takie jak regal, krzesla itp. Ponadto zakupiono sprzet komputerowy umozliwiajacy profesjonalizacje pracy sekretariatu. Jak dotychczas, sekretariat nie posiadal wlasnego sprzetu komputerowego. Bylismy zmuszeni owe urzadzenia pozyczac lub korzystac z uslug podmiotów czlonkowskich. Majac na uwadze samodzielnosc sekretariatu Forum to, ze regularnie obsluguje on ponad 23 podmioty na terenie woj. pomorskiego, a takze aspiracje, aby ten sekretariat znajdowal sie poza wszelkimi podmiotami nalezacymi do Pomorskiego Forum niezbedne bylo zakupienie takiego sprzetu. Sprzet komputerowy posluzyl sekretariatowi Forum rozwijaniu dzialalnosci koordynacyjnej, informacyjnej i promocyjnej, co z pewnoscia przyczynilo sie do poprawienia jakosci oraz skutecznosci jego pracy. Przede wszystkim zaoszczedzilo czas i wysilek osoby prowadzacej sekretariat. Umozliwilo takze rozwijanie kontaktów miedzyregionalnych i miedzynarodowych z instytucjami zainteresowanymi problemem bezdomnosci. 3. Spotkania Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci W roku 2004 odbylo sie 6 spotkan Forum: r Malbork Slupsk Gdansk Szawald Gdynia Gdansk Pierwotnie zaplanowalismy okolo 10 spotkan Forum, natomiast brak srodków na realizacje spotkan szczególnie na poczatku roku zawazyl na takiej ilosci spotkan. Wiecej niz zakladalismy za to odbylo sie spotkan Prezydium, 8

9 oraz zespolów roboczych powolywanych w ramach projektu. Ponadto reprezentanci Forum spotykali sie podczas zebran Rady Konsultacyjnej w ramach projektu 12 odwaznych ludzi W spotkaniach uczestniczylo okolo osób na kazdym ze spotkan. Spotkania mialy forme robocza, dyskusyjna i seminaryjna. Odbywaly sie one beda w róznych placówkach, co da mozliwosc przedstawienia osrodków i wzajemnej wymiany praktycznych doswiadczen. Tematem wiodacym w spotkaniach Forum bylo stworzenie spójnego systemu pomocy osobom bezdomnym, który obejmowalby wszystkie placówki pomocy bezdomnym na terenie województwa pomorskiego (przynajmniej te nalezace do Forum). W tym celu wykorzystane zostaly dotychczasowe doswiadczenia grupy. Powstaly odpowiednie 3 grupy robocze, które zajmowaly sie okreslonymi problemami: model pomocy bezdomnym (hierarchizacja placówek); integracja spoleczna i zawodowa osób bezdomnych; standaryzacja placówek pomocy bezdomnym. Dyskutowane byly takze problemy z biezaca praca z osobami bezdomnymi, jak i ksztaltowane modele pracy (standardów) na nastepne lata. Praca Forum ma na celu oddzialywanie na inne organizacje i podmioty, ukazuje calosciowo prace z osobami bezdomnymi, a nie tylko fragmentarycznosc problemu ujawniajacego sie w okresie zimowym. W spotkaniach udzial brali przedstawiciele organizacji pozarzadowych, przedstawiciele osrodków pomocy spolecznej, przedstawiciele Wydzialu Polityki Spolecznej Pomorskiego Urzedu Wojewódzkiego, przedstawiciele lokalnych wladz, pracownicy Uniwersytetu Gdanskiego i innych uczelni wyzszych; specjalisci zajmujacy sie bezdomnoscia na terenie kraju; Policja, Straz Miejska oraz róznego rodzaju specjalisci (w zaleznosci od omawianej problematyki). Spotkania te organizowane byly na terenie calego województwa, szczególnie w mniejszych miastach, gdzie czesciej, niz w duzych aglomeracjach, problem bezdomnosci przez wladze lokalne jest marginalizowany i lekcewazony badz dostrzegany jedynie w sezonie zimowym. 4. Spotkania koordynatorów projektu, Prezydium Forum Odbylo sie 5 spotkan koordynatorów (pierwsze spotkanie koordynujace, nastepne monitorujace, przygotowujace publikacje a ostatnie spotkanie ewaluacyjne). Przewodniczacy Forum, czlonkowie Prezydium (dwóch przedstawicieli organizacji pozarzadowych oraz dwóch przedstawicieli sektora publicznego). Srednio uczestniczylo w spotkaniach 6 osób. Prezydium Forum pomagalo przygotowywac od strony merytorycznej tematyke oraz przebieg spotkan Pomorskiego Forum. Uczestniczyli w nich przedstawiciele Prezydium Forum. W skladzie: Przewodniczacy Forum - Wojciech Bystry Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Gdansk oraz czlonkowie Prezydium Pomorskiego Forum Grazyna Sochacka Stowarzyszenie na rzecz Bezdomnych AGAPE w Borowym Mlynie Maria Katarzyna Wróblewska Miejski Osrodek Pomocy Spolecznej w Gdansku Ewa Szczypior Pomorski Urzad Wojewódzki Wydzial Polityki Spolecznej Mieczyslaw Waclawski Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Grudziadz Przygotowywane byly takze wstepne stanowiska Forum wobec szeregu zagadnien zwiazanych z bezdomnoscia, przygotowywane byly wszelkie dzialania praktyczne Forum. Ponadto Prezydium Forum jako zespól roboczy pracowal nad koncepcja projektu do EFS. Prezydium Forum jest zespolem sterujacym Pomorskiego Forum. 9

10 5. Spotkania grup roboczych Koniecznosc szybszego wspóldzialania powodowala powolywanie mniejszych grup roboczych. Odbylo sie 8 takich spotkan. Zadaniem tych grup bylo przygotowywanie pewnych kwestii i zagadnien oraz wypracowywanie stanowisk odnoszacych sie do ustalonej problematyki a nastepnie przedkladanie ich pod rozwage Forum. Grupy robocze byly tworzone sposród uczestników spotkan Forum, mozliwe bylo takze zapraszanie specjalistów z róznych dziedzin powiazanych z tematyka pracy grup. Pomorskie Forum w roku 2004 powolalo 3 grupy robocze, których zadaniem bylo opracowanie zarówno standardów funkcjonowania placówek, jak i zebranie w calosc modeli pomocy bezdomnym. W sklad 3 grup roboczych weszly nastepujace osoby i instytucje: 1. Grupa Trójmiejska ; koordynator - Piotr Olech Wojciech Bystry TPBA Gdansk Piotr Czapnik MOPS Gdansk Marcin Kowalewski MOPS Gdynia Maria Latanska MOPS Sopot Tomasz Maruszak TPBA Gdansk Katarzyna Niwinska MOPS Gdynia Piotr Olech PFWB Piotr Stec Fundacja FES Ewa Szczypior PUWWPS Beata Swiatek Soldat MOPS Gdynia Maria Katarzyna Wróblewska MOPS Gdansk Iwona Szewczyk PROMETEUSZ Gdansk Zdzislawa Mania PROMETEUSZ Gdansk 2. Grupa Krzyzacka ; koordynator Elzbieta Mielcarek Teresa Gilla MOPS Starogard Gdanski Pawel Kobylacki TPBA Grudziadz Jan Makosa AGAPE Borowy Mlyn Elzbieta Mielcarek FIDES Malbork Krzysztof Pospiech FIDES Malbork Grazyna Sochacka AGAPE Nowy Staw Ewa Troka MOPS Tczew Mieczyslaw Waclawski TPBA Smetowo Katarzyna Zakrzewska AGAPE Szawald 3. Grupa Pólnocna ; koordynator Adam Koszutowski Adam Koszutowski MOPR Slupsk Bogumila Borkowska MOPS Lebork Mariusz Kajewski TPBA Slupsk Ewa Osinska MOPS Czluchów Marek Klusek MOPR Slupsk Krzysztof Miotk MOPS Lebork Elzbieta Sroka MGOPS Ustka Joanna Chudzinska TPBA Slupsk 6. Konferencje Forum 29 kwietnia 2004 zrealizowalo konferencje poswiecona wynikom Badania socjodemograficznego 2003 Portret zbiorowosci ludzi bezdomnych województwa pomorskiego Konferencja odbyla sie w Sali Okraglej Urzedu Marszalkowskiego w Gdansku na ulicy Okopowej 21/27 Konferencja posluzyla upowszechnieniu informacji o wynikach badania socjodemograficznego zrealizowanego 12 grudnia 2003r. Przedstawiona zostala skala i charakter problemu bezdomnosci na terenie woj. pomorskiego. Uczestniczylo blisko 80 osób. Prelegentami na konferencji byli: 10

11 Piotr Olech Koordynator wojewódzki badania. Prezentacja celów, metod i dzialan zwiazanych z badaniem socjodemograficznym. Krótka prezentacja przebiegu badania. Maciej Debski socjolog pracownik naukowy Uniwersytetu Gdanskiego. Prezentacja wyników badania dla Trójmiasta i calego woj. Pomorskiego. Porównanie wyników badan z 2001 i 2003 roku. Piotr Olech - Projekt 12 odwaznych ludzi... konsekwencja wniosków z badania socjodemograficznego. Krótka prezentacja zalozen i celów projektu. Ewa Szczypior Wydzial Polityki Spolecznej Pomorskiego Urzedu Wojewódzkiego. Sprawozdanie z przebiegu zimy w kontekscie problematyki bezdomnosci. 7. Szkolenia Choroba Alkoholowa w kontekscie Problemu Bezdomnosci Szkolenie to odbylo sie w terminach 23, 29, 30 listopad 2004r. godziny od 8:00 do 16:00 w Fundacji Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarzadowych w Gdansku ul Grunwaldzka 5 (byly Palac Slubów). Uczestnikami szkolenia byli pracownicy trójmiejskich schronisk i noclegowni na codzien pracujacy jako opiekunowie, pracownicy zajmujacy sie problematyka bezdomnosci zatrudnieni zarówno w sektorze ngo s, jak i w sektorze publicznym. Uczestniczylo blisko 20 osób. Szkolenie zostalo podzielone na dwie czesci: Problem aktywizacji spolecznej i zawodowej osób bezdomnych w kontekscie choroby alkoholowej Prowadzacy Aleksandra Debska psycholog, pracownik Towarzystwa Pomocy im. sw. Brata Alberta w Gdansku, psycholog projektu 12 odwaznych ludzi... Choroba Alkoholowa a Syndrom Bezdomnosci Prowadzacy Rafal Kisiel psychoterapeuta, pracownik Wojewódzkiego Osrodka Terapii Uzaleznien od Alkoholu i Wspóluzaleznien w Gdansku. Aleksandra Debska 23 listopada 2004 Problem aktywizacji spolecznej i zawodowej osób bezdomnych w kontekscie choroby alkoholowej 1. BEZDOMNOSC A UZALEZNIENIE Specyfika alkoholizmu w kontekscie bezdomnosci Sposoby radzenia sobie z alkoholizmem w kontekscie bezdomnosci Alkoholizm bezdomnych a mozliwosc aktywizacji zawodowej 2. KOMPONENTY WPISANE W BEZDOMNOSC Definicja bezdomnosci Bezdomnosc jako przejaw kryzysu chronicznego oraz braku zachowan zaradczych Bezdomnosc a pojecie zewnatrzsterownosci oraz wyuczonej bezradnosci Zycie w placówkach jako przejaw zycia w instytucjach totalnych 3. PROBLEM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ I SPOLECZNEJ A WYIZOLOWANIE SPOLECZNE OSÓB BEZDOMNYCH Wymagania, jakie sa stawiane osobom bezdomnym w obrebie aktywizacji zawodowej i spolecznej Pojecie wyizolowania spolecznego. Cztery poziomy wyizolowania spolecznego a mozliwosc aktywizacji spolecznej zawodowej Aktywizacja spoleczna i zawodowa osób bezdomnych w warunkach trójmiejskich schronisk i noclegowni próba wypracowania wspólnego stanowiska Rafal Kisiel 29, 30 listopada 2004 Choroba Alkoholowa a Syndrom Bezdomnosci 1. WIEDZA O UZALEZNIENIU Uzaleznienie od alkoholu jest choroba Kryteria diagnostyczne Zespolu Uzaleznienia od Alkoholu Sposoby diagnozowania 2. WPLYW MECHANIZMÓW UZALEZNIENIA NA KONTYNUOWANIE PICIA I OPÓR PRZED LECZENIEM MIMO NEGATYWNYCH KONSEKWENCJI PICIA Mechanizm Iluzji i Zaprzeczania Mechanizm Nalogowego Regulowania Uczuc Mechanizm Rozpraszania JA 11

12 Wykorzystanie wiedzy dotyczacej mechanizmów alkoholowych do interwencji i motywowania do leczenia 3. MOTYWOWANIE DO LECZENIA Zasady dobrego kontaktu z klientem Interwencja i motywowanie do leczenia sposoby 4. PSYCHOTERAPIA UZALEZNIENIA OD ALKOHOLU Cele i zasady terapii Program, organizacja i przebieg terapii Trudnosci doswiadczane przez pacjentów w trakcie terapii 5. GRUPY SAMOPOMOCOWE Cele i zasady udzialu osób uzaleznionych w mityngach ruchu AA Korzysci plynace z uczestniczenia w mityngach Wartosc programu Dwunastu Kroków i Dwunastu Tradycji 6. SYNDROM BEZDOMNOSCI A UZALEZNIENIE OD ALKOHOLU Wzajemne wplywy i zaleznosci uzaleznienia od alkoholu i bezdomnosci Specyfika osoby uzaleznionej, która pozostaje bezdomna Warsztat komunikacji i ekspresji oraz wypalenie zawodowe dla pracowników pomocy spolecznej Szkolenie to odbylo sie w terminach 16,17 grudnia 2004, w Osrodku Szkoleniowym przy Domu Pomocy Spolecznej w Bornem Sulinowie ul. Szpitalna 5. W szkoleniu uczestniczyli uczestnicy spotkan i czlonkowie Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci. Pracownicy organizacji pozarzadowych oraz sektora publicznego. Uczestniczylo prawie 20 osób. Szkolenie zostalo podzielone na dwie czesci. Warsztat komunikacji i ekspresji - dr Andrzej C. Leszczynski Pracownik naukowy Uniwersytetu Gdanskiego, teatrolog. Podczas 8 godzinnego treningu A.C. Leszczynski zrealizowal cwiczenia i zabawy, obejmujace nastepujace obszary umiejetnosci: - ekspresja indywidualna i grupowa; - komunikacja miedzyosobowa; - jezyk werbalny, jezyk ciala, jezyk ciszy; - oddech i emisja glosu; - przeksztalcanie znaków naturalnych w znaki celowe; - gry dramatyczne, etiudy dramowe, sceny. Wypalenie zawodowe dla pracowników pomocy spolecznej - Aleksandra Debska - psycholog, pracownik Towarzystwa Pomocy im. sw. Brata Alberta w Gdansku 8. Utworzenie i rozbudowanie strony internetowej Utworzono w ramach projektu a potem rozbudowalismy znacznie strone Na stronie Forum zamiescilismy wszelkie materialy i publikacje dotychczas stworzone w ramach Pomorskiego Forum. Zatem kazda z publikacji w calosci jest dostepna na stronach Forum w wersji elektronicznej. Takze materialy opracowane w ramach projektu zostaly umieszczone na tej stronie. Umieszczono takze informator o placówkach kompatybilny z opracowanym w ramach projektu Informatorem. Ponadto opracowany POMOST O bezdomnosci bez leku 2004 w calosci zostal umieszczony na tej stronie w wersji elektronicznej. Poprzednie numery Pomostu zostaly zeskanowane przez uczestników projektu 12 odwaznych ludzi Strona Forum obecnie jest jedna z najlepszych i najobszerniejszych w materialy merytoryczne stron internetowych o bezdomnosci w Polsce. 9. Przygotowanie i dystrybucja publikacji oraz informatora o placówkach Publikacja poswiecona bezdomnosci, przygotowana zostala przez wszystkich uczestników przedsiewziecia, zawiera informacje o doswiadczeniach, wspólpracy pomiedzy sektorem publicznym a organizacjami pozarzadowymi. Wydawnictwo to jest narzedziem promujacym nasze doswiadczenia, rozwiazania i nasz sposób myslenia o bezdomnosci, wychodzeniu z tej trudnej sytuacji zyciowej a przede wszystkim zapobieganiu jej. Tegoroczne wydawnictwo eksperymentalnie podzielone zostalo na kilka czesci. 12

13 Pierwsza czesc zawiera róznorodne zagadnienia w zakresie problematyki bezdomnosci. Poczesne miejsce w tej czesci zajmuje problematyka pomocy psychologicznej niesionej jednostkom i grupom zagrozonym wylaczeniem spolecznym, ponadto pojawiaja sie felietony, opisy projektów oraz dzialalnosci placówek tudziez organizacji. Czesc ta przede wszystkim nawiazuje do kwestii uzaleznien od alkoholu osób bezdomnych. Druga czesc zawiera standardy i modele opracowane przez zespoly robocze Pomorskiego Forum. Jest to material wyjsciowy do dyskusji o placówkach swiadczacych uslugi ludziom bezdomnym. Standardy aktywnego powrotu na rynek pracy beda tematem projektu Agenda Bezdomnosci, o którym kilka informacji w Pomoscie. Trzecia czesc publikacji zawiera swego rodzaju drogowskaz dla organizacji pozarzadowych i instytucji sektora publicznego, gdzie szukac srodków na dzialania skierowane do grup zagrozonych wykluczeniem spolecznym w roku Ostatnia czesc zawiera zaktualizowany informator o placówkach niosacych pomoc potrzebujacym na terenie calego województwa pomorskiego. Informator ten zawiera szerokie informacje o standardach pracy w placówkach. Informacje do informatora zostaly zebrane przez Darie Spica i Justyne Angel, uczestniczki projektu 12 odwaznych ludzi.... Niniejszy Pomost oraz jego poprzednie wydania w wersji elektronicznej znalezc mozna na stronie internetowej Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci Publikacja O bezdomnosci bez leku wydana zostala w nakladzie 1000 egzemplarzy. Dystrybuowana jest do wszystkich placówek pomocy osobom bezdomnym, instytucji pomocy spolecznej z terenu woj. Pomorskiego. Przedsiewziecie zostalo opisane oraz przedstawione lokalnym wladzom i masmediom, pozwolilo to na zwielokrotnienie efektów projektu a takze umozliwilo edukacje spolecznosci lokalnych oraz srodowisk opiniotwórczych w celu rzetelnego rozumienia przyczyn, skutków oraz dróg wychodzenia z bezdomnosci. Korekta obu wydawnictw zostala wykonana w sekretariacie Forum. Sekretariat Forum byl miejscem obróbki danych i materialów do tych publikacji. Okladka zostala wykonana przez uczestnika projektu 12 odwaznych ludzi. 10. Ksiazka W kregu problematyki bezdomnosci polskiej W roku 2004 w dalszym ciagu dystrybuowana byla ksiazka pod redakcja Anny Duracz-Walczak W kregu problematyki bezdomnosci polskiej. Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci jest wspólwydawca oraz wspólautorem wyzej wymienionej pozycji. Publikacja ta zawiera a jednoczesnie grupuje i porzadkuje róznorodne rozwazania, koncepcje, modele i podejscia do kwestii bezdomnosci, zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. 11. Wspólpraca z Feantsa (czlonkostwo) Pomorskie Forum w roku 2004 otrzymalo propozycje czlonkostwa w FEANTSA, Europejskiej Sieci NGO s dzialajacych w sferze problematyki bezdomnosci. Forum w zwiazku z nieformalnym charakterem naszej organizacji zostalo czlonkiem wspierajacym. W 2004 roku otrzymalismy kilka propozycji wyjazdów zagranicznych, jakkolwiek ze wzgledu na ograniczony budzet Forum nie skorzystalismy z tych zaproszen. W listopadzie 2004r. sekretarzowi Forum FEANTSA zaproponowala czlonkostwo w grupie roboczej zajmujacej sie badaniami nad bezdomnoscia, Forum oddelegowalo sekretarza do pracy w tej grupie. W zwiazku z czlonkostwem Forum w FEANTSA otrzymujemy najswiezsze informacje o problematyce bezdomnosci w Europie oraz jestesmy wyposazani w publikacje, raporty i mozliwosc uczestniczenia w spotkaniach i konferencjach wespól z najwiekszymi organizacjami zajmujacymi sie bezdomnoscia w Europie. Oprócz Forum, polskimi organizacjami czlonkowskimi sa jeszcze Fundacja BARKA, oraz Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta. 12. Wspólpraca z partnerami dunskimi, Kontynuowano wspólprace z partnerem dunskim, instytucja Saxenhoj. Marianne Petersen odwiedzila Polske i odbyto rozmowy w obszarze dalszej wspólnej wspólpracy. Ustalono priorytety dalszej kooperacji a takze zaprezentowano konkretne projekty. 13. Partnerstwo w projekcie 12 odwaznych ludzi 13

14 Forum jest oficjalnym partnerem i czlonkiem Rady Konsultacyjnej projektu 12 odwaznych ludzi, podmioty czlonkowskie takze wchodza w sklad Rady jako oddzielne podmioty. W roku 2004 czlonkowie Forum uczestniczyli w spotkaniach Rady 8 razy, spotkania odbywaly sie co miesiac od maja 2004r. Projekt finansowany jest z funduszy Unii Europejskiej PHARE 2002, liderem projektu jest Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Gdanskie. Projekt 12 odwaznych ludzi - Podróz ku aktywnosci zawodowej i rozwojowi osobowemu ludzi bezdomnych jest skierowany do srodowiska ludzi bezdomnych i zagrozonych bezdomnoscia oraz tych, którzy chca im pomóc w osiagnieciu samodzielnosci zyciowej poprzez aktywizacje zawodowa i rozwój osobowy i spoleczny. Obejmuje swym zasiegiem jedno z najwiekszych i najlepiej rozpoznanych skupisk ludzi bezdomnych Trójmiasto. Dzieki specjalnie dopasowanym do potrzeb i mozliwosci uczestników dzialaniom szkoleniowym, formacyjnym i dlugotrwalemu treningowi poprzez prace oraz szerokiej partnerskiej wspólpracy wielu zaangazowanych w realizacje projektu podmiotów, zostanie wypracowany i rozpowszechniony model skutecznego przywracania do aktywnosci zawodowej i zyciowej ludzi bezdomnych. 14. Partnerstwo w projekcie Agenda Bezdomnosci Forum jest oficjalnym partnerem projektu Agenda Bezdomnosci Standard Aktywnego Powrotu na Rynek Pracy. Projekt finansowany jest z funduszy Unii Europejskiej IW EQUAL, liderem projektu jest Towarzystwo Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Gdanskie. W roku 2004 odbyto 4 spotkania w ramach zespolu sterujacego projektem. Glównym celem Partnerstwa na Rzecz Rozwoju jest zmobilizowanie bezdomnych do podjecia próby ryzyka powrotu na rynek pracy, poprzez opracowanie, ustanowienie i wdrozenie, po uprzednim zweryfikowaniu w pilotazowych placówkach, standardów pracy i wspólpracy z osobami bezdomnymi oraz osobami, które wyszly z bezdomnosci. Wypracowane standardy sluzyc beda min. wywolaniu w bezdomnych potrzeby samorealizacji i poczucia wspólodpowiedzialnosci za jakosc i poziom zycia. Bardzo waznym elementem wspólpracy partnerskiej bedzie wywolanie zmiany w sposobie postrzegania osoby bezdomnej przez cale spoleczenstwo a w szczególnosci przez przedsiebiorców. Partnerstwo zostalo zawarte pomiedzy czterema partnerami, Towarzystwem Pomocy im. sw. Brata Alberta Kolo Gdanskie ( Fundacja Regionalne Centrum Informacji ( Miejskim Osrodkiem Pomocy Spolecznej w Sopocie oraz Pomorskim Forum na Rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci ( Partnerzy ci reprezentuja sektor pozarzadowy i publiczny. 15. Ewaluacja Zorganizowane zostalo ostatnie spotkanie koordynatorów i partnerów w trakcie, którego przedstawione i podsumowane zostaly efekty prac Forum, Prezydium, sekretariatu, grup roboczych, nastapilo rozliczenie z powierzonych ról i zadan, uczestnicy spotkania zastanawiali sie nad elementem kontynuacji oraz rozpowszechniania dzialan projektowych. 14

15 Dzialania wspierajace projekt 12 odwaznych ludzi Choroba Alkoholowa a Syndrom Bezdomnosci 1. Utworzenie i rozpoczecie dzialalnosci grupy wsparcia dla osób wychodzacych z bezdomnosci Nabór uczestników Podczas spotkan partnerów i uczestników projektu w oparciu o projekt 12 odwaznych ludzi wylonione zostaly osoby bezdomne, które uczestniczyly w spotkaniach grupy wsparcia wychodzacych z bezdomnosci. Proces wylonienia grupy zostal poprzedzony dokladnym rozpatrzeniem wszystkich kandydatur. Uczestnictwo w grupie zostalo poprzedzone rozmowa z prowadzacym oraz psychologiem. Zdecydowano sie do projektu wdrozyc okolo 30 osób, czesc osób z terenu Gdyni i Sopotu oraz czesc z Gdanska (projekt zostal rozszerzony w zwiazku z finansowaniem z róznych zródel). Z terenu Gdanska uczestniczylo ponad 15 osób. Zasady pracy grupy Zasady i metody pracy grupy wsparcia zostaly wypracowane po wszystkich szkoleniach przez zespól koordynatorów w oparciu o propozycje prowadzacego grupe. Szczególowe reguly funkcjonowania grupy zostaly opracowane razem z uczestnikami grupy. 1. Zasada dobrowolnosci udzialu w programie. 2. Zasada obowiazkowej obecnosci oraz punktualnosci: 3. Zasada bezwzglednej abstynencji w trakcie zajec szkoleniowych. 4. Aktywnosc zaangazowanie wspólpraca. 5. Samorzadne podejmowanie decyzji przez uczestników projektu w waznych sprawach ich dotyczacych. 6. Dbalosc o kulture osobista: - dbalosc o strój - wzajemna zyczliwosc - kultura jezyka - wzajemne poszanowanie 2. Fakultety spotkania grup wsparcia Uczestników postanowiono wzmocnic seria spotkan warsztatowych z psychologiem. W ramach tzw. fakultetów (aby uniknac pejoratywnie kojarzacych sie grup wsparcia), odbywaly sie zajecia tematyczne, prowadzone przez Karoline Kobialke psychologa. Odbylo sie 12 spotkan dla 4 grup wsparcia. Zajecia podzielone zostaly w bloki. PIERWSZY BLOK SPOTKAN Blok 4 spotkan Poznac siebie (jak alkohol zmienia psychike; jak oszukuje; koszty, jakie ponosimy wraz z piciem; rozpoznawanie i nazywanie wlasnych stanów emocjonalnych, dyskusja: czy emocje pomagaja czy przeszkadzaja w naszym dobrym funkcjonowaniu; sposoby radzenia sobie z wlasnym napieciem i frustracja, metody relaksacji) 1.ZASADY ustalenie zasad jakimi bedziemy sie kierowac w kontaktach z wspóluczestnikami (metoda burzy mózgów) 2.HISTORIA Zajecia rozpoczynaja sie testem projekcyjnym Drzewo ( ta metoda sprzyja rozluznieniu). Omawianie wspólne anonimowych prac - jesli pod koniec omawiania pracy jej autor ma ochote sie ujawnic moze to zrobic. Nastepnie kazdy z uczestników przedstawia swoja historie ( dobrowolnie i bez nakazu, aby to zrobic) kiedy wszyscy sie wypowiedza wracamy do tych, którzy nic nie powiedzieli, kiedy przyszla ich kolej zabrania glosu. 3. INFORMACJE ZWROTNE - Zapoznanie sie z waga i znaczeniem przesylania komunikatów. Przyblizenie na wlasnych przykladach, jak alkohol zaburzal przesylanie i czytelnosc. Zapoznanie sie z pojeciem otwartosci i pojeciem informacji zwrotnej i rozpoczecie nauki wykorzystywania jej jako narzedzia w prawidlowym porozumiewaniu sie z innymi. 4. PODSTAWOWE WIADOMOSCI O UCZUCIACH - Porzadkowanie wiedzy na temat emocji i uczuc. Stworzenie uczestnikom zajec okazji do uswiadomienia doswiadczanych uczuc oraz wiedzy o sposobach ich okazywania. Uswiadomienie sobie wplywu alkoholu na sfere emocjonalna czlowieka. Przyblizenie pojmowania uczuc jako czesci skladowej natury ludzkiej. 15

16 5. POZNANIE SAMEGO SIEBIE - Przedstawienie pojecia rozwoju osobistego (wg Maslowa). Rozmowa na temat funkcjonowania i zaspakajania potrzeb czlowieka. Przedstawienie na tej podstawie, jak alkohol zaburza i utrudnia rozwój osobisty kazdego czlowieka. 6. WEWNETRZNA PERSPEKTYWA PIJACEGO Odwolujac sie do wczesniej przedstawionych historii rozmowa na tematy: poczucia osamotnienia, poczucia winy i wstydu, poczucia wlasnej wartosci. DRUGI BLOK SPOTKAN Blok 4 spotkan Asertywnosc -modne slowo, ale czy potrzebne? (trening zachowan asertywnych, umiejetnosc wyrazania siebie, przyjmowania pochwal i konstruktywnej krytyki, asertywne wyglaszanie sadów, asertywne odmawianie i mówienie nie). 1. ROZUMIENIE ASERTYWNOSCI Uczestnicy wraz z prowadzacym metoda burzy mózgów okreslaja definicje asertywnosci. 2. KWESTIONARIUSZ Uczestnicy wypelniaja kwestionariusz : Jak bardzo jestes asertywny? Nastepnie obliczaja dane ilosciowe i poznaja jakosciowy wynik kwestionariusza. Poznanie czterech glównych typów zachowan w donoszeniu sie do problemów i wyzwan zyciowych. 3. WARSZTATY praca metoda warsztatowa, na bazie wlasnych doswiadczen uczestnicy przedstawiaja scenki, w których reaguja na rózne sytuacje zyciowe zgodnie z czterema omówionymi wczesniej typami zachowania. Nastepnie grupa wspólnie omawia poszczególne przyklady. Nie ocenia. 4. FUNDAMENTY rozmowa o czterech fundamentach asertywnego zachowania. 5. JAK MYSLEC ASERTYWNIE poznanie techniki autorozmowy zakonczone cwiczeniami. Cwiczenie tych sytuacji, w których uczestnicy deklaruja, ze nie wiedza jak zachowac sie asertywnie. Cala grupa pomaga-nie ocenia! 6. EPILOG - Uczestnicy opowiadaja sobie o sytuacjach w których zachowali sie w ostatnim czasie asertywnie i w czym im to pomoglo. TRZECI BLOK SPOTKAN Blok 4 spotkan Zwiazki Czego chca kobiety, czy mezczyzni chca tego samego?- czym sie róznimy, w czym jestesmy podobni? (oczekiwania wobec zycia zwiazane z plcia, podzial ról spolecznych i w rodzinie, partnerstwo i wzajemne zrozumienie jaki wplyw ma alkohol na zycie rodziny, jakie rodzina ponosi koszt z nim zwiazane). DOSWIADCZENIA - Ta czesc spotkan oparta jest na doswiadczeniach i historiach uczestników, które tworza pion tych zajec. Do tego czasu uczestnicy poznaja sie i zaufaja sobie. Mozliwe bedzie poruszanie tematów dotyczacych glebszych, czesto bolesnych przezyc we wspólzyciu nie tylko z partnerem, ale i cala rodzina. Prowadzacy odpowiednio do przebiegu zajec, opowiadanych historii i doswiadczen oraz emocji im towarzyszacych bedzie robil krótkie wtracenia dotyczace oczekiwan wobec zycia zwiazanych z plcia, podzialu ról spolecznych i w rodzinie, oraz partnerstwa. STRUKTURA KAZDEGO SPOTKANA 1. POWITANIE 2. KRÓTKIE OPISANIE STANU, EMOCJI, NASTROJU Z JAKIMI KAZDY Z UCZESTNIKÓW ZACZYNA SPOTKANIE. 3. CZESC WLASCIWA SPOTKANIA (opisane sa powyzej) 4. ZAKONCZENIE WYBRANA TECHNIKA RELAKSACYJNA 5. OPISANIE STANU DUCHA Z JAKIM KONCZYMY ZAJECIA 6. POZEGNANIE 3. Spotkanie szkoleniowe dla grup wsparcia Dla uczestników projektu zrealizowano spotkanie szkoleniowe zatytulowano Bezdomnosc a osoba bezdomna w kontekscie choroby alkoholowej Zorganizowano 2 spotkania po 2 dni szkoleniowe lacznie dla 30 uczestników. Glównym problemem szkolenia poswieconego tematyce bezdomnosci jest zderzenie uczestników zajec z trzema obszarami, wchodzacymi w zakres psychologicznych komponentów, wynikajacych z zycia w sytuacji braku domu. Tymi trzema rzeczywistosciami, wpisanymi w bezdomnosc sa: 1. zanizona samoocena osób bezdomnych 2. poczucie utraty kontroli nad wlasnym zyciem u osób bezdomnych 3. wyizolowanie spoleczne osób bezdomnych i jego konsekwencje dla osoby bezdomnej. 16

17 Szkolenie, prowadzone w formie warsztatowej, ma na celu podniesienie samoswiadomosci i polepszenie samopoczucia osób bezdomnych wlasnie w tych trzech obszarach. CZESC PIERWSZA: zanizona samoocena osób bezdomnych Pierwsza czesc szkolenia dotyczy dzialan skierowanych na podniesienie samooceny osób bezdomnych, poprzez szukanie w sobie pozytywnych stron oraz otrzymywanie i udzielanie informacji zwrotnych na temat swoich zasobów. Ze wzgledu na fakt, ze osoby bezdomne maja problem ze znalezieniem i komunikowaniem swoich mocnych stron, w cwiczeniach zostana wykorzystane formy projekcyjne i cwiczenia (np. kolaz) dajace mozliwosci wyrazenia swoich zasobów takze poprzez formy pozawerbalne. CZESC DRUGA: poczucie utraty kontroli nad wlasnym zyciem u osób bezdomnych Druga czesc szkolenia poswiecona jest uswiadomieniu osobom bezdomnym konsekwencji, wynikajacych z poczucia utraty kontroli nad wlasnym zyciem. Czesc ta ma pobudzic uczestników szkolenia do szukania w sobie przejawów wewnatrzsterownosci nie tylko w perspektywie przeszlej ale takze do wzbudzania wewnatrzsterownosci w obecnym stanie bycia osoba bezdomna. CZESC TRZECIA: wyizolowanie spoleczne osób bezdomnych i jego konsekwencje dla osoby bezdomnej Celem trzeciej czesci szkolenia jest zapoznanie uczestników szkolenia z czterema poziomami wyizolowania spolecznego a takze wypracowanie, dla kazdej osoby indywidualnie, mozliwosci poradzenia sobie z konkretnym, wybranym deficytem na wskazanym poziomie wyizolowania. 4. Grup wsparcia dla osób z problemem alkoholowym Dla osób z problemem alkoholowym uruchomiono spotkania grupowe, odbywajace sie w siedzibie Fundacji RCIiWOP, uczestniczyli w nich bezdomni alkoholicy, którzy zachowuja abstynencje. Lacznie odbylo sie 6 spotkan w ramach tej grupy. Wiekszym powodzeniem cieszyly sie indywidualne konsultacje z psychologiem. Uczestnicy tej grupy wczesniej zostali zdiagnozowani jako alkoholicy przez osrodki terapii. Spotkania mialy za zadanie zachecic do rozpoczecia lub kontynuacji leczenia w zakresie terapii alkoholowej. W wyniku spotkan oraz konsultacji indywidualnych terapie podjelo 6 osób. W spotkaniach tej grupy uczestniczylo ponad 10 osób. Spotkania prowadzila Aleksandra Debska. 5. Indywidualne konsultacje Duza popularnoscia cieszyly sie indywidualne konsultacje z psychologiem Aleksandra Debska. Zrealizowano 60 godzin konsultacyjnych z uczestnikami grupy wsparcia. Konsultacje sluzyly m.in. wsparciu psychologicznemu wychodzenia z bezdomnosci, motywowaniu do podjecia leczenia itp. 6. Spotkania integracyjne W ramach projektu zorganizowano kilka spotkan i wyjsc integracyjnych, w tym m.in. wycieczke dla uczestników projektu do Wdzydz, oraz Kamiennych Kregów. Wycieczka odbyla sie w listopadzie i trwala caly dzien. W czesci zostala sfinansowana z projektu. Wycieczka byla okazja zintegrowania uczestników oraz dokonania obserwacji dotyczacych funkcjonowania uczestników projektu pod katem funkcjonowania spolecznego. 17

18 Czesc 4. Budzet Forum 2004r Wydatki Rodzaj kosztu i sposób Calosc zadania Lp. ich kalkulacji koszt calkowity 1 Eksperci - doradcy merytoryczni 5000,00 2 Koordynacja 10000,00 3 Obsluga informatyczna 1000,00 4. Publikacja Pomost oraz Informator 5000,00 5. Sprzet biurowy 2000,00 6. Telekomunikacja i poczta 4000,00 7. Koszt wynajmu i eksploatacji biur 3000,00 8. Sprzet komputerowy 7000,00 9. Szkoleniowcy 5000, Transport i przejazdy 1000, Stworzenie strony internetowej 2000, Obsluga ksiegowa 3000, Koszty noclegu i wyzywienia 1500, Grupa wsparcia 5000, Wplywy LACZNIE 54500,00 Koordynacja Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci Gmina Gdansk Pomoc spoleczna Wynagrodzenie koordynatora projektu Umowa o dzielo stworzenie strony internetowej Razem 6 000,00 zl 2 000,00 zl 8 000,00 zl Pomorski Urzad Wojewódzki Bezdomnosc Wynagrodzenie koordynatora Obsluga ksiegowa Opracowanie i druk informatora Sprzet komputerowy 1 000,00 zl 1 000,00 zl 2 000,00 zl 2 000,00 zl 18

19 Szkoleniowcy Koszty noclegu/ wyzywienia Razem 1 500,00 zl 1 500,00 zl 9 000,00 zl Ministerstwo Polityki Spolecznej Obsluga ksiegowa Eksperci (doradcy merytoryczni) Informatyk Sprzet komputerowy Koszt wynajmu i eksploatacji biur Sprzet biurowy (krzesla, lampy, stól itp.) Telekomunikacja i poczta (telefony, internet) Razem 2 000,00 zl 5 000,00 zl 1 000,00 zl 5 000,00 zl 2 000,00 zl 2 000,00 zl 3 000,00 zl ,00 zl Choroba alkoholowa a syndrom bezdomnosci Gdansk Fundusz Alkoholowy Wynagrodzenie szkoleniowca (alkoholizm) Przejazdy realizatorów Wynagrodzenie osoby prowadzacej grupe wsparcia Publikacja Razem 2 500,00 zl 1 000,00 zl 5 000,00 zl 3 000,00 zl ,00 zl Pomorski Urzad Wojewódzki Koordynator projektu Wynagrodzenie szkoleniowca Telekomunikacja i poczta Czynsz za wynajem biura Razem 3 000,00 zl 1 000,00 zl 1 000,00 zl 1 000,00 zl 6 000,00 zl Skladki Czlonkowskie Partycypacja w kosztach utrzymania sekretariatu zl Szkolenia Partycypacja w kosztach szkolenia 400 zl Raport zostal przygotowany i sporzadzony przez sekretarza Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomnosci Piotra Olech 19