WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 ETAP SZKOLNY

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 ETAP SZKOLNY Instrukcja dla ucznia KOD UCZNIA 1. Sprawdź, czy Twój zestaw zawiera 8 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej karcie nie podpisuj się, wpisz tylko swój kod (numer). 3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. We wszystkich zadaniach udzielaj odpowiedzi własnymi słowami na podstawie zamieszczonych tekstów. 5. W zadaniu, w którym masz kilka odpowiedzi do wyboru, wybieraj zawsze tylko jedną, zamalowując odpowiednią literę. 4 listopada 2013 roku Godzina Jeśli przy wyborze pomylisz się, zamalowaną literę otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. 7. Zadania rozwiązuj długopisem. 8. Rozwiązania zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj. Czas pracy: 60 minut 9. Nie używaj korektora. 10. Na ostatniej stronie masz brudnopis, poczynione w nim przez Ciebie notatki w ogóle nie będą sprawdzane. Liczba punktów możliwych do uzyskania: 40 P O W O D Z E N I A! 1

2 Mityczni bohaterowie Tekst I ( )Dedal [ mistrz we wszystkich sztukach] wymyślił nowy i niesłychany sposób ucieczki [ z Krety]. Z piór ptasich, sklejonych woskiem, sporządził olbrzymie skrzydła, dla siebie i dla swego syna, Ikara. Obaj przytwierdzili sobie skrzydła do ramion, a zanim ruszyli w drogę, rzekł ojciec do syna: Pamiętaj, synu, żebyś zawsze latał środkiem, między morzem a niebem. Nie wolno ci zbyt wysoko szybować, gdyż gorąco promieni słonecznych roztopi wosk, który spaja skrzydła; ani nie zalatuj zbyt nisko, aby wilgocią wody nie nasiąknęły pióra. Dedal leciał pierwszy i pokazywał drogę synowi. Rybak, który zakładał sieci wśród sitowia, pasterz idący za swymi trzodami, oracz postępujący za pługiem wszyscy podnosili zdziwione oczy ku niebu, gdzie w obłokach szybowali ci dwaj niezwyczajni latawcy. Zdumienie ogarnęło ludzi na widok czarodzieja, który ptakom wydarł tajemnicę lotu i pokonał powietrze, dotychczas niedostępne dla mieszkańców ziemi. Minęli wkrótce wyspy Samos, Paros i Delos. Lecz Ikar, uniesiony zachwytem nad potęgą wynalazku, zapomniał o przestrogach ojca i coraz wyżej wzbijał się w błękitne przestworza. I wówczas stało się to, co przewidział Dedal. Pod wpływem żaru słonecznego wosk stopniał i pióra, jedno po drugim, zaczęły opadać. Ikar jak gromem rażony runął z wysokości na ziemię i zabił się na miejscu. Po długich poszukiwaniach odnalazł ojciec żałosne szczątki syna. Wyspę, na którą spadł Ikar, nazwano Ikarią, a morze dookoła niej Morzem Ikaryjskim. ( ) Dedal pochował syna, a sam udał się w dalszą drogę. Przybył na Sycylię, gdzie u pewnego króla został nadwornym budowniczym. ( ) Dedal dożył głębokiej starości, powszechnie czczony. Jan Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Londyn 1992 Do rozwiązania zadań od 1. do 5. wykorzystaj Tekst I. Zadanie 1. (0 3) Czy przestrogę udzieloną Ikarowi przez Dedala należy odnosić wyłącznie do sytuacji opisanej w micie? Odpowiedź i uzasadnienie zapisz w tabeli: Odpowiedź Uzasadnienie odpowiedzi Fragment tekstu mitu, potwierdzający uzasadnienie Zadanie 2. (0 1) Wypisz z tekstu zdanie, które sugeruje, że Dedal mógłby być nauczycielem Ikara. 2

3 Zadanie 3. (0-1) Podaj trzy pary cech Dedala i Ikara, różniące bohaterów od siebie. Dedal Ikar Zadanie 4. (0 2) W tekście występują cztery żywioły. Podaj nazwę każdego z nich i przytocz fragment tekstu, w którym jest o nim mowa. Nazwa żywiołu Fragment tekstu, w którym jest mowa o tym żywiole Zadanie 5. (0-2) W ostatnim zdaniu autor, w celu dokładniejszego określenia wieku bohatera, użył epitetu opisującego przestrzeń. Wypisz go wraz z wyrazem określanym i zastąp epitetem opisującym czas.. Tekst II Ikarze, patronie kaskaderów, święty ludzi chorych na ryzyko, błogosław naszym szaleństwom Jeśli nie jesteśmy żółwiami, dożywającymi trzystu jałowych lat, To może za twoją przyczyną Jesteśmy kaskaderami, żyjemy głowami w żywiołach, Ikarze, igło płynąca w naszej krwi. Tadeusz Śliwiak, Ikar Do rozwiązania zadań od 6. i 13. wykorzystaj Tekst II. 3

4 Zadanie 6. (0 2) Określ nastrój wiersza. Uzasadnij swój punkt widzenia.... Zadanie 7. (0 2) Wypisz z tekstu trzy różne części mowy, pozwalające określić osobę mówiącą w wierszu, i nazwij je Zadanie 8. (0-1) W tekście występują epitety. Wyrażone są a) zaimkami i przymiotnikiem. b) zaimkiem i rzeczownikami. c) rzeczownikami i przymiotnikami. d) przymiotnikami i zaimkami. Zadanie 9. (0 1) Ikar w tekście został nazwany świętym. Wypisz z wiersza trzy fragmenty, które odwołują się do cech świętego. Zadanie 10. (0 2) Na podstawie wiersza dokończ zadanie: Kaskaderzy to.. Zadanie 11. (0 1) Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa: żyjemy głowami w żywiołach. 4

5 Zadanie 12. (0 2) Zapisz fragment To za twoją przyczyną tak, jak powinien być napisany w liście. Uzasadnij zmianę, której dokonałeś. Zadanie 13. (0 1) Odwołując się do mitu o Dedalu i Ikarze, wyjaśnij dlaczego autor wiersza nazwał Ikara patronem kaskaderów. Tekst III 1. Dwoma elementami, które wywarły decydujący wpływ na rozwój cywilizacji greckiej i przyczyniły się do powstania niezwykłej mitologii były krajobraz i język. ( ) 2. W greckich legendach mowa jest o kreteńskim królu Minosie jako o pierwszym władcy panującym na morzu. Świadczy to o dominującej roli jaką odgrywało w rozwoju cywilizacji na tej wyspie morze oraz statki. ( ) 3. Poeci tacy jak Homer, tworzący w IX wieku p.n.e., dostarczali swym czytelnikom opowieści o wojnie trojańskiej oraz innych wielkich wydarzeniach mitologicznych. W utworach swych dużo miejsca poświęcali również opisowi przypadków, w których bogowie interweniowali w ludzkie sprawy. ( ) 4. Platon ( p.n.e.) był pierwszym znanym nam filozofem, który posługiwał się terminem mythologia. Przez mitologizowanie rozumiał opowiadanie historii traktujących o losach wymyślonych postaci; mit był więc fikcją i niczym ponad to. Tymczasem Euhemer, filozof pochodzący z Sycylii, a przebywający na dworze macedońskim, twierdził w roku 316 p.n.e., iż wszystkie greckie mity i legendy odnoszą się do wydarzeń historycznych, ponadto utrzymywał, że bogowie byli początkowo ludźmi, którzy ze względu na swe zasługi zostali po śmierci otoczeni przez wdzięczny lud boskimi honorami. ( ) 5. Mitów greckich było tak wiele, że już w VII wieku p.n.e. poeta Hezjod zapragnął zaprowadzić pośród nich niejaki porządek. Jego wielki poemat Teogonia opowiada o dokonaniach Zeusa, które doprowadziły go do najwyższej pozycji w greckim panteonie ( ). Arthur Cotterell, Ilustrowana encyklopedia mitów i legend świata. Przeł. Jerzy Korpanty, Warszawa 1996, s Do rozwiązania zadania 14. wykorzystaj Tekst III. 5

6 Zadanie 14. (0 5) Do każdego akapitu ułóż po jednym pytaniu w taki sposób, aby cały akapit mógł być odpowiedzią na nie Zadanie 15. (0 2) Oceń prawdziwość wypowiedzi, wstawiając znak X w odpowiednie kolumny tabeli: Akcja mitów rozgrywa się w określonym miejscu i czasie. Bohaterami mitów greckich są bogowie. Wypowiedź Prawda Fałsz Chociaż mity nie zawierają morału, to zawsze zwycięża w nich dobro. Mity wyjaśniały starożytnym ludziom powstanie świata, zjawiska przyrodnicze, los człowieka. Mity tak jak i baśnie oparte są na wierzeniach. Zadanie 16. (0 12) Która z postaci Dedal czy Ikar osiągnęłaby, Twoim zdaniem, sukces w dzisiejszym świecie? Swoją odpowiedź uzasadnij. U uzasadnieniu zwróć uwagę na te cechy wybranego bohatera, które umożliwiłyby mu sukces. 6

7 7

8 Brudnopis