50 MW nowych mocy w Bielsku-Białej

Transkrypt

1

2

3 50 MW nowych mocy w Bielsku-Białej Rozmowa ze Stanisławem Tokarskim, Prezesem Zarządu TAURON Wytwarzanie W Zespole Elektrociepłowni Bielsko-Biała, należącym do TAURON Wytwarzanie, zakończyła się budowa opalanego węglem kamiennym bloku ciepłowniczego o mocy 50 MWe i 106 MWt z akumulatorem ciepła (blok kogeneracyjny, wybudowany z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technologii). Jednostka rozpocznie regularną pracę jesienią - wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego. Jakie nowy blok ma znaczenie dla miasta i jego mieszkańców? Inwestycja, której realizacja rozpoczęła się pod koniec 2011 r., ma kluczowe znaczenie dla systemu ciepłowniczego Bielska-Białej. Elektrociepłownia pokrywa prawie 100 proc. zapotrzebowania mieszkańców miasta i okolic na ciepło i energię elektryczną. Moc bloku została zaprojektowana adekwatnie do lokalnych potrzeb. Blok węglowy o mocy 50 MW z kompletną infrastrukturą oraz ze wszystkimi urządzeniami pomocniczymi i przyłączami stanowi główny element podstawowego źródła systemu ciepłowniczego funkcjonującego na obszarze Bielska-Białej i będzie wykorzystywany do zaspokajania podstawowych potrzeb miasta w sezonie grzewczym. Odbiorcą wyprodukowanej energii cieplnej jest Przedsiębiorstwo Komunalne Therma, z którym TAURON Wytwarzanie zawarł długoterminową umowę na dostawy ciepła. Czyli mieszkańcy nie muszą obawiać się o dostawy ciepła do swoich mieszkań. A jaki będzie wpływ nowej inwestycji na środowisko naturalne? Jednostka, wprowadzając wysokosprawne technologie wytwarzania energii elektrycz- nej i ciepła w skojarzeniu, zastąpi wyeksploatowane, nieekologiczne moce wytwórcze. Blok, spełniając wszelkie normy ochrony środowiska, zapewni również bezpieczeństwo energetyczne w zakresie dostaw ciepła. Blok charakteryzuje się wysokimi parametrami sprawnościowymi przy znacznie obniżonym oddziaływaniu na środowisko naturalne. W porównaniu z jednostkami dotychczas pracującymi w Bielsku-Białej będzie emitował mniej o 90 proc. dwutlenku siarki i prawie o 25 proc. dwutlenku węgla. Ponad 17-krotnie zmniejszy się emisja pyłu, a trzykrotnie tlenków azotu. Wiele mieszkańców Bielska nurtuje pytanie, czemu służyć ma duża srebrna konstrukcja, która pojawiła się na terenie bielskiej elektrociepłowni? Ta konstrukcja, to akumulator ciepła. Bielski blok zaopatrzony jest w kocioł parowy fluidalny o wydajności ok. 220 t/h oraz turbinę przeciwprężną o mocy ciepłowniczej 106 MWt, i mocy elektrycznej 50 MWe. Dodatkowo dla zaspokojenia szczytowych potrzeb ciepłowniczych zamontowano dwa kotły szczytowe opalane olejem o łącznej mocy ok. 80 MWt. Dla skompensowania dobowych wahań obciążeń, szczególnie w okresie przejściowym sezonu grzewczego, wybudowano akumulator ciepła o pojemności użytkowej ok. 20 tys. m 3. Czy już tej zimy nasze mieszkania ogrzewane będą ciepłem z nowego bloku? Jednostka rozpocznie regularną, ciągłą pracę jesienią - wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego. Będzie pracować ze zmiennym obciążeniem, zależnym od zapotrzebowania na ciepło. Dzięki zamontowanemu akumulatorowi wyprodukowane ciepło będzie można również magazynować. Dzięki tej inwestycji, mieszkańcy Bielska i okolic zyskali nowoczesne i spełniające wszelkie wymogi środowiskowe źródło energii cieplnej. Dziękuję za rozmowę. artykuł promocyjny

4 SŁOWO WSTĘPNE SZANOWNI PAŃSTWO, Oddajemy w Państwa ręce kolejny dziewiąty numer Magazynu Przedsiębiorcy, tym razem prezentujący różnorodność zagadnień, którymi zajmuje się nasza Izba i nasi przedsiębiorcy. Niewątpliwie ciekawym wydarzeniem był II Kongres Firm Rodzinnych, gdzie zaproszeni znakomici goście przedstawili wizje rozwoju firm rodzinnych, których w Polsce jest aż 1,5 miliona. Wśród gości był Pan Sobiesław Zasada, który oprócz ciekawego wykładu, udzielił ekskluzywnego wywiadu dla Magazynu. Następnie w przepięknej scenerii Pałacu Kotulińskich w Czechowicach-Dziedzicach Izba zorganizowała II Galę dla przedsiębiorców gdzie prezentacje innowacyjnych firm naszego regionu zostały połączone ze wspaniałą zabawą i licznymi atrakcjami. Przygotowujemy się do jesiennych atrakcji. Planowane spotkanie z Profesorem Witoldem Orłowskim z pewnością uzupełni naszą wiedzę ekonomiczną, wskaże kierunki dalszych działań gospodarczych - bardzo ostatnio zagmatwanych. Czeka nas również kolejna edycja Konkursu Firma Roku, tym razem uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się w nowo otwartej sali koncertowej Szkoły Muzycznej w Żywcu. Liczymy na wybór najlepszych, dynamicznych firm będących ambasadorami regionu przez cały okres piastowania tego zaszczytnego tytułu i posiadania prestiżowej nagrody Dedala. fot. Magdalena Hałat Zapraszam do lektury. Prezes Regionalnej Izby Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej 4 MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY

5 SPIS TREŚCI WYDARZENIA 6 Największe wydarzenie sektora MŚP w Europie już we wrześniu w Katowicach 8 II Gala RIHiP w Bielsku-Białej pod znakiem innowacji REGIONALNA IZBA HANDLU l PRZEMYSŁU W BIELSKU-BIAŁEJ 10 Nowe firmy członkowskie 11 IV edycja Konkursu Firma Roku 2013 Samorządy - Przedsiębiorcom LUDZIE 12 Sobiesław Zasada - Człowiek szerokiej drogi UNIA EUROPEJSKA 18 Jaka przyszłość dla rynku usług w Unii Europejskiej? EKOLOGIA 20 Śląski Klaster Gospodarki Odpadami FIRMY RODZINNE 21 II Kongres Firm Rodzinnych O sukcesji i nie tylko... PRAWO 25 Czy czas działa na naszą korzyść, czyli o różnicy pomiędzy sukcesją, a planowaniem spadkowym MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY Wydawca: Regionalna Izba Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej ul. Wzgórze 19, Bielsko-Biała tel.: / tel.: / fax: / biuroizby@cci.pl Redaktor Naczelny: Andrzej Gąsiorek: redakcja@cci.pl Zdjęcia: Krzysztof Dubiel Grzegorz Pyka Reklama: tel./fax: redakcja@cci.pl Opracowanie graficzne i skład: Wydawnictwo Prasa Beskidzka Sp. z o.o. ul. Dubois 4, Bielsko-Biała tel.: tel.: fax: wydawnictwo@kronika.beskidzka.pl Druk: OFF DRUK POLIGRAFIA ul. Piekarska 50, Bielsko-Biała Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów, nie odpowiada za treść umieszczonych reklam i ogłoszeń. MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY 5

6 WYDARZENIA NAJWIĘKSZE WYDARZENIE SEKTORA MŚP W EUROPIE JUŻ WE WRZEŚNIU W KATOWICACH! Mała i średnia przedsiębiorczość to najważniejszy sektor polskiej gospodarki. To również główny temat Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw. O możliwościach rozwoju i wyzwaniach jakie stoją przed przedsiębiorcami dyskutować będą najważniejsze osoby w Państwie, osobistości ze świata nauki, polityki i gospodarki oraz delegacje zagraniczne z kilkudziesięciu Państw. 3 edycja tego wyjątkowego spotkania, organizowanego przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach, odbędzie się w dniach września 2013 r. w Katowicach. Poprzednie dwie edycje zgromadziły liczne grono przedstawicieli świata biznesu, nauki, polityki i środowisk gospodarczych, którzy dyskutowali o szansach i barierach stojących przed mikro, małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Udział w nich wzięło łącznie ponad 300 prelegentów z Polski i zagranicy oraz w sumie ponad 6000 uczestników. Wydarzenie to jest już na stałe zapisane w tradycji europejskich wydarzeń gospodarczych. W ciągu trzech dni Kongresu zaplanowano kilkadziesiąt sesji panelowych oraz szereg warsztatów i spotkań, w których udział wezmą eksperci z kraju i zagranicy. Współorganizatorem wydarzenia jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Krajowa Izba Gospodarcza oraz Ministerstwo Gospodarki. Honorowy patronat nad przedsięwzięciem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski, Przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso oraz Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Martin Schulz. Wypełniliśmy niszę, która istniała w Europie. Udowadniamy, że refleksja nad tą problematyką jest potrzebna zarówno w tym kraju, jak i w całej Europie. W Polsce jest 1,7 mln działających firm, w tym dużych przedsiębiorstw. Skala problemów: zautonomizowania, zorganizowania się tych firm oraz reprezentowania ich stanowisk przed administracją publiczną i samorządową, Rządem i Parlamentem to główne wyzwania i zadania jakie stoją przed tegorocznym Kongresem mówi Tadeusz Donocik, Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach oraz Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Kongresu. Udział w kongresie jest BEZPŁATNY. Rejestracji on-line można dokonać na stronie internetowej gdzie znajdują się również szczegółowe informacje dot. przedsięwzięcia. Serdecznie zapraszamy! reklama

7

8 WYDARZENIA II GALA RIHiP W BIELSKU-BIAŁEJ POD ZNAKIEM INNOWACJI Innowacyjność w gospodarce i biznesie była przewodnim tematem II Gali Regionalnej Izby Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej, która odbyła się w połowie czerwca. Zrzeszeni w Izbie lokalni przedsiębiorcy spotkali się w gościnnych progach Hotelu Pałac Kotulińskich w Czechowicach-Dziedzicach. Grzegorz Pyka - Grzegorz Pyka - Otwierający Galę Janusz Targosz, prezes RIHiP w Bielsku-Białej, przedstawiając hasło spotkania - Innowacje szansą dla firm, przypomniał, że to właśnie stawianie na innowacyjne technologie oraz rozwiązania biznesowe, jest obecnie motorem rozwoju przedsiębiorczości w Polsce i na świecie. Dlatego na II Gali RIHiP zaprezentowały się właśnie firmy, które wdrażaniem nowatorskich rozwiązań mogą się pochwalić. Było i globalnie i lokalnie. Globalnie, bo z ciekawym wykładem na temat kodów kreskowych, które właśnie obchodzą swoje 40-lecie, wystąpił Piotr Frąckowiak z Instytutu Logistyki i Magazynowania z Poznania, działającego w ramach globalnego konsorcjum GS1, unifikującego kody kreskowe dla całego świata. Przedsiębiorcy mogli poznać nie tylko niezwykłą historię kodu kreskowego, bez którego trudno wyobrazić sobie dzisiaj działanie większości gałęzi przemysłu, logistyki, a zwłaszcza handlu i to zarówno w wydaniu detalicznym, jak i hurtowym. W wykładzie pojawiła się również wizja przyszłości, która już puka do naszych drzwi. A przyszłość to kody kreskowe będące tagami radiowymi. Ich odczytywanie nie wymaga skanowania każdego produktu z osobna. Wypełnionym dziesiątkami towarów koszykiem w markecie co uczestnicy Gali mogli obejrzeć na spocie filmowym, czy tirem pełnym palet, wystarczy przejechać przez bramkę. Identyfikację każdego produktu, każdej palety, załatwią fale radiowe. Sklep przyszłości, z dotykowymi ekranami do prezentacji towarów, ich cen i multimedialnych prezentacji, został zresztą zaprezentowany przez bielską firmę Jantar, będącą potentatem na polskim rynku kodów kreskowych i technik automatycznej identyfikacji towarów. Należy w tym miejscu dodać, że szefem firmy Jantar jest Janusz Targosz, prezes RIHiP w Bielsku-Białej i zarazem przewodniczący rady systemu GS1 w Polsce... 8 MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY

9 WYDARZENIA Grzegorz Pyka - Lokalnie było jednak nie tylko za sprawą firmy Jantar, ale i prezentacji bielskiego salonu Skody Jacka Korczyka. Firma zatrudniająca dzisiaj 50 osób, posiadająca nowy salon sprzedaży i serwis ASO w Bielsku-Białej oraz filię w Kozach, zaprezentowała uczestnikom Gali nie tylko najnowsze modele samochodów, ale i swoje działania na polu innowacji. A takim była niewątpliwie przeprowadzona w ubiegłym roku inwestycja, polegająca na budowie nowoczesnego serwisu blacharsko-lakierniczego. Lakiernia bielskiego serwisu Skody jest pierwszą w Polsce, w której wdrożono w pełni wodorozcieńczalną, a zatem bardzo ekologiczną i nowoczesną metodę lakierowania aut w systemie PPG. Nowy serwis blacharsko-lakierniczy Skody Jacka Korczyka działa od stycznia bieżącego roku. Szczególnie interesująca dla zgromadzonych na Gali przedsiębiorców była prezentacja, w której Dorota Korczyk przedstawiła krok po kroku proces zdobywania na tę ważną dla firmy inwestycję dotacji z funduszy unijnych. Bo trzeba w tym miejscu dodać, że firmie udało się pozyskać na inwestycję w nowy serwis blacharsko-lakierniczy dotację z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Efekt to nie tylko sfinansowana i zrealizowana w krótkim czasie inwestycja, ale to co dla każdej firmy najważniejsze czyli wzrost ilości klientów. O sposobach finansowania dłużnego dla przedsiębiorców, uczestnicy Gali mogli porozmawiać z obecnymi na spotkaniu przedstawicielami Banku Zachodniego WBK. Były to rozmowy tym bardziej ciekawe i cenne, że mniej oficjalne, prowadzone w kuluarach dotyczyły indywidualnych problemów dotyczących kredytowego wsparcia dla poszczególnych firm. Na Gali wystąpił też prezydent Bielska-Białej Jacek Krywult. Nie mówił jednak o innowacjach, ale apelował do przedsiębiorców o włączanie się w sponsorowanie bielskiego sportu. Brak sponsorów zdaniem włodarza Bielska-Białej może bowiem oznaczać poważny problem, w postaci wypadnięcia bielskich drużyn z rozgrywek topowych lig. Nie ze względu na słabe wyniki, ale ze względu na brak pieniędzy właśnie. A sytuacja jest wyjątkowa, bo jak poinformował zebranych na Gali Jacek Krywult stolica Podbeskidzia ma obecnie aż cztery kluby sportowe grające w najwyższych ligach. Takiego dobrobytu podkreślił prezydent nie ma obecnie żadne inne miasto w Polsce. Ten dobrobyt oznacza jednak kłopot w postaci organizacji finansowego zabezpieczenia dla klubów. Prezydent Jacek Krywult zaznaczył, iż rozumie, że w warunkach Bielska-Białej i regionu brakuje firm z tak dużym potencjałem, by zwłaszcza w dobie kryzysu i poszukiwania oszczędności - mogły one pozwolić sobie na bycie sponsorem tytularnym i związane z tym finansowanie danej drużyny. Dlatego Jacek Krywult zaapelował do przedsiębiorców, by łączyli się w grupy sponsorskie, które przeznaczając na sponsoring mniejsze, ale regularnie przekazywane kwoty, będą w stanie skutecznie wesprzeć bielski sport. Prezes RIHiP Janusz Targosz zaproponował, by ten problem stał się w niedalekiej przyszłości tematem spotkania dla zainteresowanych przedsiębiorców, zorganizowanego wspólnie przez bielski ratusz oraz RIHiP. Łukasz Piątek MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY 9

10 REGIONALNA IZBA HANDLU I PRZEMYSŁU W BIELSKU-BIAŁEJ NOWE FIRMY CZŁONKOWSKIE ul. Legionów Bielsko-Biała tel./fax 33/ handel@zakhand.com.pl Firma Zakład Handlowy Zbigniew Janoszek powstała w roku 1990 jako stricte firma handlowa będąca uzupełnieniem zamkniętej w roku 2009, firmy Promedius Sp. z o.o. Początkowo firma działała w szerokim zakresie asortymentowym, uzupełniając w liczne luki produktów, których brakowało na naszym rynku. Od roku 1994 firma obrała kierunek w stronę branży materiałów budowlanych, skupiając się na wielkim hurcie w kilku asortymentach, ale tylko NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI: siatki z włókna szklanego do systemów dociepleń, folie poddachowe, folie budowlane ogólnego przeznaczenia, listwy różnego zastosowania w budownictwie, Produkty te oferowane i sprzedawane są cały czas. W roku 2009 nasza firma poszerzyła asortyment o oświetlenie w technologii LED, ale TYLKO i WYŁĄCZNIE, jak zawsze o najlepsze produkty na rynku, natomiast od roku 2010 włączyła do swojej oferty oświetleniowe KOMPOZYTOWE słupy drogowe firmy ALUMAST, będące rewelacją (robiąc rewolucję) na rynku w tym zakresie. Ta nowa branża, jak poprzednio, oferowana jest przez naszą firmę, na zasadach dystrybucji od producentów/ importerów. Produkty te są obecnie naszymi sztandarowymi produktami które oferujemy i sprzedajemy naszym klientom, cały czas zachowując naszą dotychczasową doktrynę - TYLKO NAJWYŻSZA JAKOŚĆ. Oferowane ceny są dla nas sprawą drugorzędną jako cyfry, są natomiast NAJLEPSZE przy oferowanej jakości. Przez organizowane przez naszą firmę spotkania, seminaria, konferencje i Targi ENERGETAB, potrafiliśmy w krótkim czasie wprowadzić np. drogowe słupy kompozytowe do takich potentatów jak sieć dystrybucyjna TAURON, ENEOS (prowadzone rozmowy z firmą ENERGA). Jeżeli chodzi o branżę oświetlenia LED, to naszymi dostawcami są: firma RODOS, firma NIVISS, firma DISANO, firma BEMKO, firma POLNED Całość wybranych przez naszą firmę do sprzedaży produktów daje gwarancje KAŻDEMU z klientów otrzymanie produktów wyłącznie NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI. Posiadamy dużą ilość referencji od renomowanych klientów, potwierdzających jakość otrzymanych produktów oraz serwis naszej firmy. Kancelaria Marek Płonka i Wspólnicy sp. k. z siedzibą w Bielsku-Białej ma przyjemność poinformować, że nasi współpracownicy Paweł Płonka, Karolina Baron oraz Agnieszka Macura zdali w bieżącym roku egzamin radcowski. W celu uzyskania dalszych informacji, w tym o naszej ofercie i zasadach świadczenia usług prawnych i podatkowych prosimy o kontakt z sekretariatem (sekretariat@krpmp.pl) kancelaria marek płonka i wspólnicy sp. k. z siedzibą w bielsku-białej / ul. kołłątaja 14/3, bielsko-biała, mail: sekretariat@krpmp.pl bielsko-biała / katowice / warszawa

11 REGIONALNA IZBA HANDLU I PRZEMYSŁU W BIELSKU-BIAŁEJ NOWE FIRMY CZŁONKOWSKIE Waterpoint to system zapewniający dostęp do wysokiej jakości wody pitnej w oparciu o istniejące sieci wody wodociągowej zarówno w firmach, w szkołach, w urzędach publicznych, jak i w domach prywatnych. Nadanie wysokich parametrów jakościowych wodzie poprzez dystrybutor filtrujący bezpośrednio przed spożyciem, daje konsumentowi dodatkową gwarancję bezpieczeństwa zdrowotnego oraz podnosi walory smakowe spożywanej wody tak, że może być ona porównywalna z orzeźwiającą wodą bijącą z naturalnych źródeł o pierwotnej czystości. Jest możliwe dzięki nowoczesnym technologiom, jakie mają zastosowanie w konstrukcji oferowanych przez GRUPĘ LIBERTA urządzeń do dystrybucji wody - przykładowe rozwiązanie można obejrzeć na stronie Wyposażone są one w nowoczesne układy filtrujące doczyszczające wodę wodociągową do wysokich parametrów jakościowych, jednocześnie pozbawiając ją prawie całkowicie pozostałości związków chloru. Zapraszamy do naszej strony internetowej gdzie można znaleźć więcej szczegółowych informacji na temat wody, jej oczywistych i zaskakujących właściwości oraz wiele innych informacji o systemie. GRUPA LIBERTA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SPÓŁKA KOMANDYTOWA Biuro handlowe: ul. Warszawska 153 Bielsko-Biała tel biuro@waterpointsystem.pl Tytuł FIRMA ROKU 2013 promuje szczególnie aktywne, dynamiczne firmy i jest wyrazem uznania ze strony samorządów terytorialnych dla ich wiodącej roli w rozwoju regionalnym. Kapituła Konkursu złożona ze Starosty Bielskiego, Starosty Cieszyńskiego, Prezydenta Miasta Bielska-Białej, Starosty Żywieckiego oraz Prezesa Regionalnej Izby Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej przyzna nagrody w kategoriach: Firma Roku 2013 Ziemi Żywieckiej, Firma Roku 2013 Ziemi Cieszyńskiej, Firma Roku 2013 Miasta Bielska-Białej, Firma Roku 2013 Ziemi Bielskiej. Nagrodą w Konkursie jest przyznanie tytułu Firma Roku oraz statuetka Dedala - autorem rzeźby jest bielska artystka Lidia Sztwiertnia. Andrzej Gąsiorek MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY 11

12 LUDZIE SUPERCHAMPION, SPORTOWIEC, PIONIER POLSKIEGO BIZNESU... SOBIESŁAW ZASADA - CZŁOWIEK SZEROKIEJ DROGI Lekkoatleta, biegacz, oszczepnik, narciarz, zapalony żeglarz, biznesmen, przedsiębiorca, handlowiec, a przede wszystkim rajdowiec. Wielki mistrz, cesarz motor-sportu, w latach 60- tych i 70-tych ubiegłego stulecia rządzący na trasach najbardziej prestiżowych, europejskich i światowych imprez rajdowych. Sobiesław Zasada - słowem człowiek instytucja, człowiek renesansu. I niewątpliwie człowiek sukcesu. A jego recepta na sukces - i ten w sporcie i w biznesie i ten w życiu codziennym - to talent i pasja, mocno poparte jednak uporem i pracowitością. Ale Sobiesław Zasada mocno podkreśla, że w życiu ważne są również charakter i przywiązanie do wartości. Cechy, które pozwoliły mu osiągać szczyty w rajdach samochodowych, a równocześnie dobrze radzić sobie w biznesie w trudnych latach głębokiego PRL-u, on sam - jak twierdzi - wyniósł z przedwojennego harcerstwa. Dlatego dumny z tego, że jest Polakiem, startując w barwach austriackich i niemieckich koncernów samochodowych, na przednią szybę zawsze naklejał napis Poland... W jaki sposób losy Sobiesława Zasady związały się ze Stolicą Podbeskidzia? Jak zaczęła się Pana przygoda ze sportem? Ojca, a wraz z nim całą naszą rodzinę, do Bielska-Białej ściągnął starosta Zenom Chmielewski. To był - tak na marginesie - przedwojenny starosta, przekonany, że może rządzić. Ale po roku 1945, kiedy przyjechaliśmy do Bielska, zwłaszcza po 1946 roku, już inne urzędy w Polsce rządziły. Ojciec, od razu po przyjeździe do Bielska, zajął się handlem, otworzył nawet sklep na Kolejowej z materiałami. Ja chodziłem do gimnazjum, byłem już czynny sportowo. Założyłem harcerską drużynę sportową i zacząłem uprawiać lekkoatletykę. W gilmpu uczyłem się do 1946 roku. Potem poszedłem do Asnyka, gdzie - w trybie przyśpieszonym - zrobiłem małą maturę. Już w 1946 roku, na mistrzostwach Harcerstwa Polskiego, nasz hufiec bielski zdobył pierwsze miejsce. To był mój pierwszy, taki poważny sukces sportowy. Dostałem nagrodę, jako najlepszy harcerz na tych mistrzostwach. Wygrałem trzy konkurencje i sztafetę. To było jeszcze takie przedwojenne harcerstwo, kształtujące charakter. Naszym wychowawcą był wówczas Józef Drożdż. Potem Bierut i partia zdecydowali o jego likwidacji. Nowe, socjalistyczne harcerstwo, było już inne niż to, w którym wyrastałem... Prowadzeniu prywatnego biznesu przyglądał się Pan już jako młody człowiek. Wyrósł Pan w tradycji pracy na swoim... Na ulicy Sukienniczej ojciec miał warsztat, w którym pracowało kilka krosien. Ja ten jego niewielki, rzemieślniczy biznes obserwowałem i starałem się uczyć i pomagać. Była nawet taka historia, że kiedyś idąc na zabawę szkolną, wykryłem oszustwo ze strony pracowników. Bo gdy wychodziłem, zwróciłem uwagę ile materiału nawinięte jest na wałek. To było około 20 metrów, a kilka powstawało w ciągu godziny. Jak wróciłem, to okazało się, że na wałku jest mniej materiału?! Zwróciłem na to uwagę ojcu i okazało się, że pracownicy na nocnej zmianie go oszukują... Cóż, pomagałem ojcu jak mogłem. Zastępowałem go gdy wyjeżdżał. Generalnie interesowałem się tym co robi i uczyłem się tego. Ale w 1948 roku, upaństwowili w Bielsku-Białej około 50 firm, takich jak mojego ojca. Wszystko stało się nagle, bez zapowiedzi. Ojcu pozwolono jedynie zabrać kapelusz z wieszaka. Przyszli panowie, kazali wychodzić i koniec. A potem jeszcze ojciec miał kłopoty z Urzędem Skarbowym i domiar podatkowy. Z bielskiego Asnyka poszedłem do Liceum Administracyjno-Handlowego w Białej, a stamtąd już do Krakowa, na Akademię Handlową. A jak wyglądały Pana pierwsze własne, doświadczenia z biznesem? Pierwsze swoje przygody z biznesem zaczynałem już jako student. Wówczas to były bardzo trudne sprawy. Wszystko trzeba było robić wręcz w ukryciu, bo prywatna inicjatywa, nawet drobny handel, nie były mile wi- 12 MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY

13 LUDZIE dziane. Sytuacja uległa poprawie po śmierci Stalina. Nawet mój ojciec w Bielsku ponownie uruchomił produkcję materiałów. W latach , z kolegami z Politechniki, zajęliśmy się produkcją sztucznej biżuterii, metodą tak zwanej eloksalacji. Produkowaliśmy bransoletki, broszki i łańcuszki. To była ciekawa produkcja i dochodowa zarazem. W 1958 roku zacząłem brać udział w rajdach samochodowych, już na poważnie. Równocześnie z Kaziem Osińskim uruchomiliśmy stację obsługi pojazdów wszystkich marek, które w owych czasach u nas jeździły. No właśnie. W tym miejscu dochodzimy do rajdów samochodowych. Jak zaczynała się ta wielka historia w Pana życiu? Pasję do samochodów miałem jak większość młodych ludzi. W 1952 roku pojechałem na rajd o Błękitną Wstęgę Ojcowa. Jako amator, BMW przedwojennym samochodem. I niespodziewanie ten rajd wygrałem. To tak się właściwie zaczynało. Ale ja w tym czasie nadal interesowałem się lekkoatletyką. Na pierwszym miejscu był sport. Przecież jak tylko przyjechałem do Krakowa, to od razu zostałem zawodnikiem Cracovii. Biegałem, skakałem, rzucałem. Moją specjalnością był rzut oszczepem, ale mistrzowski tytuł wywalczyłem w pięcioboju, który składał się wówczas z następujących konkurencji: bieg 200 m i 1500 m, rzut dyskiem i oszczepem oraz skok w dal. Byłem w tym naprawdę najlepszy w całym ogniwie (ogniwo to ogólnopolskie zrzeszenie klubów, do którego należała Cracovia). W 1948 roku byłem na obozie w Sierakowie. I tu ciekawostka. Byli tam również bracia Glemp. Późniejszy prymas, kardynał Józef Glemp i jego brat, którego imienia nie pamiętam. Utkwili mi w pamięci, bo wyglądali jak bliźniacy i uprawiali również moją dyscyplinę - rzut oszczepem. Lekkoatletyka była dla mnie bardzo ważna. Byłem powołany do kadry narodowej, jeździłem na obozy. Naprawdę traktowałem to niezwykle poważnie. Krótko po Pana ślubie doszło do dramatycznego wypadku, który - najprawdopodobniej - zadecydował o dalszych losach Pańskiej kariery... W 1952 roku ożeniłem się z Ewą Goworowską, koleżanką z klasy, którą poznałem jeszcze w Asnyku. Tak, to były zupełnie inne czasy. Chodziło się wówczas długo, nie to co dzisiaj... I wtedy, w niespełna dwa miesiące po ślubie, miałem poważny wypadek. Tak się bowiem złożyło, że byłem również w sekcji narciarskiej. Na zawodach Wojska Polskiego, organizowanych na trasie FIS II z Kasprowego w Zakopanem wywróciłem się i złamałem bardzo poważnie nogę. I właściwie w tym momencie skończyła się moja kariera lekkoatletyczna. Narty przymocowane były wtedy do butów pasami. Nie wypinały się, nie było o tym mowy. Parę koziołków w takich nartach i noga była w drzazgach od kolana do kostki. Rehabilitacja trwała dwa lata. Nogę uratowali mi w Zakopanem doskonali chirurdzy - dyrektor Szpitala Bocheński i dr Jabłkowski, bo groziła mi nawet amputacja. Miałem wówczas skończone 23 lata. Ten wypadek sprawił, że o powrocie do lekkoatletyki, w każdym razie w wymiarze zawodniczym, nie było już mowy... Ale sportowa pasja i wola walki pozostały... Oczywiście! Ale nie od razu zająłem się rajdami. Wcześniej wróciłem do Bielska-Białej, by pomagać ojcu. Po śmierci Stalina przyszła odwilż i znowu można było prowadzić prywatne interesy. W tym czasie zajmowałem się też produkcją wspomnianej wcześniej biżuterii. I wtedy, były to lata , na fali odwilży, sprowadzono do Polski francuskie samochody Simca Aronde. To umożliwiło organizację poważniejszych imprez i wówczas z dużym zaangażowaniem zacząłem jeździć na rajdy. I muszę powiedzieć, że już w 1959 roku zacząłem odnosić sukcesy. Co ciekawe, wiele metod tak zwanej ergonomii ruchu, przeniosłem z lekkoatletyki na samochód. Mocno analizowałem jak zachowuje się samochód, opracowywałem własne teorie na temat tego jak zachowuje się auto na asfalcie, a jak na innych nawierzchniach: szuter, śnieg, lód. Nie miałem trenera, ale cechowała mnie pracowitość. Do rajdów naprawdę mocno się przygotowywałem. Nigdy nie uwierzyłem i dobrze, że wystarczy tylko nadzwyczajny talent. Trasę odcinka rajdowego potrafiłem przejechać 10 i więcej razy. Najpierw powoli, że by ją poznać, potem coraz szybciej. Stworzyłem też własny sposób zapisu, który mi później pilot dyktował. Ale zwykle byłem tak dobrze przygotowany, że trasę i tak znałem na pamięć... I tym właśnie wygrywałem. Już od 1960 byłem najlepszym zawodnikiem w Polsce. Kiedyś w Karpaczu trenowaliśmy w nocy. Jadąc z żoną jako pilotem, widziałem, jak moi rywale wychodzą z lokalu nocnego. My w tym czasie poznawaliśmy trasę... MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY 13

14 LUDZIE A kiedy przyszły pierwsze sukcesy na trasach europejskich? Oczywiście po sukcesach w kraju pojawiły się możliwości wyjazdów na rajdy zagraniczne. Niestety, kiedy moi koledzy już jeździli do Monte Carlo, ja musiałem zostać w kraju. Służba Bezpieczeństwa próbowała mnie wówczas namówić do współpracy i zatrzymano mi paszport na dwa lata. Interweniowałem przez różnych znajomych. Być może, że nawet ktoś mi pomógł... Ważne, że nie dałem się złamać, co jak myślę, też zawdzięczam wychowaniu w harcerstwie. Zgoda na donoszenie na kolegów nigdy nie wchodziła w grę. W końcu dostałem paszport i zacząłem wyjeżdżać. Najpierw do NRD i do Czechosłowacji. Potem na rajd Adriatyku, i w końcu na rajd Akropolu. Miałem wtedy całkiem fajną beemkę, w którą zainwestowałem zarabiane na biżuterii pieniądze. W 1965 roku pojechałem Fiatem 600 Abarth, czyli znacznie mocniejszym, w Rajdzie Monte Carlo. Tak się złożyło, że miałem numer startowy 8. Ta ósemka okazała się niezwykle ważna. W tym bowiem czasie z Warszawy, wśród 40 załóg, startował austriacki zespół Steyr Puch. Oni mieli sąsiednie numery, więc często spotykaliśmy się na trasie, na serwisach. Mało tego, złożyło się tak, że zawodnicy z tego zespołu, mieszkali nawet w tym samym hotelu Le Siecle w Monte Carlo, co my. Szefem teamu był Johann Puch. I w Monte Carlo on mi mówi, że widział, jak ja sobie radzę na tym Fiacie i gratulując wyniku zaproponował, żebym przyjechał do nich, do Grazu i potrenował u nich, na ich fabrycznym samochodzie. Pojechałem, z moim ówczesnym pilotem Kaziem Osińskim, w jakieś dwa miesiące po rajdzie. W Styrii los się do Pana uśmiechnął... Dali nam samochód, żebyśmy trochę potrenowali. Potem była próba górska. I proszę sobie wyobrazić, że na tej próbie górskiej wygrałem z zawodnikami fabrycznymi Steyr Pucha! To było dla nich wielkie zaskoczenie. Że zawodnik z Polski - a Polacy byli wówczas gorzej traktowani - z Austriakami wygrał. Dali nam wówczas samochód Steyr Puch na rajd. Pojechaliśmy nim z Kaziem Osińskim w rajdzie Wełtawy i to był pierwszy, międzynarodowy rajd, który wygrałem. I dla siebie i dla Steyr Pucha. Krótko potem wygraliśmy jeszcze rajd Adriatyku. Po tym rajdzie zaproponowano mi, żebym został kierowcą fabrycznym Steyr Pucha. I to był początek mojej kariery za kierownicą samochodów fabrycznych. Wtedy miałem już samochód fabryczny i na nim właśnie, w roku 1966 zdobyłem pierwsze Mistrzostwo Europy. To była wielka sensacja. Bo wygrał Polak w austriackim samochodzie. A wówczas Mistrzostwo Europy w rajdach samochodowych odpowiadało dzisiejszemu Mistrzostwu Świata. To był najważniejszy tytuł, jaki można było zdobyć. Moi ówcześni konkurenci to najlepsi zawodnicy świata, w zespołach fabrycznych, takich jak: Saab, Volvo, Ford, Porsche, BMW i Mercedes. Ale złożyło się tak, że w tym samym roku, w którym zdobyłem ten tytuł, Steyr Puch zaprzestał produkcji samochodów. Johann Puch polecił mnie wówczas do Porsche. Okazało się, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło... Faktycznie tam miałem bardzo dobry kontakt z właścicielem, Ferrym Porsche, który bardzo interesował się Wschodem, bo właściwie to rodzina Porsche ma czeskie korzenie. To była wówczas niewielka fabryka, zupełnie inna niż dziś. Przyszedłem do Porsche, kiedy odbywała się pierwsza prezentacja 911. Mistrz Europy, kierowca fabryczny Mercedesa Eugen Bӧhringer, którego znałem z tras rajdowych, a bliżej z Rajdu Polski, opowiadał mi o swoich przeżyciach na najpoważniejszych zawodach - wyścigu świata w Argentynie, Gran Premia Argentino. Tam dwa lata temu zginął Kühne, kierowca fabryczny zespołu Mercedes-Benz. Wyścig na dystansie ponad 4 tysięcy kilometrów przebiegał w 60 procentach po trasach dzisiejszego Dakar. O Gran Premio słyszałem, ale nie marzyłem, że mógłbym w tak morderczym wyścigu startować. Barwne opowieści Bӧhringera odniosły skutek. Szef działu sportu Porsche, Huschke von Hanstein, nie był jednak przychylny moim zamiarom. Tłumaczył, że Porsche to samochód na asfalt, a nie szuter, piachy i wyboiste szlaki na tym wyścigu. Ja byłem innego zdania. Już wtedy miałem dużo doświadczenia na trasach tego typu. Kilka wygranych rajdów międzynarodowych, szutry i wyboiste szlaki Grecji, Finlandii oraz na rajdzie Adriatyku. Na spotkanie z Ferry Porsche czekałem trzy dni. To było trudne zadanie, ale udało mi się przekonać szefa. Otrzymałem dwa samochody wraz z transportem do Argentyny, bez żadnego wsparcia serwisem i udziału firmy w tym wyścigu. Myślę nawet, że Porsche zwyczajnie bał się kompromitacji. Dwa tygodnie treningu i coraz więcej wątpliwości, czy zdołamy pokonać te piekielne szlaki. Moim pilotem był Jurek Dobrzański, do pomocy serwi- 14 MAGAZYN PRZEDSIĘBIORCY