Raport z oceny poprawności kalkulacji taryf opracowanych przez MPK w Gostyninie Sp. z o.o. na okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.

Transkrypt

1 Raport z oceny poprawności kalkulacji taryf opracowanych przez MPK w Gostyninie Sp. z o.o. na okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. Warszawa, Luty 2016 SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

2 Spis treści: 1. WNIOSKI Z OCENY PRZEPISY WYKONAWCZE DOT. OKREŚLANIA TARYF. ZAGADNIENIA OGÓLNE OCENA TARYF OPRACOWANYCH PRZEZ MPK W GOSTYNINIE SP. Z O.O SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

3 1. Wnioski z oceny. Po przeprowadzeniu wnikliwej analizy należy stwierdzić, że wszystkie koszty zawarte w kalkulacji cen i stawek opłat są celowe i uzasadnione. Taryfy przygotowane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunalne w Gostyninie Sp. z o.o. na rok 2016 zostały obliczone prawidłowo, zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Budownictwa w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (zwane dalej rozporządzeniem) z 28 czerwca 2006 r. oraz Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków z dnia 7 czerwca 2001 roku (zwanej dalej ustawą). W szczególności podkreślenia wymaga, że: 1. Przedsiębiorstwo określiło taryfę na podstawie niezbędnych przychodów zgodnie z art. 20 ustawy. Spółka dokonała alokacji kosztów na grupy odbiorców w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków. Stosowany model kalkulacji taryf pomaga prawidłowo stosować wzory wymagane przez przepisy, a także pozwala uniknąć pomyłek i niezamierzonych odstępstw od reguł kalkulacji opłat. Przygotowaną przez Spółkę kalkulację należy określić jako przejrzystą i zrozumiałą. Ewidencja księgowa stosowana przez Spółkę odpowiada standardom wymaganym przez ustawę, tj. pozwala prawidłowo wyszczególnić koszty świadczenia różnego rodzaju usług, a także koszty obsługi odbiorców. Zgodnie z wymogami art. 20 ustawy Spółka wykorzystuje do kalkulacji opłat metodologię niezbędnych przychodów, uwzględniając wymagane elementy składowe. Taryfa zaproponowana przez MPK spełnia warunki wymienione w 3 rozporządzenia, gdyż zapewnia uzyskanie niezbędnych przychodów, ochronę odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem opłat i cen, jak również eliminowanie subsydiowania skrośnego przedsiębiorstwo nie pokrywa kosztów dotyczących jednego rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej ani jednej z grup taryfowych odbiorców usług przychodami pochodzącymi z innego rodzaju prowadzonej działalności lub od innej taryfowej grupy odbiorców. Przedstawiona taryfa zapewnia motywowanie odbiorców usług do racjonalnego użytkowania wody i ograniczania zanieczyszczenia ścieków, zapewnia także łatwość obliczania opłat i sprawdzania przez odbiorców usług wysokości opłat i cen ich dotyczących struktura taryfowa jest typowa dla polskich przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, posiadających podobną skalę i strukturę odbiorców usług. 2. Taryfa zaproponowana przez MPK zawiera wszystkie wymienione w 4 rozporządzenia elementy. Zaproponowana struktura wieloczłonowa taryfy, została zdefiniowana i skalkulowana przez przedsiębiorstwo prawidłowo. Spółka prawidłowo określiła sposób korzystania z urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych oraz koszty zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków dzięki czemu prawidłowo dokonano podziału odbiorców usług na grupy odbiorców usług. Wszystkie etapy konstruowania taryf, wymienione w 15 rozporządzenia, zostały przeprowadzone przez Spółkę poprawnie. Stawkę opłaty abonamentowej skalkulowano prawidłowo (tj. na podstawie kosztów wskazanych w 13 rozporządzenia). Spółka wykorzystuje w swojej taryfie wyodrębnioną opłatę abonamentową dla osób korzystających z lokali w budynku wielolokalowym zgodnie z wymaganiami 13 ust.4 rozporządzenia. Spółka wykorzystuje także w swojej taryfie wyodrębnioną opłatę abonamentową dla osób rozliczanych na podstawie norm przeciętnego zużycia wody zgodnie z wymaganiami 13 ust.5 rozporządzenia. Spółka odpowiednio pomniejszyła koszty ogółem o tę część kosztów eksploatacji i utrzymania urządzeń, które są pokrywane przez stałą opłatę SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

4 abonamentową w celu określenia ceny jednostkowej dostarczanej wody. Przedsiębiorstwo ustaliło niezbędne przychody w sposób prawidłowy (tabela C jest zgodna ze wzorem wniosku o zatwierdzenie taryf). Spółka zaplanowała swoje koszty w sposób prawidłowy. MPK zaplanowało koszty wynikające z inwestycji modernizacyjno-rozwojowych i ochrony środowiska w sposób prawidłowy tj. w zgodzie z aktualnym wieloletnim programem modernizacji i rozwoju. 3. Spółka prawidłowo obciążyła koszty świadczenia usług kosztami inwestycji finansowanych ze środków własnych, uwzględniając w kalkulacji raty kapitałowe ponad wartość amortyzacji. W niezbędnych przychodach i taryfach uwzględniono koszty inwestycji zgodnie z przyjętym i zatwierdzonym Wieloletnim planem rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Przedsiębiorstwo ustaliło niezbędne przychody w sposób prawidłowy. Spółka prawidłowo uwzględniła w kalkulacji raty kapitałowe ponad wartość amortyzacji oraz wartość odsetek od kredytów i pożyczek. Wartość rat kapitałowych ponad wartość amortyzacji została ustalona prawidłowo taryfę obciążając wyłącznie te raty kapitałowe, na których spłatę amortyzacja okazuje się niewystarczająca. 4. Taryf na nowy okres taryfowy nie obciążają należności nieregularne. 5. Przedsiębiorstwo określa alokację kosztów dla zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w sposób prawidłowy. Umożliwia to odpowiednio zdefiniowany zakładowy plan kont. Koszty odprowadzania ścieków opadowych lub roztopowych kanalizacją ogólnospławną stanowią zgodnie z przepisami wspólne dla wszystkich odbiorców usług kanalizacyjnych koszty związane z odprowadzaniem ścieków. 6. Istniejący w Spółce zakładowy plan kont jest stosowany prawidłowo i okres ten pokrywa się z rokiem obrotowym w Spółce. 7. Spółka prawidłowo zastosowała wzór wniosku ustalony przez rozporządzenie oraz dołączyła do wniosku wszystkie wymagane załączniki. W uzasadnieniu wniosku o zatwierdzenie taryf Spółka zamieściła wszystkie wymagane informacje. Do uzasadnienia wniosku o zatwierdzenie taryf Spółka dołączyła wszystkie wymagane załączniki i tabele. W związku z powyższym, jak na wstępie, należy uznać, iż taryfy przygotowane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunalne w Gostyninie Sp. z o.o. na rok 2016 zostały sporządzone prawidłowo. SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

5 2. Przepisy wykonawcze dot. określania taryf. Zagadnienia ogólne. Rozporządzenie w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę, i zbiorowe odprowadzanie ścieków (zwane dalej rozporządzeniem) z 28 czerwca 2006 r. określa: 1) szczegółowe sposoby określania taryf, w tym: a) kryteria ustalania niezbędnych przychodów, b) sposoby alokacji kosztów na taryfowe grupy odbiorców usług, c) kryteria różnicowania taryfowych cen i stawek opłat, 2) warunki prowadzenia rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, 3) wzór wniosku o zatwierdzenie taryf oraz niezbędny zakres informacji zawartych w uzasadnieniu taryf. Rozporządzenie wprowadza bądź uszczegóławia wiele definicji i pojęć, wykorzystywanych przy konstruowaniu taryf, ustalaniu opłat i ich zatwierdzaniu. Najważniejsze z nich to: rok obrachunkowy poprzedzający wprowadzenie nowych taryf - 12 kolejnych pełnych miesięcy poprzedzających nie więcej niż o 2 miesiące dzień złożenia wniosku, cena za odprowadzone ścieki - wielkość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą odbiorca usług jest obowiązany zapłacić przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu za 1 m3 odprowadzonych ścieków lub za jednostkę miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową; do ceny dolicza się podatek od towarów i usług, stawka opłaty abonamentowej - wielkość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, w zł na odbiorcę usług za okres rozliczeniowy, którą odbiorca usług jest obowiązany zapłacić przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu za utrzymanie w gotowości do świadczenia usług urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych oraz jednostkę usługi odczytu wodomierza lub urządzenia pomiarowego i rozliczenia należności za ilość dostarczonej wody lub ilość odprowadzonych ścieków; do stawki opłaty abonamentowej dolicza się podatek od towarów i usług, gotowość do świadczenia usług - koszty eksploatacji i utrzymania urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych, stanowiących nie więcej niż 15 % całości tych kosztów, podzielonych zgodnie z przyjętym współczynnikiem alokacji na taryfowe grupy odbiorców oraz liczbę odbiorców w danej grupie taryfowej, taryfa, która w zależności od ich rodzaju i struktury, dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców zawiera: 1) cenę za m3 dostarczonej wody, w rozliczeniach dokonywanych na podstawie odczytu wskazań wodomierza lub na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody; 2) stawkę opłaty abonamentowej na odbiorcę: a) w rozliczeniach w oparciu o wskazania wodomierza głównego lub wskazania wodomierza mierzącego ilość wody bezpowrotnie zużytej, b) w rozliczeniach z osobą korzystającą z lokalu w budynku wielolokalowym, c) w rozliczeniach na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody; 3) cenę za m3 odprowadzonych ścieków w rozliczeniach z odbiorcami za ilość odprowadzonych ścieków, ustaloną na podstawie wskazań urządzenia pomiarowego lub SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

6 zużycia wody określonego zgodnie ze wskazaniami wodomierza lub na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody; 4) cenę za jednostkę miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową, uwzględniającą rodzaj i sposób zagospodarowania powierzchni; 5) stawkę opłaty abonamentowej na odbiorcę: a) w rozliczeniach za ilość odprowadzonych ścieków ustaloną na podstawie zużycia wody określonego zgodnie ze wskazaniami wodomierza głównego lub na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody, b) w rozliczeniach za ilość odprowadzonych ścieków ustaloną zgodnie ze wskazaniami urządzenia pomiarowego, c) w rozliczeniach za ścieki opadowe i roztopowe odprowadzane kanalizacją deszczową; 6) stawkę opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych, w zależności od wykorzystania przepustowości oczyszczalni, stosowanej technologii oczyszczania ścieków komunalnych oraz uzyskiwanego stopnia redukcji ładunku zanieczyszczeń i sposobu stosowania osadów ściekowych; do stawki opłaty dolicza się podatek, o którym mowa w 2 pkt 9; 7) stawkę opłaty za przyłączenie do urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych, będących w posiadaniu przedsiębiorstwa, wynikającą z kosztów przeprowadzenia prób technicznych przyłącza wybudowanego przez odbiorcę usług; do stawki opłaty dolicza się podatek, o którym mowa w 2 pkt 9. Zgodnie z generalną zasadą, której zgodnie z rozporządzeniem należy przestrzegać w odniesieniu do ustalania opłat, przedsiębiorstwo opracowuje taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków w sposób zapewniający: a) uzyskanie niezbędnych przychodów (nie można planować działalności generującej straty finansowe), b) ochronę odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem opłat i cen (zwłaszcza, że zbyt wysokie opłaty będą nie do przyjęcia dla odbiorców i spowodują wzrost należności), c) eliminowanie subsydiowania skrośnego (należy dbać nie tylko o odbiorców indywidualnych, ale także o przedsiębiorstwa), d) motywowanie odbiorców usług do racjonalnego użytkowania wody i ograniczania zanieczyszczenia ścieków (zużycie racjonalne nie w każdych warunkach oznacza zmniejszone; o środowisko należy dbać zawsze), e) łatwość obliczania opłat i sprawdzania przez odbiorców usług wysokości opłat i cen ich dotyczących (struktura taryfowa to informacja dla odbiorców i sposób motywowania), Zgodnie z rozporządzeniem, w taryfach za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków przedsiębiorstwo określa: 1) rodzaje prowadzonej działalności, 2) rodzaj i strukturę taryfy, 3) taryfowe grupy odbiorców usług, 4) rodzaje i wysokość cen i stawek opłat, 5) warunki rozliczeń z uwzględnieniem wyposażenia nieruchomości w przyrządy i urządzenia pomiarowe, 6) warunki stosowania cen i stawek opłat, przez co rozumie się w szczególności: a) zakres świadczonych usług dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców, SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

7 b) standardy jakościowe obsługi odbiorców usług. Taryfowe ceny i stawki opłat ustala się w taki sposób, aby na ich podstawie i na podstawie zakresu i rozmiaru świadczonych usług możliwe było obliczenie należności za korzystanie z tych usług. Kryteria ustalania niezbędnych przychodów Szczegółowe zasady konstruowania taryf, podane w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz omawianym tutaj rozporządzeniu, a także charakter i zakres tych zasad, powodują, że przedsiębiorstwa mają obecnie duże możliwości poprawiana swojej sytuacji finansowej i realizacji dzięki takiej stabilizacji finansowej szerzej zakrojonych zamierzeń inwestycyjnych. Oznacza to, że decyzje co do wysokości opłat, podejmowane przez przedsiębiorstwo, będą mieć swoje konsekwencje w dłuższym okresie. W tej sytuacji konstruowanie taryf urasta do rangi procesu tworzenia i realizacji polityki taryfowej. Pierwszym i najważniejszym krokiem w tym procesie jest kalkulacja poziomu niezbędnych przychodów. Zgodnie z rozporządzeniem, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ustala niezbędne przychody dla potrzeb obliczenia taryfowych cen i stawek opłat planowanych na rok obowiązywania taryf, uwzględniając: 1) koszty eksploatacji i utrzymania (w tym amortyzacja lub odpisy umorzeniowe, podatki i opłaty niezależne od przedsiębiorstwa, opłaty za korzystanie ze środowiska; celowo nie używa się tutaj pojęć znanych z ustawy o rachunkowości, np. koszty operacyjne w ten sposób podkreśla się odrębność zasad ustalania opłat od zasad ustalania np. wyniku finansowego), 2) koszty zakupionej przez siebie wody lub wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych niebędących w jego posiadaniu (trudno powiedzieć, dlaczego rozporządzenie specjalnie wyszczególnia tą pozycję, skoro w rzeczywistości jest ona jednym z kosztów eksploatacji i utrzymania), 3) spłaty rat kapitałowych ponad wartość amortyzacji (lub umorzenia; część amortyzacji, jeżeli nie jest wykorzystywana do odtwarzania majątku, może być przeznaczana na inne cele, np. spłatę kredytu; ta część rat kapitałowych, która nie jest pokrywana z amortyzacji, może być zaliczana do niezbędnych przychodów pod nazwą spłaty rat kapitałowych ponad wartość amortyzacji ), 4) spłaty odsetek od zaciągniętych kredytów i pożyczek (jeżeli nie są one zaliczone do kosztów eksploatacji i utrzymania), 5) należności nieregularne (ustalonej na podstawie analizy tych należności), 6) marżę zysku (której wysokość zgodnie z art. 23 ustawy wynika z analizy nakładów na przedsięwzięcia inwestycyjne związane z modernizacją i rozwojem, przy zapewnieniu ochrony interesów odbiorców przed nieuzasadnionym wzrostem cen). Wydatki wymienione powyżej planuje się na podstawie: 1) kosztów poniesionych w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym wprowadzana jest taryfa, ustalonych na podstawie ewidencji księgowej kosztów sporządzonej zgodnie z przepisami o rachunkowości, z uwzględnieniem planowanych zmian warunków ekonomicznych wpływających na poziom kosztów w roku obowiązywania taryfy; 2) kosztów wynikających z inwestycji modernizacyjno-rozwojowych i ochrony środowiska, ustalonych na podstawie wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym wprowadzona jest taryfa, z uwzględnieniem zmian wynikających z planu w roku obowiązywania nowych taryf. Poziom niezbędnych przychodów planowany jest przede wszystkim na podstawie jego poziomu z roku obrachunkowego (skorygowanego o przewidywane zmiany). Ponadto projekcja niezbędnych przychodów musi uwzględniać takie tendencje i czynniki, jak: wskaźniki makroekonomiczne, planowane zmiany technologiczne i organizacyjne, działalność inwestycyjną, jak również zmiany wielkości poboru wody i zrzutu ścieków przez klientów. SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

8 Rozporządzenie jasno określa zasady finansowania inwestycji modernizacyjno-rozwojowych i ochrony środowiska obecnie przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne realizuje je w szczególności: 1) ze środków własnych, 2) z kredytów i pożyczek, 3) z dotacji lub subwencji udzielonych przez instytucje dysponujące środkami finansowymi na inwestycje infrastrukturalne i ochrony środowiska. Rozporządzenie w dość rygorystyczny sposób ogranicza możliwości planowania finansowego w przedsiębiorstwach. Dla przykładu, mówi się, że : planowane koszty wynagrodzeń oraz świadczeń na rzecz pracowników można powiększać o: średnioroczny wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ustalony przez strony uprawnione do zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy, a w przypadku braku zawarcia takiego układu, wskaźnik ustalony przez uprawniony organ na podstawie ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2, z późn. zm.), ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, lub średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ustalony w ustawie budżetowej, planowane koszty materiałów, usług transportowych można powiększać o średnioroczny wskaźnik cen produkcji sprzedanej przemysłu. Co bardzo ważne, przedsiębiorstwo, które zgodnie z zawartą umową użytkuje nieodpłatnie środki trwałe, może uwzględniać w niezbędnych przychodach amortyzację lub umorzenie, jeżeli zawrze z gminą porozumienie ustalające, że środki finansowe pozyskane przez przedsiębiorstwo z tego tytułu, pomniejszone o należny podatek dochodowy, będą wykorzystywane wyłącznie na cele modernizacji i odtworzenia tych środków trwałych. Według powyższej zasady potraktowano podpisy umorzeniowe w innej sytuacji kiedy forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa uniemożliwia zaliczanie kosztów amortyzacji lub umorzenia do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z rozporządzeniem, przedsiębiorstwa te mogą uwzględniać odpisy w niezbędnych przychodach, stanowiących podstawę do ustalania cen i stawek opłat, jeżeli środki pochodzące z amortyzacji lub umorzenia będą stanowić wyłącznie źródło finansowania modernizacji i odtworzenia środków trwałych oraz spłaty kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie inwestycji. Zgodnie z rozporządzeniem, wartość należności nieregularnych uprawdopodobnia się w sposób określony w ustawie o rachunkowości. Należy pamiętać, że rezerwy te nie są tworzone zgodnie w ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych, a zaliczenie wartości należności nieregularnych do podstawy ustalania opłat odciąża przedsiębiorstwa przede wszystkim organizacyjnie, a w mniejszym stopniu kosztowo (z kosztów uczestniczenia w postępowaniach sądowych). Jest to związane z obowiązującymi w dalszym ciągu zasadami zaliczania należności nieściągalnych do strat. Możliwość pokrywania należności z opłat nie zwalnia przedsiębiorstw z potrzeby prowadzenia windykacji. Alokacja kosztów na taryfowe grupy odbiorców usług Celem alokacji kosztów, a w rzeczywistości niezbędnych przychodów na taryfowe grupy odbiorców usług w procesie ustalania opłat jest powiązanie w miarę możliwości, wydatków z tymi grupami odbiorców, które korzystają w wyniku poniesienia danego wydatku lub powodują jego wystąpienie. Stawki opłat należy opracować w taki sposób, żeby dla każdej grupy odbiorców zostały naliczone na podstawie kosztów zapewnienia usługi tej grupie, zgodnie z następującymi zasadami: Niedopuszczalne jest stosowanie subsydiowania skrośnego. Dyskryminacja jest zakazana. SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

9 Zróżnicowanie wysokości stawek jest dopuszczalne tylko w przypadku udokumentowanej różnicy kosztów zapewnienia usługi. Kiedy wszyscy odbiorcy cechują się zbliżonymi parametrami korzystania z usługi, proces alokacji wymaganych przychodów jest stosunkowo prosty. Taka sytuacja jest w praktyce często spotykana. Jednak wszędzie tam, gdzie u poszczególnych odbiorców występuje różny poziom zapotrzebowania, należy określić grupy odbiorców oraz ustalić koszty związane z dostarczaniem usług dla poszczególnych grup odbiorców. Jest to niezbędne, aby nie dopuścić do wystąpienia dyskryminacji i subsydiowania skrośnego oraz by uzasadnić zróżnicowanie opłat wprowadzone na podstawie kosztu zapewnienia usługi. W celu dokonania alokacji na taryfowe grupy odbiorców usług, koszty wspólne dla wszystkich rodzajów działalności gospodarczej związanej ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i zbiorowym odprowadzaniem ścieków, przedsiębiorstwo dzieli na poszczególne rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług. Co ważne, metody alokacji nie mogą ulec zmianie w okresie obowiązywania taryfy. Przedsiębiorstwo dokonuje alokacji kosztów na taryfowe grupy odbiorców usług, uwzględniając lokalne uwarunkowania, w szczególności: 1) wielkość zróżnicowania kosztów świadczenia usług w poszczególnych taryfowych grupach odbiorców usług, mierzoną kosztami jednostkowymi (jak wspomniano powyżej, z powodu innego klasyfikowania opłaty za korzystanie ze środowiska może być to utrudnione, ponieważ trzeba będzie zidentyfikować inną pozycję w kosztach, którą można przypisać bezpośrednio do danej grupy odbiorców), 2) dostępność danych odnoszących się do poszczególnych rodzajów kosztów (znaczenia nabiera tutaj właściwie przystosowana ewidencja księgowa i w przynajmniej minimalnym stopniu rozwinięta rachunkowość zarządcza), 3) strukturę i rodzaj planowanych taryf (niestety, już rozpoczynając kalkulacje, należy mieć wyobrażenie o końcowym efekcie, tj. o ostatecznym kształcie struktury taryfowej), 4) stabilność stosowanych metod alokacji kosztów (nie należy zmieniać metod alokacji częściej niż raz na kilka lat, chociaż rozporządzenie wymaga tylko okresu jednorocznego zgodnego z okresem obowiązywania taryf), 5) wyposażenie w wodomierze i urządzenia pomiarowe (zwłaszcza, że na bazie kosztów odczytu wodomierza można zbudować efektywne struktury taryfowe), 6) możliwość wyodrębniania kosztów dla ich właściwej alokacji (w zasadzie to samo co w punkcie 2). Dla potrzeb alokacji kosztów na taryfowe grupy odbiorców usług można określić kilka rodzajów współczynników alokacji: 1) współczynniki alokacji kosztów, wyliczone na podstawie udziałów poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług w całkowitej ilości dostarczonej wody lub w całkowitej ilości odebranych ścieków w odniesieniu do kosztów, których wysokość dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług jest wprost proporcjonalna do wielkości świadczonych usług dla tych grup, 2) współczynniki alokacji kosztów, ustalone w oparciu o ewidencję księgową kosztów, prowadzoną zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości w odniesieniu do kosztów, których nie da się podzielić na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług w oparciu o wielkość świadczonych usług. Metody, o których mowa wyżej, mogą uwzględniać określenie współczynników alokacji kosztów ustalonych w oparciu o analizę kosztów - w odniesieniu do kosztów zależnych od uwarunkowań technicznych świadczenia usług, w szczególności takich jak: wielkość ładunku zanieczyszczeń w przyjmowanych do odprowadzenia ściekach, wykorzystanie przepustowości urządzeń wodociągowych SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

10 i kanalizacyjnych, wielkość, rodzaj i sposób zagospodarowania powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni (to ostanie ma znaczenie dla opłat za wody opadowe i roztopowe). Innymi słowy, ustawodawca wprowadza dwie grupy współczynników: oparte na udziale w wielkości świadczonych usług (np. sprzedaż wody dla odbiorców indywidualnych 50%, dla odbiorców przemysłowych 30%, dla innych odbiorców 20%; alokacja kosztów odbywa się na bazie tych współczynników), inne niż oparte na udziale w wielkości świadczonych usług, ale również znajdujące odbicie w ewidencji księgowej (np. stopień zanieczyszczenia przyjmowanych do odprowadzenia ścieków, stopień obciążenia urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych). Co ważne i nowe w przepisach: koszty odprowadzania ścieków opadowych lub roztopowych kanalizacją ogólnospławną stanowią wspólne dla wszystkich taryfowych grup odbiorców usług kanalizacyjnych koszty związane z odprowadzaniem ścieków. Czyli innymi słowy: opłaty za wody opadowe i roztopowe powinny występować również w kanalizacji ogólnospławnej, koszty odprowadzania ścieków opadowych lub roztopowych kanalizacją ogólnospławną są ponoszone nie tylko przez dostawców tych ścieków, ale również przez wszystkich innych korzystających z kanalizacji ogólnospławnej (np. dostawców ścieków bytowych czy przemysłowych). Wykorzystanie tylko pierwszego rodzaju współczynnika sprawia, że wszystkie grupy odbiorców będą miały jednakową cenę usług. Jednoczesne wykorzystanie drugiego rodzaju współczynnika w odniesieniu do określonego składnika niezbędnych przychodów, opartego na proporcjach innych niż sprzedaż umożliwi zróżnicowanie cen. Innymi słowy oznacza to, że w katalogu niezbędnych przychodów, należy wyszczególnić takie składniki, które można przypisać bezpośrednio do danej grupy odbiorców. Przykłady: Ad. 1) koszty eksploatacji i utrzymania: biorąc pod uwagę przeciętną strukturę rodzajową kosztów, bezpośrednie przypisanie kosztów do danej grupy może dotyczyć: a) wynagrodzenia i pochodne pod warunkiem przypisania określonej części kosztów do obsługi wyłącznie jednej grupy odbiorców; w praktyce należy poszukiwać możliwości przypisania niektórych pracowników (i kosztów ich wynagrodzeń) do obsługi określonej grupy odbiorców (np. w dziale obsługi klienta), b) energia pod warunkiem przypisania określonej części kosztów energii wykorzystywanej na rzecz wyłącznie jednej grupy odbiorców c) materiały pod warunkiem przypisania określonej części materiałów do obsługi wyłącznie jednej grupy odbiorców (zwłaszcza jeśli chodzi o koszty materiałów chemicznych w stacjach uzdatniania wody i oczyszczalniach ścieków), d) usługi pod warunkiem przypisania określonej części kosztów usług na rzecz wyłącznie jednej grupy odbiorców, e) podatki pod warunkiem przypisania określonej części ponoszonych podatków do obsługi wyłącznie jednej grupy odbiorców; w przypadku podatku od nieruchomości podobnie jak w a) chodzi w rzeczywistości o przypisanie określonego majątku do danej grupy odbiorców, f) opłaty pod warunkiem przypisania określonej części ponoszonych opłat na rzecz wyłącznie jednej grupy odbiorców; w przypadku opłat za korzystanie ze środowiska można poszukiwać różnic zależnych od przeznaczenia wody lub rodzaju oczyszczanych ścieków, g) amortyzacja pod warunkiem przypisania określonej części majątku do obsługi wyłącznie jednej grupy odbiorców; obok należności nieregularnych oraz wydatków SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

11 inwestycyjnych jest to jeden z elementów niezbędnych przychodów najczęściej wykorzystywanych do nietypowej alokacji, niestety praktycznie nie do wykorzystania w zakładach budżetowych ze względu na brak amortyzacji w ich kosztach, Ad. 2) raty kapitałowe ponad wartość amortyzacji pod warunkiem przypisania wydatków związanych z obsługą danego kredytu do kosztów wyłącznie jednej grupy odbiorców; dzieje się tak zwykle w przypadku realizacji inwestycji na rzecz określonej grupy odbiorców (albo przynajmniej sytuacji, gdy nakłady inwestycyjne można przypisać do grup odbiorców w proporcji innej niż sprzedaż usług), Ad. 3) odsetki ponieważ chodzi o odsetki od kredytów, należy postępować analogicznie jak w przypadku rat kapitałowych ponad wartość amortyzacji, Ad. 4) należności nieregularne pod warunkiem przypisania określonej części należności do wyłącznie jednej grupy odbiorców; obok amortyzacji oraz wydatków inwestycyjnych jest to jeden z elementów niezbędnych przychodów najczęściej wykorzystywanych do nietypowej alokacji, Ad. 5) marża zysku występuje prawie wyłącznie w spółkach, może być kształtowana przez wiele czynników: pokrycie strat z lat ubiegłych, udział w zyskach dla udziałowców, dywidenda, nakłady inwestycyjne; podobnie jak w przypadku rat kapitałowych ponad wartość amortyzacji, nietypowej alokacji wydatków inwestycyjnych (a w rezultacie marży zysku) można dokonać pod warunkiem przypisania tych wydatków do wyłącznie jednej grupy odbiorców; dzieje się tak zwykle w przypadku realizacji inwestycji na rzecz określonej grupy odbiorców (albo przynajmniej sytuacji, gdy nakłady inwestycyjne można przypisać do grup odbiorców w proporcji innej niż sprzedaż usług). Wydatki inwestycyjne nie zawsze powodują konieczność wypracowania zysku - część z nich może zostać zrealizowana dzięki naliczaniu amortyzacji. W przypadku dużych potrzeb inwestycyjnych, przekraczających możliwości funduszy odtworzeniowych przedsiębiorstwa, wydatki inwestycyjne są realizowane z nadwyżki i obok należności nieregularnych oraz amortyzacji są jednym z najczęściej wykorzystywanych elementów niezbędnych przychodów do ich nietypowej alokacji na taryfowe grupy odbiorców. Najpowszechniej występują obecnie następujące przykładowe struktury podziału odbiorców na grupy: Przykładowe rodzaje taryfowych grup odbiorców. Gospodarstwa domowe 1) Miasto Wieś (lub kilka miejscowości lub gmin) 2) Odbiorcy zbiorowi (np. spółdzielnie) Odbiorcy indywidualni 3) Wodomierze o dużym przekroju Wodomierze o małym przekroju 4) Właściciele przyłączy Użytkownicy obcych przyłączy 5) Odbiorcy zlokalizowani <1km od np. SUW Odbiorcy zlokalizowani >1km od np. SUW 6) Odbiorcy objęci inwestycjami Odbiorcy nie objęci inwestycjami 7) Odbiorcy zaopatrywani z własnych ujęć (produkcja) Odbiorcy zaopatrywani z obcych ujęć (zakup) Należy przy tym zwrócić uwagę, że żadna z powyższych struktur nie wyklucza się nawzajem, co oznacza, że możliwe jest zastosowanie wszystkich ww. grup odbiorców jednocześnie, co oznacza przyrost ilości grup odbiorców w tempie geometrycznym (każda nowa podwójna struktura potęguje ilość grup odbiorców). Z tego względu, choć każda z powyższych struktur jest prawdopodobna i możliwa do zastosowania, nie zaleca się jednoczesnego wykorzystywania zbyt wielu kryteriów podziału odbiorców na grupy. Doprowadziłoby to do powstania zbyt wielu grup odbiorców. Wydaje się, że wykorzystanie dwóch lub trzech kryteriów powinno być w zupełności wystarczające, tym bardziej, że i tak oznacza to powstanie od 4 do 9 grup odbiorców. SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

12 Kryteria różnicowania cen i stawek opłat Projektowanie taryfy jest ostatnim krokiem ustalania opłat za usługi wodociągowo-kanalizacyjne. Taryfy powinny być projektowane w taki sposób, aby mogły zapewnić: niezbędne przychody, sprawiedliwość, informację dla odbiorców, motywację dla odbiorców usług w celu zachęcenia do efektywnego wykorzystania ograniczonych zasobów środowiska. Taryfy powinny spełniać także inne kryteria (choć trudno to definiować w przepisach): łatwość wprowadzenia i administrowania, prostota i zrozumiałość, zgodność z prawem, społeczna akceptacja. Nie istnieją taryfy uniwersalne, które mogłyby w idealny sposób pełnić wszystkie funkcje w każdych warunkach i w każdym czasie. Wybór struktury taryf musi uwzględnić specyfikę struktury kosztów, strukturę odbiorców, sytuację produkcyjną i dystrybucyjną przedsiębiorstwa, potrzeby w zakresie oszczędzania wody i warunki rozwoju ekonomicznego. Dlatego przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne powinno mieć możliwość indywidualnego wyboru i kształtowania form taryf w zależności od lokalnych warunków, w jakich funkcjonuje system. Niezbędna jest także dopuszczalność stosowania przez przedsiębiorstwo różnych form taryf dla różnych grup odbiorców. Rozporządzenie powtarza te postulaty. Zgodnie z rozporządzeniem, przedsiębiorstwo dokonuje wyboru rodzaju i struktury taryf, uwzględniając lokalne uwarunkowania w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Taryfowe ceny i stawki opłat powinny być kalkulowane i różnicowane w taki sposób, żeby zapewnić: 1) uzyskanie z opłat odbiorców usług przychodów na poziomie zapewniającym samofinansowanie się działalności przedsiębiorstwa oraz zysku, 2) motywowanie odbiorców usług do racjonalnego korzystania z wody i ograniczania zanieczyszczenia ścieków, 3) eliminację subsydiowania skrośnego, 4) łatwość ustalania opłat za świadczenie usług. Różnicowanie cen i stawek opłat, o których mowa powyżej, zapewnia się w szczególności przez: 1) podział odbiorców usług na grupy taryfowe i przypisanie do poszczególnych grup odpowiadających im kosztów świadczenia usług, 2) wybór rodzaju taryf i odpowiedniej dla poszczególnych taryf struktury cen i stawek opłat, 3) uwzględnienie, przy określaniu niezbędnych przychodów odpowiadających poszczególnym taryfowym cenom i stawkom opłat, zróżnicowania kosztów eksploatacji i utrzymania, w tym kosztów wynikających z poniesionych nakładów inwestycyjnych. Taryfy, w zależności od ich rodzaju i struktury, dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców zawierają: 1) cenę za m3 dostarczonej wody, w rozliczeniach dokonywanych na podstawie odczytu wskazań wodomierza lub na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody; 2) stawkę opłaty abonamentowej na odbiorcę: SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

13 a) w rozliczeniach w oparciu o wskazania wodomierza głównego lub wskazania wodomierza mierzącego ilość wody bezpowrotnie zużytej, b) w rozliczeniach z osobą korzystającą z lokalu w budynku wielolokalowym, c) w rozliczeniach na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody; 3) cenę za m3 odprowadzonych ścieków w rozliczeniach z odbiorcami za ilość odprowadzonych ścieków, ustaloną na podstawie wskazań urządzenia pomiarowego lub zużycia wody określonego zgodnie ze wskazaniami wodomierza lub na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody; 4) cenę za jednostkę miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową, uwzględniającą rodzaj i sposób zagospodarowania powierzchni; 5) stawkę opłaty abonamentowej na odbiorcę: a) w rozliczeniach za ilość odprowadzonych ścieków ustaloną na podstawie zużycia wody określonego zgodnie ze wskazaniami wodomierza głównego lub na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody, b) w rozliczeniach za ilość odprowadzonych ścieków ustaloną zgodnie ze wskazaniami urządzenia pomiarowego, c) w rozliczeniach za ścieki opadowe i roztopowe odprowadzane kanalizacją deszczową; 6) stawkę opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych, w zależności od wykorzystania przepustowości oczyszczalni, stosowanej technologii oczyszczania ścieków komunalnych oraz uzyskiwanego stopnia redukcji ładunku zanieczyszczeń i sposobu stosowania osadów ściekowych; do stawki opłaty dolicza się podatek, o którym mowa w 2 pkt 9; 7) stawkę opłaty za przyłączenie do urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych, będących w posiadaniu przedsiębiorstwa, wynikającą z kosztów przeprowadzenia prób technicznych przyłącza wybudowanego przez odbiorcę usług; do stawki opłaty dolicza się podatek, o którym mowa w 2 pkt 9. Rozporządzenie umożliwia konstruowanie następujących bazowych rodzajów taryf: 1) w zależności od przyjętego rodzaju taryfy dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług: a) taryfę jednolitą - zawierającą jednolite ceny usług i jednolite stawki opłat dla wszystkich taryfowych grup odbiorców, odrębne dla zaopatrzenia w wodę i dla odprowadzania ścieków, b) taryfę niejednolitą - zawierającą różne dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców ceny za dostarczoną wodę i ceny za odprowadzane ścieki lub różne dla poszczególnych grup taryfowych odbiorców stawki opłat; 2) w zależności od struktury taryfy: a) taryfę jednoczłonową - zawierającą cenę odniesioną do 1 m3 dostarczanej wody lub 1 m3 odprowadzanych ścieków lub cenę odniesioną do jednostki miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, jej rodzaju i sposobu zagospodarowania, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową, bez stawki opłaty abonamentowej, b) taryfę wieloczłonową - zawierającą ceny i stawki opłat; 3) w zależności od zróżnicowania cen wody w różnych przedziałach jej zużycia lub ścieków w różnych przedziałach ich wprowadzania: a) taryfę sezonową, charakteryzującą się wyższymi cenami wody lub ścieków w sezonie szczytowego zapotrzebowania na usługi wodociągo-wokanalizacyjne i niższymi cenami poza sezonem, SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

14 b) taryfę progresywną, stosowaną przy ograniczonych możliwościach ujmowania wody lub oczyszczania ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, w której ceny wody lub ścieków rosną wraz ze wzrostem ich ilości ponad przedział nie mniejszy, niż to wynika z przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody. Obliczenie taryfowych cen i stawek opłat następuje przez podzielenie odpowiadających im planowanych rocznych niezbędnych przychodów przez odpowiednią jednostkę miary: Planowaną roczną ilość świadczonych usług oblicza się jako sumę zweryfikowanej ilości świadczonych usług w roku obrachunkowym poprzedzającym rok planowanego wprowadzenia taryf oraz ilości świadczonych usług wynikającej z planowanej realizacji wieloletniego planu rozwoju i modernizacji. Warto zwrócić uwagę na bardzo zasady kalkulacji stawki opłaty abonamentowej, którą kalkuluje się na podstawie kosztów: 1) utrzymania w gotowości urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych; 2) odczytu wodomierza lub urządzenia pomiarowego; 3) rozliczenia należności za wodę lub ścieki. Ad. 1) Koszty gotowości (dla przypomnienia: nie więcej niż 15% kosztów ogółem) nie są uwzględniane w stawce opłaty abonamentowej kalkulowanej dla osób korzystających z lokali w budynku wielolokalowym, które rozliczane są zgodnie z umową zawartą z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym. Włączenie do stawki opłaty abonamentowej kosztów utrzymania w gotowości urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych pomniejsza odpowiednio o tę część koszty eksploatacji i utrzymania tych urządzeń przy kalkulowaniu cen za wodę lub ścieki. Ad. 2) Koszty odczytu nie są uwzględniane w stawce opłaty abonamentowej kalkulowanej dla odbiorców usług rozliczanych na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody i dla odbiorców usług odprowadzających ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową. Niejako w posumowaniu można więc powiedzieć, że konstruowanie i kalkulacja taryf odbywa się poprzez: 1) podział odbiorców usług na taryfowe grupy odbiorców usług, 2) wybór rodzaju taryf, 3) alokację niezbędnych przychodów na taryfowe grupy odbiorców usług, 4) podział niezbędnych przychodów w poszczególnych taryfowych grupach odbiorców usług odpowiednio do założonej struktury cen i stawek opłat, 5) obliczania taryfowych cen i stawek opłat. SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

15 3. Ocena taryf opracowanych przez MPK w Gostyninie Sp. z o.o.. Podstawowym warunkiem pozytywnej oceny wniosku jest identyfikacja zasad konstruowania taryf, w tym kalkulacji taryfowych cen i stawek opłat, które są jednym z ważniejszych elementów taryfy wodociągowo-kanalizacyjnej. Zasady konstruowania wniosku o zatwierdzenie taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, określone przez przepisy ustawy i rozporządzenia, zostały przedstawione poniżej(wyniki badania zostały wyróżnione pogrubioną czcionką): 1. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na 1 rok (art. 20 ustawy). Badany wniosek taryfowy obejmuje okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., tj. okres 1 roku, jest więc zgodny z art. 20 ustawy. Ponadto, rok obowiązywania nowych taryf rozpoczyna się następnego dnia po dniu, w którym tracą moc obowiązywania dotychczasowych taryf, dzięki czemu zachowano niezbędną ciągłość obowiązywania taryf 2. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na podstawie niezbędnych przychodów po dokonaniu ich alokacji na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług (art. 20 ustawy). Przedsiębiorstwo określiło taryfę na podstawie niezbędnych przychodów zgodnie z art. 20 ustawy. Spółka dokonała alokacji kosztów na grupy odbiorców w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków (co jest zgodne z przepisami). Przedsiębiorstwo określiło taryfę na podstawie niezbędnych przychodów w wysokości: dla zaopatrzenia w wodę ,52 zł, dla odprowadzenia ścieków ,61zł. Zgodnie z treścią 14 rozporządzenia w sprawie wniosku taryfowego zastosowano taryfę: niejednolitą dla zaopatrzenia w wodę zawierającą zróżnicowane ceny usług dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców, niejednolitą w zakresie odprowadzania ścieków zawierającą zróżnicowane ceny usług i stawki dla poszczególnych grup taryfowych, wieloczłonową zawierającą ceny i stawki opłaty abonamentowej Badana taryfa zawiera podział na trzy wyodrębnione i zdefiniowane grupy odbiorców usług w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odpowiednio dwie grupy dla zbiorowego odprowadzania ścieków. SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

16 Poszczególne grupy taryfowe prezentuje poniższa tabela. Zaopatrzenie w Lp. Charakterystyka taryfowej grupy odbiorców usług wodę 1. Grupa 1 Gospodarstwa domowe, właściciele i zarządcy oraz posiadający inny tytuł prawny do budynków mieszkalnych, rozliczani za ilość dostarczonej wody ustaloną w oparciu o wskazania wodomierza głównego. Woda przeznaczona tylko i wyłącznie do spożycia lub na cele socjalno-bytowe dla gospodarstw domowych z wyłączeniem grupy Grupa 2 Pozostali odbiorcy nie wymienieni w grupie 1 oraz grupie 3. Odbiorcy rozliczani za ilość wody ustaloną w oparciu o wskazania wodomierza głównego. Odbiorcy wody przeznaczonej m.in. pod potrzeby przedsiębiorstw oraz instytucji użyteczności publicznej. Woda przeznaczona do produkcji oraz do spożycia lub na cele socjalno-bytowe dla odbiorców nie wymienionych w grupie 1 i grupie 3, a także woda przeznaczona na cele przeciwpożarowe, zasilania fontann, zdrojów oraz wody bezpowrotnie zużyte. Odbiorcy rozliczani za ilość wody ustaloną w oparciu o wskazania wodomierza głównego, wodomierza dodatkowego lub podwodomierza mierzącego ilość wody bezpowrotnie zużytej. 3. Grupa 3 Odbiorcy - gospodarstwa domowe nie wymienieni w grupie 1 i grupie 2. Odbiorcy rozliczani za ilość wody ustaloną w oparciu o wskazania wodomierza głównego, wodomierza dodatkowego lub podwodomierza mierzącego ilość wody bezpowrotnie zużytej do podlewania roślin. Odprowadzanie Lp. Charakterystyka taryfowej grupy odbiorców usług ścieków 1. Grupa 1 Gospodarstwa domowe, właściciele, zarządcy budynków oraz posiadający inny tytuł prawny do budynków mieszkalnych, którzy pobierają wodę przeznaczoną do spożycia lub na cele socjalno-bytowe gospodarstw domowych. Odbiorcy rozliczani za ilość odprowadzanych ścieków określoną w oparciu o ilość zużytej wody, ustaloną na podstawie wskazań wodomierza głównego 2. Grupa 2 Pozostali odbiorcy nie wymienieni w grupie 1, rozliczani za ilość odprowadzanych ścieków określoną w oparciu o ilość zużytej wody, ustaloną na podstawie wskazań wodomierza głównego. Ilość odprowadzonych ścieków może zostać zmniejszona o ilość wody bezpowrotnie zużytej. Grupa obejmuje także ścieki opadowe i roztopowe wprowadzane do kanalizacji ogólnospławnej. Ilość ścieków określa się na podstawie iloczynu powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni oraz średniej z wielolecia sumy opadów dla danego terenu (wielkość określona na podstawie danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oddział w Warszawie). Podobnie zostały wyłonione i zdefiniowane poszczególne rodzaje opłat abonamentowych dostosowane do okresów rozliczeniowych stosowanych przez Przedsiębiorstwo w umowach na dostawy wody i odprowadzanie ścieków. Stawka opłaty abonamentowej wyrażana jest w złotych na odbiorcę na miesiąc, pokrywa koszty gotowości do świadczenia usług i jest zróżnicowania w zależności od wydajności przyłącza wodociągowego: - stawka opłaty abonamentowej za gotowość Q 3 2,5 m 3 /h w zł/odb./m-c, - stawka opłaty abonamentowej za gotowość 2,5 m 3 /h <Q 3> 10,0 m 3 /h w zł/odb./m-c, - stawka opłaty abonamentowej za gotowość Q 3 10,0 m 3 /h w zł/odb./m-c. Przy rozliczeniach za odprowadzone ścieki bytowe i przemysłowe dla wszystkich odbiorców usług obowiązuje taryfa wieloczłonowa składająca się z ceny wyrażonej w złotych za m 3 odprowadzonych ścieków oraz SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

17 Stawka opłaty abonamentowej wyrażana jest w złotych na odbiorcę na miesiąc, i jest stosowana odrębnie dla wody i ścieków z tytułu : 1. utrzymania w gotowości do świadczenia usług urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, 2. odczytu wodomierza, 3. rozliczenia należności za dostawę wody i odprowadzenie ścieków SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

18 Stosowany model kalkulacji taryf pomaga prawidłowo stosować wzory wymagane przez przepisy, a także pozwala uniknąć pomyłek i niezamierzonych odstępstw od reguł kalkulacji opłat. Przygotowaną przez Spółkę kalkulację należy określić jako przejrzystą i zrozumiałą. 3. Ceny i stawki opłat określone w taryfie są różnicowane dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług na podstawie udokumentowanych różnic kosztów zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków (art. 20 ustawy). Ewidencja księgowa stosowana przez Spółkę. odpowiada standardom wymaganym przez ustawę, tj. pozwala prawidłowo wyszczególnić koszty świadczenia różnego rodzaju usług, a także koszty obsługi odbiorców. Oznacza to, że jest zgodna z wymogami art. 20 ustawy 4. Przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne ustalają niezbędne przychody, o których mowa powyżej, uwzględniając w szczególności: a) koszty związane ze świadczeniem usług, poniesione w poprzednim roku obrachunkowym, ustalone na podstawie ewidencji księgowej, z uwzględnieniem planowanych zmian tych kosztów w roku obowiązywania taryfy, b) zmiany warunków ekonomicznych oraz wielkość usług i warunki ich świadczenia, c) koszty wynikające z planowanych wydatków inwestycyjnych, na podstawie wieloletnich planów rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (art. 20 ustawy). Spółka wykorzystuje do kalkulacji opłat metodologię niezbędnych przychodów, uwzględniając wymagane elementów składowe, co jest zgodne z wymogami art. 20 ustawy. 5. Ewidencja księgowa, o której mowa powyżej, powinna w szczególności umożliwiać: a) wydzielenie kosztów stałych i zmiennych, przychodów związanych z poszczególnymi rodzajami działalności przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjnego, a także w odniesieniu do poszczególnych taryf, b) ustalenie kosztów związanych z działalnością inwestycyjną w poprzednim roku obrachunkowym, c) dokonanie alokacji niezbędnych przychodów według taryfowych grup odbiorców usług (art. 20 ustawy). Ewidencja księgowa stosowana przez Spółkę. odpowiada standardom wymaganym przez ustawę, tj. pozwala prawidłowo wyszczególnić koszty świadczenia różnego rodzaju usług, a także koszty obsługi odbiorców. Oznacza to, że jest zgodna z wymogami art. 20 ustawy 6. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne obciąża gminę na podstawie cen i stawek opłat ustalonych w taryfie za: a) wodę pobraną z publicznych studni i zdrojów ulicznych, b) wodę zużytą do zasilania publicznych fontann i na cele przeciwpożarowe, c) wodę zużytą do zraszania publicznych ulic i publicznych terenów zielonych (art. 22 ustawy). Przedsiębiorstwo przypisało te usługi do grupy odbiorców oznaczonej jako Grupa 2 i prawidłowo zaliczyło je do jednej grupy razem z obiektami użyteczności publicznej i innymi odbiorcami, co jest zgodne z przepisami. 7. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne: SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O

19 1) opracowuje taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków w sposób zapewniający: a) uzyskanie niezbędnych przychodów, b) ochronę odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem opłat i cen, c) eliminowanie subsydiowania skrośnego, d) motywowanie odbiorców usług do racjonalnego użytkowania wody i ograniczania zanieczyszczenia ścieków, e) łatwość obliczania i sprawdzania cen i stawek opłat, 2) określa taryfy odpowiednie do zakresu prowadzonej działalności gospodarczej w dziedzinie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków ( 3 rozporządzenia). Taryfa zaproponowana przez MPK spełnia warunki wymienione w 3 rozporządzenia, ponieważ: a) zapewnia uzyskanie niezbędnych przychodów, b) zapewnia ochronę odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem opłat i cen, c) zapewnia eliminowanie subsydiowania skrośnego przedsiębiorstwo nie pokrywa kosztów dotyczących jednego rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej ani jednej z grup taryfowych odbiorców usług przychodami pochodzącymi z innego rodzaju prowadzonej działalności lub od innej taryfowej grupy odbiorców, d) zapewnia motywowanie odbiorców usług do racjonalnego użytkowania wody i ograniczania zanieczyszczenia ścieków, e) zapewnia łatwość obliczania opłat i sprawdzania przez odbiorców usług wysokości opłat i cen ich dotyczących struktura taryfowa jest zbliżona do wielu tego typu występujących w polskich przedsiębiorstwach wodociągowo-kanalizacyjnych, 8. W taryfach za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków określa się: 1) rodzaje prowadzonej działalności, 2) rodzaj i strukturę taryfy, 3) taryfowe grupy odbiorców usług, 4) rodzaje i wysokość cen i stawek opłat, 5) warunki rozliczeń z uwzględnieniem wyposażenia nieruchomości w przyrządy i urządzenia pomiarowe, 6) warunki stosowania cen i stawek opłat ( 4 rozporządzenia). Taryfa zaproponowana przez MPK zawiera wszystkie wymienione w 4 rozporządzenia elementy, i zostały one prawidłowo wypełnione 9. W warunkach stosowania cen i stawek opłat, o których mowa powyżej, w szczególności określa się: 1) zakres świadczonych usług dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców, SID SZKOLENIA I DORADZTWO SP. Z O.O