Dawne ginące zawody w Polsce

Transkrypt

1 Dawne ginące zawody w Polsce

2 Cele projektu: Ukazanie dawnych zawodów i zawodów wykonywanych współcześnie, których znaczenie zmieniło się w miarę zmian technologicznych i zapotrzebowania społecznego wynikającego ze zmian w społeczeństwie. Rozwijanie kontaktów interpersonalnych, Rozwijanie umiejętności komunikowania się i podejmowania działań grupowych.

3 Dawne zawody Niektóre zawody odchodzą w zapomnienie. Brak zapotrzebowania na niektóre usługi oraz rozwój technologiczny spowodowały, że niektóre usługi i profesje nie są już tak potrzebne, jak to bywało w przeszłości.

4 By poznać problematykę związaną z dawnymi zawodami wybraliśmy się do Muzeum Zamek Górków w Szamotulach, aby zapoznać się z ekspozycją etnograficzna ukazującą dawne zawody na Ziemi Szamotulskiej.

5 Kuźnia

6 Miech kowalski

7 Kowadło służyło do wykuwania różnych przedmiotów.

8 Wysłuchaliśmy opowiadania kustosza muzeum dotyczącego pracy kowala.

9 Obejrzeliśmy narzędzia, którymi posługiwali się kowale.

10 Warsztat stolarski

11 Warsztat kołodzieja

12 Narzędzia, którymi posługiwał się kołodziej

13 Wytwory pracy kołodzieja,

14 Wytwory pracy kołodzieja,

15 Wytwory pracy bednarza,

16 Warsztat tkacki

17 W warsztacie tkackim

18 W warsztacie tkackim

19 Naczynia wykonane w zakładzie garncarskim.

20 W zasobach internetowych wyszukaliśmy informację dotyczącą dawnych, już dziś rzadko spotykanych zawodów. Sporządziliśmy ich listę i krótko je scharakteryzowaliśmy.

21 Rzemieślnik zajmujący się wyoblaniem (przede wszystkim ręcznym). Zanikający zawód, który polega na kształtowaniu cienkościennych przedmiotów w kształcie brył obrotowych z blach metodą wyoblania. Wyoblarz posługuje się w czasie pracy specjalistycznymi narzędziami m.in.: wyoblakami ręcznymi, rolkami i przyrządami dźwigniowymi do wyoblania.

22 Puszkarz to określenie zawodu funkcjonujące w XV XIX wieku w Polsce. Zawód zanikł w XIX wieku. W dawnej Rzeczypospolitej puszkarzem nazywano rzemieślnika wyrabiającego broń palną, w szczególności armaty i działa ze spiżu. Współcześnie terminu puszkarstwo używa się wymiennie z rusznikarstwem.

23 Rusznikarstwo - Rusznikarz Rusznikarstwo zawód i rzemiosło rusznikarza, to wyrób, naprawa i konserwacja ręcznej broni palnej.

24 Ludwisarz Ludwisarz (brązownik) rzemieślnik odlewający brązu, miedzi, mosiądzu lub spiżu dzwony, lufy do dział, posagi, świeczniki i i przedmioty codziennego użytku. Ludwisarstwo powstało w XIII wieku. W XIX wieku rozpoczął się upadek tego rzemiosła w związku z rozwojem przemysłu metalurgicznego. Współcześnie ludwisarstwo jest rzemiosłem artystycznym. Nadal dostarcza dzwony do świątyń. Nieliczni już jednak ludwisarze zajmują się głównie odlewem przedmiotów ozdobnych typu: świeczniki, lichtarze, kinkiety, klamki, popielniczki, ozdoby do uprzęży konnych.

25 Ludwisarstwo - Ludwisarz

26 Rymarstwo - rymarz Rymarstwo to dział rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem uprzęży konnych, siodeł, akcesoriów jeździeckich i skórzanych pasów pędnych.

27 Kołodziej, dawniej zwany również stelmachem - rzemieślnik zajmujący się wyrobem drewnianych wozów, sań i części do nich, głównie kół. Po zbudowaniu drewnianej części wozu przekazywano go do okucia kowalowi, który wykonywał metalowe części wozu. Stelmach

28 Garncarstwo - Garncarz Garncarstwo - jest jednym z najstarszych rzemiosł rękodzielniczych. Polega ono na formowaniu, a następnie wypalaniu z gliny naczyń codziennego użytku. Materiałem do wyrobu naczyń była pospolita glina w przygotowana w odpowiedni sposób.

29 Flisarstwo - Flisak Flisak przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów. Z reguły byli to chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których spław był dodatkowym, sezonowym zajęciem. Z biegiem czasu wytworzyli oni swoje własne obyczaje i słownictwo.

30 Flisak Flisak pieniński osoba zawodowo zajmująca się przewozem turystów na rzece Dunajec, a dokładnie na szlaku wodnym w Pieninach. Pełni jednocześnie funkcję przewodnika.

31 Zecer Wysoko kwalifikowany pracownik zecerni wykonujący skład ręczny lub maszynowy na potrzeby druku typograficznego. Skład odbywał się na podstawie załączonego materiału z adiustowanym wydrukiem lub maszynopisem. Zecer składał z materiału zecerskiego (czcionki i inne elementy proste formy drukowe, lub przygotowywał elementy tych form (szpalty, tabele, wzory) do późniejszego wykorzystania przez metrampaża. Zecerem była zarówno osoba pracująca w pojedynczych gotowych czcionkach fabrycznych, jak i operator odlewarki monotypowej składający tekst z bieżąco odlewanych pojedynczych czcionek (monotypów) składanych od razu w tekst, jak i operator odlewarki (składarki) linotypowej tworzący od razu całe wiersze linotypowe tekstu szerokości szpalty.

32 Kowale zajmowali się wyrobem przedmiotów użytkowych z metalu jak: kociołków, podków, gwoździ, narzędzi, a także broni białej. Zajmowali się również podkuwaniem (podkuwacz) oraz pielęgnacją końskich kopyt. Zawód był bardzo rozpowszechniony w przeszłości i w każdej wsi znajdowała się kuźnia. Wraz z postępującą industrializacją procesów wytwarzania przedmiotów coraz bardziej tracił na znaczeniu i z czasem prawie kompletnie przestał być praktykowany.

33 Kowalstwo artystyczne Współcześnie zmienił się charakter tego zawodu. Spotykamy się dziś z kowalstwem artystycznym. Jest ono jedną z dziedzin sztuki użytkowej. W pracowniach powstają przedmioty takie jak kute lampy, świeczniki, meble i okucia. Kowale wytwarzają też ramki na zdjęcia oraz wiele rzeczy zgodnie z życzeniem klienta.

34 Repasacja Z języka francuskiego repassage nawrót), zwana także podnoszeniem oczek - ręczna naprawa uszkodzonych pończoch, skarpet i rajstop, polegająca na dorabianiu ich zniszczonych części, wykonywana przy pomocy specjalnych igieł zakończonych haczykiem i zapadką, które umożliwiały przewlekanie bardzo cienkich nici. Repasacja jest obecnie zawodem ginącym, który był popularny w Polsce w okresie powojennym.

35 Introligator Introligator - rzemieślnik, zajmująca się ręczną oprawą wydawnictw, przy użyciu niezbędnych urządzeń i narzędzi. Obecnie introligatorzy zajmują się głównie oprawą oraz zdobieniem opraw głównie zabytkowych.

36 Szewc Rzemieślnik zajmujący się naprawą i wytwarzaniem obuwia. Obecnie jest to zawód zanikający, większość butów jest wykonywana w fabrykach.

37 Kaletnictwo - Kaletnik Kaletnik - rzemieślnik wykonujący lub naprawiający skórzane: torby, paski, portfele, portmonetki.

38 Modystka Modystka, modniarka kobieta zajmująca się zawodowo wyrobem i sprzedażą damskich kapeluszy (przeważnie filcowych), oraz ręcznie wyrabianych dodatków takich jak: woalki. W pracy modniarskiej wykorzystywała: główki (wzorniki rozmiarów obwodu głowy), wzorce (różnego rodzaju aluminiowe kształtki kapeluszy: stożkowe, walcowe), rozciągane imadło półokrągłe (do rozciągania kapeluszy) Parownicę,

39 Kapelusze wykonane przez modystkę

40 Odwiedziliśmy zakłady rzemieślnicze w naszym mieście. szewski, szklarski, zegarmistrzowski kaletniczy, fotograficzny, krawiecki, stolarski,

41 Przygotowaliśmy pytania, które zadaliśmy rzemieślnikom podczas wywiadu: Co skłoniło Panią/ Pana do wyboru zawodu. Jakiego przygotowania wymaga zawód, który Pan/ Pani wykonuje? Czy jest to ciężka praca? Ile lat w tym zawodzie Pan/Pani pracuje? Czy wykonywany zawód jest popularny? Jak zmieniła się praca, którą Pan/Pani wykonuje w ostatnich latach? Jak zmieniły się narzędzia służące do pracy w tym zawodzie?

42 Wnioski z przeprowadzonych wywiadów z rzemieślnikami: aktualnie działające zakłady rzemieślnicze są w większości kontynuacją rodzinnych tradycji, zawód związany jest i wykonywany z pasją, wymaga starannego przygotowania zdobytego w szkole zawodowej, technikum lub przekazanego przez mistrza, na przestrzeni lat w niektórych zakładach zmieniły się urządzenia i narzędzia, którymi się posługują rzemieślnicy, rzemiosło wymaga precyzji i dokładności, klienci korzystają z ich usług często z przyzwyczajenia, sentymentu do posiadanych rzeczy ( np. pamiątkowego zegarka) rzemieślnik musi posiadać predyspozycje do danego zawodu, by wykonywać ten zawód, trzeba go przede wszystkim lubić.

43 Niektóre zawody wymierają, nie tylko z powodu konkurencji na rynku w postaci sieci marketów, firmowych sklepów, nieraz niskich cen obuwia czy odzieży, ale również ze względu na osoby - właścicieli tych zakładów czy też zmianę mentalności współczesnych nam ludzi.

44 Świat i technika pędzą naprzód w zawrotnym tempie. Przedmioty, bez których nasi przodkowie nie wyobrażali sobie codziennego życia, lądują w piwnicach, na strychach lub wysypiskach śmieci. Wraz z nimi odchodzą w zapomnienie rzemieślnicy, którzy je wytwarzali. Choć niektóre przedmioty w nowoczesnej wersji pozostały, zanikają zawody, dziś już niepotrzebne.

45 Mimo wszystko, mamy nadzieję, że kiedyś, gdy nasz przyszły potomek wróci ze szkoły i zapyta się "kim jest rzemieślnik" to nie będziemy musieli mu tego tłumaczyć, tylko będziemy mogli go zabrać do takiego zakładu i pokazać na czym polega praca rzemieślnika.

46 W prezentacji wykorzystano informacje: muzeumtechniki.warszawa.pl google grafika.

47 Dziękujemy za uwagę!