KURS DLA POMOCNIKÓW 2006 MATERIAŁY DO PRACY Z GRUPĄ

Transkrypt

1 ACTA UNIVERSITATIS VAPIERSIENSIS KURS DLA POMOCNIKÓW 2006 MATERIAŁY DO PRACY Z GRUPĄ

2 2 Spis treści CZĘŚĆ I - WAŻNE ADRESY I INFORMACJE... 4 Przydatne adresy... 5 Strony Magazyn sprzętu obozowego Przymierza Rodzin...7 Magazyn sprzętu obozowego Sekcji Rodzin... 7 CZĘŚĆ II - INFORMACJE O PRZYMIERZU RODZIN I KLUBIE INTELIGENCJI KATOLICKIEJ... 8 Historia...9 Sprawy organizacyjne...9 Młodzieżowe Studium Przymierza Rodzin (MSPR) Uroczystości i Imprezy...11 Szkoły...12 Klub Inteligencji Katolickiej historia i cele działalności Krzyż Przymierza Rodzin I Klubu Inteligencji Katolickiej...13 Patron Przymierza Rodzin bł. Edmund Bojanowski ( )...14 Obóz formacyjny Nagroda Wybitny Wychowawca Przymierza...17 CZĘŚĆ III - WYCHOWANIE I PROGRAMOWANIE Kodeks Wychowawcy i Pomocnika Sekcji Rodzin KIK...20 Założenia wychowawcze Przymierza Rodzin Program Wychowawczy Programowanie...43 Przykładowe programy...46 Relacje wewnątrz grupy Zasady dzielenia Metody aktywizujące w katechezie...58 Metody dyskusyjne podczas katechez i spotkań grup parafialnych...62

3 3 Nagrody i kary...69 Potrzeby fizyczne dzieci Potrzeby psychiczne dzieci Mała i duża obrzędowość...74 CZĘŚĆ IV - GRY, ZABAWY, POMYSŁY Podróż w czasie i przestrzeni...76 Alfabet Morse'a dla leniwych...77 Przykłady sprawności małych...78 Zasady indiaństwa...80 Zajęcia przyrodnicze (EARTHWALKS) Gry terenowe CZĘŚĆ V BEZPIECZEŃSTWO, PRZEPISY, DOKUMENTACJA Dokumentacja placówki wypoczynku Apteczka Zgłoszenie obozu do kuratorium Regulamin Biwaków Rodzinnych Klubu Inteligencji Katolickiej CZĘŚĆ VI - MATERIAŁY POMOCNICZE Polecane lektury

4 4 Część I - WAŻNE ADRESY I INFORMACJE Część I - WAŻNE ADRESY I INFORMACJE

5 Przydatne adresy Przydatne adresy Sekretariat Przymierza Rodzin ul. Nowogrodzka Warszawa tel/fax +48 (22) Czynny: pon-pt Klub Inteligencji Katolickiej ul. Oboźna 7 (lok. 55) Warszawa kik@kik.waw.pl Szkoła Przymierza Rodzin im. Jana Pawła II ul. M. Grzegorzewskiej 10, Warszawa, tel szkola@sprjp2.edu.pl Ministerstwo Edukacji i Sportu Al. Szucha 25, Warszawa tel. (0-22) ; minister@menis.gov.pl Mazowieckie Kuratorium Oświaty Al. Jerozolimskie Warszawa tel , fax kuratorium@oeiizk.waw.pl 5

6 6 Część I - WAŻNE ADRESY I INFORMACJE Strony www Stowarzyszenie Pedagogów Zabawy KLANZA Polski portal edukacyjny Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli CODN Strona harcerska (na tej stronie znajduje się m.in. sklep internetowy z pomocami) Strony katolickie wiadomości z życia Kościoła materiały do programów religijnych Centrum Arrupe e.kai.pl (wiadomości z życia Kościoła) Przydatne w organizacji obozów: (Strona o bezpieczeństwie podczas wyjazdów oraz przepisy) Spływy kajakowe Wypożyczanie kajaków: Informacje o spływach na Łotwie Góry Ciekawa strona dotycząca Łemków: Parki Narodowe Kampinoski Park Narodowy Ojcowski Park Narodowy Biebrzański Park Narodowy Bieszczadzki Park Narodowy Drawieński Park Narodowy Gorczański Park Narodowy Babiogórski Park Narodowy Narwiański Park Narodowy

7 Strony www Park Narodowy Gór Stołowych Pieniński Park Narodowy Poleski Park Narodowy Tatrzański Park Narodowy Wigierski Park Narodowy Woliński Park Narodowy Informacje o schroniskach i odznakach dla dzieci i młodzieży Tanie schroniska młodzieżowe Repertuar teatrów, kin, galerii w Warszawie Magazyn sprzętu obozowego Przymierza Rodzin Z naszego magazynu można wypożyczyć: - namioty wysokie (10-tki) 55 zł (za obóz) - namioty niskie (10-tki) - 55 zł (za obóz) - hangary - 70 zł (za obóz) - namiot typ nowy - 55 zł (za obóz) - kanadyjki (łóżka polowe) 0,80 zł/sztukę/dobę Zgłoszenia należy kierować do Sekretariatu Przymierza Rodzin tel Magazyn sprzętu obozowego Sekcji Rodzin Zamówienia należy składać na wiosnę do osoby odpowiedzialnej za spary kwaterkowe z ramienia zarządu Sekcji Rodzin. Po odbiór należy umawiać się z panem Wiesławem Rokickim (nr. Tel ). Magazyn znajduje się pod podwurzem za kamienicą stojącą u zbiegu ulic Frenkla oraz Rakowieckiej.

8 8 Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej

9 Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej 9 Przymierze Rodzin jest stowarzyszeniem katolickim, którego podstawowym celem jest pomoc rodzicom w wychowaniu ich dzieci w duchu nauki Kościoła, aby wyrosły one na dobrych chrześcijan i obywateli. Historia Grupy Przymierza Rodzin wywodzą się z grup dziecięcych i młodzieżowych Sekcji Rodzin Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie (w skrócie KIK). KIK powstał w drugiej połowie lat pięćdziesiątych, na fali tzw. odwilży po upadku stalinizmu w Polsce. Założyła go grupa katolickich intelektualistów - pisarzy, dziennikarzy, naukowców - pragnąca stworzyć w Warszawie niezależne od władz środowisko katolików świeckich. Jednym z bardziej znanych założycieli KIK-u był Tadeusz Mazowiecki. Członkowie KIK-u chcieli, żeby ich dzieci wzrastały w atmosferze wzajemnej życzliwości, żeby uczyły się wyznawać te wartości, które i dla nich były ważne: wiarę chrześcijańską, szacunek i miłość dla ojczyzny, poszanowanie prawa. Dlatego też organizowali wspólne rodzinne wyjazdy, które - w miarę przybywania członków KIK-u, a więc i dzieci przekształciły się w duże letnie i zimowe obozy. W połowie lat siedemdziesiątych stało się jasne, że rodzice sami nie podołają organizacji spotkań i wyjazdów na taką skalę, zaczęto więc angażować wychowawców. Jednym z najsłynniejszych wychowawców z tamtego czasu i twórców takich grup, jakie znamy dzisiaj, był druh Marian Jaroszewski. Wtedy (a w niektórych grupach tradycja ta jest do dzisiaj) dzieci mówiły do wychowawców druhu i druhno - na wzór harcerski - żeby nie trzeba było mówić proszę pana albo np. wujku. Przewodniczącą Sekcji Rodzin KIK - a więc koordynatorką wszystkich grup dziecięcych i młodzieżowych w KIK-u - przez wiele lat była pani Izabela Dzieduszycka. Kiedy nastał stan wojenny, KIK został zawieszony, ale grupy dziecięce działały dalej. Powstał jednak pomysł, aby rozszerzyć tworzenie takich grup poza KIK i organizować je także przy parafiach. W ten sposób narodziło się Przymierze Rodzin. Sama nazwa pojawiła się w 1983 roku i szybko przyjęła się w nowo tworzących się parafialnych grupach. Na początku większość wychowawców Przymierza nadal wywodziła się z KIK-u. Obecnie bardzo wielu z nich przychodzi z zewnątrz, bądź są to wychowankowie grup z danej parafii, którzy dorośli już do wieku, w którym mogą stać się pomocnikami lub wychowawcami. Po odzyskaniu wolności w 1989 roku ruchy katolickie w Polsce mogły się oficjalnie zarejestrować, dlatego też Przymierze Rodzin zarejestrowało się w 1991 roku i ma od tej pory osobowość prawną. Patronem Przymierza został Bł. Edmund Bojanowski, beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II 13 czerwca 1999 roku w Warszawie. Działalność Przymierza Rodzin została doceniona publicznie: w listopadzie 1999 roku otrzymaliśmy z rąk premiera Jerzego Buzka pierw-szą nagrodę (ex aequo ze Szkołą Biznesu w Nowym Sączu) w konkursie Pro Publico Bono na najlepszą inicjatywę pozarządową dziesięciolecia Połowa tej nagrody stała się podstawą funduszu nagród dla wybitnych wychowawców Przymierza. W czerwcu 2001, podczas pielgrzymki PR do Częstochowy przyznano poraz pierwszy nagrodę Wybitny Wychowawca. Sprawy organizacyjne. W skład Przymierza Rodzin wchodzi obecnie ponad 20 ośrodków m.in. w Warszawie,

10 10 Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej Gdańsku, Pruszczu Gdańskim, Poznaniu, Garwolinie, Kutnie i Rawie Mazowieckiej. Aktywnie działające ośrodki warszawskie są m.in. przy parafiach: Najśw. Zbawiciela, na Bemowie, na Boernerowie, Św. Trójcy, Wszystkich Świętych, na Grochowie, na Bródnie, Św. Wojciecha, Św. Tomasza, Św. Jakuba. Jako jeden z ośrodków traktowana jest także Sekcja Rodzin KIK, której przedstawiciele wchodzą np. w skład władz Przymierza. Różnica między typowymi ośrodkami Przymierza a Sekcją Rodzin jest taka, że grupy Przymierza skupiają rodziny z obszaru danej parafii i oparte są o kościół parafialny, a uczestnicy grup Sekcji mieszkają na terenie całej Warszawy i oparciem dla tych grup jest KIK-u, mający swój lokal przy ul. Kopernika w Warszawie. Sekcja Rodzin jest największą sekcją w Klubie Inteligencji Katolickiej. Obecnie skupia około 300 rodzin. Najwyższą władzą w Przymierzu Rodzin jest Walne Zebranie Delegatów, zbierające się raz do roku. Pomiędzy Walnymi Zebraniami stowarzyszeniem kieruje Zarząd Przymierza Rodzin, wybierany przez Walne Zebranie raz na trzy lata. Na czele Zarządu stoi przewodniczący - obecnie Przewodniczącą Zarządu PR jest pani I. Dzieduszycka. Kapelanem młodzieży Przymierza Rodzin (i jednocześnie prefektem Szkoły Przymierza) jest ks. Paweł Gwiazda. Sekcją Rodzin KIK również kieruje Zarząd, którego przewodniczącą jest pani Elżbieta Jaworska. Kapelanem Sekcji jest ks. Sławek Szczepaniak. W każdym z ośrodków Przymierza Rodzin na czele stoi Odpowiedzialny za Ośrodek, natomiast grupami dziecięcymi i młodzieżowymi kieruje Koordynator. W Sekcji Rodzin, ze względu na dużą liczbę grup, jest czterech koordynatorów: grup najmłodszych, średnich, gimnazjalnych i licealnych. Do zadań Koordynatora należy wyszukiwanie wychowawców i pomocników dla grup, sprawdzanie programów działania grup - w czasie roku i przed obozami, pomoc wychowawcom w kontaktach z rodzicami. Grupy dziecięce i młodzieżowe działają przez cały rok i razem wyjeżdżają na obozy letnie i zimowe. W ciągu roku powinny być zasadniczo trzy spotkania w miesiącu: dwa spotkania związane z programem danej grupy i wspólna Msza święta. całego ośrodka. Rodzice natomiast spotykają się raz w miesiącu, aby porozmawiać o wierze, rodzinie, rozwiązywaniu problemów z dziećmi I miedzy sobą. Dla całych rodzin organizowany jest obóz (od 2002 roku), który prowadzą O. Mirosław Paciuszkiewicz SJ I pan Adam Pietrzak. Jest to obóz wypoczynkowy z programem formacyjnym dla rodziców. W trakcie spotkań dorosłych dziećmi opiekują się wychowawcy PR. Jednak większą część dnia rodzice spędzają ze swoimi dziećmi. Oprócz tego, dwa razy w roku: w Adwencie I Wielkim Poście mężczyźni I młodzież męska jeżdżą na rekolekcje do opactwa benedyktyńskiego w Tyńcu. Młodzieżowe Studium Przymierza Rodzin (MSPR). Dyrektorem MSPR jest Magda Kiełczewska. MSPR prowadzi wydział pedagogiczny, który jest zarejestrowaną przez Kuratorium Mazowieckie placówką oświatowo wychowawczą. Wydział pedagogiczny to przede wszystkim kursy dla wychowawców i pomocników, obozy dla wachtowych, obozy i spotkania formacyjne oraz kursy opiekunek dziecka (baby-sitter). Kursami (oprócz baby-sitter, które są organizowane niezależnie przez ośrodki) zajmuje

11 Młodzieżowe Studium Przymierza Rodzin (MSPR). 11 się Sekcja Szkolenia Wychowawców, czyli tzw. Sanhedryn. Co roku w lecie organizowane są kursy dla pomocników i wychowawców, zazwyczaj w Wąpiersku nad rzeką Wel, w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, a także obozy dla wachtowych w górach. Zimą bywają organizowane kursy dla pomocników pod Warszawą i tzw. Obozy III Stopnia dla wychowawców, którzy ukończyli już kursy i chcą się podzielić swoimi doświadczeniami. Obóz dla wachtowych jest przeznaczony dla latków, którzy są aktywni w swoich grupach, aby ich zachęcić i pomóc im w organizowaniu grupy od wewnątrz. Wielu uczestników obozów dla wachtowych wybiera się potem na kurs dla pomocników. Obóz formacyjny, czyli rodzaj tygodniowych rekolekcji, jest szczególnie zalecany osobom, które w poprzednim roku zaliczyły kurs dla pomocników, a są jeszcze zbyt młode, aby pojechać na kurs dla wychowawców. Obóz ten służy pogłębieniu ukształtowania duchowego kadry i przygotowaniu jej do prowadzenia programu religijnego z dziećmi. Aby zostać pomocnikiem wychowawcy trzeba skończyć gimnazjum, zaliczyć pomyślnie kurs dla pomocników, skończyć kurs pierwszej pomocy PCK, uczestniczyć w jesiennym wyjeździe pokursowym i odbyć co najmniej półroczną praktykę w grupie Aby zostać wychowawcą trzeba ukończyć 18 lat, przejść przez kurs dla wychowawców i kurs PCK, i podobnie jak w poprzednim przypadku trzeba uczestniczyć w spotkaniach formacyjnych i odbyć praktykę. Wychowawcy po maturze mogą dostać także uprawnienia państwowe. W związku ze zmianą przepisów w sprawie wydawania zaświadczeń państwowych, aby zaliczyć kurs dla wychowawców trzeba uczestniczyć w kursie letnim, a następnie w obowiązkowym wyjeździe jesiennym, kursie PCK I 4 spotkaniach formacyjno kursowych i także odbyć praktykę. Uroczystości i Imprezy Najważniejszymi uroczystościami Przymierza i Sekcji Rodzin są: pielgrzymka do Miedniewic, spotkania opłatkowe i przyjęcie Krzyży. Pielgrzymka do sanktuarium Świętej Rodziny w Miedniewicach k. Żyrardowa odbywa się zazwyczaj w drugą niedzielę czerwca. Idziemy ok. 8 km od stacji kolejowej Jesionka modląc się i śpiewając. Na miejscu jest Msza Św., podczas której rodzice przyjmują Krzyże Przymierza, a potem wspólny posiłek i rozmaite atrakcje. Co roku na tę pielgrzymkę przyjeżdża ponad 500 osób. Co drugi rok zamiast pielgrzymki do Miedniewic organizowane jest spotkanie w parafii Edmunda Bojanowskiego. Podczas obu tych spotkań rozdawane są dyplomy dla osób, które ukończyły kursy dla pomocników i wychowawców, a także wręczane są nagrody Wybitny wychowawca PR Opłatek z Prymasem odbywa się od wielu lat w kościele Św. Jacka (Dominikanów) na Freta. Oprócz tego ośrodki i grupy mają własne spotkania opłatkowe. W Święto Chrystusa Króla młodzież przyjmuje Krzyże. Aby móc przyjąć Krzyż należy mieć ukończone 15 lat i co najmniej rok być wychowawcą lub pomocnikiem wychowawcy, albo aktywnie uczestniczyć w grupie licealnej. Wyjeżdża się na trzydniowe rekolekcje, po których na uroczystej Mszy Św. przyjmuje się Krzyż, który jest świadectwem chęci poddania się woli Bożej i działania dla dobra innych. Kierownictwo Sekcji Rodzin razem z wychowawcami organizuje również wspólne imprezy dla grup. Co roku odbywa się zlot grup dziecięcych (zwany zlotem KIK-usiów), w którym uczestniczą dzieci wraz z rodzicami. Wspólnie z grupami z Przymierza rodzin organizowane są konkursy (np. na najładniejszą choinkę lub szopkę bożonarodzeniową). Raz na dwa lata urządzane są konkursy przedstawień teatralnych.

12 12 Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej Szkoły Obecnie Przymierze Rodzin i KIK prowadzą pięć szkół i jedno przedszkole. Największym przedsięwzięciem jest Szkoła Przymierza Rodzin im. Jana Pawła II szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum - która powstała na Ursynowie, między ul. Rosoła a stacją metra Imielin. Budowa szkoły, zaprojektowanej przez architektów z pracowni prof. Benedeka, rozpoczęła się w 1996 roku. Ostatni etap budowy - hala sportowa został ukończony jesienią 2000 roku. W październiku 2001 została otwarta Szkoła Wyższa Przymierza Rodzin, powiązana architektonicznie ze Szkołą Przymierza. Prowadzone są tam zajęcia na czterech kierunkach: w zakresie nauk przyrodniczych i nauk humanistycznych, informatyki I turystyki. Poza tym prowadzone są Studia Podyplomowe. Ośrodek Przymierza w Garwolinie otworzył jesienią 1996 Katolickie Liceum Ogólnokształcące. Mieści się ono w budynkach przydzielonych szkole przez proboszcza miejscowej parafii. Pierwsi maturzyści opuścili mury KLO PR w 2000 roku. W 2002 roku Przymierze Rodzin stało się organem prowadzącym szkołę podstawową I gimnazjum, dawniej prowadzoną przez katolickie Stowarzyszenia Wychowawców. Ostatnio, w 2003 roku rozpoczęła działalność Szkoła Podstawowa Przymierza Rodzin na Bielanach, a w tym roku zostanie tam otwarte gimnazjum. W Podkowie Leśnej już od dłuższego czasu działa liceum pod egidą KIK-u, natomiast na Jelonkach zorganizowane jest przedszkole Przymierza Rodzin. W podziemiach przedszkola jest Przymierzowa wypożyczalnia nart. Klub Inteligencji Katolickiej historia i cele działalności Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie powstał w 1956 roku. Skupia inteligencję pragnącą w sposób świadomy przeżywać swe powołanie ludzi świeckich. KIK od początku stanowił część ruchu ZNAK. Jest niezależny od władz państwowych, jak i od hierarchii kościelnej. Nie opowiada się też za żadną opcją polityczną, podejmuje jednak systematyczną refleksję nad kulturą zachowań politycznych. Inspirację do swojej działalności czerpie z dokumentów II Soboru Watykańskiego. Klub zawsze starał się stwarzać swoiste płaszczyzny dialogu dla różnych środowisk, co sprawiło, że historia Klubu była w całym okresie jego istnienia ściśle związana z historią Polski. Wraz z innymi czterema Klubami w Polsce warszawski KIK był przez wiele lat jedyną autentyczną organizacją katolików świeckich, oficjalnie zarejestrowaną przez władze państwowe. Obecnie istnieje w Polsce blisko 100 autonomicznych Klubów, które współdziałają w Porozumieniu KIK-ów. KIK w Warszawie dysponuje dogodnym lokalem przy ulicy Kopernika 34, a w nim biblioteką, czytelnią prasy i małą kawiarenką internetową. Udziały w przedsiębiorstwie Libella i składki członkowskie zapewniają KIK-owi niezależność finansową. Opieką duszpasterską nad Klubem sprawuje rektor kościoła św. Marcina na Starym Mieście. Poprzez to miejsce Klub podkreśla zarazem swój związek ze środowiskiem Lasek. Głównym celem działalności KIK-u jest wspomaganie swoich członków w pogłębianiu życia duchowego i intelektualnego. Szczególną uwagę zwraca Klub na umacnianie wartości ewangelicznych w życiu osób, rodzin, grup i całego społeczeństwa. Klub stara się

13 Klub Inteligencji Katolickiej historia i cele działalności 13 żyć otwartością ekumeniczną i wyznaje odpowiedzialność chrześcijanina za całokształt życia publicznego. Warszawski KIK koncentruje się przede wszystkim na: pracy formacyjnej wśród członków i ich rodzin, pracy wychowawczej wśród dzieci i młodzieży, poznawaniu i proponowaniu rozwiązań ważnych problemów społecznych, włączaniu świeckich w pracę duszpasterską Kościoła w Polsce. KIK w Warszawie w ramach swej pracy organizuje: spotkania i sesje tematyczne, rekolekcje, pielgrzymki, czytania i rozważania Pisma Świętego, odczyty, spotkania ekumeniczne, wieczory artystyczne, spotkania z ludźmi kultury, nauki i polityki. KIK utrzymuje wiele międzynarodowych kontaktów na Wschodzie i Zachodzie, między innymi z organizacjami Pax Christi i Pax Romana. Krzyż Przymierza Rodzin I Klubu Inteligencji Katolickiej Krzyż Przymierza Rodzin symboliką swą nawiązuje do rodziny - wyraźnie w stylizowaną formę krzyża wpisana jest postać człowieka ufnie wznoszącego ręce do Boga. Taka forma Krzyża została zaprojektowana przez artystę plastyka St. Tworzydło na zamówienie Sekcji Rodzin Klubu Inteligencji Katolickiej. Przymierze Rodzin ma prawo używania tego znaku ponieważ tak postanowił Zarząd Sekcji Rodzin KIK, ale również dlatego, że Sekcja Rodzin inkorporowała się do Przymierza Rodzin. Krzyż Przymierza Rodzin jest przyjmowany, a nie nadawany - jest symbolem szczególnego opowiedzenia się za Chrystusem i stanowi zobowiązanie członka PR do dawania życiem świadectwa wiary i do apostołowania. Jest on przyjmowany na mocy woli wyrażonej przez członka PR potwierdzonej przez księdza proboszcza ośrodka macierzystego. Krzyż ten ma dwie formy - większy przyjmowany jest przez rodziców - od kilku lat w czasie pielgrzymki do sanktuarium Matki Bożej Rodzinnej w Miedniewicach koło Żyrardowa w diecezji Łowickiej. Mniejszy przyjmowany jest przez młodzież i wychowawców zawsze w czasie mszy świętej w Uroczystość Chrystusa Króla. Krzyże te mogą być przyjmowane przez członków Przymierza z co najmniej 2 letnim stażem. Przyjęcie Krzyża poprzedzają rekolekcje. Krzyże są numerowane - numerację swoją ma Sekcja Rodzin KIK odrębną ma PR. Na boku krzyża Przymierza Rodzin znajdują się literki PR ( z jednej strony) i numer kolejny (z drugiej strony). Numery te są ewidencjonowane. Krzyż przyjmowany jest w czasie mszy świętej - na początku mszy św. osobiście przez przyjmującego położony jest na mensie ołtarza i leży tam przez całą mszę św., pod koniec liturgii celebrans uroczyście wręcza krzyż wypowiadając słowa: Przyjmij znak męki Chrystusa, niech ci on będzie pomocą w potrzebie przyjmujący odpowiada Amen. Osoby szczególnie godne i zasłużone dla PR prosimy o przyjęcie Krzyża jako znaku jedności z nami we wspólnocie. Krzyż PR przyjęli tacy wybitni kapłani jak Papież Jan Paweł II, Ks.

14 14 Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej Kardynał Józef Glemp Prymas Polski, Arcybiskup Tadeusz Gocłowski Metropolita Gdański, Ojciec Placyd Galiński Opat Tyniecki (+), Ojciec Mirosław Paciuszkiewicz SJ moderator PR. Patron Przymierza Rodzin bł. Edmund Bojanowski ( ) W październiku 1995 roku Zarząd Przymierza Rodzin wybrał Edmunda Bojanowskiego na patrona Stowarzyszenia. Dlaczego? Jest przecież tylu świętych i błogosławionych. A on miał wtedy zaledwie rangę Sługi Bożego. Gdy w kilka tygodni później, w pierwszą niedzielę stycznia, podczas Mszy świętej z racji Przymierzowego opłatka ks. prymas Józef Glemp potwierdził decyzję Zarządu, komentowano ten fakt, że na razie to nie będzie pełny patronat. Toteż od razu wtedy modliliśmy się o jego beatyfikację, która nastąpiła 13 czerwca 1999 roku podczas pobytu Ojca św. w Warszawie. Dziś wracają pytania: dlaczego patronem i dlaczego beatyfikowany? Niech to krótkie wspomnienie stanowi próbę odpowiedzi na powyższe pytania. Pochodził ze starej szlacheckiej rodziny o pięknych patriotycznych tradycjach. Urodził się dnia 14 listopada 1814 roku w Grabonogu, małej wiosce położonej o trzy kilometry od Gostynia. Tam spędził lata dzieciństwa i wczesnej młodości. Od najmłodszych lat przejawiał zamiłowanie do literatury i zdolności literackie. W latach , z przerwami, studiował na uniwersytetach we Wrocławiu i Berlinie. Uczestniczył w wykładach z dziedziny literatury, języków słowiańskich, filozofii i muzyki. W czasie studiów rozpoczął działalność literacką jako poeta i tłumacz, między innymi Byrona. Współpracował z wieloma pismami literackimi. Pozostawał w kontakcie ze znanymi ludźmi ze świata kultury. Ze względu na chorobę płuc musiał przerwać dobrze zapowiadającą się karierę literacką. Po kuracji powrócił w rodzinne strony i poświęcił się pracy charytatywnej i społecznej. W roku 1849 w sposób heroiczny spieszył z pomocą ludziom poszkodowanym przez epidemię. W domu Kasyna gostyńskiego zorganizował szpital, ochronkę i sierociniec dla dzieci rodziców zmarłych na cholerę. W roku 1850 założył pierwszą ochronkę wiejską w Podrzeczu koło Gostynia. Wydarzenie to uważa się zwykle za początek Zgromadzenia Służebniczek Maryi. Pierwszy odrębny nowicjat powstał w Jaszkowie w 1856 roku. W dziesięć lat później władze kościelne ostatecznie zatwierdziły Zgromadzenie, które rozwijało się w niezwykle szybkim tempie. Powstało wiele ochronek nie tylko w Wielkopolsce, ale także na Śląsku, w Galicji i w Królestwie. Na skutek trudności stawianych przez zaborców podzieliło się z czasem na cztery niezależne zgromadzenia z domami generalnymi w Pleszewie koło Kalisza, w Starej Wsi między Rzeszowem a Sanokiem, w Dębicy koło Tarnowa oraz we Wrocławiu. Służebniczki Maryi są najliczniejszym z polskich i utworzonym przez Polaków zgromadzeń. Oprócz czterystu z górą placówek w Polsce posiada swe domy w kilkunastu krajach Europy, Afryki, Ameryki Południowej i Północnej. Takie właśnie zgromadzenie zakonne powołał do istnienia człowiek pozostający w świecie. Uprzedził on o kilka lat dzieło ojca Honorata Koźmińskiego (1855), arcybiskupa Alojzego Szczęsnego Felińskiego (1857) oraz matki Józefy Karskiej i matki Marceliny Darowskiej (1857). Jak zauważa jeden z biografów, Edmund Bojanowski wskazywał służebniczkom drogi życia duchowego, nakreślił im regułę. Pragnął dla Zgromadzenia nowych form, które by nie tworzyły podziału między ludźmi oddanymi pracy apostolskiej a

15 Patron Przymierza Rodzin bł. Edmund Bojanowski ( ) 15 tymi, którzy trudu opieki potrzebują - bez podziału na zakonnice z chóru i pomocnice przeznaczone do wykonywania prac fizycznych. Chciał, aby siostry były jak najbliżej ludu. Sądził, że trzeba wychodzić ku ludziom, usuwając wszystko, co mogłoby od nich oddzielać, wyczuwać ich potrzeby, zanim poproszą o pomoc. Ten człowiek odczytywał Ewangelię w aspekcie służby, co zadecydowało o wyborze nazwy instytutu -służebniczki. Jako wzór życia i stosunku do drugiego człowieka postawił zakonnicom pierwszą Służebnicę Pana, Niepokalaną Maryję. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że Edmund Bojanowski do końca życia pozostał człowiekiem świeckim, mimo że bardzo pragnął pozostać kapłanem. Na dwa lata przed śmiercią wstąpił do Seminarium Duchownego w Gnieźnie, które opuścił na skutek złego stanu zdrowia. Dnia 9 maja 1870 roku zamieszkał u swojego przyjaciela, ks. Stanisława Gieburowskiego, w Górce Duchownej, gdzie zmarł 7 sierpnia 1971 roku. Nazwano go prawdziwym darem Ducha Świętego dla ziemi polskiej. Świecki pracował wśród świeckich, głównie wśród biedoty wiejskiej, którą pragnął dźwigać zarówno pod względem materialnym i moralnym, jak również intelektualnym. Na ziemiach zaboru pruskiego organizował wiejskie czytelnie ludowe oraz ochronki, dziś powiedzielibyśmy: przedszkola. Ks. prymas Józef Glemp w swoim przemówieniu podczas Synodu Biskupów w Rzymie, który w 1987 roku obradował na temat: Powołanie i misja laikatu w Kościele i świecie, przedstawił Bojanowskiego jako prekursora roli wyznaczonej apostolstwu świeckich przez II Sobór Watykański. W dwa lata później, 20 listopada 1989 roku, staraniem Akademii Teologii Katolickiej oraz Zgromadzenia Sióstr Służebniczek, odbyło się w Warszawie sympozjum pod hasłem: Sługa Boży Edmund Bojanowski apostoł laikatu. W ramach tego sympozjum wystąpił redaktor Marek Skwarnicki. Swoją refleksję poświęcił duchowości Bojanowskiego. Zwrócił uwagę przede wszystkim na trzy cechy jego osobowości: Pierwsza z nich to niezwykła głębia i skala LITOŚCI wobec ludzkiej biedy. Właśnie litości, która jest niejako zapalnikiem czynnego dzieła miłosierdzia. Drugą, uderzającą cechą jest niesłychane umiłowanie przez Sługę Bożego modlitwy, zwłaszcza Eucharystii, jednym słowem pasja OSOBISTEGO ZBLIŻENIA SIĘ DO BOGA i możliwie bezpośredniego z Nim obcowania. Możliwość takiej bliskości odkrywa Bojanowski w kontaktach z sierotami. Wątek sieroctwa i litości nad nim ujawnia przed nami skalę DOJRZAŁEGO OJCOSTWA. Ponadto Skwarnicki uwydatnił jeszcze następujące cechy: wrażliwość na piękno natury i urodę ludowej kultury, a następnie przypomniał, że Bojanowski był społecznikiem i patriotą w najlepszym demokratycznym wydaniu. Szczególnym świadectwem naszego wielkiego Polaka i chrześcijanina jest jego Dziennik, który prowadził od 1853 roku do końca życia. Zawarł w nim wiele opisów przyrody i pięknych ludzi. Najbardziej jednak przemawiają zapiski dotyczące tego, co Skwarnicki nazwał niezwykłą głębią i skalą litości oraz pasją zbliżenia się do Boga. Pod datą 20 listopada 1854 roku znajdujemy notatkę: Dowiedziałem się, że w przeszły poniedziałek i wtorek, kiedy owa zamieć śnieżna była, umarzło dwóch fornali z Pudliszek, wiozących drzewo z Chocieszewic, oraz jakaś kobieta pomiędzy Pudliszkami i Krobią, i jeszcze jakaś dziewczyna pomiędzy Żytowieckiem a Aleksandrowem. Mój Boże, jakże to ci biedacy często z nędzy marnieją, a my myślimy o fetach, imieninach, polowaniach, tylko nie o biednych bliźnich. Dnia 18 sierpnia 1853 roku autor Dziennika skarżył się, że z racji ciągłego deszczu i ogromnego błota nie mógł pójść do kościoła: Było mi bardzo przykro, gdyż od I-go maja dzisiejszy dzień jest pierwszy, co do kościoła nie idę. Do pracy nie miałem miru, więcej do dumania czułem się skłonnym, ale i myśli w jakimś dziwnym nieładzie się snuły, jak te

16 16 Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej ciemne na niebie chmury gwałtownym wiatrem pędzone. W kilka miesięcy później, 23 lutego 1854 roku, zanotował: Przekonałem się, jak to przyzwyczajenie do nawiedzania kościoła staje się potrzebą wewnętrzną i każde opuszczenie rodzi jakiś niesmak i stępia ochotę do wykonywania codziennych zatrudnień. W tym przyzwyczajeniu znajdujemy sekret mocy duchowych i szczególnego zaangażowania w sprawy bliźnich. Ale też ze względu na bliźniego potrafił nic pójść do kościoła. Dnia 3 maja tegoż samego roku przyszła do niego uboga kobieta, której mąż pozostawał w więzieniu, i prosiła o przyjęcie do sierot jej dziewięcioletniej córki. Po tej wizycie zapisał w Dzienniku: Powyższa rozmowa z nieszczęśliwą matką i głębokie rozrzewnienie nad jej niedolą zastąpiło mi bytność na dzisiejszej pierwszej pasji piątkowej w kościele, dokąd też dla wielkiego błota pójść nie mogłem. Pamiętam lata, w których ani jednej pasji nie opuściłem, zatem dzisiejsze opuszczenie było mi bardzo przykre. I tak oto w życiu Edmunda Bojanowskiego występowały dwa niezwykłe zaangażowania: jedno skierowane ku Bogu, drugie ku biednym ludziom. Obóz formacyjny Jest to tygodniowy wyjazd organizowany dla wszystkich, którzy chcą pogłębić swoją wiarę, wzbogacić wiedzę religijną, z większą świadomością prowadzić swoje grupy i przekazywać wiarę dzieciom. Oczywiście sposób prowadzenia tego obozu uwzględnia fakt, że bierze w nim udział młodzież, a nie grupa mnichów-pustelników. Będzie więc czas na modlitwę i skupienie, ale także na spacery, grę w piłkę i wspólne zabawy wieczorem. Co prawda nie ma na tym kursie gotowych recept, jak realizować program religijny w grupie, możecie być pewni, że po tym wyjeździe wiele dotychczasowych problemów z animowaniem życia religijnego w grupie przestanie istnieć, albo zdecydowanie się zmniejszy. Zachęcamy Was gorąco do pojechania na obóz formacyjny, zapewniamy, że będzie to dobra inwestycja! Jeśli pragniesz pogłębić swoją relację z Jezusem Chrystusem Jeżeli chcesz uczyć się modlitwy i rozważać Słowo Boże Jeśli chcesz przygotować się do głoszenia Ewangelii dzieciom z twojej grupy WEŹ UDZIAŁ W OBOZIE FORMACYJNYM! Stałe elementy kursu: 1. katecheza 2. modlitwa osobista (codzienna modlitwa osobista z rozważaniem Słowa Bożego, związanego z katechezą) 3. Msza święta 4. grupa dzielenia

17 Obóz formacyjny 17 Tematy poszczególnych etapów: 1. Sens życia 2. Miłość Boga 3. Jezus drogą, prawdą i życiem 4. Jezus jedynym Zbawicielem człowieka 5. Jezus Panem i Bratem 6. Nawrócenie uzdrowieniem człowieka 7. Duch Święty i Jego działanie w nas 8. Odrodzenie 9. Życie chrześcijańskie we wspólnocie Kościoła 10. Wzrost Informacji udzielają: Sekretariat Przymierza Rodzin - tel (22) Sekretariat Sekcji Rodzin KIK - tel. (22) Nagroda Wybitny Wychowawca Przymierza I. Ogólne zasady przyznawania nagrody 1. Nagroda przeznaczona jest dla wychowawców Przymierza Rodzin, którzy ukończyli 18 rok życia i zdali maturę. 2. Podstawowym warunkiem otrzymania nagrody i znaczka jest uzyskanie dyplomu wychowawcy Przymierza Rodzin, czyli spełnienie następujących warunków: ukończenie kursu dla wychowawców ukończenie cyklu obowiązkowych spotkań formacyjnych. 3. Kandydat do nagrody winien mieć za sobą co najmniej trzy lata aktywnej działalności wychowawczej w grupach Przymierza Rodzin, w tym co najmniej rok w roli wychowawcy, oraz uczestniczyć w kadrze co najmniej czterech obozów tej samej grupy. 4. Kandydat do nagrody winien być w momencie jej przyznawania aktywnym wychowawcą Przymierza Rodzin. 5. Nagroda może być przyznana osobom spełniającym wyżej wymienione warunki formalne i wyróżniającym się swoją postawą oraz osiągnięciami w pracy wychowawczej. 6. Nagrodę można otrzymać dwa razy; drugi raz nagrodę może otrzymać wychowawca, który po pierwszym odznaczeniu w sposób nieprzerwany prowadził grupę dziecięcą lub młodzieżową co najmniej przez trzy lata. 7. Nagroda pieniężna przyznawana po raz pierwszy wynosi 1000 zł; nagroda przyznawana po raz drugi wynosi 1500 zł. 8. Występują następujące dwa typy znaczków: srebrny, powiązany z nagrodą przyznawaną po raz pierwszy złoty, powiązany z nagrodą przyznawaną po raz drugi. 9. Kandydatów do nagrody może zgłaszać: Prezydium Zarządu Przymierza Rodzin Zespół do spraw Młodzieży Odpowiedzialny za Terenowy Ośrodek PR, w którym działa dany wychowawca lub

18 18 Część II - Informacje o Przymierzu Rodzin i Klubie Inteligencji Katolickiej oordynator Grup Dziecięcych i Młodzieżowych w tym ośrodku. K 10. Nagrodę przyznaje kapituła, powołana w tym celu przez Zarząd PR. 11. Kapituła podejmuje decyzję o przyznaniu nagrody bezwzględną większością głosów, po zasięgnięciu opinii Koordynatora Grup Dziecięcych i Młodzieżowych bądź Odpowiedzialnego za dany ośrodek. 12. Podstawę funduszu nagród stanowią odsetki od kwoty zł, będącej częścią nagrody Pro Publico Bono. II. Kapituła Kapituła składa się z pięciu osób, wybranych na cztery lata przez Zarząd Przymierza Rodzin. Obecnie członkami kapituły są: Michał Ginter (przewodniczący), ksiądz Paweł Gwiazda, Magdalena Kiełczewska, Hanna Rembertowicz i Piotr Wojciechowski. III. Zgłaszanie kandydatur i przyznawanie nagrody Kandydatury należy zgłaszać na ręce członków kapituły (najlepiej do Sekretariatu PR, Nowogrodzka 51, do M. Kiełczewskiej) nie później niż dwa tygodnie po zakończeniu ferii zimowych. Zgłoszenie powinno zawierać dane kandydata, informację na temat wypełnionych przez niego warunków formalnych oraz merytoryczne uzasadnienie zgłoszenia (wzór zgłoszenia jest załączony poniżej). Nagrody są przyznane w czerwcu, w czasie Pielgrzymki do Miedniewic. IV. Elementy, które powinny się znaleźć w zgłoszeniu Nazwa ośrodka Przymierza Rodzin Imię i nazwisko kandydata, adres i telefon, data urodzenia Od kiedy jest w Przymierzu: jako uczestnik, jako pomocnik wychowawcy, jako wychowawca Kiedy zdał maturę, kiedy ukończył kurs: dla wachtowych, pomocników wychowawców, wychowawców, formacyjny, kurs III stopnia w Rabce, kuratoryjny kurs dla wychowawców, kurs dla kierowników, kurs PCK Kiedy uzyskał dyplom wychowawcy Przymierza Rodzin Nazwy grup, które prowadził lub w których uczestniczył, daty rozpoczęcia i zakończenia pracy w danej grupie, prowadzone obozy (w jakim charakterze) Uczestnictwo w pracy wychowawczej poza własnym ośrodkiem: np. opieka nad dziećmi w czasie pikniku na rzecz szkoły PR, w czasie Międzynarodowego Kongresu Rodziny, uczestnictwo w zlotach międzyośrodkowych, współprowadzenie kursów PR itp. Reprezentacja PR na zewnątrz, np. prowadzenie kursów pedagogicznych, uczestnictwo w delegacjach i pielgrzymkach

19 Część III - Wychowanie i programowanie Część III - Wychowanie i programowanie 19

20 20 Część III - Wychowanie i programowanie Kodeks Wychowawcy i Pomocnika Sekcji Rodzin KIK Wychowawcą jest się zawsze, a nie bywa tylko czasami I. Postawa wychowawcy i pomocnika Wychowawca i pomocnik: 1. Jest katolikiem aktywnie uczestniczącym w życiu Kościoła. 2. Daje świadectwo wiary swoim postępowaniem. 3. Przekazuje naukę Kościoła. 4. Pogłębia swoją wiarę i wiedzę religijną m.in. poprzez modlitwę, życie sakramentalne oraz uczestnictwo w kursach formacyjnych, rekolekcjach i dniach skupienia. 5. Kształtuje przekonanie o wartości i roli rodziny. 6. Rozbudza patriotyzm, promuje postawę obywatelską i zainteresowanie historią Polski. 7. Pracę z dziećmi traktuje jako powołanie i obowiązek. 8. Dba o rozwój moralny, intelektualny oraz swój i swoich podopiecznych. 9. Stale podnosi swoje kwalifikacje pedagogiczne poprzez udział w seminariach i kursach dokształcających oraz lektury i konsultacje. 10. Stosuje się do Zasad Działalności SR, ściśle współpracuje z koordynatorem. II. Wychowawca i pomocnik wobec grupy Wychowawca (i pomocnik): 1. Ma życzliwy stosunek wobec wszystkich członków grupy. Nikogo nie dyskryminuje ani nie faworyzuje. Jest sprawiedliwy. 2. Buduje swój autorytet poprzez: pracę nad sobą zgodność postępowania z głoszonymi zasadami szacunek wobec dzieci, kadry i rodziców zaangażowanie w pracę w grupie konsekwentne postępowanie i umiejętność przyznawania się do błędów 3. Zapewnia członkom grupy odpowiednie warunki bezpieczeństwa, dlatego obowiązuje go: znajomość możliwości fizycznych oraz stanu zdrowia wychowanków znajomość zasad udzielania pierwszej pomocy, regulaminu wodnego, zasad prowadzenia wycieczek pieszych zasad poruszania się po górach i in. znajomość zasad organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży takich jak: przepisy sanitarne, przepisy ppoż, korzystanie ze środków komunikacji i in. egzekwowanie dyscypliny w grupie III. Wychowawca i pomocnik a sprawy programowe i wychowawcze Wychowawca i pomocnik: 1. Realizuje w swojej pracy Założenia Programowe SR i postanowienia Prezydium Zarządu Sekcji.